intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Rèn kĩ năng giải toán về tỉ số phần trăm cho học sinh lớp 5

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:31

30
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là giúp học sinh luyện tập, củng cố, vận dụng các kiến thức và thao tác thực hành các kiến thức đã học; rèn luyện kỹ năng tính toán là bước tập dượt vận dụng kiến thức và rèn luyện kỹ năng thực hành vào thực tiễn. Giúp học sinh từng bước phát triển năng lực tư duy, rèn luyện phương pháp và kỹ năng suy luận, khơi gợi và tập dượt khả năng quan sát, phỏng đoán, tìm tòi.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Rèn kĩ năng giải toán về tỉ số phần trăm cho học sinh lớp 5

  1. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lý do chọn đề tài: Cùng với môn Tiếng Việt, môn Toán có vị trí quan trọng đối với học sinh   Tiểu học nói chung và học sinh lớp 5 nói riêng. Nó hình thành và phát triển   những cơ sở ban đầu cho sự phát triển trí tuệ con người. Thông qua môn học   giúp học sinh có những kiến thức, kĩ năng vận dụng trong đời sống; nhận  thức được nhiều mặt của thế giới xung quanh và biết cách hoạt động có hiệu  quả; rèn tính cẩn thận, ý chí vượt khó, làm việc có kế  hoạch, có nề  nếp và  tác phong khoa học. Chương trinh môn toan l ̀ ́ ơp 5 la môt bô phân cua ch ́ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ương trinh môn toan  ̀ ́ ở   ̣ ̉ ̣ bâc Tiêu hoc. Ch ương trinh tiêp tuc th ̀ ́ ̣ ực hiên nh ̣ ững yêu câu đôi m ̀ ̉ ới vê giao ̀ ́  ̣ ́ ̣ “ giai đoan hoc tâp sâu” duc toan hoc  ̣ ̣ ̣  (so vơi giai đoan tr ́ ̣ ươc), gop phân đôi ́ ́ ̀ ̉  mơi giao duc phô thông, nhăm đap  ́ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ứng những yêu câu cua giao duc va đao tao ̀ ̉ ́ ̣ ̀ ̀ ̣   ̣ ̣ ́ ̣ trong giai đoan công nghiêp hoa, hiên đai hoa.̣ ́ ̣ ̣ Môt trong 5 nôi dung ch ương trinh c ̀ ơ ban cua toan 5 thi nôi dung vê  ̉ ̉ ́ ̀ ̣ ̀Giaỉ   toan co l ́ ́ ơi văn  ̀ ̣ ơi l chiêm môt th ́ ́ ́ ̉ ́ ức giai toan ̀ ượng lơn. Trong đo mang kiên th ̉ ́  vê ti sô phân trăm ̀ ̉ ́ ̀  la môt dang toan kho, triu t ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̀ ượng, đa dang. Thê nh ̣ ́ ưng thơì  lượng danh cho phân nay lai qua it, chi 8 tiêt v ̀ ̀ ̀ ̣ ́́ ̉ ́ ừa hinh thanh kiên th ̀ ̀ ́ ức mới vừa  luyên tâp. ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ ̀       Day­ hoc vê “Ti sô phân trăm” va “Giai toan vê ti sô phân trăm” không chi ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̉  ̉ cung cô cac kiên th ́ ́ ́ ức toan hoc co liên quan ma con giup hoc sinh găn hoc v ́ ̣ ́ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ới   hanh, găn nha tr ̀ ́ ̀ ương v ̀ ơi th ́ ực tê cuôc sông lao đông va san xuât cua xa hôi. ́ ̣ ́ ̣ ̀ ̉ ́ ̉ ̃ ̣   ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̀ Qua viêc hoc cac bai toan vê Ti sô phân trăm, hoc sinh co hiêu biêt thêm vê th ̣ ́ ̉ ́ ̀ ực  ́ ̣ tê, vân dung đ ̣ ược vao viêc tinh toan trong th ̀ ̣ ́ ́ ực tê nh́ ư: Tinh ti sô phân trăm cac ́ ̉ ́ ̀ ́  ̣ ̣ loai hoc sinh( theo gi ơi tinh hoăc theo xêp loai hoc l ́ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ực,..) trong lơp minh hoc, ́ ̀ ̣   trong nha tr ̀ ương; tinh tiên vôn, tiên lai khi mua ban hang hoa hay khi g ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̃ ́ ̀ ́ ửi tiên ̀  ́ ̣ tiêt kiêm; tinh san phâm lam đ ́ ̉ ̉ ̀ ược theo kê hoach d ́ ̣ ự đinh v…v... Đông th ̣ ̀ ời reǹ   luyên nh ̣ ưng phâm chât không thê thiêu cua ng ̃ ̉ ́ ̉ ́ ̉ ươi lao đông đôi v ̀ ̣ ́ ới hoc sinh ̣   Tiêu hoc.̉ ̣       Nhưng viêc day ­ hoc “Ti sô phân trăm” va “Giai toan vê ti sô phân trăm” ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀   không phai la viêc dê đôi v̉ ̀ ̣ ̃ ́ ơi ca giao viên va hoc sinh Tiêu hoc, ma cu thê la ́ ̉ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̀ ̣ ̉ ̀  giao viên va hoc sinh l ́ ̀ ̣ ơp 5. Đê tim ra ph ́ ̉ ̀ ương phap day­ hoc vê Ti sô phân trăm ́ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ ̀   ­ 1/28 ­
  2. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ợp, giúp học sinh nắm bài nhanh,   va Giai toan vê ti sô phân trăm sao cho phu h vận dụng thành thạo người giáo viên cần có biện pháp phù hợp và hiệu quả  nhất.  Trước tiên học sinh cần nắm vững cách giải 3 bài toán cơ bản: ̀ ̉ ́ ̀ ̉ + Tim ti sô phân trăm cua hai sô ́ ̣ ́ ̀ ̉ + Tim môt sô phân trăm cua môt sô ̀ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̉ + Tim môt sô khi biêt môt sô phân trăm cua no. ̀ ́ Khi HS co ki năng giai t ́ ̃ ̉ ưng bai toan cu thê, găp nh ̀ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ ững bai toan mang tinh ̀ ́ ́   tông h ̉ ợp, ân ̉  lam thê nao đê cac em nhin ra dang toan, đ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ưa vê bai toan c ̀ ̀ ́ ơ ban̉   ̣ ́ ̀ ́ ́ ̉ ́ ̀ hay môt sô bai toan khac co liên quan đên ti sô phân trăm va giai đ ́ ́ ̀ ̉ ược. Đo lá ̀  ̉ ́ ̉ câu hoi kho – Tôi phai trăn tr ở va suy nghi…Cuôi cung tôi đa tim ra môt h ̀ ̃ ́ ̀ ̃ ̀ ̣ ướng   ̣ ̉ ́ ̣ ̣ đi, môt giai phap vân dung vao th ̀ ực tê cua l ́ ̉ ớp minh va đa thu đ ̀ ̀ ̃ ược kêt qua kha ́ ̉ ̉  ̣ ̣ ưa ra kinh nghiêm cua ban thân: “ quan. Tôi manh dan đ ̣ ̉ ̉ Ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́   giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh l ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ơp 5”. ́ II. Mục đích  ­ Giúp học sinh luyện tập, củng cố, vận dụng các kiến thức và thao tác  thực hành các kiến thức đã học; rèn luyện kỹ năng tính toán là bước tập dượt  vận dụng kiến thức và rèn luyện kỹ năng thực hành vào thực tiễn. ­ Giúp học sinh từng bước phát triển năng lực tư duy, rèn luyện phương  pháp và kỹ  năng suy luận, khơi gợi và tập dượt khả  năng quan sát, phỏng   đoán, tìm tòi. ­ Rèn luyện cho học sinh những đức tính và phong cách làm việc của  người lao động như: tư duy, cẩn thận, nhanh nhẹn, cụ thể..... ­ Tìm hiểu nội  dung, chương trình và những phương pháp dùng  để  giảng dạy toán có lời văn. ­ Tìm hiểu những kĩ năng cơ  bản cần trang bị  để  phục vụ  việc giải  toán về tỉ số phần trăm cho học sinh lớp 5. ­ Khảo sát và hướng dẫn cụ thể một số bài toán, một số dạng toán về  tỉ  số  phần trăm  ở  lớp 5, để  từ  đó đúc rút kinh nghiệm cho bản thân, và đề  xuất một số  ý kiến nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học về  tỉ  số  phần trăm. III. Phương pháp nghiên cứu:    ­ Tìm hiểu khả năng giải toán của học sinh Tiểu học. ­ Dựa trên cơ sở thực tiễn việc giải toán của học sinh Tiểu học. ­ 2/28 ­
  3. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 IV. Giới hạn của đề tài ­ Việc giải toán về tỉ số phần trăm đối với học sinh lớp 5. B. NỘI DUNG I. Thực trạng dạy học giải bài toán về tỉ số phần trăm ở lớp 5  Qua điều tra những năm học trước, tôi thấy tỉ  lệ  kết quả  bài làm của  học sinh  khi học toán về tỉ số phần trăm thấp hơn các dạng bài toán khác. Sở  dĩ có hiện trạng này là vì: ­  Đây là loại toán khó, có nhiều vấn đề trừu tượng. ­  Khả năng khái quát hóa, trừu tượng hóa của học sinh còn hạn chế. ­ Học sinh chưa nắm chắc các dạng toán, chưa có được cái nhìn tổng quan  về loại bài toán này do đó hay bị nhầm lẫn giữa các dạng bài trong khi giải. ­ Một bộ phận học sinh ý thức học tập không cao, thụ động còn ngại khó,  chưa có thói quen tự học.  II. Nội dung dạy học về “tỉ số phần trăm” ở lớp 5: Nội dung toán về tỉ số phần trăm ở lớp 5 gồm: ­ Hình thành khái niệm về tỉ số phần trăm ­ Giải ba dạng bài toán cơ bản về “tỉ số phần trăm” đó là: + Tính tỉ số phần trăm của hai số. + Tính một số phần trăm của một số + Tính một số khi biết một số phần trăm của nó. Ngoài ra cùng với việc giải các bài toán, học sinh được thực hiện các   phép cộng – trừ các tỉ số phần trăm; nhân tỉ số phần trăm với một số tự nhiên,  chia tỉ số phần trăm cho một số tự nhiên (khác 0). III. Mục tiêu dạy học: Học xong nội dung về  tỉ  số  phần trăm, học sinh cần đạt những kiến   thức và kĩ năng cơ bản như sau: ­ Nhận biết được tỉ số phần trăm của hai đại lượng cùng loại; ­ Biết đọc, viết tỉ số phần trăm; ­ 3/28 ­
  4. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 ­ Biết viết một số phân số thành tỉ số phần trăm, và viết tỉ số phần trăm  thành phân số; ­ Biết thực hiện phép cộng, phép trừ các tỉ số  phần trăm; nhân tỉ số  phần   trăm với một số tự nhiên, chia tỉ số phần trăm cho một số tự nhiên (khác 0); ­ Biết tìm tỉ số phần trăm của 2 số; tìm giá trị một tỉ số phần trăm của   một số; tìm một số biết giá trị một tỉ số phần trăm của số đó. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân mà việc đạt được mục tiêu là không hề  dễ dàng. Cụ thể như sau: ­ Về  giáo viên: Còn chủ  quan, chưa chú trọng các khâu trong hướng dẫn  giải cho học sinh. Chưa khắc sâu và so sánh cho học sinh cách giải của 3 kiểu   bài của dạng toán này. ­ Về học sinh: Do phân l ̀ ơn cac em con chu quan khi lam bai, ch ́ ́ ̀ ̉ ̀ ̀ ưa nhớ kĩ  cac ph ́ ương phap giai dang toan nay. Măt khac, cung co thê la cac em ch ́ ̉ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ̃ ́ ̉ ̀ ́ ưa  được cung cô ro net vê 3 kiêu bai trong dang toan nay nên không tránh kh ̉ ́ ̃ ́ ̀ ̉ ̀ ̣ ́ ̀ ỏi   việc làm bài sai.Còn nưa, đây la cac bai toan ap dung rât th ̃ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̣ ́ ực tê ma cac em ́ ̀ ́   quên mât ph ́ ương phap th ́ ử lai nên kêt qua đ ̣ ́ ̉ ưa ra rât đang tiêc.   ́ ́ ́ Xuât phat t ́ ́ ừ tinh hinh th ̀ ̀ ực tê, tôi đa manh dan đôi m ́ ̃ ̣ ̣ ̉ ới phương phap day ́ ̣   ̣ ́ ̀ ể  day  dang toan nay đ ̣ ở  khôi 5 ngay t ́ ừ đâu năm hoc 2017 ­ 2018. Muc đich ̀ ̣ ̣ ́   chinh giup cac em co ph ́ ́ ́ ́ ương phap giai toan noi chung, ph ́ ̉ ́ ́ ương phap giai dang ́ ̉ ̣   ́ ề tỉ số phần trăm nói riêng. Lam cho cac em biêt chu đông th toan v ̀ ́ ́ ̉ ̣ ực hiên giai ̣ ̉  toan không may moc ma phai d ́ ́ ́ ̀ ̉ ựa vao t ̀ ư duy, phân tich tông h ́ ̉ ợp từ ban thân. ̉ IV. Biện pháp thực hiện Xuất phát từ nội dung, mục tiêu của dạy học về toán “tỉ số phần trăm”   ở lớp 5 và cùng với lí do như đã nêu trên, trong phạm vi của đề tài này, tôi chỉ  trình bày kinh nghiệm trong quá trình dạy học để giúp học sinh giải loại toán  này. * Bài toán 1: Tìm tỉ số phần trăm của hai số: Để  hướng dẫn học sinh rút ra cách tìm tỉ  số  phần trăm của hai số, tôi  hướng dẫn qua các bước sau: a. Bước 1.    Tổ  chức cho học sinh nhắc lại khái niệm về  tỉ  số  phần   trăm. b. Bước 2.  Đọc ví dụ: ­ 4/28 ­
  5. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 Trường tiểu học Vạn Thọ có 600 học sinh, trong đó có 315 học sinh nữ.  Tìm tỉ số phần trăm của số học sinh nữ và số học sinh toàn trường? ­ Giáo viên ghi tóm tắt lên bảng: + Số học sinh toàn trường : 600 + Số học sinh nữ : 315 * Yêu cầu học sinh:  + Viết tỉ số học sinh nữ và số học sinh toàn trường (315 : 600). + Thực hiện phép chia (315 : 600 = 0,525) + Nhân với 100 và chia cho 100 (0,525 × 100 : 100 = 52,5%) Nêu: Thông thường ta viết gọn cách tính như sau: 315 : 600 = 0,525 = 52,5%  * Yêu cầu học sinh nhận xét và rút ra quy tắc gồm hai bước: + Bước 1: Chia 315 cho 600 + Bước 2: Nhân thương đó với 100 và viết kí hiệu % vào bên phải tích  vừa tìm được. c. Bước 3. Giúp học sinh nhận ra bài toán có dạng tổng quát là: Cho a  và b. Tìm tỉ số phần trăm của a và b Cách giải: + Bước 1: Lập tỉ số a : b + Bước 2: Tìm thương dưới dạng số thập phân (không quá 4 chữ số ở  phần thập phân) + Bước 3: Nhân nhẩm thương với 100 và thêm kí hiệu % vào bên phải   kết quả nhẩm d. Bước 4. Thông thường khi tìm tỉ  số  hay tỉ  số  phần trăm của hai số,   học sinh phân vân không biết nên đặt số nào là số bị chia (tử số), số nào là số  chia (mẫu số). Để  giúp học sinh, tôi hướng dẫn học sinh xác định bằng một   “mẹo” là: Khi tìm tỉ số phần trăm của hai số, số nào câu hỏi nêu trước thì lấy   số đó làm số bị chia (tử số hay số a), số nào nêu sau thì lấy làm số chia (mẫu   số  hay số  b). Cụ  thể  như   ở  ví dụ  trên, dựa vào câu hỏi ta xác định “số  học  sinh nữ” được câu hỏi nêu trước ta lấy làm số  bị  chia (tử  số) và số  học sinh   toàn trường ta lấy làm số chia (mẫu số). 315 315 : 600 =   = 0,525 = 52,5% 600 * Bài toán 2: Tính một số phần trăm của một số ­ 5/28 ­
  6. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 Các bước tôi thực hiện khi hướng dẫn học sinh “Tính một số  phần  trăm của một số”: a. Bước 1. Giới thiệu cách tính 52,5% của số 800 ­ Đọc ví dụ: Một trường tiểu học có 800 học sinh, trong đó số học sinh  nữ chiếm 52,5%. Tính số học sinh nữ của trường đó. ­ Ghi tóm tắt lên bảng: + Số học sinh toàn trường : 800 học sinh + Số học sinh nữ chiếm : 52,5% + Số học sinh nữ : ........ học sinh? Hỏi:  Em   hiểu   câu   “số   học   sinh   nữ   chiếm   52,5%   số   học   sinh   cả  trường” có nghĩa như thế nào? (Coi số học sinh cả trường là 100%, cả trường  chia thành 100 phần bằng nhau thì số học sinh nữ chiếm 52,5 phần như thế) Muốn biết 52,5% có bao nhiêu HS (HS nữ), trước hết ta cần phải biết   mấy phần? (1% số HS của trường đó) Hỏi:  Cả trường có bao nhiêu học sinh? (cả trường có 800 học sinh). * Hướng dẫn học sinh ghi tóm tắt các bước thực hiện: ­ 100% số học sinh toàn trường là 800 học sinh. ­ 1% số học sinh toàn trường là ........... học sinh? ­ 52,5% số học sinh toàn trường là ....... học sinh? * Hướng dẫn học sinh đi đến cách tính: 1% số học sinh toàn trường là: 800 : 100 = 8(học sinh) 52,5% số học sinh toàn trường (hay số học sinh nữ) là: 8 × 52,5 = 420 (học sinh) Thông thường hai bước trên ta viết gộp như sau: 800 :  100 × 52,5 = 420  Hoặc:  800 × 52,5 : 100 = 420  800 52,5 Lưu ý HS, trong thực hành tính có thể viết:    420 100 b. Bước 2.  Yêu cầu học sinh nhận xét và phát biểu quy tắc: Muốn tìm   52,5% của 800 ta có thể lấy 800 chia cho 100 rồi nhân với 52,5 hoặc lấy 800   nhân với 52,5 rồi chia cho 100. c. Bước 3.  Giúp học sinh nhận ra bài toán có dạng tổng quát là: Cho b  và tỉ số phần trăm của a và b. Tìm a. ­ 6/28 ­
  7. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 Như vậy áp dụng vào ví dụ trên thì: + b = 800 + Tỉ số phần trăm của a và b là 52,5% + a là số phải tìm (a = 420) là giá trị tỉ số phần trăm của số cho trước. * Cách giải: Muốn tìm giá trị phần trăm của một số cho trước ta lấy số  đó nhân với số chỉ số phần trăm rồi chia cho 100 (hoặc lấy số đó chia cho 100   ròi nhân với số chỉ số phần trăm). Hay:    a = b × (số chỉ số phần trăm đã cho) : 100 (420 = 800 × 52,5 : 100) Hoặc:  a = b : 100 × (số chỉ số phần trăm đã cho) (420 = 800 : 100 × 52,5) ­ Lưu ý, trong một số  trường hợp cần qua bước trung gian để  đưa về  bài toán “cơ bản)” * Bài tập áp dụng: Một lớp học có 32 học sinh, trong đó số  học sinh 10 tuổi chiếm 75%,   còn lại là số học sinh 11 tuổi. Tính số học sinh 11 tuổi của lớp học đó. * Hướng dẫn học sinh xác định: ­ Số đã cho:  b = 32 học sinh ­ Số chỉ số phần trăm: 100% ­ 75% = 25%  ­ Số phải tìm là: a (số học sinh 11 tuổi) * Ap dụng cách giải trên ta có: Số học sinh 11 tuổi chiếm tỉ số phần trăm số học sinh cả lớp là: 100% ­ 75%  = 25% Số học sinh 11 tuổi của lớp học đó là: 32 × 25 : 100 = 8 (học sinh) Đáp số: 8 học sinh. Lưu ý: Đây chỉ là một cách giải, HS có thể giải theo cách khác * Bài toán 3: Tìm một số biết giá trị tỉ số phần trăm của số đó Các bước tôi thực hiện khi hướng dẫn học sinh “Tìm một số biết giá trị  tỉ số phần trăm của số đo”: a. Bước 1.  ­ Đọc bài toán: Số  học sinh nữ  của một trường là 420 em và chiếm  52,5% số học sinh toàn trường. Hỏi trường đó có bao nhiêu học sinh? ­ Ghi tóm tắt lên bảng: ­ 7/28 ­
  8. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 + 52,5% số học sinh toàn trường là :42 học sinh + 1% số học sinh toàn trường là : ............. học sinh? + 100% số học sinh toàn trường là : ............. học sinh? ­ Yêu cầu học sinh thực hiện cách tính: 1% số học sinh toàn trường là: 420 : 52,5 = 8 (học sinh) 100% số học sinh toàn trường (hay số học sinh toàn trường) là: 8 × 100 = 800 (học sinh) ­ Giới thiệu cách trình bày gộp: 420 : 52,5 × 100 = 800 (học sinh) Hoặc: 420 × 100 : 52,5 = 800 (học sinh) b. Bước 2. Yêu cầu học sinh phát biểu quy tắc: Muốn tìm một số biết 52,5% của nó là 420, ta có thể  lấy 420 chia cho   52,5 rồi nhân với 100 hoặc lấy 420 nhân với 100 rồi chia cho 52,5. c. Bước 3.  Giúp học sinh rút ra bài toán tổng quát của dạng toán này là:  “Cho a và tỉ số phần trăm của a và b. Tìm b” Cụ thể khi áp dụng vào ví dụ trên, thì: ­ a là số đã cho (giá trị phần trăm) 420 ­ Tỉ số phần trăm đã cho: 52,5% ­ b số phải tìm * Cách giải:  Muốn tìm một số biết giá trị tỉ số phần trăm của số đó ta   lấy số đã cho chia cho số chỉ số phần trăm rồi nhân với 100. Tức là: b = a : (số chỉ số phần trăm đã cho) × 100 (800 = 420 : 52,5 × 100) Hoặc: b = a × 100 : (số chỉ số phần trăm đã cho) (800 = 420 × 100 : 52,5) * Bài tập áp dụng: Năm vừa qua một nhà máy chế tạo được 1590 ô tô. Tính ra, nhà máy đã   đạt 120% kế hoạch. Hỏi theo kế hoạch, nhà máy dự định sản xuất bao nhiêu  ô tô? ­ Để giải bài toán này, tôi hướng dẫn học sinh xác định: + a là số đã cho: 1590 ô tô + Tỉ số phần trăm đã cho: 120% + b là số phải tìm (số ô tô nhà máy dự định sản xuất) ­ 8/28 ­
  9. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 Ap dụng cách giải trên, ta có: Số ô tô nhà máy dự định sản xuất là: 1590 × 100 : 120 = 1325 (ô tô)          Đáp số: 1325 ô tô V. Cung cô luyên tâp 3 bai toan c ̉ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ơ ban:̉ Dang 1:  ̣ Hương dân HS luyên tâp bai toan 1: Tim ti sô phân trăm cua hai sô ́ ̃ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ́ Phân li thuyêt: ̀ ́ ́ ̀ ơi “Đô ban”: * Tro ch ́ ̣ ̣ ơp hoc co 28 HS, trong đo co 7 em hoc gioi toan. Hay tim ti sô phân Môt l ́ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̉ ́ ̃ ̀ ̉ ́ ̀  trăm số HS gioi toan so v ̉ ́ ơi s ́ ố HS ca l̉ ơp? ́ ̣ Sau khi đoc đê, năm yêu câu. HS nêu k ̀ ́ ̀ ết quả: ­  Nhom 1: La 400% vi  lây 28 : 7 x 100 = 400%  ́ ̀ ̀ ́ ­ Nhom 2: La 25% vi  lây 7 : 28 = 0,25; 0,25 = 25%   ́ ̀ ̀ ́ 1 1 ́ ̉ ̀ ­ Nhom 3: 7 em HS gioi băng  ́ ̉ ơp ma  sô HS ca l ́ ̉ ̀   cua 100 la 25%  ̀ 4 4 ̉ Tôi ghi ca 3 cach lam trên va g ́ ̀ ̀ ợi mở: + Bai toan cho gi? ( l ̀ ́ ̀ ơp co 28 HS, Gioi toan7 em) ́ ́ ̉ ́ ̉ ́ ̀ + Bai toan yêu câu tim gi?( Ti sô phân trăm s ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ố HS gioi toan so v ̉ ́ ơi s ́ ố HS cả   lơp) ́ ́ ̀ ̉ ́ ̀ + Muôn tim ti sô phân trăm s ố HS gioi toan so v ̉ ́ ơi s ́ ố HS ca l ̉ ơp, ta lam nh ́ ̀ ư  ́ ̀ ́ ́ ̉ thê nao? (Ta lây sô HS gioi toan chia cho sô HS ca l ́ ́ ̉ ơp, nhân v ́ ới 100 rôi viêt ki ̀ ́ ́  ̣ hiêu % vao bên phai sô đo) ̀ ̉ ́ ́ ̉ ̣ ̃ ̉ ̉ ́ ̀ + GV giai thich lai cho HS vê y nghia cua ti sô phân trăm: Ti sô phân trăm ́ ̀ ́ ̉ ́ ̀   ̉ ố HS gioi toan va s cua s ̉ ́ ̀ ố hoc sinh ca l ̣ ̉ ơp la 25% thi phai hiêu la: Coi sô HS ca ́ ̀ ̀ ̉ ̉ ̀ ́ ̉  lơp la 100 phân thi sô hoc sinh gioi la 25 phân. ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ̉ ̣ ́ ̉ ́ ̉ ́ ̀ + GV chi ra cho HS phân biêt: Phân sô, ti sô, ti sô phân trăm. ̉ ̉ + Hiêu ban chât bai toan:́ ̀ ́ 25 7 : 28 = 0, 25;  0,25 x 100 : 100 = 25 : 100 =   = 25% 100 + Cach trinh bay: ́ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ Ti sô phân trăm s ố HS gioi toan so v ̉ ́ ơi s ́ ố HS ca l ̉ ơp la: ́ ̀ 7 : 28 = 0,25 = 25%            Đap sô ́ ́: 25% * HS nhắc lai cach giai đung, ca l ̣ ́ ̉ ́ ̉ ơp nhâm nh ́ ̉ ớ. ­ 9/28 ­
  10. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 ̣ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ * Vây muôn tim ti sô phân trăm cua hai sô ta lam nh ́ ̀ ư thê nao? ( ́ ̀ ̉  ́ ̀ Muôn tim ti ́ ̀ ̉ sô phân trăm cua hai sô ta lam nh ́ ̀ ư sau: ̀ ương cua hai sô. + Tim th ̉ ́ + Nhân thương đo v ́ ơi 100 rôi viêt thêm ki hiêu % vao bên phai tich tim ́ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̉ ́ ̀   được.) Phân luyên tâp:  ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ̃ ̀ ́ Sau khi phat đê, GV yêu câu HS đoc ki đê, năm yêu câu va giai vao v ̀ ̀ ̉ ̀ ở nhap ́  ́ ́ ợp châm và ch trong 15 phut, kêt h ́ ữa bai: ̀ Nhom 1:́ Bai 1 ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ̀ : Tim ti sô phân trăm cua: 4 va 5; 5 va 8; 30 va 5 ̀ ̀ ̀ Kêt qua: ́ ̉           4 : 5 = 0,8 = 80%         5 : 8 = 0,625 = 62,5% 30 : 5 = 6 = 600% Bai 2̀ : Trong vươn co 12 cây cam va 28 cây chanh. Tim ti sô phân trăm cây ̀ ́ ̀ ̀ ̉ ́ ̀   cam so vơi cây trong v ́ ươn? ̀ + Bai toan cho gi? Bai toan yêu câu tim gi?  ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ̀ ̉ ́ ̀ + Đê tim ti sô phân trăm cua cây cam so v ̉ ơi sô cây trong v ́ ́ ươn ta lam ̀ ̀   như thê nao? HS nêu cach lam. M ́ ̀ ́ ̀ ột số HS yếu sẽ nhầm lẫn và làm như sau: ̀ ̉                                                             Bai giai: ̉ ́                             Ti sô  %  s ố cây cam so vơi s ́ ố cây trong vươn la: ̀ ̀                                                      12 : 28 = 0, 42 = 42%                                                                 Đap sô ́ ́: 42% ́ ́ ơi cach lam cua ban? Co hai em gi Ai nhât tri v ́ ́ ̀ ̉ ̣ ́ ơ tay. ̣ ́ ̣ ̉ Tôi goi em đo nhân xet bai lam cua ban đê nhin ra chô làm ch ́ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ̃ ưa đung v ́ ới  ̀ ̉ yêu câu cua bai toan và  giai lai:  ̀ ́ ̉ ̣ Vì sao em nhất trí với cách làm của bạn? (Vì muôn tim ti sô phân trăm cua ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̉   ́ ̀ ương cua hai sô r hai sô ta tim th ̉ ́ ồi nhân thương đo v ́ ới 100 rôi viêt thêm ki hiêu ̀ ́ ́ ̣   ̉ ́ ̀ ược) % vao bên phai tich tim đ ̀ Nhưng bài toán này yêu cầu gì? (tỷ  số  % của số  cây cam so với số  cây   trong vườn) Vậy số  cây cam là bao nhiêu, số  cây trong vườn là ban nhiêu?   ( số  cây  cam là 12, số cây trong vườn là chưa biết.) Vậy bạn lấy số  cây cam (12) chia cho số  cây chanh (28) đã đúng chưa?   (chưa.) Muốn thực hiện đúng yêu cầu bài toán ta phải tìm gì? ( tìm số  cây trong  vườn) ­ 10/28 ­
  11. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 HS đó giải lại: ̀ ̉:                                              Bai giai                                          Sô cây trong v ́ ươn co la: ̀ ́ ̀    12 + 28 = 40 (cây) ̉ ́                                         Ti sô  % cây cam so v ơi s ́ ố cây trong vườn la:̀                                                         12 : 40 = 0,3 = 30%                                                                 Đap số ́: 30% GV: So vơi bai toan môt, bai toan hai co gi khac? ( Bai 1 tim ti sô phân trăm ́ ̀ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ̉ ́ ̀   ̉ ̉ ̀ cua hai sô. Bai 2 ta phai tim môt sô ch ́ ̀ ̣ ́ ưa biêt rôi đ ́ ̀ ưa bai toan vê dang c ̀ ́ ̀ ̣ ơ  ban ̉   ̀ ̉ ́ ̀ tim ti sô phân trăm cua hai sô). ̉ ́ Bai 3: ̀   Môt ng ̣ ươi bo ra 42000đ tiên vôn đê mua rau. Sau khi ban hêt sô rau, ̀ ̉ ̀ ́ ̉ ́ ́ ́   ngươi đo thu đ ̀ ́ ược 52 500đ. Hoi: ̉ a.Tiên ban rau băng bao nhiêu phân trăm tiên vôn? ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ́ b.Ngươi đo lai bao nhiêu phân trăm? ̀ ́ ̃ ̀ GV hương dân: ́ ̃ +Tiên vôn mua rau la 42 000đ  ̀ ́ ̀ ứng với bao nhiêu phân trăm? ( 100%) ̀ ̉ ́ ̉ ́ ̀           + Đê tinh ti sô phân trăm tiên ban rau va tiên vôn ta lam nh ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ư thê nao? ́ ̀           + Muôn xem nǵ ười đo lai bao nhiêu ta lam nh ́ ̃ ̀ ư thê nao? ́ ̀ HS giai, ch̉ ưa bai:                                ̃ ̀ ̀ ̉: Bai giai ̉ ́ Ti sô  % tiên ban ra so v ̀ ́ ới tiên vôn la: ̀ ́ ̀ 52 500 : 42 000 = 1,25 = 125% Sô phân trăm tiên lai la: ́ ̀ ̀ ̃ ̀                                                   125% ­ 100% = 25%  Đap sô ́ ́: 25% Lưu ý: Các con có thể tìm cách giải khác. Nhom 2:  ́ Bai 1 ̀ : Trong dip T ̣ ết, trương em d̀ ự   đinh trông 800 cây lây gô, nh ̣ ̀ ́ ̃ ưng   trương đa trông đ ̀ ̃ ̀ ược 1200 cây. Hoi tr ̉ ương đo th ̀ ́ ực hiên đ̣ ược bao nhiêu phân ̀  trăm va v ̀ ượt mưc bao nhiêu phân trăm? ́ ̀ * Hương dâń ̃ + Nêu tr ́ ương trông đ ̀ ̀ ược 800 cây tưc la đa th ́ ̀ ̃ ực hiên đ ̣ ược bao nhiêu phân ̀  trăm? + Muôn biêt tr ́ ́ ương trông đ ̀ ̀ ược 1200 cây tức đa th ̃ ực hiên đ ̣ ược bao nhiêu   % ta lam nh ̀ ư thê nao? ́ ̀ ̀ ̉i: Bai gia ­ 11/28 ­
  12. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 Cach 1:                ́ Trương đo đa th ̀ ́ ̃ ực hiên đ ̣ ược số phân trăm kê hoach la: ̀ ́ ̣ ̀ 12000 : 800 = 150%                             Trương đo đa v ̀ ́ ̃ ượt mưc kê hoach la: ́ ́ ̣ ̀ 150% ­ 100% = 50%            Đap sô ́ ́: 50 %  Cach 2 ́ :                    Sô cây v ́ ượt mưc la: ́ ̀ 12000 ­ 800 = 400 (cây) Sô phân trăm s ́ ̀ ố cây vượt mưc so v ́ ơi kê hoach la: ́ ́ ̣ ̀              400 : 800 = 50%                   Đap sô: ́ ́ 50 % 1 Bai 2 ̀ ươc th ̀ : Voi n ́ ứ nhât môi gi ́ ̃ ờ chay vao đ ̉ ̀ ược   thê tich cua bê, voi ̉ ́ ̉ ̉ ̀  5 1 nươc th ́ ứ hai môi gi ̃ ờ chay vao đ ̉ ̀ ược     thê tich cua bê. Hoi ca hai voi n ̉ ́ ̉ ̉ ̉ ̉ ̀ ươć   4 ̉ ̀ ̉ ̣ ờ thi đ cung chay vao bê trong môt gi ̀ ̀ ược bao nhiêu phân trăm thê tich cua bê? ̀ ̉ ́ ̉ ̉ Phân tich: ́  + Trươc hêt, tinh phân sô chi  l ́ ́ ́ ́ ̉ ượng nươc chay vao bê sau môt gi ́ ̉ ̀ ̉ ̣ ờ cua ca ̉ ̉  ̉ ́ ̉ ̉ ̉ ̀ hai voi, sau đo suy ra sô phân trăm thê tich cua bê phai tim. ̀ ́ ́ ̀ ̀ ̉i: Bai gia ̣ ơ ca hai voi n                 Trong môt gi ̀ ̉ ̀ ươc chay vao bê la: ́ ̉ ̀ ̉ ̀ 1 1 9 ̉ ́ ̉  +  =  ( thê tich bê) 4 5 20 ̉ ́ ̉ ̉ ̀ Sô phân trăm thê tich cua bê ma hai voi cung chay trong môt gi ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ờ la:̀                                                   9 : 20 = 0,45  = 45%                                                         Đap sô ́ ́: 45 % ̀ : Lượng nươc trong hat t Bai 3 ́ ̣ ươi la 16 %. Ng ̀ ươi ta lây 200 kg hat t ̀ ́ ̣ ươi  đem phơi khô thi l ̀ ượng hat đo giam đi 20 kg. Tinh ti sô phân trăm l ̣ ́ ̉ ́ ̉ ́ ̀ ượng nươć   trong hat pḥ ơi khô? *Phân tich ́ : Lượng nươc trong hat t́ ̣ ươi la 16% nên ta tim đ ̀ ̀ ược 200kg có  lượng nươc bao nhiêu. T ́ ừ đo tim l ́ ̀ ượng nươc con lai trong hat khô, tim l ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ượng  ̣ hat đa ph̃ ơi khô tức là đưa bai toan vê d ̀ ́ ̀ ạng tim ti sô phân trăm c ̀ ̉ ́ ̀ ủa hai sô đê ́ ̉  ̀ ượng nươc trong hat ph tim l ́ ̣ ơi khô. ̀ ̉ Bai giai: Lượng nước trong 200 kg hạt tươi là: ­ 12/28 ­
  13. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5                                   200 x 16 % = 32 (kg) Lượng nước còn lại trong số hạt phơi khô là: 32 – 20 = 12 (kg) Sau khi phơi khô lượng hạt con lai la: ̀ ̣ ̀ 200 – 20 = 180 (kg) ̉ ́ ̀ Ti sô phân trăm cua l ̉ ượng nươc trong hat ph ́ ̣ ơi khô la:̀ 12 : 180 = 6,7%       Đap sô ́ ́: 6,7% Dang 2: ̣   Luyên tâp dang tim môt sô phân trăm cua môt sô ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ́ Bai lam chung ̀ ̀ :  Chiêc xe đa đi đ ́ ̃ ược 40% chiêu dai cua con đ ̀ ̀ ̉ ường dai 250 km. Tinh phân ̀ ́ ̀  ̀ ̣ ̉ con lai cua con đ ường ma xe con phai đi? ̀ ̀ ̉ ̣ HS đoc đê, tra l ̀ ̉ ơi: ̀ + Bai toan cho biêt gi? ( Đa đi đ ̀ ́ ́ ̀ ̃ ược 40% cua con đ ̉ ường dai 250km) ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̉ + Bai toan yêu câu tim gi? (Tim xe con phai đi bao nhiêu km) ̀ ́ ̣ + Ban nao tinh nhâm nhanh đ ̀ ́ ̉ ược kêt qua bai toan nay? Nhiêu canh tay d ́ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ơ  lên:   * Em Nam N1 tinh: 250 x 100 : 40 = 625 (km) ́   * Em Châu N1 tinh:    250 : 100 x 40 = 100 km; 250 – 100 = 150 (km) ́   * Em Quân N2 tinh: 100% ­ 40% = 60%; 250 x 60% = 150 (km) ́ Em nao nhât tri v ̀ ́ ́ ơi cach tinh cua em Nam? 3 canh tay gi ́ ́ ́ ̉ ́ ơ lên. GV goi 1 em ̣   đứng dây đoc lai phep tinh va kêt qua ­ GV g ̣ ̣ ̣ ́ ́ ̀ ́ ̉ ợi mở đê hoc sinh so sanh kêt qua ̉ ̣ ́ ́ ̉  625km vơi con đ ́ ường 250km thi thê nao? Vi no l ̀ ́ ̀ ̀ ́ ơn h́ ơn con đường xe đi nên   sai ̉ ̣ ̀ ̣ Em nao nhât tri cach tinh cua ban Châu Anh va ban Minh  ? Tât ca HS gi ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ơ  tay đông tinh. GV nhât tri v ̀ ̀ ́ ́ ơi hai cach tinh cua HS va cho HS trinh bay lai cach ́ ́ ́ ̉ ̀ ̀ ̀ ̣ ́   ̉ tinh đê ghi nh ́ ơ:́ ̉ ́ ̉ ́  Muôn tim 40% cua 250 ta co thê lây 250 chia cho 100 rôi nhân v ́ ̀ ̀ ới 40   hoăc lây 250 nhân v ̣ ́ ơi 40 rôi chia cho 100. ́ ̀ Bai luyên ̀ ̣ : Nhom 1: ́ Bai 1 ̣ ơp hoc co 32 hoc sinh, trong đo sô HS kha gioi chiêm 75% con ̀ : Môt l ́ ̣ ́ ̣ ́ ́ ́ ̉ ́ ̀  ̣ ̀ ́ ́ ̀ ̉ ơp đo? lai la HS trung binh . Tinh sô HS trung binh cua l ̀ ́ ́ ­ 13/28 ­
  14. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 ́ ươc lam: Cac b ́ ̀ ̉ + Tim 75% cua 32 HS ̀ ̀ ́ ̣ + Tim sô hoc sinh trung binh ̀ ̀ ̉ Bai giai ́ ̣ ́ ̉ ̀                                             Sô hoc sinh kha gioi la: ̣           32 x 75 : 10 = 24 (hoc sinh) ́ ̣                                           Sô hoc sinh trung binh la: ̀ ̀ ̣ 32 – 24 = 8 (hoc sinh)            Đap sô ̣ ́ ́: 8 hoc sinh GV gợi mở đê HS nêu đ ̉ ược cach giai 2:  ́ ̉                               100% ­ 75% = 25%; 32 x 25% = 8 (hoc sinh) ̣ Bai 2 ̀ : Sô th ́ ứ nhât la 48. Sô th ́ ̀ ́ ứ hai băng 90% sô th ̀ ́ ứ nhât. Sô th ́ ́ ứ ba băng ̀   75% sô th ́ ứ hai. Tim sô th ̀ ́ ứ ba? ́ ươc giai: Cac b ́ ̉ +Tim 90% cua 48 ̀ ̉ +Tim 75% cua sô th ̀ ̉ ́ ứ hai thi đ ̀ ược sô th ́ ứ ba ̀ ̉i: Bai gia                                             Sô th ́ ư hai la: ́ ̀ 48 x 90 : 100 = 43,2                                           Sô th ́ ư ba la: ́ ̀ 43,2 x 75 : 100 = 32,4                              Đap số ́: 32,4 Bai 3 ̣ ́ ̣ ̀ : Môt cai xe đap gia 400 000đ, nay ha gia 15%. Hoi gia cai xe đap bây ́ ̣ ́ ̉ ́ ́ ̣   giơ la bao nhiêu? ̀ ̀ *Cac b ́ ươc giai: ́ ̉ Cach 1: ́ + Tim 15% cua 400 000đ ̀ ̉ ́ ́ ̉ + Tim gia ban cua xe đap hiên nay. ̀ ̣ ̣ Cach 2 ̣ ́ : Coi gia xe đap 400 000đ la 100%, ha gia 15% thi gia m ́ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ơi la bao ́ ̀   nhiêu phân trăm. Tinh gia m ̀ ́ ́ ới. ̀ ̉ Bai giai: ́ ̀ ̣ ́ ̉                                     Sô tiên ha gia cua chiêc xe đap la: ́ ̣ ̀ 400 000 x 15 : 100 = 60 000 (đông) ̀                                     Gia chiêc xe đap hiên nay la: ́ ́ ̣ ̣ ̀ ­ 14/28 ­
  15. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 400 000 – 60 000 = 340 000 (đông) ̀                                            Đap sô ́ ́: 340 000đông ̀ Cach 2 ̀ ̀ ̣ ́ : HS trinh bay miêng cac phep tinh:  ́ ́ ́                            100% ­ 15% = 85%;  400 000 x 85 : 100 = 340 000 (đồng) Nhom 2:́ 3 Bai 1 ̣ ̀ : Môt gia đinh công nhân s ̀ ử  dung tiên l ̣ ̀ ương hang thang nh ̀ ́ ư  sau:    5 1 ̀ ương danh đê chi tiêu tiên ăn va tiên hoc,  tiên l ̀ ̉ ̀ ̀ ̀ ̣ ̀ ương đê tra tiên thuê nha tiên l ̉ ̉ ̀ ̀  4 ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ̉ ̀ va chi tiêu khac, con lai la đê danh. ̃ ́ ̀ ́ ̀ ược bao nhiêu phân trăm sô tiên l a) Môi thang gia đinh đo danh đ ̀ ́ ̀ ương? ́ ́ ̀ ương la 4 000 000đ thi gia đinh đo đê danh đ b) Nêu sô tiên l ̀ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ ược bao nhiêu  tiên môi thang? ̀ ̃ ́ Hương dân ́ ̃ ̉ ́ ược môi thang gia đinh danh đ + Đê tinh đ ̃ ́ ̀ ̀ ược bao nhiêu tiên ta lam nh ̀ ̀ ư thế  ́ ̉ ́ ̀ ́ ừ đo tim phân sô chi sô tiên nao? ( tim phân sô chi  sô tiên chi tiêu trong thang, t ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̉ ́ ̀  ̉ ̀ đê danh) ́ ̀ ương la 4 000 000đ  + Sô tiên l ̀ ứng với bao nhiêu phân trăm? (100%) ̀ Tư đo, ta tinh đ ̀ ́ ́ ược sô tiên đê danh t ́ ̀ ̉ ̀ ức tinh 15% cua 4 000 000đ  ́ ̉ ́ ̣ ̃ ̣ ̀ ̉ ́ ̀ + Bai toan liên quan đên dang nao ta đa hoc? (Tim ti sô phân trăm cua hai ̀ ́ ̀ ̉   ̣ ́ ̀ ̉ sô, tim môt sô phân trăm cua môt sô) ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̉: Bai giai ́ ̉ ́ ̀ ̉ a) Phân sô chi sô tiên cua gia đinh chi tiêu hang thang la: ̀ ̀ ́ ̀ 3 1 17  +   =  ( sô tiên) ́ ̀ 5 4 20 Phân số chỉ số tiền của gia đình để dành hàng tháng là: 17 3 1 ­   =   (sô tiên) ́ ̀ 20 20 ̉ ́ ̀ ̀ ương cua gia đinh đê danh la: Ti sô phân trăm tiên l ̉ ̀ ̉ ̀ ̀ 3 : 20 = 0, 15 = 15 % ́ ̀ ương gia đinh môi thang đê danh la:                           b) Sô tiên l ̀ ̃ ́ ̉ ̀ ̀ 4 000 000 : 100  x 15 =  600 000 (đông) ̀                                                                     Đap sô ́ ́: 15 %; 600 000 đông ̀ ́ ̉ GV co thê cho HS trinh bay cac cach giai khac. ̀ ̀ ́ ́ ̉ ́ ­ 15/28 ­
  16. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 Bai 2:  ̀ Môt th ̣ ư viên co  6 000 quyên sach. C ̣ ́ ̉ ́ ứ sau môi năm sô sach th ̃ ́ ́ ư viên ̣   ̣ lai tăng thêm 20% ( so v ơi năm tr ́ ươc). Hoi sau hai năm, th ́ ̉ ư viên co tât ca bao ̣ ́ ́ ̉   nhiêu quyên sach? ̉ ́ * Cac b́ ươc giai:́ ̉                + Tim sô sach th ̀ ́ ́ ư viên tăng năm th ̣ ứ nhât́                ̀ ̉ + Tim tông sô sach co sau năm th ́ ́ ́ ứ nhât́ + Tim sô sach th ̀ ́ ́ ư viên tăng năm th ̣ ứ hai ̀ ̉ + Tim tông sô sach co sau năm th ́ ́ ́ ứ hai Bai giaì ̉:                                  Hết năm thư nhât, th ́ ́ ư viên tăng sô sach la: ̣ ́ ́ ̀ 6 000 : 100 x 20 = 1 200 (quyên) ̉                                  Sau năm thư nhât sô sach th ́ ́ ́ ́ ư viên co la: ̣ ́ ̀                                             6 000 + 1 200 = 7 200 (quyên) ̉                                  Hết năm thư hai, th ́ ư viên tăng sô sach la: ̣ ́ ́ ̀ 72 000 : 100 x 20 = 1 440 (quyên) ̉                                  Sau hai năm sô sach th ́ ́ ư viên co tât ca la: ̣ ́ ́ ̉ ̀                                              72 000 + 1 440 = 8 640 (quyên) ̉   Đap sô ́ ́: 8 640 quyên̉ GV gợi y HS giai theo cach 2:  ́ ̉ ́ ̉ ́ ̀ ̉                         Ti sô phân trăm cua sô sach năm sau so v ́ ́ ới năm trước la:̀                                                100% + 20% = 120%                         Hết năm thư nhât th ́ ́ ư viên co sô sach la: ̣ ́ ́ ́ ̀ 6 000 : 100 x 120 = 7 200 (quyên) ̉                          Hết năm thư hai sô sach th ́ ́ ́ ư viên co tât ca la: ̣ ́ ́ ̉ ̀ 72 000 : 100 x 120 = 8 640 (quyên) ̉                                                                    Đap sô ́ ́: 8 640 quyên̉ ̀ : So vơi năm ngoai, sô HS gioi năm nay tăng 25%. Hoi so v Bai 3 ́ ́ ́ ̉ ̉ ơi năm ́   ̉ nay, sô HS gioi năm ngoai chiêm bao nhiêu phân trăm? ́ ́ ́ ̀ HS lam bai vao v ̀ ̀ ̀ ở, GV theo doi, giup đ ̃ ́ ỡ, châm tay đôi rôi cung cac nhom ́ ̀ ̀ ́ ́   chưa bai (cach ch ̃ ̀ ́ ữa tương tự như dang 1) ̣ * Phân tich: ́  Ta gia s ̉ ử sô HS năm ngoai la môt sô cu thê rôi tinh sô HS tăng lên cua năm ́ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ́ ̉   nay so vơi cua năm ngoai. T ́ ̉ ́ ừ đo tim đ ́ ̀ ược sô HS năm nay va ti sô phân trăm ́ ̀ ̉ ́ ̀   ̉ cua sô HS năm ngoai so v ́ ́ ơi sô HS năm nay. ́ ́ Bai giaì ̉: ­ 16/28 ­
  17. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 ̉ ử sô HS gioi năm ngoai la 100 HS. Nh Ta gia s ́ ̉ ́ ̀ ư vây sô HS gioi năm nay tăng thêm  ̣ ́ ̉ la:̀ 100 : 100 x 25% = 25 (hoc sinh)̣ ́ ̣ ̉                       Sô hoc sinh gioi năm nay la: ̀ ̣ 100 + 25 = 125 (hoc sinh)                              So vơi năm nay, sô hoc sinh gioi năm ngoai chiêm: ́ ́ ̣ ̉ ́ ́                                                 100 : 125 = 0,8 = 80%                                                          Đap sô ́ ́: 80% Dang 3 ̣ :                 Tim môt sô khi biêt môt sô phân trăm cua no ̀ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ́ GV đưa ra bai toan:  ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̉          Sô hoc sinh gioi cua môt tr ̣ ương tiêu hoc la 64 em chiêm 12,8% sô hoc ̀ ̉ ̣ ̀ ́ ́ ̣   ̀ ương. Hoi tr sinh toan tr ̀ ̉ ương đo co bao nhiêu hoc sinh? ̀ ́ ́ ̣ Phân tich: Coi sô HS toan tr ́ ́ ̀ ương la 100% thi 64 hoc sinh gioi chiêm 12,8%. ̀ ̀ ̀ ̣ ̉ ́   ́ ̣ Ta tim 1% sô hoc sinh toan tr ̀ ̀ ường rôi t ̀ ừ đo tim sô hoc sinh toan tr ́ ̀ ́ ̣ ̀ ường. ̀ ̉: Bai giai ́ ̣ 1% sô hoc sinh toan tr ̀ ương la: ̀ ̀ ̣ 64 : 12,8 = 5 ( hoc sinh) ́ ̣                                            Sô hoc sinh toan tr ̀ ương la: ̀ ̀ 5 x 100 = 500 (hoc sinh) ̣               Đap sô ́ ́: 500 hoc sinh ̣ ́ ̣ ́ HS nhăc lai cach lam:  ̀ Muôn tim môt sô biêt 12,8% cua no la 64, ta co thê lây 64 chia cho 12,8 ́ ̀ ̣ ́ ́ ̉ ́ ̀ ́ ̉ ́   rôi nhân v ̀ ơi 100 hoăc lây 64 nhân v ́ ̣ ́ ới 100 rôi chia cho 12,8 ̀ Bai tâp: ̀ ̣            GV cho HS tự đoc đê va lam bai đôc lâp, Sau đo cac nhom c ̣ ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ́ ử  đaị   ̣ ̉ diên kiêm tra, đanh gia kêt qua bai lam. Ch ́ ́ ́ ̉ ̀ ̀ ữa chung ca l ̉ ớp: Nhom 1:́ Bai 1 ̣ ́ ́ ̀ : Tim môt sô biêt 40% cua no la 60 ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ̉ Bai giai                                                  Sô cân tim la: ́ ̀ ̀ ̀ 60 x 100 : 40 = 150              Đap sô ́ ́: 150 Bai 2 ̀ : Biêt 2 000đ la 10%  s ́ ̀ ố tiền cua me đi ch ̉ ̣ ợ. Tinh sô tiên me đi ch ́ ́ ̀ ̣ ợ? ­ 17/28 ­
  18. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5                                       Bai giai ̀ ̉                             Sô tiên me đi ch ́ ̀ ̣ ợ la:̀                                        2 000 : 10 x 100 = 20 000 (đông) ̀                                                             Đap sô ́ ́: 20 000 đông ̀ Bai 3 ̉ ̀ ̉ ̀ : Khi tra bai kiêm tra toan cua l ́ ̉ ơp 5A, cô giao noi: “Sô điêm 10 chiêm ́ ́ ́ ́ ̉ ́   ́ ̉ 25%, sô điêm 9 it h ́ ơn 5%”. Biêt răng co tât ca 18 điêm 9 va 10. Hoi l ́ ̀ ́ ́ ̉ ̉ ̀ ̉ ơp 5A co ́ ́  bao nhiêu ban? ̣ * Phân tich: ́ ́ ́ ̉                + Tinh sô điêm 9 chiêm bao nhiêu phân trăm? ́ ̀ ́ ́ ̉ ̀ ̉                + Tinh sô điêm 9 va điêm 10 chiêm bao nhiêu phân trăm?  ́ ̀                + Đưa bai toan vê dang c ̀ ́ ̀ ̣ ơ ban 3 đê tim sô HS ca l ̉ ̉ ̀ ́ ̉ ớp. ̀ ̉: Bai giai ́ ̉                                            Sô điêm 9 chiêm: ́ 25% ­  5% = 20% ́ ̉                                             Sô điêm 10 va điêm 9 chiêm: ̀ ̉ ́ 25% + 20% = 45% ́ ̣                                            Sô hoc sinh ca l ̉ ơp la: ́ ̀ 18 x 100 : 45 = 40 em                       Đap sô ́ ́: 40 em Nhom 2 ́ : Bai 1 ̣ ̀ : Môt ô tô du lich ngay th ̣ ̀ ứ nhât đi đ ́ ược 28% quãng đường dự  định,  ̀ ứ hai đi được 32% toan bô quãng đ ngay th ̀ ̣ ường dự  đinh, ngay th ̣ ̀ ứ ba đi nôt́  ̀ ̣ ̉ 240km con lai. Hoi trong ba ngay ô tô đo đa đi đ ̀ ́ ̃ ược quãng đường dai bao ̀   nhiêu km? * Hương dân: Coi toan bô quãng đ ́ ̃ ̀ ̣ ường du lich đi la 100%. Ta  tim đ ̣ ̀ ̀ ược  240km chiêm bao nhiêu phân trăm toan bô quang đ ́ ̀ ̀ ̣ ̉ ường, từ đo suy ra quãng ́   đương xe du lich đi trong 3 ngay. ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ Bai giai:           Quãng đường xe du lich đa đi đ ̣ ̃ ược trong hai ngay đâu chiêm: ̀ ̀ ́ 28% + 32% = 60%                          Quãng đương xe du lich đi 240km chiêm: ̀ ̣ ́ 100% ­ 60% = 40%                         Quãng đương xe du lich đi trong ba ngay la: ̀ ̣ ̀ ̀ 240 x 100 : 40 = 600 (km)                             Đap sô ́ ́: 600km ­ 18/28 ­
  19. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5 Bai 2:  ̣ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ Môt tâm vai sau khi giăt bi co mât 2% chiêu dai ban đâu. Giăt xong ́ ̀ ̀ ̀ ̣   ̉ ̉ ̀ tâm vai chi con 24,5 m. Hoi tr ́ ̉ ươc khi giăt tâm vai dai bao nhiêu? ́ ̣ ́ ̉ ̀ * Hương dân: Coi chiêu dai tâm vai ban đâu khi ch ́ ̃ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ ưa giăt la 100% đê tinh ̣ ̀ ̉ ́   ̣ sau khi giăt co mât 2% con mây %, rôi tinh chiêu dai tâm vai khi ch ́ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̉ ưa giăt. ̣ ̀ ̉: Bai giai ̣ Sau khi giăt chiêu dai tâm vai con ̀ ̀ ́ ̉ ̀ 100% ­ 2% = 98%                                            Chiêu dai tâm vai luc đâu la: ̀ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ̀           24,5 x 100 : 98 = 25 (m)                                        Đap sô ́ ́: 25 m Bai 3 ̀ :  Môt c ̣ ửa hang đ̀ ược lai 20% so ṽ ơi gia ban. Hoi c ́ ́ ́ ̉ ửa hang đo đ ̀ ́ ược  lai bao nhiêu phân trăm so v ̃ ̀ ơi gia mua? ́ ́ * Phân tich: Coi gia ban la 100đ thi lai đ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̃ ược 20đ, thi đo tim đ ̀ ́ ̀ ược gia mua ́   ̀ ́ ược tỉ số phần trăm gia mua so v va tinh đ ́ ới gia ban va lai. ́ ́ ̀ ̃ ̀ ̉ Bai giai: Nêu gia ban la 100 đông thi lai la 20đông ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̃ ̀ ̀ ̣                                     Vây gia mua la: ́ ̀ 100 – 20 =  80(đông) ̀                                     So vơi gia mua thi gia ban băng: ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ 100 :  80 x 100 = 125%                                    So vơi gia mua thi c ́ ́ ̀ ửa hang đ̀ ược lai: ̃ 125% ­ 100% = 25%                           Đap số ́: 25% VI. Mở rông môt sô dang toan khac liên quan đên ti sô phân trăm ̣ ̣ ́ ̣ ́ ́ ́ ̉ ́ ̀ Ở tiêu hoc, ngoai 3 dang toan cac em đ ̉ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ược cung cô va luyên tâp  ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ở  trên, ta   ̀ ương găp môt sô bai toan thuôc dang khac liên quan t con th ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ới ti sô phân trăm. ̉ ́ ̀   ́ ̉ Cach giai cac bai toan đo nh ́ ̀ ́ ́ ư  thê nao? Tôi đa manh dan h ́ ̀ ̃ ̣ ̣ ướng dân HS hoàn ̃   thành tốt môt sô bai sau: ̣ ́ ̀ Bai 1 ̣ ̉ ̀ :  Môt manh đât hinh ch́ ̀ ữ nhât nay đ ̣ ược mở rông chiêu dai thêm 10%, ̣ ̀ ̀   ̀ ̣ ̉ ̣ ́ chiêu rông thêm 10%. Hoi diên tich hinh ch ̀ ữ nhât đo tăng thêm bao nhêu phân ̣ ́ ̀  trăm? ́ ́ ́ ̣ ́ ̉    Phân tich: Muôn biêt diên tich manh đât hinh ch ́ ̀ ữ nhât đo tăng thêm bao ̣ ́   ̉ ̣ ́ nhiêu phân trăm, phai đi so sanh diên tich manh đât sau khi m ̀ ́ ̉ ́ ở  rông v ̣ ới diên ̣   tich ban đâu. ́ ̀ ­ 19/28 ­
  20. Một số kinh nghiệm ren ki năng ̀ ̃ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̣  giai toan vê ti sô phân trăm cho hoc sinh lớp 5  Tư công th ̀ ưc: S = a x b  ́ Ta co cach giai sau: ́ ́ ̉ ̀ ̉ Bai giai: ̀ ̀ ̉                                 Coi chiêu dai manh đât ban đâu la 100% ́ ̀ ̀ ̀ ̣                                 Coi chiêu rông manh đât ban đâu la 100% ̉ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̉                                 Coi diên tich manh đât ban đâu la 100% ́ ̀ ̀                                 Chiêu dai m ̀ ̀ ới so với chiều dài ban đầu la:̀ 100% + 10% = 110%                                 Chiêu rông m ̀ ̣ ới so với chiều dài ban đầu la:̀ 100% + 10% = 110%  ̣ ́                                 Diên tich manh đât m ̉ ́ ới so với diện tích ban đầu la:̀ 110% x 110% =121% Như vây, diên tich cua manh đât tăng thêm sô phân trăm la so v ̣ ̣ ́ ̉ ̉ ́ ́ ̀ ̀ ơi diên tich ́ ̣ ́   ̉ manh đât ban đâu la: ́ ̀ ̀ 121% ­ 100% = 21%                          Đap sô ́ ́: 21% Bai 2 ̀ :  Cho môt hinh ch ̣ ̀ ữ nhât. Nêu tăng chiêu rông cua hinh ch ̣ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ữ nhât đo ̣ ́  thêm 6,4 cm, đông th ̀ ơi giam chiêu dai cua no đi 15% thi diên tich cua hinh ch ̀ ̉ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ̉ ̀ ư ̃ ̣ nhât tăng thêm 2%. Tinh chiêu rông hinh ch́ ̀ ̣ ̀ ữ nhât ban đâu? ̣ ̀ Phân tich: Muôn tim đ ́ ́ ̀ ược chiêu rông hinh ch ̀ ̣ ̀ ữ nhât ban đâu ta phai đi tim ̣ ̀ ̉ ̀   ̀ ̣ xem chiêu rông sau khi tăng thêm 6,4cm so v ơi chiêu rông ban đâu chiêm bao ́ ̀ ̣ ̀ ́   nhiêu phân trăm. ̀ Tư cach tinh: Chiêu rông băng diên tich chia cho chiêu dai. ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ Ta co cach giai sau: ́ ́ ̉ ̀ ̉ Bai giai: ̀ ̣                  Coi chiêu rông cua hinh ch ̉ ̀ ữ nhât  ban đâu la 100% ̣ ̀ ̀ ̀ ̀ ̉ ̀                  Coi chiêu dai cua hinh ch ữ nhât  ban đâu la 100% ̣ ̀ ̀ ̣ ́                  Coi diên tich cua hinh ch ̉ ̀ ư nhât  ban đâu la 100%   ̃ ̣ ̀ ̀                  Chiêu dai m ̀ ̀ ới chiếm sô phân trăm chi ́ ̀ ều dài ban đầu la:̀ 100% ­ 15% = 85% ̣ ́                  Diên tich hinh ch ̀ ư nhât m ̃ ̣ ới so với diện tích ban đầu la:̀ 100% + 2% =102% ̀ ̣                Chiêu rông m ới chiêm sô phân trăm so v ́ ́ ̀ ới chiều rộng ban đầu la:̀ 102% : 85% = 120%                Như vây, 6,4 chiêm sô phân trăm so v ̣ ́ ́ ̀ ới chiều rộng ban đầu la:̀ 120% ­ 100% = 20% ­ 20/28 ­
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0