Sự biến đổi tuần hoàn tính chất các nguyên tố hóa học. Định luật tuần hoàn.(T1)

Chia sẻ: Nguyễn Văn Quang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

210
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Học sinh biết: Các khái niệm: tính kim loại, tính phi kim, độ âm điện, nội dung định luật tuần hoàn. Học sinh hiểu: Theo chiều tăng của điện tích hạt nhân của nguyên tử các nguyên tố - Tính kim loại và phi kim của các nguyên tố biến đổi tuần hoàn. - Hoá trị của các nguyên tố trong hợp chất với O, H biến đổi tuần hoàn. - Sự biến đổi tuần hoàn về thành phần và tính chất của hợp chất các nguyên tố. Học sinh...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất các nguyên tố hóa học. Định luật tuần hoàn.(T1)

Bµi 9: Sù biÕn ®æi tuÇn hoµn tÝnh chÊt cña c¸c nguyªn tè ho¸ häc - §Þnh luËt tuÇn hoµn. (TiÕt 1) I. Môc tiªu: Häc sinh biÕt: C¸c kh¸i niÖm: tÝnh kim lo¹i, tÝnh phi kim, ®é ©m ®iÖn, néi dung ®Þnh luËt tuÇn hoµn. Häc sinh hiÓu: Theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n cña nguyªn tö c¸c nguyªn tè - TÝnh kim lo¹i vµ phi kim cña c¸c nguyªn tè biÕn ®æi tuÇn hoµn. - Ho¸ trÞ cña c¸c nguyªn tè trong hîp chÊt víi O, H biÕn ®æi tuÇn hoµn. - Sù biÕn ®æi tuÇn hoµn vÒ thµnh phÇn vµ tÝnh chÊt cña hîp chÊt c¸c nguyªn tè. Häc sinh vËn dông: Gi¶i thÝch, so s¸nh tÝnh kim lo¹i, tÝnh phi kim cña ®¬n chÊt, tÝnh chÊt axit-baz¬ cña c¸c hîp chÊt cña c¸c nguyªn tè nhãm A. II. ChuÈn bÞ: PhÇn mÒm d¹y häc trªn m¸y vi tÝnh, b¶ng biÓu diÔn sù thay ®æi b¸n kÝnh, tÝnh kim lo¹i, tÝnh phi kim, b¶ng biÕn ®æi tÝnh axit-baz¬ cña c¸c oxit vµ hi®roxit. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: ®µm tho¹i, gîi më. III. TiÕn tr×nh d¹y häc: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ho¹t ®éng 1: (5 phót) Yªu cÇu hai häc sinh: N: [He]2s22p3 - ViÕt cÊu h×nh e cña: N(7), O(8), F(9). O: [He]2s22p4 - ViÕt cÊu h×nh e cña : P(15), S(16), Cl(17). F: [He]2s22p5 P: [Ne]3s23p3 Ta ®· biÕt cÊu h×nh e cña c¸c nguyªn tè trong b¶ng S: [Ne]3s23p4 cÆp Cl: [Ne]3s23p5 HTTH biÕn ®æi tuÇn hoµn. Ta l¹i thÊy c¸c nguyªn tè F vµ Cl; O vµ S; N vµ P cã nh÷ng tÝnh chÊt t¬ng tù nhau. VËy tÝnh chÊt cña c¸c nguyªn tè cã biÕn ®æi tuÇn hoµn nh cÊu h×nh e? i. sù biÕn ®æi tÝnh kim lo¹i, phi kim cña c¸c nguyªn tè. Ho¹t ®éng 2: (5 phót) Ta cã kh¸i niÖm: TÝnh kim lo¹i lµ tÝnh chÊt cña mét nguyªn tè mµ nguyªn tö cña nã dÔ mÊt electron ®Ó trë thµnh ion d - ¬ng. Nªu tªn mét sè nguyªn tè thÓ hiÖn tÝnh kim lo¹i trong
chu k× 2, 3. ChØ ra mét sè ph¶n øng mµ em ®· biÕt trong ®ã nguyªn tè nµy thÓ hiÖn tÝnh kim lo¹i. Nguyªn tö cµng dÔ mÊt electron th× tÝnh kim lo¹i cña nguyªn tè cµng m¹nh. Kh¸i niÖm vÒ tÝnh phi kim: Nªu tªn, ®a ra ph¶n øng. VËy phi kim lµ nh÷ng nguyªn tè mµ nguyªn tö cña nã dÔ thu electron ®Ó trë thµnh ion ©m. Nªu tªn mét sè phi kim trong chu k× 2, 3. ChØ ra mét sè ph¶n øng ®· biÕt trong ®ã nguyªn tè thÓ hiÖn tÝnh phi kim. Nguyªn tö cµng dÔ thu electron ®Ó trë thµnh ion ©m th× tÝnh phi kim cµng m¹nh. ChiÕu b¶ng HTTH vµ nªu râ: Ranh giíi t¬ng ®èi gi÷a c¸c nguyªn tè kim lo¹i vµ phi kim lµ ®êng rÝch r¾c in ®Ëm. PhÝa bªn tr¸i lµ c¸c nguyªn tè kim lo¹i, phÝa bªn ph¶i lµ c¸c nguyªn tè phi kim. Nªu tªn, ®a ra ph¶n øng. Ho¹t ®éng 3: (10 phót) 1. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt trong 1 chu k×: H¬n 100 nguyªn tè ho¸ häc trong b¶ng HTTH ta sÏ kh«ng ®ñ thêi gian ®Ó nghiªn cøu tØ mØ vÒ tõng nguyªn tè. Ta xÐt xem trong b¶ng HTTH th× tÝnh kim lo¹i vµ phi kim biÕn ®æi theo quy luËt g×? Tríc hÕt ta xÐt xem trong 1 chu k×, tÝnh kim lo¹i vµ phi kim biÕn ®æi nh thÕ nµo theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. ChiÕu h×nh 2.1 Sgk, lÊy chu k× 3 lµm thÝ dô. NhËn xÐt sù biÕn ®æi b¸n kÝnh nguyªn tö c¸c nguyªn tè trong chu k× 3? Gi¶i thÝch? B¸n kÝnh nguyªn tö gi¶m dÇn theo chiÒu t¨ng ®iÖn tÝch h¹t nh©n tõ Na Dùa vµo sù biÕn ®æi b¸n kÝnh nguyªn tö vµ kiÕn ®Õn Cl. thøc vÒ lùc ®iÖn, h·y dù ®o¸n sù biÕn ®æi vÒ kh¶ Do sè líp e kh«ng ®æi, ®iÖn tÝch h¹t n¨ng nhêng e (®Æc trng cho tÝnh kim lo¹i) còng nh thu nh©n t¨ng. e (®Æc trng cho tÝnh phi kim). B¸n kÝnh gi¶m, ®iÖn tÝch h¹t nh©n (Minh häa: Na t¸c dông víi H2O, Mg, Al t¸c dông víi t¨ng lµm lùc hót gi÷a h¹t nh©n vµ e HCl. Yªu cÇu nhËn xÐt, viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng). ngoµi cïng t¨ng nªn kh¶ n¨ng nh êng e
KÕt luËn: Trong mçi chu k× theo chiÒu t¨ng cña gi¶m - tÝnh kim lo¹i gi¶m hay tÝnh phi ®iÖn tÝch h¹t nh©n tÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyªn tè kim t¨ng. gi¶m dÇn, ®ång thêi tÝnh phi kim t¨ng dÇn. Quy luËt trªn ®îc lÆp ®i lÆp l¹i ë c¸c chu k× kh¸c NhËn xÐt, viÕt ph¬ng tr×nh. n÷a. Do vËy, trong b¶ng HTTH th× c¸c nguyªn tè cã tÝnh chÊt biÕn ®æi tuÇn hoµn theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. Ho¹t ®éng 4: (12 phót) 2. Sù biÕn ®æi tÝnh kim lo¹i vµ phi kim trong mét ph©n nhãm A: Quan s¸t, nhËn xÐt. Trªn ®©y lµ sù biÕn ®æi tÝnh kim lo¹i vµ phi kim B¸n kÝnh nguyªn tö t¨ng dÇn tõ trªn trong 1 chu k×. VËy trong mét ph©n nhãm chÝnh th× xuèng. B¸n kÝnh t¨ng nhanh. Do sè líp sù biÕn ®æi tÝnh kim lo¹i vµ phi kim diÔn ra nh thÕ e t¨ng. nµo? TÝnh kim lo¹i t¨ng, tÝnh phi kim gi¶m. (ChiÕu thÝ nghiÖm Cl 2 ®Èy Br2, Br2 ®Èy I2 tõ dung Do b¸n kÝnh t¨ng nhanh. dÞch muèi. Yªu cÇu häc sinh viÕt ph ¬ng tr×nh, nhËn Nguyªn tè kim lo¹i m¹nh nhÊt lµ Fr, xÐt). nguyªn tè phi kim m¹nh nhÊt lµ F. ChiÕu h×nh 2.1 Sgk, lÊy nhãm VIIA lµm vÝ dô. Do trong cïng 1 chu k× th× tÝnh kim Em h·y nhËn xÐt vÒ chiÒu biÕn thiªn b¸n kÝnh lo¹i gi¶m dÇn ®ång thêi tÝnh phi kim nguyªn tö trong nhãm VIIA theo chiÒu tõ trªn xuèng. t¨ng dÇn. VËy nguyªn tö kim lo¹i m¹nh Møc ®é biÕn ®æi nh thÕ nµo (nhanh hay chËm)? Gi¶i nhÊt lµ ph¶I ë ®Çu chu k× (nhãm IA). thÝch? Vµ nguyªn tö phi kim m¹nh nhÊt ph¶i ë Tõ nhËn xÐt trªn, dù ®o¸n sù biÕn ®æi tÝnh kim lo¹i, cuèi chu k× (nhãm VIIA). Trong 1 ph©n phi kim. nhãm th× tÝnh kim lo¹i t¨ng dÇn ®ång KÕt luËn: Trong mét ph©n nhãm A th× tÝnh kim lo¹i thêi tÝnh phi kim gi¶m dÇn. Do vËy t¨ng dÇn ®ång thêi tÝnh phi kim gi¶m dÇn theo chiÒu nguyªn tè kim lo¹i m¹nh nhÊt ph¶i ë chu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. k× cuèi cña nhãm I lµ Fr, nguyªn tè phi Quy luËt trªn ®îc lÆp l¹i ë c¸c nhãm kh¸c. kim m¹nh nhÊt ph¶i ë chu k× ®Çu cña ChiÕu b¶ng HTTH. nhãm VII lµ F. Trong b¶ng HTTH h·y t×m ra nguyªn tè kim lo¹i m¹nh nhÊt vµ nguyªn tè phi kim m¹nh nhÊt. Gi¶i Do Cl cã tÝnh phi kim m¹nh h¬n nªn nã thÝch? hót electron dïng chung vÒ phÝa nã Lu ý: Fr lµ nguyªn tè phãng x¹ nh©n t¹o. Tr íc khi t×m nªn cÆp electron tham gia liªn kÕt ra nguyªn tè nµy ngêi ta ®· biÕt mét sè ®Æc ®iÓm lÖch vÒ phÝa nguyªn tö Cl. dùa vµo ®Þnh luËt tuÇn hoµn. II. sù biÕn ®æi tuÇn hoµn cña ®é ©m ®iÖn: Do kim lo¹i ®Æc trng cho kh¶ n¨ng nh-
Ho¹t ®éng 5: (10 phót) êng electron nªn ®é ©m ®iÖn cµng bÐ §é ©m ®iÖn cña 1 nguyªn tö ®Æc t rng cho kh¶ n¨ng th× kh¶ n¨ng nhêng electron cµng tèt hót electron cña nguyªn tö ®ã khi h×nh thµnh liªn kÕt nªn tÝnh kim lo¹i t¨ng. ho¸ häc. Do phi kim ®Æc trng cho kh¶ n¨ng thu Trong ph©n tö HCl, cÆp electron dïng chung gi÷a H electron nªn ®é ©m ®iÖn cµng lín th× vµ Cl lÖch vÒ phÝa nµo? T¹i sao? kh¶ n¨ng thu electron cµng lín, tÝnh phi kim cµng m¹nh. Theo em ®é ©m ®iÖn cã liªn quan g× ®Õn tÝnh kim lo¹i vµ phi kim? VËy ®é ©m ®iÖn cµng t¨ng th× tÝnh kim lo¹i gi¶m vµ Trong 1 chu k× theo chiÒu t¨ng dÇn tÝnh phi kim t¨ng. cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n th× ®é ©m §Ó so s¸nh ®é ©m ®iÖn cña c¸c nguyªn tè, nhµ b¸c ®iÖn t¨ng dÇn. häc Pauling ®· chän nguyªn tè F lµ nguyªn tè cã tÝnh Trong 1 ph©n nhãm chÝnh theo chiÒu phi kim m¹nh nhÊt, quy íc F cã ®é ©m ®iÖn lµ 4 råi tõ ®iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng dÇn th× ®é ®ã x¸c ®Þnh ®é ©m ®iÖn cña c¸c nguyªn tè kh¸c. ©m ®iÖn gi¶m dÇn. ChiÕu b¶ng 6 Sgk. Quy luËt trªn phï hîp víi quy luËt biÕn Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù biÕn ®æi ®é ©m ®iÖn ®æi tÝnh kim lo¹i vµ phi kim. cña c¸c nguyªn tè trong 1 chu k× vµ 1 ph©n nhãm A xÐt theo chiÒu t¨ng dÇn ®iÖn tÝch h¹t nh©n? Quy luËt biÕn ®æi nh trªn cã phï hîp víi quy luËt biÕn ®æi tÝnh kim lo¹i vµ phi kim kh«ng? Nªu vÝ dô minh ho¹. Ho¹t ®éng 6: (3 phót) Bµi tËp: 4, 5 lµm ë nhµ.