Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong giáo dục - Thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: Tưởng Trì Hoài | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài báo "Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong giáo dục - Thực trạng và giải pháp" nghiên cứu về tầm quan trọng của chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục, cung cấp một cái nhìn tổng quan về thực trạng và giải pháp cụ thể. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong giáo dục - Thực trạng và giải pháp

Kỷ yếu Hội thảo khoa học Khoa Công nghệ thông tin, năm 2024 TẦM QUAN TRỌNG CỦA CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG GIÁO DỤC - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Nguyễn Thị Hồng Thảo1,* Trường Đại học Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh 1 * Email: thaonth@huit.edu.vn Ngày nhận bài: 04/04/2024; Ngày chấp nhận đăng: 20/05/2024 TÓM TẮT Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ, việc áp dụng chuyển đổi số trong giáo dục trở nên cực kỳ quan trọng. Các nhà nghiên cứu và người làm chính sách đã nhận ra rằng việc thu thập và phân tích dữ liệu có thể cung cấp thông tin quý báu để hiểu rõ hơn về quá trình giảng dạy và học tập, từ đó tối ưu hóa chất lượng giáo dục. Bài báo nghiên cứu về tầm quan trọng của chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục, cung cấp một cái nhìn tổng quan về thực trạng và giải pháp cụ thể. Từ khóa: chuyển đối số, giáo dục. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ xác định như sau: Phát triển nền tảng hỗ trợ dạy và học từ xa, ứng dụng triệt để công nghệ số trong công tác quản lý, giảng dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia sẻ tài nguyên giảng dạy và học tập theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến. Phát triển công nghệ phục vụ giáo dục, hướng tới đào tạo cá thể hóa. 100% các cơ sở giáo dục triển khai công tác dạy và học từ xa, trong đó thử nghiệm chương trình đào tạo cho phép học sinh, sinh viên học trực tuyến tối thiểu 20% nội dung chương trình. Ứng dụng công nghệ số để giao bài tập về nhà và kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh trước khi đến lớp học. Hiểu một cách đơn giản thì chuyển đổi số trong giáo dục chính là việc ứng dụng những công nghệ tiên tiến giúp nâng cao trải nghiệm của người học; cải thiện những phương pháp giảng dạy cũng như tạo môi trường để học tập thuận tiện nhất.[1] Ứng dụng chuyển đổi số sẽ tạo ra mô hình giáo dục thông minh, từ đó giúp việc học, hấp thụ kiến thức của người học trở nên đơn giản và dễ dàng hơn. Sự bùng nổ của các nền tảng công nghệ đã tạo điều kiện thuận lợi để truyền đạt kiến thức và phát triển được khả năng tự học của người học mà không bị giới hạn về thời gian cũng như không gian. Hiện tại, chuyển đổi số trong giáo dục được ứng dụng dưới 3 hình thức chính là: ứng dụng công nghệ trong phương pháp giảng dạy: lớp học thông minh, lập trình… vào việc giảng dạy; ứng dụng công nghệ trong quản lý: công cụ vận hành, quản lý; ứng dụng công nghệ trong lớp học: công cụ giảng dạy, cơ sở vật chất. Chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ đơn thuần là việc áp dụng công nghệ kỹ thuật số và hệ thống thông tin internet vào lĩnh vực giáo dục để nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập và quản lý giáo dục, mà còn bao gồm sự tích hợp của khoa học dữ liệu và dữ liệu 139
Nguyễn Thị Hồng Thảo lớn. Kết hợp mới mẻ này cùng với những biện pháp bảo mật, nhằm mục đích thu hẹp khoảng cách địa lý và tạo ra một môi trường học tập tốt hơn. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về các ứng dụng của chuyển đổi số trong giáo dục [1]: Học trực tuyến (E-learning): Cung cấp khóa học trực tuyến qua các nền tảng và công cụ kỹ thuật số như Coursera, edX, Udemy, giúp học viên tiếp cận kiến thức mọi lúc, mọi nơi. Giáo trình điện tử: Sử dụng giáo trình điện tử thay thế sách giáo khoa truyền thống, giúp tiết kiệm giấy và dễ dàng cập nhật nội dung qua các ứng dụng như Kindle, iBooks, Google Play Books. Phần mềm quản lý học tập (LMS - Learning Management System): Hỗ trợ giáo viên quản lý khóa học, đánh giá và theo dõi tiến độ của học viên qua các hệ thống như Moodle, Blackboard, Canvas. Công cụ hợp tác trực tuyến: Sử dụng Google Classroom, Microsoft Teams, Zoom để tương tác và học tập cùng nhau một cách linh hoạt và hiệu quả. Ứng dụng hỗ trợ học tập: Sử dụng Quizlet, Duolingo để rèn luyện kỹ năng và kiến thức thông qua các bài tập và hoạt động trực tuyến. Trí tuệ nhân tạo và học máy trong giáo dục: Áp dụng để phân tích dữ liệu học tập, cá nhân hóa giảng dạy và hỗ trợ quá trình học tập của học viên. Thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường: Sử dụng công nghệ VR và AR vào giáo dục, giúp học viên trải nghiệm môi trường học tập sinh động và gần gũi hơn với thực tế. Tuy nhiên, việc triển khai chuyển đổi số trong giáo dục cũng đặt ra một số thách thức. Điều này bao gồm thiếu hạ tầng kỹ thuật và sự đào tạo cho nhân lực trong lĩnh vực này, cùng với những vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu là những vấn đề cần được quan tâm. Thực trạng hiện nay của việc chuyển đổi số trong giáo dục, cũng như các giải pháp kèm theo, là điều mà bài báo này đặc biệt quan tâm và nghiên cứu. 2. TẦM QUAN TRỌNG CỦA CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG GIÁO DỤC Sự quan trọng của chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là một thực tế không thể phủ nhận, mà còn là một yếu tố quyết định trong bối cảnh dịch bệnh COVID diễn biến phức tạp trong những năm 2020-2023. Trong thời điểm này, trường học và ngành giáo dục đang nhận ra tầm quan trọng lớn của việc chuyển đổi số để duy trì và cải thiện chất lượng giáo dục. Chính phủ của nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, đã áp dụng phương pháp dạy học trực tuyến nhằm đảm bảo sự tiếp tục hoạt động của hệ thống giáo dục trong thời gian dịch bệnh. Đồng thời, nhiều nước cũng đã nhận thức rằng chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ là biện pháp tạm thời mà còn là xu hướng phát triển dài hạn [4] Mặc dù việc áp dụng chưa được triển khai một cách đồng nhất, nhưng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và sự thúc đẩy mạnh mẽ từ phía chính phủ và các tổ chức giáo dục, chắc chắn rằng hầu hết các thách thức sẽ được vượt qua. Quan trọng nhất là ngành giáo dục và cộng đồng học sinh phải nhận thức rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số không chỉ trong thời điểm hiện tại mà còn trong tương lai.. Dưới đây là một số điểm quan trọng: Tối ưu hóa chất lượng giảng dạy: Phân tích dữ liệu giúp hiểu rõ hơn về cách mà học sinh tương tác với tài liệu học, hiểu bài giảng và hoàn thành các bài kiểm tra. Qua đó, giáo viên có thể điều chỉnh phương pháp dạy học để tối ưu hóa hiệu quả giảng dạy. Cá nhân hóa học tập: Sử dụng dữ liệu để cá nhân hóa trải nghiệm học tập của từng người học, giúp họ tiếp cận tài liệu phù hợp với trình độ và nhu cầu riêng của mình, từ đó tăng cường hiệu quả học tập. 140
Dự đoán xu hướng và đánh giá: Phân tích dữ liệu giúp dự đoán xu hướng trong giáo dục, từ việc dự đoán mức độ hoàn thành khóa học đến việc đánh giá hiệu suất của các chương trình giáo dục. Điều này giúp các nhà quản lý giáo dục đưa ra quyết định thông minh hơn về việc cải thiện chất lượng giáo dục. Quản lý và tối ưu hóa hạ tầng: Sử dụng dữ liệu để quản lý tài nguyên giáo dục một cách hiệu quả hơn, bao gồm quản lý lớp học, tài liệu giảng dạy, và đánh giá học viên. Nâng cao trải nghiệm học tập: Áp dụng công nghệ số và dữ liệu lớn giúp tạo ra những trải nghiệm học tập sinh động và tương tác hơn, từ việc sử dụng học trực tuyến, giáo trình điện tử đến thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường. Tóm lại, việc sử dụng chuyển đổi số đã đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, cá nhân hóa học tập và tạo ra một môi trường học tập hiện đại và linh hoạt. 3. THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP VIỆC ỨNG DỤNG CHUYỂN ĐỐI SỐ TRONG LĨNH VỰC GIÁO DỤC HIỆN NAY Thực trạng ứng dụng chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục hiện nay: Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin cho biết, đến thời điểm hiện tại (tháng 10/2023), ngành Giáo dục đã hoàn thành cơ bản việc xây dựng cơ sở dữ liệu. Cụ thể, cơ sở dữ liệu về mầm non, phổ thông đã thu thập thông tin của gần 53.000 trường học: 1,6 triệu hồ sơ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục; 24 triệu hồ sơ, kết quả học tập của học sinh, thể chất (chiều cao, cận nặng, các bệnh về mắt-xương, dinh dưỡng,..); Kết nối (API) với hơn 17,083 trường học; Kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (2022): xác thực định danh hơn 23 triệu hồ sơ, làm giàu cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư hơn 20 triệu công dân,…[3] Về quy mô sử dụng cơ sở dữ liệu giáo dục mầm non, phổ thông, ngoài Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã có 63 Sở Giáo dục và Đào tạo, 705 Phòng Giáo dục và Đào tạo, 15.495 trường mẫu giáo, mầm non, 12.669 trường tiểu học, 10.796 trường trung học cơ sở, 2.902 trường trung học phổ thông và 638 trung tâm giáo dục thường xuyên.[3] Mặc dù đã nỗ lực thực hiện và đạt được các chuyển biến tích cực, tuy nhiên quá trình ứng dụng chuyển đổi số ở Việt Nam vẫn gặp rất nhiều khó khăn và tồn tại bất cập rất cần khắc phục để hoàn thiện: Sự thiếu hụt về nhân lực chuyên môn: Có ít người trong ngành giáo dục có kiến thức và kỹ năng về khoa học dữ liệu và chuyển đổi số. Hạn chế về hạ tầng và công nghệ: Một số trường học và cơ sở giáo dục vẫn gặp khó khăn trong việc cập nhật và sử dụng công nghệ phù hợp để ứng dụng khoa học dữ liệu và chuyển đổi số. Thách thức về bảo mật và quyền riêng tư: Việc sử dụng dữ liệu học tập cần tuân thủ các quy định về bảo mật và quyền riêng tư, đặc biệt là khi liên quan đến dữ liệu cá nhân của học sinh và giáo viên. Quá trình tiếp cận về kiến thức trực tuyến ở vùng sâu, vùng xa thường gặp nhiều khó khăn: Đối với những khu vực miền núi hay vùng sâu, vùng xa thì hạ tầng mạng và trang thiết bị công nghệ thông tin hiện chưa được đảm bảo, gây ảnh hưởng lớn đến công tác về quản lý giáo dục trong dạy và học. Giải pháp ứng dụng chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục: 141
Nguyễn Thị Hồng Thảo Đào tạo và phát triển nhân lực: Cần tạo điều kiện và chương trình đào tạo để nâng cao kiến thức và kỹ năng về chuyển đổi số cho các giáo viên và nhân viên trong lĩnh vực giáo dục. Nâng cấp hạ tầng và công nghệ: Cần đầu tư vào việc cập nhật hạ tầng và sử dụng công nghệ mới nhất để tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng khoa học dữ liệu và chuyển đổi số trong giáo dục. Hạ tầng mạng và trang thiết bị công nghệ phải được đổi mới, đặc biệt là khu vực có kết nối kém giúp thu hẹp được khoảng cách vùng miền. Với giải pháp này, có thể ưu tiên sử dụng hình thức thuê dịch vụ hay huy động nguồn lực xã hội. Tăng cường kết hợp công nghệ như Big data, Al, Blockchain… với cơ sở dữ liệu số chuyên ngành nhằm xây dựng các hệ thống thu thập thông tin đưa ra các dự báo, dự đoán và tạo ra các ứng dụng, dịch vụ phù hợp đến từng đối tượng người học Đảm bảo bảo mật và quyền riêng tư: Cần thiết lập các chính sách và quy định chặt chẽ để đảm bảo an toàn và bảo mật dữ liệu học tập, đồng thời tuân thủ các quy định về quyền riêng tư. Tăng cường giáo dục và tuyên truyền: Cần tăng cường thông tin và giáo dục về tầm quan trọng của việc ứng dụng chuyển đổi số trong giáo dục, đồng thời thúc đẩy ý thức về chuyển đổi này trong cộng đồng giáo viên và các nhà quản lý giáo dục. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục: Trí tuệ nhân tạo đang mở ra nhiều cơ hội mới trong lĩnh vực giáo dục, bao gồm hệ thống học tập cá nhân hóa, phân tích dữ liệu học tập và hỗ trợ giáo viên trong việc giảng dạy. Việc tận dụng AI trong giáo dục giúp nâng cao hiệu quả học tập và đáp ứng nhu cầu đa dạng của học sinh. Tích hợp công nghệ vào quy trình giảng dạy: Công nghệ giúp nâng cao phương pháp giảng dạy, tạo ra môi trường học tập tương tác và hấp dẫn hơn. Các công cụ như bảng trắng thông minh, phần mềm giáo dục và ứng dụng di động có thể giúp tăng cường sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, đồng thời thúc đẩy sự sáng tạo và kỹ năng tư duy.[2] Hợp tác giữa các bên liên quan: Sự hợp tác giữa các nhà trường, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ và chính phủ là rất quan trọng để đạt được chuyển đổi số thành công trong giáo dục. Mối quan hệ hợp tác giữa các bên liên quan giúp tận dụng tài nguyên, chia sẻ kinh nghiệm và đưa ra các giải pháp phù hợp với từng đối tượng. Tóm lại, để giải quyết các thách thức và tận dụng tiềm năng của việc ứng dụng khoa học dữ liệu và chuyển đổi số trong giáo dục, cần có sự đầu tư đồng bộ từ cả chính phủ, các tổ chức giáo dục và các cá nhân liên quan. 4. KẾT LUẬN Qua nghiên cứu bài báo cho thấy vai trò của chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục trở nên cực kỳ quan trọng. Tính toàn diện và hiệu quả của các phương pháp giảng dạy, học tập và quản lý giáo dục có thể được tối ưu hóa thông qua việc áp dụng các công nghệ số. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay vẫn còn tồn tại nhiều thách thức và hạn chế trong việc triển khai chuyển đổi số trong giáo dục. Để giải quyết những thách thức này và khai thác tối đa tiềm chuyển đổi số trong giáo dục, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan như chính phủ, tổ chức giáo dục, doanh nghiệp, giáo viên và người học. Cần có các chính sách hỗ trợ và khuyến khích sự đầu tư vào hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, an toàn và bảo mật dữ liệu. Ngoài ra, cần tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng chuyên môn về công nghệ số trong giáo dục.Thông qua kết quả trên, có thể thấy rằng sinh viên đánh giá cao tầm quan trọng của kỹ năng thực hành và cách thức giảng dạy của giảng viên. Tuy nhiên, thời gian học và sĩ số tại các phòng máy đang chưa phù hợp với nguyện vọng của sinh viên. Ngoài ra, cũng thấy rằng hứng thú tự học, tự nghiên cứu của sinh viên còn khá thấp. 142
TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] TS Bùi Thị Huế, TS Bùi Đức Thịnh, TS Vũ Thị Tuyết Lan (2022)Peace Institue of Management (2023) – Chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo: Thực trạng và Giải pháp” https://vjst.vn/vn/tin-tuc/6707/chuyen-doi-so-trong-giao-duc-va-dao-tao--thuc-trang-va-giai- phap.aspx, (15/08/2022) [2] Sở giáo dục và đào tạo Tây Ninh (2023) “Chuyển đối số trong giáo dục: Thực trạng, vai trò và giải pháp” http://tayninh.edu.vn/chuyen-doi-so-giao-duc-so/chuyen-doi-so-trong- giao-duc-thuc-trang-vai-tro-giai-phap-139688, (25/12/2023) [3]Tường San (2023) “Những con số ấn tượng về kết quả chuyển đổi số của ngành giáo dục” , https://giaoduc.net.vn/nhung-con-so-an-tuong-ve-ket-qua-chuyen-doi-so-cua-nganh- giao-duc-post238935.gd, (02/11/2023) [4] Thanh Huyền (2023) “Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong giáo dục tại Việt Nam”,http://ngoctrao.bimson.thanhhoa.gov.vn/web/trang-chu/pho-bien-tuyen-truyen/tam- quan-trong-cua-chuyen-doi-so-trong-giao-duc-tai-viet-nam.html, (2023). ABSTRACT THE IMPORTANCE OF DIGITAL TRANSFORMATION IN EDUCATION - CURRENT SITUATION AND SOLUTIONS Thao Nguyen Thi Hong1 1 Ho Chi Minh City University of Industry and Trade Email: thaonth@huit.edu.vn In the context of the technological revolution, applying digital transformation in education becomes extremely important. Researchers and policymakers have realized that data collection and analysis can provide valuable information to better understand the teaching and learning process, thereby optimizing the quality of education. sex. The article studies the importance of digital transformation in the field of education, providing an overview of the current situation and specific solutions. Keywords: digital transformation, education. Tôi xin cam kết bài báo này chưa được đăng và gửi đăng ở bất kỳ tạp chí nào khác. Tác giả: Họ và tên: Nguyễn Thị Hồng Thảo Số điện thoại liên hệ: 0977979885 143