intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

Chia sẻ: Mucnang999 Mucnang999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

36
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến này nhằm giúp cán bộ quản lí và giáo viên nhà trường nắm vững được cách thiết kế và lồng ghép âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5 và số lượng các ca khúc được phổ nhạc từ những bài tập đọc và những ca khúc có liên quan đến chủ đề các bài tập đọc. Qua đó xác định cách khai thác bài học nhằm nâng cao chất lượng dạy học và tạo hứng thú cho học sinh.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

  1. ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH XUÂN NAM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM SỬ DỤNG ÂM NHẠC VÀ TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC LỚP 5 TÁC GIẢ : TRẦN THỊ THU LĨNH VỰC : TIẾNG VIỆT CẤP : TIỂU HỌC Năm học 2017 - 2018
  2. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 MỤC LỤC PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài: ........................................................................................... 1 2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và ứng dụng .................................. 1 3. Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm: ........................................ 2 PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ........................................... 3 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN. ........................................................................................ 3 II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ. ................................................................. 4 III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH:.............................................................. 4 1.Thiết kế và sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5: ............................. 4 1.1. Mục đích ..................................................................................................... 4 1.2. Cách thức tiến hành ..................................................................................... 5 1.3 Cách sử dụng và khai thác ............................................................................ 5 1.3.1 Mục đích sử dụng ...................................................................................... 5 1.3.2 Cách sử dụng ............................................................................................. 6 1.4 Minh họa cụ thể cho việc sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5 ..... 6 1.4.1. Tạo tâm thế hứng thú – dẫn dắt vào bài .................................................... 6 1.4.2 Củng cố, khắc sâu và liên hệ thực tế .......................................................... 7 1.4.3. Trau dồi khả năng cảm thụ văn học .......................................................... 7 1.4.4 Gợi dẫn trong tiết ôn tập tổng hợp (Cuối học kì học kì, giữa học kì hoặc cuối năm) .. 8 1.4.5. Vận dụng trong hoạt động hướng dẫn học thuộc lòng ............................... 8 2. Tổ chức trò chơi dạy học Tập đọc lớp 5 ......................................................... 9 2.1. Mục đích ..................................................................................................... 9 2.2 Cách thức thực hiện ...................................................................................... 9 2.3. Hình thức lồng ghép trò chơi ..................................................................... 10 2.4. Minh họa tổ chức trò chơi lồng ghép trong dạy Tập đọc lớp 5 ................... 11 2.4.1. Trò chơi: Thả thơ .................................................................................... 11 2.4.3 Trò chơi: Trắc nghiệm vui ....................................................................... 15 2.4.4. Trò chơi: Đọc thơ truyền điện ................................................................. 16 2.4.5. Trò chơi: Chọn người uyên bác .............................................................. 17 324.6 Trò chơi: Thi đọc tiếp sức ....................................................................... 18 IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ........................................................................... 19 PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................ 21 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................. 23
  3. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài: Dạy học là một nghề sáng tạo. Người giáo viên khi đứng trên bục giảng luôn gặp những vấn đề và tình huống thật phong phú, đa dạng, đòi hỏi phải có cách xử lý, giải quyết sáng tạo.Trong khi sử dụng đồ dùng dạy học nhiều câu hỏi về nội dung kiến thức, và phương pháp dạy học được đặt ra từ thực tế trên lớp, đòi hỏi mỗi giáo viên phải tìm lời giải đáp nhằm phục vụ cho yêu cầu nâng cao chất lượng giảng dạy. Tập đọc là một môn học có vị trí quan trọng đặc biệt trong chương trình ngữ văn Tiểu học. Nó là công cụ để học tập những môn khác. Nó tạo ra hứng thú và động cơ học tập. Nó tạo điều kiện để học sinh có khả năng tự học và tinh thần học tập cả đời. Nó là một khả năng không thể thiếu được của con người trong thời đại văn minh. Như vậy, dạy đọc có một ý nghĩa vô cùng to lớn vì nó bao gồm các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục và phát triển. Khi dạy đến các bài Tập đọc và cần sử dụng âm nhạc, giáo viên mới đi tìm, sưu tầm nên mất rất nhiều thời gian và không chủ động được bài dạy. Giáo viên chỉ sử dụng đồ dùng sẵn có trong thư viện, với tâm lí ngại nên giáo viên thường rất ít đưa các hình ảnh sinh động làm phong phú tiết dạy của mình. Thậm chí còn xuất hiện một số tiết dạy chay, học sinh không hứng thú, dẫn tới chất lượng của bài dạy không cao. Lồng ghép âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc kết hợp với những phương pháp dạy học khác sẽ có ý nghĩa tích cực đối với yêu cầu đổi mới hiện nay. Giải pháp này sẽ làm thay đổi không khí căng thẳng trong các giờ học, tăng hứng thú cho người học, học sinh sẽ chú ý hơn, chủ động hơn trong chuẩn bị, mạnh dạn hơn trong đề xuất ý kiến của mình, phát huy tư duy sáng tạo. Hứng thú và chủ động trong học tập là sự khởi đầu tốt cho việc nắm bắt kiến thức, hình thành kĩ năng và phát triển nhân cách và năng lực ở học sinh qua phân môn Tập đọc. Với các lí do trên, tôi xin đề xuất giải pháp: “Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5” 2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và ứng dụng 2.1. Thời gian: Từ tháng 9 – đến tháng 3 năm học 2017 - 2018 2.2. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 5B 2.3.Phạm vi nghiên cứu: : Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5. 2.4. Ứng dụng: Dạy phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 5. 1/23
  4. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 3. Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm: Sau khi nhận lớp 5, tôi đã tiến hành dự giờ đồng nghiệp dạy cùng khối 5, trong tiết dạy giáo viên chưa sử dụng bài hát có liên quan đến bài tập đọc. Những tiết học thuộc lòng giáo viên chưa tổ chức dưới hình thức trò chơi hoặc những câu hỏi khó giáo viên chưa tổ chức dưới dạng trắc nghiệm để học sinh trả lời,... Tôi đã tiến hành khảo sát và kết quả như sau: Sĩ Mức độ hứng thú Yêu cầu cần đạt về kĩ năng đọc số Thích Bình Không Đọc hiểu Đọc diễn thường thích Đọc đúng văn bản cảm 47 SL % SL % SL % SL % SL % SL % 10 21,3 18 38,3 19 40,4 14 29,8 20 42,5 13 27,7 Qua bảng khảo sát trên, tôi thấy học sinh gần như không có hứng thú với phân môn Tập đọc, kĩ năng đọc, hiểu văn bản của một số học sinh vẫn còn hạn chế. Dẫn đến chưa phát triển được năng lực của học sinh. 2/23
  5. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN. Để dạy Tập đọc hiệu quả, người giáo viên cần nắm chắc phương pháp tổ chức quá trình dạy học và chuẩn bị đầy đủ các phương tiện cần thiết để phục vụ tiết dạy. Đặc biệt, để tiết dạy Tập đọc thực sự thành công thì người giáo viên phải tạo được tâm thế, hứng thú cho học sinh, làm cho học sinh thấy hứng khởi và thực sự thích học. Đây là điều tưởng chừng như rất nhỏ song nếu người giáo viên làm được thì thành công của tiết dạy sẽ không nhỏ chút nào. Và thật là hạnh phúc cho những học sinh nào được học những giáo viên có tay nghề vững vàng, có niềm tin và cách nhìn lạc quan đối với học trò của mình, luôn tạo được không khí phấn khởi và tươi vui trong tiết học, những học sinh này sẽ dễ dàng trở thành những con người tự tin và thành đạt. Kích thích hứng thú, tạo được tâm thế cho học sinh trong giờ Tập đọc như thế nào để học sinh cảm thấy thích học mà không thấy buồn tẻ, nhàm chán? Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường nói chung và bậc Tiểu học nói riêng, hiện nay vấn đề đổi mới giảng dạy không phải là mối quan tâm của một cá nhân nào, mà đó là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Nó góp phần đào tạo con người mới một cách có hệ thống và vững chắc từ bé đến lớn, đảm bảo thế hệ cách mạng cho đời sau. Cũng như Hồ Chủ tịch đã nói: “ Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa”. Ngày 06/11/2016 Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 22/2016/ TT-BGDĐT (Thông tư 22) sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định đánh giá học sinh tiểu học đã ban hành tại Thông tư 30 đó là: Đánh giá là hoạt động học tập hay phương pháp học tập, đòi hỏi giáo viên phải hướng dẫn để mỗi học sinh đều biết cách tự đánh giá, học sinh được đánh giá lẫn nhau. Giáo viên phải hình thành ở học sinh khả năng tự kiểm tra, tự suy ngẫm… để phát triển năng lực tự đánh giá. Giáo viên phải tạo ra những tình huống để học sinh được bộc lộ những suy nghĩ, quan điểm cá nhân, được nhận xét đánh giá những suy nghĩ và hành động của bạn. Thông qua tương tác (đưa câu hỏi, thảo luận nhóm, các trò chơi, sử dụng âm nhạc,…) từ đó giáo viên mới phát hiện được đâu là lỗi/ thiếu sót trong quá trình tư duy, lập luận, biết được trong đầu học sinh đang nghĩ gì. Đấy chính là cách dạy học dựa trên tiếp cận quá trình và dựa trên tiếp cận quá trình thì sẽ hỗ trợ quá trình hình thành năng lực học của học sinh. Vì vậy, sáng kiến đã đề xuất một số biện pháp sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy – học Tập đọc lớp 5 nhằm bổ sung và đổi mới những phương 3/23
  6. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 pháp dạy học Tiếng Việt truyền thống. Qua phân tích ý nghĩa, mối quan hệ của việc học mà chơi để giới thiệu một cách có hệ thống về các hình thức, biện pháp sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy – học Tập đọc lớp 5 hướng đến mục đích cuối cùng là cải tiến phương pháp dạy học, tạo thêm hứng thú cho người học, giúp học sinh tích cực, chủ động tiếp nhận tri thức và hình thành kĩ năng, phát triển nhân cách và phát triển năng lực của học sinh lớp 5. II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ. Trong thực tế giảng dạy môn Tập đọc lớp 5 hiện nay, mỗi giáo viên đều đang tích cực đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và chuẩn bị đồ dùng cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả của giờ dạy. Tuy nhiên, một số tiết Tập đọc vẫn diễn ra rất khô cứng, buồn tẻ. Học sinh bước vào tiết học với một tâm lí căng thẳng, nặng nề. Phần hạn chế thường gặp là giáo viên bố trí thời gian, vận dụng các hình thức tổ chức chưa hợp lí dẫn đến hiệu quả giờ dạy đạt không cao, xuất hiện tâm trạng nhàm chán, không có hứng thú với tiết học của học sinh. Thực tế dạy học hiện nay cho thấy đa số học sinh rất thích thú với các tiết học Âm nhạc, Mĩ thuật. Học sinh được thưởng thức những giai điệu ngọt ngào, những hình ảnh bắt mắt, những trò chơi sôi động. Nắm bắt được đặc điểm tâm lí ấy, tôi nghĩ Tại sao chúng ta không để âm nhạc, hội họa và những trò chơi trẻ thơ truyền tải cái hồn của các tác phẩm đến với học sinh? Thực tế hiện nay, khi dạy Tập đọc giáo viên thường thì chỉ khi dạy đến các bài Tập đọc cần sử dụng các bài hát làm ngữ liệu, giáo viên mới đi sưu tầm nên mất rất nhiều thời gian và không chủ động. Việc sử dụng những bài hát được phổ nhạc từ những bài tập đọc trong chương trình và bài hát có chung chủ đề còn làm cho tiết dạy sôi nổi hơn, học sinh hứng thú hơn, tích cực hơn, hiệu quả hơn. Sử dụng trò chơi trong tiết dạy Tập đọc được nhiều giáo viên sử dụng. Tuy nhiên, các giáo viên chỉ sử dụng một số trò chơi đơn giản, với tâm lí ngại nên giáo viên thường rất ít đưa các trò chơi sinh động làm phong phú tiết dạy của mình. Sáng kiến đã thống kê các tiết dạy Tập đọc cần trò chơi để minh họa trong phân môn Tập đọc lớp 5. III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH: 1.Thiết kế và sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5: 1.1. Mục đích Giúp cán bộ quản lí và giáo viên nhà trường nắm vững được cách thiết kế và lồng ghép âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5 và số lượng các ca khúc được phổ nhạc từ những bài tập đọc và những ca khúc có liên quan đến chủ đề 4/23
  7. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 các bài tập đọc. Qua đó xác định cách khai thác bài học nhằm nâng cao chất lượng dạy học và tạo hứng thú cho học sinh. 1.2. Cách thức tiến hành - Chọn lựa, tập hợp tên những tác phẩm thơ ca đã được phổ nhạc. Chương trình Tập đọc lớp 5 có 2 tác phẩm đã được phổ nhạc: TT Tên ca khúc Liên quan đến chủ đề bài dạy 1 Trái đất này là của chúng mình. Bài ca về Tái đất 1 Thơ: Đinh Hải -Nhạc Trương Quang Lục (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 41) 2 Hạt gạo làng ta Hạt gạo làng ta 2 Thơ: Trần Đăng Khoa-Nhạc:Trần Viết (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139) - Chọn lựa, tập hợp, phân loại chủ đề văn bản trong chương trình giảng dạy ở từng bài Tập đọc. Sưu tầm, tập hợp ca khúc có trong bài Tập đọc: TT Tên ca khúc Liên quan đến chủ đề bài dạy 1 Người thầy thuốc Thầy thuốc như mẹ hiền 1 Nhạc và lời: Nguyễn Ngọc Thiện (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 153) 2 Những bông hoa những bài ca Nghĩa thầy trò 2 Nhạc và lời: Hoàng Long (Tiếng Việt 3,tập 2, trang 18) 3 Cô giáo bản em Buôn Chư Lênh đón cô giáo 3 Nhạc và lời: Trần Đình Văn (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 144) 4 Non nước Cao Bằng Cao Bằng 4 Nhạc và lời: Xuân Hồng (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 41) 5 Hải Phòng mến yêu ơi Chú đi tuần 5 Nhạc và lời: Phạm Tuyên (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51) 6 Chị ong nâu và em bé Hành trình của bày ong 6 Nhạc và lời: Tân Huyền (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51) 7 Bài ca xây dựng Về ngôi nhà đang xây 7 Sáng tác – Hoàng Vân (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51) 1.3 Cách sử dụng và khai thác 1.3.1 Mục đích sử dụng - Mục đích 1: Tạo tâm thế hứng thú Bật ca khúc cho học sinh nghe ở hoạt động khởi động (phần giới thiệu bài). Sau đó, giáo viên nêu lời dẫn vào bài. 5/23
  8. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 - Mục đích 2: Củng cố, khắc sâu, mở rộng kiến thức Bật ca khúc cho học sinh nghe ở hoạt động tìm hiểu bài hoặc hoạt động củng cố bài. Giáo viên trao đổi cùng học sinh để đưa thêm thông tin, mở rộng kiến thức có liên quan đến bài học. - Mục đích 3: Trau dồi khả năng cảm thụ văn học + Bật ca khúc (đoạn, bài). Học sinh lắng nghe, nêu nội dung, tìm hình ảnh, xác định biện pháp nghệ thuật. + Giáo viên cùng học sinh trao đổi về nội dung bài. Sau đó bật ca khúc (đoạn, bài). Học sinh lắng nghe, nêu những điều cảm nhận (hình ảnh đẹp, từ dùng hay, giá trị nghệ thuật). - Mục đích 4: Gợi dẫn học sinh trong các tiết ôn tập tổng hợp (cuối học kì, giữa học kì hay cuối năm) + Bật ca khúc (đoạn, bài) cho học sinh nghe , sau đó đoán tên bài được phổ nhạc từ ca khúc hoặc có lên quan đến chủ đề bài cần ôn tập, đoán tên tác giả, tên nhân vật, phân tích ý, nêu nội dung bài. + Mở ca khúc (đoạn, bài) cho học sinh nghe, sau đó nêu tên chủ đề sẽ ôn tập, các bài tập đọc thuộc chủ đề, cách đọc các bài, nội dung. 1.3.2 Cách sử dụng + Sử dụng để minh họa cho bài Tập đọc (văn hoặc thơ) có chủ đề với ca khúc. Ví dụ : Ca khúc Hạt gạo làng ta. Có thể sử dụng để minh họa cho bài: Hạt gạo làng ta - (Tiếng Việt 5, tập 1, trang 139) Hoặc: Ví dụ: Ca khúc Tấm lòng thầy thuốc- Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi Thanh Hải - có thể sử dụng để minh họa cho bài: Thầy thuốc như mẹ hiền (Tiếng Việt 5, tập 1, trang 153) 1.4 Minh họa cụ thể cho việc sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5 1.4.1. Tạo tâm thế hứng thú – dẫn dắt vào bài Ví dụ: Minh họa bài Cao Bằng (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 41) - Chuẩn bị: + Ca khúc Non nước Cao Bằng – Nhạc và lời Nguyễn Trọng Tạo + Lời thuyết minh (giới thiệu bài, câu hỏi dẫn dắt) - Lên lớp: + Bật ca khúc cho học sinh nghe một đoạn trong bài hát Non nước Cao Bằng - Nhạc và lời Nguyễn Trọng Tạo + Giáo viên: Giai điệu bài hát ngọt ngào chúng ta vừa được nghe đã giới thiệu về mảnh đất Cao Bằng là một địa thế đặc biệt. Chúng ta cùng đi tìm hiểu qua tiết tập đọc ngày hôm nay nhé! 6/23
  9. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 1.4.2 Củng cố, khắc sâu và liên hệ thực tế Ví dụ: Minh họa bài Thầy thuốc như mẹ hiền (Tiếng Việt 5, tập 1, trang 142) - Chuẩn bị: + Ca khúc Tấm lòng thầy thuốc- Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi Thanh Hải + Lời thuyết minh (Lời kết khái quát cuối bài nhằm khái quát, khắc sâu hoặc mở rộng) - Lên lớp: Qua bài tập đọc chúng ta thấy tấm lòng nhân hậu và nhân cách của Hải Thượng Lãn Ông, tấm lòng của ông như mẹ hiền. Ông là một thầy thuốc có lương tâm, có trách nhiệm đối với nghề, đối với mọi người. Để cảm nhận rõ hơn về tấm lòng của người thầy thuốc hơn các em cùng nghe bài hát sau: + Bật bài hát cho học sinh nghe một đoạn trong bài hát “Tấm lòng thầy thuốc”- Nhạc và lời – Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi Thanh Hải. + Giờ đây, được sống trong cảnh đất nước thanh bình, tươi đẹp và đổi mới, em có suy nghĩ gì và phải làm gì để noi gương Hải Thượng Lãn Ông? (Một số học sinh nêu ý kiến- giáo viên chốt lại) 1.4.3. Trau dồi khả năng cảm thụ văn học Được nghe giáo viên hoặc nghe bạn đọc đúng, đọc hay các bài tập đọc, học sinh có thể hiểu nội dung diễn đạt của bài và cảm nhận được phần nào đó cái đẹp, cái hay trong tác phẩm. Và với những bài thơ đã được phổ nhạc thành bài hát, việc học sinh được nghe ca khúc có tác động trực tiếp đến cảm nhận của các em. Khi các em đã cảm nhận được giai điệu, nội dung bài, cảm xúc của tác giả từ bài hát đó có nghĩa là học sinh đã cảm thụ được những giá trị nội dung cũng như giá trị nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm. Ví dụ: Bài Hạt gạo làng ta. (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139) * Chuẩn bị: Ca khúc Hạt gạo làng ta – Nhạc Trần Viết – lời Trần Đăng Khoa * Lên lớp: - Giáo viên: Các em ạ! Bài thơ “Hạt gạo làng ta” của nhà thơ Trần Đăng Khoa là bài thơ được tác giả viết khi còn nhỏ tuổi, khi nhân dân ta gặp nhiều khó khăn vất vả trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Các em hãy cùng lắng nghe để cảm nhận rõ hơn về giai điệu, tiết tấu, nội dung bài. - Giáo viên bật nhạc cho học sinh nghe ca khúc Hạt gạo làng ta - Học sinh nghe, nêu ý kiến. - Giáo viên: Lời bài hát cất lên với nhịp điệu thật lạ. Nó giống như nhịp của bài đồng dao. Nó nhanh nhanh, nhí nhảnh, đúng là lời bài hát của trẻ thơ. “Hạt gạo làng ta Có bảo tháng bảy” 7/23
  10. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 Tiếng hát trong trẻo, thơ ngây của các bạn nhỏ cất lên tiết tấu độc đáo giúp chúng ta dễ dàng cảm nhận được: Hạt gạo làm nên từ tinh túy của đất, của nước trong hồ công lao của bao người; nỗi vất vả khó nhọc của người mẹ, sự chăm chỉ của người nông dân, nắng mưa lăn lộn trên đồng để làm ra hạt gạo., 1.4.4 Gợi dẫn trong tiết ôn tập tổng hợp (Cuối học kì học kì, giữa học kì hoặc cuối năm) Để làm mới tiết học, giáo viên có thể sử dụng âm nhạc trong các tiết ôn tập tổng hợp. Điều đó sẽ giúp học sinh nhẹ nhàng, thoải mái khi thực hiện yêu cầu của giáo viên và việc củng cố khắc sâu kiến thức diễn ra dễ dàng, tự nhiên hơn. Minh họa tiết ôn tập cuối kì. * Chuẩn bị: - Bài hát (máy tính) * Lên lớp - GV bật ca khúc “Đất nước”,yêu cầu học sinh đoán tên bài hát. - Học sinh nêu các bài thuộc chủ điểm Nhớ nguồn? - Nêu những hình ảnh gắn liền với quê hương, đất nước?  Học sinh sẽ trao đổi kiến thức xoay quanh chủ điểm nhớ nguồn. Lưu ý: - Tùy từng bài đọc, giáo viên có thể sử dụng bài hát vào từng thời điểm khác nhau sao cho phù hợp với mục đích sử dụng. 1.4.5. Vận dụng trong hoạt động hướng dẫn học thuộc lòng Với những bài thuộc lòng, giáo viên có thể thay đổi hình thức trong các tiết Tập đọc để học sinh không cảm thấy nhàm chán.Việc sử dụng bài hát đã được phổ nhạc từ văn bản trong sách giáo khoa, học sinh được học thuộc kèm theo âm nhạc sẽ làm các em cảm thấy hứng thú hơn, nhanh thuộc hơn. Minh họa bài tập đọc: Hạt gạo làng ta (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139) * Chuẩn bị: + Bài hát. - Lên lớp: (Thực hiện trong hoạt động Luyện đọc thuộc lòng) + GV bật ca khúc “Hạt gạo làng ta”, yêu cầu học sinh hát theo (Vì đây là tác phẩm được phổ nhạc vẫn giữ nguyên nội dung văn bản). + Sau một khoảng thời gian, học sinh rất nhanh thuộc và có thể tự tin trình bày trước lớp. Lưu ý: - GV không yêu cầu học sinh thuộc tiết tấu bài hát, chỉ yêu cầu học sinh thuộc bài thơ. 8/23
  11. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 - Tùy theo từng nội dung bài đọc mà GV lựa chọn bài hát, cách sử dụng cho hợp lí. 2. Tổ chức trò chơi dạy học Tập đọc lớp 5 Bên cạnh việc sử dụng âm thanh trong giờ Tập đọc lớp 5 thì việc sử dụng trò chơi trong các hoạt động tập đọc cũng rất cần thiết. Mặc dù thời gian tổ chức trò chơi không nhiều, thường chỉ chỉ chiếm 2, 3 phút trong tiết học những hiệu quả của việc tổ chức trò chơi không hề nhỏ. Nhiều giáo viên đã sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học Tập đọc. Tuy nhiên, sử dụng trò chơi như thế nào, ở từng hoạt động nào trong dạy học Tập đọc là điều ít người chú ý đến. 2.1. Mục đích - Sử dụng trò chơi học tập trong dạy học giúp cho người học có hứng thú đến với tiết học, không những cung cấp cho học sinh một khối lượng kiến thức nhất định mà còn dạy học sinh lĩnh hội những tri thức ấy, phát triển tính tích cực, tính tự lập của tư duy. - Dạy học thông qua trò chơi học tập, giáo viên cùng học sinh khám phá, cùng giải quyết, cùng đi đến những kết luận cụ thể. Điều này đã tạo cho học sinh hoạt động nhận thức tích cực trong khi chơi, vận dụng vốn kinh nghiệm kiến thức đã có vào hoàn cảnh mới, được thử sức mình trong các điều kiện khác nhau để hoàn thành nhiệm vụ mà trò chơi đặt ra. 2.2 Cách thức thực hiện Bước 1: Chuẩn bị - Thống kê các trò chơi sử dụng trong phân môn Tập đọc lớp 5: + Trò chơi :Đọc thơ truyền điện + Trò chơi: Biết một câu, đọc cả bài + Trò chơi: Thả thơ + Trò chơi: Ô chữ bí mật + Trò chơi: Trắc nghiệm vui + Trò chơi: Chọn người uyên bác - Xác định các bài đọc có thể sử dụng trò chơi. Cụ thể: + Các bài đọc với thể loại văn xuôi: Giáo viên có thể sử dụng số trò chơi như trắc nghiệm vui; Ô chữ trong hoạt động tìm hiểu bài ở câu hỏi khó hay cuối giờ để củng cố kiến thức hoặc dùng để giới thiệu bài. + Các bài đọc thể loại thơ: Giáo viên có thể sử dụng một số trò chơi như: Đọc thơ truyền điện, thả thơ, biết một câu đọc cả bài trong các hoạt động Luyện đọc - Học thuộc lòng. + Các tiết học ôn tập, củng cố kiến thức: Giáo viên có thể tổ chức tất các các trò chơi trong hoạt động: Ôn luyện tập đọc và học thuộc lòng. 9/23
  12. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 - Thiết kế nội dung của từng trò chơi (soạn ô chữ, phiếu chơi, câu hỏi trắc nghiệm, hình ảnh …) - Thiết kế luật chơi, tiến trình chơi, cách tổ chức … Sau các bước chuẩn bị cho việc tổ chức trò chơi, cần chuẩn bị các đồ dùng, thiết bị, phương tiện tổ chức trò chơi, chuẩn bị phần thưởng (nếu có thể) để trò chơi thêm hấp dẫn. Bước 2: Tổ chức trò chơi + GV giới thiệu trò chơi, luật chơi và cách chơi + Lựa chọn học sinh tham gia trò chơi (nếu tổ chức cho cả lớp cùng chơi thì không cần thực hiện bước này) + Tổ chức cho các học sinh tham gia trò chơi, dẫn dắt hoạt động chơi, giám sát và thực hiện theo luật chơi. + Tổ chức người tham gia trò chơi: Số người tham gia, số đội tham gia (mấy đội chơi), quản trò, trọng tài. + Các dụng cụ dùng để chơi (giấy khổ to, quân bài, thẻ từ, …) + Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của người chơi hoặc đội chơi, thời gian chơi, những điều người chơi không được làm… + Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, cách giải của cuộc chơi. (nếu có) Bước 3: Kết thúc + Tổ chức cho học sinh tự rút ra những vấn đề chính thông qua trò chơi như ý nghĩ của trò chơi, nội dung liên quan đến trò chơi, cách thực hiện chơi như thế nào để đạt hiệu quả … + Xem các hoạt động dạy và học đã đạt được những kết quả, hiệu quả và tác động như thế nào đối với học sinh. + Sử dụng kết quả đánh giá nhằm: cải tiến phương pháp dạy học, xác định nhu cầu học tập mới, cổ vũ, động viên học sinh tích cực tham gia các hoạt động tiếp theo. 2.3. Hình thức lồng ghép trò chơi + Xem trò chơi là một hình thức tổ chức cho một đơn vị kiến thức nhỏ trong giờ học để triển khai các bước khác nhau của bài giảng (Luyện đọc, tìm hiểu bài, học thuộc lòng, củng cố bài,...) + Tổ chức tiết học thành một trò chơi lớn đối với một số tiết ôn tập hoặc khái quát. 10/23
  13. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 Lưu ý: - Nội dung trò chơi phải gắn với mục tiêu của bài học, bám sát chuẩn kiến thức kĩ năng, phải phục vụ cho yêu cầu về kiến thức và kĩ năng (học sinh hiểu bài; rèn kĩ năng đọc, kết hợp rèn kĩ năng nghe – nói). - Hình thức tổ chức trò chơi cần gọn nhẹ; cách tiến hành tương đối đơn giản để tất cả học sinh có thể tham gia. Tuy nhiên, để đảm bảo tính công bằng khi đánh giá, “luật chơi” (quy định về cách chơi) cũng cần phải rõ ràng, chặt chẽ. - Trò chơi cần đem lại những tác dụng lành mạnh, thiết thực đối với học sinh như: kích thích hứng thú đọc; rèn tư duy linh hoạt; luyện tác phong nhanh nhẹn, tháo vát, tự tin; giáo dục tư tưởng; tình cảm tốt đẹp,.. - Chuẩn bị đầy đủ phương tiện, điều kiện trước khi tiến hành tổ chức trò chơi; hướng dẫn cách chơi (luật chơi) đầy đủ và rõ ràng, thực hiện đúng lúc với thời gian hợp lí; cân đối với các hoạt động khác. - Trò chơi phải phù hợp với đặc thù của từng hoạt động. - Trò chơi phải thu hút nhiều học sinh tham gia. Sau mỗi một trò chơi cần hình thành được kiến thức hoặc củng cố nội dung kiến thức. 2.4. Minh họa tổ chức trò chơi lồng ghép trong dạy Tập đọc lớp 5 Trong giờ Tập đọc, trò chơi học tập thường được tổ chức vào nhiều hoạt động khác nhau. Tuỳ thời gian và điều kiện cho phép, giáo viên lựa chọn trò chơi học tập thích hợp . 2.4.1. Trò chơi: Thả thơ Giáo viên có thể sử dụng trò chơi này trong hoạt động Luyện học thuộc lòng của tiết Tập đọc – Học thuộc lòng. * Mục đích - Rèn kĩ năng nhớ và đọc đúng các câu thơ, khổ thơ trong bài thơ học thuộc lòng trong sách giáo khoa Tiếng Việt 5. - Luyện trí nhớ tốt, tác phong ứng xử nhanh nhẹn, chính xác và ý thức nỗ lực của từng người trong nhóm (tổ) khi đọc thành tiếng từng câu thơ (khổ thơ) theo yêu cầu nêu ra. * Chuẩn bị - HS học thuộc bài thơ (hoặc khổ thơ) đã nêu yêu cầu học thuộc lòng ở lớp. - Lập hai nhóm (tổ) chơi có số người bằng nhau; giáo viên (hoặc một học sinh) làm trọng tài; xác định bài học thuộc lòng để chuẩn bị phiếu “ thả thơ’ - Các phiếu “thả thơ” (bằng giấy hoặc bằng bìa mỏng, hình chữ nhật): mỗi phiếu ghi một câu thơ đầu của từng khổ thơ 4, 5 chữ (hoặc 1,2 từ đầu của mỗi câu thơ lục bát) trong bài đã học thuộc lòng. 11/23
  14. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 Ví dụ 1: Bài Chú đi tuần (Tiếng Việt 5, tập 2, trang 51) cần làm 4 phiếu ghi 4 dòng thơ đầu của mỗi khổ thơ như dưới đây: Phiếu 1: Gió hun hút lạnh lùng Phiếu 2: Chú đi qua cổng trường Phiếu 3 Trong đêm khuya vắng vẻ Mai các cháu học hành tiến bộ Phiếu 4: Ví dụ 2: Bài Hành trình của bầy ong (Tiếng việt 5, tập 1, trang 117 ); cần làm 6 phiếu ghi từ ngữ đầu mỗi câu thơ lục bát như dưới đây: Phiếu 1: Tìm nơi.................. Phiếu 2: Bập bùng...................... Phiếu 3 Tìm nơi.................... Phiếu 4: Hàng cây...................... Tìm nơi............................ Phiếu 5 Có loài hoa............... Phiếu 6 * Cách thức - Trọng tài nêu cách chơi và quy định “luật chơi” + Mỗi lượt chơi gồm 2 nhóm (tổ) có số người bằng phiếu “thả thơ” đã chuẩn bị cho mỗi bài. Mỗi nhóm cử một nhóm trưởng để điều hành việc “thả thơ” của nhóm mình. Hai nhóm trưởng bắt thăm ( hoặc oẳn tù tì) để giành quyền “thả thơ” trước (VD nhóm A giành được quyền này.) + Hai nhóm đứng đối diện và cách nhau khoảng 2m. Mỗi người trong nhóm A cầm một tờ phiếu (giữ kín); sau khi nghe trọng tài hô “bắt đầu”, nhóm A cử một người đưa (thả) ra một tờ phiếu cho một bạn bất kì ở nhóm kia (nhóm B). Bạn ở nhóm B nhận phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ (hoặc cả câu thơ lục bát gồm 2 dòng) có câu (từ) ghi trên phiếu, nêu đọc đúng sẽ được thưởng một bông hoa . Khi nhóm A “thả” xong hết số phiếu, trọng tài tính tổng số bông hoa của cả nhóm và ghi lại. 12/23
  15. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 + Đổi lại nhóm “thả thơ” (nhóm B), chơi tương tự như trên, sau đó tính tổng số bông hoa của nhóm (nhóm B). - Lưu ý thêm về “luật chơi”: + Chỉ được “thả” từng phiếu và “thả” cho mỗi bạn đối diện một lần (không “thả” nhiều phiếu một lúc và không “ thả” nhiều lần phiếu cho một bạn). + Người nhận được phiếu phải tự nghĩ và đọc thuộc khổ thơ (câu thơ), không được hỏi bạn khác trong nhóm; các bạn trong nhóm không được nhắc. + Sau khi nhận phiếu, quá 10 giây (đếm từ 1 đến 10) mà người nhận không đọc được thì sẽ không được tính . - Kết thúc cuộc chơi, trọng tài nhận xét và công bố kết quả: nhóm đạt nhiều bông hoa hơn là nhóm thắng cuộc, được giáo viên thưởng hiện vật (nếu có) hoặc được cả lớp hoan nghênh. 2.4.2. Trò chơi: Ô chữ bí mật GV có thể sử dụng trò chơi trong hoạt động tìm hiểu bài hoặc cuối giờ học. * Mục đích: - Học sinh dựa trên kiến thức đã học để nhận định, phân tích, tổng hợp một vấn đề hay nội dung nào đó. - Luyện trí nhớ tốt, phản ứng mạnh. * Chuẩn bị: - Hệ thống câu hỏi (hàng dọc, hàng ngang). - Đội chơi (2 đội). - Trọng tài. - Máy tính, máy chiếu * Cách thức: Các đội chơi lần lượt lựa chọn bất kỳ câu hỏi ở hàng ngang. Sau đó, giáo viên đọc câu hỏi tương ứng với ô chữ ở hàng ngang đó. Mỗi đội chơi sẽ có 15 giây suy nghĩ và trả lời. Đối với ô chữ duy nhất ở hàng dọc, các đội chơi có quyền trả lời vào bất cứ lúc nào khi đang diễn ra trò chơi. Đội nào trả lời được ô chữ hàng dọc trước sẽ là đội chiến thắng. Ví dụ: Vận dụng dạy bài Tập đọc: Nghĩa thầy trò (Tiếng Việt 5 tập 2, trang 79) - Giáo viên sử dụng máy tính (phần mềm Violet hoặc Power Point), máy chiếu làm các ô chữ sau: 13/23
  16. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 + Câu hỏi hàng ngang số1: Gồm 4 chữ cái – Từ chỉ người dạy chữ Nho thời trước? (Đáp án: Cụ đồ ). + Câu hỏi hàng ngang số 2: Gồm 11 chữ cái – Trong bài tập đọc, các môn sinh đẫ tề tựu trước sân nhà cụ giáo Chu để làm gì?? (Đáp án: Mừng thọ thầy ). + Câu hỏi hàng ngang số 3: Gồm 11 chữ cái – Đồ vật mà học trò cũ từ xa về dâng biếu thầy giáo Chu ? (Đáp án: Cuốn sách quý ). + Câu hỏi hàng ngang số 4: Gồm 3 chữ cái - Chỉ việc chắp tay giơ lên hạ xuống, đồng thời cúi đầu, để tỏ lòng cung kính? (Đáp án: vái). + Câu hỏi hàng ngang số 5: Câu tục ngữ khuyên ta: “ Muốn học tri thức,phải bắt đầu từ lễ nghiã, kỉ luật? (Đáp án: Tiên học lễ, hậu học văn ). + Câu hỏi hàng ngang số 6: Câu tục ngữ có nội dung: Được hưởng bất kì ân huệ gì, phải nhớ tới cội nguồn của nó, phải biết ơn những người đã mang lại điều tốt lành cho mình? (Đáp án: Uống nước nhớ nguồn ). + Câu hỏi hàng ngang số 7 : Hành động âm thanh thể hiện sự nhất trí cao của các môn sinh khi nghe lời đề nghị của cụ giáo Chu? (Đáp án: dạ ran) + Câu hỏi hàng ngang số 8: Điều mà bài học từ câu chuyện đã dạy chúng ta? (Đáp án: Tình nghĩa thầy trò) + Câu hỏi gợi ý ở ô chữ hàng dọc ( câu hỏi 8) : Tên thầy giáo nổi tiếng thời Trần? (Đáp án: Chu Văn An ). 14/23
  17. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 2.4.3 Trò chơi: Trắc nghiệm vui Giáo viên thay đổi phương pháp hỏi - đáp thông thường, sử dụng hình thức trò chơi này học sinh sẽ cảm thấy đỡ nhàm chán hơn. Giáo viên có thể tổ chức vào phần Tìm hiểu bài và ở câu hỏi khó hoặc tìm ra nội dung bài. * Mục đích: - Trong một thời gian ngắn, giáo viên có thể kiểm tra được nội dung kiến thức và kỹ năng của học sinh. - Rèn cho học sinh thói quen học tập và ghi nhớ thông tin ngay từ trên lớp và tinh thần đoàn kết ... * Chuẩn bị - Câu hỏi trắc nghiệm - Cả lớp – dùng thẻ phương án - Trọng tài. - Máy tính, máy chiếu * Cách thức Các em chơi sẽ cùng nghe giáo viên đọc câu hỏi với các phương án trả lời. có thời gian suy nghĩ và trả lời trong 15 giây, rồi giơ bằng thẻ phương án đáp án đúng nhất trong số các đáp án mà giáo viên đưa ra. Học sinh trả lời đúng nhất sẽ được thưởng. Ví dụ 1: Trong bài Những con sếu bằng giấy – Tiếng Việt 5 tập 1 trang 36 Câu hỏi : Nếu được đứng trước tượng đài, em sẽ nói gì với Xa-da-cô? A: Những con sếu bằng giấy không cứu được bạn. B.Chúng tôi thương xót bạn. C. Chúng tôi sẽ đấu tranh cho một thế giới hòa bình, không có chiến tranh để không còn bị sát hại như bạn. (Đáp án đúng: C) Ví dụ 2: Trong bài Tà áo dài Việt Nam – Tiếng Việt 5 tập 2 trang 122 Câu hỏi : Vì sao áo dài được coi là biểu tượng cho y phục truyền thống Việt Nam? A.Vì áo dài thể hiện phong cách tế nhị kín đáo, sự nền nã của phụ nữ Việt Nam. B. Vì áo dài thể hiện vẻ đẹp riêng trong trang phục của phụ nữ Việt Nam. C. Vì áo dài khác biệt với y phục truyền thống các nước trong khu vực và trên thế giới. (Đáp án đúng: A) Ví dụ 3: Trong bài: Út Vịnh (Tiếng Việt 5, tập 1 trang 145) Câu hỏi trắc nghiệm để tìm ra nội dung của bài: Bài ca ngợi điều gì? A. Ca ngợi tấm gương giữ gìn an toàn giao thông đường sắt. 15/23
  18. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 B.Ca ngợi hành động dung cảm cứu em nhỏ của Út Vịnh . C. Ca ngợi tấm gương giữ gìn an toàn giao thông đường sắt.Ca ngợi hành động dung cảm cứu em nhỏ của Út Vịnh . (Đáp án đúng: C) 2.4.4. Trò chơi: Đọc thơ truyền điện Giáo viên có thể sử dụng trò chơi này trong các bài thơ có yêu cầu học thuộc lòng. * Mục đích - Rèn kĩ năng đọc thuộc nhanh câu thơ trong bài đã học thuộc lòng ở sách giáo khoa Tiếng Việt. - Luyện trí nhớ và phản xạ nhanh nhạy, kịp thời. * Chuẩn bị - Giáo viên dự kiến thời điểm chơi (cuối tiết Tập đọc – Học thuộc lòng hoặc tiết ôn tập các bài học thuộc lòng) thời gian chơi (khoảng bao nhiêu phút) và cách chơi (theo nhóm hay tổ, hoặc theo dãy bàn học). Từ đó, cho học sinh ngồi tại chỗ theo khu vực hay kê bàn ghế để 2 nhóm quay mặt vào nhau (hoặc đứng thành 2 hàng đối diện). * Cách thức - Giáo viên nêu tên bài thơ (đã học thuộc lòng) sẽ đọc truyền điện, sau đó hướng dẫn cách chơi và nêu yêu cầu: + 2 nhóm (tổ, dãy, bàn) cử đại diện bắt thăm (hoặc “oẳn tù tì”) để giành quyền đọc trước. + Đại diện nhóm đọc trước (A) sẽ đứng lên đọc câu thơ đầu tiên của bài rồi chỉ định thật nhanh “ truyền điện” một bạn bất kì của nhóm đối diện (B). bạn được chỉ định phải đứng dậy thật nhanh để đọc tiếp những câu thơ tiếp theo của khổ thơ đó; nếu đọc đúng và trôi chảy thì sẽ được chỉ định ngay một bạn ở nhóm kia (A) đọc tiếp câu thơ thứ nhất của khổ thơ tiếp...cứ như vậy cho đến hết bài. Ví dụ : Bài học thuộc lòng Cửa sông (Tiếng Việt 5, tập 2- tr 74) đọc như sau: - Học sinh A1 – Là cửa nhưng không then khóa - Học sinh B1 - Nơi những dòng sông cần mẫn - Học sinh A 2- Nơi biển tìm về với đất - Học sinh B2 - Nơi cá đối vào đẻ trứng ............ Trường hợp học sinh được chỉ định (được “truyền điện”) chưa đọc ngay (vì chưa thuộc). Các bạn ở nhóm đối diện sẽ hô “một, hai, ba” (hoặc đếm đến 5); hô (đếm) xong mà bạn đó không đọc được thì phải đứng yên tại chỗ (bị “điện 16/23
  19. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 giật”); học sinh đã đọc thuộc câu thơ trước sẽ được chỉ định một lần nữa để bạn khác trong nhóm đối diện đứng lên đọc tiếp,.. Ví dụ, ở bài thơ nêu trên: học sinh A1 (thuộc)  học sinh B1 (không thuộc)  học sinh A1 chỉ định tiếp học sinh B2 (thuộc)  học sinh A2... Nhóm nào có nhiều học sinh phải đứng (không thuộc bài – bị “điện giật”) là nhóm thua cuộc. - Giáo viên cho học sinh thực hiện trò chơi, theo dõi và giúp học sinh chơi đúng yêu cầu; nhận xét và đánh giá kết quả (tuyên dương hay khen thưởng nhóm “đọc nhanh – thuộc giỏi” – thắng cuộc). Nếu có điều kiện, giáo viên cho 2 nhóm (tổ) khác chơi lại hoặc cho chơi lần thứ hai. Lưu ý: Giáo viên cần thống nhất quy ước cho học sinh dễ đọc: 1 câu thơ là 1 dòng thơ (in trong sách giáo khoa). Qua trình thực hiện trò chơi, giáo viên cũng cần nhắc học sinh tự giác, có kỉ luật (không nhắc bài cho bạn, không nhìn SGK…) 2.4.5. Trò chơi: Chọn người uyên bác Giáo viên có thể áp dụng trò chơi này trong các tiết ôn tập. * Mục đích - Rèn kĩ năng đọc và ghi nhớ (đầu đề, nội dung, tên tác giả) các bài tập đọc đã học trong SGK Tiếng Việt. - Luyện trí nhớ nhanh và phản xạ nhanh nhạy, kịp thời. * Chuẩn bị - Làm các bộ bài để chơi: chọn 1 khổ bài thơ 4 tiếng – 5 tiếng hay 1 câu thơ lục bát (1 dòng 6 tiếng, 1 dòng 8 tiếng) hoặc 1 đoạn văn (3 – 4 câu) trong số các bài tập đọc đã học, chép vào các phiếu giống nhau (số lượng phiếu tuỳ theo số người tham gia chơi.) Ví dụ : + Bài : Những con sếu bằng giấy (Tiếng Việt 5, tập 1- tr 36) có thể đoạn Khi Hi-rô-si-ma bị ném bom...gấp được 644 con.” + Bài : Phong cảnh đền Hùng (Tiếng Việt 5, tập 2- tr 68) có thể chép đoạn “ Lăng của các vua Hùng.........đồng bằng xanh mát.” + Bài Sang năm con lên bảy chép khổ 3 “Đi qua thời thơ ấu... từ hai bàn tay con” v.v..... * Chú ý: nên chọn các bài tập đọc có tên tác giả là người Việt Nam để dễ nhớ. - Cử một người làm trọng tài (khi chơi, trọng tài có thẻ xem lại SGK để khẳng định kết quả đúng hoặc tham khảo ý kiến của các bạn chứng kiến, nếu cần.) 17/23
  20. Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 * Cách thức Những người tham gia chơi lên đứng trước bàn, quay mặt lại các bạn chứng kiến. Trọng tài đặt trước mặt mỗi bạn 1 tờ phiếu ghi nội dung (câu thơ hoặc khổ thơ, đoạn văn), úp mặt ghi chữ xuống bàn (hoặc gấp lại để giữ bí mật). - Khi trọng tài hô “bắt đầu”, tất cả cùng lật phiếu và đọc để nhớ lại tên bài tập đọc (có đoạn trích ghi trên phiếu), tên tác giả (là ai?) rồi giơ tay xin nêu kết quả thật nhanh. Ai nêu kết quả (tên bài, tên tác giả) đúng và nhanh nhất sẽ tặng một bông hoa. - Trọng tài đưa ra bộ phiếu khác để chơi và tính hoa tiếp thẻ. Khi dừng cuộc chơi (hết bộ bài đã chuẩn bị), trọng tài cộng hoa và công bố kết quả cuối cùng; ai nhiều hoa nhất sẽ được phong danh hiệu “Người uyên bác”. * Lưu ý: Số lượng trò chơi còn rất nhiều và ngày càng nhiều vì được giáo viên sẽ tiếp tục sáng tạo ra. Một số trò chơi vừa kể trên chỉ là một vài ví dụ nhỏ. 2.4.6 Trò chơi: Thi đọc tiếp sức Trò chơi này có thể áp dụng vào hoạt động Luyện đọc thuộc lòng trong các tiết Tập đọc. * Mục đích - Rèn kĩ năng đọc đúng và nhanh các bài văn, bài thơ đã học trong sách giáo khoa. - Luyện tác phong nhanh nhẹn, tập trung chú ý để phối hợp nhịp nhàng giữa các bạn trong nhóm với nhau khi đọc thành tiếng từng câu nối tiếp. * Chuẩn bị - 1 đồng hồ (dùng để tính thời gian đọc của mỗi nhóm) - Mỗi học sinh trong nhóm thi có một cuốn sách giáo khoa. - Lập các nhóm chơi có số người bằng nhau; cử 1 người làm trọng tài; xác định bài văn (thơ) sẽ thi đọc. * Cách thức - Giáo viên nêu yêu cầu và hướng dẫn cách chơi: + Các tổ (nhóm) tham gia chơi thi với số người bằng nhau (hoặc giáo viên ấn định số học sinh cụ thể). + Từng nhóm thi sẽ lần lượt lên bảng đứng thành hàng ngang quay mặt về phía các bạn trong lớp; mỗi em cầm một cuốn SGK đã mở sẵn trang có bài văn sẽ thi đọc để theo dõi. + Khi nghe giáo viên hô lệnh “bắt đầu”, em số 1 (đầu hàng bên phải hoặc bên trái) phải đọc câu thứ nhất của bài một cách rõ ràng, chính xác và nhanh; dứt tiếng cuối cùng của câu thứ nhất, em số 2 (cạnh em số) mới được đọc tiếp câu thứ hai,.. cứ như vậy cho đến em cuối cùng của nhóm; nếu chưa hết bài, câu tiếp 18/23
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2