intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tiểu luận: " Nội dung và ý nghĩa của chế độ BHXH "

Chia sẻ: Nguyễn Thị Ngọc Huỳnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

143
lượt xem
53
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Con người muốn tồn tại và phát triển trước hết phải ăn, mặc, ở và đi lại . Để thỏa mãn những nhu cầu tối thiểu đó,người ta phải lao động để làm ra những sản phẩm cần thiết cho cuộc sống của mình. Khi sản phẩm được tạo ra ngày càng nhiều thì đời sống của con người ngày càng đầy đủ và hoàn thiện, xã hội ngày càng văn minh hơn

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: " Nội dung và ý nghĩa của chế độ BHXH "

  1. ---------- TIỂU LUẬN "Nội Dung Và ý Nghĩa của chế độ BHXH”
  2. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế L ỜI N Ó I Đ ẦU C on ng ư ờ i mu ố n t ồ n t ạ i v à p h á t tri ể n tr ư ớ c h ế t ph ả i ă n, m ặ c, ở v à đ i l ạ i . Đ ể t h ỏ a m ã n nh ữ ng nhu c ầ u t ố i thi ể u đ ó ,ng ư ờ i ta ph ả i l ao đ ộ ng đ ể l à m ra nh ữ ng s ả n ph ẩ m c ầ n thi ế t c ho cu ộ c s ố ng c ủ a m ì nh. Khi s ả n ph ẩ m đ ư ợ c t ạ o ra ng à y c à ng nhi ề u th ì đ ờ i s ố ng c ủ a c on ng ư ờ i ng à y c à ng đ ầ y đ ủ v à h o à n thi ệ n, x ã h ộ i ng à y c à ng v ă n m inh h ơ n. Đ i ề u đ ó c ho th ấ y vi ệ c tho ả m ã n nh ữ ng nhu c ầ u sinh s ố ng v à p h á t tri ể n c ủ a con ng ư ờ i ph ụ t hu ộ c v à o ch í nh kh ả n ă ng l ao đ ộ ng c ủ a h ọ . N h ư ng trong th ự c t ế k hong ph ả i l ú c n à o cu ộ c s ố ng c ủ a con ng ư ờ i c ũ ng đ ầ y đ ủ v à t hu ậ n l ợ i m à đ ô i khi h ọ p h ả i c h ị u kh ô ng í t nh ữ ng kh ó k h ă n v à b ấ t l ợ i do đ i ề u ki ệ n kh á ch quan v à t á c đ ộ ng v à o nh ư : tai n ạ n lao đ ộ ng, nh ữ ng r ủ i ro t ừ t hi ê n tai, m ấ t kh ả n ă ng lao đ ộ ng khi tu ổ i gi à ….T ừ đ ó b u ộ c con ng ư ờ i ph ả i n gh ĩ đ ế n vi ệ c s ẽ p h ả i l à m g ì đ ể đ ả m b ả o s ự ổ n đ ị nh cho cu ộ c s ố ng c ủ a h ọ n gay c ả k hi nh ữ ng r ủ i ro tr ê n x ả y ra ho ặ c kh ô ng x ả y ra . M ặ t kh á c khi n ề n kinh t ế h à ng ho á p h á t tri ể n, do vi ệ c t hu ê m ư ớ n c ô ng nh â n tr ở n ê n ph ổ b i ế n đ ã p h á t sinh ra kh á n hi ề u nh ữ ng v ấ n đ ề c ó l i ê n quan t ớ i vi ệ c tr ả c ô ng v à n hu c ầ u c ầ n đ ư ợ c đ ả m b ả o m ộ t kho ả n thu nh ậ p nh ấ t đ ị nh đ ể n g ư ờ i lao đ ộ ng trang tr ả i khi k h ô ng may ố m, tai n ạ n, thai s ả n… ,g â y ra kh ô ng í t nh ữ ng m â u t hu ẫ n gi ữ a ch ủ v à t h ợ , n h ữ ng m â u thu ẫ n n à y đ ã c ó t á c đ ộ ng kh á l ớ n t ớ i đ ờ i s ố ng kinh t ế x ã h ộ i . Do v ậ y bu ộ c nh à n ư ớ c ph ả i đ ứ ng r a can thi ệ p v à đ i ề u ho à m â u thu ẫ n b ằ ng c á ch bu ộ c c ả g i ớ i ch ủ l ẫ n t h ợ p h ả i đ ó ng g ó p m ộ t kho ả n ti ề n nh ấ t đ ị nh h à ng th á ng đ ư ợ c t í nh d ự a tr ê n c ơ s ở x á c su ấ t r ủ i ro x ả y ra v ớ i ng ư ờ i l à m thu ê , s ố t i ề n đ ó ng c ủ a c ả c h ủ l ẫ n th ợ h ì nh th à nh m ộ t qu ĩ t i ề n t ệ t ậ p trung tr ê n p h ạ m vi qu ố c gia .Q u ĩ n à y c ò n đ ư ợ c b ổ s ung t ừ N SNN nh ằ m đ ả m b ả o đ ờ i s ố ng cho ng ư ờ i lao đ ộ ng khi g ặ p ph ả i nh ữ ng bi ế n c ố b ấ t
  3. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế l ợ i. B ê n c ạ nh đ ó , g i ớ i ch ủ t h ấ y m ì nh c ó l ợ i v à s ả n xu ấ t kinh d oanh di ễ n ra b ì nh th ư ờ ng v à t r á nh đ ư ợ c nh ữ ng x á o tr ộ n kh ô ng c ầ n thi ế t. T ấ t c ả n h ữ ng ho ạ t đ ộ ng v à m ố i quan h ệ r à ng bu ộ c tr ê n v à ý n gh ĩ a c ủ a n ó đ ố i v ớ i con ng ư ờ i v à x ã h ộ i đ ư ợ c t h ế g i ớ i quan n i ệ m l à B ả o Hi ể m X ã H ộ i đ ố i v ớ i ng ư ờ i lao đ ộ ng . Đ ồ ng th ờ i đ ó c ũ ng ch í nh l à t i ê u đ ề m à e m ch ọ n cho ti ể u lu ậ n c ủ a m ì nh: " N ộ i D ung V à ý N gh ĩ a c ủ a ch ế đ ộ B HXH ”.Do tr ì nh đ ộ v à s ự h i ể u bi ế t v ề B HXH c ủ a em c ò n h ạ n ch ế n ê n trong qu á t r ì nh ph â n t í ch v à t r ì nh b ầ y kh ô ng tr á nh kh ỏ i nh ữ ng thi ế u s ó t . Em r ấ t mong s ự c h ỉ b ả o v à đ ó ng g ó p ý k i ế n c ủ a th ầ y c ô . Em xin ch â n th à nh c ả m ơ n.
  4. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế B . N ỘI D UNG I . M ỘT S Ố Q UAN N I ỆM V Ề B Ả O H I ỂM X Ã H Ộ I : 1 .Kh á i ni ệ m v ề B HXH: R a đ ờ i v à o gi ữ a th ế k ỷ 1 4, h ệ t h ố ng BHXH l ầ n đ ầ u ti ê n l à c ô ng t r ì nh c ủ a ch í nh ph ủ Đ ứ c d ư ớ i th ờ i Bisma sk (1883 - 1889) v ớ i c ơ c h ế 3 b ê n (Nh à n ư ớ c - gi ớ i ch ủ - gi ớ i th ợ ) c ù ng đ ó ng g ó p nh ằ m b ả o h i ể m cho ng ư ờ i lao đ ộ ng khi h ọ g ặ p r ủ i ro. Sau đ ó , tr ư ớ c ý n gh ĩ a t o l ớ n c ủ a BHX H trong quan h ệ l ao đ ộ ng, n hi ề u n ư ớ c đ ã b ắ t đ ầ u á p d ụ ng h ệ t h ố ng BH XH v à B HXH th ự c s ự t r ở t h à nh m ộ t ch í nh s á nh x ã h ộ i l ớ n ở V N đ ó l à v à o n ă m 1962 tr ở l ạ i đ â y.BHXH ra đ ờ i đ ã g i ú p ng ư ờ i lao đ ộ ng d à n tr ả i đ ư ợ c nh ữ ng kh ó k h ă n do ố m đ au, t ai n ạ n…tr ê n c ơ s ở n h ữ ng cam k ế t đ ó ng g ó p c ủ a ng ư ờ i lao đ ộ ng, n g ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng cho m ộ t b ê n th ứ 3 ( C ơ q uan b ả o hi ể m t r ư ớ c khi x ả y ra nh ữ ng bi ế n c ố đ ó N h ư v ậ y x é t d ư ớ i g ó c đ ộ k inh t ế , BHXH l à m ộ t ph ạ m tr ù k inh t ế t ổ ng h ợ p, l à s ự đ ả m b ả o thu nh ậ p nh ằ m đ ả m b ả o cu ộ c s ố ng cho n g ư ờ i lao đ ộ ng khi m ấ t h o ặ c gi ả m kh ả n ă ng lao đ ộ ng . C ò n n ế u x é t d ư ớ i g ó c đ ộ p h á p l ý , c h ế đ ộ B HXH l à t ổ ng h ợ p nh ữ ng qui đ ị nh c ủ a nh à n ư ớ c, qui đ ị nh c á c h ì nh th ứ c đ ả m b ả o đ i ề u ki ệ n v ậ t c h ấ t v à t inh th ầ n cho ng ư ờ i lao đ ộ ng v à c á c th à nh vi ê n gia đ ì nh h ọ t rong tr ư ờ ng h ợ p b ị g i ả m h o ặ c m ấ t kh ả n ă ng lao đ ộ ng. 2 .T í nh ch ấ t c ủ a BHXH : B HXH g ắ n li ề n v ớ i đ ờ i s ố ng c ủ a ng ư ờ i lao đ ộ ng , v ì v ậ y n ó c ó m ộ t s ố t í nh ch ấ t c ơ b ả n sau: 2 .1.T í nh t ấ t y ế u kh á ch quan : T rong qu á t r ì nh lao đ ộ ng v à s ả n xu ấ t, ng ư ờ i lao đ ộ ng c ó t h ể g ặ p n hi ề u bi ế n c ố r ủ i r o nh ư : tai n ạ n, đ au ố m, thi ê n tai…Nh ữ ng bi ế n c ố đ ó đ ồ ng th ờ i đ ẩ y ng ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng c ù ng r ơ i v à o t ì nh
  5. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế c ả nh kh ó k h ă n kh ô ng k é m nh ư : thi ế u ngu ồ n nh â n l ự c, s ả n xu ấ t k inh doanh b ị g i á n đ o ạ n…S ả n xu ấ t c à ng ph á t tri ể n, nguy c ơ r ủ i ro đ ố i v ớ i ng ư ờ i lao đ ộ ng v à n h ữ ng kh ó k h ă n đ ố i v ớ i ng ư ờ i s ử d ụ ng c à ng l ớ n v à t r ở n ê n ph ứ c t ạ p d ẫ n đ ế n s ự m â u thu ẫ n trong m ố i quan h ệ c h ủ - th ợ n g à y c à ng c ă ng th ẳ ng. Đ ể đ i ề u ho à v à g i ả i quy ế t m â u t hu ẫ n n à y, nh à n ư ớ c đ ã đ ứ ng ra can thi ệ p th ô ng qua BH XH, do v ậ y s ự r a đ ờ i c ủ a BH XHl à c ầ n t hi ế t, l à m ộ t đ i ề u t ấ t y ế u kh á ch q uan trong đ ờ i s ố ng kinh t ế x ã h ộ i c ủ a m ỗ i n ư ớ c. 2 .2. BHXHc ó t í nh ng ẫ u nhi ê n, ph á t sinh kh ô ng đ ồ ng đ ề u theo th ờ i g ian v à k h ô ng gian: Đ ể t ạ o ra gi á t r ị c ầ n thi ế t cho s ự t ồ n t ạ i v à p h á t tri ể n c ủ a m ì nh, c on ng ư ờ i t á c đ ộ ng v à o t ư n hi ê n l à m ra s ả n ph ẩ m, nh ư ng đ ồ ng t h ờ i con ng ư ờ i c ũ ng ph ả i ch ị u nh ữ ng qui lu ậ t kh á ch quan c ủ a đ i ề u k i ệ n t ự n hi ê n v à x ã h ộ i, nh ữ ng t á c đ ộ ng n à y th ư ờ ng di ễ n ra m ộ t c á ch ng ẫ u nhi ê n m à c on ng ư ờ i kh ô ng th ể d ự đ o á n m ộ t c á ch đ â ỳ đ ủ . Đ i ề u n à y đ ư ợ c th ể h i ệ n r ấ t r õ ở n h ữ ng n ộ i dung c ơ b ả n c ủ a B HXH, t ừ t h ờ i đ i ể m h ì nh th à nh v à t ri ể n khai, đ ế n m ứ c đ ó ng g ó p c ủ a c á c b ê n tham gia đ ể h ì nh th à nh qu ĩ B H XH. 2 .3. BHXH v ừ a c ó t í nh kinh t ế , v ừ a c ó t í nh x ã h ộ i, đ ồ ng th ờ i c ò n c ó t í nh d ị ch v ụ : B ê n c ạ nh t í nh t ấ t y ế u kh á ch q uan, t í nh ng ẫ u nhi ê n, BHXH c ò n c ó t í nh ch ấ t kinh t ế , t í nh x ã h ộ i, v à t í nh d ị ch v ụ r ấ t r õ r à ng.Tr ư ớ c h ế t v ề t í nh kinh t ế đ ư ợ c th ẻ h i ệ n ở q u ĩ B H XH, n ó l à s ự đ ó ng g ó p c ủ a c á c b ê n tham gia đ ư ợ c đ ặ t d ư ớ i c ơ c h ế r ấ t ch ặ t ch ẽ , s ử d ụ ng đ ú ng m ụ c đ í ch. Qu ĩ B HXH ch ủ y ế u d ù ng đ ể t r ợ c ấ p cho ng ư ờ i lao đ ộ ng theo c á c đ i ề u ki ệ n c ủ a BH XH, tr ê n th ự c t ế p h ầ n g ó p c ủ a m ỗ i n g ư ờ i lao đ ộ ng l à k h ô ng đ á ng k ể , nh ư ng quy ề n l ợ i nh ậ n đ ư ợ c l à r ấ t l ớ n khi g ặ p r ủ i ro, c ò n đ ố i v ớ i ng ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng th ì h ọ c ũ ng c ó l ợ i v ì k h ô ng ph ả i b ỏ r a m ộ t kho ả n ti ề n l ớ n đ ể t rang tr ả i
  6. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế c ho nh ữ ng ng ư ờ i lao đ ộ ng b ị m ấ t ho ặ c gi ả m kh ả n ă ng lao đ ộ ng, m à v ẫ n đ ả m b ả o đ ư ợ c qu á t r ì nh s ả n xu ấ t kinh doanh. V à v ớ i nh à n ư ớ c BHXH g ó p ph ầ n l à m gi ả m gh á nh n ặ ng cho ng â n s á ch đ ồ ng t h ờ i c ò n l à m ộ t ngu ồ n đ ầ u t ư đ á ng k ể c ho n ề n kinh t ế q u ố c d â n. M ặ t kh á c đ ố i v ớ i x ã h ộ i, BHX H l à m ộ t nh â n t ố q uan tr ọ ng trong v i ệ c đ i ề u ho à v à g i ả i qu ýê t m â u thu ẫ n ch ủ - th ợ , đ ồ ng th ờ i trong m ô l ớ n, l ạ i đ ư ợ c h ì nh th à nh t ậ p trung tr ê n ph ạ m vi qu ố c gia n ê n B HXH mang t í nh d ị ch v ụ r ấ t l ớ n. T ấ t c ả n h ữ ng đ i ề u đ ó đ ề u cho t h ấ y s ự c ầ n, t ầ m quan tr ọ ng c ủ a BHXH trong đ ờ i s ố ng kinh t ế x ã h ộ i c ủ a m ỗ i n ư ớ c tr ê n ph ạ m vi to à n c ầ u. I I.N Ộ I DU NG C Ủ A CH Ế Đ Ộ B ẢO H I ỂM : 1 .C á c ch ế đ ộ B HXH đ ư ợ c t ạ o th à nh b ở i c á c đ i ề u ki ệ n BHXH c ù ng v ớ i c á c m ứ c tr ợ c ấ p b ả o hi ể m: V ề n guy ê n t ắ c, BHXH ph ả i đ ả m b ả o an to à n kinh t ế c ho m ọ i n g ư ờ i lao đ ộ ng trong m ọ i tr ư ờ ng h ợ p gi ả m ho ặ c m ấ t kh ả n ă ng lao đ ộ ng. Tuy nhi ê n, tu ỳ t heo đ i ề u ki ệ n kinh t ế x ã h ộ i t ừ ng qu ố c gia t rong t ừ ng giai đ o ạ n m à c á c ch ế đ ộ B HXH đ ư ợ c qui đ ị nh kh á c n hau Ơ n ư ớ c t a hi ệ n nay th ự c hi ệ n m ộ t s ố c á c ch ế đ ộ B HXH sau: - C h ế đ ộ t r ợ c ấ p ố m đ au - C h ế đ ộ t r ợ c ấ p tai n ạ n lao đ ộ ng, b ệ nh ngh ệ n ghi ệ p - C h ế đ ộ t r ợ c ấ p thai s ả n - C h ế đ ộ h ư u tr í - Chế độ tử tuất N go à i ra, nh ữ ng đ ố i t ư ợ ng đ ã g i ả i quy ế t ch ế đ ộ m ấ t s ứ c lao đ ộ ng, đ ang h ư ở ng tr ợ c ấ p h à ng th á ng theo c á c qui đ ị nh c ũ v ẫ n ti ế p t ụ c đ ư ợ c h ư ở ng v à c h ế đ ộ b ả o hi ể m th ấ t nghi ệ p đ ang đ ư ợ c x â y
  7. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế d ự ng, b ư ớ c đ ầ u đ ã đ ư ợ c qui đ ị nh trong B ộ l u ậ t lao đ ộ ng s ữ a đ ổ i 2 002 C á c ch ế đ ộ b ả o hi ể m n ó i tr ê n n ó i tr ê n c ó m ộ t đ i ể m chung l à đ ề u đ ư ợ c t ạ o t h à nh b ở i c á c đ i ề u ki ệ n BHXH v à m ứ c tr ợ c ấ p BHXH. 2 . Đ ố i t ư ợ ng c ủ a BHXH v à đ ố i t ư ợ ng tham gia BHXH: B HXH ra đ ờ i v à o nh ữ ng n ă m gi ữ a th ế k ỷ 1 9, khi n ề n c ô ng n ghi ệ p v à k inh t ế h à ng ho á đ ã b ắ t đ ầ u ph á t tri ể n m ạ nh m ẽ ở c á c n ư ớ c Ch â u â u.T ừ n ă m1883, ở n ư ớ c Ph ổ ( CH LB Đ ứ c ng à y nay) đ ã b an h à nh lu ậ t BHYT. M ộ t s ố n ư ớ c Ch â u â u v à B ắ c m ỹ m ã i đ ế n c u ố i n ă m 1920 m ớ i c ó đ ạ o lu ậ t v ề B HXH . Tuy ra đ ờ i t ừ l â u nh ư v ậ y, nh ư ng đ ố i t ư ợ ng c ủ a BH XH v ẫ n c ò n nhi ề u quan đ i ể m ch ư a t h ố ng nh ấ t, đ ô i khi c ò n c ó s ự n h ầ m l ẫ n gi ữ a đ ố i t ư ợ ng B H XH v ớ i đ ố i t ư ợ ng tham gia BHXH. Do v ậ y ta c ầ n ph ả i ph â n bi ệ t đ ư ợ c 1 c á ch r õ r à ng gi ữ a 2 kh á i ni ệ m n à y. 2 .1. Đ ố i t ư ợ ng c ủ a BHXH: N h ư c h ú ng ta đ ã b i ế t, BHXH l à m ộ t h ệ t h ố ng đ ả m b ả o kho ả n thu n h ậ p b ị g i ả m ho ặ c b ị m ấ t đ i do ng ư ờ i lao đ ộ ng b ị g i ả m ho ặ c m ấ t k h ả n ă ng lao đ ộ ng, m ấ t vi ệ c l à m v ì c á c nguy ê n nh â n nh ư ố m đ au, t ai n ạ n, gi à y ế u…D o v ậ y, đ ố i t ư ợ ng c ủ a BHX H ch í nh l à t hu nh ậ p c ủ a ng ư ờ i lao đ ộ ng b ị b i ế n đ ộ ng gi ả m ho ặ c m ấ t đ i do b ị g i ả m ho ặ c b ị m ấ t kh ả n ă ng lao đ ộ ng, m ấ t vi ệ c l à m c ủ a nh ữ ng ng ư ờ i lao đ ộ ng t ham gia BHXH. M à m ứ c thu nh ậ p đ ư ợ c b ả o hi ể m ch í nh l à m ứ c t i ề n l ươ ng ho ặ c m ộ t m ứ c thu nh ậ p b ằ ng ti ề n n à o đ ó d o nh à n ư ớ c q ui đ ị nh tr ê n c ơ s ở m ứ c s ố ng, m ứ c thu nh ậ p b ì nh qu â n th ự c t ế c ủ a n g ư ờ i lao đ ộ ng theo 2 c á ch l ự a ch ọ n. C á ch th ứ n h ấ t l à á p d ụ ng m ộ t m ứ c đ ồ ng nh ấ t đ ố i v ớ i m ọ i ng ư ờ i đ ư ợ c b ả o hi ể m. C á ch th ứ h ai l à l ấ y ti ề n l ươ ng l à m c ơ s ở đ ể q ui đ ị nh m ứ c thu nh ậ p đ ư ợ c b ả o h i ể m. M ỗ i c á ch đ ề u c ó n h ữ ng t á c d ụ ng nh ư n hau, nh ư ng th ô ng t h ư ờ ng ng ư ờ i ta l á y ti ề n l ươ ng l à m c ă n c ứ đ ể x á c đ ị nh m ứ c thu
  8. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế n h ậ p đ ư ợ c b ả o hi ể m. M ặ t kh á c đ ố i t ư ợ ng BHXH hay m ứ c thu nh ậ p đ ư ợ c b ả o hi ể m l à c ô ng c ụ đ ể n h ầ n ư ớ c gi á m s á t , ki ể m tra, đ i ề u t i ế t tr ê n gi á c đ ộ q u ả n l ý v ĩ m ô đ ố i v ớ i BHXH v à q u ả n l ý l ao đ ộ ng t rong n ề n kinh t ế q u ố c d â n. 2 .2. Đ ố i t ư ợ ng tham gia BH XH: Đ ố i t ư ợ ng tham gia quan h ệ B HX H g ồ m c ó : ng ư ờ i th ự c hi ệ n b ả o h i ể m, ng ư ờ i tham gia b ả o hi ể m, ng ư ờ i đ ư ợ c b ả o hi ể m. T uy v ậ y, tu ỳ t heo đ i ề u ki ệ n ph á t tri ể n kinh t ế x ã h ộ i c ủ a m ỗ i n ư ớ c m à đ ố i t ư ợ ng n à y c ó t h ể l à t ấ t c ả h o ặ c m ộ t b ộ p h ậ n nh ữ ng ng ư ờ i lao đ ộ ng n à o đ ó . V à o nh ữ ng n ă m đ ấ t n ư ớ c ta b ắ t đ ầ u c ó s ự đ ổ i m ớ i trong c ơ c h ế q u ả n l ý : t ừ m ộ t kinh t ế t ậ p trung, bao c ấ p sang n ề n kinh t ế t h ị t r ư ờ ng nhi ề u th à nh ph ầ n, c ó s ự đ i ề u ti ế t c ủ a nh à n ư ớ c theo đ ị nh h ư ớ ng XHCN đ ã đ á nh d ấ u b ư ớ c ph á t tri ể n m ớ i s ự n ghi ệ p BHXH ở n ư ớ c ta đ ó l à : v ề p h ạ m vi, đ ố i t ư ợ ng tham gia BHXH đ ã đ ư ợ c m ở r ộ ng t ừ c h ỗ t r ư ớ c đ â y ch ỉ á p d ụ ng cho c á n b ộ , c ô ng nh â n, qu â n n h â n l à m vi ệ c trong khu v ự c nh à n ư ớ c v à l ự c l ư ợ ng v ũ t rang nay đ ã đ ư ợ c m ở r ộ ng ra c á c đ ố i t ư ợ ng ng ư ờ i l à m c ô ng h ư ở ng l ươ ng ở c á c đ ơ n v ị , t ổ c h ứ c kinh t ế t hu ộ c m ọ i th à nh ph ầ n kinh t ế . V à đ ồ ng t h ờ i c ó s ự s ử a đ ổ i, b ổ x ung ở đ i ề u 3 trong s ố 1 2/CP th á ng 1/1995 c ủ a Ch í nh Ph ủ : ’’ đ ố i t ư ợ ng á p d ụ ng BHXH b ắ t bu ộ c v ớ i ng ư ờ i l ao đ ộ ng l à m vi ệ c theo h ợ p đ ồ ng lao đ ộ ng c ó t h ờ i h ạ n t ừ đ ủ 3 t h á ng tr ở l ê n v à h ợ p đ ồ ng kjh ô ng x á c đ ị nh th ờ i h ạ n trong c á c DN, c ơ q uan, t ổ c h ứ c đ ề u ph ả i đ ó ng BHXH’’ C á c th à nh vi ê n tham gia quan h ệ B H XH c ó m ố i m ố i quan h ệ m ậ t t hi ế t v ớ i nhau. Vi ệ c th ự c hi ệ n quy ề n v à n gh ĩ a v ụ c ủ a c á c b ê n đ ư ợ c đ ặ t trong m ố i quan h ệ t h ố ng nh ấ t v ớ i nhau. S ong, c ũ ng nh ư b ấ t c ứ m ộ t quan h ệ p h á p lu ậ t n à o, trong qu á t r ì nh ph á t sinh, t ồ n t ạ i c ủ a q uan h ệ B HXH gi ữ a c á c ch ủ t h ể k h ô ng tr á nh kh ỏ i s ự b ấ t đ ồ ng v ớ i
  9. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế n hau d ẫ n đ ế n tranh ch ấ p. N ế u s ự t ranh ch ấ p gi ữ a ng ư ờ i lao đ ộ ng v ớ i ng ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng th ì g i ả i quy ế t theo qui đ ị nh v ề g i ả i q uy ế t tranh ch ấ p lao đ ộ ng. N ế u tra nh ch ấ p gi ữ a ng ư ờ i lao đ ộ ng, n g ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng v ớ i c ơ q uan BHXH th ì g i ả q uy ế t theo qui c h ế c ủ a t ổ c h ứ c BH XH. V à m ố i quan h ệ c ó s ự r à ng bu ộ c l ẫ n nhau n à y c ũ ng ch í nh l à đ ặ c tr ư ng ri ê ng c ủ a BHXH. N ó q uy ế t đ ị nh s ự t ồ n t ạ i, ho ạ t đ ộ ng v à p h á t tri ể n c ủ a BHXH m ộ t c á ch ổ n đ ị nh v à b ề n v ữ ng. 3 .C á c đ i ề u ki ệ n h ư ở ng B HXH v à m ứ c tr ợ c ấ p BHXH : 3 .1.C á c đ i ề u ki ệ n h ư ở ng BH XH: Đ i ề u ki ệ n BHXH l à c ơ s ở p h á p l ý đ ể đ ư ợ c h ư ở ng BHXH. C á c đ i ề u ki ệ n BHXH c ó v ai tr ò q uan tr ọ ng trong h ệ t h ố ng BHXH, n ó k h ô ng ch ỉ l à c ơ s ở p h á p l ý đ ể h ư ở ng BHXH, m à c ò n l à c ô ng c ụ đ i ề u ti ế t c ủ a nh à n ư ớ c đ ể đ ả m b ả o cho ph ù h ợ p gi ữ a c á c ch ế đ ộ B HXH, gi ữ a ng ư ờ i lao đ ộ ng v à n g ư ờ i kh ô ng lao đ ộ ng h ư ở ng B HXH. H ệ t h ố ng c á c đ i ề u ki ệ n BHXH g ồ m: t u ổ i đ ờ i, m ứ c đ ộ s uy gi ả m h o ặ c m ấ t kh ả n ă ng lao đ ộ ng, v à t h ờ i gian tham gia BHXH trong đ ó c h ế đ ộ h ư u tr í v à c h ế đ ộ m ấ t s ứ c lao đ ộ ng đ ư ợ c coi l à n h ữ ng đ i ề u ki ệ n ch ủ y ế u v à h ế t s ứ c quan tr ọ ng . 3 .2.M ứ c tr ợ c ấ p: T r ợ c ấ p BHXH l à s ố t i ề n m à n g ư ờ i lao đ ộ ng nh ậ n đ ư ợ c t ừ c ơ q uan BHXH ho ặ c th ê m v à o ph ầ n thu nh ậ p b ị m ấ t ho ặ c b ị g i ả m do m ấ t kh ả n ă ng lao đ ộ ng . T r ợ c ấ p BHXH c ó 2 l o ạ i: tr ợ c ấ p th ư ờ ng xuy ê n v à t r ợ c ấ p m ộ t l ầ n. V à c ơ s ở đ ể x á c đ ị nh m ứ c tr ợ c ấ p BHXH đ ư ợ c x â y d ự ng d ự a t r ê n c ơ s ở m ứ c s ố ng d â n c ư v à m ứ c l ươ ng t ố i thi ể u , c á c thang , b ả ng tr ợ c ấ p BHXH đ ư ợ c x â y d ự ng d ự a tr ê n th ờ i gian c ô ng t á c, m ứ c đ ộ s uy gi ả m kh ả n ă ng lao đ ộ ng. Trong đ ó , kh ố ng ch ế m ứ c tr ợ
  10. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế c ấ p h ư u tr í v à m ấ t s ứ c lao đ ộ ng t ố i đ a v à t ố i thi ể u.Tr ê n nh ữ ng c ơ s ở n à y, m ứ c tr ợ c ấ p c ụ t h ể c ủ a t ừ ng n g ư ờ i đ ư ợ c hu ở ng, đ ư ợ c t í nh t o á n x á c đ ị nh b ằ ng m ộ t t ỷ l ệ s o v ớ i m ứ c ti ề n l ươ ng c á n h â n.
  11. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế 4 .Qu ĩ B HXH v à c ơ c h ế q u ả n l ý : * V ề Q u ĩ B HXH: Q u ĩ B HXH đ ư ợ c huy đ ộ ng tr ê n c ơ s ở t r í c h n ộ p theo t ỷ l ệ p h ầ n t r ă m so v ớ i t ổ ng qu ĩ l ươ ng c ủ a c ơ q uan x í n ghi ệ p v à o NSNN, ở c á c đ ơ n v ị h à nh ch í nh s ự n ghi ệ p, ph ầ n tr í ch n ộ p n à y do nh à n ư ớ c đ ả m nhi ệ m, c ò n ở c á c đ ơ n v ị k inh doanh ph ầ n n à y đ ư ợ c t í nh v à o g i á t h à nh s ả n ph ẩ m.Nh ư v ậ y, c á n h â n, c ô ng nh â n vi ê n ch ứ c kh ô ng p h ả i đ ó ng g ó p g ì c ho qu ĩ n à y. V ề t í nh ch ấ t qu ĩ B HXH kh ô ng ch ỉ l à m ộ t qu ĩ a n to à n v ề t à i c h í nh nh ằ m đ ố i ph ó v ớ i nh ữ ng r ủ i ro mang t í nh ng ẫ u nhi ê n ho ặ c m ấ t kh ả n ă ng lao đ ộ ng, m à q u ĩ B HXH c ò n l à m ộ t qu ĩ t i ê u d ù ng, l à b ộ p h ậ n c ấ u th à nh c ủ a h ệ t h ố ng ph â n ph ố i thu nh ậ p qu ố c d â n, l à m n hi ệ m v ụ p h â n ph ố i ho ặ c ph â n ph ố i l ạ i thu n h ậ p cho ng ư ờ i lao đ ộ ng. L à m ộ t qu ĩ t í ch lu ỹ đ ồ ng th ờ i đ ồ ng th ờ i l à q u ĩ t i ê u d ù ng t r ê n c ơ s ở t u â n theo qui lu ậ t ph â n ph ố i theo lao đ ộ ng, ở m ộ t m ứ c đ ộ n h ấ t đ ị nh theo nguy ê n t ắ c t ươ ng đ ươ ng, đ ồ ng th ờ i ph ả i tham g ia đ i ề u ch ỉ nh c ầ n thi ế t gi ữ a nhu c ầ u v à l ợ i í ch. *Về cơ chế quản lý : K hi m ớ i ban h à nh đ i ề u l ệ , qu ĩ B H XH v à n ó i chung to à n b ộ s ự n ghi ệ p BH XH do c ô ng đ o à n qu ả n l ý .Nh ư ng theo c ơ c h ế m ớ i trong n gh ị đ ị nh s ố 4 3/CP c ủ a ch í nh ph ủ r a ng à y 22/6/1993 qui đ ị nh qu ĩ B HXH l à q u ĩ đ ộ c l ậ p,. T ậ p trung n ằ m ngo à i N SNN do: ng ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng g ó p 15% qu ĩ l ươ ng, ng ư ờ i lao đ ộ ng g ó p 5% ti ề n l ươ ng, tr ợ c ấ p c ủ a nh à n ư ớ c, ngo à i ra c ò n d ư ợ c b ổ x ung th ê m p h ầ n l ã i su ấ t do đ ầ u t ư m ang l ạ i v à c á t ổ c h ứ c qu ố c t ế , c á c nh à h ả o t â m đ ó ng g ó p . N h ư v ậ y, qu ĩ B HXH l à m ộ t b ộ p h ậ n n ằ m trong NSNN g ồ m 2 p h ầ n do 2 c ơ q uan qu ả n l ý n h ư ng đ ư ợ c th ự c hi ệ n theo c ơ c h ế c hung - c ơ c h ế t ậ p trung bao c ấ p. Ho ạ t đ ộ ng c ủ a qu ĩ B HXH th ự c
  12. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế h i ệ n theo ki ể u d ư đ o á n v à c ấ p ph á t ng â n s á ch theo th ự c t ế p h á t s inh BH XH gi ữ a ph ầ n thu v à c hi c ủ a qu ĩ l u ô n kh ô ng c â n đ ố i, b ộ i c hi ng à y c à ng l ớ n v à d o ng â n s á ch ph ả i c ấ p b ù g i ữ a 2 ph ầ n c ủ a q u ĩ d o 2 c ơ q uan qu ả n l ý k h ô ng c ó q uan h ệ g ì v ớ i nhau v à k h ô ng t h ể đ i ề u ti ế t l ẫ n cho nhau n ê n tr ê n th ự c t ế t r ở t h à nh 2qu ĩ đ ộ c l ậ p. I II.C Á C CH Ế Đ Ộ B HXH v à Ý N GH Ĩ A : 1 . C á c ch ế đ ộ B HXH : H ệ t h ố ng BHXH ở n ư ớ c ta hi ệ n nay bao g ồ m: BHXH đ ố i v ớ i c ô ng nh â n, c ô ng nh â n vi ê n ch ứ c nh à n ư ớ c v à m ọ i ng ư ờ i lao đ ộ ng t heo lo ạ i h ì nh b ắ t bu ộ c ( đư ợ c qui đ ị nh trong ngh ị đ ị nh 12/CP ng à y 2 6/1/1995, v à B HXH đ ố i v ớ i s ĩ q uan, qu â n nh â n chuy ê n nghi ệ p , h ạ s ĩ q uan, binh s ĩ q u â n đ ộ i nh â n d â n v à c ô ng an ND ( đư ợ c qui đ ị nh trong ngh ị đ ị nh 45/CP ng à y 15/7/1995.H ai h ệ t h ố ng n ó i tr ê n v ề c ơ b ả n c ó n hi ề u đ i ể m chung nh ư n guy ê n t ắ c th ự c hi ệ n BHXH, đ i ề u ki ệ n c ă n c ứ h ư ở ng BHXH….Tuy nhi ê n, do lao đ ộ ng cua l ự c l ư ợ ng v ũ t rang l à m ộ t lo ạ i lao đ ộ ng đ ặ c bi ệ t n ê n ph á p lu ậ t th ư ờ ng q ui đ ị nh v ớ i s ự ư u đ ã i nh ấ t đ ị nh đ ố i v ớ i quy ề n l ợ i, ch ế đ ộ c ủ a n g ư ờ i lao đ ộ ng thu ộ c l ự c l ư ợ ng v ũ t rang . T rong h ệ t h ố ng c á c c h ế đ ộ B HXH n ư ớ c ta hi ệ n nay đ ang th ự c h i ệ n g ồ m c á c ch ế đ ộ s au: ch ế đ ộ t r ợ c ấ p ố m đ au; ch ế đ ộ t r ợ c ấ p t an n ạ n lao đ ộ ng, b ệ nh ngh ề n ghi ệ p; ch ế đ ộ t r ợ c ấ p thai s ả n; ch ế đ ộ h ư u tr í ; ch ế đ ộ t ử t u ấ t.( Ngo à i ra trong b ộ l u ậ t s ữ a đ ổ i 2002, b ư ớ a đ ầ u đ ã q ui đ ị nh th ê m ch ế đ ộ b ả o hi ể m th ấ t nghi ệ p ) 1 .1. C h ế đ ộ t r ợ c ấ p ố m đ au: N g ư ờ i lao đ ộ ng ngh ỉ v i ệ c v ì ố m đ au, b ị t ai n ạ n r ủ i ro (kh ô ng p h ả i tai n ạ n lao đ ộ ng) đ ư ợ c kh á m b ệ nh v à đ i ề u tr ị t ạ i c á c c ơ s ở y t ế t heo ch ế đ ộ B HYT v à đ ư ợ c h ư ở ng tr ợ c ấ p ố m đ au thay ti ề n l ươ ng n ế u c ó c h ứ ng nh ậ n h ợ p ph á p c ơ q uan y t ế c ó t h ẩ m quy ề n c h ế đ ộ t r ợ c ấ p ố m đ au c ũ ng đ ư ợ c á p d ụ ng v ớ i lao đ ộ ng n ữ c ó c on
  13. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế t h ứ n h ấ t,th ứ h ai (k ể c ả c on nu ô i theo h ợ p ph á p) ho ặ c tr ư ờ ng h ợ p đ ặ c bi ệ t c ó c on th ứ 3 ( theo qui đ ị nh cua ph ấ p lu ậ t) d ư ớ i 7 tu ổ i b ị ố m đ au c ó g i ấ y x á c nnh ậ n h ợ p ph á p cua c ơ q uan y t ế . Trong m ộ t s ố t r ư ờ ng h ợ p, ch ế đ ộ n à y c ũ ng đ ư ợ c á p d ụ ng v ớ i c ả n g ư ờ i b ố . C h ế đ ộ t r ợ c ấ p ố m đ au kh ô ng á p d ụ ng đ ố i v ớ i nh ữ ng tr ư ờ ng h ợ p n gh ỉ v i ệ c do t ự h u ỷ h o ạ i s ứ u kho ẻ , do đ á nh nhau, do say r ư ợ u …. T h ờ i gian h ư ở ng tr ợ c ấ p v à m ứ c tr ợ c ấ p ố m đ au ph ụ t hu ộ c v à o đ i ề u ki ệ n l à m vi ệ c, m ứ c v à t h ờ i gian đ ó ng ph í B HXH. 1 .2. C h ế đ ộ t r ợ c ấ p tai n ạ n lao đ ộ ng , b ệ nh ngh ề n ghi ệ p : T ai n ạ n la đ ộ ng l à t ạ i n ạ n l à m ả nh hh ư ở ng t ớ i s ứ c kho ẻ , t í nh m ạ ng ho ặ c l t ổ n th ươ ng b ấ t k ì b ộ p h ậ n, ch ứ c n ă ng n à o c ủ a c ơ t h ể l à m ng ư ờ i lao đ ộ ng v à x ả y ra trong qu á t r ì nh lao đ ộ ng g ắ n li ề n v ớ i v i ệ c t ụ c hi ệ n c ô ng vi ệ c, nhi ệ m v ụ l ao đ ộ ng. T heo m ộ t s ố q ui đ ị nh tr ư ớ c đ â y, trong m ộ t s ố t r ư ờ ng h ợ p b ấ t k h ả k h á ng, t ì nh th ế c ấ p thi ế t tai n ạ n x ả y ra kh ô ng li ê n quan đ ế n v i ệ c th ự c hi ệ n c á c quy ề n v à n gh ĩ a v ụ l ao đ ộ ng c ũ ng đ ư ợ c coi l à t ai n ạ n lao đ ộ ng (c ứ u ng ư ờ i, c ứ u t à i s ả n c ủ a nh à n ư ớ c…..). B ệ nh ngh ề n ghi ệ p l à b ệ nh ph á t sinh do t á c đ ộ ng c ủ a đ i ề u ki ệ n l ao đ ộ ng c ó h ạ i đ ố i v ớ i ng ư ờ i lao đ ộ ng. B ệ nh ngh ề n ghi ệ p ch ỉ p h á t sinh v à b ắ t ngu ồ n t ừ q u á t r ì nh l à m vi ệ c m à t h ư ờ ng xuy ê n p h ả i ti ế p x ú c v ớ i m ô i tr ư ờ ng c ó y ế u t ố đ ộ c h ạ i c ủ a ngh ề đ ó .Nh ư v ậ y kh ô ng ph ả i b ấ t c ứ b ệ nh n à o c ũ ng coi l à b ệ nh ngh ề n ghi ệ p. D anh m ụ c b ệ nh ngh ề n ghi ệ p do B ộ y t ế q ui đ ị nh . N g ư ờ i lao đ ộ ng khi b ị t ai n ạ n lao đ ộ ng hay b ệ nh ngh ề n ghi ệ p đư ợ c h ư ở ng tr ợ c ấ p b ằ ng 100% t i ề n l ươ ng trong th ờ i gian đ i ề u tr ị v à đ ư ợ c c ấ p chi ph í k h á m, ch ữ a b ệ nh. S au th ờ i gian đ i ề u tr ị , khi th ươ ng t ậ t ổ n đ ị nh, ng ư ờ i lao đ ộ ng b ị t ai n ạ n lao đ ộ ng, b ệ nh ngh ề n ghi ệ p đ ư ợ c gi á m đ ị nh y khoa c ó t h ẩ m quy ề n. Tu ỳ t heo m ứ c đ ộ s uy gi ả m kh ả n ă ng lao đ ộ ng m à
  14. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế n g ư ờ i lao đ ộ ng đ ư ợ c h ư ở ng tr ợ c ấ p h à ng th á ng. Đ ố i v ớ i ng ư ờ i lao b ị t ai n ạ n lao đ ộ ng, b ẹ nh ngh ề n ghi ệ p m à b ị t ổ n th ươ ng c á c ch ứ c n ă ng ho ặ t đ ộ ng c ủ a c ơ t h ể (ch â n, tay, m ắ t…) đư ợ c c ấ p m ộ t l ầ n c á c p h ươ ng ti ệ n tr ợ g i ú p cho sinh ho ạ t ph ù h ợ p v ớ i c á c t ổ n th ấ t c ủ a c ơ q uan ch ứ c n ă ng. Khi v ế t th ươ ng t á i ph á t, nng ư ờ i lao đ ộ ng đ ư ợ c c h ữ a tr ị v à g i á m đ ị nh l ạ i th ươ ng t ậ t. N g ư ờ i lao đ ộ ng ch ế t khi x ả y ra tai n ạ n lao đ ộ ng ho ặ c do b ệ nh n gh ề n ghi ệ p th ì g ia đ ì nh đ ự oc h ươ ngr ch ế đ ộ t ử t u ấ t v à đ ư ợ c tr ợ c ấ p th ê m m ộ t l ầ n tr ê n c ơ s ở s ố t i ề n l ươ ng t ố i thi ể u theo qui đ ị nh c ủ a ph á p lu ậ t. 1 . 3.Ch ế đ ộ t r ơ c ấ p thai s ả n : L ao đ ộ ng n ữ l à m ộ t lo ạ i lao đ ộ ng đ ặ c th ù , b ở i v ì n g ư ờ i ph ụ n ữ n go à i vi ệ c th ự c hi ệ n c á c quy ề n v à n gh ĩ a v ụ l ao đ ộ ng, h ọ c ò n đ ả m n h ậ n m ộ t ch ứ c n ă ng kh ô ng ai thay th ế l à s inh đ ẻ v à n u ô i con. D o đ ó , khi s ử d ụ ng lao đ ọ ng n ữ , b ê n c ạ nh vi ệ c tu â n th ủ c á c qui đ ị ng chung v ề s ử d ụ ng lao đ ộ ng. Ph á p lu ậ t c ò n c ó n h ữ ng qui đ ị nh r i ê ng đ ể s ử d ụ ng lao đ ộ ng ph ù h ợ p v ớ i đ ặ c đ i ể m v ề c ơ t h ể , sinh l ý v à c h ứ c n ă ng l à m m ẹ c ủ a ng ư ờ i ph ụ n ữ . T rong l ĩ nh v ự c BHXH, c á c ch ế đ ộ đ ố i v ớ i lao đ ộ ng n ữ k hi tha i s ả n nh ằ m tr ợ g i ú p, b ổ x ung s ự t h ă ng b ă ng trong thu nh ậ p v à đ ả m b ả o s ứ c kho ẻ c ho ng ư ờ i ph ụ n ữ k hi ch ứ c n ă ng l à m m ẹ . Ch ế đ ộ t r ợ c ấ p thai s ả n á p d ụ ng cho ng ư ờ i lao đ ộ ng n ữ s inh con th ứ n h ấ t t h ư h ai. N ộ i dung ch ế đ ộ t hai s ả n bao g ồ m: th ờ i gian ngh ỉ t r ư ớ c v à s au khi sinh con, th ờ i gian ngh ỉ đ i kh á m thai, s ẩ y, n ạ o thai, th ờ i g ian đ ố i v ớ i ng ư ờ i nu ô i con h ợ p ph á p, th ờ i gian ngh ỉ t heo tho ả t hu ậ n. Trong to à n b ộ t h ờ i gian ngh ỉ n ó i tr ê n, ng ư ờ i lao đ ộ n g n ữ đ ư ợ c h ư ở ng tr ợ c ấ p b ằ ng 100% ti ề n l ươ ng (tr ừ t h ờ i gian ngh ỉ t heo t ho ả t hu ậ n). 1 .4. Ch ế đ ộ h ư u tr í :
  15. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế N g ư ờ i lao đ ộ ng tham gia quan h ệ l ao đ ộ ng đ ư ợ c h ư ở ng ch ế đ ộ h ư u tr í h à ng th á ng khi h ọ đ ạ t đ ế n m ộ t đ ộ t u ổ i nh ấ t đ ị nh v à v ớ i t h ờ i gian tham gia BHXH theo qui đ ị nh c ủ a ph á p lu ậ t. Đ ộ t u ổ i h ư u t r í v à đ ộ d à i th ờ i gian tham gia b ả o hi ể m đ ể h ư ở ng ch ế đ ộ h ư u tr í h à ng th á ng đ ư ợ c ph á p lu ậ t qui đ ị nh kh á c nhau d ự a tr ê n c ỏ s ở c ủ a đ i ề u ki ệ n v à m ứ c đ ộ l ao đ ộ ng. C h ế đ ộ đ ố i v ớ i ng ư ờ i h ư ở ng tr ợ c ấ p h ư u tr í h à ng th á ng bao g ồ m: t r ợ c ấ p h ư u tr í m ộ t l ầ n tr ư ớ c khi ngh ỉ h ư u v à l ươ ng h ư u h à ng t h á ng. M ứ c tr ợ c ấ p c ũ ng nh ư m ứ c l ươ ng h ư u ph á p lu ậ t qui đ ị nh d ự a tr ê n c ơ s ở t h ờ i gian tham gia BHXH. Đ ố i v ớ i ng ư ờ i lao đ ộ ng kh ô ng đ ủ đ i ề u ki ệ n h ư ở ng c h ế đ ộ h ư u t r í h à ng th á ng, n ế u c ó đ ủ d i ề u ki ệ n theo qui đ ị nh c ủ a ph á p lu ậ t s ẽ đ ư ợ c h ư ở ng tr ợ c ấ p h ư u tr í m ộ t l ầ n . 1 .5. Ch ế đ ộ t ử t u ấ t : C h ế đ ộ n à y á p d ụ ng đ ố i v ớ i ng ư ờ i lao đ ộ ng đ ang tham gia quan h ệ l ao đ ộ ng c ũ ng nh ư n h ữ ng ng ư ờ i lao đ ộ ng đ ã c h ấ m d ứ t quan h ệ l ao đ ộ ng nh ư ng đ ang h ư ở ng tr ợ c ấ p BHXH m à b ị c h ế t. N ộ i dung c h ế đ ộ n à y bao g ồ m ch ế đ ộ m ai t á ng ph í v à c h ế đ ộ t r ợ c ấ p ti ề n t u ấ t. Ch ế đ ộ m ai t á ng ph í l à k ho ả n l à k ho ả n tr ợ c ấ p cho ng ư ờ i lo v i ệ c ch ô n c ấ t, mai t á ng cho ng ư ờ i ch ế t. M ứ c đ ộ t r ợ c ấ p do ph á p l u ậ t qui đ ị nh. Ch ế đ ộ t r ợ c ấ p ti ề n tu ấ t l à c h ế đ ộ á p d ụ ng cho nh â n t h â n, gia đ ì nh ng ư ờ i lao đ ộ ng b ị c h ế t khi h ọ c ó m ộ t kho ả ng th ờ i g ian nh ấ t đ ị nh tham gia BHX H. Tu ỳ t heo nguy ê n nh â n c ủ a vi ệ c n g ư ờ i lao đ ộ ng ch ế t m à h ọ đ ư ợ c h ư ở ng ch ế đ ộ t u ấ t h à ng th á ng hay c h ế đ ộ t u ấ t m ộ t l ầ n. M ứ c tr ợ c ấ p h à ng th á ng v à m ộ t l ầ n do ph á p l u ậ t qui đ ị nh. 2 . Ý N gh ĩ a c ủ a c á c ch ế đ ộ B HXH: Q ua h ơ n 30 n ă m th ự c hi ệ n đ ã c ó r ấ t nhi ề u van b ả n s ữ a đ ổ i v à b ổ x ung, nh ư ng k ế t qu ả c ho th ấ y BHX H ở n ư ớ c đ ã c ó n h ữ ng th à nh
  16. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế c ô ng nh ấ t đ ị nh v à n g à y c à ng ph á t t ri ể n, n ó c ó ý n gh ĩ a r ấ t to l ớ n đ ố i v ớ i c á c b ê n tham gia BHXH, n ó g i ú p cho cu ộ c s ố ng c ủ a ng ư ờ i l ao đ ộ ng đ i v à o ổ n đ ị nh, gi ú p cho n ề n kinh t ế v à x ã h ộ i c ủ a n ư ớ c t a ng à y v ữ ng ch ắ c so v ớ i c á c n ư ớ c tr ê n th ế g i ớ i.
  17. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế 2 . 1. Ý n gh ĩ a c ủ a c á c ch ế đ ộ B HXH đ ố i n ề n kinh t ế x ã h ộ i : T ừ k hi n ư ớ c ta th ự c hi ệ n ch í nh s á ch, c ơ c h ế h o ạ t đ ộ ng BHXH m ớ i, c ó b ư ớ c chuy ể n đ ổ i c ơ b ả n ph ù h ợ p v ớ i s ự t hay đ ổ i c ơ c h ế q u ả n l ý t ừ m ộ t n ề n kinh t ế t ậ p trung bao c ấ p sang kinh t ế t h ị t r ư ờ ng nhi ề u th à nh ph ầ n c ó s ự đ i ề u ti ế t c ủ a nh à n ư ớ c theo đ ị ng h ư ớ ng XHCN , k ế t qu ả c ho th ấ y đ ã g i ả i quy ế t đ ư ợ c nh ữ ng v ấ n đ ề c ơ b ả n, c ó t á c d ụ ng nhi ề u m ặ t trong vi ệ c đ ả m b ả o an to à n x ã h ộ i, c ó ý n gh ĩ a quan tr ọ ng trong ph á t tri ể n kinh t ế x ã h ộ i. Ch í nh s á ch B HXH đ ã t h ự c s ự t r ở t h à nh c ô ng c ụ đ ể t h ự c hi ệ n x ã h ộ i ho á c á c h o ạ t đ ộ ng x ã h ộ i t ừ ng b ư ớ c gi ả m d ầ n s ự b ao c ấ p c ủ a N SNN, th ô ng q ua vi ệ c x á c l ậ p tr á ch nhi ệ m đ ó ng g ó p ch ủ s ử d ụ ng lao đ ộ ng v à n g ư ờ i lao đ ộ ng c ó s ự b ả o h ộ c ủ a nh à n ư ớ c, d ầ n h ì nh th à nh qu ĩ h o ạ t đ ộ ng đ ộ c l ậ p v ớ i NSNN qu ĩ B HXH ngo à i đ ả m b ả o c á c kho ả n c hi, ph ầ n “nh à n r ỗ i “ th ô ng qua c á c ho ạ t đ ộ ng đ ầ u t ư , b ả o t ồ n t ă ng t r ư ở ng đ ã t r ở t h à nh ngu ồ n quan tr ọ ng tham gia v à o th ị t r ư ờ ng v ố n, g ó p ph ầ n đ ầ u t ư t ă ng tr ư ở ng kinh t ế . T í nh đ ế n cu ố i n ă m 2002, qu ĩ B HXH đ ã đ ầ u t ư t heo k ế h o ạ ch c ủ a nh à n ư ớ c 25000 t ỷ đ ồ ng g ồ m c ó : m ua tr á i phi ế u, c ô ng tr á i, cho N SN N vay, cho c á c NHTM vay, t ổ ng l ã i thu qua c á c n ă m đ ã b ổ x ung cho qu ĩ l à g ầ n 4t ỷ đ ồ ng . C h í nh s á ch BHXH đ ã t h ể h i ệ n r õ s ự t i ế n b ộ x ã h ộ i v à c ô ng b ằ ng t r ê n nguy ê n t ắ c “l ấ y s ố đ ô ng b ù s ố í t”, “c ó đ ó ng c ó h ư ở ng”.C ơ c h ế t ổ c h ứ c, qu ả n l ý c á c ho ạ t đ ộ ng BH XH đ ã đ ư ợ c thi ế t l ậ p th à nh m ộ t h ệ t h ố ng t ậ p trung, th ố ng nh ấ t t ừ t rung ư ơ ng t ớ i đ ị a ph ươ ng, g i ả i quy ế t đ ư ợ c nh ữ ng v ư ớ ng m ắ c ch ồ ng ch é o gi ữ a c á c ch ứ c n ă ng q u ả n l ý s ự n ghi ệ p. Ch í nh s á c h BHX H đ ã đ i v à o cu ộ c s ố ng, t ạ o n i ề m tin c ho c á n b ộ , c ô ng ch ứ c v à n g ư ờ i lao đ ộ ng g ó p ph ầ n đ ẩ y m ạ nh s ự p h á t tri ể n mang đ ế n s ự ổ n đ ị nh cho to à n b ộ n ề n kinh t ế c h í nh tr ị q u ố c gia.
  18. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế 2 .2. Ý n gh ĩ a c ủ a c á c ch ế đ ộ B HXH đ ố i v ớ i ng ư ờ i tham gia BHXH : N h ư c h ú ng ta đ ã b i ế t, BHXH c ó ý n gh ĩ a r ấ t quan tr ọ ng đ ố i v ớ i n ề n kinh t ê x ã h ộ i, nh ư ng b ê n c ạ nh đ ó B HXH c ò n ý n gh ĩ a l ớ n đ ố i v ớ i nh ữ ng ng ư ờ i tham gia BHXH đ ó l à : c á n b ộ , c ô ng nh â n vi ê n c h ứ c nh à n ư ớ c n ó i chung v à n h ữ ng ng ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng v à n g ư ờ i lao đ ộ ng n ó i ri ê ng. T r ư ớ c h ế t đ ố i v ớ i nh ữ ng c á n b ộ C N VC nh à n ư ớ c v à n g ư ờ i lao đ ộ ng th ì c h ế đ ộ B HXH c ó ý n gh ĩ a g ó p ph ầ n đ ả m b ả o quy ề n v à l ợ i í ch c á n h â n, t ạ o cho h ọ m ộ t kho ả n thu nh ậ p đ ể t rang tr ả i trong t r ư ờ ng h ợ p kh ô ng may c ó r ủ i ro x ả y ra, gi ú p h ọ p h ầ n n à o ổ n đ ị nh đ ờ i s ố ng c ủ a b ả n th â n v à g ia đ ì nh m ì nh . C ò n đ ố i v ớ i ng ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng tham gia ch ế đ ộ B HXH c ó ý n gh ĩ a gi ú p h ọ g i à n tr ả i nh ữ ng kho ả n ti ề n l ớ n m à h ọ k h ô ng mu ố n b ỏ r a c ù ng m ộ t l ú c trong tr ư ờ ng h ợ p ng ư ờ i lao đ ộ ng g ặ p r ủ i ro h à ng lo ạ t. B ê n c ạ nh đ ó n g ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng th ấ y khi tham gia B HXH h ọ c ó l ợ i v à đ ư ợ c b ả o, vi ệ c s ả n xu ấ t kinh doanh di ễ n ra b ì nh th ư ờ ng, tr á nh đ ư ợ c nh ữ ng m â u thu ẫ n gi ữ a ch ủ - th ợ n guy ê n n h â n g â y ra nh ữ ng x á o tr ộ n kh ô ng c ầ n thi ế t m à c ó ả nh x ấ u t ớ i vi ệ c p h á t tri ể n doanh nghi ệ p. M ặ t kh á c BHXH c ò n l à t rung gian g ắ n b ó l ợ i í ch gi ữ a ng ư ờ i lao đ ộ ng v ớ i ng ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng, gi ữ a n g ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng v ớ i nh à n ư ớ c. N h ư v ậ y, d ư ớ i s ự l ã nh đ ạ o c ủ a Đ ả ng ta, ch í nh s á ch BHXH đ ã t r ở t h à nh m ộ t ch í nh s á ch x ã h ộ i quan tr ọ ng c ủ a h ệ t h ố ng an sinh x ã h ộ i, g ó p ph ầ n đ ả m b ả o an to à n đ ờ i s ố ng c ủ a c á n b ộ c ô ng ch ứ c, n g ư ờ i lao đ ộ ng, g ó p ph ầ n t í ch c ự c v à o c ô ng cu ộ c b ả o v ệ v à x â y d ự ng đ ấ t n ư ớ c. I V . TÌNH H ÌN H T HI H ÀNH C H Ế Đ Ộ B HXH T ẠI D N D ỆT M AY V À G I ẢI P HÁP
  19. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế T heo qui đ ị nh c ủ a ph á p lu ậ t BH XH hi ệ n h à nh kh ô ng c ó s ự p h â n b i ệ t v ề c h í nh s á ch đ ố i v ớ i c á c D N thu ộ c c á c th à nh ph ầ n kinh t ế , m ọ i D N đ ề u c ó n gh ĩ a v ụ n h ư n hau v ề B H XH đ ố i v ớ i ng ư ờ i lao đ ộ ng v à n g ư ờ i lao đ ộ ng trong c á c DN đ ề u c ó q uy ề n l ợ i nh ư n hau v ề B HXH.Tuy nhi ê n c á c DN thu ộ c di ệ n tham gia BH XH ph ả i th ự c h i ệ n ngh ĩ a v ụ B HXH( đó ng BHXH cho ng ư ờ i lao đ ộ ng. Q ua đ i ề u t ra cho th ấ y c ó k ho ả ng 61% s ố D N th ự c hi ệ n đ ó ng BH XH cho n g ư ờ i lao đ ộ ng. X é t trong c á c lo ạ i h ì nh D N th ì 1 00% c ô ng ty, DN t hu ộ c nh à n ư ớ c v à c ô ng ty c ổ p h ầ n th ự c hi ệ n đ ầ y đ ủ n gh ĩ a v ụ n ộ p B HXH cho ng ư ờ i lao đ ộ ng v à c ô ng ty D ệ t May H à N ộ i l à m ộ t t rong nh ữ ng c ô ng ty đ ó . N h ư ng do t í nh đ ặ c th ù c ủ a c ô ng ty D ệ t M ay l à c ó s ử d ụ ng nhi ề u lao đ ộ ng n ữ n ê n trong qu á t r ì nh th ự c h i ệ n ch í nh s á ch n à yv ẫ n c ó n hi ề u v ấ n đ ề đ ặ t ra v à c ầ n ph ả i c ó n h ữ ng gi ả i ph á p đ ú ng đ ắ n đ ể n g ư ờ i lao đ ộ ng c ó t h ể đ ư ợ c h ư ở ng m ộ t c á ch t ố i đ a quy ề n v à l ợ i í ch c ủ a m ì nh. 1 .T ì nh h ì nh thi h à nh ch ế đ ộ B HXH t ạ i DN: X é t v ề đ ố i t ư ợ ng đ ố i t ư ợ ng tham gia BHXH v à v i ệ c thi h à nh 5 c h ế đ ộ B HXH, th ì c ô ng ty D ệ t May H à N ộ i đ ã t h ự c hi ệ n theo đ ú ng q ui đ ị nh c ủ a ph á p lu ậ t. T ừ p h í a ng ư ờ i lao đ ộ ng h ọ đ ã c ó ý k i ế n r ằ ng:” c ô ng ty c ó đ ả m b ả o cho h ọ đ ư ợ c h ư ở ng đ ầ y đ ủ c á c ch ế đ ộ B HXH, tuy nhi ê n v ẫ n c ò n m ộ t s ố v ấ n đ ề c ầ n đ ư ợ c quan t â m h ơ n t rong c á c ch ế d ộ B HX H d à nh ri ê ng cho lao đ ộ ng n ữ , v ì s ố l ư ợ ng l ao đ ộ ng n ữ ở c ong ty chi ế m ph ầ n đ a v í d ụ n h ư c h ế đ ộ t r ợ c ấ p tha i s ả n, ch ế đ ộ t r ợ c ấ p ố m đ au…. B ê n c ạ nh đ ó h ọ c ò n mong mu ố n ban t ổ c h ứ c qu ả n l ý c ô ng ty quan t â m h ơ n đ ế n đ i ề u ki ệ n lao đ ộ ng c ủ a họ. * Ch ế đ ộ t r ợ c ấ p ố m đ au: T heo ở đ i ề u 6 s ố 1 2/CP c ủ a ch í nh ph ủ t h ì C ty D ệ t May H à N ộ i đ ã t h ự c hi ệ n t ươ ng đ ố i đ ú ng qui đ ị nh c ủ a ph á p lu ậ t. Đ a s ố n g ư ờ i
  20. T i ể u lu ậ n Lu ậ t Kinh t ế l ao đ ộ ng đ ề u đ ư ợ c h ư ở ng m ọ i quy ề n l ợ i đ ư ợ c do ch ế đ ộ t r ợ c ấ p ố m đ au mang l ạ i, t ừ v i ệ c đ ư ợ c ngh ỉ đ i kh á m b ệ nh t ớ i vi ệ c đ i ề u tr ị t ạ i c á c c ơ s ở y t ế h ay vi ệ c đ ư ợ c h ư ở ng tr ợ c ấ p ố m đ au thay ti ề n l ươ ng khi c ó c h ứ ng nh ậ n h ợ p ph á p c ủ a c ơ q uan y t ế c ó t h ẩ m q uy ề n. Tr ư ờ ng h ợ p con c á i ho ặ c b ố ố m h ọ c ũ ng c ó q uy ề n đ ư ợ c n gh ỉ l à m theo đ ú ng qui đ ị nh, trong vi ệ c th ự c hi ệ n ch ế đ ộ n à y c ô ng t y D ệ t May đ ã đ em l ạ i kh á n hi ề u ni ề m tin v à s ự a n t â m cho ng ư ờ i l ao đ ộ ng,tuy nhi ê n v ẫ n c ò n m ộ t s ố v ấ n đ ề x u ấ t ph á t t ừ p h í a ng ư ờ i l ao đ ộ ng v à c á c c ơ q uan y t ế c ó t h ẩ m quy ể n đ ó l à v ẫ n c ò n tr ư ờ ng h ợ p gian l ậ n trong gi ấ y x á c nh ậ n ố m đ au, nguy ê n nh â n c ủ a b ệ nh t ậ t kh ô ng đ ú ng v ớ i th ự c t ế , đ i ề u n à y đ ô i khi đ ã g â y nh ữ ng nghi n g ờ c ho ban l ã nh đ ạ o c ô ng ty d ẫ n đ ế n đ i ề u đ á ng ti ế c x ả y ra trong m ố i quan h ệ c h ủ t h ợ . Đ â y l à t ì nh tr ạ ng c ầ n ph ả i đ ư ợ c kh ắ c ph ụ c v à c ó s ự h ợ p t á c c ủ a nhi ề u b ê n đ ể t r á nh nh ữ ng vi ệ c kh ô ng c ầ n t hi ế t ph ả i x ả y ra. * Ch ế đ ộ t r ợ c ấ p tai n ạ n lao đ ộ ng, b ệ nh ngh ề n ghi ệ p: T heo nh ư q ui đ ị nh ở đ i ề u 6 “Sau khi đ i ề u tr ị ổ n đ ị nh th ươ ng t ậ t n g ư ờ i s ử d ụ ng lao đ ộ ng c ó t r á ch nhi ệ m s ắ p x ế p c ô ng vi ệ c ph ù h ợ p c ho ng ư ờ i b ị t ai n ạ n lao đ ộ ng v à đ ư ợ c t ổ B H XH gi ớ i thi ệ u đ i gi á m đ ị nh kh ả n ă ng lao đ ộ ng t ạ i h ộ i đ ồ ng gi á m đ ị nh y khoa theo qu đ ị nh c ủ a b ộ y t ế ”. Nh ư ng c ó m ộ t s ố t r ư ờ ng h ợ p đ ã x ả y ra do s ự t hi ế u tr á nh nhi ệ m trong ban l ã nh đ ạ o c ủ a DN nh ư : ng ư ờ i lao đ ộ ng s au khi b ì nh ph ụ c đ ế n c ô ng ty đ ể n h ậ n vi ệ c nh ư ng l ạ i kh ô ng đ u ợ c c h ấ p nh ậ n ho ặ c ph ả i nh ậ n nh ữ ng c ô ng vi ệ c kh ô ng đ ú ng chuy ê n m ô n hay kh ô ng ph ù h ợ p v ớ i kh ả n ă ng c ủ a m ì nh. C ũ ng c ó t r ư ờ ng h ợ p ng ư ờ i lao đ ộ ng ch ư a b ì nh ph ụ c h ẳ n nh ư ng v ẫ n b ị g ọ i đ i l à m v ì c ô ng ty c ó n hi ề u đ ơ n đ ặ t h à ng, đ â y l à d o s ự t hi ế u tr á nh nhi ệ m v à s ự c oi th ư ờ ng m ạ ng s ố ng c ủ a con ng ư ờ i. B ê n c ạ nh đ ó , c ò n c ó x ả y r a vi ệ c l à m gi ấ y t ờ v à t h ủ t ụ c đ ể n g ư ờ i nh à c ủ a ng ư ờ i lao đ ộ ng
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2