Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một vài biện pháp hướng dẫn chỉ đạo xây dựng lớp học hạnh phúc tại trường Tiểu học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học "Một vài biện pháp hướng dẫn chỉ đạo xây dựng lớp học hạnh phúc tại trường Tiểu học" với mục đích giúp học sinh và giáo viên cảm nhận được hạnh phúc mỗi khi đến trường trong mỗi tiết học. Qua đó giáo dục đạo đức, tình cảm…cho học sinh.Học sinh hứng thú, tích cực học tập.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một vài biện pháp hướng dẫn chỉ đạo xây dựng lớp học hạnh phúc tại trường Tiểu học

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ TRƯỜNG TIỂU HỌC NGŨ HIỆP *************** SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT VÀI BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Lĩnh vực: Quản lí Cấp học: Tiểu học Tên tác giả: Lê Thị Minh Nguyệt Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Ngũ Hiệp Chức vụ: Phó hiệu trưởng Năm học 2022 - 2023
2 PHẦN ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài: Năm học 2022-2023, ngành Giáo dục tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025;Ngành Giáo dục xác định chủ đề năm học 2022-2023 là “Đoàn kết, sáng tạo, ra sức phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ và mục tiêu đổi mới, củng cố và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo”. Trong sự đổi mới đó thì việc xây dựng những “Ngôi trường hạnh phúc” được cho là nhiệm vụ lớn của ngành giáo dục. “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai“, việc giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ có tri thức, trí tuệ, nhân cách là trách nhiệm của thế hệ đi trước, của cả cộng đồng, trong đó đội ngũ thầy cô giáo giữ vai trò quan trọng. Mục tiêu của giáo dục là lấy người học làm trung tâm, giúp họ phát triển toàn diện năng lực và tố chất để ngày càng hoàn thiện nhân cách, trở thành những con người hữu ích cho xã hội.Hãy nghe học sinh nói, để thấu hiểu những mong ước giản dị, từ đó mang lại những giá trị hạnh phúc cho họ từ những điều giản dị, thân thương nhất. Mục đích của giáo dục là giúp trẻ em và thanh thiếu niên phát huy hết tiềm năng, trí tuệ, tình cảm, thực tiễn (giáo dục cái đầu, trái tim, bàn tay); trang bị các kỹ năng, năng lực và các giá trị đạo đức vững chắc nhằm định hướng cho các em trong cuộc sống. Kiến thức học thuật là quan trọng, nhưng trong thời đại của AI, điều đó là chưa đủ; họ cần các kỹ năng xã hội, kỹ năng cảm xúc, sáng tạo và khả năng làm việc nhóm. Không cái nào trong số này có thể dễ dàng được kiểm tra trong các kỳ thi truyền thống chủ yếu đánh giá trí nhớ, thông tin và tư duy logic. Giáo viên và học sinh không nên tập trung quá nhiều vào việc vượt qua các kỳ thi mà hãy dạy, học các kỹ năng và năng lực mà thế hệ sau sẽ cần để trở thành những người tốt, những công dân gắn bó và những chuyên gia sáng tạo”. Để hình thành “trường học hạnh phúc”, các giáo viên phải trang bị sự hiểu biết, kiến thức và kỹ năng giúp họ chú ý và chăm sóc sự hạnh phúc và sức khỏe của tất cả học sinh. Nó mở rộng phạm vi nhận thức của giáo viên, để nó bao gồm cả sức khỏe tinh thần và tình cảm của trẻ em. Chỉ khi học sinh cảm thấy an toàn về cảm xúc, được xã hội chấp nhận và hòa nhập, chúng mới có thể phát huy tiềm năng của mình, học hỏi và phát triển toàn diện. Mục tiêu là tất cả các trường học đều bao gồm ba khía cạnh cơ bản của Trường học Hạnh phúc: - sống
3 hòa hợp với bản thân, người khác và thiên nhiên - trong tất cả các môn học và hoạt động”. Hạnh phúc không phải là câu chuyện điểm số. “Xây dựng ngôi trường mà ở đó là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh. Là nơi mà thầy cô và học sinh vui sống trong sẻ chia, cảm thông và yêu thương nhau. Đồng thời, nơi đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày giáo viên và học sinh đến trường là một niềm hạnh phúc. Với các thầy giáo cô giáo không chỉ dạy cho các em về kiến thức văn hóa, mà còn dạy cho các em về đạo đức làm người, có lối sống lành mạnh, tích cực, biết quan tâm chia sẻ và giúp đỡ mọi người…”. Lấy cảm hứng từ mô hình “Happy School” của UNESCO, mô hình “trường học hạnh phúc” bắt đầu triển khai thí điểm ở nước ta vào tháng 4/2018 và nhanh chóng được nhân rộng trong nhiều cơ sở giáo dục đào tạo các cấp khi người đứng đầu ngành giáo dục phátđộng phong trào “Triển khai kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một môi trường hạnh phúc” (ngày 22/4/2019) nhằm lan tỏa những giá trị: yêu thương, an toàn và tôn trọng trong các nhà trường. Để xây dựng trường học hạnh phúc, không gian, cảnh quan nhà trường có vai trò quan trọng, tạo ấn tượng, cảm xúc tốt đẹp cho mỗi người khi đến nơi đây. Đó là cảm xúc ban đầu và là chất xúc tác quan trọng tạo sự thư thái, gợi những xúc cảm đẹp, tiếp thêm năng lượng để người học không ngừng cố gắng trong quá trình học tập, thi cử. Nhưng để có được những ngôi trường mơ ước (về cơ sở hạ tầng hiện đại) cần sự chung tay, kết hợp của cả cộng đồng, bằng nhiều hình thức khác nhau góp sức người, sức của để cùng ngành giáo dục dựng nên những ngôi trường hạnh phúc. Không gian lớp học là ngôi nhà chung, ở đó, học sinh không chỉ được tiếp thu những tri thức bổ ích, mà còn được giáo dục, rèn luyện để trưởng thành. Môi trường học tập càng thân thiện, gần gũi, hấp dẫn, thì sự hứng thú, say mê học tập càng tăng và hiệu quả giờ học sẽ càng cao. Vì vậy, việc trang trí không gian lớp học cũng là một sự sáng tạo của mỗi cô giáo và học sinh. Điều đó góp phần tạo cho các con nhận thức về cái đẹp và có ý thức giữ gìn trường lớp của mình. Đối với học sinh để có được hạnh phúc trước hết là được sống trong một gia đình hạnh phúc, được sự yêu thương của bố mẹ và người thân. Bên cạnh đó
4 các em cần được trưởng thành trong một ngôi trường hạnh phúc- các em được học tập, được vui chơi, được chia sẻ, được thấu hiểu, được yêu thương và tôn trọng. Với giáo viên hạnh phúc là được truyền đạt được kiến thức, đào tạo được các thế hệ học trò vừa ngoan, vừa giỏi.Nhưng thực tế thì sao? Hàng loạt câu chuyện không vui xuất hiện trong học đường vừa qua, mối quan hệ thầy trò căng thẳng,...tất cả những điều đó được phản ánh thường xuyên qua các kênh truyền thông, là một điều nhức nhối trong xã hội nói chung và nền giáo dục nói riêng. Câu hỏi lớn đặt ra lúc này là: Làm thế nào để mỗi ngày học sinh đến trường là một ngày vui, giáo viên đến trường mỗi ngày là một niềm hạnh phúc, quan hệ thầy trò là động lực để học sinh vươn tới tri thức? Xây dựng lớp học hạnh phúc là việc làm cấp thiết cần được các nhà giáo dục quan tâm lúc này. Bằng hoạt động trang trí lớp học, mỗi lớp học đều có một cách trang trí riêng, tạo không gian trường thêm đẹp. Thú vị nhất là các con cảm thấy không gian lớp học trở nên sinh động, hấp dẫn, đáng yêu và vui vẻ... làm cho các em gắn bó hơn với trường lớp và có ý thức giữ gìn ngôi nhà thứ hai của mình. Chính vì những lí do trên, tôi đã chọn đề tài “Một vài biện pháp hướng dẫn chỉ đạo xây dựng lớp học hạnh phúc tại trường Tiểu học”. 2. Mục đích nghiên cứu: - Giúp học sinh và giáo viên cảm nhận được hạnh phúc mỗi khi đến trường trong mỗi tiết học. Qua đó giáo dục đạo đức, tình cảm…cho học sinh.Học sinh hứng thú, tích cực học tập. - Giúp giáo viên có giải pháp để có thể giải tỏa được những áp lực, sự căng thẳng trong quá trình dạy học và giáo dục của mình. Từ đó trở nên yêu nghề và thành công hơn trong sự nghiệp trồng người của mình. - Giúp cho mục tiêu xây dựng trường học hạnh phúc thành công. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. 3. Đối tượng nghiên cứu: Giáo viên và học sinh trường Tiểu học Ngũ Hiệp. 4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lí luận. - Phương pháp thực hành. - Phương pháp quan sát. - Phương phápthống kê và rút kinh nghiệm. 5. Thời gian nghiên cứu:Năm học 2022- 2023
5 B. PHẦNNỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài: 1.1 Khái niệm hạnh phúc: Hạnh phúclà một khái niệm mang tính cá nhân, có nhiều quan điểm khác nhau.Trường học hạnh phúc lại càng là một khái niệm mới mẻ và lạ lẫm đối với chúng ta. Liên hợp quốc từng thừa nhận “ hạnh phúc là một trong những quyền cơ bản của con người” và lấy ngày 20/3 hằng năm là “Ngày Quốc tế hạnh phúc”. Ngày 20/3 là một ngày vô cùng đặc biệt, đó là ngày mà đường xích đạo nằm thẳng hàng với mặt trời và mặt trăng, độ dài ngày và đêm bằng nhau, thể hiện sự hòa hợp cân bằng của vũ trụ. -“Hạnh phúc là cảm xúc vui sướng, hài lòng của con người trong cuộc sống khi được đáp ứng, thỏa mãn các nhu cầu cầu vật chất và tinh thần”.Hạnh phúc cá nhân gắn liền với hạnh phúc của xã hội, không có hạnh phúc riêng lẻ. - Hạnh phúc của học sinh rất đơn giản và có thể thực hiện được như: +Luôn cố gắng và đạt được kết quả cao trong học tập không phụ lòng ông bà cha mẹ. +Luôn được sự động viên, khen ngợi của mọi người về thành tích học tập cũng như hành động, cư xử của mình. +Được sống và học tập trong một môi trường thân thiện, gia đình, người thân tạo điều kiện vật chất, tinh thần trong khả năng hiện có phục vụ cho học tập và rèn luyện. +Được thầy cô và bạn bè yêu mến, tôn trọng, được tiếp thu kiến thức tiên tiến của nhân loại và vận dụng nó vào đời sống, làm hành trang cho bản thân. Được chia sẻ với mọi người về những điều mà mình biết, được khẳng định và trải nghiệm…. 1.2 Lớp học hạnh phúc: Lớp học hạnh phúc là nơi giúp giáo viên và học sinh hình thành và duy trì các trạng thái cảm xúc tích cực.Mỗi lớp học hạnh phúc sẽ tạo nên một môi trường học đường mà ai tham gia cũng cảm thấy hạnh phúc.Được tham gia vào các lớp học hạnh phúc sẽ giúp cho mỗi cá nhân thiết lập được các tình cảm lành mạnh, góp phần phát triển nhân cách tốt đẹp. Lớp học hạnh phúc là lớp học có sự tương tác chủ động, tích cực với xúc cảm dương tính từ hai phía: nhà tổ chức và chủ thể thực hiện. Lớp học hạnh
6 phúc là điểm đến mà mỗi cá nhân cảm thấy muốn đến, khi đến có những hứng thú, có niềm vui, có sự mong chờ, có rung cảm... Lớp học hạnh phúc là nơi có thể cảm nhận được sự an toàn, sự nâng đỡ hay sự thú vị khi có nhiều điều nằm trong nhu cầu được thỏa mãn... Học sinh đến trường như thế nào là hạnh phúc, có thể quy thành một mệnh đề: mỗi ngày đến trường là một ngày vui. Cần khẳng định không quá lý tưởng đến mức vui mà không nhớ hay không hiểu nhiệm vụ thay vào đó là thực hiện nhiệm vụ một cách chủ động, tích cực với sự thoải mái, khao khát, cố gắng tích cực nhất. Bên cạnh đó, người học cảm thấy có niềm tin, có rung động, có động lực khi đến lớp và dễ nhớ nhung nếu không đến lớp... Theo PGS.TS Chu Cẩm Thơ, Phó trưởng ban phụ trách Ban Nghiên cứu đánh giá giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, một trường học hạnh phúc là trường học tự xây dựng cho mình mục tiêu, sứ mệnh phù hợp với người dạy, người học và bối cảnh giáo dục mà nhà trường được đặt vào; trong đó có mục tiêu “làm cho các cá nhân, tập thể trong đó yêu trường, yêu lớp, cùng tiến bộ trên cơ sở những giá trị tốt đẹp”. Cũng tại lễ phát động nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo hướng tới xây dựng trường học hạnh phúc, Cựu Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã chỉ ra 3 yếu tố cốt lõi của một trường học hạnh phúc, đó là: yêu thương, an toàn và tôn trọng. An toàn được hiểu là an toàn cả về thể chất và tinh thần. An toàn về thể chất là nhà trường cần có đủ điều kiện về cơ sở vật chất, đảm bảo cho việc dạy và học. Luôn duy trì thực hiện công tác kiểm tra, giám sát đánh giá kết quả hoạt động, xây dựng trường học "An toàn, phòng, chống tai nạn thương tích" tại các lớp. Nhà trường thực hiện nhiệm vụ thường xuyên mỗi buổi sáng kiểm tra khu vực chơi trong và ngoài lớp học, kịp thời phát hiện, khắc phục những yếu tố gây nguy cơ mất an toàn cho trẻ khi tham gia các hoạt động. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng về vệ sinh an toàn thực phẩm, kỹ năng thực hành sơ cấp cứu một số tai nạn thương tích thường gặp ở trẻ trong trường. An toàn về mặt tinh thần, nói không với bạo lực học đường, không có sự xúc phạm về danh dự, nhân phẩm. HS đã được trang bị các kĩ năng cần thiết như: phòng chống xâm hại tình dục, cách ứng xử trong trường học, không để xảy ra bạo lực giữa học sinh với học sinh, giáo viên với học sinh, giáo viên với giáo viên.
7 Một môi trường học đường chỉ có thể có hạnh phúc nếu các mối quan hệ được xây dựng và thực thi dựa trên yêu thương. Yêu thương bắt đầu từ sự thấu hiểu, chia sẻ với người khác mà không phải là sự ích kỉ, đơn phương thực hiện. Yêu thương cũng là một giá trị truyền thống của dân tộc ta, nên phát huy nó không phải là việc khó khăn.Song, bối cảnh xã hội phức tạp, khiến cho nhiều hoạt động của nhà trường bị rời rạc.Nhận thức coi trọng các yếu tố kinh tế, về lợi ích cá nhân… hoặc những khó khăn rình rập đời sống của mỗi người, mỗi gia đình đã khiến cho một bộ phận cá nhân thay đổi, làm mất đi hình ảnh người thầy cao đẹp trong xã hội.Để xây dựng một nhà trường trong tình yêu thương đòi hỏi sự nỗ lực của mỗi người, trong đó cần nhất là sự chuyển biến về công tác lãnh đạo, công đoàn.Làm sao để mỗi cá nhân giáo viên truyền được năng lượng yêu thương tích cực đến với học sinh.Yêu thương được thấm đẫm trong mọi hoạt động tại trường. Yêu thương có thể giúp một người bình thường trở thành vĩ đại, cảm hóa con người. Chỉ có tình yêu thương mới giúp xã hội tốt đẹp lên. Sự tôn trọng trong mỗi nhà trường cần mỗi người thay đổi nhận thức và cách thực hiện dựa trên dân chủ trường học và cách huy động lực lượng tham gia vào các hoạt động trong nhà trường.Các chuyên gia giáo dục khuyến cáo rằng, dựa trên tôn trọng, hầu hết các công việc sẽ diễn ra suôn sẻ và có trách nhiệm cao.Đặc biệt, với các giáo viên, khi thấu hiểu giá trị tôn trọng, biết tôn trọng, họ sẽ làm được việc tôn trọng học sinh, dẫn đến thay đổi lớn về nội dung, cách thức giáo dục. Từ đó sẽ tạo ra những thành tựu lớn cho giáo dục con người. Mối quan hệ giữa các giá trị này có tính hữu cơ, tạo ra môi trường để mỗi người có thể nhận ra bản thân mình, và những điều mình có thể làm cho nhà trường trở nên tốt đẹp hơn, từ đó có hạnh phúc. Mặt khác, các giá trị trên cần được xây dựng từ các thành tố nhỏ, như muốn xây một tòa nhà cần xây nền móng trước.Xây dựng lớp học hạnh phúc cũng là xây dựng một trong các thành tố tạo nên TRƯỜNG HỌC HẠNH PHÚC. 1.3. Cơ sở xây dựng “Lớp học hạnh phúc” Nghiên cứu cho thấy rằng cả gen và môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển của con trẻ. Gen là kế hoạch chi tiết cho sự phát triển, bao hàm thông tin quy định về ngoại hình, cách cư xử, sức khỏe thể chất và tinh thần của con bạn và nhiều hơn nữa. Các thông tin trong gen của trẻ xuất phát từ chính cha và mẹ. Môi trường là những trải nghiệm của con bạn từ gia đình, trường học và cộng
8 đồng. Môi trường ảnh hưởng đến ngôn ngữ, tính độc lập, cách trẻ ứng phó để vượt qua thời điểm khó khăn hay xây dựng các mối quan hệ. Tất cả những gì trẻ có thể học được ở giai đoạn đầu đời là nhờ trẻ được sống trong môi trường trải nghiệm khác nhau và lặp đi lặp lại nhiều lần.Ưu thế lớn nhất của trẻ nhỏ là có được sự nhạy cảm đối với những vật tiếp xúc lần đầu tiên và có khả năng ghi nhớ một cách dễ dàng, sâu đậm.Trẻ có thể cảm nhận thế giới xung quanh qua tất cả các giác quan của chúng như thị giác, thính giác, xúc giác, vị giác, khứu giác, kể cả biểu cảm không dùng ngôn ngữ. Quá trình học thông qua trải nghiệm của trẻ giúp các kết nối tế bào thần kinh trong não trở nên mạnh mẽ hơn, hình thành nên hàng tỷ kết nối và mạng lưới dày đặc trên não bộ.Chính các kết nối tế bào thần kinh não quyết định mỗi cá nhân sẽ trở thành người thế nào. Nếu cha mẹ và những người chăm sóc, giáo dục trẻ biết quan tâm chăm sóc kích thích não bộ trẻ phát triển phù hợp, đa dạng và đúng đắn sẽ giúp trẻ đạt được những tiềm năng trí tuệ tối đa cho cả cuộc đời và hình thành tính cách, phẩm chất, đạo đức của con người. Trái lại, khi não trẻ không nhận được sự quan tâm chăm sóc và giáo dục cần thiết, thì về sau sẽ cần rất nhiều nỗ lực để giúp não bộ có thể phát triển đúng tốc độ và nhiều khả năng sẽ không đạt được kết quả tối ưu. Màu sắc có ở khắp mọi nơi và là một trong những thuộc tính đáng chú ý nhất của thế giới xung quanh chúng ta. Con người kết nối với thế giới màu sắc qua Thị giác. Sau khi ra đời, đôi mắt của trẻ đã có thể nhìn thấy, nhưng lúc này não vẫn chưa sẵn sàng để xử lý những thông tin phức tạp. Theo các nhà nghiên cứu, việc sử dụng màu sắc ở nhiều vùng của não cho thấy phản ứng của con người về màu sắc là rất quan trọng.Khi màu sắc được truyền từ mắt đến não, não giải phóng một loại hormon ảnh hưởng đến cảm xúc, tâm trí và mức năng lượng. Những ảnh hưởng tâm lý tích cực và tiêu cực của màu sắc có thể được quan sát thấy ở người dựa trên sự kết hợp các màu được sử dụng. Ví dụ: trẻ cảm thấy bất ổn trong căn phòng sơn toàn màu vàng, nhưng chúng có thể cảm thấy yên bình và bình tĩnh trong một căn phòng được sơn kết hợp màu xanh dương, xanh lá cây và màu vàng. Màu sắc là một phần của ngôn ngữ, văn hóa, và cũng là một phần quan trọng giúp tăng cường tiềm năng học tập, phát triển trí thông minh của con người, nhất là ở giai đoạn vàng của trẻ.
9 Màu sắc không chỉ đóng vai trò quan trọng trong thẩm mỹ, nó còn có tác động đến tâm sinh lý, sức khỏe, cảm xúc, nhận thức, học tập và hành vi của một cá nhân. Ví dụ, trong toán học, nhận dạng màu được sử dụng để phân loại, sắp xếp, so sánh.Khi trẻ học cách xác định màu sắc và sử dụng màu sắc như một công cụ ngôn ngữ để mô tả sự vật, nó sẽ phát triển và củng cố khả năng giao tiếp hiệu quả. Các nhà tâm lý học và bác sĩ nhi khoa Nga cho rằng màu sắc không chỉ giúp tâm trạng trẻ tốt hơn mà còn tăng cường trí thông minh, khả năng tập trung, chú ý ở trẻ. Nghiên cứu của tiến sĩ Anna Franklin, thuộc phòng thí nghiệm Surrey Baby (Anh) tiến hành ở 250 trẻ với việc dùng một số kỹ thuật test cũng như sử dụng thiết bị camera chuyên dụng để xác định màu sắc mà trẻ ưa chuộng qua cách nhìn, thái độ của trẻ đối với các màu sắc đó. Mỗi màu sắc có một bước sóng, và mỗi màu này ảnh hưởng đến cả cơ thể và não theo những cách khác nhau. Sử dụng màu sắc và vị trí thích hợp có thể ảnh hưởng đến cảm xúc, sự chú ý và hành vi trong quá trình học tập. Một số nghiên cứu về ảnh hưởng của màu sắc đến hiệu suất của não cho những kết quả bất ngờ. Dưới đây là một số màu sắc có ảnh hưởng tích cực đến nhận thức và tâm lý giúp trẻ phát triển trí thông minh: Tâm lý của trẻ sẽ được điều chỉnh bằng chính những gam màu được lựa chọn để trang trí cho phòng trẻ ngủ, chơi và học tập. Không gian nhiều màu sắc sẽ là môi trường tốt cho sự phát triển của trẻ. Với độ tuổi của trẻ nhỏ nên chọn những màu sáng và bắt mắt để tạo cảm giác yêu thương, ấm áp như màu vàng, màu xanh lá cây, màu xanh da trời, màu trắng, màu cam, màu hồng. Từ 5 – 10 tuổi có thể trang trí phòng theo chủ đề giúp trẻ phát triển tối đa trí não và sự yêu thích đặc biệt cho không gian riêng tư của mình. Nếu muốn điều chỉnh tâm trạng và hành vi của trẻ, nên bắt đầu từ việc thay đổi màu sắc: với một trẻ khá thụ động, hãy giúp trẻ trở nên tự tin và mạnh mẽ hơn với việc chọn lựa những màu sắc tươi sáng như cam, vàng, đỏ; với những trẻ hiếu động, hãy trang trí căn phòng với gam màu xanh lục và xanh dương để tâm trạng của trẻ luôn được ổn định và tĩnh tại. Trẻ được sống, vui chơi và học tập trong gian phòng có màu sắc tươi sáng chỉ số thông minh trí tuệ (IQ) sẽ cao hơn, có tính sáng tạo hơn, còn nếu gian phòng có gam màu tối chỉ số IQ của trẻ thấp và phản ứng của trẻ chậm chạp hơn. Giáo dục thẩm mỹ có tác dụng to lớn để phát triển các khả năng hoạt động trí tuệ như óc quan sát, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng. Sự đa dạng, phong phú của
10 đặc điểm thẩm mỹ trên đối tượng được miêu tả làm xuất hiện những rung động, những xúc cảm thẩm mỹ. Từ đó giúp trẻ biết thưởng thức cái đẹp từ thiên nhiên, từ các tác phẩm nghệ thuật, kích thích thị giác phát triển, phát triển não phải với khả năng ghi nhớ chụp ảnh, sẽ khai mở trí thông minh, thúc đẩy khả năng sáng tạo. Đây chính là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển trí tuệ và nhận thức của trẻ. Do vậy, cha mẹ, giáo viên nên tạo môi trường giáo dục thẩm mỹ càng sớm càng tốt và đều đặn thường xuyên. Luôn vui vẻ, luôn tôn trọng và tin trẻ, để hướng dẫn trẻ tự vẽ, tự khám phá hội họa theo cách của trẻ. Luôn động viên và khen ngợi trẻ, lưu giữ những tác phẩm của trẻ hàng ngày và treo những tác phẩm đẹp để trẻ cảm thấy được quan tâm, cổ vũ, kích thích niềm đam mê của bản thân. Chính vì lẽ đó, hoạt động trang trí lớp cũng góp phần đến hoạt động của trí não và tiếp thu của trẻ, tâm sinh lí của trẻ. Thực tế cho thấy, khi học sinh đến trường gặp rất nhiều áp lực.Áp lực điểm số, thi cử từ thầy cô.Áp lực từ phía gia đình, bố mẹ kì vọng vào con quá nhiều.Những tiết học nhàm chán không gấy hứng thú đến các em. Các mối quan hệ bạn bè (dù là hiếm nhưng không phải không có đối với học sinh lớp 4,5). Qua kinh nghiệm thực tiễn nhiều năm giảng dạy, tôi cũng nhận thấy, môi trường bên ngoài cũng tác động rất lớn đến kết quả học tập và rèn luyện của học sinh. Vào một lớp học có không giãn thoáng mát, thu hút trẻ bằng các hình ảnh, cách trang trí sẽ tạo hứng thú cho học sinh khi đến trường. Từ đó giúp các em cảm thấy thích được đến lớp, yêu trường, yêu lớp hơn. Để học sinh thích đến trường, học không có áp lực thì ngoài việc tạo không gian, cảnh quan đẹp còn phụ thuộc vào các thầy cô giáo.Thầy cô có đối xử công bằng không, có kĩ năng lên lớp tạo hứng thú cho học sinh trong các giờ học hay không?Thầy cô có biết cách yêu thương, chia sẻ lắng nghe các em không?Các thầy cô giáo không vui vẻ, không hạnh phúc thì không thể nào có giờ học hạnh phúc, HS hạnh phúc. Tất cả những điều đó nếu thực hiện được tức là chúng ta đã xây dựng được một lớp học hạnh phúc, môi trường học tập hạnh phúc. 2. Thực trạng các lớp học hiện nay tại trường Tiểu học: 2.1.Một vài nét về trường Tiểu học nơi tôi công tác: Ngôi trường tôi nằm cạnh đường quốc lộ.Là trường có bề dày thành tích trong công tác dạy và học.Nhiều giáo viên đạt danh hiệu giáo viên giỏi cấp
11 huyện.Số lượng học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi giao lưu của huyện trong những năm gần đây được duy trì và luôn ở tốp đầu. Nề nếp dạy và học của nhà trường luôn được cấp trên và phụ huynh tin tưởng. * Tình hình đội ngũ giáo viên nhân viên nhà trường: - Về đội ngũ: Số lượn Trình độ Các g bộ Biên Đảng Đoàn Trên Chưa phận T.số Nữ HĐ ĐH CĐ TC chế viên viên ĐH quaĐT Ban giám hiệu 3 2 3 0 3 0 0 3 0 0 0 Tổng phụ trách 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 Giáo viên cơ bản 38 35 32 6 20 18 0 24 13 1 0 Giáo viên C.Biệt 7 6 6 1 4 2 0 7 0 0 0 Nhân viên 7 3 4 3 4 1 0 1 0 3 3 Tổng cộng 56 46 46 10 31 22 0 36 13 4 3 *Học sinh: Số Con TB, HS HS HS Dân Vênh độ Khối Sĩ số HS nữ lớp BB K.tật nghèo HCKK tộc tuổi 1 6 272 126 0 7 0 4 5 8 2 8 321 163 0 3 2 4 2 3 3 6 284 135 0 1 1 5 0 3 4 6 246 115 0 1 6 3 0 3 5 7 317 144 0 3 1 4 2 5 Tổng 33 1440 683 0 15 10 20 9 22 2.2. Những yếu tố thuận lợi: Trường Tiểu học Ngũ Hiệp là đơn vị có bề dày truyền thống hiếu học, có đủ đội ngũ cán bộ giáo viên giảng, tập thể nhà trường đoàn kết thống nhất trong các hoạt động; CB-GV có ý thức xây dựng và bảo vệ uy tín của tập thể. Đảng uỷ, HĐND - UBND, Hội khuyến học của địa phương đã có sự quan
12 tâm đến sự nghiệp giáo dục của nhà trường . Được sự quan tâm và đồng thuận của toàn bộ phụ huynh, tích cực phối hợp với thầy cô và nhà trường trong việc giáo dục con em mình.Đời sống kinh tế, văn hoá xã hội, trình độ dân trí của nhân dân ngày càng được nâng cao. Trường vừa được xây mới 01 khối phòng học 4 tầng, 01 khu hiệu bộ và sửa chữa toàn bộ dãy phòng học khu 3 tầng nên CSVC đảm bảo mức chất lượng cấp độ 2, có đủ các phòng học cho học sinh học 2 buổi/ngày (Tỷ lệ học sinh học 2 buổi/ngày: 100%). - Giáo viên đạt trình độ chuẩn, có chuyên môn vững vàng, có kĩ năng giảng dạy tốt. - Học sinh ngoan có nề nếp học tập và sinh hoạt tốt. 2.3. Tồn tại * Về phía giáo viên: Nếu được hỏi “Thầy cô có hạnh phúc khi đến trường không?” thì hầu hết câu trả lời là không biết. Tại sao lại như vậy? Giáo viên họ chọn nghề và gắn bó với nghề đều mang trong mình nhiệt huyết, sẵn sàng cống hiến, muốn được công nhận, muốn được hạnh phúc khi đến trường. Nhưng thực tế, họ có hạnh phúc không, chính họ còn chưa nhận thức rõ được điều đó thì làm sao có thể kiến tạo được hạnh phúc cho học sinh, cho người khác. Theo tôi, nguyên nhân chủ yếu đến từ những lí do sau: - Trước hết, chúng ta không thể không nói tới áp lực đến từ nội dung kiến thức, chương trình. Thứ hai là áp lực từ kết quả thi, thành tích trong giáo dục. Thứ ba là áp lực đến từ phụ huynh học sinh, tâm lý giao khoán con cho giáo viên. Thứ tư là áp lực đến từ xã hội. Dư luận xã hội luôn đặt kì vọng cao cho giáo viên đứng lớp và ngành Giáo dục. Theo quan niệm từ xưa đến nay, giáo viên phải là những người chuẩn mực nhất, vừa có tài vừa có tâm. Thế nhưng, thực tế cho thấy, với sự phát triển của báo chí, của truyền thông mạng thì các tồn tại của ngành Giáo dục, của giáo viên dù là nhỏ nhất cũng được đưa lên với những tiêu đề giật gân, chưa kể nội dung được đẩy lên quá mức hoặc phản ánh chưa đúng với bản chất sự việc. Những điều đó tác động tiêu cực đến nhận thức của một số bộ phận dân chúng và phụ huynh học sinh. - Cuối cùng đó là áp lực đến từ chính bản thân mỗi giáo viên, mỗi giáo viên luôn muốn làm tròn các vai xã hội của mình. Do đó, chúng ta đã tự đưa chúng ta và học sinh vào những khuôn khổ, những đích do chúng ta tự đặt ra mà
13 đôi khi không phù hợp với người học. Giáo viên luôn mong muốn học sinh phải yêu thích bộ môn của mình, phải học đều các môn, phải ngoan ngoãn lễ phép và phải thế này, thế kia... - Giáo viên luôn mong muốn học sinh phải hoàn thành tốt mọi điều mà mình lập trình sẵn, không được phép sai. Có như vậy mới là con ngoan, trò giỏi. Và thế là, dồn tất cả mọi áp lực lên vai người giáo viên.Rồi giáo viên đã dồn tất cả những áp lực ấy lên đôi vai bé nhỏ của học trò lúc nào không hay. Đến khi thực tế học trò không đạt được những kì vọng: học tập không tiến bộ, không chăm chỉ và có thái độ không đúng đắn...Khiến cho chúng ta nhiều lúc cảm thấy chán nản, mệt mỏi, đam mê, nhiệt huyết với nghề giảm sút. Thậm chí có giáo viên còn định bỏ nghề. Và thế là… với giáo viên và học sinh mỗi ngày đến trường không còn là mỗi ngày vui; lớp học không còn là lớp học vui... * Về học sinh: - Một số học sinh chưa thực sự được sự quan tâm giáo dục từ gia đình nên kết quả học tập không như mong mỏi dễ chán nản. - Chất lượng học sinh không đồng đều, còn có học sinh học hòa nhập cũng gây khó khăn trong việc quản lí lớp học của giáo viên. - Một số em có bố mẹ quá kì vọng vào con cái, vô tình tạo áp lực khi con đến lớp. Các em không được thể hiện cá tính của mình, do đó không cảm thấy vui vẻ thoải mái khi đi học. - Một số yếu tố khách quan: Giáo viên chưa có năng lực gây hứng thú cho học sinh trong giờ học khiến học sinh chán nản. Có giáo viên thường xuyên tạo áp lực quá sức cho học sinh khiến học sinh mệt mỏi, căng thẳng. 3. Các giải pháp thực hiện: 3.1. Biện pháp 1: Triển khai văn bản xây dựng “Trường học Hạnh phúc - lớp học hạnh phúc” đến toàn thể cán bộ, giáo viên nhân viên trong nhà trường. - Muốn các thầy cô giáo thực hiện tốt vai trò kiến tạo ngôi trường hạnh phúc, nhà trường phải quan tâm, ở đây không chỉ là quan tâm vật chất mà phải tôn trọng giáo viên, tạo điều kiện cho GV được tập huấn, tìm hiểu thêm những nội dung gắn với xu thế đổi mới giáo dục của thời đại mới; được học tập giá trị sống, được nâng cao kĩ năng sống, được thường xuyên trao đổi những kinh nghiệm tự học hỏi lẫn nhau....
14 - Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã triển khai văn bản và kế hoạch xây dựng “Lớp học hạnh phúc” đến toàn bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường. `- Ban giám hiệu có kế hoạch cụ thể chi tiết, hướng dẫn đến giáo viên trang trí lớp học theo chủ đề. Yêu cầu giáo viên lên kế hoạch, thảo luận trong các buổi sinh hoạt chuyên môn về nội dung trên.Các lớp xây dựng không gian riêng, có kế hoạch xây dựng các giờ học hạnh phúc để kiến tạo “Lớp học hạnh phúc”. Vì vậy, các nhà quản lý cần quan tâm hơn đến các thầy cô, hỗ trợ họ về mọi mặt và khi chúng ta làm tốt việc đó rồi thì mới mong có được một trường học hạnh phúc bền vững.”
15 3.2 Biện pháp 2: Tuyên truyền giáo dục tư tưởng, nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của việc xây dựng lớp học hạnh phúc: Trường học hạnh phúc là nơi thầy cô, học sinh cũng như phụ huynh đều cảm thấy hạnh phúc trong quá trình dạy và học.Là nơi tình yêu thương giữa các nhà giáo, giữa thầy và trò, giữa học sinh với nhau được trân trọng và bồi đắp hàng ngày.Bên cạnh việc truyền thụ kiến thức, kỹ năng, thái độ cho học sinh, nhà trường còn chú trọng giáo dục bồi đắp tâm hồn đẹp cho các em. Mọi xúc cảm riêng biệt, cá tính sáng tạo của thầy và trò phải luôn được tôn trọng, không bị áp đặt một cách máy móc, rập khuôn theo phương cách giáo dục xưa cũ, lỗi thời.Trường học hạnh phúc là nơi cả giáo viên và học sinh được an toàn, được yêu thương và được tôn trọng. Như vậy trường học phải tự xây dựng cho mình mục tiêu, sứ mệnh phù hợp với người dạy, người học và bối cảnh giáo dục.Để có ngôi trường hạnh phúc thì mỗi giáo viên cần phải xây dựng một “Lớp học hạnh phúc”.Theo tôi để xây dựng được “Lớp học hạnh phúc” thì giáo viên là người có vai trò quyết định và phải bắt đầu từ sự thay đổi của chính bản thân người thầy. Năm 2019, Bộ GD-ĐT đã chính thức phát động toàn quốc triển khai “Kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc”. Thông điệp được Bộ Giáo dục Đào tạo đưa ra là các cán bộ quản lý, các thầy cô giáo hãy thay đổi để hướng đến môi trường sư phạm lành mạnh, văn minh, thân thiện, với giá trị cốt lõi: “Yêu thương, an toàn và tôn trọng”. “An toàn” ở đây được hiểu bao gồm cả về thể chất và tinh thần. Điều kiện đủ của nó là trường học cần có tối thiểu những cơ sở vật chất, nhân lực để bảo đảm an toàn cơ bản. Tuy nhiên, điều kiện đủ lại là an toàn về tinh thần. Tuy nhiên, trong thực tế, trường tôi đang công tác có nhiều giáo viên trẻ mới vào nghềnên còn thiếu kĩ năng sống, chuyên môn chưa tốt khiến họ lúng túng trong thực hiện nhiệm vụ. Giải pháp ở đây, theo tôi đơn giản là: “Hãy yêu thương học trò bằng tất cả trái tim và tấm lòng nhân ái của mình, hãy lan tỏa cho các con niềm tin và tình yêu vào cuộc sống, vào tương lai bằng chính những ứng xử đầy tính nhân văn của mình. Hãy làm cho mỗi lớp học, mỗi ngôi trường thực sự trở nên hạnh phúc, mỗi ngày đến trường của các con thực sự là một ngày vui”. Phần lớn giáo viên chúng ta ngại thay đổi. Tư duy ảnh hưởng của lối giáo dục cũ. Lối tư duy áp đặt, coi trọng hình thức, đặt nặng kết quả thành tích mà không quan tâm đến quá trình.
16 “Nhà quản lý phải là người thay đổi trước hết và phải là đầu tàu, gương mẫu để kéo cả đoàn tàu đi theo. Trong hành trình xây dựng trường học hạnh phúc, gặp khó khăn đến đâu thì người quản lý phải tháo gỡ đến đó và phải là chỗ dựa, là người hướng dẫn, người cầm lái cho con tàu của mình đi đúng hướng.Đồng thời, tạo dựng được niềm tin cho các thầy cô giáo, học sinh và phụ huynh học sinh của trường mình.Trong việc xây dựng trường học hạnh phúc, cốt lõi nhất là các thầy cô giáo phải thay đổi.Từ đó làm thay đổi học sinh, và làm cho học sinh hạnh phúc.Bởi vậy, giáo viên phải hạnh phúc thì mới có học sinh hạnh phúc”. Một lớp học hạnh phúc, là một lớp học trong đó cô trò thấu hiểu nhau.Đặc biệt, người thầy không chỉ đơn giản là người truyền đạt kiến thức mà còn là thuyền trưởng dẫn các em đi trên con đường đến đích đúng đắn của giáo dục.Đó là có khả năng sống HẠNH PHÚC. Muốn vậy, thầy cô giáo phải hiểu rõ các tiêu chí xây dựng lớp học hạnh phúc, là người có nội tâm sâu sắc, ngoài kiến thức chuyên môn còn am hiểu tâm sinh lí lứa tuổi. bắt đầu từ sự thấu hiểu, chia sẻ với người khác mà không phải là sự ích kỉ, đơn phương thực hiện, nhưnghiện nay, các yếu tố kinh tế, về lợi ích cá nhân, những khó khăn rình rập đời sống của mỗi người, mỗi gia đình đã khiến cho việc quan tâm lẫn nhau, làm việc cùng nhau, vì nhau đang có phần bị xem nhẹ. Để xây dựng một nhà trường trong tình yêu thương đòi hỏi sự nỗ lực của mỗi người “Có thể ngày hôm nay,
17 đời sống của đại đa số những thầy cô giáo như chúng ta vẫn còn khó khăn, thử thách, nhưng tôi tin rằng, với hai chữ nhà giáo trên vai, chúng ta sẽ luôn luôn phấn đấu và cố gắng hết mình để xứng đáng với sứ mệnh cao cả đó phải không các thầy cô?” Để xứng đáng với sứ mệnh vẻ vang và cao cả trong sự nghiệp trồng người, xứng đáng với sự tôn vinh và niềm tin yêu của xã hội, bản thân mỗi nhà giáo chúng ta phải luôn có nhận thức đúng đắn, sâu sắc về vị thế của nghề sư phạm, trọng trách cao cả của mình trong xã hội. Tích cực tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, tác phong, lối sống, ứng xử nhân văn để mỗi nhà giáo thực sự là những tấm gương sáng về nhân cách, đạo đức cho học sinh noi theo. Mỗi một người giáo viên sẽ có cách để tạo nên một lớp học hạnh phúc theo cách của riêng mình. “Lớp học Hạnh phúc là lớp học được xây lên từ trái tim biết cho đi yêu thương và chúng ta cũng sẽ nhận lại được quả ngọt từ sự yêu thương đó. Tôi hy vọng rằng chúng ta cùng dũng cảm nhìn nhận, chia sẻ, trao đổi thẳng thắn quan điểm, suy nghĩ của mình để cùng bắt tay đồng hành với nhau trên hành trình xây dựng “Lớp học hạnh phúc – trường học hạnh phúc”. Trường học hạnh phúc –chỉ được tạo bởi các hành vi ứng xử chuẩn mực của những thầy cô có đạo đức trong sáng, lòng yêu nghề và sự tận tâm tận lực với học sinh, tâm huyết với sự nghiệp….
18 3.3 .Biện pháp 3: Tổ chức Hội thảo chuyên môn với chủ đề Xây dựng trường học hạnh phúc. Để có những đánh giá đúng thực trạng của giáo viên và học sinh cũng như tâm tư nguyện vọng của cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường, Ban giám hiệu kết hợp với Công đoàn nhà trường, tổchức buổi Hội thảo với chủ đề “Xây dựng lớp học hạnh phúc”. Buổi Hội thảo đã có nhiều ý kiến đóng góp từ phía giáo viên, nhân viên để xây dựng một “Lớp học hạnh phúc”: * Luôn có sự chuẩn bị: Giáo viên phải luôn trong tư thế chuẩn bị sẵn sàng. Điều này có nghĩa là mỗi ngày bạn phải lên kế hoạch nhiều hơn cho bài học. Nó cũng có nghĩa là bạn phải có các hoạt động dự phòng và sẵn sàng cho bất kì tình huống nào có thể xảy ra. Đôi khi học sinh sẽ nhanh chóng nắm được bài học hoặc sẽ chỉ lướt qua các bài tập đã được bạn soạn sẵn.Có những khi, học sinh sẽ cần giải thích hoặc thực hành nhiều hơn bạn dự đoán, vì vậy bạn nên chuẩn bị một vốn kiến thức dồi dào, khả năng xử lí tình huống thật tốt. * Hãy linh hoạt: Sự linh hoạt giúp chúng ta không bị biến đổi, và nó chắc chắn đúng với giáo viên.Để có một lớp học hạnh phúc, bạn cần linh hoạt về quản lý thời gian, giáo án, kỹ thuật dạy và các phương pháp đánh giá.Bạn sẽ cần làm mọi thứ để mang lại cho học sinh trải nghiệm học tập tốt nhất có thể. * Hãy bỏ qua các lỗi sai Dù bạn tin hay không, thì bạn chắc chắn không thể sửa hết mọi lỗi sai của học sinh.Trên thực tế, nếu bạn cứ cố gắng gò ép để sửa chữa lỗi sẽ vô tình khiến học sinh nản lòng và tự ti.Hãy lựa những lỗi cần sửa và cách bạn sửa chúng. Đừng sửa mọi thứ theo hướng mọi thứ phải hoàn hảo, hãy tập trung vào những lỗi mà học sinh mắc phải thường xuyên. Bạn cũng không cần phải sửa tất cả những lỗi sai ngay lúc đó.Bạn cũng không nhất thiết phải chỉ học sinh tất cả các lỗi sai. Đơn giản chỉ cần nhắc lại và cho học sinh nhận ra sai lầm của chúng. * Giao tiếp nhiều hơn nữa Giao tiếp với học sinh rất quan trọng.Học sinh cần biết những gì chúng đang làm đúng, những gì chúng đang tiến bộ và những gì cần phải cải thiện thêm.Bạn càng giao tiếp với học sinh, chúng sẽ càng đạt kết quả tốt hơn trong lớp học. Học sinh của bạn sẽ thích nói chuyện với bạn, về một nội dung nào đó
19 ngoài chuyên môn và bài học, về cuộc sống hàng ngày, khi đi chơi, khi ở nhà, về những điều trẻ yêu thích... Hãy cố gắng ghi nhớ vì có thể chúng sẽ giúp ích để bạn có thể hiểu học sinh của mình hơn.Bạn cũng cần chú ý vào những khó khăn của học sinh trong học tập.Từ đó tìm ra được cách giải quyết vấn đề tốt nhất.Bạn cũng đừng quên dành những lời khen cho học sinh.Đó sẽ là nguồn động lực to lớn giúp học sinh tự tin phát triển bản thân mình hơn. 3.4. Biện pháp 4: Phát động phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt”, “Trang trí xây dựng lớp học hạnh phúc” có kiểm tra đánh giá và khen thưởng kịp thời. - Sau khi triển khai thông báo bằng văn bản đến toàn thể cán bộ giáo viên, nhân viên trong trường, Ban giám hiệu đã phát động toàn trường thực hiện trang trí lớp. - Thành lập Tổ giám khảo chấm trang trí lớp. Dưới sự hướng dẫn của đồng chí Hiệu phó phụ trách, các đồng chí giáo viên chủ nhiệm lớp đã rất tích cực triển khai tại lớp mình.Tại các lớp được sự đồng thuận và ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh học sinh.Trong một thời gian ngắn, các lớp đã hoàn thành phần trang trí của lớp mình. Ở mỗi lớp đều thể hiện được không gian xanh, sạch, có cây xanh, có các góc trang trí do chính tay giáo viên, học sinh và phụ huynh thực hiện. Với không gian gần gũi, thân thiện, học sinh đều tỏ ra vô cùng thích thú và yêu trường, yêu lớp hơn.
20 Những góc lớp xanh mát, màu sắc bắt mắt