Trong s báo này chúng tôi gi i thi u ti p m t sáng ki n kinh nghi m x p ế ế ế
lo i B c p thành ph năm h c 2010-2011 trong lĩnh t nhiên xã h i l p 3 c a cô giáo
Bùi Nguy t Thu Giáo viên tr ng ti u h c Đn L Qu n Hoàng Mai ườ v i đ tài:
ng d ng Công ngh thông tin vào gi ng d y môn t nhiên Xã H i l p 3 Thông
qua đ tài này chúng tôi huy v ng giáo viên ti u h c v n d ng CNTT vào gi ng d y
môn t nhi n Xã H i m t cách có hi u qu . Sau đây chúng tôi xin gi i thi u tóm t t
sáng ki n:ế
Sang th k 21, s phát tri n nhanh chóng c a công ngh thông tin (CNTT) cóế
tác đng to l n t i h th ng Giáo d c - Đào t o c a m i qu c gia. Chi n l c phátế ượ
tri n giáo d c Vi t Nam giai đo n 2001 - 2010 đã nh n m nh: " Các ng d ng CNTT
s tr thành thi t b d y h c ch đo trong gi ng d y ế ”. M t trong nh ng ng d ng
CNTT quan tr ng đó là ph n m m d y h c.
Trong th i đi xã h i phát tri n v i t c đ chóng m t nh hi n nay, vi c d y ư
h c không ch h n ch trong các gi h c t i nhà tr ng mà có th h c t p d i s ế ườ ướ
h ng d n tr c ti p c a giáo viên (GV) ho c t h c t p t i nhà qua h th ngướ ế
Internet.
Nh v y, vi c s d ng PMDH làm ph ng ti n d y h c các môn h c, giúpư ươ
cho vi c h c t p c a HS nh là m t công c h tr cho vi c d y và h c nh m góp ư
ph n rèn luy n k năng t duy sáng t o, k năng giao ti p, đc l p gi i quy t các ư ế ế
v n đ, k năng tìm ki m và x lý thông tin nh m góp ph n c ng c t t ng h c ế ư ưở
su t đi cho t t c m i ng i. Phát tri n r ng rãi vi c ng d ng CNTT trong nhi u ườ
môn h c, m i tr ng h c, m i c p h c và m i ngành h c thông qua các lo i PM ườ
khác nhau ( PMDH, t h c, PM ki m tra đánh giá...) d n đn vi c xây d ng n i dung ế
và ph ng pháp đào t o thích h p, phát tri n vi c ki m tra đánh giá trong m t môiươ
tr ng giàu thông tin.ườ
Là m t giáo viên t t nghi p chuyên ngành Ti u h c, v i nhi u năm g n bó
v i môi tr ng s ph m. Tác gi đã không ng ng h c t p, nghiên c u đ theo k p ườ ư
th i đi CNTT và nâng cao ch t l ng d y h c. Vi c s d ng các ph n m m đ ượ
thi t k bài gi ng đã giúp tác gi có nh ng k t qu kh quan trong gi ng d y c aế ế ế
giáo viên và h c t p c a h c sinh, đc bi t là vi c so n giáo án đi n t cho nh ng
ti t d y TNXH l p 3. Đó chính là lý do tác gi ch n và nghiên c u đ tài ế ng
d ng CNTT trong vi c gi ng d y môn TNXH l p 3”.
CH NG 1ƯƠ :C S LÍ LU N C A V N ĐƠ
1. M t s khái ni m c b n . ơ
b) Môn T nhiên xã h i:
- TNXH là môn h c nh m giúp các en có đc nh ng ki n th c c b n ban ượ ế ơ
đu v .:
+Con ng i và s cườ
+M t s s v t, hi n t ng đn gi n trong t nhiên và xã h i. ượ ơ
- B c đu hình thành và phát tri n nh ng kĩ năng:ướ
+ T chăm sóc s c kh e b n thân; ng x h p lí trong đi s ng đ phòng
ch ng m t s b nh t t và tai n n.
+ Quan sát, nh n xét, nêu th c m c, đt câu h i, bi t cách di n đt nh ng ế
hi u bi t c a mình v các s v t và hi n t ng đn gi n trong t nhiên và xã h i. ế ượ ơ
- Hình thành và phát tri n nh ng thái đ và hành vi:
+ Có ý th c th c hi n các quy t c gi v sinh, an toàn cho b n thân, gia đình
và c ng đng.
+ Yêu thiên nhiên, gia đình, tr ng h c, quê h ng.ườ ươ
b) MicroSoft PowerPoint:
- Là công c t o bài trình chi u giúp h c sinh quan sát và d dàng nh n bi t, ti p ế ế ế
thu bài h c nhanh h n, hi u đc nh ng đi u mà giáo viên truy n đt. ơ ượ
c)Ph n m m Violet:
- VIOLET là ph n m m công c giúp cho giáo viên có th t xây d ng đc ượ
các bài gi ng đi n t theo ý t ng c a mình m t cách nhanh chóng. So v i các ph n ưở
m m khác, Violet chú tr ng h n trong vi c t o ra các bài gi ng có âm thanh, hình ơ
nh, chuy n đng và t ng tác... r t phù h p v i h c sinh c p ph thông các c p. ươ
- Bài t p tr c nghi m, ghép đôi, bài t p ô ch , bài t p kéo th ch , đi n
khuy t, v đ th hàm s b t k v.v... •Nhi u giao di n khác nhau ế
2. M c tiêu c a đ tài.
- M c tiêu chính nh t c a đ tài là h tr tr c ti p cho các nhà tr ng Ti u ế ườ
h c trong vi c gi ng d y môn TNXH theo sách giáo khoa có đc nh ng kinh ượ
nghi m trong vi c thi t k và ng d ng CNTT vào gi ng d y. ế ế
- T t c các bài so n trên giáo án đi n t thi t k đ đc s d ng thay th ế ế ượ ế
cho sách TNXH và đc s d ng trên l p nh nh ng bài gi ng đi n t hoàn ch nhượ ư
dành cho giáo viên gi ng d y trên l p cũng nh cha m h c sinh dùng t i gia đình. ư
a)Yêu c u c a m t bài gi ng đi n t
- Giáo án đi n t : ph i đm b o chu n ki n th c c a môn TNXH l p 3. ế Giáo
án đi n t d s d ng và có giao di n đp m t, hình nh minh ho chính xác và sinh
đng. PM có th hi n th thông tin d i d ng văn b n, ký hi u, đ th , b n đ, hình ướ
v , nh ch p, đo n phim,.... V i các hình th c ho t đng đn gi n nh b m phím, di ơ ư
chuy n và kích chu t... đ l a ch n và ra các l nh theo ch đnh, HS s r t h ng thú
khi th y yêu c u c a mình đ ra đc th c hi n li n ngay t c th i, đi u này có tác ượ
d ng kích thích h ng thú r t m nh m trong ho t đng t h c. Nh ng hình nh đp,
rõ ràng, nhi u màu s c sinh đng, kèm theo các đo n văn b n, gi ng nói nh c đm...
tác đng đng th i ho c k ti p nhau lên các giác quan giúp cho HS t thao tác tay ế ế
làm, m t th y, tai nghe, trí óc suy nghĩ... trong khi h c và luy n t p, nh đó d dàng
hi u rõ, n m v ng ki n th c . PM cho phép giáo viên l a ch n các tài li u tr c quan ế
c n cho t ng ph n c a bài h c và s d ng chúng r t thu n ti n trong gi ng d y.
b) đi t ng v n d ng. ượ
Giáo viên: Giáo viên ph i chu n b k bài gi ng, thi t k gi d y, l ng ế ế ườ
tr c các tình hu ng đ ch đng t ch c gi d y có s ph i h p nh p nhàng gi aướ
ho t đng c a th y và ho t đng c a trò. Đi ngũ giáo viên c n đc chu n hoá, ượ
b n thân ng i giáo viên ph i năng đng, h c h i, tích c c đi m i ườ
- H c sinh: h c sinh c n chăm đu, chu n b bài k nhà tr c khi đn l p ướ ế
và ph i m nh d n, t tin b c l ý ki n, quan đi m trong gi h c. ế
CH NG 2: TH C TR NG C A V N ĐƯƠ
1. Đc đi m chung c a tr ng, l p. ườ
Giáo viên: bi t s d ng máy vi tính và có th thi t k , ch nh s a giáo án trênế ế ế
Powerpoint và Violet. GV tích c c đi m i, không ng ng h c t p ph ng pháp hi u ươ
qu , t rèn luy n nâng cao trình đ tin h c, s d ng các trang thi t b hi n đi. Đc ế
bi t GV luôn chu n b kĩ bài gi ng tr c khi đn l p. Tuy nhiên c s v t ch t c a ướ ế ơ
nhà tr ng còn ch a đc hoàn thi n: Tr ng có máy projecter, máy tính nh ngườ ư ượ ườ ư
ch a có phòng ch c năng riêng nên vi c s d ng các ph ng ti n d y h c còn h nư ươ
ch . Khi giáo viên mu n s d ng thì ph i tháo và l p đt t i l p h c c a mình..ế
Vi c thi t k 1 bài giáo án trên Powerpoint hay Violet cũng m t r t nhi u th i gian (ít ế ế
nh t là 2 gi ) nên vi c đa giáo án đi n t vào gi ng d y các ti t h c nói chung cũng ư ế
nh ti t h c TNXH nói riêng còn nhi u h n ch và b t c p.ư ế ế
H c sinh: HS còn h c t p nhi u m c đ khác nhau. Tuy nhiên các em đu
ham thích m t gi h c v i nhi u âm thanh, hình nh minh ho , đc làm ch nh ng ượ
ki n th c c a bài h c.ế
2. Nh ng u đi m và b t c p khi ng d ng CNTT vào gi ng d y. ư
a) Nh ng u đi m khi ng d ng CNTT: ư
- Tôi đã t ng tham gia l p h c CNTT t i trung tâm Tin h c nên có s n trong
mình nh ng hi u bi t v Powerpoint và Violet. Đng th i tôi cũng là m t giáo viên ế
Ti u h c có nhi u năm công tác và kinh nghi m trong gi ng d y nên n m ch c các
b c lên l p và kĩ năng, ph ng pháp s ph m c n thi t. ướ ươ ư ế
- Trong th i gian qua nhà tr ng đã t o đi u ki n cho tôi đi t p hu n l p h c v ườ
CNTT do phòng Giáo d c và Đào t o qu n Hoàng Mai t ch c. Đng th i tôi cũng
không ng ng h c t p, tìm hi u v nh ng ph n m m đ h a khác đ l y ki n th c ế
cũng nh s u t m hình nh đp ph c v cho vi c thi t k .ư ư ế ế
- Bên c nh đó, tôi cũng r t may m n đc s đng tình và giúp đ, đng viên ượ
nhi t tình c a Ban giám hi u nhà tr ng và c a b n bè đng nghi p. ườ
- Th i gian s ng và làm vi c trong môi tr ng giáo d c, g n bó v i đng nghi p, ườ
th ng yêu h c sinh, th c s đã mang l i cho tôi c m h ng và nhi t huy t đ nângươ ế
cao ch t l ng gi ng d y trong t ng ti t h c nói chung và gi i h c môn TNXH nói ượ ế
riêng.
b) Nh ng b t c p khi thi t k : ế ế
- Không ph i là ng i h c chuyên Tin nên trong khi áp d ng nh ng bài gi ng ườ
đi n t vào gi ng d y tôi không th tránh đc nh ng đi u b t c p, có ý t ng ượ ưở
nh ng không thi t k đc theo ý mình.ư ế ế ượ
- N m đc tình c m, thái đ c a h c sinh trong vi c h c t p môn TNXH ượ
cũng h t s c khó khăn. Tôi ph i ti p xúc, trao đi v i h c sinh sau nhi u th i gianế ế
m i th y đc. ượ
- Vi c tìm ki m nh ng t li u ph c v cho vi c so n giáo án đi n t cũng ế ư
m t nhi u th i gian, tôi ph i tìm tòi trên sách báo, m ng Internet…
CH NG 3:BI N PHÁP GI I QUY T V N ĐƯƠ
- ng d ng CNTT vào gi ng d y nh m đi m i ph ng pháp d y h c môn ươ
TNXH, t o đi u ki n thu n l i cho GV trong các gi gi ng d y trên l p cũng nh ư
chu n b bài nhà. V i nh ng hình nh, âm thanh sinh đng, HS là ch th c a gi
h c.Các hình th c ho t đng đn gi n nh b m phím, di chuy n và kích chu t... đ ơ ư
l a ch n và ra các l nh theo ch đnh, HS s r t h ng thú khi th y yêu c u c a mình
đ ra đc th c hi n li n ngay t c th i, đi u này có tác d ng kích thích h ng thú r t ượ
m nh m trong ho t đng t h c
Tôi ng d ng CNTT vào gi ng d y TNXH m t s m ng nh sau: ư
1. ng d ng minh h a.
- Theo kinh nghi m h c t p c a các n c Châu Âu tr ch ph i h c ướ hai môn
h c: Ti ng M đ và Toán. ế Nh ng th i l ng ngo i khoá là 60%. T i các bu iư ượ
ngo i khoá, tr h c cách tìm hi u v cu c s ng các loài hoa, các con v t. V hình và
mô t s hi u bi t đó. ế
- Hi u bi t v cu c s ng, m i quan h gi a các thành viên gia đình, các v n đ ế
xã h i. Các ngh nghi p có trong xã h i. Cách th c s n xu t.v..v..
- Bé h c làm các v t d ng th công khó nh đóng bàn gh , m i hàn, làm bánh… ư ế
- Bé t p làm quen v i v êc lao đng nhóm, lao đng cá nhân, theo t p th .
- Các bé đc tham gia ngo i khoá vài ngày ho c vài tu n t i n c ngoài. Đi cáượ ướ
nhân ho c theo t p th l p.
Thái Lan: ch ng trình phân theo 3 ch đ: ươ
Kinh nghi m s ng: Sinh h c, V t lý, Hoá h c, Đa lý, L ch s .
Phát tri n tính cách: Đo đc, Âm nh c, Th d c.
Đnh h ng lao đng: N công, K thu t nông nghi p, M thu t. ướ
T i Malayxia, các môn h c cu c s ng đc phân theo 2 giai đo n nh sau: ượ ư
Giai đo n 1: hi u bi t môi tr ng TN – XH g n gũi, bao quanh thông qua môn ế ườ
ti ng Malai.ế
Giai đo n 2: Tích h p các ki n th c môn Sinh h c, V t lý, Hoá h c, Đa lý, L ch ế
s , Đo đc, S c kho thành môn Con ng i và Môi tr ng. ườ ườ
Khác h n v i đi u ki n h c t p n c ta, th i gian ch y u c a tr là h c t i ướ ế
nhà tr ng và thông qua sách v . Môn Toán, Ti ng Vi t đc chú tr ng h n nênườ ế ượ ơ
nh ng hi u bi t v th c t c a h c sinh còn nhi u h n ch . Chính vì v y tôi thi t ế ế ế ế
nghĩ đ h c t p b môn TNXH đc t t và cho phù h p v i đi u ki n h c t p ượ
n c ta, ng d ng CNTT vào gi ng d y là vô cùng quan tr ng. Hình nh và âmướ
thanh minh h a giúp tr g n v i th c t và thêm nh ng kinh nghi m trong v n s ng. ế
Đ làm đc vi c này, trong quá trình so n giáo án đi n t giáo viên ngoài vi c ượ
nghiên c u sách giáo khoa, sách tham kh o đ đm b o n i dung và ki n th c trong ế
bài d y, GV c n tìm hi u nh ng ph n m m liên quan đn vi c thi t k . ế ế ế
Sách giáo khoa TNXH 3 có 3 ch đ g m 70 bài ng v i 70 ti t c a 35 tu n th c ế
h c. Trong đó có 63 bài h c m i và 7 bài ôn t p, đc phân ph i nh sau: ượ ư
+ Con ng i và s c kh e: HS đc nh n bi t m t s c quan trên s đ, cáchườ ượ ế ơ ơ
gi v sinh và phòng b nh cho nh ng c quan này. ơ
+ Xã h i: Th hi n m i quan h gia đình, nhà tr ng, v n hi u bi t và ý th c ườ ế
v t nh, thành ph n i đang s ng. ơ
+ T nhiên: Nói v Th c v t và đng v t – M t tr i và trái đt.
Trong năm h c này, tôi đã không ng ng h c t p và ph n đu đ nâng cao ch t
l ng d y và h c. Tôi đã m nh d n tham gia m t ti t d y môn TNXH c p thànhượ ế
ph . N i dung bài d y đc thi t k trên n n Powerpoint sinh đng và đp m t, hình ượ ế ế
nh minh h a phù h p, phong phú k t h p v i nh ng âm thanh, bài hát. Gi h c c a ế
tôi đã th c s tr lên hi u qu và đc x p lo i xu t s c c p Thành ph năm h c ượ ế
2010-2011. Tôi cũng xin đa vào SKKN này đ minh tr ng cho vi c ng d ng CNTTư
vào gi ng d y b môn TNXH l p 3 c a tôi.
2. ng d ng vào ph n bài t p.
Theo M.A.Đanilov “Ki n th c s đc n m v ng th t s , n u h c sinh có thế ượ ế
v n d ng thành th o chúng hoàn thành vào nh ng bài t p lí thuy t hay th c hành” ế .
Bài t p nh m ôn t p nh ng ki n th c đã h c, c ng c ki n th c c b n c a bài ế ế ơ
gi ng. M t đn v ki n th c m i, h c sinh ch có th ghi nh khi đc luy n t p ơ ế ượ
nhi u l n.
M t đi m m nh đáng k c a Violet so v i các ph n m m thi t k bài gi ng ế ế
khác là kh năng t o ra các bài t p r t phong phú, sinh đng và đc bi t là r t đn ơ
gi n. Ví d trong Powerpoint ta ph i m t c bu i m i có th t o ra 1 bài t p tr c
nghi m ho c bài t p ô ch thì đi v i Violet ch c n vài phút là đã làm xong.
Nh ng bài t p này cũng đc bi t r t thích h p trong vi c c ng c ki n th c ế
trong môn h c TNXH. Chính vì v y tôi th ng s d ng ph n m m Violet đ thi t ườ ế
k ph n bài t p cho bài gi ng TNXH c a mình.ế
M t s ví d Bài t p tr c nghi m đc t o b ng Violet ượ
a) d ng nhi u l a ch n trong đó có m t đáp án đúng:
HS s có c h i giao ti p tr c ti p v i máy tính đ ch n ra đáp án đúng và ki m ơ ế ế
tra k t qu . Thay vì vi c GV và HS nh n xét thì các em s nhìn th y k t qu bài làm ế ế
c a mình ngay trên máy. Máy tính s có nh ng l i đng viên khuy n khích ho c ế
nh c nh .