Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Chọn tạo giống lúa lai thích nghi điều kiện sinh thái vùng núi Đông Bắc Việt Nam

MỞ ĐẦU<br /> 1.Tính cấp thiết đề tài<br /> Nông nghiệp Việt Nam được chia 8 vùng sinh thái: vùng Tây Bắc, vùng Đông Bắc, vùng đồng bằng<br /> sông Hồng, vùng Bắc Trung bộ, vùng Nam Trung bộ, vùng Tây Nguyên, vùng Đông Nam bộ, vùng Tây<br /> Nam bộ. Vùng núi Đông Bắc Việt Nam hay còn gọi là vùng núi Đông Bắc Bộ nằm trong vùng sinh thái<br /> nông nghiệp Đông Bắc Bộ. Nước ta có 3 vùng trồng lúa lớn là đồng bằng sông Hồng, đồng bằng ven biển<br /> Miền Trung và đồng bằng Nam Bộ. Vùng núi Đông Bắc Bộ có diện tích trồng lúa tuy ít (664.200 ha)<br /> nhưng có ý nghĩa rất lớn đảm bảo an ninh lương thực và bảo vệ môi trường sinh thái. Vùng núi Đông Bắc<br /> Bộ có các dãy núi độ cao từ 1000 - 3000 m, phía tây giáp dãy núi Hoàng Liên Sơn, phía Đông giáp vịnh<br /> Bắc Bộ. Do địa hình bị chia cắt bởi dãy núi Tam Đảo và cánh cung Đông Triều nên vùng này được chia<br /> làm 2 vùng khí hậu vùng Đông Bắc Bộ và vùng Trung Nam Bắc Bộ<br /> Vùng núi Đông Bắc Bộ có các dãy núi hình quạt theo các hướng Đông Bắc - Tây Nam, Bắc-Nam<br /> và Bắc Tây Bắc - Nam Đông Nam chụm lại hướng về phía dãy núi Tam Đảo (cánh cung Đông Triều, Bắc<br /> Sơn, Ngân Sơn, sông Gâm) các dãy núi này tạo thành các sườn dẫn gió mùa Đông Bắc và gió Bắc thổi về<br /> mùa đông. Độ cao các dãy núi phân chia vùng núi Đông Bắc Bộ thành những tiểu vùng sinh thái trồng lúa<br /> khác nhau. Vùng có diện tích và sản lượng lúa lớn nhất nằm giữa các cánh cung sông Ngân Sơn và Đông<br /> Triều, bao gồm phần đất của các tỉnh: Thái Nguyên, Bắc Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng và Quảng Ninh.<br /> Vùng có diện tích trồng lúa lớn thứ 2 nằm khu vực ở giữa dãy núi Hoàng Liên Sơn và cánh cung sông<br /> Gâm, bao gồm các tỉnh: Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái và Phú Thọ. Vùng có diện tích trồng<br /> lúa đứng thứ 3 nằm giữa cánh cung sông Ngâm và Ngân Sơn, bao gồm phần đất của tỉnh Bắc Kạn và một<br /> phần tỉnh Cao Bằng.<br /> Vùng núi Đông Bắc Bộ chủ yếu là trồng các giống lúa thuần, mà chủ lực là giống lúa Khang dân<br /> 18, diện tích trồng lúa lai còn thấp. Trong những năm gần đây các giống lai được nhiều địa phương đưa<br /> vào gieo cấy, nhưng diện tích chỉ chiếm 15-20%. Năng suất lúa lai cao hơn lúa thuần 15-20%, có nơi đạt<br /> trên 30%. Nhưng việc mở rộng diện tích gieo trồng lúa lai ở vùng núi Đông Bắc Bộ còn gặp nhiều hạn<br /> chế, do số lượng giống lúa lai phù hợp với vùng sinh thái này còn ít, giá giống cao và không ổn định, trình<br /> độ thâm canh lúa lai thương phẩm còn thấp và không đồng đều ở các địa phương.<br /> Năng suất lúa phụ thuộc rất lớn đến điều kiện thời tiết, đất đai và kỹ thuật canh tác của người dân.<br /> Mỗi giống lúa lai chỉ thích nghi với điều kiện vùng sinh thái nhất định. Chọn tạo giống lúa lai thích nghi<br /> điều kiện sinh thái đang là hướng đi cần thiết của các nhà chọn tạo giống lúa lai trong và ngoài nước hiện<br /> nay.<br /> Lúa lai có khả năng chống chịu điều kiện bất thuận về thời tiết (rét, nóng) đất đai (hạn) sâu bệnh<br /> hại. Lúa lai có khả năng thích nghi rộng với điều kiện đất đai, khí hậu khác nhau và khả năng chịu hạn tốt<br /> hơn lúa thuần. Thực tế gieo cấy lúa lai ở nước ta trong những năm qua ở nước ta cho thấy lúa lai cao hơn<br /> lúa thuần ở nhiều vùng sinh thái. Theo số liệu thống kê từ năm 1995-2010, năng suất bình quân lúa lai cả<br /> nước cao hơn lúa thuần từ 24,28% đến 66,39%.<br /> Do vậy, việc chọn tạo giống lúa lai thích nghi điều kiện sinh thái vùng núi Đông Bắc Bộ là hướng<br /> nghiên cứu cần thiết, hy vọng chọn tạo giống lúa lai thích nghi, góp phần tăng năng suất và sản lượng thóc<br /> cho vùng sinh thái còn nhiều khó khăn này.<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2. Mục đích yêu cầu đề tài<br /> 2.1. Mục đích<br /> + Chọn lọc dòng mẹ TGMS và dòng bố cho phấn phục vụ phát triển giống lúa ưu thế lai thích nghi với<br /> vùng núi Đông Bắc Bộ.<br /> + Chọn tạo được tổ hợp lúa lai mới triển vọng thích nghi điều kiện sinh thái vùng núi Đông Bắc Bộ,<br /> góp phần phát triển sản xuất lúa lai vùng sinh thái này.<br /> 2.2. Yêu cầu<br /> + Chọn lọc dòng TGMS có đặc điểm nông sinh học phù hợp và có khả năng sử dụng làm vật liệu<br /> chọn tạo giống lúa lai.<br /> + Chọn lọc dòng bố cho phấn có đặc điểm nông sinh học tốt, sử dụng làm dòng bố chọn tạo giống<br /> lúa lai hai dòng.<br /> + Đánh giá khả năng kết hợp của một số dòng TGMS ưu tú để chọn dòng có khả năng kết hợp chung cao.<br /> + Đánh giá khả năng sinh trưởng, phát triển và năng suất một số tổ hợp lai F1 để chọn tổ hợp lai<br /> triển vọng.<br /> + Khảo nghiệm các tổ hợp F1 lai triển vọng để lựa chọn tổ hợp lai có khả năng thích nghi điều kiện<br /> sinh thái vùng núi Đông Bắc Bộ.<br /> 3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn đề tài<br /> 3.1. Những đóng góp mới của luận án<br /> - Đề tài chọn được 4 dòng TGMS và 22 dòng bố ưu tú làm vật liệu chọn tạo giống lúa ưu thế lai ở<br /> vùng núi Đông Bắc Bộ.<br /> - Chọn được giống Thái ưu2 có năng suất cao và ổn định, thích nghi điều kiện môi trường vùng núi<br /> Đông Bắc Bộ.<br /> 3.2.Ý nghĩa khoa học<br /> + Đây là công trình nghiên cứu đầu tiên ứng dụng các phương pháp chọn tạo lúa lai hai dòng để tạo<br /> giống lúa lai thích nghi điều kiện sinh thái vùng núi Đông Bắc Bộ.<br /> + Kết quả đề tài bổ sung thêm cơ sở lý luận chọn lọc dòng bố mẹ và đánh giá con lai.<br /> + Luận án đã khai thác thành công giống lúa Khang dân 18 làm dòng bố sản xuất lúa lai.<br /> 3.3. Ý nghĩa thực tiễn<br /> + Chọn lọc được 4 dòng TGMS và 22 dòng bố có đặc điểm nông sinh học tốt, phục vụ công tác<br /> chọn tạo giống lúa ưu thế lai trong nước.<br /> + Kết quả đề tài đã thành công tạo giống Thái ưu2 mới, được Trung tâm khảo kiểm nghiệm giống,<br /> sản phẩm cây trồng và phân bón Quốc gia đánh giá là giống triển vọng.<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 4.1. Đối tượng nghiên cứu: gồm 7 dòng TGMS nhập từ Trung Quốc và 44 dòng, giống bố thu thập trong<br /> và ngoài nước.<br /> 4.2. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài đã sử dụng các dòng TGMS nhập nội từ Trung Quốc và các dòng bố thu<br /> thập trong và ngoài nước.<br /> 4.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu: Đề tài thực hiện từ năm 2008- 2011, trên cơ sở kế thừa kết quả<br /> nghiên cứu từ năm 2005-2008.<br /> Chương 1<br /> TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI<br /> <br /> 2<br /> <br /> Theo Virmani ưu thế lai là hiện tượng con lai F1 của hai bố mẹ khác nhau biểu hiện vượt trội bố mẹ<br /> của chúng về sức sống, năng suất, kích thước bông, số hạt trên bông về khả năng đẻ nhánh<br /> Có nhiều nước trên thế giới nghiên cứu ưu thế lai ở lúa, nhưng Trung Quốc được coi như là cái nôi<br /> lúa lai, đồng thời cũng là nước nghiên cứu và phát triển lúa lai mạnh nhất thế giới. Diện tích trồng lúa<br /> Trung Quốc chỉ chiếm 30% diện tích, nhưng cung cấp 40% sản lượng lương thực. Diện tích lúa lúa lai<br /> hàng năm khoảng 30 triệu ha, cho sản lượng 180 triệu tấn hạt gạo.<br /> Lúa lai chính thức được đưa về Việt Nam thử nghiệm từ năm 1991. Đến năm 2010, diện tích lúa lai<br /> đạt 709.816 ha (chiếm 9,54% diện tích lúa). Mặc dù chúng ta có nhiều cố gắng trong nghiên cứu chọn tạo<br /> giống lúa lai mới, nhập nội và sản xuất F1 các tổ hợp lai nước ngoài. Nhưng lượng hạt giống lúa lai sản<br /> xuất trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất. Do vậy, việc nghiên cứu chọn tạo giống lúa lai mới<br /> phù hợp với mỗi vùng sinh thái là cấp thiết.<br /> Chương 2<br /> VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 2.1. Vật liệu nghiên cứu<br /> * Dòng mẹ: gồm 7 dòng EGMS: TG11, TG5, TG10, TG20, TG21, TG27 và Peiải64S của Trường<br /> Đại học Nam Kinh - Trung Quốc, trong đó dòng Peiải64S thuộc loại PTGMS, các dòng còn lại thuộc loại<br /> TGMS có ngưỡng nhiệt độ chuyển hóa 240C.<br /> * Dòng bố: gồm 44 dòng thu thập trong và ngoài nước, dựa nguồn gốc thu thập có thể chia các dòng<br /> bố thành các nhóm sau:<br /> + Nhóm giống thu thập ở các địa phương vùng núi Đông Bắc Bộ: Pbinh1, Pbinh2, Tthinh, Bthong1,<br /> KD (Khang dân 18), AK01, Bthong, Cdon và Cmoi.<br /> + Nhóm giống nhập nội: E32(Trung Quốc), V5(IRRI) và AD(Ấn Độ)<br /> + Nhóm giống chọn tạo trong nước: được chia làm 2 nhóm: Nhóm giống mới chọn tạo: D11, D12,<br /> D13, D14, D15, D22-5, D42-1, E321, NL2, NL3, NL4, NT, R11, R17-1, R17-7, R17-8, R17-9, R17Bto,<br /> R18, R19, R171, R171-1, R171-7, R171-10, R931, RC5, Tthinh, TN13 và T15. Nhóm giống thu thập các<br /> đơn vị nghiên cứu trong nước: HCOM (Hương cốm), DT46 và R26.<br /> * Tổ hợp lai F1: Được lai tạo từ 2 dòng mẹ TG10 và Peiaỉ64S với các dòng bố ưu tú. Giống lúa đối<br /> chứng: Việt lai 20, TH3-3 và Bồi tạp sơn thanh.<br /> 2.2. Nội dung nghiên cứu<br /> 1. Đánh giá và tuyển chọn dòng bố, mẹ phục vụ chọn tạo giống lúa lai thích nghi vùng núi Đông<br /> Bắc Bộ<br /> 2. Thử khả năng kết hợp một số dòng TGMS ưu tú<br /> 3. Đánh giá các tổ hợp lai F1<br /> 4. Khảo nghiệm sinh thái các tổ hợp triển vọng<br /> 5. Thiết lập quy trình nhân dòng mẹ TG10 và sản xuất hạt F1 giống Thái ưu 2<br /> 2.3. Địa điểm nghiên cứu: Đánh giá các dòng vật liệu bố mẹ, lai tạo, đánh giá con lai, nhân dòng và sản<br /> xuất hạt F1 tại Thái Nguyên.<br /> 2.4. Phương pháp nghiên cứu các nội dung<br /> 2.4.1.Nội dung 1: Đánh giá và tuyển chọn dòng bố mẹ lúa lai tại Thái Nguyên<br /> Thí nghiệm 1: Đánh giá các dòng TGMS và dòng bố cho phấn<br /> <br /> 3<br /> <br /> Thí nghiệm 2: Nghiên cứu đặc điểm chuyển đổi tính dục các dòng TGMS ưu tú ở vụ Xuân và vụ mùa tại<br /> Thái Nguyên.<br /> 2.4.2.Nội dung 2: Thử khả năng kết hợp một số dòng TGMS ưu tú tại Thái Nguyên<br /> Thí nghiệm 3: Đánh giá KNKH các dòng TGMS ưu tú<br /> 2.4.3. Nội dung 3: Đánh giá các tổ hợp lai F1 tại Thái Nguyên<br /> Thí nghiệm 4: Khảo sát các tổ hợp lai<br /> Thí nghiệm 5: So sánh sơ bộ các tổ hợp lai<br /> Thí nghiệm 6: So sánh chính quy các tổ hợp lai ưu tú<br /> 2.4.4. Nội dung 4: Khảo nghiệm sinh thái tổ hợp lai triển vọng ở các vùng sinh thái<br /> Thí nghiệm 7: Khảo nghiệm sinh thái giống Thái ưu1 và Thái ưu 2 ở vụ xuân và vụ mùa 2010<br /> 2.4.5.Nội dung 5: Thiết lập quy trình nhân dòng mẹ và sản xuất hạt F1 giống Thái ưu2 tại Thái Nguyên<br /> Thí nghiệm 8: Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ và lượng phân bón đến năng suất nhân dòng TG10 tại<br /> Thái Nguyên<br /> Thí nghiệm 9: Nghiên cứu ảnh hưởng tỷ lệ hàng cấy dòng bố : mẹ và liều lượng GA3 đến năng suất hạt F1<br /> giống Thái ưu2 tại Thái Nguyên<br /> 2.5. Phương pháp đánh giá các chỉ tiêu: Đánh giá các đặc điểm nông sinh học và biểu hiện sâu bệnh hại<br /> theo quy phạm VCU. Mưu tả các đặc điểm hình thái theo quy phạm DUS. Đánh giá đặc điểm bất dục theo<br /> tiêu chuẩn hệ thống đánh giá cây lúa IRRI.<br /> 2.6. Phương pháp xử lý số liệu<br /> 2.6.1. Một số phần mềm thống kê sinh học thông dụng sử phân tích số liệu trong luận án<br /> - Chọn lọc dòng theo chỉ số trên phần mềm chương trình Selection Index 1.0 của Nguyễn Đình<br /> Hiền (1996).<br /> - Phân tích quan hệ di truyền bằng phần mềm NTSYSpc 2.10q<br /> - Phân tích biến động thí nghiệm khảo sát theo phương pháp IRRI<br /> - Phân tích mối tương quan bằng hàm thống kê trong Excell<br /> - Phân nhóm môi trường bằng phần mềm CropStat 7.2<br /> - Phân tích biến động thí nghiệm trên phần mềm IRRISTAT 5.0<br /> 2.6.3. Một số phương pháp mới phân tích số liệu trong luận án<br /> 2.6.3.1. Đánh giá khả năng kết hợp các dòng bố mẹ lúa lai: theo mô hình Kempthorme (1957) của IRRI do<br /> Virmani giới thiệu.<br /> 2.6.3.2. Phương pháp phân tích chỉ số thích nghi và tính ổn định của giống cây trồng: theo mô hình AMMI<br /> Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 3.1. Kết quả đánh giá và tuyển chọn dòng bố mẹ lúa lai<br /> 3.1.1. Kết quả đánh giá và tuyển chọn dòng TGMS tại Thái Nguyên<br /> 3.1.1.1. Đánh giá đặc điểm NSH các dòng TGMS ở vụ Mùa 2005 tại Thái Nguyên<br /> Để tạo giống lúa lai cần có dòng bất dục đực làm mẹ. Mỗi dòng bất dục đực thích nghi điều kiện<br /> sinh thái nhất định, khi di chuyển sang vùng sinh thái khác phải đánh giá lại mới sử dụng làm vật liệu<br /> chọn giống. Qua bảng 3.1 cho thấy dòng TG21 có độ thuần đồng ruộng (98,2%) thấp hơn 4 dòng (TG5,<br /> TG10, TG27 và Peiải64S), nhưng cao hơn 2 dòng TG21 (97,2%) và dòng TG11 (96,2%). Dòng TG21 có<br /> tỷ lệ hạt phấn bất dục (98,4%) cao hơn 2 dòng TG21 (96,1%) và dòng TG11(95,2%) và thấp hơn 4 dòng còn<br /> lại.<br /> Bảng 3.1. Một số đặc điểm nông sinh học các dòng TGMS<br /> <br /> ở vụ Mùa 2005 tại Thái Nguyên<br /> <br /> 4<br /> <br /> Tên vật liệu<br /> <br /> Độ thuần đồng<br /> ruộng (%)<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> hạt phấn<br /> bất dục<br /> (%)<br /> <br /> Khả năng<br /> nhận phấn<br /> ngoài (%)<br /> <br /> Số hoa<br /> /bông<br /> <br /> K.lượng<br /> 1000<br /> hạt<br /> (g)<br /> <br /> Số bông<br /> /cây<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> hoa thò vòi<br /> nhụy (%)<br /> <br /> TG5<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 52,4<br /> <br /> 116,2<br /> <br /> 22,4<br /> <br /> 6,4<br /> <br /> 76,4<br /> <br /> TG10<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 58,2<br /> <br /> 126,3<br /> <br /> 22,3<br /> <br /> 6,3<br /> <br /> 78,4<br /> <br /> TG11<br /> <br /> 96,2<br /> <br /> 95,2<br /> <br /> 47,4<br /> <br /> 116,4<br /> <br /> 22,2<br /> <br /> 6,3<br /> <br /> 72,2<br /> <br /> TG20<br /> <br /> 97,4<br /> <br /> 98,4<br /> <br /> 44,1<br /> <br /> 119,4<br /> <br /> 22,4<br /> <br /> 6,4<br /> <br /> 77,4<br /> <br /> TG21<br /> <br /> 98,2<br /> <br /> 96,1<br /> <br /> 47,2<br /> <br /> 125,4<br /> <br /> 23,4<br /> <br /> 6,3<br /> <br /> 74,4<br /> <br /> TG27<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 54,6<br /> <br /> 122,4<br /> <br /> 21,5<br /> <br /> 6,4<br /> <br /> 75,5<br /> <br /> Peiai64S<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 41,4<br /> <br /> 101,2<br /> <br /> 19,2<br /> <br /> 6,4<br /> <br /> 70,1<br /> <br /> 3.1.1.2. Đánh giá mức độ biểu hiện sâu bệnh các dòng TGMS ở vụ Mùa 2005 tại Thái Nguyên<br /> Mức độ sâu bệnh hại của các dòng TGMS biểu hiện mức độ thấp, các dòng TGMS: TG5, TG10,<br /> TG11, TG20, TG21, TG27 và Peiai64S hiện hiện bệnh đạo ôn, bạc lá và khô vằn thấp (điểm 1).<br /> Qua đánh giá độ thuần đồng ruộng, tỷ lệ hạt phấn bất dục đực và khả năng chống chịu sâu bệnh hại<br /> của 7 dòng TGMS chọn được 4 dòng TGMS ưu tú: TG5, TG10, TG27 dùng để làm vật liệu lai tạo giống<br /> và đánh giá khả năng kết hợp.<br /> 3.1.1.2. Kết quả đánh giá các dòng TGMS ưu tú<br /> 3.1.1.2.1. Đặc điểm nông sinh học của các dòng TGMS ưu tú<br /> Thời gian từ gieo đến trỗ của 4 dòng TGMS ưu tú (bảng 3.2) ở vụ Xuân dài hơn ở vụ Mùa, vụ Xuân<br /> dao động từ 131 ngày (Peiai64S) đến 138 ngày (TG5), vụ Mùa dao động từ 58 ngày (Peiai64S) đến 62<br /> ngày (TG5, TG10, TG27 và Peiai64S). Mức độ thò vòi nhụy của dòng: TG5, TG10, TG27 và Peiai64S<br /> biểu hiện cao (điểm 1) ở cả 2 vụ Xuân và vụ Mùa. Mức độ mở vỏ trấu của các dòng biểu hiện mức trung<br /> bình (điểm 5). Trong vụ Mùa, các dòng TGMS ưu tú có khả năng nhận hạt phấn ngoài mức độ cao (điểm<br /> 1).<br /> Bảng 3.2. Thời gian sinh trưởng và phát triển của các dòng TGMS ưu tú ở vụ Mùa 2005 và vụ Xuân 2006 tại<br /> Thái Nguyên<br /> Vật liệu<br /> TG5<br /> TG10<br /> TG27<br /> Peiai64S<br /> <br /> Vật liệu<br /> TG5<br /> TG10<br /> TG27<br /> Peiai64S<br /> <br /> Mùa vụ<br /> <br /> Ngày gieo<br /> <br /> Ngày trỗ<br /> <br /> Vụ Xuân<br /> Vụ Mùa<br /> Vụ Xuân<br /> Vụ Mùa<br /> Vụ Xuân<br /> Vụ Mùa<br /> Vụ Xuân<br /> Vụ Mùa<br /> <br /> 22/12/2005<br /> 03/07/2005<br /> 22/12/2005<br /> 03/07/2005<br /> 22/12/2005<br /> 03/07/2005<br /> 22/12/2005<br /> 3/72005<br /> <br /> 9/5/2006<br /> 4/9/2006<br /> 5/5/2006<br /> 2/9/2006<br /> 7/5/2006<br /> 4/9/2006<br /> 1/52006<br /> 30/82006<br /> <br /> Mùa vụ<br /> Vụ Xuân<br /> Vụ Mùa<br /> Vụ Xuân<br /> Vụ Mùa<br /> Vụ Xuân<br /> Vụ Mùa<br /> Vụ Xuân<br /> Vụ Mùa<br /> <br /> T.G gieo đến<br /> trỗ<br /> (ngày)<br /> 138<br /> 63<br /> 134<br /> 61<br /> 136<br /> 63<br /> 131<br /> 58<br /> <br /> Độ dài GĐ Độ thuần ĐR<br /> trỗ (điểm)<br /> (điểm)<br /> 5<br /> 9<br /> 5<br /> 9<br /> 5<br /> 9<br /> 5<br /> 9<br /> <br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> Bảng 3.3: Đặc điểm nở hoa của các dòng TGMS ưu tú vụ<br /> ở Mùa 2005 và Xuân 2006 tại Thái Nguyên<br /> Đơn vị: điểm<br /> Mức độ<br /> Mức độ<br /> Mức độ<br /> Độ mở<br /> thò vòi<br /> nhận phấn<br /> trỗ thoát<br /> vỏ trấu<br /> nhụy<br /> ngoài<br /> 3<br /> 3<br /> 5<br /> 5<br /> 3<br /> 5<br /> 1<br /> 1<br /> 3<br /> 5<br /> 5<br /> 3<br /> 5<br /> 1<br /> 3<br /> 3<br /> 5<br /> 5<br /> 3<br /> 5<br /> 1<br /> 3<br /> 3<br /> 5<br /> 7<br /> 3<br /> 5<br /> 1<br /> <br /> 5<br /> <br />