Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Hành chính công: Quản lý nhà nước đối với TCT90-91 theo hướng hình thành TĐKT

Chia sẻ: Minh Van Thuan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án Tiến sĩ Hành chính công: Quản lý nhà nước đối với TCT-91 theo hướng hình thành TĐKT nhằm hệ thống hóa có bổ sung và hoàn thiện cơ sở khoa học quản lý nhà nước đối với TCT90-91 theo hướng hình thành TĐKT; đề xuất phương hướng hệ thống giải pháp cũng như các điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với TCT90-91 theo hướng hình thành TĐKT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Hành chính công: Quản lý nhà nước đối với TCT90-91 theo hướng hình thành TĐKT

K T LU N PH N M ð U ð i m i QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT là v n ñ m i 1. Tính c p thi t c a ñ tài Vi t Nam. Nhà nư c r t quan tâm ñ n v n ñ này nh m xây d ng các TðKT m nh ñ Th c hi n ñ i m i, xây d ng n n kinh t th trư ng ñ nh hư ng xã h i ch nghĩa ti m l c c nh tranh trên th trư ng c trong nư c và qu c t theo xu th h i nh p. B ng s (XHCN) trong xu th h i nh p qu c t , vi c t o l p và phát tri n các T ng Công ty (TCT), ñ u tư nghiên c u m t các công phu v i kinh nghi p b n thân nhi u năm làm công tác t p ñoàn kinh t (TðKT) l n có ñ ti m l c c nh tr nh c th trư ng trong và ngoài nư c qu n lý các TCT Nhà nư c, lu n án ñã ñáp ng ñư c m c tiêu, yêu c u khoa h c c a là m c tiêu chi n lư c c a nhà nư c Viêt Nam. ð ng và Nhà nư c coi ñây là ch trương m t lu n án ti n s qu n lý hành chính công. Theo ñó nh ng k t qu khoa h c ch y u c a l n trong ñư ng l i kinh t ñ t nư c. Trong quá trình xây d ng các TCT, TðKT m nh lu n án ñư c th hi n qua nh ng v n ñ sau ñây qu n lý nhà nư c có vai trò quy t ñ nh. Qu n lý nhà nư c t o ra các chu n m c pháp lý, Th nh t, h th ng hóa có phát tri n và hoàn thi n lu n c khoa h c QLNN ñ i v i các ñi u ki n, ti n ñ ... ñ các doanh nghi p nhà nư c (DNNN) phát tri n thành nh ng TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT TðKT có ti m l c ñ m nh, ñóng vai trò nòng c t, ch ñ o cho n n kinh t . Th c hi n m c tiêu ñó ñòi h i không ng ng hoàn thi n, ñ i m i qu n lý nhà nư c ñ i v i các TCT Th hai, phân tích, ñánh giá m t cách h th ng, c th , khoa h c th c tr ng ho t 90 - 91 nói chung trong ñó có các TCT 90 – 91 và TðKT nhà nư c. ðây là v n ñ m i, ñ ng c a TCT 90 – 91, TðKT và QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành v a làm v a hoàn thi n Vi t Nam. Vì v y, vi c nghiên c u m t cách h th ng toàn di n TðKT Vi t Nam và c th c lý lu n và th c ti n qu n lý nhà nư c ñ i v i các DNNN theo hư ng hình Th ba, trên cơ s ñư ng l i m i c a ð ng và Nhà nư c, chi n lư c phát tri n kinh thành các TðKT m nh là ñòi h i b c xúc hi n nay c a công cu c ñ i m i qu n lý hành t xã h i ñ t nư c ñ n năm 2020, b i c nh qu c t và trong nư c hi n t i, lu n án ñ xu t chính nhà nư c v kinh t , c i cách hành chính công. phương hư ng, h th ng gi i pháp và các ñi u ki n ñ th c hi n hoàn thi n QLNN ñ i v i Là cán b nhi u năm làm công tác qu n lý các TCT 90 – 91, ñã ti p c n nhi u v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT. th c t và có nh ng kinh nghi m nh t ñ nh tôi ch n v n ñ “Qu n lý nhà nư c ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT” làm ñ tài lu n án ti n s qu n lý hành chính QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT là v n ñ l n liên quan công. Vi c nghiên c u ñ tài m t m t gi i quy t ñư c nh ng v n ñ b c xúc ñ t ra hi n ñ n nhi u ngành, nhi u c p cơ quan nhà nư c, doanh nghi p cũng như ngư i lao ñ ng và nay nư c ta, phù h p v i chuyên ngành qu n lý hành chính công, ñ c bi t cho phép k t cũng là v n ñ l n ñ i v i Vi t Nam. Tuy nhiên k t qu nghiên c u c a lu n án ñã ñáp h p lý lu n h c t p, nghiên c u v i ho t ñ ng th c ti n c a b n thân. ng ñư c yêu c u khoa h c c a lu n án ti n s qu n lý hành chính công. Nó có ñóng góp 2. M c ñích nghiên c u nh t ñ nh cho lý lu n QLNN v kinh t . ð c bi t k t qu nghiên c u c a lu n án có giá tr - H th ng hóa có b sung và hoàn thi n cơ s khoa h c qu n lý nhà nư c (QLNN) th c ti n ñóng góp cho quá trình ñ i m i, xây d ng ho ch ñ nh các chính sách qu n lý ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT. TðKT. - Phân tích th c tr ng hình thành và ho t ñ ng c a các TCT 90 – 91 theo hư ng Lu n án là tài li u b ích cho công tác gi ng d y, h c t p, nghiên c u và ñ c bi t là hình thành TðKT ñ c bi t là th c tr ng QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình tài li u tham kh o có giá tr cho các nhà ho ch ñ nh chính sách th c ti n. thành TðKT Vi t Nam. Qua ñó, ch ra nh ng v n ñ b c xúc c n x lý trong vi c hoàn thi n QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT. Là lu n án ti n s chuyên ngành qu n lý hành chính công, m c dù ñư c nghiên c u - ð xu t phương hư ng h th ng gi i pháp cũng như các ñi u ki n th c hi n gi i công phu và có trách nhi m cao, song ch c ch n không th tránh kh i nh ng sai sót. pháp hoàn thi n QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT. Chúng tôi vô cùng trân tr ng c m ơn v s thông c m ñ i v i nh ng thi u sót c a 3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u lu n án. - ð i tư ng nghiên c u ð i tư ng nghiên c u c a lu n án là QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT - Ph m vi nghiên c u 24 1
Lu n án nghiên c u t m vĩ mô, ch y u t p trung vào ch ñ , chính sách cơ ch , + B i dư ng t i các TCT, TðKT. V i cách th c b i dư ng này các TCT, TðKT n i dung QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT trong ph m vi Vi t ñưa ra yêu c u b i dư ng, t ch c tri u t p h c viên. M i các chuyên gia v lĩnh v c c n Nam hi n nay. b i dư ng làm giáo viên. - Quy ñ nh th i gian và s chuyên ñ tham d b i dư ng ñ c p ch ng ch cho cán 4. Phương pháp nghiên c u b tham gia b i dư ng. Trên cơ s nguyên lý ch nghĩa Mác – Lê nin, tư tư ng H Chí Minh, quan ñi m, - C n quy ñ nh rõ ch c p ch ng ch cho nh ng cán b tham gia s chuyên ñ và ñư ng l i c a ð ng và Nhà nư c ta, phương pháp lu n duy v t bi n ch ng, duy v t l ch th i gian c n thi t trong m t năm. Ch ng h n tham gia năm chuyên ñ v i t 15 ngày tr s , lu n án s d ng các phương pháp ch y u sau ñây trong nghiên c u: lên thì ñư c c p ch ng ch . - Phân tích, ñ i chi u, so sánh - Ch ng ch do ch t ch HðQT TCT, TðKT c p trên cơ s k t qu c a t ng ñ t b i - T ng h p dư ng mà cán b tham gia. - Phân t 3.3. ði u ki n thúc ñ y vi c hoàn thi n qu n lý nhà nư c ñ i v i TCT 90-91 - Kh o sát th c t theo hư ng hình thành TðKT - ði u tra Th nh t, ñ i m i nh n th c v TCT 90 – 91 cũng như các TðKT trong n n kinh t - Phân tích th ng kê th trư ng ñ nh hư ng XHCN theo xu th h i nh p Vi t Nam. Ngoài ra lu n án có s d ng nh ng k t qu nghiên c u liên quan ñ n ñ tài trong M t là, các TCT và TðKT theo mô hình công ty m - công ty con là hình th c t và ngoài nư c ñã công b . ch c DN tiên ti n, hi n ñ i theo xu th toàn c u hóa hi n nay 5. ðóng góp khoa h c m i c a lu n án Hai là, vi c thành l p và phát tri n các TCT và TðKT theo mô hình công ty m - Th nh t, v lý lu n công ty con ñã làm thay ñ i t phương th c s h u doanh nghi p c a Nhà nư c thành - Ch ra các tiêu chí ñ i v i TCT ñ phân bi t v i các lo i hình doanh nghi p khác phương th c s h u v n ñ u tư vào doanh nghi p - ðưa ra cơ s lý lu n cho vi c phát tri n TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành Ba là, cơ quan QLNN không can thi p sâu vào ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a TðKT TCT, TðKT cũng như các công ty con mà ch t p trung vào QLNN - ðưa ra khái ni m QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT. Phân Th hai, th c hi n ñ ng b các gi i pháp trên cơ s có t p trung nh n m nh t ng tích lu n c khoa h c c a khái ni m gi i pháp c th trong t ng th i gian nh t ñ nh và t ng TCT, TðKT c th . + Ch ra ch th , khách th và ñ i tư ng qu n lý Th ba, c ng c tăng cư ng cơ quan chuyên trách th c hi n quy n ch s h u nhà + ð xu t xây d ng phương th c qu n lý và h th ng công c ñ th c hi n các nư c ñ i v i các TCT, TðKT nhà nư c phương th c Th tư, tăng cư ng công tác giám sát ki m tra c a Nhà nư c ñ i v i tư cách ch s - Xây d ng m t cách h th ng các n i dung QLNN ñ i v i TCT 90 – 91theo hư ng h u TCT và TðKT nhà nư c. hình thành TðKT Thø n¨m, cÇn cã chÕ t i vÒ tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n cña c¸n bé qu¶n lý t i chÝnh kÓ c¶ ðây là nh ng v n ñ lý lu n mà chưa có tài li u nào ñ c p ñ n c¸c c¬ quan nh n−íc lÉn c¸c doanh nghiÖp trong T§KT. Th hai, ñ i v i th c ti n Trên cơ s phân tích th c tr ng ho t ñ ng c a TCT 90 – 91, các TðKT, quá trình phát tri n TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT và th c tr ng QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT lu n án ch ra k t qu ñ t ñư c, nh ng h n ch , nguyên nhân c a nó. ð c bi t ñã ñưa ra 5 v n ñ b c xúc c n x lý trong vi c hoàn thi n QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT. ðó là : - V n ñ t o l p môi trư ng, kh năng, ñi u ki n ñ các TCT, TðKT tích t , t p trung v n tăng s c c nh tranh - V n ñ t ch , t ch u trách nhi m c a TðKT cũng như các công ty, ñơn v trong TðKT 2 23
Thø hai, vÒ mèi quan hÖ gi÷a c«ng ty mÑ v c«ng ty con cã mét phÇn vèn gãp cña - V n ñ m nh l nh hành chính trong qu n lý c«ng ty mÑ. - V n ñ cán b qu n lý TðKT và các doanh nghi p trong TðKT Mét l , tuú theo tû lÖ gãp vèn nhiÒu hay Ýt, c«ng ty mÑ cã thÓ cö ng−êi trùc tiÕp qu¶n - Cơ s pháp lý cho quan h gi a công ty m v i các công ty con và gi a các công lý sè vèn ® gãp v o c«ng ty con, thùc hiÖn quyÒn nghÜa vô cæ ®«ng ®èi víi c«ng ty con. ty con v i nhau trong t p ñoàn Hai l , c«ng ty mÑ muèn rót phÇn vèn ® ®Çu t− v o c«ng ty con ph¶i theo quy ®Þnh Th ba, k t qu nghiên c u trong ®iÒu lÖ cña c«ng ty con. ð xu t phương hư ng h th ng các gi i pháp (6 nhóm gi i pháp) và ñi u ki n (5 Ba l , viÖc sö dông cæ tøc hay lîi nhuËn ®−îc chia ®Ó t¨ng vèn ®Çu t− v o c«ng ty nhóm ñi u ki n) hoàn thi n QLNN ñ i v i TCT 90 – 91theo hư ng hình thành TðKT. con do H§QT c«ng ty mÑ quyÕt ®Þnh. ð c bi t lu n án ñã thi t k các cách th c, l trình c th ñ th c hi n các gi i pháp. Thø ba, vÒ quan hÖ gi÷a c«ng ty mÑ v c¸c ®¬n vÞ phô thuéc. Nh ng ñóng góp khoa h c m i c a lu n án s là căn c , cơ s cho vi c ho ch ñ nh Các ñơn v ph thu c công ty m th c hi n các nhi m v ñư c công ty m giao chính sách v ñ i m i QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT. Th tư, quan h gi a các công ty con v i nhau. 6. K t c u lu n án Các công ty con trong TðKT là nh ng DN ñ c l p, có quan h bình ñ ng v i nhau QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT trong m i lĩnh v c. Ph n m ñ u 3.2.5. ð i m i th t c hành chính trong qu n lý nhà nư c ñ i v i TCT 90 – 91 Chương 1 theo hư ng hình thành TðKT Lu n c khoa h c QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT C n th c hi n m t s công vi c sau ñây: Chương 2 - Phân công gi a các cơ quan QLNN ñ xác ñ nh ñ u m i giao d ch, gi i quy t các Th c tr ng QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT công vi c liên quan ñ n TCT và TðKT, theo nguyên t c “m t ñ u m i”. Chương 3 T c là m i th t c hành chính ch m t cơ quan QLNN gi i quy t Phương hư ng và h th ng gi i pháp hoàn thi n QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo - Xây d ng b th t c hành chính m u ñ i v i các TCT và TðKT hư ng hình thành TðKT - Quy ñ nh th i gian xem xét, gi i quy t K t lu n - Công khai b th t c hành chính cà các quy ñ nh cho các doanh nghi p trong ñó có TCT, TðKT bi t ñ ch ñ ng th c hi n. T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U 3.2.6. ð y m nh công tác ñào t o, ñào t o l i ñ i v i cán b qu n lý TCT, TðKT TðKT là hình th c t ch c kinh t hi n ñ i các nư c trên th gi i. Trong c nh Th nh t, v i cán b QLNN ñ i v i TCT và TðKT. tranh trên th trư ng, TðKT th hi n nhi u ưu ñi m. Do v y các nư c cũng như Vi t M t là, phân lo i cán b QLNN ñ i v i TCT và TðKT theo ch c danh ñ m nh n. Nam, Nhà nư c, các nhà khoa h c r t quan tâm ñ n TðKT c v lý lu n và t ng k t th c Hai là, xây d ng yêu c u v ki n th c k năng c n b i dư ng cho t ng lo i ch c ti n. danh. Cho ñ n nay liên quan ñ n DNNN l n trong ñó có các TCT và TðKT ñã có nhi u Ba là, xây d ng chương trình và th i gian b i dư ng cho t ng ch c danh. văn b n pháp lu t nhà nư c, các tài li u, công trình khoa h c trong và ngoài nư c ñ c p B n là, t ch c b i dư ng theo chương trình. ñ n. Theo chúng tôi vi c xây d ng chương trình và t ch c b i dư ng nên giao cho H c Trong nh ng công trình và các tác ph m nghiên c u trên, các tác gi t p trung nghiên vi n hành chính thu c H c vi n chính tr - hành chính qu c gia H Chí Minh ñ m nh n. c u ñ c p ñ n quá trình hình thành và phát tri n t p ñoàn nói chung. Ch y u ñ c p ñ n Th hai, v i cán b tr c ti p qu n lý ho t ñ ng kinh doanh c a các TCT và TðKT. l ch s ra ñ i c a t p ñoàn kinh t ; các ñi u ki n v chính tr , kinh t - xã h i, v phát tri n - Phân lo i s cán b này theo ch c danh công tác ñang ñ m nh n. th trư ng làm ti n ñ cho vi c ra ñ i t p ñoàn kinh t ; cũng có công trình ñ c p ñ n các - Xây d ng các chương trình th i gian b i dư ng cho t ng chương trình ñ i v i t ng y u t , ñi u ki n cho s ra ñ i và phát tri n t p ñoàn kinh t nói chung và Vi t Nam trong ch c danh. ñi u ki n ñ i m i và h i nh p nói riêng. - Vi c t ch c các ñ t b i dư ng có th th c hi n theo các cách th c QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT chưa có công trình nào + B i dư ng t p trung các trung tâm b i dư ng c a B , Ngành, ð a phương ñ c p. V m t lý lu n, nhi u n i dung, khái ni m (như lý lu n v s phát tri n các TCT 22 3
90 – 91theo hư ng hình thành TðKT, khái ni m QLNN ñ i v i TCT theo hư ng hình Th nh t, hoàn thi n các chính sách khuy n khích các TCT 90 – 91 phát tri n, thành TðKT, nh ng yêu c u n i dung QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành chuy n ñ i thành TðKT TðKT…) chưa tài li u nào ñ c p ñ n. ðây là nh ng n i dung ch y u mà lu n án ñ c p Th hai, có chính sách t o ñi u ki n ñ các TðKT phát huy h t kh năng trong m t cách h th ng, c th c v m t lý lu n l n th c ti n, và qua ñó ñ xu t các gi i pháp c nh tranh trên th trư ng. nh m hoàn thi n cũng như các ñi u ki n th c hi n. các nư c, trong quá trình phát tri n Th ba, ñ i m i các chính sách liên quan ñ n cơ s h t ng cho các TðKT ho t kinh t , ñ c bi t là các nư c có n n kinh t th trư ng phát tri n, TðKT ñã ra ñ i và là ñ ng thu n l i, có hi u qu hình th c t ch c s n xu t có vài trò quan tr ng ñ c bi t trong n n kinh t . Xây d ng và Th tư, Nhà nư c c n ñ c bi t quan tâm ñ n chính sách v môi trư ng sinh thái và hoàn thi n TðKT ñư c nghiên c u t r t lâu và có nhi u công trình c a các nhà khoa h c thông tin... ñã ñư c công b . Tuy nhiên hình th c t ch c s n xu t TCT 90-91 ch riêng có Vi t 3.2.2.3. Hoàn thi n chính sách ti n t , t giá h i ñoái, qu n lý ngo i t ... Nam và vi c phát tri n, chuy n ñ i các TCT 90-91 thành TðKT cũng là hình th c ch 3.2.3. ð i m i công tác tuy n ch n b nhi m cán b ñ i di n nhà nư c (ch s riêng có trong n n kinh t chuy n ñ i Vi t Nam. Qu n lý nhà nư c ñ i v i TCT 90-91 h u) tr c ti p qu n lý TðKT theo hư ng hình thành TðKT là vi c làm riêng có c a Nhà nư c Vi t Nam. Trên th gi i, Mét l , thay ph−¬ng thøc tuyÓn chän th«ng qua ®Ò cö b»ng thi tuyÓn ®èi víi c¸n bé các nư c phát tri n cũng như các nư c ñang phát tri n không có hình th c này, và vì v y gi÷ c¸c chøc vô Chñ tÞch H§QT, TG§, KÕ to¸n tr−ëng cña T§KT còng nh− c¸c c«ng ty m cũng chưa có tài li u nào ñ c p ñ n v n ñ này c vi lý lu n và th c ti n. vèn nh n−íc chiÕm tû lÖ chi phèi (> 50%). Có th k t lu n, ñ tài lu n án nghiên c u cũng như n i hàm nh ng v n ñ mà lu n Hai l , thùc hiÖn bæ nhiÖm theo c¬ chÕ c«ng khai, d©n chñ ®èi víi c¸c chøc danh án ñ c p, phân tích, lu n gi i là hoàn toàn m i, chưa b trùng l p v i các công trình qu¶n lý kh¸c ë T§KT nh− Uû viªn H§QT, c¸c Phã Tæng gi¸m ®èc, Tr−ëng ban kiÓm nghiên c u khoa h c nào. Vi c nghiên c u m t cách h th ng c th c lý lu n và th c so¸t… ti n QLNN ñ i v i TCT 90 – 91theo hư ng hình thành TðKT có th coi ñây là công trình Ba l , ®èi víi c¸n bé qu¶n lý c¸c Phßng, Ban chuyªn m«n, c¸c ph©n x−ëng. Nh»m khoa h c ñ u tiên. Vì v y nghiên c u ñ tài “QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña T§KT còng nh− cña c¸c c«ng ty con, nh÷ng chøc danh thành TðKT” ch c ch n s có giá tr nh t ñ nh c lý lu n và th c ti n ñ i v i khoa h c n y do Tæng gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh sau khi ® th«ng qua H§QT. qu n lý hành chính công nói chung trong ñó có QLNN ñ i v i TCT, TðKT nhà nư c, ñ c Bèn l , ®æi míi chÕ ®é ® i ngé ®èi víi c¸n bé qu¶n lý vèn nh n−íc t¹i T§KT. bi t s có nh ng ñóng góp khoa h c giá tr cho ho ch ñ nh chính sách trong th c ti n. N¨m l , thùc hiÖn ® o t¹o l¹i mét c¸ch th−êng xuyªn cho c¸n bé qu¶n lý vèn nh n−íc ë T§KT. 3.2.4. Hoàn thi n quan h gi a công ty m v i công ty con và các ñơn v s CHƯƠNG I nghi p trong t p ñoàn kinh t Th nh t, v quan h gi a công ty m và các công ty con do công ty m ñ u tư LU N C KHOA H C V QU N LÝ NHÀ NƯ C ð I V I T NG CÔNG 100% v n ñi u l TY 90 – 91 THEO HƯ NG HÌNH THÀNH T P ðOÀN KINH T ñây công ty m ñóng vai trò là ch s h u c a công ty con. Theo ñó quan h ñư c 1.1. T ng quan v T ng công ty 90 – 91, t p ñoàn kinh t và quá trình hình ñ i m i theo các n i dung: thành t p ñoàn kinh t . Mét l , c«ng ty con l mét ph¸p nh©n kinh tÕ ®éc lËp, cã t− c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ, thùc hiÖn c¸c quyÒn v nghÜa vô d©n sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 1.1.1. Nh n th c v T ng công ty 90 - 91 Hai l , C«ng ty mÑ cã tr¸ch nhiÖm ®Çu t− ®Çy ®ñ vèn ®iÒu lÖ cho c«ng ty con theo “T ng công ty là nh ng doanh nghi p có quy mô l n, có nhi u công ty, xí nghi p thêi h¹n x¸c ®Þnh trong quy chÕ t i chÝnh cña c«ng ty con. thành viên cùng s n xu t m t lo i s n ph m ho c chi ti t s n ph m, cùng kinh doanh m t Ba l , c¸c dù ¸n ®Çu t− cña c«ng ty con cã gi¸ trÞ b»ng hoÆc lín h¬n 50% tæng gi¸ trÞ lĩnh v c, có quan h s h u ch t ch ñư c ñi u hành th ng nh t trong cơ s phân công, t i s¶n ghi trªn sæ s¸ch kÕ to¸n cña c«ng ty con do H§QT xÐt duyÖt theo ®Ò nghÞ cña c«ng ty phân c p gi a T ng công ty v i các ñơn v thành viên v các ho t ñ ng s n xu t kinh con. doanh”. Bèn l , c«ng ty mÑ ®−îc phÐp b¶o l nh cho c«ng ty con vay vèn. Các tiêu chí ñ phân bi t T ng công ty và Công ty. N¨m l , c«ng ty con cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn ®Çy ®ñ, nghiªm chØnh ph¸p luËt kÕ - T ng công ty có quy mô l n v v n, lao ñ ng và ph m vi ho t ñ ng. to¸n thèng kª, chÕ ®é kiÓm to¸n doanh nghiÖp. - Ho t ñ ng c a T ng công ty theo ngành s n ph m, d ch v nh t ñ nh. 4 21
3.1.3. Ph−¬ng h−íng ®æi míi qu¶n lý nh n−íc ®èi víi tæng c«ng ty 90-91 theo - Các T ng công ty thư ng ñư c t ch c b máy ch t ch theo quan h d c dư c h−íng h×nh th nh tËp ®o n kinh tÕ ë ViÖt Nam phân công, phân c p phù h p v i nhi m v c a t ng ñơn v , t ng c p trong kinh doanh. Thø nhÊt, ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn TCT 90-91 h×nh th nh T§KT ®ång thêi Nh ng tiêu chí trên T ng công ty là hình th c t ch c doanhh nghi p ñư c phát tri n cñng cè v ph¸t triÓn c¸c tËp ®o n kinh tÕ m¹nh ho¹t ®éng theo m« h×nh c«ng ty mÑ – c«ng t các công ty ñáp ng yêu c u c nh tranh c a n n kinh t th trư ng hi n ñ i. ty con. (Theo m« h×nh tæng qu¸t) Thø hai, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c T§KT tÝch tô, tËp trung vèn, nguån lùc, biÖt l c«ng Theo ñi u 44 c a Lu t Doanh nghi p nhà nư c: ty mÑ, b¶o ®¶m cho c«ng ty mÑ lín m¹nh, ®ñ søc ®Ó ®Çu t− v o c¸c c«ng ty con nh»m chi “ T ng công ty nhà nư c có th có các lo i ñơn v thành viên sau ñây: phèi nh÷ng ng nh, lÜnh vùc then chèt cña cña nÒn kinh tÕ. + ðơn v h ch toán ñ c l p; Thø ba, më réng quyÒn tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty mÑ, c«ng ty con + ðơn v h ch toán ph thu c: to n tËp ®o n vÒ ho¹t ®éng kinh doanh + ðơn v s nghi p; Thø t−, ®¶m b¶o t¨ng c−êng vai trß kiÓm tra, gi¸m s¸t cña Nh n−íc ®èi víi c¸c ðơn v thành viên c a T ng công ty nhà nư c có con d u, ñư c m tài kho n t i doanh nghiÖp. ngân hàng phù h p v i phương th c thanh toán c a T ng công ty nhà nư c. Thø n¨m, t¹o dùng m«i tr−êng b×nh ®¼ng, chèng ®éc quyÒn ®èi víi c¸c Tæng c«ng T ng công ty ñư c t ch c theo m t s mô hình sau ñây: ty, TËp ®o n kinh tÕ. Th nh t, theo m i quan h gi a các ñơn v thành viên, các T ng công ty ñư c t Thø s¸u, ®¶m b¶o kÕ thõa c¸c mÆt tÝch cùc cña chÝnh s¸ch c¬ chÕ qu¶n lý hiÖn h nh, ch c theo m t trong 3 lo i mô hình: ®ång thêi tõng b−íc vËn dông c¸c chuÈn mùc v th«ng lÖ quèc tÕ phï hîp víi ®iÒu kiÖn - Mô hình liên k t theo chi u ngang. cña ViÖt Nam. - Mô hình liên k t theo chi u d c. 3.2. HÖ thèng gi¶i ph¸p ho n thiÖn QLNN ®èi víi TCT 90 – 91 theo h−íng h×nh - Mô hình liên k t h n h p. th nh T§KT Th hai, theo quy mô v n c a T ng công ty: 3.2.1. Nhãm gi¶i ph¸p ho n thiÖn c¬ së ph¸p lý. - T ng công ty 91 (ñư c thành l p theo quy t ñ nh s 91/TTg ngày 7/3/1994) theo Mét l , ho n thiÖn m«i tr−êng ph¸p lý, t¹o thuËn lîi cho c¸c TCT 90-91 khai th¸c phương án khi thành l p ph i có v n pháp ñ nh t i thi u là 1000 t ñ ng. v sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn. - T ng công ty 90 (ñư c thành l p theo Quy t ñ nh 90/TTg ngày 7/3/1994), các Hai l , ho n thiÖn c¬ së ph¸p lý t¹o thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c TCT 90- T ng công ty ñư c thành l p theo mô hình này ph i có v n pháp ñ nh t i thi u 500 t 91 th nh T§KT. ñ ng. Ba là, ñ ng b , c th hóa môi trư ng pháp lý cho các TðKT ho t ñ ng và phát 1.1.2. T p ñoàn kinh t tri n. 1.1.2.1. Khái quát v ñ c ñi m và ñi u ki n ra ñ i các t p ñoàn kinh t . 3.2.2. Nhóm gi i pháp ñ i m i m t s công c qu n lý vĩ mô c a nhà nư c. ð nh nghĩa TðKT như sau: T p ñoàn kinh t là m t t ch c kinh t bao g m các 3.2.2.1. ð i m i m t s n i dung cơ ch qu n lý tài chính TðKT ñơn v kinh t ho t ñ ng trong m t ngành ho c nhi u ngh , trong m t qu c gia ho c nhi u Thø nhÊt, x©y dùng v vËn h nh c¸c ®Þnh chÕ t i chÝnh phï hîp, phôc vô ®¾c lùc qu c gia, có m i quan h ch t ch v i nhau v l i ích kinh t , công ngh và th trư ng. cho c¸c tËp ®o n kinh tÕ trong huy ®éng v sö dông vèn ®Çu t− cã hiÖu qu¶. M c tiêu ch y u c a các t p ñoàn kinh t là t i ña hoá l i nhu n trên cơ s s d ng h p Thø hai, th nh lËp C«ng ty t i chÝnh trong tËp ®o n kinh tÕ, t¹o c¬ héi cho c¸c ®¬n lý các ngu n l c v lao ñ ng, công ngh , tài chính, trí tu …. vÞ tham gia v o thÞ tr−êng t i chÝnh, ®Æc biÖt l thÞ tr−êng vèn. Thø ba, thay thÕ c¬ chÕ h nh chÝnh giao vèn b»ng c¬ chÕ ®Çu t− t i chÝnh v o c¸c a. ð c ñi m cơ b n c a t p ñoàn kinh t c«ng ty con cña c«ng ty mÑ. T p ñoàn kinh t có quy mô l n v v n, lao ñ ng, doanh thu và ph m vi ho t ñ ng. Thø t−, ho n thiÖn c¸c chÝnh s¸ch t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty khai th¸c triÖt ®Ó - Ho t ñ ng ña ngành, ña lĩnh v c. mäi kh¶ n¨ng thu hót, t¹o lËp vèn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. - ða d ng v cơ c u t ch c và s h u. Thø n¨m, ®æi míi c¬ chÕ kiÓm so¸t t i chÝnh T§KT. - Các t p ñoàn kinh t thư ng có trung tâm nghiên c u khoa h c và tri n khai công 3.2.2.2. Hoàn thi n và ban hành các chính sách liên quan ñ n s phát tri n và ngh (R & D Centre). ho t ñ ng c a TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT - T p ñoàn kinh t thông thư ng ñư c t ch c, qu n lý, ho t ñ ng theo th b c rõ ràng và ñư c ñi u hành t p trung. 20 5
b. ði u ki n ra ñ i các t p ñoàn kinh t . CHƯƠNG 3 - Tác ñ ng c a quy lu t c nh tranh trong n n kinh t th trư ng. PHƯƠNG HƯ NG VÀ H TH NG GI I PHÁP HOÀN THI N - Tác ñ ng c a ti n b v khoa h c, công ngh và k thu t. QU N LÝ NHÀ NƯ C ð I V I CÁC TCT 90-91 THEO HƯ NG - Nhu c u v tích t và t p trung v n, gi m chi phí kinh doanh và t i thi u hoá các HÌNH THÀNH TðKT VI T NAM kho n thu ph i n p. - Xu th toàn c u hoá ñang tr thành m t y u t quy t ñ nh và chi ph i s phát 3.1. Phương hư ng tri n c a vi c hình thành và phát tri n các TðKT. 3.1.1. ð nh hư ng phát tri n kinh t xã h i Vi t Nam ñ n năm 2020 1.1.2.2. Các hình th c t p ñoàn kinh t . M t là, ti p t c hoàn thi n th ch kinh t th trư ng ñ nh hư ng xã h i ch nghĩa. Th nh t, Phân lo i t p ñoàn kinh t theo trình ñ liên k t Hai là, ñ y m nh công nghi p hoá, hi n ñ i hoá g n v i phát tri n kinh t tri th c và M t là, Cartel là lo i hình t p ñoàn kinh doanh. b o v môi trư ng s ng; thông qua các hình th c ñ u tư h p lý ñ nâng cao kh năng c nh Hai là, Syndicate là m t d ng ñ c bi t c a Cartel. tranh c a hàng hoá có xu t x t Vi t Nam và hình thành các ngành, lĩnh v c d ch v h Ba là, Trust là t p ñoàn kinh doanh, ñư c hình thành b i s liên minh ñ c quy n tr cho kinh t phát tri n. c a các t ch c s n xu t kinh doanh là các doanh nghi p công nghi p. Ba là, nâng cao ch t lư ng, hi u qu giáo d c và ñào t o, khoa h c và công ngh , B n là, Consonrtium là m t t h p g m nhi u t ch c ñ c quy n ngân hàng liên k t l i phát tri n ngu n nhân l c v i nhau. B n là, th c hi n công b ng xã h i ngay trong t ng bư c, t ng chính sách phát tri n Năm là, Concern là hình th c t ch c t p ñoàn kinh doanh ph bi n nh t hi n nay. Năm là, phát tri n văn hoá, n n t ng tinh th n c a xã h i Sáu là, Conglomerata là lo i hình t p ñoàn kinh doanh ñư c hình thành b ng cách Sáu là, m r ng quan h ñ i ngo i, tích c c và ch ñ ng h i nh p kinh t qu c t thu hút v n c ph n có nh ng công ty có l i nhu n cao nh t thông qua ho t ñ ng mua bán nh m t o ñi u ki n hoà bình cho ñ t nư c phát tri n c v kinh t xã h i và gi v ng an ch ng khoán trên th trư ng. ninh qu c phòng B y là, Công ty qu c gia (Transnational Corporation - TNC) là công ty tư b n ñ c B y là, phát huy dân ch , ti p t c xây d ng và hoàn thi n nhà nư c pháp quy n xã h i quy n, có ho t ñ ng s n xu t – kinh doanh trên quy mô r t l n, vư t ra kh i biên gi i ch nghĩa qu c gia. Tám là, nhi m v và m c tiêu phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n năm 2010 là Tám là, Công ty ña qu c gia (Multinatinal Corporation). Ph n ñ u tăng trư ng kinh t v i nh p ñ nhanh, ch t lư ng cao và b n v ng hơn, g n v i Th hai, Căn c vào phương th c hình thành. phát tri n con ngư i. ð n năm 2010, t ng s n ph m trong nư c (GDP) g p hơn 2,1 l n so M t là, Hình th c liên k t ngang. v i năm 2000. (Văn ki n ð i h i ñ i bi u toàn qu c l n th X, NXBCTQG, Hà N i năm Là cách th c các công ty trong cùng ngành liên k t v i nhau theo nh ng m c tiêu ñã 2006, trang 76) ñ nh trư c ñ hình thành nên các t p ñoàn kinh doanh. 3.1.2. B i c nh qu c t và Vi t Nam tác ñ ng ñ n ñ i m i qu n lý nhà nư c ñ i Hai là, hình th c liên k t d c v i TCT 90-91 theo hư ng hình thành TðKT. ðó là hình th c TðKT c u trúc theo chi u d c. Các công ty con có m i liên h theo Th nh t, toàn c u hoá kinh t ti p t c phát tri n m nh v i nh ng nét m i. quy trình công ngh v i công ty m . Th hai, s phát tri n m nh m c a khoa h c - công ngh thúc ñ y kinh t th gi i Ba là, hình th c liên k t h n h p chuy n nhanh sang th i ñ i phát tri n kinh t tri th c, phân công lao ñ ng qu c t theo Theo mô hình t ch c này, t p ñoàn thư ng kinh doanh ña ngành, ña lĩnh v c nên "chu i giá tr " toàn c u. t p ñoàn có khă năng phân tán ñư c r i ro v v n ñ u tư và tránh ñư c vi c vi ph m lu t Th ba, kinh t th gi i ti p t c ñi u ch nh theo hư ng chuy n d n sang m t h ch ng ñ c quy n c a các chính ph . th ng kinh t ña c c hơn. B n là, hình th c liên k t t nguy n gi a các công ty di n ra khi các công ty t Th tư, ñ u tư m nh ra bên ngoài c a các n n kinh t m i n i là xu hư ng m i nguy n ñàm phán liên k t xoay quanh m t công ty có ti m l c kinh t l n ho c n m gi c a ñ u tư qu c t . khâu ch ch t c a dây truy n công ngh . Th năm, nh ng v n ñ ñ t ra ñ i v i các doanh nghi p Vi t Nam trong ñó có Năm là, hình th c liên k t b t bu c di n ra trong hai trư ng h p sau: T ng công ty và T p ñoàn kinh t Vi t Nam. - Khi m t Công ty có ti m l c tài chính l n (công ty m ) thôn tính các công ty khác. 6 19
Thø hai, hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt, c¬ chÕ chÝnh s¸ch nh n−íc ban h nh kh¸ ®Çy - Thông qua hình th c t ch c l i công ty. ®ñ, to n diÖn, nh−ng cßn mang nÆng tÝnh ¸p ®Æt h nh chÝnh, h¹n chÕ tÝnh chñ ®éng s¸ng Th ba, Căn c vào hình th c s h u. t¹o cña c¸c TCT còng nh− T§KT trong ho¹t ®éng. M t là, các TðKT ñơn s h u. Mét l , T§KT khi th nh lËp cßn mang tÝnh l¾p ghÐp h nh chÝnh c¸c doanh nghiÖp Hai là, các TðKT ña s h u. víi nhau. Th tư, Căn c vào b n ch t liên k t Hai l , vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé qu¶n lý trong T§KT ch−a râ r ng. M t là, TðKT ñư c hình thành theo nguyên t c “liên k t m m”, hay còn g i là t p Ba l , kh¶ n¨ng tÝch tô v tËp trung vèn cßn bÞ h¹n chÕ trong to n TËp ®o n ®Ó thùc ñoàn “liên k t kinh t ”. hiÖn chiÕn l−îc chung. Hai là, TðKT ñư c hình thành trên cơ s “liên k t c ng” là các công ty thành viên Thø ba, ch−a ph¸t huy ®Çy ®ñ quyÒn tù chñ vÒ t i chÝnh cña c«ng ty mÑ v c«ng ty “liên k t ch t ch v v n”. Theo hình th c này, có các mô hình ph bi n sau: con th nh viªn. - Mô hình 1: C u trúc ñơn gi n Thø t−, c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t ®Æc biÖt l vÒ t i chÝnh ch−a th«ng tho¸ng, - Mô hình 2: Công ty m tr c ti p n m gi c phi u c a công ty con không thu c thiÕu tiªu chÝ cô thÓ ®Ó ®¸nh gi¸. c p dư i tr c ti p. Thø n¨m, c«ng t¸c c¸n bé cña c¸c TCT 90 – 91 còng nh− cña c¸c T§KT cßn mang - Mô hình 3: Gi a các công ty con ñ ng c p ñ u tư n m gi c phi u c a nhau. tÝnh h nh chÝnh, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu qu¶n lý kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ - Mô hình 4: Công ty m là công ty con c a m t s công ty khác. tr−êng héi nhËp 1.1.2.3 Vai trò c a T p ñoàn kinh t trong n n kinh t th trư ng Nh÷ng nh−îc ®iÓm rÊt c¬ b¶n trªn ® h¹n chÕ ®¸ng kÓ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c Th nh t, thu hút, tích t và ñ y nhanh t c ñ luân chuy n v n. T§KT còng nh− c¸c c«ng ty th nh viªn, g©y c¶n trë lín cho c¸c doanh nghiÖp trong tiÕn Th hai, chuy n d ch cơ c u kinh t xã h i. tr×nh héi nhËp quèc tÕ. Th ba, ng d ng và phát tri n khoa h c k thu t, ti p nh n và chuy n giao công 2.3.3. Nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cÇn xö lý ngh . Thø nhÊt, h¹n chÕ ®i ®Õn xãa bá nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh ¸p ®Æt h nh chÝnh trong Th tư, ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c. qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¸c TCT 90 – 91 th nh T§KT còng nh− quy ®Þnh vÒ tæ chøc ho¹t Th năm, thúc ñ y h i nh p kinh t . ®éng cña T§KT. Vi t Nam vai trò này ñư c th hi n trên các m t sau: Thø hai, vÊn ®Ò t¹o lËp kh¶ n¨ng ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c T§KT tÝch tô, tËp trung vèn t¨ng - Thông qua các TðKT, Nhà nư c có ñi u ki n tích t và t p trung ngu n l c quan søc m¹nh t i chÝnh. Thø ba, vÊn ®Ò tù chñ cña c¸c tËp ®o n kinh tÕ. tr ng cho s nghi p công nghi p hoá hi n ñ i hoá. Thø t−, vÊn ®Ò c¸n bé qu¶n lý T§KT. - Các TðKT nhà nư c là nòng c t c a khu v c kinh t nhà nư c – khu v c gi v trí Thø n¨m, vÊn ®Ò c¬ së ph¸p lý quan hÖ gi÷a c«ng ty mÑ víi c¸c c«ng ty con còng ch ñ o trong n n kinh t . nh− c¸c c«ng ty con víi nhau. - TðKT nhà nư c là y u t quan tr ng trong chuy n ñ i cơ c u kinh t , duy trì nh p ñ phát tri n cao và n ñ nh n n kinh t , m r ng xu t kh u, tăng ngu n thu cho ngân sách nhà nư c. - TðKT nhà nư c t o m t s lư ng l n công ăn vi c làm, ñào t o ngu n nhân l c cho xã h i. - TðKT nhà nư c là nhân t quan tr ng trong vi c thúc ñ y s nghi p chuy n ñ i sang n n kinh t th trư ng, m c a và h i nh p theo ñ nh hư ng c a nhà nư c Vi t Nam. Tuy nhiên bên c nh nh ng vai trò tích c c, s ra ñ i c a TðKT v i nh ng th m nh v v n, lao ñ ng, th trư ng, có th d kéo theo nh ng v n ñ n y sinh như: ñ c quy n, c nh tranh không lành m nh, thao túng v giá c , gian l n thu , hu ho i môi trư ng… ði u ñó c n có s qu n lý c a Nhà nư c ñ h n ch , ngăn ch n nh ng m t tiêu c c n y sinh trong cơ ch th trư ng… 18 7
1.1.3 Lý lu n v s phát tri n các TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành các t p Thø hai, ®èi víi c¸n bé l nh ®¹o ë c¸c c«ng ty con. ñoàn kinh t Vi t Nam. 2.2.4. Tæ chøc qu¶n lý trong néi bé c¸c Tæng c«ng ty 90-91 1.1.3.1 Phát tri n các TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành các TðKT là t t y u Thø nhÊt, quan hÖ gi÷a H§QT v TG§ trong qu¶n lý. ñ ng th i là ch trương l n v kinh t Vi t Nam. Th hai, m i quan h gi a các ñơn v thành viên. Th nh t, ñây là ch trương, ñư ng l i trong ñ i m i kinh t c a ð ng và Nhà nư c. 2.2.5. Công tác thanh tra, ki m tra Th hai, ho t ñ ng c a các TCT 90 – 91 ñã b c l nh ng y u kém v năng l c Ho t ñ ng thanh tra trong lĩnh v c này ñư c th c hi n theo các hình th c: c nh tranh th trư ng trong nư c và th gi i. - Thanh tra khi các TCT, TðKT có v n ñ tiêu c c x y ra. Th ba, kh năng phát tri n các TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành các TðKT r t - Th c hi n giám sát, ki m tra quá trình ñánh giá tài s n, x lý v lao ñ ng… khi cao. các công ty th c hi n c ph n hoá doanh nghi p chu n b cho quá trình phát tri n thành Th tư, môi trư ng pháp lý cũng ñư c xây d ng và hoàn thi n, t o ñi u ki n cho TðKT. vi c phát tri n năng l c n i t i c a các t ng công ty và doanh nghi p thành viên. - Thanh tra ñ nh kì. Th năm, môi trư ng kinh t Vi t Nam ñã ñ ñi u ki n cho vi c hình thành các - Ho t ñ ng thanh tra, ki m tra ñ i v i các TCT, TðKT th i gian v a qua ñã mang TðKT. l i hi u qu nh t ñ nh, phát hi n m t s hi n tư ng ti u c c, tham nhũng làm th t thoát tài 1.1.3.2 Nh ng v n ñ c n quan tâm nh m b o ñ m cho vi c phát tri n các TCT s n c a nhà nư c, thu h i cho nhà nư c hang ngàn t ñ ng. 90 – 91 thành TðKT ñ t k t qu t t Bên c nh thanh tra nhà nư c s d ng công c ki m toán nhà nư c ñ i v i ho t ñ ng M t là, quy mô và trình ñ tính t v n. c a các TCT và TðKT. Hai là, v n ñ chuyên môn hoá và h p tác, liên k t kinh doanh. Ba là, th c hi n quy n ch s h u c a nhà nư c. 2.3. ðánh giá v th c tr ng qu n lý nhà nư c ñ i v i các TCT 90-91 theo B n là, cơ ch chính sách v phát tri n TCT theo hư ng hình thành TðKT. hư ng hình thành t p ñoàn kinh t và nh ng v n ñ c n x lý. 1.1.3.3 Các ñi u ki n phát tri n T ng công ty 90 – 91 theo hư ng hình thành các 2.3.1. K t qu ñ t ñư c TðKT. M t là, nhà nư c ñã có chi n lư c, k ho ch phát tri n kinh t xã h i ñ t nư c cũng M t là, s n xu t ph i ñ t ñ n m t trình ñ xã h i hoá nh t ñ nh, d n ñ n ñòi h i như t ng ngành dài h n, ñ c bi t là năm năm. khách quan ph i l a ch n hình th c t ch c TðKT có quy mô l n, và có ñ t p trung s n Hai l , ® h×nh th nh hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt to n diÖn t¹o nªn m«i tr−êng ph¸p xu t cao. lý cho TCT còng nh− T§KT ho¹t ®éng v ph¸t triÓn. Hai là, n n kinh t th trư ng ph i ñ t ñ n m t trình ñ nh t ñ nh và thi t l p ñư c Ba l , t¹o lËp v më réng h¬n tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c T§KT trong m t s cơ c u th trư ng tương ñ i hoàn thi n. ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt l ho¹t ®éng t i chÝnh. Ba là, h th ng văn b n pháp lý tương ñ i ñ y ñ và ñ ng b t o nên h th ng, các Bèn l , c¸c c¬ quan qu¶n lý nh n−íc tõ ChÝnh phñ, c¸c Bé, Ng nh ®Õn c¸c ®Þa quy ñ nh chính sách liên quan ñ n vi c hình thành và phát tri n TðKT. ph−¬ng ®Òu cã sù phèi hîp r nh m¹ch cô thÓ trong thùc hiÖn qu¶n lý nh n−íc ®èi víi TCT B n là, các TCT ñư c phát tri n thành t p ñoàn ph i có quy mô v n ñ l n, bao g m 90-91 theo h−íng h×nh th nh T§KT. v n ñăng ký c a công ty m , t ng v n ñăng ký c a t p ñoàn, s lư ng doanh nghi p thành N¨m l , mét sè chÝnh s¸ch qu¶n lý nh n−íc ®èi víi c¸c TCT cßn bÊt cËp ®−îc ho n viên t i thi u, tư cách pháp nhân c a các doanh nghi p thành viên… thiÖn t¹o th«ng tho¸ng h¬n cho ho¹t ®éng cña c¸c T§KT sau khi h×nh th nh. Năm là, ñi u ki n v nhân l c, b máy qu n lý, trình ñ khoa h c công ngh … S¸u l , chÝnh s¸ch vÒ lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖc l m v chÕ ®é cho ng−êi lao ®éng ® ðây là nh ng v n ñ c n xem xét khi phát tri n các TCT 90 – 91 theo hư ng hình b¶o ®¶m cho ng−êi lao ®éng an t©m, æn ®Þnh ®êi sèng khi TCT chuyÓn ®æi th nh T§KT. thành các TðKT. 1.2. Cơ s lý lu n qu n lý nhà nư c ñ i v i T ng công ty 90 – 91 theo hư ng 2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ hình thành t p ñoàn kinh t . Thø nhÊt, chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x héi cña nh n−íc, ®¨c biÖt l 1.2.1 Khái ni m qu n lý nhà nư c ñ i v i t ng công ty 90 – 91 theo hư ng hình d i h¹n cßn chung chung ch−a cô thÓ, quan hÖ gi÷a c¸c ng nh, c¸c ®Þa ph−¬ng cã nh÷ng ®iÓm cßn ch−a thèng nhÊt. thành t p ñoàn kinh t . 8 17
- Tæng c«ng ty ®−îc phÐp huy ®éng vèn d−íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Ngo i phÇn Qu n lý nhà nư c ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành TðKT là vi c nhà vèn do ng©n s¸ch Nh n−íc cÊp, ®−îc phÐp chñ ®éng vay ng©n h ng, c¸c doanh nghiÖp nư c s d ng t ng h p các công c pháp lu t, cơ ch chính sách t ch c nhân s , tài kh¸c, c¸c c¸ nh©n trong v ngo i Tæng c«ng ty b»ng néi tÖ v ngo¹i tÖ phôc vô kinh doanh. chính… tác ñ ng, ñi u ch nh ñ n ho t ñ ng c a các TCT 90 – 91 nh m t o ti n ñ , ñi u - Nh n−íc khuyÕn khÝch Tæng c«ng ty còng nh− c¸c doanh nghiÖp Nh n−íc kh¸c ki n cho các TCT phát tri n theo hư ng hình thành các TðKT. tÝch tô, tËp trung vèn s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua chÝnh s¸ch thu quèc doanh (sau n y l Các m i quan h gi a nhà nư c và TCT 90 – 91 trong QLNN ñ i v i TCT 90 – 91 hÖ thèng thuÕ ¸p dông thèng nhÊt cho c¸c doanh nghiÖp) v chÝnh s¸ch trÝch lËp v sö dông theo hư ng hình thành các t p ñoàn kinh t ñư c th hi n. c¸c quü cña doanh nghiÖp. + Nhà nư c: là ch th qu n lý - Th«ng qua chÝnh s¸ch tiÒn l−¬ng, chÕ ®é trÝch th−ëng tõ lîi nhuËn kinh doanh. Nh + Các TCT 90 – 91: là khách th qu n lý . n−íc t¹o ra ®éng lùc vËt chÊt ®Ó g¾n bã chÆt chÏ ng−êi lao ®éng víi doanh nghiÖp, g¾n + Các ho t ñ ng c a TCT 90 – 91 là ñ i tư ng qu n lý quyÒn lîi cña ng−êi lao ®éng víi kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. M i quan h trên ñư c th hi n qua sơ ñ : 2.2.2. Qu¶n lý qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Tæng c«ng ty 90-91 th nh TËp ®o n kinh tÕ c«ng ty mÑ- c«ng ty con. Nhà nư c Ch th qu n lý Thø nhÊt, nh n−íc quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn cÇn thiÕt b¾t buéc cho c¸c TCT 90-91 cã thÓ chuyÓn th nh T§KT c«ng ty mÑ- c«ng ty con. Thø hai, quy ®Þnh b¾t buéc c¸c TCT nh n−íc ®−îc ph¸t triÓn th nh T§KT ph¶i x©y dùng ®Ò ¸n chuyÓn ®æi, ph−¬ng ¸n ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sau chuyÓn ®æi… ð i tư ng qu n lý Thø ba, nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc th nh lËp c«ng ty mÑ v c¸c c«ng ty con Ho t ñ ng c a TCT th nh viªn cña T§KT. 90 – 91 theo hư ng Khách th qu n lý Thø t−, quy ®Þnh vÒ chÕ ®é qu¶n lý t i chÝnh T§KT ®−îc ph¸t triÓn tõ c¸c Tæng c«ng ty hình thành TðKT nh n−íc. Thø n¨m, quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tËp ®o n kinh tÕ. Thø s¸u, ph©n c«ng gi÷a ChÝnh phñ v c¸c Bé, Ng nh thùc hiÖn qu¶n lý nh n−íc Qu n lý nhà nư c ñ i v i các TCT 90-91 ñư c th c hi n theo 2 giác ñ : ®èi víi TCT 90-91. - Nhà nư c qu n lý các TCT 90 – 91 v i ch c năng qu n lý hành chính Nhà nư c 2.2.3. Th c tr ng qu n lý nhà nư c v công tác cán b ñ i v i TCT 90-91 theo ñ i v i các lo i hình doanh nghi p. hư ng hình thành TðKT - Nhà nư c qu n lý các TCT 90 – 91 v i tư cách ch s h u. ð th c hi n qu n Mét l , víi c¸c T§KT ®−îc th nh lËp tõ viÖc tæ chøc l¹i c¸c Tæng c«ng ty nh n−íc. lý ñ i v i các TCT 90 – 91 ngoài nh ng phương th c chung v qu n lý hành chính Nhà - Thñ t−íng chÝnh phñ bæ nhiÖm c¸c th nh viªn H§QT cña T§KT theo ®Ò nghÞ cña nư c, nhà nư c tr c ti p dùng các phương th c ch y u sau ñây: (ñư c th hi n qua sơ ñ Bé tr−ëng, Bé chñ qu¶n T§KT. sau): - §èi víi c¸c T§KT ®−îc chuyÓn ®æi tõ c¸c TCT 91, Thñ tr−ëng chÝnh phñ bæ nhiÖm M t là, phương th c hành chính tr c ti p. chñ tÞch H§QT v Tæng gi¸m ®èc theo ®Ò nghÞ cña Bé chñ qu¶n. Hai là, phương th c gián ti p qua th trư ng. ViÖc bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm c¸c bé l nh ®¹o, qu¶n lý cña c¸c T§KT ®Òu ph¶i cã sù V n ñ quan tr ng ñây là không buông l ng qu n lý ñ ng th i cũng không áp thÈm ®Þnh cña Bé néi vô. ñ t b ng m nh l nh hành chính. Hai l , ®èi víi c¸c T§KT ®−îc th nh lËp trªn c¬ së hîp nhÊt mét sè DNNN ®éc lËp. 1.2.2 S c n thi t qu n lý Nhà nư c ñ i v i T ng công ty 90 – 91 theo hư ng - Chñ tÞch UBND tØnh, th nh phÇn trùc thuéc trung −¬ng bæ nhiÖm c¸c th nh viªn hình thành t p ñoàn kinh t . H§QT, chñ tÞch H§QT, TG§ ®iÒu h nh. Th nh t, xu t phát t vai trò ch c năng v n có c a Nhà nư c ñ i v i n n kinh t - H§QT bæ nhiÖm Ban kiÓm so¸t trong ®ã tr−ëng ban l th nh viªn H§QT. nói chung và các TCT 90 – 91 nói riêng. - H§QT bæ nhiÖm c¸c phã TG§ v kÕ to¸n tr−ëng theo ®Ò nghÞ cña TG§ v ®−îc sù Th hai, xu t phát t vai trò ch sơ h u ph n v n trong các TCT 90 – 91 và ý ñ chÊp thuËn cña c¬ quan chñ qu¶n. chi n lư c xây d ng các TðKT m nh c a Nhà nư c. Ba l , ®èi víi c¸c c¸n bé qu¶n lý kh¸c (cÊp Phßng, Ban…) cña T§KT do Tæng gi¸m ®èc bæ nhiÖm sau khi ®−îc H§QT chÊp thuËn. 16 9
Th ba, thông qua qu n lý Nhà nư c ñ i v i TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành l n cho ngân sách nhà nư c, ñóng góp vào tăng trư ng kinh t , góp ph n ñ m b o ñi u ti t vĩ TðKT ñ Nhà nư c ch ñ ng ñi u ch nh ho t ñ ng c a các TðKT theo ñúng m c tiêu ñ t mô c a nhà nư c. ra, ñ ng th i x lý nh ng t n t i, b t c p gây c n tr cho các TCT. Năm là, các TðKT tham gia làm t t công tác t thi n, góp ph n ñ m b o an sinh xã Th tư, xu t phát t yêu c u phát tri n c a các TCT 90 – 91. h i. Th năm, xu t phát t yêu c u ch ng tiêu c c, tham nhũng trong quá trình phát tri n các TCT 90 – 91 theo hư ng hình thành các TðKT. 2.1.3.2. Nh ng h n ch T nh ng v n ñ trên có th kh ng ñ nh r ng, qu n lý Nhà nư c ñ i v i TCT 90 – M t là, quy mô v n ch s h u c a các t p ñoàn còn quá nh bé so v i yêu c u phát 91 theo hư ng hình thành TðKT là ñòi h i khách quan phù h p v i chi n lư c c a Nhà tri n và h i nh p. nư c trong ti n trình ñ i m i xây d ng n n kinh t th trư ng hi n ñ i h i nh p qu c t . Hai là, hi u qu ho t ñ ng c a các TðKT còn chưa tương x ng v i ngu n l c ñư c 1.2.3 Yêu c u qu n lý Nhà nư c ñ i v i t ng công ty 90 – 91 theo hư ng hình ñ u tư, nhi u m c tiêu ñ t ra cho các t p ñoàn còn chưa ñ t ñư c. thành t p ñoàn kinh t . Ba là, mô hình t ch c qu n lý TðKT chưa ñư c ñ nh hình rõ. Th nh t, b o ñ m cho quá trình phát tri n c a các TCT 90 – 91 thành các TðKT di n ra nhanh chóng, ho t ñ ng n ñ nh và hi u qu . B n là, mô hình t ch c qu n lý s n xu t kinh doanh, cơ ch qu n lý n i b t p Th hai, phù h p pháp lu t ñoàn cũng chưa xác ñ nh rõ. Th ba, Nhà nư c không can thi p b ng m nh l nh hành chính, m r ng quy n t 2.1.3.3. Nguyên nhân ch , t ch u trách nhi m ñ i v i các TCT khi chuy n thành TðKT. - T p ñoàn l y b máy qu n lý công ty m làm nhi m v , ch c năng qu n lý t p ñoàn. Th tư: Công khai - Cơ ch v qu n lý nhân s , phân công, phân c p qu n lý ti n lương, thư ng, s M t là: Công khai trư c tách b ch gi a qu n lý nhà nư c và qu n lý v n nhà nư c, ñ i v i TðKT. Hai là, Công khai sau - Vi c qu n tr trong các TðKT v n còn mang nhi u nh hư ng c a cơ ch DNNN Th năm, tăng cư ng công tác thanh tra, ki m tra, giám sát phát hi n và x lý k p trư c ñây. th i d t ñi m các vi ph m trong quá trình phát tri n các TCT 90 – 91 hình thành các - Chưa tách b ch ñư c ch c năng qu n lý hành chính nhà nư c v i ch c năng qu n TðKT. lý c a ch s h u nhà nư c ñ i v i các TðKT. 1.2.4 N i dung qu n lý Nhà nư c ñ i v i T ng công ty 90 – 91 theo hư ng - Trình ñ qu n lý c a cán b chưa theo k p yêu c u qu n lý m i. hình thành t p ñoàn Kinh t . ðây là nh ng v n ñ c n thi t ph i ñư c ñ i m i thông qua vi c hoàn thi n qu n lý 1.2.4.1. N i dung QLNN ñ i v i DN trong ñó có các TCT 90 – 91 nhà nư c ñ i v i TðKT. Th nh t, xây d ng chi n lư c, quy ho ch phát tri n kinh t xã h i ñ t nư c c a 2.2. Th c tr ng qu n lý nhà nư c ñ i v i T ng công ty 90-91 theo hư ng hình ngành, lĩnh v c ñ a phương hàng năm và dài h n. thành t p ñoàn kinh t Th hai, Nhà nư c ban hành h th ng văn b n pháp lu t thi t l p ñi u ki n và 2.2.1. Ban hành h th ng văn b n pháp lu t liên quan ñ n TCT 90-91 và các môi trư ng pháp lý cho các doanh nghi p trong ñó có TCT 90 – 91. TðKT ñư c chuy n ñ i t các TCT 90-91. Th ba, Nhà nư c s d ng các chính sách kinh t vĩ mô ñ ñi u ti t, khuy n Nhà nư c ban hành các văn b n pháp lu t ñi u ch nh ho t ñ ng các doanh nghi p khích h tr ñ i v i các doanh nghi p trong ñó có TCT 90 – 91. trong ñó có TCT 90 – 91 và TðKT. Th tư, quy ñ nh h th ng th t c hành chính th c hi n các m i quan h gi a cơ Theo c¸c v¨n b¶n ph¸p lý trªn c¬ chÕ qu¶n lý Nh n−íc vÒ t i chÝnh ®èi víi c¸c TCT quan qu n lý nhà nư c và các doanh nghi p trong ñó có các TCT 90 – 91. Nh n−íc bao gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu: Th năm, t ch c thanh tra, ki m tra ñ i v i các doanh nghi p trong ñó có các TCT - Tæng c«ng ty thùc hiÖn nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh doanh, lÊy thu bï chi ®ång thêi 90– 91. ph¶i ®¶m b¶o nhiÖm vô phôc vô ®èi víi Nh n−íc. 1.2.4.2 N i dung qu n lý nhà nư c v i tư cách ch s h u ñ i v i các t ng - Nh n−íc thùc hiÖn tõng b−íc "mÒm ho¸" c¬ chÕ gi¸ ®Çu v o. công ty 90 – 91 theo hư ng hình thành các T p ñoàn kinh t . - Nh n−íc giao vèn cho Tæng c«ng ty qu¶n lý v sö dông. M t là, ban hành quy ñ nh v các ñi u ki n, tiêu chí c n thi t cho phép các TCT - C¸c Tæng c«ng ty ®−îc gi÷ l¹i khÊu hao c¬ b¶n t i s¶n cè ®Þnh ®Ó t¸i ®Çu t− ®æi míi 90 – 91 phát tri n thành TðKT. m¸y mãc, thiÕt bÞ. 10 15
C¸c T§KT nh n−íc ®−îc th nh lËp: Hai là, quy ñ nh h th ng th t c hành chính ñ các TCT 90 – 91 th c hi n khi + TËp ®o n DÇu khÝ ViÖt Nam (PetroVietNam) chuy n ñ i thành TðKT + TËp ®o n §iÖn lùc ViÖt Nam (EVN) Ba là, th m ñ nh, phê duy t ñ án chuy n ñ i cho t ng T ng công ty. + TËp ®o n C«ng nghiÖp than v kho¸ng s¶n ViÖt Nam (Vinacomin) B n là, th c hi n c p v n, tài s n ban ñ u cho TðKT sau khi chuy n ñ i. + TËp ®o n C«ng nghiÖp t u thñy ViÖt Nam(VinaShin) Năm là, c ñ i di n nhà nư c tr c ti p qu n lý doanh nghi p trong TðKT. + TËp ®o n T i chÝnh – B¶o hiÓm (B¶o ViÖt) Sáu là, phê duy t cơ ch tài chính c a TðKT. + TËp ®o n B−u chÝnh – viÔn th«ng (VNPT) 1.3. Kinh nghi m nư c ngoài v qu n lý nhà nư c ñ i v i các T ng công ty và + TËp ®o n DÖt may (Vinatex) T p ñoàn kinh t và nh ng v n ñ rút ra có th nghiên c u ñ i v i Vi t Nam + TËp ®o n Cao su (VRG) 1.3.1. Kinh nghi m các nư c 1.3.1.1. Hàn Qu c + TËp ®o n §Çu t− v kinh doanh BÊt ®éng s¶n 1.3.1.2 Nh t B n + T p ñoàn Công nghi p và Xây d ng Vi t Nam 1.3.1.3 Indonesia. + T p ñoàn phát tri n nhà và ñô th Vi t Nam 1.3.1.4 Malaysia + T p ñoàn Công nghi p hóa ch t Vi t Nam 1.3.1.5 Trung Qu c C¸c TËp ®o n kinh tÕ n y chñ yÕu l vèn nh n−íc. Ho¹t ®éng cña nã c¬ b¶n vÉn 1.3.2. Nh ng v n ñ rút ra có th nghiên c u ñ i v i Vi t Nam theo ph−¬ng thøc cò. Th nh t, t p ñoàn kinh t là hình th c doanh nghi p ñư c áp d ng ph bi n các Bé m¸y ®iÒu h nh cña c«ng ty mÑ gåm: nư c phát tri n. + Hîp ®ång qu¶n trÞ Th hai, t p ñoàn kinh t thư ng ti p nh n các doanh nghi p thành viên theo + B¶n kiÓm so¸t chương trình m c tiêu c a Nhà nư c + Tæng gi¸m ®èc v c¸c phã tæng gi¸m ®èc Th ba, TðKT ñư c thành l p ñ t o nên mũi nh n kinh t , trong ñó có mũi nh n xu t + KÕ to¸n tr−ëng kh u. + Bé m¸y gióp viÖc Th tư, TðKT n m ch c nh ng khâu, có vai trò quy t ñ nh s thành b i c a m c C¸c th nh viªn cña tËp ®o n (c«ng ty con) gåm: tiêu phát tri n kinh t ñ t nư c. + C¸c c«ng ty do tËp ®o n n¾m gi÷ 100% vèn ®iÒu lÖ Th năm, cơ ch qu n lý n i b r t linh ho t. + C¸c c«ng ty do tËp ®o n n¾m gi÷ trªn 50% vèn ®iÒu lÖ Th sáu, nhà nư c d a vào các TðKT ñ ñi u khi n n n kinh t qu c dân. + C¸c c«ng ty do tËp ®o n n¾n giò d−íi 50% vèn ®iÒu lÖ + C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp: CHƯƠNG 2 c. K t qu ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a các TðKT TH C TR NG QU N LÝ NHÀ NƯ C ð I V I T NG CÔNG TY 90-91 THEO 2.1.3. ðánh giá v thí ñi m chuy n ñ i TCT 90-91 hình thành t p ñoàn kinh t HƯ NG HÌNH THÀNH T P ðOÀN KINH T 2.1.3.1. Nh ng k t qu ñ t ñư c 2.1. Khái quát v t ng công ty 90-91 và quá trình phát tri n thành t p ñoàn kinh M t là, quy mô v n ch s h u tăng lên. t Vi t Nam. Hai là, các t p ñoàn kinh t ñã m r ng t m ho t ñ ng, không ch t p trung ñ u tư 2.1.1. S ra ñ i và ho t ñ ng c a các t ng công ty 90-91 trong nư c mà bư c ñ u vươn ra ñ u tư nư c ngoài. Theo các quy t ñ nh s 90 và 91/TTg ngày 7 tháng 3 năm 1994 c a th tư ng chính ph các TCT 90 và 91 ra ñ i trên cơ s s p x p, t ch c l i các DNNN. ðây là nh ng Ba là, hình thành cơ c u ña s h u trong các TðKT. TCT nhà nư c. B n là, các TðKT cùng v i các TCT nhà nư c ti p t c gi ñư c vai trò ch ñ o, b o TCT 90-91 có các lo i ñơn v thành viên h ch toán ñ c l p; h ch toán ph thu c; ñ m cung ng các v t tư, s n ph m hàng hoá, d ch v thi t y u cho n n kinh t , t o ngu n thu ñơn v s nghi p. ðơn v thành viên c a TCT có con d u, ñư c m tài kho n t i ngân hàng phù h p v i phương th c h ch toán c a TCT. ðơn v thành viên h ch toán ñ c l p có ñi u 14 11
l riêng do HðQT c a TCT phê chu n phù h p v i các quy ñ nh c a Lu t DNNN và ñi u + Công ty m có th có các công ty liên k t là các công ty có v n góp không chi l TCT nhà nư c. Ch ñ tài chính và h ch toán c a TCT nhà nư c do Chính ph quy ph i c a công ty m . ñ nh. + Công ty m có ch c năng tr c ti p s n xu t kinh doanh và ñ u tư tài chính vào doanh ð n cu i 2 năm 2008, c nư c có 94 t p ñoàn kinh t , t ng công ty nhà nư c (07 nghi p khác ho c ch th c hi n vi c ñ u tư tài chính vào doanh nghi p khác. TðKT và 87 t ng công ty nhà nư c). V n nhà nư c t i 19 t p ñoàn kinh t , TCT h ng ñ c Hai là, Công ty m là công ty trách nhi m h u h n m t thành viên bi t chi m 84% t ng v n nhà nư c t i 94 TðKT, TCT nhà nư c. V n nhà nư c năm 2008 - Công ty m : tăng 13% so v i năm 2007 ch y u t ngu n l i nhu n sau thu , ñánh giá l i tài s n trong Công ty m có ch c năng tr c ti p s n xu t kinh doanh và ñ u tư tài chính vào quá trình s p x p, chuy n ñ i và th ng dư v n t c ph n hoá các doanh nghi p thành doanh nghi p khác ho c ch th c hi n vi c ñ u tư tài chính vào doanh nghi p khác. viên. - Công ty con: Công ty con là các công ty ñáp ng m t trong các ñi u ki n sau ñây: B ng 2.1: M t s ch tiêu v ho t ñ ng c a t p ñoàn, t ng công ty + Do công ty m n m gi 100% v n ñi u l . Ch tiêu 2008 So 2007 + Do công ty m n m gi c ph n, v n góp chi ph i (trên 50% v n ñi u l ho c 1. T ng v n nhà nư c (nghìn t ñ ng) 440 + 13% t ng s c ph n ph thông ñã phát hành c a công ty). 2. T ng doanh thu (nghìn t ñ ng) 1.044 + 30,7% + Do công ty m tr c ti p ho c gián ti p b nhi m ña s ho c t t c thành viên H i 3. T ng l i nhu n trư c thu (nghìn t ñ ng) 125 + 76% ñ ng qu n tr , T ng giám ñ c (Giám ñ c) c a công ty. 4. T su t l i nhu n (3)/(1) 28% + ði u l c a công ty do công ty m quy t ñ nh s a ñ i, b sung. 5. T ng n p ngân sách nhà nư c (nghìn t ñ ng) 182 + 34% Theo Lu t doanh nghi p 2005, T p ñoàn kinh t là m t trong nh ng hình th c c a 6. T ng v n ñ u tư (nghìn t ñ ng) 177 - 5% t p h p các công ty có quan h g n bó lâu dài v i nhau v l i ích kinh t , công ngh , th - Trong ñó, vào các lĩnh v c ch ng khoán, b o 7,2 - 26% trư ng và các d ch v kinh doanh khác. hi m, ngân hàng, b t ñ ng s n, qu ñ u tư (nghìn t 2.1.2. 2. Quá trình hình thành thí ñi m m t s t p ñoàn kinh t t các TCT 90-91 ñ ng) a. S ra ñ i c a các t p ñoàn kinh t là k t qu c a quá trình s p x p và ñ i m i Hi n nay, DNNN ñóng góp g n 40% GDP, t o ra 39,5% giá tr s n lư ng công các TCT nhà nư c. nghi p, trên 50% kim ng ch xu t kh u và 28,8% t ng thu n i ñ a (không k thu t d u thô Trên cơ s l a ch n trong s nh ng t ng công ty 91, trong 2 năm 2005 – 2006, Th và thu xu t nh p kh u), gi i quy t vi c làm cho kho ng 1,1 tri u lao ñ ng v i m c thu tư ng chính ph quy t ñ nh phê duy t ñ án chuy n ñ i 7 T ng công ty 91 sang ho t ñ ng nh p trung bình t 3,5 ñ n 4,5 tri u ñ ng/ngư i/tháng. theo mô hình t p ñoàn kinh t , trong ñó có nhi u công ty con là các công ty c ph n hay Bên c nh nh ng k t qu trên ho t ñ ng c a các TCT nhà nư c còn b c l nhi u b t công ty liên k t. Th tư ng Chính ph ñã ban hành các văn b n cá bi t ñ ñi u ch nh t ng c p trong vi c tích t , t p trung v n, ngu n l c, trong t ch c qu n lý, trong m i quan h TðKT thí ñi m. ðó là các Quy t ñ nh c a Th tư ng Chính ph v phê duy t ñ án thí gi a các ñơn v trong TCT. ði u ñ c bi t quan tr ng là trình ñ tích t và t p trung v n ñi m thành l p TðKT nhà nư c; thành l p công ty m T p ñoàn; B nhi m các thành viên c a các TCT còn th p làm h n ch kh năng c nh tranh nh t là khi Vi t Nam ñã gia nh p HðQT công ty m . t ch c thương m i WTO. b. Các bư c th c hi n thí ñi m thành l p các TðKT Vi c thí ñi m ñư c th c hi n qua 4 bư c: 2.1.2. Quá trình thành l p các T p ñoàn kinh t theo mô hình công ty m - công L a ch n doanh nghi p chuy n ñ i ty con t các t ng công ty90-91 Phê duy t ñ án chuy n ñ i (Th tư ng Chính ph quy t ñ nh sau khi có ý 2.1.2.1. Các mô hình t p ñoàn kinh t thí ñi m Vi t Nam. ki n c a các B ; K ho ch và ð u tư, Tài Chính, N i v , Lao ñ ng – thương binh và Xã M t là, T ng công ty theo hình th c công ty m - công ty con v i công ty m là công ty h i, B qu n lý ngành kinh doanh chính t ng công ty và k t lu n c a Thư ng tr c Chính nhà nư c ph ) + Công ty m là công ty nhà nư c. Phê duy t ði u l t ch c, ho t ñ ng c a Công ty m (Th tư ng Chính ph phê + Các công ty con: Các công ty có v n góp chi ph i c a công ty m . duy t) Phê duy t Quy ch qu n lý tài chính c a Công ty m 12 13