SKKN: Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi bảo vệ môi trường

Chia sẻ: Trần Thị Ta | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non luôn là một hoạt động mang tính giáo dục cao, nó đòi hỏi chúng ta phải nhạy bén, linh hoạt, lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các môn học một cách chọn lọc. Hoạt động này được bắt đầu bằng việc cho trẻ làm quen với cuộc sống của các động vật, thực vật gần gũi, quen thuộc xung quanh trẻ, mối quan hệ của nó với môi trường sống cụ thể và sự phụ thuộc của nó vào môi trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi bảo vệ môi trường

UBND QUẬN HOÀN KIẾM TRƯỜNG MẦM NON ĐINH TIÊN HOÀNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi bảo vệ môi trường’’. Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Cấp học: Mầm non Họ và tên: NGUYỄN THỊ BÍCH Chức vụ: Giáo viên Điện thoại: 0852301990 Email: giangbich2606@gmail.com Đơn vị công tác: Trường MN Đinh Tiên Hoàng Quận Hoàn Kiếm - Hà Nội Hoàn Kiếm, tháng 2 năm 2020 1
MỤC LỤC I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2-3 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4-27 1. Cơ sở lí luận 4 2. Cơ sở thực tiễn 4-7 2.1 Thuận lợi 5 2.2 Khó khăn 5 2.3 Khảo sát thực tế 6-7 3. Các biện pháp tiến hành 7-24 3.1 Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, ứng dụng công nghệ 7-9 thông tin vào giảng dạy 3.2 Biện pháp 2: Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua 9-24 các hoạt động và mọi lúc mọi nơi a. Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động học và 9-22 hoạt động khác b. Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động góc và 22-24 hoạt động tập thể 3.3 Biện pháp 4. Cô và trẻ cùng làm đồ dùng đồ chơi bằng các nguyên liệu 24 phế thải 4.Công tác tuyên truyền 25 5. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 25-27 5.1 Đối với giáo viên 25 5.2 Đối với trẻ 25-26 III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 27-28 1.Kết luận 27 2.Kiến nghị 28 IV PHỤ LỤC ( ảnh minh họa) 29-36 V TÀI LIỆU THAM KHẢO 37 2
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ "Tổ quốc Việt Nam xanh ngát, Có sạch đẹp mãi được không ? Điều đó tùy thuộc hành động của bạn Chỉ có bạn mà thôi". Đó là những ca từ rất ý nghĩa trọng bài hát “Điều đó tùy thuộc hành động của bạn” của tác giả Vũ Kim Dung. Đồng thời, đây cũng chính là bức thông điệp mà tác giả cuốn sách gửi gắm đến với tất cả mọi người, hãy bảo vệ mội trường như bảo vệ hơi thở của bạn, hãy bảo vệ mội trường như bảo vệ chính bản thân và gia đình bạn. Đúng vậy, trái đất này không chỉ của riêng ai mà của toàn nhân loại. Bầu trời xanh ấy chính là điểm tựa cùng chắp cánh cho những ước mơ của tâm hồn trẻ thơ bay cao bay xa hơn. Bởi vậy mà, việc bảo vệ cho bầu trời xanh ấy là một việc làm có ý nghĩa thiết thực không thể thiếu trong mỗi chúng ta. Hiện nay, trái đất đang nóng dần lên, vấn đề ô nhiễm môi trường đang diễn ra liên tục ở tất cả các nước trên thế giới, ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới toàn cầu như tình trạng ô nhiễm không khí, nguồn nước, hạn hán lũ lụt... xảy ra liên tục. Nhân tố con người là yếu tố chính làm cho tình trạng ô nhiễm càng gia tăng trầm trọng nhưng chính con người cũng là nhân tố bảo vệ môi trường và cải thiện môi trường sống. Môi trường sống của con người là vũ trụ bao la, trong đó hệ mặt trời và trái đất là bộ phận có ảnh hưởng trực tiếp rõ nét nhất. Môi trường thiên nhiên bao gồm các nhân tố thiên nhiên : đất, nước, không khí, ánh sáng... tồn tại khách quan ngoài ý muốn của con người. Môi trường nhân tạo gồm những nhân tố vật lý, sinh học, xã hội do con người tạo nên, chịu sự chi phối của con người. Môi trường xã hội bao gồm mối quan hệ giữa người với người. Những vấn đề môi trường này nó cùng nhau tồn tại, xen lẫn và tương tác chặt chẽ vào nhau. Đặc biệt hơn hiện nay sự bùng nổ dân số cùng với quá trình đô thị hóa nhà máy, xí nghiệp đã tạo ra nhiều khí thải ...đang xâm nhập và làm ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của con người. Là một con người Việt Nam ai cũng nhận 3
thức được việc gìn giữ cho quê hương chúng ta ngày một sạch đẹp hơn. Điều đó không chỉ là để có một vẻ đẹp về thiên nhiên, cây cối, hay là quang cảnh mà còn là để cho chúng ta một sức khỏe thật tốt. Mỗi chúng ta ai cũng nhận thấy được tầm quan trọng của sức khỏe đối với bản thân, không có sức khỏe con người sống đâu còn ý nghĩa. “Người khỏe mạnh thì có trăm điều ước, người đau ốm thì chỉ ước một điều”, chắc hẳn ai cũng đoán được điều ước đó là sức khỏe. Nhưng vấn đề đặt ra là làm thế nào để có một sức khỏe tốt, ngoài những yếu tố về dinh dưỡng, thể dục thể thao, tinh thần thoải mái thì môi trường sống trong sạch đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Vậy môi trường sống trong sạch là gì? Làm thế nào để có một môi trường sống trong sạch? Mỗi chúng ta đã đóng góp được gì để cho môi trường ngày càng trong sạch hơn? Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào ý thức của mỗi cá nhân chúng ta. Để đảm bảo cho con người được sống trong một môi trường lành mạnh thì việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được hình thành và rèn luyện từ rất sớm, từ lứa tuổi học sinh mẫu giáo, giúp trẻ em có những khái niệm ban đầu về môi trường sống của bản thân mình nói riêng và con người nói chung là cần thiết. Từ đó biết cách sống tích cực với môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh của cơ thể và trí tuệ. Vấn đề môi trường và bảo vệ môi trường ở thời đại nào, thời điểm nào cũng hết sức quan trọng. Sinh thời Bác Hồ dù bận trăm công nghìn việc, Người vẫn quan tâm, dặn dò Nhân dân, Cán bộ, Chiến sỹ về bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ sức khỏe, vì sức khỏe là vốn quý nhất của con người. Con người có sức khỏe thì làm việc mới hiệu quả, chất lượng. Người đã dặn rằng: “Cần giáo dục rộng khắp tới mọi người biết giữ gìn vệ sinh sạch sẽ. Phải tuyên truyền một cách rộng rãi thiết thực và rộng khắp cho mọi người hiểu rõ. Phải giữ gìn vệ sinh, ăn sạch, uống sạch, mặc sạch, ở sạch”. Thấm nhuần những lời dạy của Bác, là một giáo viên mầm non tôi luôn suy nghĩ và trăn trở mình sẽ phải làm gì để các cháu hiểu biết về môi trường sống của bản thân và có thói quen giữ vệ sinh môi trường làm cho môi trường trong lành, sạch đẹp? Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm hình thành cho trẻ thái độ hành vi đúng của trẻ với môi trường xung quanh. Trước sự thay đổi khí hậu toàn cầu làm cho môi trường trên thế giới và Việt Nam bị ô nhiễm nặng nề gây hại đến sức khỏe của con người, sự phát triển của sinh vật và làm giảm chất lượng của môi trường. Mặt khác do sự 4
gia tăng dân số quá nhanh, nghèo nàn và lạc hậu ở các nước đang phát triển, đô thị hóa ở nhiều nơi khí thải của công trường nhà máy và lượng rác thải trong sinh hoạt hàng ngày quá nhiều nhưng không được xử lý tối đa làm mất vệ sinh gây ô nhiễm môi trường. Ngày nay giáo dục bảo vệ môi trường trở thành một vấn đề cấp bách có tính chiến lược toàn cầu và là vấn đề có tính xã hội sâu sắc cần được giáo dục cho con người ngay từ bậc học mầm non. Giáo dục bảo vệ môi trường đã trở thành nhiệm vụ quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ ở các trường học và được quan tâm ngay từ bậc học đầu tiên đó là bậc học mầm non. Để đảm bảo cho con người được sống trong một môi trường lành mạnh thì việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cần được hình thành và rèn luyện từ rất sớm, ngay từ lứa tuổi mầm non chúng ta cần phải cung cấp cho trẻ có những khái niệm ban đầu về môi trường sống của bản thân mình nói riêng và con người nói chung. Từ những hiểu biết ban đầu đó trẻ biết cách sống tích cực với môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ về thể lực và trí tuệ. Trường mầm non là nơi khởi đầu cho sự nghiệp trồng người, giáo dục mầm non là vô cùng quan trọng vì bậc học này là nền tảng vững chắc cho sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ và là tiền đề cần thiết cho trẻ bước vào trường Tiểu học với hoạt động chủ đạo là học tập sau này. Ở lứa tuổi mầm non cơ thể trẻ còn non nớt đang đi đến hoàn thiện, sự tăng trưởng và phát triển luôn chịu sự tác động mạnh mẽ có tính quyết định của môi trường xung quanh. Để có một cơ thể khỏe mạnh và thông minh nhanh nhẹn, hình thành nhân cách tốt làm nền tảng cho các giai đoạn phát triển sau này. Vì thế tạo môi trường xanh - sạch - đẹp - an toàn cho các bé vui chơi, học tập là điều thiết yếu nhất, trẻ cần điều kiện tốt để phát triển toàn diện về: đức, trí, thể, mĩ… Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi bảo vệ môi trường’’. PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1.Cơ sở lý luận Đã có nhiều hồi chuông cảnh báo về vấn đề ô nhiễm môi trường, là một giáo viên mầm non hàng ngày trực tiếp giáo dục những thế hệ tương lai của đất nước, tôi nhận ra một điều quan trọng trong công việc của mình là cần phải giáo dục cho trẻ ngay từ bậc học mầm non ý thức bảo vệ môi trường để góp phần nhỏ bé của mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc ngày càng xanh - sạch - đẹp. Việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non luôn là một hoạt động mang tính giáo dục cao, nó đòi hỏi chúng ta phải nhạy bén, linh hoạt, lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các môn học một cách chọn lọc. Hoạt động này được bắt đầu bằng việc cho trẻ làm quen với cuộc sống của các động vật, thực vật gần gũi, quen thuộc xung quanh trẻ, mối quan hệ của nó với môi trường sống cụ thể và sự phụ thuộc của nó vào môi trường. Khi chăm sóc các con vật, cỏ cây, trẻ biết sự khác nhau của chúng trong từng giai đoạn phát triển, hiểu rằng lao động của con người sẽ góp phần tạo nên môi trường sống bền vững xung quanh. 5
Để đạt được hiệu quả giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường ngay từ những buổi ban đầu chúng ta cho trẻ tìm hiểu thế nào là môi trường? Ô nhiễm môi trường là gì? Vì sao phải bảo vệ môi trường? Thông qua các môn học làm quen với thế giới xung quanh trẻ… - Như chúng ta đã thấy, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng cao, những trận động đất, những cơn sóng thần làm mất mát và thiệt hại về tiền của và con người, ảnh hưởng đến kinh tế và khả năng hồi phục sau những thiên tai ấy là rất lớn. Do đó để bảo vệ môi trường chúng ta phải thực hiện nhiều biện pháp khác nhau, trong đó biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được xem là có hiệu quả, nhất là ở lứa tuổi học sinh mầm non. Bởi học sinh ở lứa tuổi này, dễ hình thành những nề nếp, thói quen tạo cơ sở cho việc hình thành nhân cách tốt. - Ở lứa tuổi mầm non ý thức hành động chưa cao, đa phần các con bây giờ được ông bà bố mẹ nuông chiều, việc gì cũng làm giúp nên các em không có kĩ năng tự phục vụ bản thân như tự rửa tay, tự cất đồ dùng học tập, đồ chơi vào đúng nơi quy định, vứt rác đúng nơi quy định Như vậy đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào chương trình giáo dục mầm non là hợp lí với các hình thức khác nhau thông qua khai thác nội dung các chủ đề giáo dục. Chương trình Giáo dục mầm non được thiết kế theo hướng tích hợp thông qua các chủ đề giáo dục đã tạo được ưu thế cho 2. Cơ sở thực tiễn 2.1 Thuận lợi BGH nhà trường luôn quan tâm tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các buổi hội thảo các chuyên đề. Trang thiết bị dạy và học được BGH nhà trường đầu tư đầy đủ, và luôn quan tâm giúp đỡ khuyến khích sự tìm tòi sáng tạo của giáo viên, tạo điều kiện về cơ sở vật chất và phương tiện thực hiện các hoạt động cho trẻ. Môi trường lớp học sạch sẽ, thoáng mát tạo điều kiện cho trẻ có một môi trường học tập tốt. Giáo viên có năng lực sư phạm nhiệt tình, có trách nhiệm, yêu nghề mến trẻ phối hợp ăn ý trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ, có tinh thần học hỏi ở bạn bè, đồng nghiệp, có năng lực sư phạm. Và là lớp điểm dạy kiến tập về 6
chuyên đề giáo dục bảo vệ môi trường, tạo môi trường thân thiện cho trẻ do trường tổ chức. 2.2 Khó Khăn - Trường nằm trong khu phố cổ nên có nhiều điểm lẻ khiến cho giáo viên tại các điểm gặp khó khăn trong công tác giao lưu, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm. - Việc áp dụng lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường giáo viên còn dạy theo phương pháp truyền thống chưa linh hoạt đổi mới gây hứng thú cho trẻ - Trẻ trong độ tuổi còn nhỏ nên ý thức bảo vệ môi trường còn chưa thường xuyên, ổn định, một số phụ huynh còn nuông chiều hay làm hộ trẻ từ những việc vưt rác . - Nhiều phụ huynh chưa nhận thức được đầy đủ về tầm quan trọng trong việc bảo vệ môi trường vẫn còn một số trường hợp như là vứt rác trước cổng trường, dẫm vào cây xanh, hút thuốc lá.... 2.3 Khảo sát thực tế Thông qua quan sát hành vi, ý thức của trẻ tại lớp trong các hoạt động, phối hợp phụ huynh kiểm tra thực tế để đánh giá thực trạng ý thức bảo vệ môi trường của trẻ, tôi đã phân tích và làm rõ nguyên nhân để xây dựng các biện pháp tốt nhất nhằm nâng cao ý thức trẻ 5 - 6 tuổi bảo vệ môi trường trong Trường mầm non Đinh Tiên Hoàng. Kết quả cho thấy trẻ đã biết bảo vệ môi trường nhưng không thường xuyên bởi một số nguyên nhân khách quan Kết quả khảo sát trẻ đầu năm học TỔNG SỐ (36 trẻ) STT NỘI DUNG Đạt % Chưa đạt % 1 Biết chăm sóc và bảo vệ cây. 15 = 41% 21 = 59% 2 Có ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, vệ sinh 17 = 47% 19 = 53% trường lớp. 3 Có ý thức lấy, cất dọn đồ dùng, đồ chơi 16 = 44% 20 = 56% đúng nơi quy định. 4 Có ý thức không vứt rác ra đường, biết nhặt 15 = 41% 21 = 59% rác vào thùng. 5 Phân biệt được những hành động đúng, 18 = 50% 18 = 50% hành động sai để bảo vệ môi trường. 6 Có ý thức tiết kiệm điện, nước khi sử dụng. 17 = 47% 19 = 53% 7 Nhắc nhở người lớn không vứt rác bừa bãi. 16 = 44% 20 = 56% 8 Biết phân biệt 3 loại rác thải ( Rác dễ phân 14 = 39% 22 = 61% hủy, rác khó phân hủy, rác tái chế) 7
Phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc hình thành ý thức cho trẻ bảo vệ môi trường cho trẻ nên trẻ con lơ là chưa thực sự nghĩ bảo vệ môi trường là việc cần thiết. Thêm đó là khả năng nhận thức của trẻ còn chênh lệch, việc lồng ghép giáo dục trẻ bảo vệ môi trường còn chưa sáng tạo nên trẻ còn chưa được khắc sâu, hay quên. Chính từ thực trạng đó đòi hỏi cô giáo cần có nhiều tìm tòi hơn nữa để có những biện pháp tốt nhất để trẻ được học hỏi một cách nhẹ nhàng, vừa học vừa chơi không gượng ép để từ đó nâng cao hành vi ý thức bảo vệ môi trường trong mỗi trẻ nhỏ. Xuất phát từ những đặc điểm tình hình của lớp và của trường cùng với những thuận lợi và khó khăn tôi luôn suy nghĩ và trăn trở cần có những biện pháp thích hợp để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ ngay từ bây giờ và đồng thời tuyên truyền phụ huynh việc bảo vệ môi trường là rất quan trọng trong mọi thời điểm và ở tất cả mọi nơi. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa ra: “Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi bảo vệ môi trường” như sau: Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy Biện pháp 2: Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các hoạt động và mọi lúc mọi nơi a. Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động học và hoạt động khác b. Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động góc và hoạt động tập thể Biện pháp 4. Cô và trẻ cùng làm đồ dùng đồ chơi bằng các nguyên liệu phế thải 3. Biện pháp tiến hành Biện pháp 1:Tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy Là một giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề, tôi đã chịu khó học hỏi thiết kế bài giảng điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Tiết học “Bé tiết kiệm điện” vào giảng dạy đã gặt hái nhiều thành công bước đầu thu hút trẻ. Nhờ vậy mà tiết học khám phá của tôi không bị nhàm chán và khô khan, trẻ hứng thú và kiến thức cung cấp cho trẻ được sâu hơn. Hình ảnh sinh động trên Powerpoint đã giúp trẻ thích hơn nhờ hình thức mới lạ. Từ đó trẻ biết ra khỏi phòng phải tiết kiệm điện, không bật qúa nhiều đèn khi không sử dụng, không sử dụng nhiều đồ điện để dẫn đến cháy chập, nổ… tuyên truyền nhắc nhở trẻ hưởng ứng giờ trái đất. Bên cạnh đó tôi cũng sử dụng công nghệ thông tin để đưa hàng loạt các hình ảnh ô nhiễm môi trường cho trẻ xem để phân tích và giáo dục trẻ nhận biết hành động đúng và sai. Khi đưa hình ảnh để trẻ nhận biết tôi đưa hình thức trò chơi vào dạy trẻ. Sau mỗi hình ảnh tôi chốt kết qủa bằng hình mặt mếu và cười sinh động kèm theo đấy là âm thanh “Bé chọn đúng rồi” và “Bé chọn sai rồi” để bài giảng đạt hiệu qủa cao hơn. Các clip lũ lụt, cháy rừng, ô nhiễm khói bụi, nước bẩn , vứt rác không đúng nơi quy định cũng được thể hiện rất thật trên màn 8
hình máy tính. Phương pháp này phần nào hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Bằng cách tìm tòi học hỏi thêm từ các bạn đồng nghiệp, tôi đã hoàn thành bài giảng điện tử phù hợp với nhận thức của trẻ tại lớp và thu hút cũng như kích thích sự suy luận hành động đúng sai. Trẻ đã lĩnh hội được những kiến thức tôi mang lại. trẻ hiểu cần phải sử dụng điện tiến kiệm, suy đoán được hậu qủa khi không tiết kiệm điện và từ đó hiểu cần làm gì để tiết kiệm điện. Bên cạnh đó tôi dạy trẻ cần những tiết kiệm điện mà còn cần tiết kiệm nước, tránh lãng phí, sử dụng nguồn năng lượng từ thiên nhiên như sức gió, ánh sáng mặt trời… Trong tiết học này, tôi thấy khi sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tôi thu hút được rất nhiều sự chú ý cùng như sự thích thú của trẻ. Khi đưa những hình ảnh cần học trên máy đến với trẻ, tôi thấy những hình ảnh rất sinh động và mang lại hiệu qủa cao khi dạy. Với mỗi hoạt động học trong mỗi tháng tôi luôn tìm đề tài và đưa ứng dụng công nghệ thông tin thông qua những hình ảnh minh họa, trò chơi trên máy phù hợp với lứa tuổi của trẻ và hấp dẫn trẻ chơi: + Trò chơi “Ai giỏi nhất” tôi đã đưa ra trên màn hình các hành vi có liên quan đến công việc của các bé trong lớp. Trong đó có cả hành vi đúng và hành vi sai. Đầu tiên tôi cho trẻ phân tích các hình ảnh trên máy sau đó tự suy nghĩ và đưa ra kết quả của mình. Bằng cách kiểm tra kết quả trên máy tôi sử dụng hiệu ứng nối hành động đúng với mặt cười và hành động sai vào mặt mếu. + Trò chơi Cùng bé trổ tài cũng vậy: Các hình ảnh rác thải tôi đưa ra sẽ tự động chạy về thùng rác đã qui định. Từ đây, trẻ sẽ nắm rõ hơn về cách phân loại rác. Và điều tôi nhận ra rõ hơn là trẻ rất hứng thú với trò chơi này + Trò chơi bé thông minh: Tôi đưa ra hình ảnh các đồ dùng bằng điện, sau mỗi đồ dùng là một hình ảnh về việc sử dụng điện, tôi đặt thời gian chạy trên máy và âm thanh sinh động để tạo sự mới mẻ. Trẻ sẽ cùng suy nghĩ và giơ hình mặt mếu mặt cười với các hành vi sai sẽ xuất hiện mặt mếu. Giáo viên là người trực tiếp đứng lớp, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục trẻ tại lớp. Vì thế bản thân tôi luôn tích cực học tập, tham khảo tài liệu sách vở, học hỏi từ đồng nghiệp, tích cực tham gia sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn, mạnh dạn xây dựng hoạt động lên tiết chuyên đề cấp trường. Trong những buổi họp khối chuyên môn, tôi đã mạnh dạn đưa ra những ý kiến cá nhân về lồng ghép bảo vệ môi trường vào các chủ đề, các hoạt động để dạy trẻ và cùng các bạn trong khối thảo luận đưa ra các ý kiến thống nhất về nội dung lồng ghép, cùng nhau tìm ra các biện pháp, phương pháp đưa vào dạy trẻ để phát huy được hiệu quả cao đối với trẻ. Qua những buổi học khối chuyên môn mà đồng chí tổ trưởng đã lên kế hoạch tổ chức tập huấn thì bản thân tôi rất yêu thích và luôn đăng ký xây dựng các hoạt động có lồng ghép bảo vệ môi trường để tôi có thể phát huy tìm tòi nội dung đưa vào lồng ghép cho đa dạng, phù hợp và sáng tạo để bạn bè đồng nghiệp trao đổi rút kinh nghiệm. Qua đó tôi được học hỏi mở rộng hơn về kinh nghiệm giảng dạy chăm sóc trẻ và đặc biệt là kinh nghiệm lồng ghép vấn đề bảo vệ môi trường vào dạy trẻ cho phù hợp để trẻ thấy hứng thú và tích cực tham gia có ý thức, hành vi bảo vệ môi trường phù 9
hợp lứa tuổi trẻ. Trong năm học này, bản thân tôi đã được Ban giám hiệu tin trưởng giao cho xây dựng chuyên đề cấp trường về hoạt động khám phá có lồng ghép về bảo vệ môi trường cho trẻ . Mặc dù đây là lần đầu tiên tôi được giao nhiệm vụ này nhưng bản thân tôi đã mạnh dạn, luôn cố gắng tìm tòi, xây dựng những hoạt động, nội dung phù hợp với trẻ của lớp mình, đồng thời sáng tạo những hình thức lồng ghép mới mẻ để tạo hứng thú cho trẻ khi hoạt động và tôi đã chọn đề tài :“Bé phân loại rác” Qua bài dạy trẻ biết phân loại 3 loại rác: Tôi sử dụng Powerpin và clip về môi trường + Rác dễ phân hủy : Các loại rau củ quả, quả, thức ăn thừa, giấy ăn + Rác khó phân hủy: túi nilon, đồ gốm sứ + Rác tái chế : Sách báo cũ, thùng giấy, các loại vỏ lon, quần áo Kết hợp cho trẻ chơi một số trò chơi trên máy tính“ Bé phân rác đúng loại nhé” , “ Ai đoán đúng” ở trò chơi này tôi tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm cùng thảo luận và nêu kết quả của đội mình. Bên cạnh đó, tôi còn luôn tích cực tham khảo thêm sách vở, các tài liệu liên quan đến vấn đề môi trường hiện nay để làm những Powepoint, dạy trẻ các bài hát hoặc clip bổ ích như “ Câu chuyện về chiếc vỏ hộp sữa” lồng ghép tổ chức vào giờ học vô cùng bổ ích, giúp các bé hiểu rõ hơn về những hộp sữa học đường hàng ngày của các bé đang sử dụng có thể tái chế 100%- Thân thiện với môi trường. (Hình ảnh 1: Ứng công nghệ thông tin dạy trẻ câu chuyện về vỏ sữa) Qua đó cô giáo cũng hướng dẫn bé cách thu gom những vỏ sữa đã sử dụng ở nhà và gia đình để bé hiểu hơn về cách bảo vệ môi trường hiệu quả nhất. Những chiếc vỏ hộp sau khi được thu gom, dán những miếng dán chống vi khuẩn sẽ được đưa đến các nhà máy để xử lý. Mỗi vỏ hộp sữa đều là giấy nguyên sinh từ bột gỗ, tất cả đều có thể trở thành giấy tái chế và được sử dụng nhiều lần. Nếu được tái chế, sẽ giúp tiết kiệm chi phí và nguyên liệu sản xuất giấy rất nhiều. ( Hình ảnh 2: Cô dạy trẻ các bước gấp vỏ sữa) Qua đề tài này tôi thấy trẻ rất hứng thú tham gia hoạt động có thêm nhiều kiến thức bổ ích để góp phần nhỏ bảo vệ mội trường . Bước đầu tôi đã được các bạn bè đồng nghiệp, tổ khối chuyên môn dự và nhận xét đánh giá khiến tôi càng say sưa, tự tin hơn trong việc bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ của mình. “Học, học nữa, học mãi” câu nói này luôn nhắc tôi rằng những việc học mãi mãi, không bao giờ dừng. Chính vì thế, không chỉ riêng tôi mà tất cả các giáo viên trong trường cần hoàn thiện chính mình để mang lại kết quả cao nhất trong việc giáo dục và dạy trẻ. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch lồng ghép bảo vệ môi trường vào các hoạt động và mọi lúc mọi nơi Dựa trên kết quả khảo sát ý thức bảo vệ môi trường của trẻ tại lớp, tôi đã 10
tiến hành xây dựng kế hoạch lồng ghép giáo dục trẻ bảo vệ môi trường cụ thể hóa vào các tháng sao cho phù hợp và tổ chức hoạt động một cách có hiệu quả như sau: Tháng Nội dung lồng ghép bảo vệ môi trường Tháng 9 - Nhận biết môi trường trường mầm non: các phòng nhóm, sân vườn, cống rãnh, các đồ dùng, đồ chơi của lớp, của các cá nhân, giáo viên, trẻ, nhân viên. - Phân biệt môi trường sạch, môi trường bị ô nhiễm - Xây dựng môi trường bằng các hành vi phù hợp + Vứt rác đúng nơi quy định, không khạc nhổ bừa bãi + Quét dọn rác, lau bụi cửa, đồ dùng..., sắp xếp đồ dùng ngăn nắp... thông thoáng phòng nhóm. + Yêu quý, giữ gìn đồ dùng cá nhân. + Chăm sóc cây trồng ở lớp, trường: lau lá, tưới cây, xới đất... Không bẻ cảnh hái hoa, không vẽ bậy lên tường. + Lao động hàng ngày: trực nhật phòng nhóm, góc thiên nhiên, giờ học... Tháng 10 - Giáo dục trẻ để hình thành các thói quen tốt trong sinh hoạt: rửa tay, lau mặt trước khi ăn, đi vệ sinh đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi cần vứt rác vào thùng, biết nhặt cơm rơi vãi vào khay... - Quý trọng và giữ gìn đồ dùng, đồ chơi, quần áo sạch và dùng lâu bền. - Khám phá các bộ phận cơ thể mình: đôi tay bé có thể làm được những gì? Để lồng ghép giáo dục trẻ bảo vệ môi trường như: Tay bé vứt rác vào thùng, tay bé trồng cây, gieo hạt, tưới cây... Mắt bé nhìn thấy rác rơi để nhặt vào thùng... Tháng 11 - Nhận biết nhà sạch, nhà bẩn - Biết giúp bố mẹ công việc vừa sức, lau dọn bàn ghế, quét nhà tưới cây, sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng - Bước đầu biết phân loại, vứt rác vào đúng thùng rác của gia đình để nhân viên gom rác thuận tiện cho công việc - Nhận biết 1 số đồ dùng sử dụng điện ở trường và ở nhà, biết lợi ích của việc tiết kiệm điện và có 1 số hiểu biết về việc sử dụng tiết kiệm điện Tháng 12 - Trẻ nhận biết có nhiều ngành nghề trong xã hội, biết công việc của bác lao công làm nhiệm vụ vệ sinh môi trường. 11
- Nhận biết hành động đúng để bảo vệ môi trường. Tháng 1 - Nhận biết khói bụi từ các phương tiện giao thông có ảnh hưởng rất lớn đến môi trường. - Nhận biết hành vi vệ sinh khi tham gia trên các phương tiện giao thông. - Tiết kiệm cùng cô làm đồ dùng, đồ chơi - các phương tiện giao thông bằng các phế liệu. Tháng 2 - Chăm sóc cây cối, tưới cây, lau lá... - Trồng một số cây bằng hạt, củ, cành... chăm sóc chúng - Nhận biết lợi ích của cây đối với môi trường sống, từ đó có những hành vi đúng đối với cây xanh và môi trường: không hái hoa, bẻ cành, không dẫm chân lên cỏ... Tháng 3 - Chăm sóc các con vật, yêu quý và bảo vệ các con vật - Nhận biết những con vật có ích và có hại trong thế giới động vật. - Trẻ nhận biết môi trường sống của chúng, biết bảo vệ môi trường sống cho các loài động vật. - Quan tâm đến động vật, cho ăn uống... Tháng 4 - Nhận biết các hiện tượng tự nhiên và các yếu tố gây ô nhiễm môi trường; gió mạnh làm đường phố bụi có hại cho con người, bẩn nhà cửa... gây đổ cây cối, nhà cửa... - Nhận biết các loại nước khác nhau, ích lợi của nước.. - Nhận biết nước sạch, nước ô nhiễm, biện pháp bảo vệ nguồn nước, sử dụng tiết kiệm nước... Tháng 5 Trẻ biết phân loại 3 loại rác thải: + Rác dễ phân hủy : Các loại rau củ quả, quả, thức ăn thừa, giấy ăn + Rác khó phân hủy: túi nilon, đồ gốm sứ + Rác tái chế : Sách báo cũ, thùng giấy, các loại vỏ lon, quần áo 12
a. Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động học và hoạt động khác Tháng 9 Hoạt động học tại trường mầm non là hoạt động cung cấp nhiều kiến thức cho trẻ về cuộc sống cũng như trong xã hội. Thông qua tiết học trẻ được tham gia nhiều hoạt động của các lĩnh vực khác nhau: âm nhạc, tạo hình, khám phá, toán, văn học, thể dục... mỗi hoạt động đều mang đến cho trẻ những kiến thức với những đặc trưng riêng. Lớp học là nơi sinh hoạt và gần gũi với trẻ sau ngôi nhà thân yêu của bé. Có thể nói lớp học là ngôi nhà thứ 2 của bé trong những năm tháng đầu đời. Ngoài việc cung cấp những kiến thức trong bài học nhận biết về môi trường trường lớp gồm: các phòng nhóm, sân vườn, các đồ dùng của lớp, cá nhân của cô và trẻ, đồ chơi, con người như giáo viên, trẻ, nhân viên... thì tôi đã lồng ghép dạy trẻ phân biệt môi trường sạch, môi trường bẩn ở trường như sau: + Môi trường sạch: Lớp học ngăn nắp, ánh sáng đầy đủ, không có bụi, khói, mồ hôi, nấm mốc, tiếng ồn; trường lớp có nhiều cây xanh. + Môi trường bị ô nhiễm: Các đồ dùng sắp xếp không ngăn nắp bụi bẩn, ô nhiễm bởi rác, nước thải, tiếng ồn... + Vứt rác đúng nơi qui định, không khạc nhổ bừa bãi, không bẻ cành hái hoa, vẽ bậy lên tường... + Lau bụi đồ dùng đồ chơi vào các buổi chiều thứ 6 hàng tuần cùng cô. + Sắp xếp đồ dùng đồ chơi ngăn nắp gọn gàng đúng nơi qui định sau mỗi hoạt động. + Yêu quí giữ gìn đồ dùng cá nhân, đồ dùng trong lớp, trong trường. + Chăm sóc cây trồng góc thiên nhiên, lau lá, tưới cây. + Lao động trực nhật phòng ăn, góc thiên nhiên, chuẩn bị giờ ăn, giờ học: lớp có bảng trực nhật phân công rõ ràng. Tôi nhận thấy trẻ thực sự hứng thú và khắc sâu kiến thức tôi dạy trẻ về bảo vệ môi trường trong lớp học và sân trường. Không có gì hiệu quả bằng trẻ vừa được học mà vẫn được chơi, bám sát tâm lí này của trẻ tôi luôn lồng ghép việc bảo vệ môi trường trong lớp học một cách có hiệu quả nhất. Tôi áp dụng mảng tường này vào rất nhiều bài học ở các chủ đề khác để lồng ghép giáo dục trẻ không những bảo vệ môi trường mà rất nhiều vấn đề khác một cách hiệu quả nhất mà không tốn nhiều thời gian. Những hành vi tôi đưa vào là các tranh: Trẻ hái hoa, bẻ cành, trẻ vứt rác đúng nơi qui định, trẻ vệ sinh lớp học cùng cô, trẻ quét lớp... Từ những hành vi trên tôi phân tích giúp trẻ nhận ra những hành vi nên và không nên làm; có ý thức hơn về bản thân hay nhắc nhở bạn khi nhìn thấy rác, các con cùng nhau giúp cô vệ sinh lớp và dọn dẹp sắp xếp đồ chơi. Ví dụ: Với học động làm quen văn học tôi lồng ghép dạy trẻ bảo vệ môi rường thông qua bài thơ để trẻ tiếp thu kiến thức nhanh hơn ( Hình ảnh 3: Dạy trẻ bảo vệ môi trường thông qua dạy thơ) 13
Bé giữ vệ sinh môi trường Sân trường mát sạch Nhờ bác lao công Ngày ngày quét dọn Em cũng góp phần Giữ sân trường sạch Này các bạn ơi Cùng ra sân chơi Thấy lá vàng rơi Vung vãi khắp nơi Cùng đi nhặt lá Bỏ vào thùng rác Các nơi đều sạch Không khí trong lành Giúp bé học hành Chăm ngoan, khỏe mạnh. Sưu tầm Tháng 10 Ở tháng này, tôi đi sâu dạy trẻ kỹ năng vệ sinh cá nhân cho trẻ. Vì chính từ kỹ năng này trẻ có thể nhận ra rằng, vệ sinh cá nhân tốt thì mới có một sức khỏe tốt, cơ thể sẽ có sức đề kháng cao không hay bị ốm đau và muốn thế cần có một môi trường, là môi trường không bị ô nhiễm. Tôi dạy trẻ những thói quen tốt như: rửa tay, lau mặt trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, rửa tay bằng xà phòng, đi vệ sinh đúng nơi qui định, không vứt rác bừa bãi cần vứt rác vào thùng.... dạy trẻ ăn sạch uống sạch: ăn chín, uống sôi, nhặt thức ăn vào khay, không ăn thức ăn có mùi lạ, không uống nước ngọt pha nhiều phẩm màu.... khi đi ra ngoài đường đeo khẩu trang. Bên cạnh những sinh hoạt của bé tại lớp tháng này tôi dạy trẻ cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ các bộ phận trên cơ thể. Với mỗi giác quan đều có những công dụng và lợi ích khác nhau, chính vì vậy nên rất cần chăm sóc và bảo vệ những bộ phận trên cơ thể. Vệ sinh mắt tốt, không dụi tay lên mắt, lau mặt bằng khăn sạch sẽ có một 14
đôi mắt sáng và khỏe mạnh. Bảo vệ đôi tai, cái mũi, cái miệng chính là bảo vệ sức khỏe cho mình. Tôi còn tổ chức rất nhiều trò chơi giúp trẻ khám phá các bộ phận trên cơ thể mình như: Dán tranh đôi tay bé có thể làm được những gì? Mũi bé có tác dụng gì? Mắt bé giúp bé như thế nào?... Thông qua đó tôi lồng ghép những tranh công việc của bé làm được để bảo vệ môi trường như: Tay bé có thể vứt rác vào thùng, tay bé trồng được cây... Mắt bé nhìn thấy rác rơi để nhặt vào thùng... Ví dụ: thông qua hoạt động âm nhạc tôi dạy trẻ một số bài hát ( Hình ảnh 4: Dạy trẻ bảo vệ môi trường được lồng ghép vào tiết âm nhạc) Không xả rác Bạn ơi bạn ơi bạn hãy cùng tôi Dọn vệ sinh cho mái trường đẹp xanh Bạn ơi bạn ơi bạn hãy cùng tôi Không xả rác đường đến trường đẹp hơn Không xả rác cho trường ta sạch mát Không xả rác đường đến trường đẹp hơn Không xả rác cho trường ta sạch mát Hãy bỏ rác nơi qui định bạn ơi. Sáng tác: nhạc sĩ Đông Phương Tường Tháng 11 Gia đình là nơi vô cùng thân thuộc của trẻ, trẻ gắn bó với ngôi nhà của gia đình suốt cuộc đời của mình. Trong tháng này bên cạnh những kiến thức mang lại cho trẻ giúp trẻ thêm yêu quí trân trọng ngôi nhà và những người thân trong gia đình của bé thì tôi luôn tìm cách lồng ghép việc bảo vệ môi trường một cách gần gũi và sâu sắc nhất VD: Nhận biết nhà sạch, nhà bẩn( giống như nhận biết môi trường lớp học) để trẻ phân biệt. Qua hoạt động, kiến thức tôi mang đến cho trẻ là giúp trẻ thấy được sự thay đổi của môi trường xung quanh mình, trẻ nhận rõ được đâu là môi trường sạch sẽ và đâu là môi trường chưa được sạch. Và giáo dục trẻ: để có một ngôi nhà sạch, đẹp trẻ có thể giúp những người thân trong gia đình những công việc nhẹ nhàng như: giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa, lau dọn bàn ghế, quét nhà, giúp bố chăm sóc cây cảnh, vứt rác đúng thùng rác của gia đình để nhân viên gom rác thuận tiện cho công việc... Hiện nay Công ty môi trường đô thị Hà Nội đang phát động phong trào phân loại rác để dễ cho việc tái chế rác. Tận dụng điều này, tôi đã dạy trẻ cách phân loại rác đúng cách để dễ cho việc tái chế rác. Tận dụng điều này tôi đã dạy 15
trẻ cách phân loại rác đúng cách để giúp người lớn làm việc. Vận động mỗi gia đình đều có 1 thùng rác màu xanh và 1 thùng rác màu đỏ, màu vàng mỗi thùng đều có dán và phân loại các loại rác khác nhau, tôi đã dạy trẻ nhận biết rác thải và phân loại đúng thùng và đúng hình bên ngoài mỗi thùng. Thùng đỏ được qui định đựng (rác vô cơ) những loại rác khó, hoặc không thể phân hủy được như: túi nilon, chai lọ thủy tinh, đồ gốm sứ vỡ hỏng, quần áo cũ, vỏ sò, trai, hến... Thùng xanh đựng (rác hữu cơ) những loại rác có thể phân hủy được như: rau xanh, lá cây, hoa quả, thức ăn thừa... ( Hình ảnh 5: Dạy trẻ phân loại rác: Rác dễ phân hủy ; Rác khó phân hủy ; Rác tái chế khi sử dụng thùng 3 ngăn). Còn một số loại rác tái chế như các loại vỏ lon, hộp sữa chua hì các con có thể mang một ít tới lớp để cô và trẻ cùng sáng tạo ra những đồ đùng đồ chơi từ nguyên liệu đó Lứa tuổi này trẻ thường xuyên được làm công việc thì sẽ có các khái niệm thế nào là rác vô cơ, thế nào là rác hữu cơ Trẻ nhận thức được việc này cũng giúp người lớn quanh trẻ ý thức hơn và càng gương mẫu hơn để trẻ noi theo. Người lớn là tấm gương sáng nhất để trẻ noi theo, chính vì vậy mỗi chúng ta hãy cùng làm tốt việc bảo vệ môi trường để trẻ bắt chước và học hỏi. Trên lớp học tôi đã lồng ghép việc bảo vệ môi trường vào hoạt động “Bé tiết kiệm điện” của mình và kết quả rất khả quan. Thông qua hoạt động, trẻ được quan sát, nhận xét, tư duy, phán đoán, suy luận nhận biết một số đồ dùng sử dụng ở trường và ở nhà, biết lợi ích của điện, ích lợi của việc tiết kiệm điện và có một số hiểu biết về việc sử dụng điện tiết kiệm. Bằng cách lồng ghép các hoạt động một cách nhẹ nhàng vào tiết học, trẻ lớp tôi đã rất hứng thú và tiếp thu kiến thức cô truyền dạy 1 cách sâu sắc từ đó góp phần giáo dục trẻ biết sử dụng tiết kiệm điện, không lãng phí: trẻ biết ra khỏi phòng tắt điện, không bật tivi khi ngủ, không mở tủ lạnh nhiều lần... và đặc biệt hơn không sử dụng điện quá nhiều dẫn đến chập và cháy nổ. Tôi đưa trò chơi hành vi đúng sai giúp trẻ nhận thức rõ hơn về cách sử dụng điện trong gia đình. Bên cạnh đó, tôi cũng luôn sưu tầm dạy trẻ những bài thơ về tiết kiệm điện. Mỗi lần trẻ đọc chính là một lần nhắc trẻ, cũng như những người xung quanh biết tiết kiệm điện. Khám phá môi trường xung quanh là hoạt động rất khô khan và khó nhưng tôi đã mày mò sưu tầm để lồng ghép được những trò chơi giáo dục trẻ về hành vi bảo vệ môi trường mà tiết học của tôi không nhàm chán và được bạn bè đồng nghiệp động viên rất nhiều. Điện Điện từ đâu mà có Để chiếu sáng muôn nơi Giống như ông mặt trời 16
Cho con nhìn mọi vật Điện có từ ngồn nước Từ than, gió mà ra Điện thắp sáng muôn nhà Mỗi khi ngày tắt nắng Điện không là vô tận Như mặt trời đâu con Điện giống như trái ngon Con ăn nhiều sẽ hết Vì thế cần tiết kiệm Dùng hợp lí mỗi ngày Không cần là tắt ngay Giữ nguồn tài nguyên quý Sưu tầm Thông qua trao đổi với phụ huynh, sau chủ đề này trẻ có ý thức giữ gìn nhà cửa sạch sẽ biết cất đồ dùng đồ chơi đúng qui định, tắt điện khi ra khỏi phòng, khóa vòi nước khi không sử dụng và bảo vệ vườn hoa cây cảnh của nhà mình. Tháng 12 Trong tháng này tôi lồng ghép dạy trẻ biết một số nghề bảo vệ môi trường trong xã hội: nghề chăm sóc vườn thú, chăm sóc công viên, cây xanh, công nhân vệ sinh đường phố, lái xe rửa đường phố… Thông qua đó cho trẻ liên hệ trực tiếp với bản thân: trẻ có thể làm gì để bảo vệ môi trường và giúp đỡ các bác công nhân đỡ vất vả hơn (không vứt rác, không vệ sinh bừa bãi để người công nhân vệ sinh đường phố đỡ vất vả hơn; hoặc trẻ biết phân loại rác giúp bác công nhân vệ sinh môi trường…) Và để lồng ghép giáo dục trẻ bảo vệ môi trường tôi đã mạnh dạn đưa tiết học “Khám phá công việc của Bác lao công” vào dạy trẻ: giúp trẻ hiểu được công việc, những dụng cụ làm việc để đi gom rác giúp cho môi trường thêm trong sạch và trong lành hơn của bác. Tôi giáo dục trẻ công việc của bác lao công là vô cùng đáng qúi, công việc của bác rất nặng nhọc, vất vả, bên cạnh đó là sự độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe khi bác lao động… Các con cần yêu qúi và tôn trọng bác nhiều hơn khi bác đã rất vất vả để chúng ta có được môi trường sạch như thế… Tôi cho trẻ được cầm chổi quét và hót rác, cho trẻ chơi phân loại rác thiết thực hơn và thêm yêu công việc vệ sinh hơn. Tiết học của tôi đặc biệt hơn khi tôi mời trực tiếp bác lao công của địa phương đến lớp và trò chuyện 17
công việc của mình với trẻ. Trẻ được trò chuyện, tìm hiểu công việc hằng ngày của những người âm thầm bảo vệ môi trường trẻ càng yêu qúi công việc này hơn, từ đó cũng muốn bảo vệ môi trường trong sạch không có rác bẩn. Sau giờ học tại lớp tôi đã cùng trẻ và bác lao công đã cùng nhau làm công việc hàng ngày của bác. Trẻ được quét sân, cầm xẻng hót rác, nhặt lá cây… Kết qủa sau buổi lao động mang lại là trẻ nhận ra mình đang làm một việc rất có ích. Thật hạnh phúc khi nhìn trẻ khoe với mẹ “Hôm nay con được gặp Bác lao công và được làm việc cùng bác đấy”. Tháng 1 Ở chủ đề này, tôi lồng ghép giáo dục để giúp trẻ nhận biết môi trường ô nhiễm do các phương tiện giao thông thải khói vào không khí, tiếng ồn của động cơ, nhiều phương tiện giao thông gây tắc nghẽn giao thông… Và hỏi để trẻ suy nghĩ làm thế nào để giảm bớt ô nhiễm môi trường do giao thông gây ra? Trẻ sẽ tư duy nói lên được ý tưởng của mình, tôi muốn kích thích trẻ mạnh dạn nêu lên ý tưởng và tôi sẽ đưa kết luận chính xác, khuyến khích mọi người đi bộ và sử dụng phương tiện giao thông công cộng, giữ gìn vệ sinh khi tham gia giao thông cùng người lớn, không vứt rác xuống đường, xuống sông… Tôi còn cho trẻ xem hàng loạt những hình ảnh ô nhiễm khói bụi do các phương tiện giao thông mang lại, hình ảnh người tham gia giao thông không đeo khẩu trang và không đội mũ bảo hiểm, đi xe đùa nghịch, vượt đèn đỏ, không chấp hành luật giao thông… giải thích cho trẻ nhận ra đó là hành vi nên hay không nên làm, từ đó giáo dục trẻ khi tham gia giao thông cùng người lớn cần làm những gì? Thêm vào đó tôi tổ chức nhiều trò chơi giao thông giúp trẻ “Chơi mà học”. Từ những trò chơi này trẻ áp dụng vào thực tế khi tham gia giao thông: Trò chơi: “Đèn xanh đèn đỏ” giúp trẻ nhận biết các đèn tín hiệu, học một số bài thơ : Xe chở rác Chiều tối sương sớm Leng keng kẻng dục Reo vang phố phường Nào rác lên đường Bến xe góc chợ Tay chổi chuyên cần Rác vun gọn chỗ Bác xe đi đổ Rác bẩn mọi nơi Đem quang đem sạch Đến cho mọi người Trong trẻo khí trời Phố nhà thoáng mát 18
Sạch lối em chơi Là vui lòng bác. Sưu tầm Tháng 2 Thế giới thực vật quanh bé thật phong phú và đa dạng, xung quanh bé có biết bao loại rau củ quả, biết bao loại quả và cây xanh... Ở tháng này ngoài dạy trẻ nhận biết: + Cây cối cần môi trường sống để phát triển: nhiệt độ thích hợp, ánh sáng, nước, đất... + Ích lợi của cây cối: cung cấp thức ăn cho con người, làm thuốc chữa bệnh, đồ dùng,... Thì tôi đã lồng ghép giới thiệu: + Cây cối giảm ô nhiễm môi trường: giảm bụi, tiếng ồn, chất độc hại, giảm nhiệt độ ngày hè... + Cho trẻ thấy được việc sử dụng tài nguyên thực vật không kế hoạch: chặt phá rừng, đốt phá rừng... Thì sẽ gây ra những hậu quả khiến môi trường ô nhiễm, nhiều thiên tai lũ lụt xảy ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống con người,... Để bảo vệ môi trường tôi đã giáo dục trẻ: Không hái hoa, bẻ cành bừa bãi,... Tưới cây, xới đất, lau rửa lá cây làm sạch bụi bẩn, nhổ cỏ, vun đất... Trồng 1 số cây bằng hạt (đỗ, lạc...); bằng củ; bằng cành; cây giống... và chăm sóc chúng. Và trẻ lớp tôi rất thích thú và say mê thực hiện cùng cô, được tự tay lấy đất, tự tay gieo hạt vào chậu, ươm hạt chăm sóc cây từ đó tôi thấy trẻ thêm yêu cây xanh quanh mình hơn, thậm chí còn nhắc nhở những bạn bè của mình cùng trồng và bảo vệ cây xanh. Và tôi cũng đã xây dựng một góc thiên nhiên tại hành lang của lớp tôi để trẻ tự tay chăm sóc chúng. Tất cả những cây cối tại góc thiên nhiên của lớp tôi được phụ huynh ủng hộ cho trẻ tự mang chậu cây đến để trẻ được trồng và sắp xếp hợp lý. ( Hình ảnh 6: Trẻ được trồng và chăm sóc cây ở góc thiên nhiên) Ngoài biện pháp trên tôi cũng dạy trẻ thông qua các hoạt động ngoại khóa khi trẻ được đi trải nghiệm ở khu sinh thái Hải Đăng , trẻ sẽ nói những hành vi không nên làm đối với cây xanh tại vườn trường cũng như những nơi công cộng mà bé được đi chơi cùng ba mẹ hoặc cả lớp: Các con không được hái hoa trong công viên, không được dẫm chân lên cỏ, không bẻ cành, không khạc nhổ bừa bãi... Bởi vì các cây xanh trồng tại đây phục vụ rất nhiều cho cuộc sống của chúng ta: giúp công viên đẹp và rực rỡ hơn, giúp không khí trong lành tốt cho sức khỏe con người, giúp cân bằng sinh thái... ( Hình ảnh 7: Trẻ được trải việc bảo vệ môi trường thông qua hoạt động ngoại khóa của trường) (Hình 8 : Trẻ được tự tay trồng cây mang về chăm sóc khi đi trang trại Hải Đăng) Trên lớp tôi còn dạy trẻ nhiều bài thơ, câu đối, hò vè đối đáp về cây xanh và 19
các loại rau củ thân thuộc quanh bé: Đồng dao về củ, cây bắp cải, về rau xanh... cùng các trò chơi mang đậm tính dân gian như: Trồng đậu trồng cà, gieo hạt… cùng vơi đó thì không quên giải thích ý nghĩa của trò chơi và các bài thơ. Từ đó trẻ hiểu lợi ích của cây và biết chăm sóc yêu quý bảo vệ cây xanh. TRỒNG CÂY Trồng cây, vun xới đêm ngày, Bón phân, tưới nước, lá cây xanh rờn. Hoa nhiều, trái cũng to hơn, Cây kia chẳng phụ công ơn người trồng. (Sưu tầm) Tháng 3 Động vật quanh trẻ thật đa dạng và phong phú. Ở chủ đề này ngoài việc cung cấp cho trẻ những kiến thức về đặc điểm của các con vật với đời sống con người tôi giáo dục trẻ biết tham gia chăm sóc bảo vệ động vật: cho ăn, uống, chăm sóc âu yếm với những con vật gần gũi với con người, dạy trẻ bảo vệ môi trường sống của động vật… Ví dụ: Tôi đưa hình ảnh: Ai làm ô nhiễm nguồn nước? vào dạy trẻ để giúp cho trẻ nhận biết nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước làm ảnh hưởng đến môi trường sống của các loài động vật dưới nước (cá, tôm, cua, ốc…) từ đó giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường, bỏ rác đúng nơi qui định. Với bức tranh bạn nhỏ vứt rác xuống hồ, phản ứng của các con trước hành động vứt rác không đúng chỗ của bạn nhỏ làm ảnh hưởng đến môi trường sống của chúng thì từ đó sẽ hướng trẻ có thái độ đồng tình trước những hành vi không tốt đối với môi trường và có những hoạt động thiết thực để bảo vệ môi trường… Tháng 4 Ngoài các tiết học chính cung cấp cho trẻ những kiến thức cơ bản của tháng mà tổ nhóm xây dựng từ đầu năm như: Vai trò của nước, hiện tượng của tự nhiên (gió, mùa hè) với các kiến thức cơ bản đưa ra và dạy trẻ. + Vai trò của nước: tôi khẳng định cho trẻ thấy nước là một tài nguyên qúy giá không thể thiếu đối với con người và động thực vật: nước để uống ăn, tắm, bơi… không có nước con người, động thực vật không thể tồn tại. - Có nhiều loại nước khác nhau: nước mưa, nước máy, nước sông, suối… - Tuy nhiên tài nguyên nước đang bị ô nhiễm và cạn kiệt dần do con người sử dụng nước lãng phí, các công trình, nhà máy sử dụng nhiều nước, con người vứt rác thải sinh hoạt bừa bãi; chất thải công nghiệp, thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất… đổ thẳng vào ao, hồ, sông suối mà chưa qua xử lý… 20