SKKN: Vài Kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS

Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> Trang<br /> <br /> Phần thứ nhất: Phần mở đầu................................................................................. 2<br /> <br /> I. Lí do chọn đề tài ……………………………………………………………….  2<br /> <br /> II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu của đề tài ..................................................... 3<br /> <br /> Phần thứ hai: Giải quyết vấn đề…………………………………………………..  <br /> 4<br /> <br /> I. Cơ sở lý luận của vấn đề………...……………………………………………...  4<br /> <br /> II. Thực trạng của vấn đề………………………..………………………………… <br /> 6<br /> <br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.............................................8<br /> <br /> IV. Tính mới của giải pháp .....................…………………………………….……21<br /> <br /> V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm………………………………………...... <br /> 21<br /> <br /> Phần thứ ba: Kết luận và kiến nghị........................................................................22<br /> <br /> I. Kết luận……………………………………………………………………......... <br /> 22<br /> <br /> II. Kiến nghị…………………………………………………………………......... 23<br /> <br /> Tài liệu tham khảo………………………………………………………………....25<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         1  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br /> <br /> I. Lí do chọn đề tài<br /> <br /> Có thể nói trong trường kì lịch sử  loài người, môn Văn là một môn học có  <br /> lịch sử lâu đời nhất trong các môn học. Trong bất kì giai đoạn nào, môn học này  <br /> cũng hướng tới các nhiệm vụ chủ yếu sau đây :<br /> ­Thứ nhất, giúp người học biết đọc, biết viết (biết chữ)<br /> ­Thứ hai giúp người đọc thấy được cái hay, cái đẹp và biết cảm nhận, thưởng <br /> thức cái hay, cái đẹp của văn chương, nghệ thuật.<br /> ­Thứ ba, thông qua hai nhiệm vụ trên mà mở mang tri thức, giáo dục tư tưởng,  <br /> tình cảm và rèn luyện nhân cách cho người học sinh.<br /> Ngày nay, khi đất nước bước sang một giai đoạn mới, mục tiêu của giáo dục <br /> nhà trường phổ thông đã xác định rõ trong luật giáo dục:<br /> “ Mục tiêu giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo  <br /> đức, trí tuệ, thể  chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ  bản nhằm hình thành nhân  <br /> cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm  <br /> công dân, chuẩn bị  cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi  vào cuộc sống lao  <br /> động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc” (Luật Giáo dục – Điều 23)<br /> Do yêu cầu gắn với cuộc sống hiện tại nên chương trình Ngữ  văn trung <br /> học cơ sở có đưa vào một số bài  Chương trình địa phương. Đó là những bài học <br /> rất bổ ích giúp cho học sinh hiểu biết sâu sắc hơn về địa phương mình với những <br /> nội dung  có tính chất gần gũi, cần thiết đối với cuộc sống của mỗi con người  <br /> trong  cộng đồng nơi mình đang sinh sống : văn học nghệ thuật, văn hóa dân gian, <br /> ngôn ngữ , thiên nhiên, môi trường, … Nhằm đưa học sinh đến với những vấn đề <br /> vừa quen thuộc gần gũi hằng ngày vừa có ý nghĩa lâu dài mà tất cả  mọi người  <br /> dân  ở  địa phương   cùng quan tâm đến, giúp các em “hòa nhập với cộng đồng”,  <br /> thấy được vai trò và nhiệm vụ của mình đối với quê hương, đất nước . Từ đó có <br /> tinh thần thái độ học tập đúng đắn hơn.<br /> Muốn chuyển tải một cách tốt nhất những vấn  đề  về  địa phương đến <br /> người học. Người giáo viên phải có kiến thức, hiểu biết sâu rộng, vốn sống <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         2  Năm học 2018 ­ 2019<br />  Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> phong phú . Ai cũng hiểu nếu không nắm vững tri thức   thì không thể  dạy tốt  <br /> được nên người giáo viên bao giờ  cũng chú tâm vào việc tìm tòi,   tích lũy kiến <br /> thức , suy ngẫm nhằm đáp ứng tốt nhất yêu cầu các đối tượng học sinh. <br /> Đồng thời Bộ  Giáo dục và Đào tạo đã chủ  trì xây dựng chương trình giáo <br /> dục phổ thông trong đó có quy định chuẩn đầu ra, những nội dung cốt lõi và yêu  <br /> cầu bắt buộc (phần cứng) nhưng đồng thời dành thời lượng (khoảng 20%) để các <br /> địa phương và nhà trường vận dụng, bổ  sung những nội dung mang tính đặc thù <br /> về  lịch sử, văn hóa và kinh tế  ­ xã hội của địa phương và điều chỉnh kế  hoạch  <br /> giáo dục cho phù hợp với điều kiện của địa phương mình. Tỉnh Đắc Lắc và cụ <br /> thể là Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana đã áp dụng chương trình địa <br /> phương mới trong năm học 2018 ­ 2019 này. Nhưng thời gian theo phân phối  <br /> chương trình còn hạn chế  và phần lớn chưa được thiết kế, giảng dạy một cách <br /> bài bản mà còn mang nhiều tính tự  phát. Tài liệu học tập thì khan hiếm, ít  ỏi và <br /> chưa được cập nhật. Tài liệu tham khảo hầu như không có đối với cả người dạy  <br /> và người học<br /> Xuất phát từ  nhận thức đó, tôi cảm thấy rằng cần trăn trở  về  việc giảng  <br /> dạy các nội dung Chương trình địa phương trong chương trình Ngữ  văn THCS.  <br /> Tôi viết đề tài: “Vài Kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trìnhNgữ văn địa  <br /> phương THCS ”. Nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả  giảng dạy và phát huy tính  <br /> chủ  động, sáng tạo, linh hoạt của học sinh trong việc tiếp nhận thông tin, khám  <br /> phá giá trị của mỗi bài Chương trình địa phương mà bản thân các em được học .<br /> II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu của đề tài<br /> ­ Giúp cho giáo viên có thêm tài liệu tham khảo để phục vụ tốt cho quá trình  <br /> giảng dạy các bài học trong trương trình Ngữ  văn địa phương THCS và cụ  thể  là  <br /> phần văn học.<br /> ­ Tạo điều kiện cho các em học sinh phát huy năng lực, sở  trường, lòng tự <br /> hào về những nét đẹp của địa phương mình, đặc biệt nhất là đối với các em người <br /> đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn.<br /> ­ Qua đó góp phần tạo hứng thú, khơi gợi niềm đam mê để  các em tự  tìm <br /> hiểu những nét đẹp về văn hóa vùng miền mà mình đang trực tiếp sinh sống. Đồng <br /> thời nó sẽ tạo tiền đề hình thành cho các em biết nuôi dưỡng ước mơ sau này lớn <br /> lên sẽ phát triển hơn nữa những di sản văn hóa, những danh lam thắng cảnh mang  <br /> đậm bản sắc của dân tộc mình, của địa phương mình đến với bạn bè trong và <br /> ngoài nước.<br /> ­ Giúp cho các em là người dân tộc thiểu số, cụ  thể là người Ê­đê có thêm <br /> niềm tin, niềm tự hào về thành tựu văn học dân gian của dân tộc mình. <br /> Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> I. Cơ sở lí luận của vấn đề<br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         3  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> Chương trình giáo dục phổ  thông môn Ngữ  văn (ban  hành kèm theo quyết <br /> định   số   16/2006/QĐ­BGD   ĐT   ngày   05   tháng   5   năm   2006   của   Bộ   trưởng   Bộ <br /> GD&ĐT) đã xác định môn Ngữ  văn trong nhà trường phổ  thông là môn học về <br /> khoa học xã hội và nhân văn, môn học công cụ và cũng là môn học thuộc lĩnh vực <br /> giáo dục thẩm mĩ. Mục tiêu của môn Ngữ văn là : “ cung cấp cho học sinh những  <br /> kiến thức phổ thông, cơ bản , hiện đại, có tính hệ thống về ngôn ngữ  (trọng tâm <br /> là Tiếng Việt) và Văn học( trọng tâm là Văn học Việt Nam), phù hợp với trình độ <br /> phát triển của lứa tuổi và yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực trong thời kì công  <br /> nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước(…) hình thành và phát triển  ở  học sinh các  <br /> năng lực sử  dụng Tiếng Việt, tiếp nhận Văn học, cảm thụ  thẩm mĩ;   phương  <br /> pháp học tập, tư duy, đặc biệt là phương pháp tự học; năng lực ứng dụng những  <br /> điều đã học vào cuộc sống (…) bồi dưỡng cho học sinh tình yêu tiếng Việt, văn  <br /> học, văn hoá; tình yêu gia đình, thiên nhiên, đất nước; lòng tự hào dân tộc; ý chí tự <br /> lập; tự  cường; lí tưởng xã hội chủ  nghĩa; tinh thần dân chủ, nhân văn; giáo dục <br /> cho học sinh trách nhiệm công dân, tinh thần hữu nghị và hợp tác quốc tế, ý thức  <br /> tôn trọng và phát huy các  giá trị văn hoá  của dân tộc và nhân loại”.  Để đạt được <br /> mục tiêu đó, cần thiết phải đảm bảo  một hệ thống quan điểm đúng đắn – mà cụ <br /> thể là phải có quan điểm khoa học, quan điểm sư phạm và quan điểm thực tiễn –  <br /> khi xây dựng và phát triển chương trình bộ  môn Ngữ  văn. Không thể  quan niệm  <br /> rằng chương trình Ngữ văn cấp THCS vẫn sẽ đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về vị <br /> trí, mục tiêu và quan điểm của công cuộc đổi mới giáo dục đề ra nếu trong tổng  <br /> thể  không thể  tách rời của nó khuyết đi một nội dung đã được phân bố  suốt cả <br /> chương trình bậc THCS từ lớp 6 đến lớp 9 đó là phần Văn học địa phương.<br />  Rõ ràng, việc tập hợp, chọn lọc các tác giả, tác phẩm , tiến hành biên soạn <br /> và giảng dạy một cách đồng bộ  và hiệu quả  chương trình văn học địa phương ­  <br /> cụ  thể là văn học địa phương Đắc Lắc  ­ là một yêu cầu mang tính cấp bách và <br /> hết sức thiết thực.<br /> Vế  văn học địa phương được hiểu là những sáng tác văn học của các tác  <br /> giả trong một khu vực địa lý cụ thể. Nó phản ánh đời sống văn hóa tinh thần của <br /> cộng đồng dân cư ở một địa bàn cư trú nhất định và mang bản sắc riêng, độc đáo  <br /> có tính chất đặc thù của vùng, miền, địa phương đó.<br />  Năm học 2018 – 2019 tài liệu hướng dẫn daỵ – học Ngữ văn địa phương  <br /> tỉnh Đắk Lắk chú trọng Những nội dung cần đưa vào giảng dạy trong Ngữ  văn  <br /> địa phương ở Đắc Lắc  có liên quan đến chương trình Ngữ văn THCS :<br /> 1. Ngữ văn 6: Có một số vấn đề liên quan nhiều đến việc tổ  chức dạy –  <br /> học các nội dung địa phương. Hiểu được cách giải thích độc đáo về  nguồn gốc <br /> các dân tộc Việt Nam của người Ê­đê và ý nguyện đoàn kết, thống nhất cộng  <br /> đồng các dân tộc qua nội dung truyện “ Sự  tích các dân tộc” ( truyện cổ  Ê­ đê). <br /> Hiểu thêm về đặc trưng thể loại sự tích dân gian, ý nghĩa của hình tượng cây kơ­<br /> nia trong đời sống tâm linh của người dân tộc Tây Nguyên qua nội dung truyện. “  <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         4  Năm học 2018 ­ 2019<br />  Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> Sự  tích cây kơ  ­ nia ( truyện cổ  Ê­đê). Và một số  văn vản đọc thêm: “Qủa bầu  <br /> mẹ” ( truyện cổ Khơ­ mú), “Cô gái đẹp và hạt gạo”( truyện cổ Ê­ đê). , “ Thỏ và <br /> Mtao bụng phệ” ( truyện ngụ ngôn Ê­đê).<br /> 2.  Ngữ  văn 7:  Các nội dung cần khai thác: Niềm tự hào, nâng cao ý thức <br /> học tập, sử dụng ngôn ngữ của dân tộc mình, nắm được chính sách giáo dục ngôn  <br /> ngữ  các dân tộc của Đảng và Nhà nước qua bài  “ Giáo dục ngôn ngữ  dân tộc <br /> thiểu số ở Tây Nguyên” và  cảm nhận được ý chí, sức mạnh phi thường và khát <br /> vọng vượt thời đại của Đăm Săn cũng như  sự  kì vĩ của  thiên nhiên Tây Nguyên <br /> qua đoạn trích“ Đi bắt nữ thần mặt trời”.<br /> ­ Một số bài đọc thêm “ Các bộ chữ viết Ê­đê, M Nông, J Rai vì Đak Lak ngày nay <br /> là địa bàn giao lưu văn hóa của nhiều dân tộc anh em và nhiều nhóm địa phương <br /> ( 47 dân tộc anh em), ‘ Sử thi Tây Nguyên­ kho tàng văn hóa, tinh thần vô giá”...<br /> 3.   Ngữ  văn 8: Chương trình địa phương cần khai thác một số  nội dung  <br /> chính sau đây:  Cảm nhận được vẻ  đẹp thơ  mộng và hùng vĩ của  “ Thác Dray <br /> nur” một thắng cảnh nổi tiếng của tỉnh Đak Lak. Hiểu thêm về  cảnh sắc thiên  <br /> nhiên bí ẩn và kì thú của núi rừng Tây Nguyên qua cây chuyện hấp dẫn về cuộc <br /> sống bầy đàn đặc trưng của loài voi qua văn bản “  Ở nơi hoang dã”. Cảm nhận <br /> được những thay đổi tích cực đang diễn ra trong cuộc sống hiện nay của đông bào  <br /> dân tộc Tây Nguyên qua văn bản “ Mùa xuân ơi, tới đi”. Đồng thời mở rộng kiến  <br /> thức về Sông Sêrêpôk, Hồ Lak...<br /> 4. Ngữ  văn 9:  Các nội dung địa phương cần tập trung khai thác là: Những <br /> tình cảm tha thiết, chân thành của Bác Hồ kính yêu dành cho đồng bào các dân tộc <br /> Tây Nguyên qua văn bản “ Bác Hồ  với Tây Nguyên”. Cảm phục tinh thần bất <br /> khuất , sự  hy sinh dũng cảm của các chiến sĩ cách mạng trong công cuộc đấu  <br /> tranh dành độc lập, tự do và truyền thống đoàn kết, gắn bó keo sơn giữa các dân <br /> tộc qua văn bản “ Ngọn lửa bất khuất”. Vẻ đẹp của các chiến sĩ trên đường hành <br /> quân ra trận và cảnh quan thiên nhiên phóng khoáng đậm nét trữ tình của miền đất <br /> Tây Nguyên qua văn bản “ Trước giờ nổ súng” và một số văn bản đọc thêm.<br /> II. Thực trạng của vấn đề<br /> 1. Thuận lợi:<br /> ­ Trường THCS Buôn Trấp là một ngôi trường nằm  ở  trung tâm thị  trấn <br /> Buôn Trấp và là đơn vị đã có nhiều thành tích trong công tác dạy và học của ngành  <br /> Giáo dục Huyện nhà trong nhiều năm qua. Hầu hết các bậc phụ  huynh đều rất <br /> quan tâm đến việc học tập của con em, nhiều lớp phụ huynh đã đầu tư ti vi do vậy  <br /> tiện lợi cho việc xen hình ảnh và vidio liên quan đến các nội dung bài học.  Đa số <br /> các em có ý thức học tập tốt và rất hào hứng với môn học sẽ tạo điều kiện thuận <br /> lợi trong quá trình sưu tầm, tìm hiểu truyện dân gian tại địa phương. <br /> ­ Các giáo viên  giảng dạy giàu kinh nghiệm, có tâm huyết với nghề, có trình <br /> độ  và năng lực chuyên môn vững vàng luôn quan tâm đến việc sưu tầm và tìm <br /> <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         5  Năm học 2018 ­ 2019<br />  Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> hiểu về  văn học địa phương nên đã sưu tầm được một số  tư  liệu tương đối về <br /> văn học, văn hoá của tỉnh nhà.<br /> ­ Các giáo viên giảng dạy đều thực hiện đúng phân phối chương trình, đã <br /> bám sát vào tài liệu dạy – học nên nội dung bài học được truyền tải đảm bảo,  <br /> học sinh làm quen và bước đầu có hứng thú với việc học văn học địa phương.<br /> ­ Những nội dung chương trình địa phương  ở  từng phân môn bước  đầu đã <br /> tích hợp được cả ba phân môn giúp cho giáo viên và học sinh tương đối thuận lợi <br /> trong việc tìm hiểu và khai thác nội dung bài học.<br /> 2. Khó khăn:<br />   Đây là năm đầu tiên Sở  giáo dục và Đào tạo phối hợp tổ  chức xây dựng <br /> chương trình và biên soạn Tài liệu dạy – học Ngữ văn địa phương tỉnh  Đắc Lắc . <br /> Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana triển khai dạy học chương trình địa <br /> phương mới ở một số môn học nhất định trong đó có môn Ngữ văn. Chính vì vậy <br /> mà việc giảng dạy phân môn này sẽ gặp phải một số khó khăn nhất định như :<br /> ­ Do việc thay sách giáo khoa đặt ra quá nhiều vần đề mới mẻ cần phải giải  <br /> quyết trong khi đó thời gian và điều kiện để tìm hiểu, tra cứu và sưu tầm của giáo <br /> viên còn rất hạn chế.<br /> ­ Học sinh chưa được giao tiếp rộng, trình độ nhận thức còn hạn chế, việc <br /> tự  học  ở  nhà hoặc tự  sưu tầm những nội dung theo yêu cầu của giáo viên hầu  <br /> như chưa thực hiện được.<br /> ­ Tài liệu tham khảo đối với cả giáo viên và học sinh hết sức hạn chế.<br /> ­ Chính vì vậy mà tôi mạnh dạn đưa ra một số nội dung cụ thể để phục vụ <br /> tốt cho quá trình dạy và học của cả  giáo viên và học sinh. Nó sẽ  trở  thành một <br /> nguồn tài liệu để quý thầy cô giáo cùng tham khảo.<br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề<br /> 1. Mục tiêu của biện pháp, giải pháp:<br /> ­ Đưa ra những biện pháp, cách thức thực hiện tối  ưu nhất trong việc gây <br /> hứng thú cho học sinh trong tiết học Văn học địa phương, làm cơ  sở  để  các giáo <br /> viên cùng tham khảo và thực hiện. <br /> ­ Giúp cho tiết học Văn học địa phương vừa đảm bảo được nội dung vừa <br /> thu hút được sự chú ý của học sinh. Qua đó, học sinh hứng thú với môn học và có <br /> phương pháp  tiếp thu bài nhanh với những đặc thù riệng của phân môn này. Đồng <br /> thời, người dạy ngày càng nâng cao được tay nghề, đáp ứng tốt hơn nhu cầu giảng  <br /> dạy Văn học địa phương trong trường THCS và hơn nữa là khơi gợi được sự thích  <br /> thú, niềm đam mê tìm tòi của học sinh.<br /> ­ Giáo viên phụ trách bộ môn sẽ biết được mặt mạnh của mình để phát huy <br /> cũng như  mặt yếu để  tìm hướng khắc phục. Đồng thời đi tìm lời giải cho hiện <br /> trạng học sinh chưa thực sự  chú ý, tập trung vào môn học. Từ  đó, rút ra được <br /> những kinh nghiệm cho bản thân để những tiết học khác được thực hiện tốt hơn. <br /> <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         6  Năm học 2018 ­ 2019<br />  Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> 2. Nội dung và cách thức thực hiện các giải pháp, biện pháp:<br /> Để  thực sự  thu hút học sinh, tạo cho các em có hứng thú với tiết học Văn <br /> học địa phương, tôi đã thử  nghiệm một số biện pháp phù hợp với đặc trưng môn <br /> học, phù hợp với khả năng của bản thân và điều kiện về  cơ  sở  vật chất của nhà  <br /> trường trong từng tiết dạy, để  phù hợp với trình độ  tiếp thu của từng đối tượng  <br /> học sinh. Cụ thể, trong một tiết dạy Văn học địa phương, giáo viên cần lưu ý các  <br /> điều sau:<br /> ­ Trước hết là phải chuẩn bị  kiến thức cho một tiết học, đây là một khâu <br /> quan trọng trong quá trình tổ chức dạy học bài Chương trình địa phương. Vì kiến <br /> thức bài học không có sẵn nên không chuẩn bị thì không có nội dung kiến thức cho <br /> tiết học. Chính vì vậy để có một tiết học đạt kết quả như mong muốn thì cả giáo <br /> viên và học sinh đều cần phải có sự chuẩn bị chu đáo.<br />  + Về phía giáo viên: cần lên kế hoạch cụ thể để hướng dẫn học sinh chuẩn  <br /> bị  tốt cho tiết học Chương trình địa phương. Vì nội dung của môn Ngữ  văn địa  <br /> phương chủ  yếu là văn học dân gian của người bản địa,   cảnh sắc thiên nhiên, <br /> truyền thống văn hóa...  nên học sinh cần có thời gian để  sưu tầm, tìm hiểu. Giáo <br /> viên cần phải kiểm tra sự  chuẩn bị của học sinh để  kịp thời đôn đốc, nhắc nhở. <br /> Đồng thời giáo viên cũng cần phải tìm hiểu thêm về  văn học dân gian của người  <br /> Ê­đê, nét đẹp về  văn hóa, truyền thống và phong cảnh của địa phương, sưu tầm  <br /> tranh ảnh để làm tư liệu cho bài dạy của mình.<br /> + Về phía học sinh:  học sinh phải thực hiện đầy đủ  các nhiệm vụ mà giáo <br /> viên đã giao cho. Bản thân mỗi học sinh cần trang bị một cuốn sổ tay để ghi chép  <br /> và lưu giữ để làm tài liệu cho quá trình học tập sau này.<br /> ­ Tiếp theo là tổ chức các hoạt động dạy học tiết Chương trình địa phương <br /> trên lớp. Để tổ chức một tiết học sinh động, phát huy tính tích cực chủ động, sáng <br /> tạo của học sinh, rèn luyện cho các em các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết, trình bày  <br /> trước tập thể đòi hỏi giáo viên phải áp dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học  <br /> tích cực vào tiết dạy để tạo không khí sôi nổi, các em có hứng thú với tiết học và <br /> yêu thích tiết học văn nói chung và văn học địa phương nói riêng. Giáo viên nên <br /> ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng để cho tiết học thêm sinh động hơn.<br /> + Ví dụ:  <br />  Lớp 6:                  Bài “SỰ TÍCH CÁC DÂN TỘC” ( Truyện cổ Ê­đê)<br /> ­ Trước tiên, giáo viên cần xác định được mục tiêu cụ thể của từng bài học  <br /> về kiến thức, kĩ năng, thái độ như sau:              <br /> + Kiến thức: <br /> ∙ Nắm và kể lại nội dung của truyện.<br /> <br /> <br /> <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         7  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> ∙ Hiểu được cách giải thích độc đáo về  nguồn gốc các dân tộc Việt Nam <br /> của người Ê­đê và ý nguyện đoàn kết, thống nhất cộng đồng giữa các dân tộc qua <br /> nội dung truyện.<br /> + Kĩ năng<br />    : <br /> ∙ Đọc – hiểu văn bản văn học địa phương.<br /> ∙ Bước đầu biết liên hệ, so sánh với truyền thuyết về  nguồn gốc các dân  <br /> tộc của các dân tộc khác.<br /> +Thái độ: Giáo dục HS yêu mến, tự hào về nguồn gốc cao quý của dân tộc  <br /> ta và phát huy tinh thần đại đoàn kết các dân tộc anh em trên lãnh thổ Việt Nam.<br /> ­ Tiếp theo là xác định được phương phap/ky thuât day hoc c<br /> ́ ̃ ̣ ̣ ̣ ụ thể và phù hợp <br /> với nội dung của bài học như: phương pháp tìm tòi, so sánh, vấn đáp, gợi mở, thảo <br /> luận nhóm.<br /> ­ Một khâu quan trọng giúp tiết học thành công nữa là sự  chuẩn bị  bài của <br /> cả  giáo viên và học sinh phải thật chu đáo, tỉ  mỉ. Giáo viên chuẩn bị  giáo án, tài <br /> liệu tham khảo, một số hình ảnh liên quan. Còn học sinh cần   đọc, tìm hiểu kĩ bài <br /> học theo Tài liệu dạy học địa phương. <br /> ­ Tiến hành  cac hoat đông hoc tâp va nôi dung hoc tâp:<br /> ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣<br /> + Ổn định tô ch ̉ ưć<br /> + Bài cũ: Câu chuyện truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên” đã giải thích về <br /> cội nguồn của dân tộc ta mà các em đã được học thì theo em còn câu chuyện nào  <br /> khác cũng giải thích về  cội nguồn các dân tộc không? Hãy kể  cho các bạn cùng <br /> biết. <br /> + Bài mới: Giới thiệu bài  <br />      Từ phần câu hỏi bài cũ, Gv dẫn dắt, giới thiệu vào bài mới.<br />       Hoạt động của thầy và trò                Nội dung<br />  Hoạt động : Đọc ­ hiểu văn bản.  I/ Đọc ­ hiểu văn bản. <br /> ­ Giáo viên hướng dẫn học sinh   đọc, gọi học  1/ Đọc – Tìm hiểu chung <br /> sinh đọc văn bản.<br /> ­ Giải thích từ khó<br /> ­ Văn bản “Sự tích các dân tộc” thuộc thể loại   ­ Thể loại : truyện cổ Ê­đê<br /> nào? Kiểu văn bản nào? ­ Kiểu văn bản: tự sự<br /> ­ Văn bản sử dụng phương thức biểu đạt nào? ­ Phương thức BĐ: tự sự<br /> ? Văn bản “Sự tích các dân tộc” được liên kết   ­ Bố cục: 2 phần.<br /> bởi mấy đoạn?  Em hãy nêu giới hạn của từng  <br /> đoạn? Nội dung của mỗi đoạn? <br /> ­   Đoạn   1:   “Từ   đầu   …….   sống   sót”   =>   Giới <br /> thiệu sự việc hai anh em Khốt và Kho sống sót <br /> qua trận giông bão.<br /> ­  Đoạn 2:  “Tiếp theo……là cha mẹ”  => Quá <br /> trình hình thành và ra đời của các đân tộc Việt <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         8  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> Nam.<br /> ? Trong văn bản có những chi tiết kì ảo nào?<br /> + Hai anh em Khốt Và Kho trốn vào trong quả  2/ Tìm hiểu văn bản: <br /> bầu   khô   nên   đã   sóng   sót   sau   trận   giông   bão  a/ Giới thiệu sự việc hai anh em <br /> khủng khiếp. Khốt và Kho sống sót qua trận <br /> + Quả bầu kì lạ đã sinh ra sáu mươi đôi nam nữ  giông bão. <br /> đều gọi Khốt và Kho là cha mẹ…<br /> ? Các chi tiết ấy có vai trò gì trong truyện? ­ Tất cả  mọi người  đều sống <br /> ­ Tô đậm tính chất kì lạ lớn lao đẹp đẽ về sự ra  chung trong một buôn làng.<br /> đời của các dân tộc làm tăng thêm sự  hấp dẫn <br /> của văn bản.<br /> ? Tại sao trong câu chuyện này các tác giả dân  <br /> gian   không   giới   thiệu   về   nguồn   gốc   và   hình  <br /> dáng của hai nhân vật Khốt và Kho? <br /> ­ Học sinh tự bộc lộ ý kiến. <br /> ?  Khốt và Kho có phải là những người được <br /> sinh ra đầu tiên không?<br /> ­ Học sinh tự bộc lộ ý kiến.<br /> ? Điều gì đã xảy ra làm cho buôn làng bị cuốn   ­ Sau một trận giông bão khủng <br /> trôi hết?  khiếp.<br /> ­ Học sinh tự bộc lộ ý kiến.<br /> ?  Sau   trận   giông   bão   khủng   khiếp   đó   thì   cả   ­   Chỉ  còn lại hai anh em Khốt  <br /> buôn làng có còn ai sống sót không? Vì sao? và Kho sống sót khi kịp chui vào <br /> ­ HS trả lời quả bầu khô.<br /> ­ Giáo viên chốt ý và ghi bảng. => Họ  được coi như  là cha mẹ <br /> của các dân tộc ta.<br /> b/ Quá trình hình thành và ra đời <br /> ? Chi tiết tưởng tượng quả bầu khô có ý nghĩa  <br /> của các đân tộc Việt Nam.<br /> gì?<br /> ­ Khốt và Kho đã trồng các loại <br /> ­ HS tự bộc lộ ý kiến của mình.<br /> cây như: lúa, ngô, bầu để  sống <br /> ?  Khốt và Kho đã làm gì sau khi chui ra khỏi  <br /> qua ngày.<br /> quả bầu khô?<br /> ­ Họ  tìm thấy các loại hạt như: lúa, ngô, bầu  <br /> ­ Cây bầu chỉ  ra một quả  duy <br /> trong quả bầu thần kì và đem trồng.<br /> nhất   và   sinh   ra   sáu   mươi   đôi <br /> ?  Cây   bầu   do   hai   anh   em   trồng   có   gì   kì   lạ   nam nữ.<br /> không? ­> Người dân VN đều cùng một <br /> ­ Chỉ  ra một quả  duy nhất và sinh ra sáu mươi  nguồn gốc, đều là anh em một <br /> đôi nam nữ…. nhà,   thể   hiện   ý   nguyện   đoàn <br /> ? Chi tiết ấy có ý nghĩa gì? kết của dân tộc Việt Nam.<br /> ? Việc chia con của Khốt và Kho khác với việc  <br /> <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         9  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> chia con của Lạc Long Quân và Âu Cơ   ở  chỗ  <br /> nào?<br /> ­ Lạc Long Quân và Âu Cơ  chia năm mươi con  <br /> theo mẹ  lên núi, năm mươi con theo cha xuống <br /> biển vì phong tục tập quán khác nhau.<br /> ­ Khốt và Kho chia con đi khắp các miền trên <br /> cacnj theo thứ tự trước sau:<br /> + Đôi đầu tiên đi về phía mặt trời mọc có đồng <br /> bằng và biển cả  là tổ  tiên của người Kinh bây <br /> giờ.<br /> + Những đôi ra tiếp sau đi về vùng núi phía Bắc <br /> trùng điệp được coi là tổ  tiên của các dân tộc <br /> Mường, Tày, Thái,...<br /> + Những đôi ra sau cùng thì ở  lại vùng núi phía <br /> Nam   chính   là   tổ   tiên   của   các   dân   tộc   Tây <br /> Nguyên bây giờ.<br /> ? Qua sự việc chia con của Khốt và Kho đã thể  ­ Việc chia con đi các miền ­> <br /> hiện ý nguyện gì của người Ê­đê? nguyện vọng mở  mang bờ  cõi, <br /> ­ Phát triển dân tộc, đoàn kết thống nhất dân  phát triển các dân tộc gắn liền <br /> tộc mọi người Việt Nam đều có chung nguồn  với những phong tục tập quán <br /> gốc từ quả bầu khô. của người Ê­đê.<br /> ?  Em hiểu gì về  nguồn gốc các dân tộc của <br /> nước ta qua văn bản “Sự  tích các dân tộc” của <br /> người Ê­đê?<br /> ­ Học sinh thảo luận nhóm.  3/Tổng kết: <br /> Hoạt động 2: Tổng kết nội dung bài học a. Nghệ thuật:<br /> ? Nêu nghệ thuật đặc sắc của truyện?       Sử   dụng  các   yếu   tố   tưởng <br /> ­ HS thảo luận nhóm tượng kì  ảo kể  về  nguồn gốc <br /> hình thành các dân tộc theo trí <br /> tưởng tượng của người Ê­đê.<br /> ­ GV: Khái quát nội dung chính của văn bản. b. Nội dung:<br /> ­ HS khái quát.    Truyện kể  về  nguồn gốc dân <br /> tộc   Việt   Nam   qua   trí   tưởng <br /> tượng phong phú của người Ê­<br /> đê cho chúng ta thấy được rằng <br /> tất   cả   các   dân   tộc   đều   chung <br /> một   nguồn   gốc   và   ý   nguyện <br /> đoàn kết gắn bó các dân tộc anh <br /> em.<br /> Lớp 7:                     <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         10  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br />                  Bài:   ĐI BẮT NỮ THẦN MẶT TRỜI<br />                             ( Trích sử thi Ê­đê:Bài ca chàng Đăm Săn)<br />                     <br /> A. Mục tiêu cần đạt<br /> 1. Kiến thức:  <br />  ­ Giúp học sinh nắm được ý nghĩa sâu xa của hình tượng Đam Săn: lí tưởng, khát <br /> vọng tột cùng của người anh hùng trẻ  tuổi: bài ca cuộc sống đầy khát vọng hào  <br /> hùng.<br />   ­ Quan niệm thẩm mĩ của người Tây Nguyên về vẻ đẹp của người phụ nữ.<br /> 2.Kĩ năng:<br /> ­ Đọc – hiểu văn bản văn học địa phương.<br /> ­ Bước đầu hiểu được nghệ  thuât đặc sắc của sử  thi Đam Săn qua ngôn ngữ  kể <br /> chuyện và cách sử dụng biện pháp so sanh, phóng đại<br /> 3. Thái độ: Giáo dục HS tinh thần đại đoàn kết dân tộc.<br /> B. Phương phap/ky thuât day hoc<br /> ́ ̃ ̣ ̣ ̣<br />   Vấn đáp, gợi mở, thảo luận nhóm.<br /> C. Chuẩn bị<br /> 1. GV: Giáo án, tài liệu tham khảo, một số hình ảnh liên quan.<br /> 2. HS: Đọc, tìm hiểu kĩ bài học theo Tài liệu dạy học địa phương.<br /> D. Cac hoat đông hoc tâp va nôi dung hoc tâp<br /> ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣<br /> 1.Ổn định tô ch ̉ ưć<br /> 2.Bài cũ: <br /> 3.Bài mới<br /> Giới thiệu bài:    Từ  phần câu hỏi bài cũ, Gv dẫn dắt, giới thiệu vào bài  <br /> mới.<br />       Hoạt động của thầy và trò               Nội dung<br />  Hoạt động : Đọc ­ hiểu văn bản.  I/ Đọc ­ hiểu văn bản. <br /> ­ Giáo viên   gọi  học sinh  đọc phần tiểu dẫn  1/ Đọc – Tìm hiểu chung <br /> SGK/33<br /> ­   HS   tóm   tắt­   GV   giới   thiệu   sơ   qua   về   tác <br /> phẩm:<br /> ­ Tác phẩm gồm 8 chương được chia thành 4 <br /> phần:Đoạn   trích:“Đi   bắt   nữ   thần   Mặt   Trời” <br /> thuộc chương V<br />  Sử  thi Đam Săn là một sử  thi anh hùng nổi  <br /> tiếng của người Ê­ đê miêu tả  những chiến  <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         11  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> công  oanh liệt và khát vọng tự do, hạnh phúc  <br /> của người tù trưởng giàu mạnh, trẻ tuổi, tài  <br /> năng lỗi lạc Đam Săn. ­ Thể loại :Sử thi Ê­đê<br /> ­ Văn bản : “Đi bắt nữ  thần Mặt Trời”  thuộc  ­ Kiểu văn bản: tự sự<br /> thể loại nào? Kiểu văn bản gì? ­ Phương thức BĐ: tự  sự­ miêu <br /> ­ Văn bản sử dụng PTBĐ nào? tả<br /> ­ HS tóm tắt đoạn trích: Vì khát vọng muốn trở  <br /> thành   người   tù   trưởng   hùng   mạnh   nhất,   đâu  <br /> đâu cũng phải khuất phục. Đăm Săn quyết định  <br /> đi bắt nữ  thần Mặt Trời về  làm vợ, bất chấp  <br /> nhữ  lời khuyên của người thân và bạn bè, trải  <br /> qua bao gian nan nguy hiểm, chàng đến được  <br /> nởi  của nữ  thần Mặt  Trời nhưng bị  nàng từ  <br /> chối.   Không   nghe   lời   can   ngăn   của   nữ   thần  2/ Tìm hiểu văn bản: <br /> chàng lập tức trở  về và gục ngã giữa rừng bùn  a/ Hình tượng người anh hùng <br /> đen. Đăm Săn<br /> <br /> ? Hãy tìm những chi tiết miêu tả  về  hành động <br /> của Đam Săn khi đi bắt nữ thần Mặt Trời?<br /> + Nghỉ 10 ngày, ngủ 5 đêm, đi suốt một năm<br /> + Chặt một sườn núi ném xuống bùn làm con <br /> đường ­Nghệ  thuật phóng đại tô đậm <br /> + Giết Tê Giác dưới vực thẳm , giết Hùm trên   vẻ   đẹp   thể   lực   và   sự   phi <br /> núi cao, giết Quạ, Diều, ma quỷ. thường của Đam Săn.<br /> ? Chỉ  ra biện pháp nghệ  thuật được sử  dụng  ở <br /> những chi tiết trên và nêu tác dụng?( HSTL)<br /> ? Thái độ và hành động của Đam Săn sau khi ra  <br /> đi bắt nữ thần Mặt Trời như thế nào?<br /> + Bị nhiều người ngăn cản vẫn quyết tâm ra đi<br /> +  Bản  thân  tự   vượt  qua  mọi  thử  thách   hiểm <br /> nguy( Đường đầy cọp, đầy rắn độc…………… =>Đam Săn – con người có lòng <br /> cỏ tranh cắt nát tay, mây cắt nát chân….) dũng   cảm   vô   song,   ý   chí   kiên <br /> ? Hành động thách thức khi bị    nữ  thần Mặt  cường, lí tưởng cao đẹp.<br /> Trời từ  chối nói lên phẩm chất gì của người  b/ Hình ảnh nữ thần Mặt Trời<br /> anh hùng?<br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         12  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> + bị nữ thần Mặt Trời từ chối, không cần chết <br /> hay sống vẫn trở về.<br /> ? Hãy tìm những chi tiết miêu tả về vẻ đẹp của  ­So   sánh   giàu   hình   ảnh:   nàng <br /> nữ thần Mặt Trời?  vừa có một vẻ  đẹp của cô gái <br /> + Tóc nàng chải bóng che xuống hai vai, nàng đi  Ê­ đê bình dị, nữ tính, vừa có vẻ <br /> như nước lững lờ trôi, tiếng nàng lanh lảnh… đẹp siêu nhiên.<br /> ? Nghệ thuật miêu tả trong đoạn văn? ­ Nữ  thần Mặt Trời: là nguồn <br /> sức mạnh, nguồn sống của thế <br /> giới tự  nhiên­ Nàng là con của <br /> Trời   Đất,   không   có   nàng   thì <br /> không   có   ánh   sáng   cũng   như <br /> không có sự sống<br /> => Nữ thần Mặt Trời không chỉ <br /> ? Việc miêu tả  như  vậy nhằm thể  hiện quan  là thể  hiện quan niệm thẩm mĩ <br /> niệm gì của người xưa về thế giới tự nhiên? của  người  Tây  Nguyên   về   cái <br /> đẹp mà còn là biểu tượng của <br /> ? Ý nghĩa của hành động đi bắt nữ  thần Mặt   khat vọng vươn tới chiếm lĩnh <br /> Trời của Đam Săn là gì? cái đẹp tuyệt đối<br /> + Phản đối tục lệ nối dây( chuê nuê) 3/Tổng kết: <br /> + Khát vọng của người anh hung, dân tộc anh  a. Nghệ thuật:<br /> hùng muốn chinh phục, khám phá, làm chủ thiên       ­ Cách kể  chuyện tự  nhiên, <br /> nhiên đầy bí ẩn. hấp   dẫn,   so   sánh   ví   von   độc <br /> ? Hãy khái quát những nét nghệ  thuật đặc sắc  đáo,   sử   dụng   thủ   pháp   trùng <br /> của đoạn trích? điệp, phóng đại để  tô đậm tính <br /> ­ HS tự bộc lộ ý kiến của mình. chất kì vĩ của nhân vật.<br /> ­   Ngôn   ngữ   giàu   hình   ảnh   , <br /> trang trọng.<br /> b. Nội dung:<br /> Đoạn trích đã thể  hiện khá tiêu <br /> biểu nội dung và nghệ  thuaath <br /> đặc   trưng   của   sử   thi   Tây <br /> ­ HS thảo luận nhóm: Khái quát nội dung chính  Nguyên.   Hành   động   của   Đam <br /> của văn bản. Săn mang tính thời đại thể hiện <br /> ­ HS khái quát. khát vọng của con người  muốn <br /> chinh phục thiên nhiên, làm chủ <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         13  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> thiên nhiên đầy bí ẩn.<br /> Lớp 8: <br /> <br /> Bài:  MÙA XUÂN ƠI, TỚI ĐI!<br />           ( truyện ngắn)             <br /> A. Mục tiêu cần đạt<br /> 1. Kiến thức: ­ Cảm nhận được những thay đổi tích cực đang diễn ra trong cuộc <br /> sống hiện nay của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.<br /> ­ Hiểu được ý nghĩa, giá trị  của truyền thống văn hóa trong cuộc sống hiện nay <br /> của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.<br /> 2. Kĩ năng:  ­ Bước đầu cảm nhận được nghệ  thuật kể  chuyện của tác giả  qua <br /> biện pháp độc thoại nội tâm của nhân vật.<br /> 3. Thái độ: Giáo dục HS trân trọng truyền thống văn hóa của dân tộc, địa phương.<br /> B. Phương phap/ky thuât day hoc<br /> ́ ̃ ̣ ̣ ̣<br />    Vấn đáp, gởi mở, nêu vấn đề, thảo luận nhóm.<br /> C. Chuẩn bị<br /> 1. GV: Giáo án, tư liệu liên quan.<br /> 2. HS: Đọc kĩ văn bản, soạn bài theo sách tài liệu dạy học địa phương.<br /> D. Cac hoat đông hoc tâp va nôi dung hoc tâp<br /> ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣<br /> 1.Ổn định tô ch ̉ ưć  <br />  2.Bài  cũ:<br />     ? <br /> 3.Bài mới<br />    Giới thiệu bài<br />        GV giới thiệu bài mới.<br />        Hoạt động của thầy và trò                    Nội dung<br /> Hoạt động 1: Giới thiệu tác giả, tác  I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm<br /> phẩm 1. Tác giả: Linh Nga Niê K’Đăm (dân <br /> ­ GV yêu cầu HS đọc phần tiểu dẫn  tộc Ê­đê), sinh năm 1948, quê ở tỉnh <br /> Stl/61 Đắk Lắk. <br /> 2. Tác phẩm<br /> ? Em hãy khái quát những hiểu biết của <br /> II. Đọc – Hiểu văn bản<br /> mình về tác giả­tác phẩm? 1. Đọc – Tìm hiểu chung<br /> + HS trả lời. ­ Đọc văn bản.<br /> + GV và HS cùng nhận xét. ­ Chú thích (Stl/73)<br /> ­ Thể loại: Truyện ngắn<br /> Hoạt động 2: Đọc – Hiểu văn bản ­ PTBĐ: Tự sự kết hợp với miêu tả và <br /> ­ GV yêu cầu HS đọc văn bản. biểu cảm.<br /> <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         14  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> + GV nhận xét. ­ Bố cục: 3 phần<br /> ? Xác định thể loại của văn bản?<br /> ? Xác định ptbđ của bài văn?<br /> ? Xác định bố cục văn bản? Nêu nội <br /> dung từng phần?<br />  + P1: “Từ đầu ­> gió thổi mát cả trong <br /> bụng” => Niềm vui, niềm tự hào của <br /> Aduôn Sang khi cháu Y Sang học giỏi.<br /> + P2: “Tiếp theo ­>  học giỏi như vậy <br /> => Câu chuyện về cuộc sống của vợ  2. Tìm hiểu văn bản<br /> chồng Amí Sang ­ con gái đầu của bà  a. Niềm vui, niềm tự hào của Aduôn <br /> Aduôn Sang. Sang về cháu của mình.<br /> + P3: Còn lại => Cảnh mùa xuân đã về  ­ A duôn Sang rất vui và tự hào khi cháu <br /> trên khắp buôn làng. của mình học rất giỏi <br /> ­ Bà đã quyết định làm cơm mời dòng <br /> ­ GV yêu cầu HS đọc câu hỏi 2,  họ để ăn mừng.<br /> STL/74. => Bà đã quyết định ăn Tết cùng với <br /> ­ GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi  Tết cổ truyền của cả nước.<br /> trả lời câu hỏi.<br /> ­ Theo em đó là nhân vật nào?<br /> ­ Vì sao tình cảm của aduôn Sang lại <br /> hướng về nhân vật đó?<br /> ­ HS thảo luận rồi trả lời câu hỏi.<br /> ? Người Ê­đê trước đây có ăn Tết  b. Câu chuyện về vợ chồng Amí Sang <br /> chung với người cả nước không? đã phản ánh suộc sống của cộng đồng <br /> ­ HS trả lời người Ê­đê.<br /> ? Nội dung chính của truyện nằm ở <br /> đoạn nào?<br /> ­ Nằm ở đoạn 2 <br /> ? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ <br /> thuật gì để thể hiện nội dung chính của <br /> truyện?<br /> GV yêu cầu HS thảo luận nhóm lớn tổ  ­ Nghệ thuật độc thoại nội tâm<br /> 1, 2 câu 5; tổ 3,4 câu 6 trả lời câu hỏi.<br /> * GV yêu cầu HS lấy VD minh họa <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         15  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> thêm cho những nội dung thảo luận ở  ­> Phản ánh những nét đẹp trong đời <br /> trên. sống tinh thần của người đông bào Tây <br /> ­ Trong cuộc sống hiện đại, nhiều  Nguyên.<br /> phong tục truyền thống của đồng bào <br /> Tây Nguyên vẫn được bảo tồn và phát <br /> huy như:<br /> + Nhà dài ( GV giải thích thêm về tục <br /> nhà dài của người Ê­đê vì họ theo chế <br /> độ mẫu hệ).<br /> + Tập tục cúng bến nước, ăn cơm mới.<br /> + Tập tục bắt chồng, ở rể.<br /> + Văn hóa ẩm thực: món cà đắng<br /> ­ Để vươn lên trong cuộc sống hiện đại <br /> đồng bào đân tộc Tây Nguyên đã có <br /> nhiều thay đổi tích cực về nhận thức xã <br /> hội qua cuộc sống của vợ chồng Amí  ­> Cộng đồng đồng bào dân tộc Tây <br /> Sang. Nguyên đã có nhiều thây đổi tích cực <br /> + Hiểu và làm theo chính sách định cư  về nhận thức xã hội để có cuộc sống <br /> của Nhà nước. ổn định và ngày càng phát triển.<br /> + Xóa bỏ luật tục kết hôn cùng họ<br /> + Vợ chồng Amí là những người được <br /> học cao nên đã có những nhận thức tích <br /> cực về việc kế hoạch hóa gia đình, xây  c. Cảnh mùa xuân đã về trên khắp buôn <br /> dựng và phát triển kinh tế. Họ là tấm  làng.<br /> gương điển hình cho buôn làng. ­ Nghệ thuật: nhân hóa<br /> ­ GV qua phần độc thoại nội tâm của  ­> Quang cảnh tươi đẹp của buôn làng <br /> Amí Sang đã phản ánh đầy đủ về cuộc  báo hiệu một mùa xuân tràn ngập hạnh <br /> sống của người Ê­đê nói riêng và của  phúc sẽ về với buôn làng.<br /> đồng bào Tây Nguyên Nói Chung. 3. Tổng kết<br /> ? Để miêu tả khung cảnh mùa xuân ở  a. Nghệ thuật: Sử dụng nhiều tính từ <br /> đoạn cuối của văn bản thì tác giả đã sử  miêu tả, phép nhân hóa làm nổi bật vẻ <br /> dụng nghệ thuật gì? đẹp tràn đầy sức sống của buôn làng. <br /> ­ HS trả lời Nghệ thuật độc thoại nội tâm của nhân <br />  Hoạt động 3: Tổng kết vật.<br /> ? Em hãy nêu một vài nét đặc sắc về  b. Nội dung:<br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         16  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> nghệ thuật của văn ục kết hôn cùng  ­ Văn bản đã tái hiện lại những nét đẹp, <br /> họ . những phong tục truyền thống của <br /> đồng bào Tây Nguyên.<br /> ­   Người   đồng   bào   Tây   Nguyên   đã   có <br /> nhiều thay đổi tích cực về nhận thúc xã <br /> hội để  nâng cao chất lượng cuộc sống <br /> cả về đời sống tinh thần và vật chất.<br /> Lớp 9:  Bài:                    <br /> <br />                                           TRƯỚC GIỜ NỔ SÚNG<br /> <br /> ( Trích tiểu thuyết Trong cơn gió lốc)<br /> A/ Mục tiêu cần đạt :  Giúp HS :<br /> 1. Kiến thức:<br /> ­ Hiểu thêm vẻ đẹp tâm hồn những chiến sĩ trên đường hành quân ra trận và cảnh <br /> quan thiên nhiên phóng khoáng , đậm nét trữ tình của mảnh đất Tây Nguyên.<br /> ­ Mở rộng kiến thức về văn xuôi Việt Namth[ì kì kháng chiến chống Mĩ.<br /> ­ Hiểu thêm về ý nghĩa của chiến thắng Buôn Ma Thuột trong cuộc tổng tiến <br /> công mùa xuân năm 1975<br /> 2. Kĩ năng: <br /> ­ Rèn kỹ năng cảm thụ tác phẩm văn học<br /> ­ Có ý thức quan tâm đến những vấn đề lịch sử của địa phương<br /> 3. Thái độ:<br /> ­ Trân trọng, biết ơn sự đóng góp, hi sinh của thế hệ trước, thấu hiểu giá trị của <br /> cuộc sống hòa bình.<br /> B/ Chuẩn bị:  ­ GV: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu một số tư liệu, hình ảnh liên <br /> quan đến tác phẩm<br />                        ­  HS:  Tìm hiểu các nội dung liên quan theo hướng dẫn của GV.<br /> C/ Tiến trình dạy học:                  <br /> 1/ Bài cũ:Nêu hiểu biết của em về chiến thắng BMT ngày 10/3/1975?<br /> 2/ Bài mới:<br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         17  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> <br /> <br /> Hoạt động của thầy và trò Nội dung<br /> Hoạt động 1: I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm<br /> ? Nêu những hiểu biết của em về tác  ­ SĐP/105<br /> giả, tác phẩm?<br /> ­ HS nêu.<br /> ­ GV nhận xét bổ sung thêm<br /> II. Đọc­ tìm hiểu văn bản.<br /> ­ GV yêu cầu học sinh đọc . 1. Đọc­ tìm hiểu chung.<br /> ­ GV nhận xét.<br /> ? Xác định thể loại của văn bản? ­ Thể loại: Tiểu thuyết<br /> ? Xác định ptbđ? ­ ptbđ: Tự sự, miêu tả, biểu cảm<br /> ? Xác định bố cục của văn bản? ­ Bố cục: 3 phần.<br /> ­ 3 phần;<br /> + P1: Từ đầu ­> phía BMT.<br /> Giới thiệu mục tiêu, nhiệm vụ của <br /> Trung đoàn 6.<br /> + P2: Tiếp ­> lấn dần bóng đêm.<br /> Cuộc hành quân trong đêm của các <br /> chiến sĩ<br /> + P3: còn lại<br /> Niềm vui sướng của các chiến sĩ khi <br /> hoàn thành nhiệm vụ.<br /> Hoạt động 2:  2. Tìm hiểu văn bản:<br /> ­ GV gọi HS đọc văn bản phần từ đầu­ a. Cảnh đêm cao nguyên<br /> > vô hiệu.<br /> ? Em có cảm nhận gì về cách miêu tả <br /> khung cảnh đêm cao nguyên ở đoạn văn <br /> trên? ­ Cách miêu tả cảnh vật theo không <br /> ­ HS trả lời.  gian, sự di chuyển của đoàn quân.<br /> ? Trong đoạn văn trên biện pháp tu từ <br /> nào được sử dụng nhiều nhất? tác dụng <br /> của biện pháp tu từ đó?<br /> ­ Biện pháp so sánh, nhân hóa ­ Biện pháp so sánh, nhân hóa<br /> ­ HS chỉ cụ thể các câu văn.<br /> ­ Hiệu quả gúp người đọc hình dung cụ  => Khung cảnh đêm cao nguyên có vẻ <br /> thể khung cảnh đêm cao nguyên có vẻ  đẹp hùng vĩ, huyền bí, trái ngược với <br /> đẹp hùng vĩ, huyền bí, trái ngược với  cảnh ban ngày của mùa khô cao nguyên<br /> cảnh ban ngày của mùa khô cao nguyên.<br /> <br /> Trang <br /> Nguyễn Thị Thi         18  Năm học 2018 ­ 2019<br /> Vài kinh nghiệm về việc giảng dạy chương trình Ngữ văn địa phương THCS (phần văn)<br /> ­ GV gọi HS đọc văn bản phần từ Đoàn  b. Cảm xúc, tâm trạng của các anh <br /> quân vẫn đi­>tạm dừng chân. chiến sĩ khi hành quân.<br /> ­ HS đọc.<br /> ? Trong đoạn văn trên các anh chiến sĩ <br /> nghĩ đến điều gì?<br /> ­ Họ nghĩ đến mùa mưa, nghĩ đến đất <br /> đai, lãnh thổ, quê hương, tổ quốc thiêng <br /> liêng, đến trân đánh lớn ở BMT<br /> ? Em có nhận xét gì về biện pháp tu từ <br /> trong đoạn văn: “ Họ nghĩ đến mùa <br /> mưa...đến với mình”<br /> ­ Biện pháp so sánh diễn tả rất tinh tế, <br /> sinh động, những cảm xúc rất thật, rất <br /> đời thường, nhưng cũng vô cùng cao  ­ Biện pháp so sánh diễn tả rất tinh tế, <br /> đẹp của những người chiến sĩ. Đó cũng  sinh động, những cảm xúc rất th