intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường tiểu học

Chia sẻ: Mucnang999 Mucnang999 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:20

38
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến này nhằm góp phần nâng cao nhận thức, tăng cường thể lực cho trẻ, phát triển các giác quan, giúp trẻ trở thành những người tài giỏi trong tương lai. Giúp trẻ thoả mãn nhu cầu vui chơi mà lại bảo tồn được một di sản văn hoá tốt đẹp của dân tộc, góp phần vào việc thực hiện phong trào Trường học thân thiện, học sinh tích cực.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường tiểu học

  1. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học I/ ĐẶT VẤN ĐỀ Trò chơi dân gian là một sinh hoạt văn hóa do nhân dân sáng tạo trong  quá trình lao động, sản xuất và được lưu truyền tự nhiên, rộng rãi trong cộng   đồng. Trò chơi dân gian xưa được xem như  là hình thức giáo dục đơn giản,  giúp   hình   thành   nhân   cách   cũng   như   phát   triển   thể   chất   cho   trẻ   nhỏ.   Nó  thường được thể hiện là các hành vi bắt chước của trẻ nhỏ từ các hành động   của người lớn hay sự truyền dạy của người lớn cho trẻ nhỏ. Cứ thế, các trò  chơi dân gian được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác như một di sản  văn hoá dân tộc. Tuy nhiên trong bối cảnh xã hội hiện đại, nhất là trong các trung tâm đô   thị, các bậc cha mẹ thì luôn bận rộn với công việc nên ít có thời gian để giải   thích ý nghĩa và dạy cho con cách chơi các trò chơi này. Còn các nhà trường   thì thường vẫn còn tâm lý xem nhẹ các trò chơi dân gian cho trẻ mà chú ý quá   nhiều vào vấn đề  học của trẻ. Chính vì vậy mà PGS, TS Nguyễn Văn Huy,  Giám đốc bảo tàng dân tộc học Việt Nam cho rằng: " Cuộc sống với trẻ nhỏ   là không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một   trò chơi của trẻ nhỏ mà nó còn chứa đựng cả  một nền văn hoá dân tộc Việt   Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ nâng cánh cho tâm   hồn, giúp trẻ  phát triển khả  năng tư  duy, sáng tạo, sự  khéo léo mà còn giúp   các em hiểu về  tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương đất nước. Trẻ  em  ở   một xã hội công nghiệp chỉ  quen với máy móc và không có khoảng trống để   chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen   với những trò chơi dân gian của thiếu nhi thuở trước, đang ngày càng bị mai   một và quên lãng, không chỉ ở các thành phố mà ở cả các vùng nông thôn, nơi   mà đang dần bị  đô thị  hoá mạnh mẽ. Vì thế  giúp các em hiểu về  cội nguồn   với những trò chơi dân gian là việc làm cần thiết"         Hướng đến mục tiêu “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích   cực”, việc đưa trò chơi dân gian vào trường học mang nhiều ý nghĩa thiết  thực. Nó không chỉ góp phần rèn luyện sức khỏe, kỹ năng ứng xử hợp lý với  các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo  nhóm mà còn giúp học sinh rèn khả năng ứng xử văn hóa, không ra vào những  games trực tuyến bạo lực vô bổ đang tràn lan và các tệ nạn xã hội. Trong trường học, sau những giờ học căng thẳng, các em được chơi các  trò chơi dân gian bổ  ích sẽ  tạo nên hứng thú cho những giờ  học tiếp theo.   Thông qua hoạt động tiếp cận của học sinh khi chơi trò chơi dân gian thì  1/18
  2. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học chính các em là những người nuôi dưỡng và phổ  biến văn hoá dân tộc  ở  lứa   tuổi quan trọng nhất hình thành văn hoá dân tộc. Vì vậy, đưa trò chơi dân gian   vào trường học là phù hợp và cần thiết vì nó không chỉ  là một giải trí đơn  thuần mà thông qua việc chơi cũng đã góp phần vào việc giáo dục có hiệu  quả, giúp học sinh tăng cường sức khoẻ, phát triển giao tiếp, bình đẳng giới,  hình thành nhân cách con người Việt Nam  ở các em và trong toàn xã hội. Từ  những lý do trên tôi đã chọn đề tài:  “Một số phương pháp tổ chức trò chơi   dân gian ở trường tiểu học”. 2/18
  3. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học II/ THỰC TRẠNG VIỆC ĐƯA CÁC TRÒ CHƠI DÂN GIAN  VÀO TRƯỜNG HỌC 1. Thực trạng:  Những trò chơi dân gian hồn nhiên hấp dẫn ngày nay đang bị mai một.   Hiện nay, nhà trường có dạy những trò chơi nhưng còn nặng về  mục đích  “học”, nhẹ  về  “chơi”, gia đình học sinh thì quá bận bịu với công việc khác  nên thiếu quan tâm hướng dẫn các em chơi, còn học sinh thì lại bù đầu vào  việc học nên ít có thời gian để  chơi. Vì vậy, chúng ta rất hiếm khi bắt gặp  hình  ảnh các em tụm năm, tụm bảy rồng rắn lên mây, bịt mắt bắt dê vào  những đêm trăng sáng, những giờ  ra chơi. Hơn nữa nền khoa học phát triển,  trò chơi điện tử cuốn hút các em, các em mải chơi đã sao nhãng cả việc học.   Chính vì vậy các trò chơi dân gian dường như  đã bị  lãng quên, có những em   không biết gì về các trò chơi dân gian, các bài hát, bài đồng dao, các câu thành  ngữ  như: “một đập ăn quan” ( Trò chơi Ô ăn quan). Bài đồng dao trò chơi “  Mèo đổi chuột”, trò chơi “ Rồng rắn lên mây”, “Thả đỉa ba ba”, “Bịt mắt bắt  dê”... không được nhắc đến. Các nhà giáo dục băn khoăn, loay hoay đi tìm một  phương pháp giáo dục trẻ em thật sự có hiệu quả trong thời đại mà thông tin  bùng nổ  và kỹ  thuật điện tử  xâm nhập đến từng mái trường, từng gia đình,  đến từng trẻ  em. Làm sao có thể  yên tâm với con em mình khi chúng hàng  ngày vòi vĩnh tiền bạc của cha mẹ  để  xúm xít bên những trò chơi điện tử,  những trang web không hợp với lứa tuổi. Nhưng chúng ta đã quên đi một  phương pháp giáo dục đầy hiệu quả  mà chúng ta có sẵn đó là kho tàng đồng   dao và trò chơi dân gian, về lĩnh vực giáo dục thì kho tàng này đã cung cấp nội   dung và phương pháp giáo dục “không thầy, không sách” tương đối rõ ràng và   đầy đủ hơn cả. 2. Những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện: Góp phần hưởng  ứng phong trào thi đua “ Trường học thân thiện, học   sinh tích cực”, năm học 2014 ­ 2015 trường đã thực hiện đưa các trò chơi dân   gian vào sau phần lễ khai giảng và tiếp đó là thực hiện trong các giờ ra chơi,  các hoạt động ngoài giờ  lên lớp, lồng ghép trong các tiết học. Là người trực  3/18
  4. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học tiếp chỉ đạo hoạt động này từ  khai giảng năm học mới cho đến khi kết thúc   năm học, tôi nhận thấy có những hạn chế, khó khăn sau: ­ Nhìn chung vốn kiến thức về  trò chơi dân gian của giáo viên rất   nghèo, nhiều giáo viên không thuộc các bài hát, bài đồng dao, không nắm  được cách chơi. Cách tổ  chức chơi cho học sinh chưa linh hoạt, sáng tạo,   nhiều giáo viên rất lúng túng khi làm người quản trò. * Ví dụ  trò chơi: Thả  đỉa ba ba; Rồng rắn lên mây... Rất nhiều giáo  viên chưa nắm được luật chơi. ­ Một số trò chơi mai một không còn ai nhớ đến, cách chơi các trò chơi  dân gian ít nhiều bị biến tấu. ­ Thời gian đề  tổ  chức các trò chơi còn ít, thời gian phần lớn dành  nhiều cho việc học, đa số chỉ tổ chức ở các tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp.   Một trò chơi không thể  điễn ra trong suốt cả  một hoạt động của trẻ  mà nó   chủ yếu là lồng ghép và tích hợp vào các hoạt động mà thôi. ­ Học sinh còn bỡ ngỡ, lạ lẫm với cách chơi, nhiều học sinh còn rụt rè  nhút nhát khi chơi. ­ Các trò chơi có mức độ khó dễ khác nhau. Có những trò chơi vô cùng  đơn giản nhưng cũng có trò chơi phức tạp, đòi hỏi người chơi phải tư  duy   trong quá trình chơi nên nhiều giáo viên ngại tìm hiểu và chưa là người quản  trò nhiệt tình hướng dẫn các em. ­ Phụ huynh học sinh còn nặng về việc học của con em, chưa thực sự  thấy được ích lợi và tác dụng của trò chơi dân gian nên không quan tâm đến  việc tổ chức và hướng dẫn các em chơi các trò chơi dân gian. Đồng thời gia  đình các em quá bận rộn với việc mưu sinh nên không có thời gian để hướng   dẫn chơi các trò chơi dân gian. Rồi ngay tại nơi các em sống chưa có khu vui   chơi giải trí giúp các em có điều kiện để  tiếp cận và chơi các trò chơi dân  gian này. 4/18
  5. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học III/CÁC GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: 1. Các giải pháp đã thực hiện:  Từ  thực tế như trên, tôi luôn suy nghĩ làm thế  nào để  tổ  chức cho học  sinh thật nhiều những trò chơi dân gian vào các hoạt động trong nhà trường,   không chỉ   ở sau phần lễ khai giảng mà  ở  các giờ  ra chơi, các buổi sinh hoạt  ngoài giờ  lên lớp theo chủ  điểm,  ở  các tiết học, các tiết sinh hoạt tập thể.   Cần thu hút tất cả các em tham gia chơi các trò chơi dân gian phù hợp với lứa   tuổi, với thời gian hoạt động. Tôi đã thực hiện các giải pháp sau: 1.1 Sưu tầm nhiều trò chơi dân gian, bổ sung vốn kiến thức về các   trò chơi dân gian:  Biết nhiều trò chơi dân gian là một nhu cầu không thể thiếu được của  người quản trò. Trong "bộ  nhớ" của người quản trò cần phải có nhiều loại   trò chơi. Theo tính chất, nội dung, theo độ tuổi, theo địa hình (vị trí chơi), theo   yêu cầu, theo quy mô... để từ đó có thể sử dụng cho bất kỳ cuộc chơi nào, ở  đâu, cho đối tượng nào.  Trước hết, quản trò cần nắm vững một số  trò chơi hay nhất đã được  người chơi hưởng ứng và đã được tổ chức thành công để khởi đầu cho những  trò chơi tập thể  tiếp theo. Muốn vậy người giáo viên cần phải tự  sưu tầm,  tìm hiểu các trò chơi dân gian, tôi đã hướng dẫn giáo viên tham khảo theo các   nguồn sau: ­ Các loại trò chơi dân gian đã được in thành sách: Cuốn 100 Trò chơi   dân gian cho thiếu nhi ­ Nhà xuất bản Kim Đồng. Một số  trò chơi được giới   thiệu trên internet (Trang web ca dao và tục ngữ).  ­ Đã được in trên báo và giới thiệu trên truyền hình. Cụ  thể  Báo Tuổi   trẻ, Tạp chí Giáo dục và Thời đại, chuyên đề Giáo dục tiểu học, kênh VTV2 ­ Các trò chơi dân gian thường tổ  chức trong sinh hoạt cộng đồng mà  bản thân được tham dự, được tập huấn, được quan sát, sau đó ghi chép lại.   Như tập huấn về trường học thân thiện, học sinh tích cực ­ kỹ năng sống. ­ Các trò chơi dân gian được người khác phổ  biến lại. Người quản trò  cần biết ghi chép lại những câu đố  dân gian, những mẩu chuyện vui để  sử  dụng khi cần thiết để  làm thư  giãn cuộc chơi hay khi chuyển sang trò chơi   khác. Đồng thời giáo viên cần phải ghi lại những kinh nghiệm, tư  liệu của   người khác mà mình đã gặp đề tích luỹ thêm vốn trò chơi, kỹ năng tổ chức trò   chơi. 5/18
  6. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học 1.2 Chọn trò chơi dân gian cho phù hợp với học sinh tiểu học. Trò chơi dân gian có nhiều thể  loại phong phú, mỗi trò chơi dân gian  đều có quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau, chính vì thế  người  quản trò phải chọn những trò chơi phù hợp với học sinh về  sức khoẻ, trình  độ, hoàn cảnh điều kiện... Đặc điểm chung của trò chơi dân gian được triển  khai trong trường học là đơn giản, dễ chơi, dễ hòa nhập. Dù bất cứ nơi đâu,   trong gia đình, tại trường học hay trên đường làng đều có thể  tổ  chức được  các trò chơi dân gian  phù hợp. Nếu sân nhà nho nhỏ thì các em chơi ô ăn quan,  chơi cờ, đánh chuyền, chặt cây dừa chừa cây mận, bắt ve… Nếu diện tích   rộng hơn thì có thể chơi rồng rắn lên mây, đá cầu, trốn tìm, bịt mắt bắt dê…   Ở những bãi cỏ lớn thì có thể tổ chức các trò cướp cờ, đánh đu, đá gà, chồng   bông sen, cờ chém, kéo co…  Cần lưu ý chọn trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá  phức tạp, đồ dùng phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm, cần có sự  tham gia  của tập thể. Xét về  chức năng giáo dục trò chơi dân gian có thể  chia thành  bốn nhóm: ­ Nhóm 1: Loại trò chơi vận động: Giúp tăng cường sức khoẻ, thể  chất cho học sinh *Ví dụ: Như  tập tầm vông; dung dăng dung dẻ; lò cò; bịt mắt bắt dê;   mèo đuổi chuột; thả đỉa ba ba... ­ Nhóm 2: Loại trò chơi học tập: Giúp các em biết quan sát, tính toán,  tính nhẩm. *Ví dụ: Trò chơi Ô ăn quan, chơi chuyền, cờ que 6/18
  7. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học ­ Nhóm 3: Loại trò chơi sáng tạo: Giúp học sinh có thể  tự  làm nên  những đồ  vật bằng vật liệu trong thiên nhiên như  chong chóng bằng lá dừa,   7/18
  8. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học nặn con trâu bằng đất sét, xếp lá dừa thành con châu chấu, làm tò he, làm con   nghé bằng lá đa, làm con sâu bằng lá chuối,.... Những trò chơi này giúp trẻ khéo   tay, phát huy sáng kiến, năng khiếu thẩm mỹ cần thiết cho hiện tại và tương  lai sau này. * Ví dụ: Chơi diều; Xếp thuyền; làm chong chóng.... ­ Nhóm 4: Loại trò chơi mô phỏng: là những trò chơi mà học sinh bắt  chước cách sinh hoạt của lớn như  làm nhà, nấu ăn, mua bán. Trong khi chơi   trẻ  thi nhau xem ai làm đúng, làm đẹp, ai nhanh hơn... từ  đó mà rèn kỹ  năng   sống cho các em sau này. * Ví dụ: Trò chơi Đi chợ  mà các em còn đọc kèm bài đồng dao: “Bắt  được cua bấy đem về  nấu canh, băm tỏi bỏ  hành, xương sông lá lốt. Hay   Canh ốc thì ngọt, canh bứa thì chua”. Không nên đưa ra những trò chơi dân gian mà bản thân không nắm   vững luật, chưa có sự chuẩn bị, những trò chơi dân gian nguy hiểm: * Ví dụ: Trò chơi đánh khăng, quay cù. 1.3 Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, lời ca, địa điểm: ­ Đồ dùng đồ chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong phú, mang  tính chất đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng   trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có thể không có đồ dùng: * Ví dụ: Trò chơi Thả đỉa ba ba, Mèo đuổi chuột, Chi chi chành chành,  Rồng rắn lên mây; Tập tầm vông.... + Có trò chơi yêu cầu có một đồ dùng: * Ví dụ: Bịt mắt bắt dê (một chiếc khăn bịt mắt); Cướp cờ (Một lá cờ);  Nhảy dây (Một cái dây).... + Nhưng cũng có trò chơi cần phải nhiều đồ dùng: * Ví dụ: Trò chơi Chơi chuyền (Một bộ chuyến gồm mười cây chuyền  dài bằng chiếc đũa ăn cơm, có thề  nhỏ  hơn hay ngắn hơn một chút và một   quả bóng nhỏ bằng nắm tay học sinh), Ô ăn quan, nhảy bao bố... 8/18
  9. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học Tuy nhiên những đồ  dùng cho các trò chơi dân gian bao giờ  cũng đơn  giản và dễ kiếm, không cầu kỳ phức tạp, rất tiện lợi khi tổ chức chơi  ở bất   kỳ chỗ nào chỉ cần một không gian phù hợp, an toàn là được. ­ Một đặc điểm đặc trưng của trò chơi dân gian là khi chơi không bao  giờ  chơi hùng hục thực hiện các vận động của mình mà chúng thường vừa   chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Các bài đồng dao đó khiến cho  không khí chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn và phù hợp với tư  duy của học sinh.   Nên người giáo viên muốn tổ chức các trò chơi dân gian có hiệu quả, thu hút  học sinh tham gia bắt buộc phải thuộc các lời bài hát hoặc đồng dao của trò  chơi đó. Đồng dao bao gồm nhiều loại cung cấp cho các em kiến thức mà   không là kiến thức hệ  thống   như  tư  duy người lớn mà là trình bày liệt kê,  dừng lại ở những nét bề ngoài dễ nhớ, dễ phân biệt, kích động trí tò mò ở trẻ  em.  *Ví dụ:  Trò chơi Thả đỉa ba ba – lời  như sau: Thả đỉa / ba ba Chớ bắt / đàn bà Tha tội / đàn ông Cơm trắng như bông Gạo thuyền như nước 9/18
  10. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học   Đổ mắm / đổ muối Đổ chuối / hạt tiêu Đổ niêu / nước chè Đổ phải nhà nào Nhà ấy ..... “chịu” Trò chơi Rồng rắn lên mây  Rồng rắn lên mây Có cây lúc lắc Hỏi thăm thầy thuốc Có nhà hay không .................................................     ­ Rồng rắn đi lấy thuốc để chữa bệnh cho con.       ­ Con lên mấy ?       ­ Con lên một       ­ Thuốc chẳng hay       ­ Con lên hai.                             ­ Thuốc chẳng hay Cứ thế cho đến khi:       ­ Con lên mười.       ­ Thuốc hay vậy. Kế đó, thì thầy thuốc đòi hỏi:         + Xin khúc đầu. 10/18
  11. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học      ­ Những xương cùng xẩu.        + Xin khúc giữa.      ­ Những máu cùng me.         + Xin khúc đuôi.      ­ Tha hồ mà đuổi....... * Trò chơi Chơi chuyền: Bắt đầu từ  bàn một: “ Cái mốt, cái mai, cái trai, cái hến, con nhện,   chăng tơ, quả mơ có hột....” sau đó là nhóm đôi: “ Đôi tôi, đôi chị.....cùng với  đọc là việc tung quả bóng lên và tay nhặt lấy cây chuyền và đỡ quả bóng vừa   tung sao cho khỏi rơi. Đồng dao chẳng những cung cấp về kiến thức tự nhiên mà còn là kho  kiến thức, trong họ  ngoài làng xã hội, về  hội hè, đình đám, về  đồ  ăn, thức   uống... * Ví dụ:  “Những nồi cơm nếp, những tệp bánh chưng, mứt bí, mứt  gừng, mứt chanh, mứt khế”. Hay “Ông thầy có sách, thợ  ngạnh có dao, thợ  rèn có búa” Như  vậy thiếu những câu nói, bài đồng dao hay những câu hát thì trò  chơi không thể  tiến hành. Đồng dao và trò chơi như  chất keo kết nối những   tình bạn trong sáng, ngây thơ  giữa lũ trẻ  với nhau mà ta khó tìm thấy trong  những trò chơi hiện đại ngày nay. Vì vậy, muốn tổ chức các trò chơi dân gian  đạt yêu cầu giáo viên phải cho các em vừa chơi vừa đọc lời và thuộc lời. Các   bài đồng dao dù dài hay ngắn nhưng rất dễ  nhớ  và phù hợp với tư  duy hồn  nhiên của trẻ em. ­ Lựa chọn địa điểm và không gian chơi: Trò chơi dân gian đều có luật chơi và cách chơi khác nhau. Có những  trò chơi vận động mang tính tập thể  rất cao, số  lượng người tham gia chơi  lớn đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như  kéo co; rồng rắn lên  mây; thả đỉa ba ba; trồng nụ trồng hoa.  11/18
  12. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học + Nếu là không gian hẹp thì tổ chức ô ăn quan, chơi chuyền, kéo cưa lừa   xẻ. + Nếu là tổ chức ở các tiết học: Nghỉ giải lao giữa tiết (đối với khối 1)   hay cuối tiết học (Với các khối 2, 3, 4, 5) thì tổ  chức các trò như: Tập tầm   vông cho hai em quay vào nhau chơi vừa hát vừa đập lòng bàn tay vào nhau,  hoặc đập thẳng hoặc đập chéo, hoặc một cao một thấp;  Tổ chức nhóm chơi   chi chi chành chành... Chính vì vậy người giáo viên cần phải nắm vững cách chơi của từng   trò để lựa chọn tổ chức chơi cho phù hợp với yêu cầu. 1.4 Cần động viên tất cả học sinh đều tham gia chơi: Một ưu thế của trò chơi dân gian chính là ở chỗ có thể dung nạp tất cả  những ai muốn chơi. Không bao giờ quy định một số người chơi nhất định. Vì   vậy yêu cầu người hướng dẫn cần khuyến khích, động viên tất cả  học sinh   tham gia chơi, càng đông càng vui: * Ví dụ: Trò chơi Bịt mắt bắt dê: Mỗi khi có một người vào thêm vòng  tròn chỉ rộng ra một chút chứ trò chơi không thay đổi. Trò chơi Rồng rắn lên   mây thì cái đuôi sẽ dài ra và mọi người đều được chơi được chạy như  nhau.   Trong khi chơi mọi học sinh đều bình đẳng như nhau. Người giáo viên phải khách quan, trung thực đối với mọi nhóm chơi,  mọi đối tượng chơi để  đảm bảo tính giáo dục của trò chơi, không nên tranh  12/18
  13. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học cãi trong lúc chơi và tuyệt đối không dùng  nhục hình để phạt người chơi sai,   chơi không đúng. Giáo viên phải biết động viên khuyến khích học sinh tham  gia chơi. Tuyên dương các em bằng những tràng vỗ tay hay những bài hát tạo  không khí vui tươi, thoải mái, phấn khởi tạo những  ấn tượng tốt đẹp, gây  hứng thú trong những giờ chơi khác. 1.5 Tổ  chức chuyên đề  cho giáo viên về  trò chơi dân gian, thi chơi   các trò chơi dân gian của học sinh giữa các khối: Để  tất cả  giáo viên có những kiến thức và nhớ  về  trò chơi dân gian   (cách chơi và lời đồng dao kèm theo trong khi chơi), ngay từ đầu năm học tôi   đã triển khai chuyên đề  Giới thiệu một số  trò chơi dân gian do cô Phạm Thị  Hương – giáo viên khối 4 triển khai. Mỗi trò chơi sau khi đã hướng dẫn cách  chơi, tôi yêu cầu giáo viên đều tham gia chơi thử. Đồng thời yêu cầu mỗi giáo  viên giới thiệu cho đồng nghiêp của mình một trò chơi khác mà mình đã biết   đề bổ sung vốn kiến thức về trò chơi dân gian  cho phong phú. Trong năm học Ban phụ  trách thiếu nhi đã tổ  chức được hai sân chơi  lớn hoạt động ngoài giờ về các trò chơi dân gian cho học sinh toàn trường đó  là: Tổ chức chơi các trò chơi dân gian.  Ngoài ra, vào những giờ  ra chơi giáo viên đã hướng dẫn cho các em   chơi các trò chơi dân gian một vài lần và những trò chơi khác nhau cho các em   tham gia chơi tập thể như nhảy bao bố, cướp cờ, bịt mắt bắt dê; ô ăn quan....   từ  đó các giờ ra chơi hàng ngày các em tự tổ chức chơi với nhau và nhiều cô   giáo cũng tham gia cùng chơi với các em. 13/18
  14. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học Bên cạnh đó, vui nhất, thoải mái nhất là các tiết học thể dục có đan xen  chơi, các tiết sinh hoạt tập thể. Đặc biệt các tiết sinh hoạt sao các em học   sinh khối 4, khối 5 đã hướng dẫn và tổ  chức cho các em khối 1, khối 2 chơi   các trò chơi dân gian rất sinh động, sảng khoái. *Tóm lại: Trò chơi dân gian dù là trò cần có đồ dùng hay không có đồ  dùng, cần không gian nhiều hay không gian ít, dù là có lời ca kèm theo hay  không có lời ca kèm theo thì đều rất dễ chơi và chơi rất đơn giản, không cầu  kỳ, không tốn kém chơi được ở mọi lúc, mọi nơi, dụng cụ dễ kiếm, dễ làm,  chủ  yếu lấy từ  thiên nhiên, thậm chí chỉ  là cái gậy, hòn đá, viên bi chúng có  thể  nhặt được trong vườn, trên sân, trên đường... là có thể  phục vụ  cho trò  chơi. Các trò chơi dân gian rất phong phú về thể loại. Mỗi trò thường có quy  luật  riêng, mang sắc  thái  khác nhau và có  tác dụng khác nhau. Song nhìn  chung, việc chơi các trò chơi dân gian đều giúp các em rèn luyện các đức tính   quý như: thật thà, lễ phép, cần cù, dũng cảm, rèn luyện cho các em khả năng  quan sát, phán đoán, tăng cường sức khoẻ, tạo cho các em sự  nhanh nhẹn,   mạnh mẽ, bền bỉ, khéo léo. Đồng thời còn giáo dục cho các em ý thức kỷ  luật, tinh thần tập thể, biết vận dụng các kỹ  năng vào cuộc sống hàng ngày.  Vì trò chơi không quy định chỉ một vài người chơi nên tất cả các em đều thích   được tham gia chơi. 2. Kết quả:  Qua một số  kinh nghiệm chỉ  đạo tổ  chức thực hiện các trò chơi dân  gian vào trường học, qua một năm thực hiện, tôi nhận thấy kết quả đạt được  như sau: * Đối với nhà trường: ­ Góp phần thực hiện các tiêu chí của phong trào “Trường học thân  thiện, học sinh tích cực”.  ­ Thành lập được Thư  viện trò chơi dân gian để  giáo viên và đồng   nghiệp tham khảo. ­ Góp phần vào việc bảo tồn được di sản văn hoá dân tộc Việt Nam ­ Ngoài giờ  ra chơi, các hoạt động giờ  lên lớp các trò chơi dân gian còn   được thực hiện ở các giờ thể dục, môn Tiếng Việt (Phần Luyện từ và câu), cả  giáo viên và học sinh đều thích thú và thoải mái, giảm căng thẳng sau các giờ  học. 14/18
  15. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học ­ Được đông đảo phụ  huynh nhiệt tình  ủng hộ  nhất là sau khi dự  lễ  khai giảng năm học * Đối với giáo viên: ­ Góp phần gìn giữ, phát huy các trò chơi dân gian, làm cho vốn kiến  thức về trò chơi dân gian ngày càng phong phú về thể loại. Phát huy khả năng   tìm tòi, sáng tạo trong các hoạt động để có thể lồng ghép các trò chơi đó vào   các tiết học với nội dung phù hợp. ­ Tạo sự  thân thiện gần gũi với học sinh vì vừa là người hướng dẫn   vừa là bạn chơi với học sinh. ­ Giáo viên trở nên năng động, linh hoạt, tự tin hơn khi tổ chức các hoạt   động tập thể từ đó tham gia nhiệt tình các phong trào tập thể. ­ Nâng cao năng lực chuyên môn. Như được sống lại với thuở  ấu thơ của  mình. * Đối với học sinh: ­ Chính các em là những người nuôi dưỡng và phổ biến văn hoá, phong  tục truyền thống dân tộc. Học sinh cảm nhận được nét đẹp của văn hoá dân   tộc. Từ đó giúp học sinh tạo được lòng ham muốn tạo ra những nét đẹp trong  cuộc sống. ­ Học sinh nhớ  tên các trò chơi biết được cách chơi và luật chơi của   những trò chơi dân gian, vì vậy tăng khả  năng ghi nhớ  có chủ  đích và khả  năng tưởng tượng trong các hoạt động vui chơi. ­ Đa số các em đều tích cực và thích thú khi chơi các trò chơi dân gian,  tham gia nhiệt tình, sôi nổi, thoải mái và tự  tin. Các em góp phần không nhỏ  vào sự  thành công của các hoạt động trong nhà trường như  lễ  khai giảng  ( Phần chơi các trò chơi dân gian), các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp... ­ Học sinh thể  hiện được sự  đoàn kết, tính kỷ  luật, tinh thần tập thể  khi chơi. Đặc biệt học sinh đã tự  biết tổ  chức chơi các trò chơi dân gian với   các bạn ở các giờ ra chơi, các buổi sinh hoạt sao. Đa số các em được mở rộng  kiến thức và có thêm nhiều hiểu biết về các trò chơi dân gian ­ Tăng cường sức khoẻ, cân bằng nguồn năng lượng dư  thừa trong cơ  thể, nhanh nhẹn, năng  động, tự  tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi   người. 15/18
  16. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học ­ Giúp học sinh có kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc  sống, thói quen và kỹ năng làm việc theo nhóm, các em không tham gia các trò  chơi vô bổ, bạo lực.. ­ Các em thêm yêu quý và tự hào về văn hoá, phong tục truyền thống của  dân tộc Việt Nam, thêm yêu trường lớp, yêu quý bạn bè, thầy cô, thích được đến  trường. ­ Không còn cảnh nhiều học sinh rượt đuổi nhau, nghịch phá. Thay vào   đó sân trường rộn rã những nhóm nhảy lò cò, túm tụm chơi ô ăn quan... Các  em thuộc các bài đồng dao hay. Sau giấc ngủ trưa, chuẩn bị vào giờ học buổi  chiều, các em cũng khởi động bằng những trò chơi dân gian thú vị  như  nhảy   lò cò, Ô ăn quan ­ Một số  học sinh lớp 4 còn khoe: Từ  khi học được cách chơi trò Thả  đỉa ba ba, Rồng rắn lên mây....ở trường, em mang về chơi với các bạn ở cùng  khu phố và ai cũng rất thích. Hỏi một số học sinh của trường: “Các em có thích chơi trò chơi dân gian  không thì có 100% các em đều trả lời rất thích tham gia chơi các trò chơi dân gian 16/18
  17. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học  KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ  1. Bài học kinh nghiệm:  ­ Bản thân phải nhận thức sâu sắc về ý nghĩa việc đưa các trò chơi dân   gian vào trường học. Nắm được mục đích của việc chơi, đó là hình thức chơi  mà học. ­ Cần phải tích cực tìm tòi, sưu tầm thật nhiều các trò chơi dân gian.  Cần lựa chọn các trò chơi mang tính giáo dục, lành mạnh, an toàn cho học  sinh. ­ Luôn tạo không khí thân mật, cởi mở, gần gũi với học sinh, tạo điều  kiện và khuyến khích cho tất cả học sinh được tham gia, cần động viên khi các  em  chơi. ­ Phát huy vai trò của Tổng phụ  trách đội, các đoàn thể, giáo viên bộ  môn, giáo viên chủ nhiệm lớp. ­ Cần nắm rõ cách chơi trước khi hướng dẫn các em. Chọn trò chơi dân  gian phù hợp với không gian và đặc điểm của buổi chơi. 2. Kết luận:  Trò chơi dân gian là loại hình giáo dục rất có hiệu quả  vì nó vừa là   phương tiện giải trí lành mạnh, vui chơi sinh động, phù hợp với đặc điểm   tâm lý, vừa là phương tiện giáo dục nhẹ nhàng sâu sắc, các trò chơi dân gian  vừa dễ tiếp cận vừa không tốn kém mà mang lại kết quả  giáo dục cao trong  trường học. Góp phần nâng cao nhận thức, tăng cường thể  lực cho trẻ, phát   triển các giác quan, giúp trẻ  trở  thành những người tài giỏi trong tương lai.   Giúp trẻ thoả mãn nhu cầu vui chơi mà lại bảo tồn được một di sản văn hoá   tốt đẹp của dân tộc, góp phần vào việc thực hiện phong trào Trường học thân   thiện, học sinh tích cực. Việc đưa trò chơi dân gian vào trường học là đúng  đắn vì trò chơi dân gian đối với trẻ em đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều  điều thú vị  và bổ  ích, đồng thời thể  hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền  được chia sẻ  niềm vui của các em với bè bạn, cộng đồng. Nó làm cho thế  giới xung quanh của các em đẹp hơn và rộng mở. Tuổi thơ của các em sẽ trở  thành những kỷ niệm quý báu theo suốt cuộc đời, làm giàu nguồn tình cảm và  trí tuệ của các em. Chính vì vậy trò chơi dân gian cần được giữ gìn, phát huy  và bảo tồn, rất cần thiết được lựa chọn, giới thiệu trong nhà trường phù hợp  với lứa tuổi. Trò chơi dân gian không thể  thiếu trong các lần sinh hoạt đội,  sao, sinh hoạt tập thể, ngoại khóa. Qua đó giúp học sinh giảm bớt căng thẳng  17/18
  18. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học sau những tiết học, làm các em thêm yêu trường, lớp, thầy cô, bạn bè. Cụ thể  hơn là góp phần hoàn thành mục tiêu giáo dục về  xây dựng trường học thân  thiện, học sinh tích cực. Sáng kiến này được hoàn thành, tôi xin chân thành cảm  ơn các đồng  nghiệp đã nhiệt tình giúp đỡ và hợp tác thực hiện việc sưu tầm và tổ chức các  trò chơi dân gian trong trường học. Trên đây là một số  kinh nghiệm của tôi trong việc tổ  chức thực hiện   các trò chơi dân gian trong trường tiểu học. Bước đầu thực hiện nhưng cũng  thu được kết quả tương đối tốt, dễ áp dụng cho mọi đối tượng cho mọi điểm  trường, qua đây tôi mong muốn chia sẻ kinh nghiệm việc tổ chức các trò chơi  dân gian cho học sinh của mình với các đồng nghiệp. Trong năm học tới ngoài   việc tiếp tục tổ  chức chơi các trò chơi dân gian, chúng tôi sẽ  sưu tầm và tổ  chức thực hiện các điệu múa, tìm hiểu về làn điệu dân ca để tiếp tục đưa vào   nhà trường.  Hà Nội, tháng 4 năm 2015 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình không sao chép nội dung của người khác 18/18
  19. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CÁC CẤP ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 19/18
  20. Một số phương pháp tổ chức trò chơi dân gian ở trường Tiểu học ……………………………………………………………………………………………………………………… 20/18
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2