Tóm tắt luận án Tiến sĩ Kinh tế: Chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với khu vực Đông Á ba thập niên đầu thế kỷ XXI

Chia sẻ: Juijung Jone Jone | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án tiến hành nghiên cứu với mục tiêu phân tích tác động và phản ứng chính sách của một số quốc gia Đông Nam Á trước chiến lược kinh tế của Trung Quốc, rút ra các bài học kinh nghiệm trong chính sách cho Việt Nam trong ứng phó với chiến lược kinh tế của Trung Quốc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án Tiến sĩ Kinh tế: Chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với khu vực Đông Á ba thập niên đầu thế kỷ XXI

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI HOÀNG THỊ BÍCH LOAN CHIẾN LƯỢC KINH TẾ CỦA TRUNG QUỐC ĐỐI VỚI KHU VỰC ĐÔNG Á BA THẬP NIÊN ĐẦU THẾ KỶ XXI Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế Mã số: 62 31 01 06 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2016
Công trình được hoàn thành tại Học viện Khoa học Xã hội – Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Hoàng Thị Thanh Nhàn 2. TS. Nguyễn Duy Lợi Phản biện 1: GS.TS Đỗ Tiến Sâm Phản biện 2: PGS. TS Ngô Tuấn Nghĩa Phản biện 3: PGS. TS Bùi Tất Thắng Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại Học viện Khoa học Xã hội Vào hồi……giờ……phút, ngày….. tháng……năm…….. Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện Học Viện Khoa học Xã hội - Thư viện Quốc gia Việt Nam
CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1. Hoàng Thị Bích Loan (2011), “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động ngoại thương Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc tế” - Tạp chí Kinh tế và Dự báo. Số 6 (494) tháng 3/2011; tr.26-28. 2. Hoàng Thị Bích Loan (2011), “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của Việt Nam” - Tạp chí Quản lý nhà nước. Số 6 (185) tháng 6/2011; tr.52-57. 3. Hoàng Thị Bích Loan (2013), “Nâng cao hiệu quả đầu tư công - góp phần đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam” – Tạp chí Quản lý nhà nước. Số 7 (210) tháng 7/2013; tr.41-45. 4. Hoàng Thị Bích Loan (2015), “Một số giải pháp nhằm hạn chế nhập siêu của Việt Nam từ Trung Quốc” - Tạp chí Quản lý nhà nước. Số 3 (230) tháng 3/2015; tr.51-55. 5. Hoàng Thị Bích Loan (2015), “Chính sách kinh tế đối ngoại của Trung Quốc: từ lý luận đến thực tiễn” - Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc Số 149 tháng 3/2011; tr.69-83. 6. Hoàng Thị Bích Loan (2015), “Chính sách kinh tế đối ngoại của Trung Quốc đối với Việt Nam - Tác động và đối sách” - Tạp chí Kinh tế và Dự báo. Số 15 tháng 8/2015; tr.39-43 7. Hoàng Thị Bích Loan (2015), “Quan hệ thương mại Trung Quốc – ASEAN và một số hàm ý chính sách cho Việt Nam” - Nội san Khoa QLNN về Kinh tế - Học viện Hành chính Quốc gia; Số 2, tháng 5&6/2015. 8. Hoàng Thị Bích Loan (2015), “Tác động của chính sách thương mại Trung Quốc đến nền kinh tế Việt Nam và một số hàm ý” - Tạp chí Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương. Kỳ II, tháng 3/2016; tr.4-6.
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Q Q S 15 ă ừ ổ ứ (W O) ă 2001, GDP Q A P Đứ ứ N B ă 2010 ứ Mỹ ĩ ự ă 2014 tổ Q ứ ứ ; ự ă ứ ứ Mỹ ứ ; N B dự ữ C Q ự Đ ự d Q d W O ự C Q ổ ứ ổ d ự - B D H ự G ( ) ự Đ ữ C dự ĩ ự ự d Q ự - ự Đ N ứ ứ ứ ự : “Chiến lược 1
kinh tế của Trung Quốc đối với khu vực Đông Á ba thập niên đầu thế kỷ XXI” ĩ d ừ ự ễ : Thứ nhất ự Đ Q N B H Q ; ASEAN ổ ; N Ấ Đ - ữ ổ D N ứ B ổ ừ ự W O Thứ hai Đ ự ĩ ; Đ ứ ă Q Q ự N B H Q ASEAN - ữ Q ứ d 800 d ự Q Đ Đ ữ B Thứ ba N Q d ă ứ 4 ASEAN 6 N Q d ổ Q ự Đ ự N ự ự N ứ ự 2
ự ứ Q ự Đ d ứ Q dự ữ ă ự N Q Đ ĩ ứ ự ĩ chuyên ngành kinh 2. Mục đích nghiên cứu P ứ Đ Q N ứ Q 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Đ ứ ứ : (1) H ự ễ Q (2) P d Q ự Đ ; ự dự (3) P ứ Đ m rút ra bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam. (4) Làm rõ chi c kinh t c a Trung Qu i v i Vi t N ng c a chi n n n kinh t c ta. (5) Đ xu t các g i ý chính sách cho Vi t Nam trong quan h kinh t v i Trung Qu c. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu L ứ Q ự Đ ỷ XXI 3
Q N 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4.2.1. Phạm vi nội dung P ứ d Q ự Đ d Q 3 ĩ ự ( ữ ĩ ự H ự d (F A) d ) L ứ Q ự Đ ĩ ự d ứ Q ự Đ Ở ứ ữ d ừ ứ N Q 4.2.2. Phạm vi không gian L ứ Q ự Đ ự Đ ự Đ B Đ N . + ự Đ N 10 : B Campuchia, In- -nê-xi-a, Ma-lay-xi-a, My-an-ma, Lào, Thái Lan, Phi- lip-pin, Xin-ga-po N + ự Đ B : Q H Q N B ứ ự ỏ d Q ự Đ B Q N B H Q + Q : Q Đ L H Kô M C ự ổ 4
Q N ổ Đ ổ ứ d Q Đ ứ ổĐ L H M ự ổ ứ Đ B Đ L ự Tuy nhiên, Đ L ổ ẫ Q . D Q Đ L ữ P ứ ự Đ ự Q Đ 4.2.3. Phạm vi thời gian L ứ Q ự Đ 15 ă ứ ừ ă 2001 - Q ổ - ă 2015 ă 2030 ứ ừ ă 1978 ( ) d ừ Q 5. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận án Q ứ ự ự Q ứ H Đ Đ ự ễ Q d ứ ự ỗ - Q ừ dự ổ 5
“Chiến lược kinh tế của Trung quốc đối với khu vực Đông Á ba thập niên đầu thế kỷ XXI” ổ L ứ Q ự Đ ỷ XXI d y nhiên, ổ B ứ ỗ “Chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với khu vực Đông Á ba thập niên đầu thế kỷ XXI” d ông ứ ĩ ứ ừI S ứ dẫ ừ ừN ổ ứ ổ N ổ Q N Đ d dữ ứ ừ ứ M dữ d C d ứ 6. Những đóng góp mới về mặt lý luận và thực tiễn của luận án 6.1. Đóng góp về mặt lý luận Thứ nhất L ự ễ Q ự Đ dễ 6
Thứ hai, L ự Q ự Đ Nam trong ỷ XXI L dự Q ự Thứ ba, L ổ Q ự Đ ; B d ự ự Q d 6.2. Đóng góp về mặt thực tiễn B ữ ự ễ : Thứ nhất ừ ự ễ Q Đ ự ễ Q N Bứ B N d Q N ừ N Q Thứ hai L N ứ Q ừ ứ Q ự Đ N ừ ự Đ ự Q ỷ XXI Q N Q Thứ ba L d Đ d 7. Kết cấu của luận án N M D 7
L 4 : C 1 ổ ứ C 2 C ự ễ Q C 3 C Q ự Đ C 4 C Q N CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU M ổ ữ ứ ừ ứ ứ ứ ứ ữ Chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với khu vực Đông Á ự ẫ ữ ứ d ổ ứ ừ d ứ ứ ẳ ứ ự C Q ự Đ ự C Q ự Đ : - Thứ nhất, lý luận về quan hệ kinh tế đối ngoại của Trung Quốc - Thứ hai, chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với Đông Bắc Á - Thứ ba, chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với Đông Nam Á - Thứ tư, chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với Việt Nam 1.1. Về lý luận quan hệ kinh tế đối ngoại của Trung Quốc Q ổ h ứ 8
Q d d ự ừ Q C ổ . Thứ nhất, m d ự ỹ Thứ hai, d d Thứ ba, ừ ă ổ B ổ ứ ự Q ổ 1.2. Về chiến lƣợc kinh tế của Trung Quốc đối với Đông Bắc Á Q N B H Q ứ Q ự Đ B C này Thứ nhất, d v ỹ N B H Q Q Q ữ ỹ ứ ổ ngành ỹ ự d ỡ ỹ Q Thứ hai, d N B H Q Q ự d . 1.3. Về chiến lƣợc kinh tế của Trung Quốc đối với Đông Nam Á C ứ Q ASEAN ứ Q N B H Q N ự ổ ự ASEAN N B H Q N Q Đ B d ự 9
ỹ c ứ ự ASEAN Q ự riêng b Thứ nhất, Q ASEAN ẻ mình. Thứ hai, ự ASEAN : ASEAN Q ASEAN 1.4. Về chiến lƣợc kinh tế của Trung Quốc đối với Việt Nam N ASEAN ă d ữ Q H ứ Q Đ N d Q ự N Q ổ các công trình nghiên ứ Q ự Đ : Thứ nhất, Q ừ Q ă 1978 Đ B ữ ừ ự ứ ừ ứ ỏ Q . Thứ hai, Q ự Đ B Đ N d ự ỹ ừ N B H Q ; ĩ tiêu ự ự 10
Đ N B ự d Q ASEAN M - M ự ổ Trun Q ASEAN. Thứ ba, N ứ Q Đ N Đ , - N Đ M Q M ứ ứ N M -M B M ứ Q ự Đ : Thứ nhất, ự ứ Q ự Đ ỷ XXI ( ứ ừ ă 1978 ừ Q W O ă 2001. Thứ hai, ứ Q Đ Q ă d Thứ ba, ứ ự ứ Q Đ B Đ N C dừ ứ ừ ự ỏĐ B Đ N ổ ự Đ ự Q ự ỏ . CHƢƠNG 2 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHIẾN LƢỢC KINH TẾ CỦA TRUNG QUỐC ĐỐI VỚI CÁC NƢỚC TRÊN THẾ GIỚI C 2 3 d ự ễ Q ữ 11
Q ự Đ 2.1. Cơ sở lý luận về chiến lƣợc kinh tế của Trung Quốc đối với các nƣớc trên thế giới. d Q dự Đ B Q Đ Mè - Mè Đ B ;L X C H C Đ M H C C B d C G D và chính sách M Ô G B 2.1.1. Lý luận của Đặng Tiểu Bình C ự ự Q dễ ỗ dự ứ Q d ự mình. C Q ừ ự dự Đ B d ứ ừ - Lý luận Mèo trắng Mèo đen: L Mè Mè ừ ữd d ứ X ổ Đ B ừ dự Q ừ . H Đ Q ứ 3 ă 1978 Mè Mè d 12
Q ừ ứ Đ B cho Q dĩ dĩ d dĩ ự - ự d - Lý luận kinh tế (lý luận cải cách): L Đ B ong, . L chính: Thứ nhất d ự ỹ ; Thứ hai, ĩ ă ổ ỹ ; Thứ ba ứ d ự tr ĩ ự Q N Q ỹ ừ d ự - Lý luận về ngoại giao: L Đ B ữ Trung Q N ữ ừ ự ứ . Theo ôn ừ d C Đ B ự Q : Lý luận Đông Tây - Nam Bắc, Lý luận Điệu nhảy ba bước, Lý luận Giấu mình chờ thời, Lý luận Thế giới thứ ba. 2.1.2. Lý luận Xã hội hài hòa S Mè Mè Đ B ữ ứ Q ă 13
D ẳ ứ d Q ữ dễ ự ă Đ ữ H C Đ H 4 X IĐ C Q ă 2004 dự X dự ĩ L ừ B d ữ ă 2000 C G D C X C H C Đ Ô G B a ra M an lân, phú lân ( l , ổ và giàu có ) 2.1.3. Khái luận Mộng Trung Hoa M H H C C B H 4 : Q ự Q ă ựd ẳ ă ứ Q ữ ữ ữ d C Q ẹ ễ G H t - nói chung nói Q ữ ă 2.2. Cơ sở thực tiễn về chiến lƣợc kinh tế của Trung Quốc đối với các nƣớc trên thế giới P ự ễ Q (1) C trong - Q ừ ; (2) Các - ự ự Q 2.2.1. Điều kiện, tình hình kinh tế - xã hội của Trung Quốc từ sau 14
cải cách mở cửa đến nay Thứ nhất, Q d . Thứ hai, Q ỗ d ă ă ă ự ứ . Thứ ba, ữ ự ổ ữ Q ự C ự ễ ĩ ự : (1) ; (2) ự ; (3) ĩ ự ; (4) - . 2.2.2. Bối cảnh, điều kiện, tình hình kinh tế - chính trị thế giới từ 1978 đến nay C - Q ừ - ự ễ Q Đ dự ự Trung Qu ự ự Q ổ i trò Đ ự Q ( ). Trong khi ự ự ự Đ ự Q ự ễ d ự Q ă Đ Đ C Q ữ Q Q ự ừ 15
d 2.3. Quan điểm về chiến lƣợc kinh tế Ở d chung chính sách, Đ ỏ Q ự Đ d ứ ứ 2.3.1. Quan điểm về chiến lược và chiến lược kinh tế nói chung C ĩ ổ d ứ N ổ dài. C ừ ừ ừ ự ự C ự g H ỗ ( ) ữ . 2.3.2. Quan điểm của tác giả luận án về chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với các nước trên thế giới ừ d Q ừ ứ Q ừ ự ễ ữ d Q ự Đ N d hình thành ự ự 16
CHƢƠNG 3 CHIẾN LƢỢC KINH TẾ CỦA TRUNG QUỐC ĐỐI VỚI KHU VỰC ĐÔNG Á Ở d ; dự ; phân tích ữ ứ Đ ừ N ứ Q 3.1. Chiến lƣợc kinh tế của Trung Quốc đối với khu vực Đông Á 3.1.1. Quan điểm định hướng chiến lược Q ự Đ dự Đ B C Đ B ỷ XXI Q Đ X C H C Đ B d C G D ; M T Ô G B M H C C B Đ Q ực Đ ự Q ự Đ ; ự ổ Q ự ẳ Đ ự C C 3.1.2. Chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với Đông Nam Á - Khung khổ chiến lược kinh tế của Trung Quốc đối với Đông Nam Á. ASEAN Q 3 Thứ nhất Q ASEAN i tiêu th ẻ Thứ hai, B ASEAN trự không ch i cho ngu d c ASEAN n vào Trung Qu ; d ng ngu ự 17