SKKN: Một số biện pháp rèn đọc cho học sinh lớp 1

MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH   LỚP 1<br /> <br /> <br /> <br /> I.ĐẶT VẤN ĐỀ:<br /> 1. LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN<br /> Môn Tiếng Việt  ở  trường tiểu học có nhiệm vụ  vô vùng quan trọng đó là hình <br /> thành 4 kỹ  năng: Nghe – nói ­ đọc – viết cho học sinh. Tập đọc là một phân môn của  <br /> chương trình Tiếng Việt bậc tiểu học. Đây là phân môn có vị trí đặc biệt trong chương  <br /> trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển kỹ  năng đọc, một kỹ  năng quan  <br /> trọng hàng đầu của học sinh  ở  bậc tiểu học đầu tiên. Kỹ  năng đọc có nhiều mức độ:  <br /> đọc đúng, đọc nhanh (lưu loát, trôi chảy), đọc có ý thức (thông hiểu được nội dung  <br /> những điều mình đọc hay còn gọi là đọc hiểu) và đọc diễn cảm. Khi học sinh đọc tốt <br /> viết tốt thì các em mới có thể tiếp thu các môn học khác một cách chắc chắn. Từ đó học <br /> sinh mới hoàn thành được năng lực giao tiếp của mình. Những kỹ năng này không phải <br /> tự nhiên mà có. Nhà trường phải từng bước hình thành và trường tiểu học nhận nhiệm  <br /> vụ đặt viên gạch đầu tiên .Đặc biệt đối với học sinh lớp 1 ­ lớp đầu cấp ­ việc dạy đọc <br /> cho các em thật vô cùng quan trọng bởi các em có đọc tốt được ở  lớp 1 thì khi học các  <br /> lớp tiếp theo các em mới nắm bắt được những yêu cầu cao hơn của môn Tiếng Việt. <br /> Việc dạy đọc ở  lớp 1 cũng quan trọng bởi từ  chỗ  các em còn phải đọc đánh vần từng  <br /> tiếng đến việc đọc thông thạo được một văn bản là việc tương đối khó với các em mà <br /> mục tiêu của giờ  dạy Tiếng Việt là phải hướng đến giáo dục học sinh chậm Tiếng  <br /> Việt bằng cách nêu bật sức mạnh biểu đạt của Tiếng Việt, sự giàu đẹp của âm thanh,  <br /> sự phong phú của ngữ điệu trong việc biểu đạt nội dung. Thế nhưng hiện nay, ở trường  <br /> tiểu học, mặt âm thanh của ngôn ngữ, đặc biệt ngữ  điệu chưa được chú ý đúng mức.  <br /> Đó là một trong những lý do cho học sinh của chúng ta đọc và nói chưa tốt. Đó cũng là lý <br /> do khiến cho trong nhiều trường hợp, học sinh học xong lớp 1 nhưng đọc vẫn còn chậm <br /> văn bản ngắn . Nhằm thực hiện tốt cuộc đổi mới giáo dục và thực hiện nghiêm túc chủ <br /> chương chính sách của Đảng và nhà nước nói chung của ngành giáo dục nói riêng về <br /> việc nói không với tiêu cực và bệnh thành tích từ  năm học 2009­2010 đã thể  hiện rất  <br /> rõ.Theo thống kê trên toàn quốc nói chung và của các trường tiểu học nói riêng đã có <br /> biết bao học sinh  ở lại lớp và học sinh còn chậm ngồi nhầm chỗ. Học sinh bỏ  học do  <br /> quá chậm không theo học được . Điều đó khiến tôi rất trăn trở làm thế nào để  nâng cao <br /> chất lượng đọc cho học sinh . Giúp học sinh nắm được kiến thức cơ  bản ngay từ  đầu <br /> lớp 1 bởi lớp 1 là nền móng cho sự phát triển của học sinh sau này. Với lớp 1 điều quan <br /> trọng nhất là đọc, viết được có đọc được tốt, học sinh mới hiểu được nội dung văn bản  <br /> để  lên lớp trên học sinh mới học tốt được các môn học khác .TrườngTiểu học   Phú <br /> Thủy đã chú trọng tổ chức phụ đạo riêng cho đối tượng học sinh  còn chậm. Chính vì lẽ <br /> đó bản thân mỗi giáo viên chủ  nhiệm phải có biện pháp để  phụ  đạo học sinh của lớp  <br /> mình . Chính vì lẽ  đó mà tôi chọn  sáng kiến “Một số  biện pháp rèn đọc cho học sinh  <br /> lớp 1”.<br /> 2. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU:<br />         Muốn nâng cao chất lượng giờ dạy môn Tiếng Việt và rèn đọc cho học sinh  .<br /> a.Lý luận :<br />      ­ Giáo viên tích cực tham khảo tài liệu như sách giáo khoa, sách hướng dẫn cho <br /> giáo viên và chương trình bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ .<br /> ­ Tham gia dự giờ thăm lớp học hỏi kinh nghiệm giảng dạy và phương pháp dạy <br /> học  ­ Tham gia đầy đủ các buổi họp chuyên môn , sinh hoạt tổ chuyên môn .<br /> b.Thực tiễn :<br /> ­ Cơ sở vật chất của nhâ trường còn hạn chế , đồ dùng dạy học còn thiếu .<br /> ­ Phụ  huynh chưa thật sự  quan tâm cho con em. Học sinh chưa thực sự  ham  <br /> học .Chất lượng dạy học đều giao khoán trắng cho GV chủ  nhi  ệm và giáo viên bộ <br /> môn.<br /> II.CƠ SỞ NGHIÊN CỨU ­ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:<br /> A.Phạm vi và thời gian của đề tài . <br />      Đề tài này được áp dụng trong tất cả các giờ Tiếng Việt ở lớp 1. Trong thời gian  <br /> 1 năm từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 5 năm 2017, tại trường Tiểu học  Phú Thủy– Lệ <br /> Thủy ­ Quảng Bình.<br />  2. Cơ sở nghiên cứu: <br />        Nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến rèn đọc cho học sinh lớp1  Đề xuất một  <br /> số biện pháp rèn đọc cho học sinh  lớp 1 . Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu về rèn đọc  <br /> cho học sinh  lớp 1 B. <br /> *   Các phương pháp nghiên cứu 1. <br />       1. Phương pháp quan sát <br />       2. Phương pháp điều tra. <br />       3.Phương pháp tổng kết kinh nghiệm<br />      4. Phương pháp thực nghiệm khoa học giáo dục<br />      5. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm <br /> III. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:<br /> 1.Nôi dung cua đê tai<br /> ̣ ̉ ̀ ̀<br />  a.Thực trạng ,tình hình qua khảo sát điều tra: Vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo  <br /> sát nhỏ trong lớp 1B Trường tiểu học  Phú Thủy với nội dung sau :<br />    ­ Tìm hiểu số  học sinh đi học mẫu giáo và số  học sinh không đi học mẫu giáo  <br /> hoặc đi học không đều .tìm hiểu lý do học sinh không đi học mẫu giáo .­ Kiểm tra sự sự <br /> nắm bắt , nhận diện chữ cái đã học trong trường mầm non Phú Thủy.Kết quả thu được  <br /> như sau : <br /> ­Tổng số : 24 em<br />       ­  Học sinh không đi học mẫu giáo : <br />       01  Em : Hoàng Thị Ni Na. <br />       01 Em Hoàng Thành Đạt học sinh chậm biết 5 – 19 chữ cái  <br />      ­ Học sinh đi học không đều : 10 em <br />      ­ Học sinh đi học đều : 12 em .<br /> *­ Kết quả khảo sát nhận diện chữ cái : Tổng số : 24 em <br />     + Không biết chữ cái :             1 em <br />     + Không biết dấu Thanh         24 em<br /> + Nhận biết mặt chữ chậm     10 em <br />     + Nhận biết các chữ :              12 em <br />      Qua đó tôi thấy tỉ lệ học sinh nhận diện chưa chắc chắn chính xác bảng chữ  cái <br /> quá thấp nên dẫn đến kết quả  học tập của học sinh sẽ không cao. Một trong những lí  <br /> do dễ  thấy là vì các em chưa được sự  quan tâm của gia đình. Các em chưa chăm chỉ <br /> học.Vì vậy là giáo viên chúng ta phải biết được đặc điêm tình hình của từng đối tượng  <br /> phát huy những mặt tích cực của học sinh. Biết lựa chọn phương pháp, hình thức tổ <br /> chức tiết học sao cho các em luôn cảm giác thoải mái thích thú , thích được tham gia học <br /> một cách tự nguyện không gò ép. Giáo viên phải gần gũi yêu thương động viên kịp thời  <br /> để  học sinh thích học. Nhận thức được điều này và thấy rõ được những khó khăn cơ <br /> bản tôi đã thực hiện một số biện pháp. Rèn kĩ năng đọc cho các em học sinh lớp 1 để <br /> các em có điều kiện học tốt cùng các bạn trong lớp. Đó cũng chính là tôi đã thực hiện  <br /> tốt các cuộc vân động do ngành đề  ra, thực hiện tốt nhiệm vụ  năm học không để  học  <br /> sinh ngồi nhầm lớp.2 Bi ện pháp a. Biện pháp tác động giáo dục ­ Từ những thực trạng  <br /> trên tôi đã tiến hành họp phụ huynh học sinh đề nghị và yêu cầu thống nhất trang bị đủ <br /> sách vở đồ dung cần thiết phục vụ cho môn học.Cùng bàn thảo luận với phụ huynh đưa <br /> ra các quy định học ở lớp cũng như học ở nhà .­ Yêu cầu, đề nghị  phụ huynh nhắc nhở <br /> uốn nắn kịp thời việc học và làm bài ở nhà của học sinh­ Tham mưu với nhà trường để <br /> giáo viên có đủ  đồ  dung tranh  ảnh và tài liệu tham khảo phục vụ  bài dạy. Đồng thời <br /> mượn đồ  dùng học tập ,sách cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn.­ Xây dựng đôi bạn <br /> học sinh HTT­ HS chưa HTT kèm cặp nhau . Xây dựng nề nếp kiểm tra bài 15 phút đầu  <br /> giờ của từng bàn sau đó ghi điểm thi đua cho các nhóm vào “Góc bông hoa điểm 10” ở <br /> không gian môi trường học tập thân thiện . Cùng với tổ  chuyên môn thảo luận về  ý <br /> tưởng các biện pháp rèn đọc cho học sinh  của mình . Chuẩn bị bài dạy thật kĩ, có kiến  <br /> thức phù hợp cho cả  3 đối tượng học sinh, lựa chọn các phương pháp, hình thức dạy  <br /> học phù hợp tạo hứng thú cho học sinh. <br /> b. Một số biện pháp rèn đọc cho học sinh và Hs còn chậm lớp 1<br /> + Trong quá trình rèn đọc giáo viên cần rèn luyện một cách linh hoạt các phương <br /> pháp khác nhau để phù hợ với đặc trưng của phân môn và phù hợp với nội dung của bài  <br /> dạy. Quá trình hướng dẫn học sinh rèn đọc trước hết giáo viên phải sử  dụng phương <br /> pháp làm mẫu. Nghĩa là giáo viên làm mẫu cho học sinh nghe, yêu cầu giọng đọc của <br /> giáo viên phẩi chuẩn, diễn cảm thể  hiện đúng nội dung, ý nghĩa của bài học để  học <br /> sinh bắt trước đọc theo. Sau đó giáo viên phải kết hợp phương pháp luyện đọc theo <br /> mẫu, luyện đọc đúng, đọc chính xác các phụ  âm đầu, âm chính, âm cuối, dấu thanh­  <br /> Ngoài ra để phần rèn đọc đạt kết quả tốt thì cần phải có các yếu tố khác như cơ sở vật  <br /> chất đầy đủ, đồ dùng học tập. Bên cạnh đó giáo viên phải luôn tích cực tự  học, tự rèn <br /> luyện để nâng cao trình độ năng lực. Nếu phối hợp các yếu tố trên sẽ giúp học sinh đọc <br /> đúng, diễn cảm tốt. Từ đó thể  hiện được nội dung của bài học, thấy được cái hay, cái <br /> đẹp của cuộc sống qua từng bài học.<br /> A. Phần học các nét chữ cơ bản :<br /> ­ Ngay sau những buổi đầu rèn nề nếp, tôi cho học sinh học các nét chữ cơ bản.  <br /> Tôi đã dạy thật kỹ, thật tỉ mỉ tên gọi và cách viết các nét chữ  đó. Để  cho học sinh dễ <br /> hiểu, dễ nhớ nhứng nét chữ cơ bản tôi phân theo cấu tạo các nét có tên gọi và cấu tạo <br /> gần giống nhau thành từng nhóm để học sinh dễ nhận biết và so sánh. Dựa vào các nét  <br /> chữ cơ bản này mà học sinh phân biệt được các chữ cái, kể cả các chữ cái có hình dáng  <br /> cấu tạo giống nhau. Ví dụ: Các nét chữ  cơ  bản và tên gọi. | Nét sổ  thẳng ­ Nét gạch <br /> ngang Nhóm 1. \ Nét xiên phải / Nét xiên trái Nét móc trên Nhóm 2. Nét móc dưới Nét  <br /> móc hai đầu Nhóm 3. Nét cong trái Nét tròn Nét khuyết trên Nhóm 4. Nét khuyết dưới  <br /> Nét khuyết thấp Nét thắt .<br /> B. Phần học âm : Sau khi các em nắm được tên gọi và cấu tạo  các nét cơ bản, <br /> thì các em được học phần âm. Dạy phầm âm vô cùng quan trọng. Việc nắm chữ  cái <br /> chắc thì giúp các em ghép được các tiếng đơn, từ  tiếng đơn giúp các em ghép thành từ <br /> đơn , từ  đôi ... Từ từ  các em ghép tạo thành câu mức độ  đơn giản , ví dụ  : Đu đủ  nhà <br /> na ...<br />  Giai đoạn này , trong quá trình dạy giáo viên cần cho học sinh phân tích cụ thể từng nét  <br /> chữ cơ bản trong từng chữ cái . nếu chữ cái đó có tên gọi giống nhau , nhưng khác nhau  <br /> về cách viết thì GV cần cho Hs phân tích và chỉ rỏ các âm này giống nhau và khác nhau  <br /> như  thế  nào ? từ đó học sinh nắm vững hơn về âm. Ví dụ  c, k, q đọc là cờ  , viết khác <br /> nhau...Đối với chương trình công nghệ 1. Phần viết giáo viên cho học sinh nhận thấy <br /> sự  khác biệt giữa con chữ viết thường và chữ  viết in thường trên sách, báo ....khác với <br /> chữ viết vào vở nhưng giống nhau cách đọc.<br />    ­ Lưu ý khi dạy các âm ghép ch , nh ,th, ph ,gh, ng , ngh,  kh ,tr. Giáo viên cần phân <br /> loại         các cặp âm như  : ch – tr : s – x ..... Hướng dẩn phân biệt , phát âm chính xá  <br /> tránh nhầm    lẩn hoặc khi dạy tiếng có dấu thanh hỏi , ngã cần giúp các em đọc hoặc <br /> đánh vần chính xác: ví dụ    dổ/ giỗ ... Không những thế , qua từng ngày, từng bài , nghỉ <br /> ra một số cách kiểm tra, đánh giá , củng cố  kiến thức các em. Tránh những nội dung ôn <br /> tập hoặc những kiến thức đơn diệu không phát huy được sự  thông minh tháo vát của  <br /> học sinh .<br /> Ví dụ  thông qua bài học âm t, cho hs tìm một số  tiếng mới , từ  có chứ  âm đamg học  <br /> như : <br /> ti tỉ   , từ từ,...nhằm giúp hs sáng tạo, hào hứng trong tìm kiếm kiến thức.Nhằm giúp hs <br /> củng cố về âm, từ ngày càng phong phú hơn.<br /> C. Học phần vần:<br /> +  Sang phần vần, học sinh đã học được chữ hoa nên trong cácđoạn văn học ở lớp  <br /> , tôi luyện cho hs nhận biết được chữ sau chấm phải viết hoa, các danh từ riêng , tên địa  <br /> danh , tên phiên âm nước ngoài cách đọc , cách đọc, cách viết  . <br /> Ví dụ :  Bài đọc Nhã ý ví dụ tên nước ngoài : A­ lếch­ xăng.....chữ  Chủ viết hoa  <br /> C....<br /> + Vì thường xuyên theo giỏi học sinh nên tôi phân loại học sinh lớp thành các Đối  <br /> tượng :<br /> Học sinh HTT, Học sinh HT và HS chưa HT và phân công theo giỏi. Học sinh  <br /> hoàn thành tốt kèm học sinh chưa hoàn thành...<br /> + Đúng thế, dạy trẻ ngôn ngữ bằng ngôn ngữ cuả trẻ dể hòa đồng với nhau. Tuy  <br /> nhỏ  song trẻ  có lòng tự  trọng thấy bạn dạy mình như  vậy , nên cũng cố  gắng hơn để <br /> khỏi thua bạn<br />   + Từ những điều các em học được từ  cô thầy , các em có thể chuyển tải lại cho <br /> bạn một cách tự  tin hơn .Song không  ỷ  lại cho hS (HTT), GV thường xuyên kiểm và  <br /> kèm HS còn chậm, HSchưa   hoàn thành môn học.Ngoài ra ,hằng ngày giaó viên ghi  <br /> phiếu ghi sẳn từ, tiếng , câu và đoạn văn ngắn chứa vần đang học và đã  học . Nhằm <br /> củng cố kiến thức đã học ngày càng vững vàng hơn.<br /> Kết quả : Sau khi học phần vần xong đạt 97 % hs nắm chắc kiến thức. Cuối năm  <br /> học sang tuần 33 học sinh còn chậm giảm hẳn. Song còn 1 em Hoàng  Thành Đạt đọc ,  <br /> viết  Toán còn quá chậm do thiểu năng trí tuệ.<br /> <br />                                                        KẾT LUẬN<br />    Tóm lại ở tất cả tường hợp HS chậm đọc, việc quan tâm của giáo viên đến từng  <br /> học sinh và phương pháp giảng dạy sát đối tượng học sinh, kịp thời động viên khích lệ, <br /> đáp  ứng đúng những điều các em còn thiếu về kiến thức, kĩ năng nhận chữ  nhanh...Sẻ <br /> giúp các em  dần theo kịp yêu cầu chất lượng đọc ở cấp tiểu học.<br />      Song nhiệm vụ  của người GV vẫn là sự  tiến bộ  chung của toàn lớp . Vì thế  tôi <br /> nghĩ , trong tất cả  các khâu soạn   giảng kiến thức người giáo viên phải lấy trình độ <br /> chung của lớp mình làm chuẩn mực để  hướng tới . Vấn đề  là HS chậm đọc,GV cần <br /> quan tâm , dành cho  các em sự ưu ái , sự dạy bảo ân cần, luôn động viên khích lệ trong  <br /> mọi tình huống....Vì sự tiến bộ của học sinh là sự một món quà quí giá đối với thầy cô <br /> giáo.<br /> * MỘT SỐ KIẾN NGHỊ: <br />       Để cuối năm xóa hết được số  học sinh chậm  đọc lớp 1 tôi có một số  kiến nghị <br /> như sau : <br /> ­ Về  phía phụ  huynh cần quan tâm đến việc học của con em, ngay từ  lớp mầm  <br /> non cần cho các em đi học đúng độ tuổi và chuyên cần. Đến lớp 1 cần chuẩn bị đầy đủ <br /> dụng cụ học tập, sách vở  để  các em có điều kiện học tốt . Tạo mọi điều kiện để  con <br /> em đi học chuyên cần , thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để nắm bắt tình  <br /> hình học tập của con em mình.<br />   ­ Về  phía nhà trường cần tổ  chức phụ  đạo riêng số  học sinh và HS chậm đọc <br /> ngay từ đầu năm học .Trang bị thêm tranh ảnh phục vụ dạy học môn Tiếng Việt.<br />   ­ Về  phía giáo viên phải thực sự  quan tâm yêu thương gần gũi và tạo không khí <br /> vui để học giúp các em học chậm yêu thích môn học .Vận dụng linh hoạt các hình thức ,  <br /> phương pháp dạy học tích cực để các em có cơ  hội phát triển kiến thức của mình.tăng <br /> cường  ứng dụng công nghệ  thông tin vào trong giảng dạy để  tiết học có hiệu quả  tốt  <br /> .Cần tăng cường rèn kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động luyện nói . <br /> ­ Về  phía học sinh phải đi học chuyên cần , thực hiện tốt các yêu cầu của cô <br /> giáo . Trên đây là một số  kiến nghị của tôi . Rất mong các cấp lãnh đạo quan tâm giúp <br /> đỡ tạo điều kiện để  học sinh và hs đọc chậm, đọc  tốt hơn . Do điều kiện có hạn nên  <br /> sáng kiến chưa thật sự  đầy đủ  và hoàn chỉnh, có nhiều chỗ  còn sơ  suất, tôi rất mong <br /> được sự  góp ý của các cấp lãnh đạo và các đồng chí đồng nghiệp để  sáng kiến  được <br /> hoàn thiện hơn . <br /> <br /> <br /> <br />                                                                            <br />