Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
<br />
<br />
<br />
MỤC LỤC Trang<br />
I. PHẦN MỞ ĐẦU<br />
I.1. Lý do chọn đề 2<br />
tài…………………………………………………..<br />
3<br />
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề <br />
3<br />
tài……………………………………..<br />
3<br />
I.3. Đối tượng nghiên <br />
cứu……………………………………………... 3<br />
I.4. Phạm vi nghiên <br />
cứu……………………………………………….. 3<br />
I.5. Phương pháp nghiên 4<br />
cứu…………………………………………..<br />
4<br />
II. PHẦN NỘI DUNG<br />
5<br />
II.1. Cơ sở lý <br />
5<br />
luận……………………………………………………...<br />
6<br />
II.2. Thực <br />
trạng………………………………………………………... 7<br />
a. Thuận lợi, khó 8<br />
khăn………………………………………………… 8<br />
b. Thành công, hạn 8<br />
chế………………………………………………...<br />
19<br />
c. Mặt mạnh, mặt <br />
19<br />
yếu………………………………………………….<br />
19<br />
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác <br />
động……………………………… 20<br />
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt <br />
ra…… 21<br />
II.3. Giải pháp, biện 22<br />
pháp……………………………………………...<br />
24<br />
a. Mục tiêu của giải pháp, biện <br />
pháp………………………………......<br />
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện <br />
pháp……………..<br />
c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện <br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 1<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
<br />
pháp………………………...<br />
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện <br />
pháp…………………………<br />
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên <br />
cứu……..<br />
II.4. Kết quả.<br />
…………………………………………………………...<br />
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ<br />
III.1. Kết luận……………………………………….<br />
………………….<br />
III.2. Kiến nghị, đề xuất……………………………………….<br />
……….<br />
Tài liệu tham khảo……………………………………….<br />
……………. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
I. PHẦN MỞ ĐẦU<br />
I. 1. Lý do chọn đề tài<br />
Tiểu học là cấp học đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành, phát triển toàn <br />
diện nhân cách con người. Giáo dục cấp Tiểu học là một giai đoạn giáo dục <br />
khó nhất, đặt nền móng cho giáo dục phổ thông và cho toàn bộ hệ thống giáo <br />
dục quốc dân. Mục đích của giáo dục Tiểu học là giúp học sinh hình thành <br />
những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí <br />
tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung <br />
học cơ sở. Mục tiêu chính của giáo dục Tiểu học là giúp tất cả học sinh biết <br />
đọc, biết viết. Tiếng Việt là môn học có vai trò quan trọng đối với học sinh <br />
Tiểu học nói chung và học sinh dân tộc thiểu số nói riêng. Môn Tiếng Việt <br />
nhằm trang bị cho học sinh một công cụ để giao tiếp, phát triển tư duy, là cơ <br />
sở cho việc học tập các môn học. Môn Tiếng Việt nhằm rèn luyện cho học <br />
sinh bốn kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết và được dạy trong sáu phân môn khác <br />
nhau. Mỗi phân môn có một tầm quan trọng khác nhau, nó không tách rời mà <br />
đan xen, hỗ trợ cho nhau. Đối với phân môn Tập đọc ở lớp 3, nhiệm vụ trọng <br />
<br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 2<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
tâm là rèn kĩ năng đọc thành tiếng cho học sinh. Đọc được coi là một trong <br />
những kĩ năng quan trọng hàng đầu của cấp học.<br />
Trên địa bàn xã Ea Bông dân tộc Êđê chiếm phần lớn dân số của xã. Đặc <br />
biệt, trường Tiểu học Võ Thị Sáu là trường đặc thù có học sinh dân tộc Êđê <br />
chiếm 97,7%. Hầu hết các em còn rất hạn chế về ngôn ngữ nói, viết bằng <br />
Tiếng Việt. Các em nói chưa chuẩn, chưa đúng về một số hoặc nhiều tiếng, <br />
từ Tiếng Việt. Kĩ năng giao tiếp, diễn đạt bằng ngôn ngữ Tiếng Việt còn rất <br />
yếu. Các em chỉ giao tiếp với nhau bằng tiếng mẹ đẻ còn tiếng phổ thông các <br />
em chỉ sử dụng trong các tiết học hoặc khi tiếp xúc với thầy, cô giáo. Các em <br />
học sinh ở khu vực Buôn Sah, do bản tính rụt rè, ít nói chuyện, ít giao tiếp với <br />
người khác nên vốn từ Tiếng Việt tiếp thu được rất hạn chế. Do vậy, việc <br />
học tập, tiếp thu và rèn cho học sinh biết nghe, nói, đọc, viết là một vấn đề <br />
nan giải, nhất là đối với học sinh dân tộc thiểu số. Do khả năng tiếp thu <br />
Tiếng Việt của các em còn ít nên việc dạy cho các em đọc được rõ ràng, rành <br />
mạch, diễn cảm là một việc hết sức khó khăn và mất nhiều thời gian. Từ <br />
năm học 2013 – 2014 đến năm học 2015 – 2016, tôi được phân công dạy lớp 3 <br />
với tổng số học sinh dân tộc thiểu số chiếm 100%. Khi mới nhận lớp, chất <br />
lượng đọc Tiếng Việt đạt tỉ lệ rất thấp, đa số các em đọc chưa đúng tiếng từ, <br />
đọc sai dấu thanh, đọc sai vần, ngắt nghỉ câu chưa đúng,… Theo bảng thống <br />
kê khảo sát chất lượng đầu năm học cho thấy tỉ lệ học sinh đọc Tiếng Việt <br />
của lớp tôi chủ nhiệm như sau: <br />
Đọc đúng, Đọc nhỏ, Đọc Phát âm <br />
ĐẦU L T lưu loát nhát ngừng ngọng, sai<br />
NĂM giật cục<br />
HỌC<br />
SL Tỉ SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ <br />
lệ % % %<br />
2013 3 2 6 2 7 2 8 2 8 2<br />
– 4 7<br />
2014 , ,<br />
1 6<br />
2014 3 1 2 1 4 2 5 2 6 3<br />
– 3 9<br />
2015 , ,<br />
5 4<br />
2015 3 1 3 1 4 2 5 2 6 3<br />
– 2 7<br />
2016 , ,<br />
2 8<br />
Để góp phần nâng cao chất lượng đọc Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu <br />
số lớp 3, trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh với ý thức lương tâm, <br />
trách nhiệm nghề nghiệp, bản thân tôi luôn suy nghĩ và trăn trở, không ngừng <br />
tích lũy kinh nghiệm về rèn kĩ năng đọc để giúp các em dân tộc thiểu số đọc <br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 3<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
đúng, rõ ràng, lưu loát, diễn cảm. Vì vậy, tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số <br />
biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3” . Với hi <br />
vọng một số kinh nghiệm tôi vận dụng đã giúp cho học sinh dân tộc thiểu số <br />
lớp 3 có kĩ năng đọc sẽ là những kinh nghiệm hữu ích cho giáo viên Tiểu học, <br />
đặc biệt là giáo viên dạy lớp 3 ở những vùng có học sinh là người dân tộc <br />
thiểu số.<br />
I. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br />
Nghiên cứu đề tài nhằm tìm ra biện pháp rèn kĩ năng đọc cho hoc sinh dân t<br />
̣ ộc <br />
thiểu số lớp 3, nh ằ m giúp học sinh đọc đúng, đọc trôi chảy, lưu loát, ngắt <br />
nghỉ hơi đúng sau các dấu câu, không đọc quá to, quá nhỏ và giật cục trong <br />
khi đọc, từ đó các em đọc được diễn cảm hơn các tác phẩm. Luyện cho học <br />
sinh bốn kĩ năng sử dụng Tiếng Việt trong đó chú trọng đến kĩ năng nghe, nói, <br />
đọc. <br />
Nhiệm vụ của đề tài là phân tích thực trạng học sinh đọc chưa đúng, đọc nhỏ, <br />
đọc ngọng,… Vận dụng những cơ sở lí luận và thực tiễn có liên quan đến rèn <br />
kĩ năng đọc Tiếng Việt cho hoc sinh dân t<br />
̣ ộc thiểu số để đề xuất những biện <br />
pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3.<br />
I. 3. Đối tượng nghiên cứu<br />
Biện pháp rèn đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 trường Tiểu học Võ <br />
Thị Sáu.<br />
I. 4. Phạm vi nghiên cứu<br />
Học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 trong trường Tiểu học Võ Thị Sáu năm học <br />
2013 – 2014; 2014 – 2015 và học kì I của năm học 2015 – 2016.<br />
I. 5. Phương pháp nghiên cứu <br />
Phương pháp quan sát. <br />
Phương pháp thuyết trình, giảng giải. <br />
Phương pháp luyện tập thực hành. <br />
Phương pháp điều tra, thống kê.<br />
Phương pháp nghiên cứu tài liệu.<br />
Phương pháp sử dụng trò chơi học tập.<br />
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.<br />
II. PHẦN NỘI DUNG<br />
II. 1. Cơ sở lý luận <br />
Ở Tiểu học môn Tiếng Việt là môn có vị trí hết sức quan trọng: Nhằm giúp <br />
các em phát triển kĩ năng sử dụng Tiếng Việt. Từng bước giúp các em làm <br />
chủ được công cụ ngôn ngữ để học tập trong nhà trường và giao tiếp một <br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 4<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
cách đúng đắn, mạch lạc tự nhiên, tự tin trong môi trường xã hội, thuộc phạm <br />
vi hoạt động của lứa tuổi. Môn Tiếng Việt góp phần cùng với môn học khác <br />
rèn luyện các thao tác tư duy cơ bản cho học sinh. Cung cấp những hiểu bi ết <br />
sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người Việt Nam hiện đại, có ý thức thấm <br />
nhuần truyền thống tốt đẹp của dân tộc, ưa chuộng lối sống lành mạnh, ham <br />
thích làm việc và khả năng rèn luyện thích ứng với cuộc sống xã hội sau này. <br />
Trường Tiểu học Võ Thị Sáu chiếm đa số là học sinh dân tộc thiểu số. <br />
Những khó khăn trong cuộc sống, sinh hoạt, học tập của các em là: Thiếu <br />
điều kiện học tập, quá trình học không liên tục, kiến thức nắm không vững <br />
chắc, thiếu động cơ học tập. Biết đọc, biết viết là mục tiêu số một ở học <br />
sinh Tiểu học. Vốn Tiếng Việt là rất cần thiết trước khi học chữ. Không biết <br />
hoặc biết ít Tiếng Việt là trở ngại lớn nhất cho học sinh dân tộc thiểu số. <br />
Tập nói Tiếng Việt là nhiệm vụ đầu tiên với các em. Học sinh dân tộc thiểu <br />
số cần có vốn Tiếng Việt trước để học chữ. Bộ Giáo dục đã có nhiều văn <br />
bản chỉ đạo như công văn số 8114/ BGDDTGDTH về việc nâng cao chất <br />
lượng dạy học cho học sinh dân tộc thiểu số ban hành ngày 15 tháng 9 năm <br />
2009. Nghe – nói – đọc – viết là bốn kĩ năng của Tiếng Việt, để đạt các yêu <br />
cầu so với chuẩn kiến thức – kĩ năng theo quyết định số 16/2006/ QĐ<br />
BGDĐT ban hành ngày 15 tháng 5 năm 2006. Dạy học tăng cường Tiếng Việt <br />
cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3. Bài tập bổ trợ Tiếng Việt cho học sinh <br />
dân tộc thiểu số lớp 1, 2, 3 tại Đăk Lăk của Sở Giáo dục và Đào tạo Đăk Lăk <br />
nhằm bổ trợ cho học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết Tiếng Việt để giúp <br />
các em học tốt môn Tiếng Việt và các môn học khác.<br />
II. 2. Thực trạng<br />
a. Thuận lợi, khó khăn<br />
* Thuận lợi:<br />
Nhà trường, tổ chuyên môn thường tổ chức chuyên đề, thao giảng, dự <br />
giờ để giáo viên trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau nhằm tháo gỡ những vướng <br />
mắc trong quá trình giảng dạy.<br />
Đội ngũ giáo viên có nhiều kinh nghiệm, có ý thức tốt về trách nhiệm <br />
người giáo viên và sẵn sàng giúp đỡ đồng nghiệp về chuyên môn cũng như <br />
giúp nhau tháo gỡ những khó khăn. <br />
Các em học sinh đa số rất ngoan, nghe lời cô giáo, thích khích lệ động <br />
viên khen thưởng,…<br />
Được sự quan tâm về việc học tập của một số phụ huynh có ý thức trách <br />
nhiệm cùng với giáo viên trong việc học tập của con em mình như: Chuẩn bị <br />
đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập, thường xuyên nhắc nhở và tạo điều kiện <br />
tốt cho con em mình đến lớp cũng như học tập ở nhà.<br />
* Khó khăn:<br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 5<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
Trường thuộc địa bàn của xã có nhiều khó khăn, học sinh dân tộc thiểu số <br />
của lớp tôi chiếm 100% trong đó hơn 50% học sinh đọc, viết rất yếu. Đa số <br />
các em tiếp thu kiến thức còn nhiều hạn chế; kĩ năng nghe, nói, đọc, viết rất <br />
chậm.<br />
Cha mẹ các em phần lớn nằm trong diện lao động nghèo, hoàn cảnh khó <br />
khăn và diện xóa đói giảm nghèo lại nhiều. Vì thế, cha mẹ chưa hoặc không <br />
quan tâm, chăm lo đến việc học hành cho con em mình. Cá biệt còn có trường <br />
hợp học sinh theo cha mẹ đi làm lò gạch, đi nhặt điều, đi mót cà phê,…. làm <br />
gián đoạn việc học tập của các em gây ảnh hưởng đến độ liên tục của bài <br />
học trong chương trình, các em không tiếp thu được bài, hổng kiến thức. Đã <br />
khiến cho nhiều học sinh không tích cực trong các hoạt động học tập. Nhiều <br />
cha mẹ học sinh không hoặc chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập của <br />
con em mình, chưa tạo điều kiện tốt để các em đến lớp cũng như nhắc nhở <br />
các em học bài, đọc bài ở nhà.<br />
Học sinh dân tộc thiểu số khó nhớ, mau quên, nhiều em đọc, viết chưa thành <br />
thạo, đọc sai tiếng từ và dấu thanh còn nhiều.<br />
Đồ dùng dạy học môn Tiếng Việt còn hạn chế. Giáo viên mất nhiều thời <br />
gian đầu tư vào đồ dùng dạy học tự làm.<br />
Do điều kiện kinh tế của gia đình các em còn gặp nhiều khó khăn, lớp tôi <br />
chủ nhiệm có nhiều em thuộc diện hộ nghèo, ngoài giờ lên lớp các em còn <br />
phải làm việc phụ giúp gia đình. Khả năng giao tiếp và sử dung Tiếng Việt <br />
của các em còn nhiều hạn chế, kĩ năng giao tiếp chưa nhuần nhuyễn, một vài <br />
phụ huynh nói tiếng phổ thông gặp nhiều khó khăn, thậm chí có phụ huynh <br />
không biết chữ,… nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc đọc, viết và học tập <br />
của các em.<br />
b. Thành công, hạn chế<br />
* Thành công: Sau khi thực hiện các biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh <br />
dân tộc thiểu số lớp 3 đã có dấu hiệu khả thi rõ rệt: Khả năng giao tiếp bằng <br />
tiếng phổ thông của các em được tốt hơn, các em có kĩ năng nghe, nói, đọc, <br />
viết đúng dấu thanh hơn. Các em phát huy được tính tích cực, có ý thức học <br />
tập tốt, hăng hái phát biểu ý kiến xây dựng bài. <br />
* Hạn chế: Bên cạnh những thành công còn có những hạn chế nhất định: <br />
Tình trạng một số học sinh dân tộc thiểu số tại chỗ lười học hay vắng học <br />
vẫn còn phát âm chưa chuẩn Tiếng Việt đang diễn ra. Tiếp thu chậm, hổng <br />
hóc kiến thức ở những ngày nghỉ học. Lớp học ở điểm phụ, thuộc vùng khó <br />
khăn, vẫn còn nhiều cha mẹ học sinh không biết chữ nên không kèm cặp, dạy <br />
thêm ở nhà cho các em.<br />
c. Mặt mạnh, mặt yếu<br />
* Mặt mạnh:<br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 6<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
Ngay từ đầu năm học 2013 – 2014 đến nay, khi thực hiện những biện <br />
pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 và nhận được sự <br />
hưởng ứng của nhiều đồng chí giáo viên trong trường. Mỗi thầy, cô giáo đều <br />
thấy rõ mình phải làm gì ngay từ đầu năm học, cùng học hỏi, trao đổi kinh <br />
nghiệm để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.<br />
Đề tài đã giúp cho giáo viên phát hiện những thiếu sót trong quá trình giảng <br />
dạy, kịp thời phát hiện những yếu kém trong học tập của các em giúp cho học <br />
sinh có kĩ năng đọc đúng, đọc lưu loát, đọc to, rõ ràng, phát âm đúng chính tả,<br />
… và học tốt môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác.<br />
* Mặt yếu:<br />
Một số học sinh chưa thực sự hiếu học, hay quên đồ dùng học tập, chưa <br />
chuẩn bị bài đầy đủ trước khi đến lớp. Các em học sinh yếu vừa nhận biết <br />
mặt chữ vừa đánh vần để đọc trơn. Một số học sinh chưa học theo kịp yêu <br />
cầu kiến thức kĩ năng của môn học. Các em chưa hiểu hết được tầm quan <br />
trọng của việc đọc hiểu, mà các em chỉ chú ý đến việc đọc cho xong bài, đọc <br />
to. Các em không trả lời được câu hỏi trong nội dung bài hoặc trả lời còn lúng <br />
túng, không diễn đạt được để người khác hiểu,…<br />
Kĩ năng đọc của học sinh dân tộc thiểu số còn quá yếu. Do đó, giáo viên khó <br />
khăn, vất vả và mất nhiều thời gian để nghiên cứu phương pháp dạy học <br />
cũng như biện pháp rèn đọc cho học sinh.<br />
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động đến một số biện pháp rèn kĩ <br />
năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
Nguyên nhân của một số thực trạng kể trên là do những năm gần đây <br />
giáo viên đã luôn ý thức quan tâm, chăm chút cho học sinh trong từng tiết học, <br />
với mỗi bài học giáo viên đã nghiên cứu kĩ để lựa chọn và tổ chức hình thức <br />
rèn kĩ năng đọc sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Đồng thời giáo <br />
viên luôn luôn động viên khuyến khích, khêu gợi cho học sinh lòng ham mê <br />
học tập, có thái độ tích cực, tự giác luyện đọc. Mạnh dạn phát biểu trước <br />
lớp, trước nhóm, trước liên đội,… để từng bước trau dồi cho các em về kĩ <br />
năng đọc và kĩ năng giao tiếp từ đó các em vui chơi, hòa đồng với các bạn của <br />
lớp, của trường.<br />
Trong quá trình truyền thụ kiến thức cho học sinh, giáo viên đã phân hóa <br />
được đối tượng học sinh. Tìm hiểu hoàn cảnh của từng học sinh để có biện <br />
pháp hướng dẫn cho các em khả năng học tập tốt nhất. Đầu tư vào việc soạn <br />
giảng, gây hứng thú học tập cho học sinh.<br />
Việc tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa cho học sinh: Tập tổ chức <br />
các trò chơi, thi Giao lưu tiếng Việt, các hoạt động văn nghệ,… Tham gia các <br />
hoạt động của Đội như Trò chơi dân gian, Thi đố vui để học,… nhằm phát <br />
triển khả năng giao tiếp, khả năng biểu cảm, khả năng nói lưu loát cho học <br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 7<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
sinh ít được chú trọng nên cũng ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng giáo dục <br />
của học sinh.<br />
Nội dung môn Tiếng Việt nói chung và môn Tập đọc nói riêng rất <br />
phong phú, kênh hình ở sách giáo khoa được trình bày đẹp, phù hợp tâm sinh lí <br />
lứa tuổi các em. Học sinh lớp 3 đã được học về kĩ năng đọc, kĩ năng nói, kĩ <br />
năng kể chuyện. Đây là điều kiện để giúp các em học sinh nói chung và nhất <br />
là các em học sinh dân tộc thiểu số phát âm chuẩn Tiếng Việt.<br />
Tuy nhiên một số học sinh chưa xác định động cơ học tập đúng đắn nên <br />
chưa chăm học. Chưa thực sự nắm được phương pháp học tập.<br />
Là trường đặc thù chiếm đa số học sinh người dân tộc thiểu số nên <br />
tiếng mẹ đẻ để lộ khuyết điểm về cách phát âm, học Tiếng Việt của các em <br />
học sinh trong trường. Trình độ dân trí thấp, đời sống nhiều gia đình còn <br />
nghèo đói. Đa số các em sống trong gia đình có nhiều thế hệ, giao tiếp hàng <br />
ngày bằng tiếng mẹ đẻ, cha mẹ bận rộn với công việc làm ăn hoặc không <br />
biết chữ nên rất khó khăn trong việc rèn đọc cho các em ở nhà, ít quan tâm <br />
đến việc học của con mình. <br />
Bên cạnh đó một số em bị chi phối bởi công việc gia đình nên thường <br />
hay nghỉ học, thời gian tự học ở nhà cũng như ở trường ít không đảm bảo <br />
việc hoàn thành các bài tập, bài đọc và luyện đọc. Một số em khi được gọi <br />
đọc bài còn mắc nhiều lỗi phát âm, đọc và trả lời các câu hỏi còn nhỏ, trả lời <br />
không đủ câu, đọc sai hoặc thiếu dấu thanh, không nắm được cách đọc các <br />
âm ghép (Ví dụ: th, ch, nh, ng, ngh, gh, tr, kh, uyu, uych, uyên, …). Đại bộ <br />
phận học sinh có khi hiểu nhưng lại diễn đạt sai dẫn đến hiểu sai nghĩa. (Ví <br />
dụ: “Noi gương chú bộ đội” thì học sinh lại nói: “Nói gương chú bô đôi” <br />
hoặc đọc từ “Cái cầu” thì các em đọc là “Cái câu”. Có thể nói, đó là nguyên <br />
nhân khách quan tác động “vô thức” đến nhiều học sinh dân tộc thiểu số. <br />
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra<br />
Xuất phát từ quan điểm là rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3. <br />
Môn Tập đọc là một phân môn mang tính tổng hợp, bởi bên cạnh việc dạy <br />
học chúng ta còn trau dồi kiến thức về tiếng Việt, kiến thức về văn học, về <br />
đời sống, giáo dục tình cảm, thẩm mĩ cho học sinh. Phân môn Tập đọc góp <br />
phần hình thành và phát triển kĩ năng đọc cho học sinh bằng một trong bốn <br />
yêu cầu cơ bản mà học sinh Tiểu học cần phải nắm vững. <br />
Việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh đạt kết quả chưa cao. Tình trạng này do <br />
nhiều nguyên nhân, song nguyên nhân lớn nhất là cách thức về phương pháp <br />
rèn đọc chưa được coi trọng. Trên thực tế, nếu không có kĩ năng đọc thì học <br />
sinh không có điều kiện học các môn học khác, không thể tiếp thu tri thức của <br />
nhân loại.<br />
Thông qua dạy đọc, tôi đã giúp các em đọc đúng, đọc hay và dạy cho các em <br />
cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Dạy đọc “ngôn ngữ” với dạy đọc “văn học”. <br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 8<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
Đó chính là cơ sở dạy học cho học sinh trưởng thành và phát triển cả về trí <br />
tuệ và tâm hồn, nhân cách và tri thức.<br />
Từ đó tôi thấy rõ, xác định được việc rèn đọc cho học sinh Tiểu học nói <br />
chung và học sinh dân tộc thiểu số nói riêng là một việc làm hết sức cần <br />
thiết. Chúng ta phải làm thế nào để thông qua môn Tập đọc giúp học sinh <br />
không những đạt được năng lực đọc mà phải hiểu nội dung của bài. Hay nói <br />
một cách khác, tôi tìm phương pháp tiếp cận làm cho học sinh có cảm tình với <br />
bài học đó, thúc đẩy học sinh biểu lộ tình cảm, thái độ tự nhiên thông qua <br />
giọng đọc.<br />
Trong thực tế hiện nay, để thực hiện được vấn đề này, tôi đã thay đổi cách <br />
truyền thụ giúp các em có thể nắm bắt được tri thức, thực hiện việc dạy theo <br />
hướng đổi mới. Mặt khác, việc dạy đọc cho học sinh đã có từ lâu và cũng có <br />
nhiều tài liệu đề cập đến. Tất cả đều khẳng định vai trò của việc dạy đọc, <br />
đọc hiểu, đọc diễn cảm cho học sinh. <br />
Trong quá trình rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số tôi luôn <br />
luôn đổi mới phương pháp dạy học, dạy lồng ghép các hoạt động, các trò <br />
chơi bổ ích để gây hứng thú cho các em không chán nản trong học tập, tạo <br />
cho các em cảm giác “Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”. Từ đó các em <br />
sẽ gây hứng thú trong học tập và thích đến trường, đến lớp để học tập.<br />
Trong quá trình giảng dạy hoặc tiếp xúc nói chuyện với học sinh, với <br />
đồng nghiệp, với tất cả mọi người cũng phải nói chuẩn tiếng Việt không <br />
được nói tiếng địa phương để các em bắt chước và học theo.<br />
Trong giờ dạy tôi quan tâm chú ý nhiều hơn đến học sinh đọc, viết sai <br />
chính tả (dấu thanh, các phụ âm đầu, các vần khó) để uốn nắn các em đọc, <br />
viết cho chính xác. <br />
Tôi đã theo học lớp dạy tiếng Êđê để hiểu biết vốn ngôn ngữ, phong tục tập <br />
quán của người dân tộc địa phương nơi đang công tác, để phát huy hết khả <br />
năng của mình trong công tác giảng dạy. Phối hợp với lãnh đạo, đoàn thể, hội <br />
cha mẹ học sinh trong nhà trường để cùng nhau nắm bắt tình hình, nguyên <br />
nhân những em học sinh có nguy cơ bỏ học hoặc những em đã bỏ học để <br />
động viên các em đi học đầy đủ và vận động các em vào lớp tiếp tục học tập. <br />
Đặc biệt cần quan tâm nhiều hơn đến đối tượng học sinh khó khăn nhằm <br />
cảm hoá các em để các em coi thầy, cô giáo là chỗ dựa tinh thần và tạo được <br />
mối quan hệ tình cảm thầytrò, làm cho các em thích đến trường hơn ở nhà <br />
thì các em sẽ đi học chuyên cần và tích cực học tập do đó giảm thiểu được <br />
tối đa các em học yếu môn Tiếng Việt. <br />
II. 3. Giải pháp, biện pháp<br />
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp<br />
<br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 9<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
Mục đích nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt nói chung và <br />
rèn kĩ năng đọc cho học sinh tộc dộc thiểu số lớp 3 nói riêng nhằm giúp các <br />
em sử dụng tiếng phổ thông vào trong cuộc sống hằng ngày, giàu vốn Tiếng <br />
Việt để các em hòa nhập với cộng đồng.<br />
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp<br />
Dựa trên tình hình thực tế của nhà trường, dựa vào chất lượng của năm <br />
học trước, là một giáo viên được phân công giảng dạy lớp 3 tôi nhận thấy ở <br />
đầu năm học nhiều em đọc ngập ngừng, các em đọc quá to hoặc quá nhỏ, chỗ <br />
ngắt ngứ và nhất là các em đọc phát âm sai (đọc thêm dấu hoặc thiếu dấu <br />
thanh).<br />
Như vậy đối với đặc điểm và khả năng đọc của các em như trên tôi <br />
luôn luôn đặt ra những yêu cầu mình cần làm gì? Học sinh chuẩn bị những gì? <br />
Để đạt được kết quả cao trong giờ Tập đọc và cuối cùng là sự kết hợp giữa <br />
giáo viên và học sinh trong giờ học sao cho hài hòa, gần gũi và đạt hiệu quả. <br />
Từ việc nghiên cứu cơ sở lí luận về dạy học và cơ sở thực tiễn. Tôi nhận <br />
thấy: Thực tế dạy học chưa đáp ứng được yêu cầu cần dạy Tập đọc ở Tiểu <br />
học. Vì thế, để khắc phục những hạn chế phát huy ưu điểm thường có ở địa <br />
phương tôi đã đưa ra một số biện pháp để rèn đọc cho học sinh lớp 3 dân tộc <br />
thiểu số như sau:<br />
Biện pháp 1: Chuẩn bị giờ dạy của giáo viên<br />
Để có một giờ Tập đọc đạt hiệu quả cao điều không thể thiếu được đó là <br />
khâu chuẩn bị bài, chuẩn bị đồ dùng dạy học, tôi soạn kĩ bài ở nhà chọn cách <br />
đọc, giọng đọc hay nhất để phù hợp với nội dung bài đọc.<br />
Tham khảo tài liệu sách giáo viên Tiếng Việt 3, phương pháp dạy học <br />
Tiếng Việt,... để có phương pháp dạy phù hợp nhất với từng đối tượng học <br />
sinh của lớp tôi. <br />
Tùy từng bài Tập đọc khác nhau mà tôi chọn ra những tiếng, từ có vần khó,... <br />
và chọn ra những câu văn luyện đọc cho phù hợp.<br />
Ví dụ: Để dạy bài “Hai Bà Trưng” tôi đã chuẩn bị: Giáo án cho bài dạy, <br />
giọng đọc cho câu chuyện, tranh minh họa bài tập đọc và kể chuyện trong <br />
Tiếng Việt 3, tập 2. Bảng phụ viết sẵn câu, đoạn văn cần hướng dẫn luyện <br />
đọc ngắt nghỉ. Bản đồ hành chính Việt Nam (hoặc vùng Bắc Bộ).<br />
Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng trực quan<br />
Tranh, ảnh, vật thật không chỉ đóng vai trò trong quá trình hình thành kiến <br />
thức mới mà nó còn có vai trò rất lớn trong phần luyện nói ở các tiết Tập <br />
đọc.<br />
Như chúng ta biết ở lứa tuổi học sinh Tiểu học nói chung, học sinh dân tộc <br />
thiểu số lớp 3 nói riêng khả năng tư duy trừu tượng kém. Đa số các em tiếp <br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 10<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
thu kiến thức phải dựa trên những mô hình vật thật, tranh ảnh, do vậy việc <br />
chuẩn bị, sử dụng đồ dùng dạy học rất quan trọng trong các giờ học. Nhờ có <br />
đồ dùng dạy học mà tôi đã chuyển tải thông tin, truyền thụ kiến thức giáo <br />
dục tư cách, rèn luyện kĩ năng thực hành cho học sinh một cách khoa học. Nó <br />
có tác dụng điều khiển hoạt động của học sinh từ trực quan sinh động đến tư <br />
duy trừu tượng, kích thích hứng thú cho học sinh học tập. Nếu một tiết học <br />
giáo viên không sử dụng đồ dùng dạy học thì tiết học đó diễn ra rất đơn điệu, <br />
các em không hứng thú, không tập trung, tiếp thu bài thụ động, kết quả học <br />
tập không cao. Vì thế đồ dùng dạy học đóng vai trò rất lớn quyết định hiệu <br />
quả trong mỗi giờ học, môn học nhất là đối với các em học sinh học chậm.<br />
Ví dụ: Dạy bài “Tiếng đàn” (Tiếng Việt 3, tập 2) tôi sử dụng tranh phóng to, <br />
đủ màu sắc tạo nên tình huống sư phạm để lôi cuốn các em vào học tập, giao <br />
nhiệm vụ nhóm, tổ rõ ràng mang tính vừa sức, công bằng giúp các em khai <br />
thác tranh liên quan đến bài học. Hay như khi dạy bài “Chiếc áo len” (Tiếng <br />
Việt 3, tập 1) ngoài việc chuẩn bị tranh để giới thiệu bài thì tôi còn sử dụng <br />
thêm vật thật là chiếc áo len để khai thác nội dung bài học nhằm giúp các em <br />
có hình ảnh thực tế tạo điều kiện phát triển tư duy, nhận thức về mọi thứ <br />
xung quanh. <br />
Biện pháp 3: Chuẩn bị của học sinh<br />
Để giúp các em nắm được kĩ năng đọc đúng, lưu loát,… tôi hướng dẫn <br />
học sinh cách chuẩn bị bài ở nhà, cụ thể:<br />
Đọc trước bài ở nhà nhiều lần.<br />
Tự tìm những câu văn dài, tự ngắt nghỉ hơi ở câu văn đó.<br />
Tìm và tự giải nghĩa từ theo mục chú giải cuối bài. <br />
Đọc bài thơ, bài văn cho cha mẹ nghe và nhờ cha mẹ nhận xét để lên <br />
lớp đọc bài tốt hơn. <br />
Khi ở trên lớp học sinh cần: <br />
Chú ý lắng nghe cô giáo hướng dẫn đọc phát âm tiếng dễ lẫn, tiếng <br />
có vần khó, cách đọc câu văn dài, đọc theo vai, đọc diễn cảm. <br />
Học hỏi một số bạn có giọng đọc lưu loát, diễn cảm.<br />
Tham gia tất cả các trò chơi, cuộc thi đọc được tổ chức trong giờ tập <br />
đọc một cách tích cực. <br />
Nếu các em có ý thức đọc bài nghiêm túc, tích cực học hỏi và tìm tòi thì bản <br />
thân các em sẽ có kĩ năng đọc tốt môn Tiếng Việt. Kĩ năng đọc của các em <br />
ngày càng tiến bộ không những đọc đúng, đọc lưu loát, đọc hay mà còn đọc <br />
được diễn cảm bài văn, bài thơ.<br />
Biện pháp 4: Đọc mẫu của giáo viên<br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 11<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
Đây là một hình thức trực quan sinh động có hiệu quả, có tác dụng làm mẫu <br />
cho học sinh luyện đọc. Đã là công tác làm mẫu thì phải đủ điều kiện chuẩn <br />
xác, kĩ năng cao hơn đặc biệt là học sinh lớp 1, 2, 3 thường hay bắt chước và <br />
làm theo thầy, cô giáo. Do vậy, thầy cô có phong cách như thế nào thì học <br />
sinh mang ảnh hưởng như thế đó. Chính vì vậy, tôi luôn nhắc nhở mình phải <br />
là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Trong giờ Tập đọc, tôi luôn đảm <br />
bảo việc đọc mẫu của mình thật chu đáo, thật diễn cảm, nét mặt, nụ cười, <br />
điệu bộ,... Nếu đọc mẫu đảm bảo được 80% của bài đọc đó là sự thành công <br />
của giờ dạy. Nó tạo được không khí sôi động, gây hứng thú cho học sinh. Nó <br />
lôi cuốn học sinh vào áng thơ giúp các em hiểu được cái hay, cái đẹp của bài <br />
văn, bài thơ tùy theo từng bài giáo viên đọc mẫu.<br />
Ví dụ: Bài “Cuộc chạy đua trong rừng” (Tuần 28 – Sách giáo khoa <br />
Tiếng Việt lớp 3, tập 2). Đọc toàn bài chú ý giọng đọc của mỗi đoạn, cụ thể:<br />
Đoạn 1: Giọng đọc hào hứng, nhấn giọng ở những chi tiết miêu tả <br />
hình ảnh vui thích của ngựa con khi soi bóng mình dưới nước: “sửa soạn”, <br />
“mải mê”, “chải chuốt”,…<br />
Đoạn 2: Giọng đọc âu yếm, ân cần đối với ngựa cha, ngựa con tự tin, <br />
ngúng ngẩy: “cha yên tâm”, “chắc chắn”, “sẽ thắng”.<br />
Đoạn 3: Giọng đọc chậm, nhấn giọng ở các từ ngữ tả muông thú <br />
chuẩn bị cuộc đua: “sốt ruột”, “ngắm nghía”, “giữ trật tự”, “ung dung”.<br />
Đoạn 4: Giọng đọc nhanh, hồi hộp, đoạn cuối đọc chậm thể hiện sự <br />
nuối tiếc vì chủ quan của ngựa con.<br />
Bên cạnh đó, tôi chuẩn bị đồ dùng, tranh ảnh, vật thật cho giờ học, bảng phụ <br />
ghi câu văn, đoạn văn khó cần luyện cho học sinh.<br />
Hoặc khi dạy bài: “Chú ở bên Bác Hồ” (Tiếng Việt 3, tập 2) cần đọc <br />
với giọng trầm lắng pha chút trang nghiêm. Kết hợp với cách ngắt nhịp, nhấn <br />
giọng kéo dài ở một số từ và cao giọng ở cuối câu hỏi. Để tạo nên âm hưởng <br />
biểu lộ sự xúc động niềm thương nhớ của Nga và bố mẹ trước sự hi sinh của <br />
người chú.<br />
Chú ở đâu, / ở đâu ? //<br />
Trường Sơn dài dằng dặc ? //<br />
Trường Sa đảo nổi, / chìm ? //<br />
Hay Kon Tum, / Đắk Lắk ? //<br />
<br />
Mẹ đỏ hoe đôi mắt /<br />
Ba ngước lên bàn thờ : //<br />
Đất nước không còn giặc /<br />
Chú ở bên Bác Hồ.//<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 12<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
(Dương Huy)<br />
Biện pháp 5: Hướng dẫn học sinh rèn kĩ năng đọc <br />
Để thực hiện được tốt 4 kĩ năng đọc đúng, đọc nhanh, đọc thầm – đọc <br />
hiểu và đọc diễn cảm, cần phải có những biện pháp thực hiện đạt hiệu quả <br />
cao nhất. Mọi sự thành công trong tiết học phụ thuộc rất nhiều vào việc thiết <br />
kế một bài dạy tùy từng nội dung của từng bài, từng tiết học. Do đó, cần <br />
thiết kế giáo án cho phù hợp thì tiết học mới đạt hiệu quả cao. Chính vì vậy <br />
tôi đã vận dụng các biện pháp sau xen lẫn vào các tiết dạy.<br />
* Luyện đọc đúng<br />
Khi học sinh luyện đọc nối tiếp câu chọn ra những tiếng từ khó mà <br />
học sinh hay phát âm sai cho học sinh luyện đọc. Việc làm này là hết sức cần <br />
thiết, vì có đọc được đúng mới tiến tới đọc được hay song đòi hỏi phải <br />
hướng dẫn tỉ mỉ, cụ thể rõ ràng, có thể sử dụng trực quan để học sinh thấy <br />
được hệ thống môi, răng, lưỡi, bộ máy phát âm khi phát âm nó như thế nào. <br />
Ví dụ: Dạy bài “Hội Vật” các em học sinh dân tộc thiểu số thường <br />
đọc sai các tiếng, từ như là: “Hội vật” thì lại đọc là “hội vất”, “chống đỡ” lại <br />
đọc “chông đơ”, “mất đà” đọc “mật đa”, “Cản Ngũ” lại đọc “Cản Ngu”, <br />
“Quắm Đen” đọc “Quoắn Đen”, “loay hoay” lại đọc “loáy hoáy”,… Để <br />
hướng dẫn các em đọc đúng các tiếng, từ đó tôi gọi học sinh đọc đúng đọc <br />
mẫu tiếng, từ khó cho những học sinh đọc chưa đúng nghe, quan sát và luyện <br />
phát âm lại. Tôi gọi những học sinh đọc còn sai phát âm lại nhiều lần. Như <br />
vậy mỗi một từ khó học sinh trực tiếp nhìn bằng mắt (nhìn lỗi mình đọc sai), <br />
được tập phát âm bằng miệng, được nghe bằng tai. Từ đó các em nhớ lâu và <br />
đọc đúng. <br />
Khi luyện đọc từ tôi đưa ra các từ khó mà các em hay phát âm sai. Tôi <br />
ghi lên bảng bằng phấn trắng, dùng phấn màu gạch chân dưới phụ âm đầu <br />
hoặc vần mà học sinh dễ lẫn để các em chú ý hơn. Tôi phân tích cho học sinh <br />
hiểu được sự khác biệt giữa cách phát âm đúng và cách phát âm sai mà các em <br />
thường mắc. Ngoài việc luyện đọc trong giờ Tập đọc, tôi hướng dẫn học <br />
sinh đọc yếu hay sai luyện đọc ở các tiết ôn luyện bằng cách: Liệt kê những <br />
cặp từ dễ lẫn cho học sinh phân biệt và luyện đọc. Ngoài ra tôi yêu cầu mỗi <br />
em có một quyển vở ô luyện đọc. Sau mỗi bài tập đọc tìm từ và ghi lại tất cả <br />
các tiếng và từ mà mình hay đọc sai vào vở luyện đọc và tự đọc dưới sự kiểm <br />
tra của giáo viên và phụ huynh.<br />
Đọc đúng là sự tái hiện không đọc thừa, không xót từng âm, vần, <br />
tiếng, đọc đúng phương pháp, thể hiện đúng hệ thống ngôn ngữ chuẩn, tức là <br />
đọc đúng chính âm. Nói cách khác là không đọc theo cách phát âm địa phương <br />
lệch chuẩn. Đọc đúng bao gồm đọc đúng dấu thanh, vần, ngắt nghỉ hơi đúng <br />
chỗ (đọc đúng ngữ điệu). Luyện đọc đúng phải rèn cho học sinh thể hiện <br />
chính xác các âm vị tiếng Việt. Học sinh lớp tôi thường hay đọc sai dấu thanh, <br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 13<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
thiếu dấu thanh là do ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ. Như vậy, cần luyện cho <br />
học sinh cách đọc như sau:<br />
+ Luyện đọc đúng các tiếng, từ có dấu thanh, có ý thức phân biệt sai <br />
nghĩa của từ. Khi học sinh đọc sai, tôi hướng dẫn các em tự phát hiện ra lỗi <br />
sai của mình và yêu cầu các em đọc phát âm lại nhiều lần hoặc tôi gọi học <br />
sinh đọc chuẩn đọc lại tiếng từ đó để bạn đọc sai phát hiện ra lỗi của mình <br />
và đọc lại. <br />
+ Luyện đọc đúng các tiếng, từ có vần ay/ai, an/at, oa/ao, uyu/uy, ot/on, <br />
anh/ang,… khi học sinh phát âm sai, tôi phát âm mẫu cho học sinh đọc theo, <br />
nếu học sinh nào yếu thì tôi đánh vần những vần đọc sai đó. <br />
+ Luyện đọc đúng tiết tấu, ngắt hơi, nghỉ hơi đúng ngữ điệu của câu <br />
cần phải dựa vào nghĩa, quan hệ ngữ pháp giữa các tiếng, từ để ngắt nghỉ hơi <br />
cho đúng, khi đọc không được tách một từ ra làm hai. (Ví dụ: Trời thu bận <br />
xanh; không ngắt hơi: Trời / thu bận xanh).<br />
+ Không tách với danh từ đi sau. (Ví dụ: Không đọc “Trăm cô / gái tựa / <br />
tiên sa” mà phải đọc “Trăm cô gái / tựa tiên sa”).<br />
Ví dụ: Khi dạy bài Tập đọc “Mồ Côi xử kiện” (Tiếng Việt lớp 3, tập <br />
1), tôi gọi một em đọc tốt đọc mẫu để cả lớp cùng được nghe sau đó yêu cầu <br />
các em phát hiện những tiếng, từ mà các em hay đọc và nói sai sau đó hướng <br />
dẫn phát âm đúng các từ đó. Ví dụ như từ: ngày xưa, công đường, bồi thường,<br />
… bằng cách cho các em phân tích lại cấu tạo các tiếng, từ rồi gọi nhiều em <br />
đọc, em nào đọc chưa chuẩn tôi cho các em đọc lại từ đó nhiều lần, rồi tôi <br />
cùng sửa cho các em. Đối với em yếu, tôi hướng dẫn các em đánh vần sau đó <br />
đọc trơn lại và nhiều em được luyện đọc từ khó. Khi đọc đoạn, tôi lắng nghe <br />
phát hiện và sửa sai ngay những tiếng, từ các em còn đọc sai nhất là cách ngắt <br />
nghỉ. Bên cạnh đó, tôi còn giúp các hiểu nghĩa của các từ ngữ trong phần chú <br />
giải và cung cấp thêm từ mới sau đó giải nghĩa để học sinh hiểu được nghĩa <br />
của từ “đa tình” và cho các em nhắc lại nghĩa của từ đó.<br />
Thường xuyên tích hợp việc cung cấp, giảng từ, xác định từ loại, nhận <br />
xét cấu trúc ngữ pháp của câu khi dạy các phân môn khác của Tiếng Việt <br />
cũng như các môn học khác. Từ đó khắc phục được một phần hạn chế của <br />
học sinh là khó nhớ nhưng dễ quên.<br />
Với cách dạy như trên số học sinh đọc sai giảm xuống rõ rệt và tôi đã <br />
thu được kết quả nhất định khi hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ cho học sinh <br />
dân tộc thiểu số.<br />
* Luyện đọc nhanh<br />
Đọc nhanh còn gọi là đọc lưu loát, đọc trôi chảy, biện pháp đọc nhanh <br />
tôi hướng dẫn cho học sinh đọc theo tốc độ đã định. Đơn vị đọc nhanh là <br />
cụm, từ, câu, đoạn bài. Tôi điều chỉnh tốc độ đọc, đo tốc độ đọc bằng cách <br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 14<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
soạn sẵn bài có số tiếng cho trước và dự tính trong bao nhiêu phút, định tốc <br />
độ như thế nào còn phụ thuộc vào độ khó của bài đọc. Trong quá trình rèn <br />
đọc, tôi thường tổ chức học sinh thành các nhóm như sau:<br />
Nhóm 1: Học sinh khó khăn (Những học sinh tiếp thu chậm, rụt rè, nhút <br />
nhát) tôi tìm hiểu nguyên nhân vì sao các em học chưa tốt , thường xuyên <br />
khuyến khích, động viên, không gắt gỏng để các em khỏi luống cuống. Giúp <br />
các em tự giác, tích cực, tự tin và chủ động hơn trong học tập.<br />
Nhóm 2: Đối với học sinh nghịch ngợm phân tán tư tưởng, không chú ý <br />
đến tiết học, tôi thường để ý thỉnh thoảng chỉ định các em đọc tiếp. Tôi <br />
thường xuyên quan sát, nhắc nhở, giao nhiệm vụ luyện đọc cụ thể để mỗi <br />
tiết học các em được học tập không cảm thấy nhàm chán.<br />
Nhóm 3: Học sinh đạt chuẩn (Gồm những học sinh đọc lưu loát, diễn <br />
cảm). Đối với những học sinh đọc tốt tôi động viên, khuyến khích các em <br />
phát huy hơn nữa thành tích học tập của mình. Đồng thời cho các em hỗ trợ <br />
thêm các bạn học khó khăn. Sắp xếp chỗ ngồi sao cho các em có thể giúp đỡ <br />
lẫn nhau cùng tiến bộ.<br />
Đối với học sinh khó khăn, đọc còn chậm tôi chỉ yêu cầu các em đọc tiếng từ <br />
khó, đọc câu ngắn và đọc được một đoạn của bài đọc. Tôi hướng dẫn các em <br />
đánh vần sau đó đọc trơn lại và nhiều em được luyện đọc từ khó. Khi đọc <br />
đoạn, tôi lắng nghe phát hiện và sửa sai ngay những tiếng, từ các em còn đọc <br />
sai nhất là cách ngắt nghỉ. Bên cạnh đó, tôi còn giúp các em hiểu nghĩa của từ <br />
ngữ trong phần chú giải, cung cấp thêm từ mới sau đó giải nghĩa để học sinh <br />
hiểu được nghĩa của từ, ra nhiệm vụ rèn đọc thêm ở nhà. Tôi kiểm tra lại <br />
những yêu cầu đã đề ra đối với học sinh khó khăn, việc làm này tôi tiến hành <br />
thường xuyên không ngắt quãng.<br />
Căn cứ vào các nhóm đối tượng học sinh, tôi thiết kế bài dạy đảm bảo dạy <br />
cho tất cả các đối tượng học sinh trong lớp. Trong các giờ học, tôi luôn luôn <br />
gần gũi, thân thiện, quan tâm tất cả học sinh nắm bắt đặc điểm tâm sinh lí <br />
từng em. Kiểm tra sĩ số hàng ngày và giành thời gian giúp đỡ học sinh đọc <br />
chậm, yếu. Các tiết ôn luyện tôi yêu cầu các em thực hiện nhiệm vụ với 4 <br />
mức khác nhau trong cùng một giờ học. Trong lúc các nhóm thực hiện nhiệm <br />
vụ theo yêu cầu thì tôi theo dõi quan sát, nhắc nhở, giúp đỡ khi các em gặp <br />
khó khăn mà đặc biệt là các em đọc yếu.<br />
* Luyện đọc thầm – đọc hiểu<br />
Đây là kĩ năng đọc chuyển từ ngoài vào trong, từ đọc to đến đọc nhỏ, <br />
đọc mấp máy môi đến đọc bằng mắt. Tôi kiểm soát quá trình đọc thầm của <br />
học sinh bằng cách xác định đọc thầm cho học sinh từng đoạn, khi các em đọc <br />
thầm tôi cũng phải đọc thầm theo để phát hiện những học sinh không đọc <br />
thầm mà đã giơ tay (nếu thấy học sinh đọc quá nhanh, nhanh hơn cả cô), tôi <br />
<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 15<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3<br />
đưa ra câu hỏi từ đoạn đó. Nếu thấy học sinh lúng túng thì có nghĩa là em đó <br />
không đọc bài.<br />
Ví dụ: Bài “Đôi bạn”, tôi đọc thầm một đoạn, thấy học sinh đọc quá <br />
nhanh thì tôi đưa ra câu hỏi ở đoạn đó (Thành và Mến kết bạn vào dịp nào?).<br />
Với những biện pháp như trên, bắt buộc học sinh phải đọc thầm để tìm <br />
hiểu nội dung bài. Từ đó giúp các em tích cực tự giác học tập. Đối với học <br />
sinh tiếp thu chậm, tôi luôn động viên, khuyến khích các em đó gây được <br />
phong trào đọc thầm cho học sinh.<br />
Kết hợp chặt chẽ giữa việc tìm hiểu bài với việc luyện đọc. Tôi hướng dẫn <br />
học sinh tìm hiểu bài đến đâu rèn đọc ngay đến đó. Không tách rời hai khâu <br />
tìm hiểu bài và rèn đọc. Một giờ Tập đọc tôi cho học sinh đọc thầm nhiều <br />
lần. Đồng thời giao nhiệm vụ cho các em trong khi đọc thầm để kiểm tra kĩ <br />
năng đọc hiểu.<br />
Ví dụ: Dạy bài “Giọng quê hương” (Tiếng Việt 3, tập 1).<br />
Đọc thầm lần 1: Cả lớp đọc thầm đoạn 1. Tôi giao nhiệm vụ: Tìm hiểu <br />
xem Thuyên và Đồng cùng ăn trong quán với những ai? <br />
Đọc thầm lần 2: Cả lớp đọc thầm đoạn 2 để trả lời câu hỏi: Chuyện gì xảy <br />
ra làm Thuyên và Đồng ngạc nhiên?<br />
Đọc thầm lần 3: Trước khi tìm hiểu nội dung đoạn 3, gọi 1 học sinh đọc <br />
đoạn 3. Đồng thời cả lớp đọc thầm. Tôi giao nhiệm vụ: Vì sao anh thanh niên <br />
cảm ơn Thuyên và Đồng? Những chi tiết nào nói lên tình cảm tha thiết của <br />
các nhân vật đối với quê hương? Qua câu chuyện, em nghĩ gì về giọng quê <br />
hương?<br />
Như vậy là tôi đã cho học sinh đọc thầm trước khi phân tích nội dung bài, <br />
đồng thời cá nhân đọc thành tiếng để cả lớp nắm được nội dung văn bản và <br />
từ đó có cách đọc đúng. Qua đó tôi đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa đọc thành <br />
tiếng và đọc thầm, từ đó giúp học sinh tìm hiểu nghĩa của từ, đặt câu để làm <br />
rõ nghĩa từ, tìm các từ gần nghĩa, cùng nghĩa, trái nghĩa, thấy được vẻ đẹp <br />
của ngôn từ, vẻ đẹp của cách nói văn chương, hướng dẫn các em phát hiện <br />
những tín hiệu nghệ thuật và đánh giá được giá trị của chúng trong việc biểu <br />
đạt nội dung.<br />
Ngoài hệ thống câu hỏi tôi khuyến khích, rèn cho các em kĩ năng tự đặt câu <br />
hỏi, tạo các tình huống có vấn đề một cách nhẹ nhàng, thoải mái, giúp học <br />
sinh phát triển vốn ngôn ngữ, tư duy của mình thông qua giờ Tập đọc. Trong <br />
những bài Tập đọc cũng như một số phân môn khác, học sinh lớp tôi đều <br />
được rèn kĩ năng này. Chính vì được đặt câu hỏi, được nghe và nhận xét bạn <br />
trả lời, được đưa ra đáp án cho câu trả lời của bạn, tạo cho giờ học một <br />
không khí thoải mái, nhẹ nhàng, tự nhiên, sinh động, kích thích tính độc lập, <br />
tích cực của các em. Chính điều này đã góp phần củng cố cho học sinh đức <br />
tính tự tin, giúp các em tự đánh giá được năng lực của chính mình.<br />
<br />
GV: Phạm Thị Phượng – Trường Tiểu học Võ Thị Sáu 16<br />
Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân