Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong dạy học Giữ vở sạch - viết chữ đẹp cho học sinh Tiểu học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt nói chung và chính tả nói riêng; Đẩy mạnh phong trào thi đua “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” của HS Tiểu học; Đưa lại những kỹ năng liên quan tới việc tạo ra cái đẹp và biết yêu thích, giữ gìn cái đẹp cho học sinh Tiểu học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong dạy học Giữ vở sạch - viết chữ đẹp cho học sinh Tiểu học

1 MỤC LỤC PHẦN MỘT Đặt vấn đề 1. Lý do chọn đề tài 2. Mục đích nghiên cứu 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 5. Phương pháp nghiên cứu 6. Phạm vi và thời gian thực hiện PHẦN HAI Giải quyết vấn đề CHƯƠNG I: NGHIÊN CỨU CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Cơ sở khoa học của đề tài nghiên cứu 1.2. Một số tiêu chí đánh giá xếp loại "Vở sạch - chữ đẹp" cho học sinh CHƯƠNG II: ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG NỀ NẾP “GIỮ VỞ SẠCH – VIẾT CHỮ ĐẸP” CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC 2.1. Tình hình chung và đặc điểm của nhà trường 2.2. Điều tra thực trạng nề nếp " Giữ vở sạch- rèn chữ đẹp học sinh Tiểu học CHƯƠNG III : CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN VÀ KẾT QUẢ 3.1.Các biện pháp thực hiện 3.2 Kết quả thực hiện có so sánh đối chiếu PHẦN BA Kết luận và khuyến nghị 1. Kết luận chung 2. Khuyến nghị Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
2 PHẦN MỘT: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài: Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng - Người tâm huyết với sự nghiệp trồng người đã từng nhắc nhở: “Nét chữ, nết người” cho thấy viết chữ đẹp có tầm quan trọng trong xây dựng, hình thành nhân cách con người. Việc luyện chữ đẹp còn góp phần đưa lại những kỹ năng liên quan tới việc tạo ra cái đẹp, đòi hỏi sự khéo léo của những ngón tay. Mặt khác chữ viết còn là một nét đẹp truyền thống, nhưng ngày nay hầu như việc “rèn chữ” được xem như hình ảnh “hoài cổ” bởi tốc độ phát triển của khoa học công nghệ. Khi cuộc sống hiện đại có nhiều công cụ hỗ trợ đắc lực cho việc viết lách, soạn thảo văn bản, nhiều phụ huynh hay một bộ phận thầy cô quen bấm bàn phím máy tính, bàn phím điện thoại thay vì cầm một cây bút và “nắn nót” những dòng chữ. Trường hợp chủ yếu khiến chúng ta phải dùng bút ở thời đại hôm nay có lẽ là ký tên vào các loại giấy tờ. Đó cũng chính là vấn đề mà người lãnh đạo quản lí, rất cần phải quan tâm, lo lắng. Đặc biệt đối với học sinh Tiểu học, việc xây dựng nề nếp “Giữ vở sạch – viết chữ đẹp” có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vì đây là những năm học đầu tiên đối với các em, nhà trường không chỉ giúp các em học viết và rèn luyện chữ viết: viết đúng, viết đẹp, viết đảm bảo tốc độ và nhằm tạo điều kiện cho các em ghi chép bài học của tất cả các môn học được tốt mà còn thông qua rèn luyện chữ viết, giáo dục các em những phẩm chất đạo đức như: tính kiên trì, cẩn thận, tinh thần kỉ luật và óc thẩm mĩ…Rèn chữ viết cho học sinh còn là dịp để học sinh trau dồi các kĩ năng viết chữ, kĩ năng trình bày, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục, đồng thời có tác dụng thúc đẩy và phát huy vai trò của người giáo viên, động viên, khích lệ các thầy cô giáo chăm lo rèn luyện chữ viết và duy trì nề nếp, thói quen tốt trong học tập của học sinh. Qua chữ viết, học sinh thể hiện được nội dung thông tin, vừa thể hiện được đặc điểm tính cách của người viết và đồng thời tạo được tình cảm đối với người đọc bởi như người xưa đã có câu: “Văn là người, chữ cũng là người”. Mặc dù hiện nay, vào thời điểm công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ tác động không nhỏ tới đời sống mọi mặt của xã hội, có nhiều người quan niệm không cần viết chữ đẹp vì đã có máy tính. Nhưng với ý nghĩa giáo dục như đã nêu ở trên thì việc rèn chữ cho học sinh ngày càng trở nên cần thiết, nó đã góp phần vào việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Mặt khác, việc xây dựng nề nếp: “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” cũng chính là góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc - nét chữ truyền thống của người Việt Nam ta.Vậy nhưng qua quản lí và giảng dạy thực tế ở trường Tiểu học, tôi nhận thấy chữ viết của nhiều học sinh hiện nay thật đáng “báo động”. Nhiều em chưa có ý thức giữ gìn vở sạch sẽ, chữ viết lại cẩu thả, thiếu nét, sai cỡ chữ, sai mẫu chữ...Khi viết sai thì tẩy xóa tùy tiện, vở bị nhàu nát, quăn mép…Làm sao mà học sinh có hứng thú học tập được khi nhìn những quyển vở như như vậy? Đó chính là nỗi lo lắng và trăn trở lớn trong tôi? Vậy làm thế nào để mỗi quyển vở của mỗi học Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
3 sinh đều thật sạch đẹp? Làm thế nào để mỗi dòng chữ trên vở học sinh đều tăm tắp, đẹp như hoa, để mỗi khi cầm cuốn vở thì học sinh lại có hưng phấn và thích thú học tập? Đó chính là lý do tôi chọn và đi sâu nghiên cứu về đề tài này. 2. Mục đích nghiên cứu: - Nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt nói chung và chính tả nói riêng. - Đẩy mạnh phong trào thi đua “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” của HS Tiểu học. - Đưa lại những kỹ năng liên quan tới việc tạo ra cái đẹp và biết yêu thích, giữ gìn cái đẹp cho học sinh Tiểu học 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu: - Khách thể nghiên cứu: công tác rèn chữ viết cho học sinh ở trường Tiểu học - Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp xây dựng nề nếp: “Giữ vở sạch - viết chữ đẹp cho học sinh khối 1,2 trường Tiểu học. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Nghiên cứu cơ sở lý luận của “Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học. - Tìm hiểu thực trạng các công tác xây dựng nề nếp “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” ở trường Tiểu học nơi tôi công tác. Trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp xây dựng nề nếp: “Giữ vở sạch- rèn chữ đẹp cho học sinh Tiểu học. - Tổ chức thực nghiệm khoa học một vài yếu tố “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp cho học sinh Tiểu học” nhằn nâng cao chất lượng dạy học và thúc đẩy phong trào thi đua “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” để thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học . 5. Phương pháp nghiên cứu - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: đọc sách, tài liệu tham khảo, văn bản thu thập tư liệu - Phương pháp điều tra cơ bản( bằng phiếu điều tra) kết hợp với phương pháp quan sát, đàm thoại, phỏng vấn, trò chuyện, làm mẫu. - Phương pháp thực nghiệm sư phạm 6. Phạm vi và thời gian thực hiện Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
4 - Phạm vi nghiên cứu: học sinh lớp 1,2 trường Tiểu học nơi tôi công tác. - Thời gian: Đề tài này được thực hiện trong một năm học: 2023-2024 PHẦN HAI: NỘI DUNG CHƯƠNG I NGHIÊN CỨU CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1Cơ sở khoa học Chữ viết là một công cụ để giao tiếp và trao đổi thông tin, là phương tiện để ghi chép và tiếp nhận những tri thức văn hóa, khoa học và đời sống…Do vậy, ở trường tiểu học, việc dạy cho học sinh biết chữ và từng bước làm chủ được công cụ chữ viết để phục vụ cho học tập và giao tiếp là yêu cầu quan trọng hàng đầu của môn tiếng Việt. Căn cứ vào mục tiêu dạy học môn Tiếng Việt nói chung và nhiệm vụ chủ yếu nói riêng của phân môn Tập viết( ở các lớp 1.2.3) và phân môn chính tả ( ở lớp 4,5) mẫu chữ viết trong trường tiểu học đã được ban hành ngày 14/6/2002 của Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo nhằm đáp ứng các nguyên tắc cơ bản sau: - Bảo đảm tính khoa học, có tính hệ thống - Có tính thẩm mĩ (đẹp trong sự hài hòa khi viết liền các con chữ) - Bảo đảm tính sư phạm( phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh Tiểu học) - Có tính kế thừa và phát triển, phù hợp với thực tiễn (kế thừa vẻ đẹp của chữ viết truyền thống) đồng thời tính đến sự thuận lợi khi sử dụng, viết nhanh, viết liền nét, phù hợp với điều kiện dạy và học ở trường Tiểu học. Để thực hiện được mục tiêu và nhiệm vụ môn học mà mục đích cuối cùng là giúp học sinh viết chữ đẹp, viết đúng mẫu chữ. Điều đó phụ thuộc vào nhiều yếu tố.Trước hết và chủ yếu là nhờ sự dạy dỗ công phu của các thầy cô giáo. Về gia đình có sự kèm cặp sát sao của cha mẹ học sinh đồng thời bản thân các em phải thực sự nỗ lực trong học tập. Về phía nhà trường cần có sự đầu tư về cơ sở vật chất như: phòng đảm bảo ánh sáng, bảng chống lóa, bàn ghế phù hợp với tầm vóc lứa Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
5 tuổi, đặc điểm tâm sinh lý học sinh,…Đó là những điều kiện vô cùng quan trọng để rèn chữ cho học sinh. Song song với việc rèn chữ cho học sinh là việc rèn cho học sinh có ý thức giữ vở sạch. Có như vậy mới đảm bảo mục tiêu giáo dục toàn diện cho các em những phẩm chất đạo đức như: tính kiên trì, cẩn thận, tinh thần kỉ luật và óc thẩm mĩ…cũng như quy định về chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học. Từ những mục tiêu, nhiệm vụ và cơ sở khoa học nêu trên mà tôi đã vạch ra kế hoạch một cách chi tiết, cụ thể về công tác “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” cho học sinh của lớp tôi chủ nhiệm với nhiều biện pháp cải tiến và tôi coi đó là một trong những việc trọng tâm của hoạt động chuyên môn được duy trì thường xuyên thành nề nếp thực hiện trong suốt năm học. 1.2 Một số chỉ tiêu đánh giá, xếp loại: “ Vở sạch- chữ đẹp” cho học sinh: * Giữ vở sạch: 10 điểm - Bảo quản tốt ( 3 điểm): Vở đóng chặt có bìa, có nhãn vở, không để nhàu nát, không xé giấy, không để quăn góc. - Giữ gìn sạch (3 điểm): Vở không để bẩn, không tẩy xóa tùy tiện, không vẽ bậy. - Trình bày đúng (2 điểm): có ghi ngày tháng môn học, đầu bài, có để lề, có kẻ hết bài, hết ngày, hết tuần một cách hợp lý. - Vở đủ nội dung (2 điểm): Ghi đủ nội dung bài học, bài làm quy định, không bỏ cách ngày tuần, không bỏ phí giấy, * Viết chữ đẹp: 10 điểm - Viết đúng mẫu chữ ( 3 điểm): đúng mẫu chữ viết và mẫu chữ số theo quy định của Bộ. Phân biệt được các chữ cái với nhau không nhầm lẫn. - Viết rõ ràng (3 điểm): đúng cỡ chữ, đúng khoảng cách giữa chữ, giữa từ, chữ viết ngay ngắn, dễ đọc. - Viết vừa tốc độ (2 điểm): Viết hết bài, hết số chữ quy định. - Viết chữ thẳng đẹp (2 điểm): con chữ đều, thẳng hàng, nét chữ tròn. * Xếp loại “Vở sạch - chữ đẹp”:Xếp loại chung: 3 loại Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
6 Loại A: Vở và chữ viết đạt từ 8-10 điểm Loại C: Một trong hai loại ( vở hoặc chữ) có điểm dưới 5 Loại B: Còn lại. CHƯƠNGII ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG NỀ NẾP " GIỮ VỞ SẠCH- VIẾT CHỮ ĐẸP” CỦA HỌC SINH KHỐI 1,2 TRƯỜNG TIỂU HỌC 2.1 Tình hình chung và đặc điểm của trường Tiểu học đơn vị tôi công tác * Thuận lợi: - Cơ sở vật chất của nhà trường như phòng học, bàn ghế, ánh sáng,.. đều đảm bảo đúng quy cách, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh khi viết. - Phong trào thi đua “ Giữ vở sạch – viết chữ đẹp” được nhà trường rất quan tâm và tạo điều kiện kịp thời động viên khích lệ học sinh. * Khó khăn: - Là một trường nằm trên địa bàn nông thôn, hầu hết học sinh trường Tiểu học đơn vị tôi đều là con em các gia đình làm ruộng. Chính vì vậy, việc quan tâm đến việc học tập và rèn chữ viết cho con em mình còn rất hạn chế. Thường là mỗi em chỉ có một cây bút bi và những quyển vở mỏng, kém chất lượng để viết bài. - Quan niệm của nhiều phụ huynh học sinh thậm chí của cả một số giáo viên cho rằng học sinh tiểu học chỉ cần học giỏi toán, văn chứ không cần chữ đẹp vì đã có máy vi tính để in các văn bản. Do vậy một số giáo viên chưa thực sự chú trọng rèn chữ viết cho học sinh. 2.2 Điều tra thực trạng nề nếp “Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” của học sinh trường Tiểu học của đơn vị tôi. Qua việc tiến hành khảo sát tình hình thực tế, ngay từ những ngày đầu năm học về việc giữ gìn vở và viết chữ đẹp, tôi nhận thấy vở viết và chất lượng chữ viết của học sinh thực sự đáng lo ngại. - Về vở viết: các quyển vở của học sinh trong môn chính tả không đồng nhất, Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
7 mỗi em viết một loại vở. Nhiều học sinh dùng những quyển vở mỏng 32 trang, chất lượng giấy kém, đường kẻ mờ, thậm chí không có nhãn vở, học sinh ghi tên mình tùy tiện vào trang bìa. Đa số các em dùng bút bi để viết nên chưa sạch sẽ, vở còn quăn mép, thậm chí tẩy xóa lem nhem… - Về chữ viết: các em còn gặp rất nhiều khó khăn về kĩ năng viết chữ, cụ thể là: + Mẫu chữ, cỡ chữ viết không thống nhất như quy định, có em viết chữ bé quá, nhiều em lại viết chữ to quá. + Các em chưa xác định đúng điểm đặt bút, điểm dừng bút khi viết, độ cao và thế chữ cũng chưa chuẩn. + Nét nối các con chữ ( ch, tr, ngh…) chưa đúng, chưa đẹp,… + Nhiều học sinh còn mắc lỗi về chính tả do học sinh chưa nắm chắc về phân môn ngữ pháp, khi viết sai thì các em tẩy xóa tùy tiện,… Số liệu điều tra, khảo sát với 2 khối 1 và 2 ngay từ những ngày học đầu năm học 2018-2019 như sau: Xếp loại “Vở sạch - chữ đẹp” Lớp Sĩ số LOẠI A LOẠI B LOẠI C SL % SL % SL % 1A 30 16 53,3 13 43,4 1 3,3 1B 30 16 53,3 13 43,4 1 3,3 2A 30 16 53,3 13 43,4 1 3,3 2B 30 16 53,3 13 43,4 1 3,3 Qua bảng số liệu thống kê trên, tôi nhận thấy số lượng học sinh viết chữ xấu còn Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
8 khá nhiều, cụ thể loại B và loại C chiếm 46,7% trong khi đó loại A chỉ đạt 53,3%- chưa đạt tiêu chí Vở sạch chữ đẹp theo quy định. Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn đưa ra các biện pháp cải tiến xây dựng nề nếp “Giữ vở sạch- rèn chữ đẹp” để thực nghiệm với 60 học sinh lớp 1A và 2A trong năm học 2018-2019 CHƯƠNG III: TỔ CHỨC THỰC HIỆN VÀ KẾT QUẢ 3.1. Nội dung thực nghiệm. 3.1.1 “Thổi” vào Giáo viên và học sinh luồng sinh khí say mê luyện chữ đẹp. Qua thực tế trong quản lí, tôi nhận thấy giáo viên trong giảng dạy thường coi trọng nhiều hơn đến các môn học toán, Tiếng Việt mà ít coi trọng đến việc rèn “Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” còn về phía học sinh viết chữ xấu thường không thích học giờ chính tả hoặc giờ tập làm văn bởi những giờ đó phải viết nhiều và yêu cầu phải trình bày sạch đẹp mới được điểm cao. Chính vì vậy người quản lí phải thổi vào giáo viên và học sinh luồng sinh khí say mê luyện chữ đẹp chính là gây hứng thú cho giáo viên say mẹ luyện chữ đẹp cho học sinh và học sinh thích luyện chữ đẹp. Trước mỗi giờ chính tả, giờ rèn chữ, giờ tập làm văn, giáo viên cần thường xuyên cho học sinh chiêm ngưỡng những bài văn hay chữ tốt, những bài viết chính tả đẹp “mê hồn”, những bài thi viết chữ đẹp đã đạt. giải cao của học sinh trong những năm học trước sưu tầm được trên mạng, trên báo,… Nhìn những bài viết với những dòng chữ tròn trịa, đều tăm tắp, đẹp như hoa ấy học sinh nào cũng thích thú, trầm trồ thán phục và ước ao chữ của mình được như vậy. Tiếp đó, tôi đã tiếp tục “thổi lửa” vào giáo viên và học sinh bằng những lời khích lệ, động viên, những phần thưởng nhỏ bé nhưng kịp thời: “Mỗi em đều hoàn toàn có thể và sẽ viết được chữ đẹp như thế nếu có lòng quyết tâm và kiên trì luyện tập” bởi: Chữ đẹp nào phải hoa tay Ta chăm luyện tập hàng ngày đâu quên Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
9 Gắng công ra sức trí bền Gian nan rèn luyện mới nên con người Tôi tổ chức cho học sinh toàn trường viết và học thuộc lòng những câu thơ đó để làm động lực cho các em thêm lòng quyết tâm và bền bỉ luyện chữ. Song song với đó, hàng ngày tôi dều dành thêm thời gian để kể về những tấm gương sáng về ý chí và nghị lực trong việc rèn chữ như: Thần Siêu, Cao Bá Quát, Nguyễn Ngọc Ký,…đồng thời nêu gương người thật việc thật ở trường đã đạt thành tích cao trong các kì thi viết chữ đẹp cấp trường, cấp huyện, cấp thành phố,…để các em ngưỡng mộ và mong muốn noi theo. Cùng với những việc làm trên, tôi còn phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để cùng động viên, khuyến khích các em say mê luyện chữ đẹp bằng cách: Động viên phụ huynh học sinh tạo điều kiện trang bị cho 100% học sinh được dùng cùng một loại vở chất lượng cao của công ty Hồng Hà sản xuất, 100% học sinh được viết bút máy mài ngòi có nét thanh nét đậm. Trong mỗi quyển vở đều chuẩn bị một tờ giấy kê tay để phòng mực dây bẩn vào vở, ngoài ra còn có một giấy thấm mềm lau bút mỗi ngày. Kết quả: Nhờ những việc làm đó mà học sinh trường tôi đã dấy lên phong trào thi đua “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” thật sôi nổi. Bởi mỗi em đều thấy mình có bút máy như bạn, có vở giống bạn,..mình chẳng thua kém bạn thứ gì vậy cớ sao chữ của mình lại thua kém chữ của bạn? Điều đó đã khích lệ các em thêm say mê luyện chữ đẹp, giữ gìn vở sạch ở ngay mỗi tiết học trên lớp, ở mỗi quyển vở và mỗi môn học. 3.1.2 . Rèn cho học sinh các kĩ năng để viết được chữ đẹp Thời gian đầu, tôi yêu cầu giáo viên dành thời gian mỗi ngày để hướng dẫn học sinh rèn từng chữ cái. Căn cứ vào đặc điểm của từng chữ cái, căn cứ vào các nét tương đồng, căn cứ vào kích thước và quy trình viết, tôi đã xếp các chữ cái thường thành 4 nhóm với tên gọi ngộ nghĩnh để học sinh rất dễ nhớ và rất hứng thú viết: - Nhóm “Giọt sương trĩu nặng” (nét tròn) như chữ cái: o, ô, ơ, a, ă. â, c, d, đ, q, g Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
10 -Nhóm “ Tia nắng ban mai”(nét lưng) gồm các chữ cái: l. b, h, k -Nhóm “ Thì là”(nét đường chéo) gồm các chữ cái: e, ê, r, s, m, n, v, x -Nhóm “ Bông hồng có gai”(nét chân chống) gồm các chữ cái: p, i, t, u, ư, y Đối với chữ hoa,cũng căn cứ vào các nét tương đồng mà tôi xếp thành 6 nhóm với 6 tên goi thật đẹp, thật hay, thật dễ nhớ: gồm các chữ -Nhóm “Sóng lượn” gồm các chữ cái: -Nhóm “Nốt nhạc” gồm các chữ cái : -Nhóm “Vành trăng non” gồm các chữ cái: -Nhóm “Cánh chim bằng” gồm các chữ cái: -Nhóm “Ốc biển” gồm các chữ cái: -Nhóm “Ngưu Lang- Chức Nữ” gồm các chữ cái: Khi dạy từng chữ cái trong mỗi nhóm phải đặc biệt chú ý đến trực quan, chữ mẫu trên bảng. Trực quan còn là ngay chữ mẫu trên bảng của thầy cô thì càng giá trị vì học sinh sẽ dễ tiếp thu biểu tượng chữ viết hơn đồng thời tạo thêm niềm tin cho học sinh. Tôi kẻ trên bảng và hướng dẫn mẫu chữ chuẩn để học sinh quan sát, nắm được quy trình viết, điểm đặt bút, điểm dừng bút của mỗi chữ. Đối với nhóm nét tròn khó viết nên cần lưu ý học sinh viết chậm để uốn cong tròn, không vội vàng. Các chữ phát triển từ chữ o như: ô, ơ, q, đ… thì trước hết phải viết nét tròn (chữ O) trước rồi mới viết tiếp các nét khác.Tôi đặc biệt lưu ý khi hướng dẫn học sinh viết các chữ hoa. Cần cho học sinh nắm chắc: hầu hết các chữ hoa cỡ nhỏ đều cao 2,5 đơn vị, rộng 2 đơn vị ( trừ chữ hoa M, N cao 2,5 đơn vị, rộng 3 đơn vị; chữ hoa Y, G cao 4 đơn vị, rộng 2 đơn vị). Nếu viết đẹp được các chữ hoa sẽ tạo điều kiện để có bài viết đẹp. Khi đã rèn được cho học sinh viết đẹp từng chữ cái rồi, tôi tiếp tục hướng dẫn kĩ thuật liên kết chữ cái tạo thành chữ ghi tiếng, ghi từ. Giúp học sinh xác định được chuẩn khoảng cách giữa các con chữ trong một từ 1/2 – 3/4 đơn vị chữ. Khoảng Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
11 cách giữa 2 chữ trong một từ là một đơn vị chữ( một ô ly đơn vị). Khi đã nắm chắc khoảng cách chữ, giáo viên hướng dẫn học sinh các kĩ thuật quan trọng sau: -Lia bút: Đưa nét trên để đến vị trí cần viết chứ không tạo ra nét trên giấy (trên bảng) - Rê bút: Di lại nét để viết tiếp nét khác ( Thuật kéo dài và thêm nét phụ để nối các nét chữ trong một chữ cho liền mạch.) - Viết liền mạch: Khi viết phải liền mạch, không được nhấc bút, phải sử dụng kĩ thuật lia bút, rê bút. - Viết nét thanh, nét đậm: Biết viết nét thanh nét đậm tạo cho chữ viết vừa có độ sắc nét vừa mềm mại lại đẹp mắt. Để viết được nét thanh nét đậm, tôi hướng dẫn học sinh kĩ thuật viết lướt bút: nét đưa lên viết nhẹ tay (lướt bút) nét đưa xuống viết nhấn bút. Khi viết hết một chữ, điểm dừng bút hơi nhấn bút mạnh hơn để tạo cho chữ viết rõ ràng và thể hiện đặc tính riêng biệt của người viết. Kết quả: Nhờ được thực hành luyện viết tất cả các chữ cái thường và các chữ cái hoa. Nắm được các kĩ thuật viết đúng, viết đẹp, viết nhanh, các bài viết của học sinh có tiến bộ rõ rệt qua mỗi tuần, qua mỗi bài viết. Điểm chữ, điểm trình bày của các em ngày càng cao hơn. Điều đó càng làm động lực mạnh mẽ thúc đẩy phong trào “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” ngày càng nâng cao. 3.1.3. Thành lập các đôi bạn giúp nhau cùng tiến Yêu cầu các đồng chí giáo viên thành lập các đôi bạn giúp nhau cùng tiến ở các lớp thực nghiệm. Với thời gian có hạn ở trên lớp, việc rèn luyện chữ viết đẹp cho học sinh, việc học sinh được thực hành viết cũng chưa đủ. Mặt khác về trình độ, khả năng tiếp thu, khả năng viết của các em cũng khác nhau, vì vậy có em tiến bộ rất nhanh trong từng bài viết, Ngược lại có một số em chưa thể viết đẹp ngay được. Các em còn gặp nhiều khó khăn trong việc làm quen viết bút máy hơn để viết được chũ đẹp. Vì vậy, ngoài việc quan tâm đến các đối tượng học sinh đó trên lớp, tôi còn thành lập các đôi bạn giúp nhau luyện chữ đẹp để các em viết chữ xấu có nhiều Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
12 cơ hội vươn lên viết đẹp như các bạn khác. Trước hết, tôi phân loại học sinh thành 3 nhóm: Nhóm 1:Gồm các em viết chữ đúng mẫu,chữ đẹp, thực hành các kĩ năng viết tốt. Nhóm 2: Gồm các em nắm cơ bản được kĩ thuật viết nhưng có thể còn viết chậm hoặc chưa đúng khoảng cách giữa các con chữ, giữa các chữ trong một từ. Nhóm 3: Gồm những em còn gặp nhiều khó khăn khi viết bút máy, còn sai nhiều lỗi: sai cỡ chữ, chưa nắm được điểm đặt bút, điểm dừng bút,… Sau đó tôi phân công thành các đôi bạn có nhiệm vụ giúp nhau cùng tiến bộ: Cứ mỗi em thuộc nhóm 1 giúp đỡ một em thuộc nhóm 3 (tất nhiên nếu sắp xếp các em đó có địa bàn gần nhau là tốt nhất). Bởi không những đôi bạn giúp nhau được trên lớp mà về nhà còn có thể thực hành viết bài, giúp đỡ nhau vào buổi tối hoặc những lúc rảnh rỗi. Nhiệm vụ của các em được phân công giúp đỡ các bạn viết xấu, viết chậm, viết sai,…là: mỗi giờ truy bài, các cặp đôi đó ngồi cạnh nhau cùng viết một đoạn thơ, đoạn văn ngắn rồi so sánh và chỉ ra cho bạn mình biết bạn đó dã viết sao chỗ nào? Phải sửa như thế nào rồi thực hành sửa luôn để có chữ đúng và đẹp. Hoặc có thể trong mỗi giờ học, các đôi bạn đó còn giúp nhau trình bày bài viết sao cho đúng, cho đẹp khi viết thơ, văn xuôi hay khi kết thúc mỗi bài cần gạch hết bài, gạch hết ngày như thế nào cho đúng và khoa học. Kết quả: Nhờ thực hiện biện pháp này khá tốt nên các đôi bạn giúp nhau cùng tiến hoạt động rất hiệu quả. Từ khi ban đầu có một số em cầm bút máy chưa thạo thì dần dần chính các em đã được học hỏi nhau, đã chỉ bảo, giúp đỡ nhau mỗi giờ, mỗi ngày và nhiều em đã viết đẹp tương đương với “ thầy” hướng dẫn mình. Đúng là “Học thầy không tày học bạn”. Biện pháp thành lập đôi bạn giúp nhau cùng tiến không chỉ làm khoảng cách giữa người viết đẹp và người viết xấu thu hẹp lại mà còn làm tăng thêm tình đoàn kết, thân ái, tin tưởng nhau hơn. 3.1.4. Tổ chức các cuộc thi chọn danh hiệu “Cây bút vàng” Để khích lệ và động viên kịp thời sự tiến bộ của học sinh đồng thời để nắm bắt Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
13 được thực trạng các điểm thiếu sót cần uốn nắn, sửa chữa cho học sinh, tôi thường tổ chức cuộc thi cuối mỗi tháng để chọn danh hiệu: “Cây bút vàng”. Cách tiến hành như sau: cuối mỗi tháng, học sinh trong lớp đăng kí dự thi “Viết chữ đẹp”. Giáo viên lập danh sách học sinh dự thi và lập thời gian thi (có thể vào giờ ngoại khóa hoặc sau buổi sinh hoạt tuần cuối tháng).Đề bài thi có thể chỉ yêu cầu học sinh viết và trình lại đoạn thơ (đoạn văn) ngắn. Ví dụ: Viết và trình bày đoạn thơ sau sao cho đúng: Cây dừa xanh tỏa nhiều tàu dang tay đón gió, gât đầu gọi trăng Thân dừa bạc phếch tháng năm Quả dừa- đàn lợn con nằm trên cao (Cây dừa-Trần Đăng Khoa) Như vậy, ngoài kĩ thuật viết đẹp, viết đúng tốc độ đoạn thơ trên, học sinh còn phải biết sửa lỗi chính tả của từ “dang” (đầu câu thơ chưa viết hoa), phải biết trình bày khổ thơ trên theo thể thơ lục bát cho đúng và phần chú giải tên tác phẩm, tác giả phần trong dấu ngoặc đơn cần đưa sang bên phải. Đề bài cũng có thể là thi viết chữ hoa theo các nhóm chữ cái đã học. VD: Hãy viết các chữ cái trong nhóm “Sóng lượn” và nhóm “Vành trăng non” (Mỗi chữ cái viết 2 dòng). Như vậy học sinh vừa phải nhớ được mỗi nhóm gồm những chữ cái nào và vừa phải viết đúng kỹ thuật, vừa phải trình bày đẹp tất cả chữ cái đó mới đạt điểm cao. Sau khi chấm bài, tôi thống kê và chia thành các nhóm đối tượng để nhận thấy sự tiến bộ của từng em: Nhóm thứ nhất: gồm các em viết đẹp, đều, không sai lỗi hoặc chỉ sai lỗi nhỏ về kĩ thuật (đạt 9,5-10 điểm) Nhóm thứ 2: Gồm các em viết tương đối đẹp, nhưng sai 1-2 lỗi chính tả hoặc sai một số lỗi chính tả như khoảng cách chữ, các nét chưa đều lắm hoặc sai lỗi trình bày,…(đạt 8 - 9,25 điểm) Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
14 Nhóm thứ 3: gồm các bài viết chưa đẹp hoặc sai nhiều lỗi chính tả( dưới 8 điểm). Sau mỗi lần tổ chức cuộc thi, tôi ghi kết quả vào bảng theo dõi treo cuối lớp để học sinh được học tập, phát huy những điểm tốt , điểm mạnh và khắc phục những nhược điểm còn thiếu sót. Chữ viết trong bài thi có thể bắt buộc theo kiểu chữ đứng, chữ nghiêng, nét thanh- nét đậm, có thể cho học sinh chọn kiểu chữ để viết bài. Những học sinh đạt điểm 10 sẽ đạt được danh hiệu “Cây bút vàng”. Ngoài ra còn có thể chọn một số giải nhì với những học sinh đạt 9,5 đến 9,75 điểm và một số giải ba với những học sinh đạt 9 dến 9,25 điểm. Những em đạt danh hiệu “Cây bút vàng” sẽ được nhận phần thưởng có thể là một cây bút máy mài ngòi đẹp, có thể là 5 quyển vở chất lượng cao của công ty Hồng Hà sản xuất. Những học sinh đạt giải nhì, giải ba được nhận phần thưởng là 3; 2 quyển vở như thế. Khi đánh giá kết quả, tôi trưng bày các bài viết ra trước lớp để cả lớp cùng được công khai đánh giá rồi chọn và xếp theo từng nhóm đối tượng để học sinh học hỏi được những bài viết đẹp và biết rút kinh nghiệm, khắc phục những bài còn có lỗi. Sau đây là kết quả của một số cuộc thi chọn danh hiệu “Cây bút vàng” mà học sinh trường Tiểu học đơn vị tôi đã đạt được: Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
15 Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
16 Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
17 Kết quả: Qua mỗi cuộc thi chọn danh hiệu “cây bút vàng”, học sinh như được tiếp thêm sức mạnh để vượt khó khăn vươn lên luyện chữ đẹp, giữ gìn vở sạch. Điều đó được minh chứng thông qua danh sách học sinh đăng kí tham gia thi ngày càng đông qua mỗi tháng. Cụ thể: tháng 9, tháng 10 năm 2018 chỉ có 16 học sinh trong lớp đăng kí dự thi thì đến tháng 3 năm 2019 đã có tới 44 em đăng kí và đến tháng 4 năm 2019 đã có 30 em(100% số học sinh cả lớp) đăng kí dự thi và kết quả số học sinh đạt danh hiệu “cây bút vàng” ngày càng nhiều hơn. Qua mỗi cuộc thi, học sinh còn được trải nghiệm về kĩ năng viết, về tốc độ viết và cách trình bày bài cho đúng và khoa học. 3.1.5 . Triển lãm “Góc Tiếng Việt” Triển lãm “Góc Tiếng Việt” là hình thức của hoạt động ngoại khóa. Nó là những cái giá được thay đổi có chu kì. Trên đó có thể trưng bày các sự kiện Tiếng Việt lý thú: những bài văn hay chữ tốt, những đồ dùng trực quan như bảng chữ mẫu viết thường, viết hoa, những quyển vở sạch chữ đẹp tiêu biểu của lớp qua mỗi tháng, những bài viết sáng tạo của học sinh, những bài viết đẹp đạt giải qua các kì thi chọn danh hiệu “cây bút vàng” và những bài viết đạt giải các cấp mà giáo viên sưu tầm được trên báo, trên mạng,… Các lớp yêu cầu có góc Tiếng Việt, nhà trường có bảng tin để trưng bày bày bảng thống kê điểm thi từng đợt và xếp loại "Vở sạch - chữ đẹp" qua từng tháng của học sinh để ghi nhận sự tiến bộ của từng em, của từng đôi bạn giúp nhau cùng tiến, Đặc biệt “Góc Tiếng Việt” còn trưng bày những câu tục ngữ, những đoạn thơ có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, khuyên chúng ta quyết tâm, bền chí rèn luyện sẽ có ngày thành công. Ví dụ: “Có công mài sắt có ngày nên kim” “Người không học như ngọc không mài” Bài thơ: “Nghe tiếng giã gạo” của Hồ Chí Minh: Gạo đem vào giã bao đau đớn Gạo giã xong rồi trắng tựa bông Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
18 ...Gian nan rèn luyện mới thành công Sau đây là một số bài viết đẹp của học sinh lớp 1,2 được trưng bày ở “Góc TV” Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
19 Kết quả: với những nội dung, hình thức, hình ảnh đa dang, đẹp và hấp dẫn, bắt mắt. “Góc Tiếng Việt” giúp học sinh có nguồn tư liệu quý giá để học tốt hơn môn Tiếng Việt nói chung và giúp học sinh có hứng thú hơn, quyết tâm hơn, bền chí hơn trong phong trào thi đua “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” của lớp, của trường 3.2 Kết quả thực nghiệm có so sánh đối chiếu Qua một năm thực hiện đề tài với học sinh trường Tiểu học nơi chúng tôi công tác, với sự dày công chỉ đạo, hướng dẫn, sự khổ luyện và lòng quyết tâm của học sinh, kết quả thu được cho học sinh trường Tiểu học thật đáng khích lệ: * Về vở viết: 100% học sinh có vở chất lượng cao, có nhãn vở, bao bọc thật đẹp. + 100% số vở của lớp đều phẳng phiu, không bị quăn mép hay rách nát,vở chắc chắn, trình bày bài khoa học sạch đẹp, không bỏ lãng phí giấy. + 100% số vở có giấy kê tay được gấp trang trí đẹp cài vào vở đều sạch sẽ. *Về chữ viết: Đa số học sinh đều biết viết đúng mẫu chữ, cỡ chữ theo quy định. +100% HS viết được bút máy, các bài viết của các em đã có nét thanh- nét đậm. +Nhiều học sinh có kĩ thuật viết tốt, vừa viết được chữ đẹp mà vừa đảm bảo tốc độ. Không còn học sinh “sợ” môn Chính tả hay môn Tập làm văn nữa. Phong trào thi đua “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp”của nhà trường rất sôi nổi. Cụ thể kết quả xếp loại “Vở sạch - chữ đẹp” cuối năm như sau: Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học
20 Xếp loại “Vở sạch - chữ đẹp” HS đạt giải Sĩ Nhóm Lớp Loại A Loại B Loại C cấp huyện số SL % SL % SL % SL Thực 1A 30 26 86,7 4 13,3 0 0 4 nghiệm 2A 30 26 86,7 4 13,3 0 0 1 1B 30 21 70,0 9 30,0 0 0 0 Đối chứng 2B 30 21 70,0 9 30,0 0 0 0 Kết quả đối Tăng 5 16,7 chứng Giảm 5 16,7 Ngoài kết quả cụ thể xếp loại “Vở sạch - chữ đẹp” cuối năm thì thông qua rèn luyện chữ viết còn giáo dục các em những phẩm chất đạo đức tốt, tính kiên trì, cẩn thận, tinh thần kỉ luật, óc thẩm mĩ và các em học sinh còn áp dụng được những đức tính đó để trau dồi các kĩ năng hoạt động tập thể, kĩ năng xử lí tính huống, kĩ năng xã hội ...góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục, đồng thời có tác dụng thúc đẩy và phát huy vai trò của người giáo viên trong dạy học. ẢNH MINH HỌA CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA NHÀ TRƯỜNG THÀNH TÍCH CỦA CÁC EM TRONG KỲ THI CẤP HUYỆN ĐÃ ĐẠT TC Luyện Kỹ năng xã hội Ảnh HĐ tập thể Luyện kỹ năng xử lý tìnhhuống Đề tài: “ Một vài yếu tố quyết định sự thành công trong day học “ Giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho HS Tiểu học