Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Tác động của kinh tế thị trường đối với nền quốc phòng ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> SUVĂNTHOONG THIÊNGTHẾPVÔNGSA<br /> <br /> T¸c ®éng cña kinh tÕ thÞ tr-êng<br /> ®èi víi nÒn quèc phßng<br /> ë céng hoµ d©n chñ nh©n d©n lµo<br /> <br /> Chuyên ngành : Kinh tế chính trị<br /> Mã số<br /> <br /> : 62 31 01 01<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> HÀ NỘI - 2015<br /> <br /> C«ng tr×nh ®-îc hoµn thµnh t¹i<br /> Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> <br /> 1.PGS.TS Vũ Văn Phúc<br /> 2. PGS.TS Nguyễn Thị Như Hà<br /> <br /> Ph¶n biÖn 1: .........................................................<br /> .........................................................<br /> <br /> Ph¶n biÖn 2: .........................................................<br /> .........................................................<br /> <br /> Ph¶n biÖn 3: .........................................................<br /> ........................................................<br /> <br /> LuËn ¸n sÏ ®-îc b¶o vÖ t¹i Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Häc viÖn,<br /> häp t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh<br /> Vµo håi ..... giê....., ngµy ..... th¸ng ..... n¨m 2015<br /> <br /> Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i Th- viÖn Quèc gia<br /> và Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Ở Cộng hoà dân chủ nhân dân (CHDCND) Lào, vấn đề phát triển kinh<br /> tế hàng hoá (KTHH), kinh tế thị trường (KTTT) đã được Đảng đặt ra nghiên<br /> cứu, từng bước nâng cao nhận thức để chỉ đạo thực hiện quá trình đổi mới về<br /> kinh tế - xã hội (KT-XH) nhằm đạt được mục tiêu tạo cho đất nước giàu<br /> mạnh và phồn vinh, nhân dân có cuộc sống bình yên, hạnh phúc, xã hội có an<br /> ninh, văn minh và công bằng.<br /> Kinh tế thị trường về bản chất là KTHH phát triển ở trình độ cao, khi lực<br /> lượng sản xuất (LLSX) phát triển mạnh đạt trình độ xã hội hoá cao, các thành tựu<br /> của khoa học - công nghệ (KH-CN) được ứng dụng vào sản xuất - kinh doanh<br /> mạnh mẽ, các quan hệ kinh tế được thực hiện thông qua quan hệ hàng hoá - tiền<br /> tệ. Đối với nước Lào, phát triển KTTT là sự tiếp thu có chọn lọc những giá trị<br /> tinh hoa của nhân loại để xây dựng nền kinh tế đất nước vững mạnh. Đây là vấn<br /> đề hoàn toàn mới mẻ trong lịch sử của nước Lào. Do đó, quá trình vận động và<br /> xây dựng đó đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ cả về lý luận và thực tiễn cần được<br /> nghiên cứu và giải quyết. Ở nước Lào, sau 25 năm hình thành và phát triển<br /> KTTT đã có những tác động sâu sắc đến các lĩnh vực của đời sống KT-XH, quốc<br /> phòng, an ninh... với cả những tác động theo hướng tích cực và cả những tác<br /> động tiêu cực. Những năm qua, nền quốc phòng của Lào được xây dựng trên cơ<br /> sở tư duy quân sự mới và tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc, đặt trong mối quan hệ<br /> tác động qua lại giữa cơ sở kinh tế với kiến trúc thượng tầng, giữa kinh tế với<br /> quốc phòng. Trong điều kiện nền kinh tế đất nước phát triển dưới tác động của<br /> các quy luật kinh tế của KTTT, nền quốc phòng nước Lào tất yếu chịu tác động<br /> không nhỏ của KTTT. Song sự tác động của KTTT như thế nào đối với nền quốc<br /> phòng là những vấn đề cần được nghiên cứu giải quyết. Bởi vậy, việc nghiên cứu<br /> sự phát triển KTTT và làm rõ sự tác động của nó đối với nền quốc phòng là đòi<br /> hỏi khách quan bức xúc cả về mặt lý luận và thực tiễn. Từ những vấn đề lý luận<br /> và thực tiễn đặt ra trên đây tác giả chọn đề tài "Tác động của kinh tế thị trường<br /> đối với nền quốc phòng ở Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào" để nghiên cứu<br /> làm luận án tiến sĩ kinh tế, chuyên ngành kinh tế chính trị.<br /> 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án<br /> 2.1. Mục đích nghiên cứu:<br /> Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về mối quan hệ giữa KTTT<br /> với nền quốc phòng của đất nước để phân tích thực trạng tác động của KTTT<br /> đối với nền quốc phòng, dự báo tác động của KTTT đối với nền quốc phòng<br /> những năm tới ở nước Lào. Từ đó đề xuất những quan điểm cơ bản và các<br /> giải pháp chủ yếu nhằm phát huy tác động tích cực và hạn chế những tác<br /> động tiêu cực, khắc phục các hạn chế của KTTT đối với việc củng cố và tăng<br /> cường nền quốc phòng ở nước Lào.<br /> <br /> 2<br /> 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:<br /> - Trình bày một số vấn đề lý luận cơ bản của KTTT và mối quan hệ<br /> giữa kinh tế với quốc phòng - cơ sở khách quan về sự tác động của KTTT đối<br /> với nền quốc phòng.<br /> - Phân tích thực trạng tác động của KTTT đối với nền quốc phòng trên cả<br /> hai mặt tích cực và tiêu cực. Nêu ra một số dự báo về xu hướng phát triển và tác<br /> động của KTTT đối với nền quốc phòng trong thời gian tới.<br /> - Đề xuất những quan điểm cơ bản và giải pháp chủ yếu nhằm phát huy<br /> những tác động tích cực và hạn chế tác động tiêu cực của KTTT đối với nền<br /> quốc phòng ở CHDCND Lào.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án<br /> Luận án lấy sự tác động của KTTT đối với nền quốc phòng ở<br /> CHDCND Lào làm đối tượng nghiên cứu. Vấn đề bản chất kinh tế thị trường<br /> được bàn luận đến ở mức độ tìm cơ sở để phân tích rõ đối tượng nghiên cứu<br /> của đề tài.<br /> Luận án chỉ tập trung nghiên cứu tác động của kinh tế thị trường đối<br /> với nền quốc phòng ở CHDCND Lào trong giai đoạn 2000 - 2013, dự báo<br /> cho thời gian đến năm 2020<br /> 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận án<br /> Luận án được nghiên cứu trên cơ sở lý luận và phương pháp luận của chủ<br /> nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử, học thuyết về chiến tranh<br /> và quân đội, lý luận kinh tế quân sự, đường lối chính sách của Đảng Nhân dân<br /> cách mạng (NDCM) Lào, các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương và<br /> chỉ thị của Bộ Quốc phòng CHDCND Lào. Đồng thời kế thừa và phát triển các<br /> công trình khoa học đã công bố của các nhà khoa học. Luận án sử dụng phương<br /> pháp cơ bản của kinh tế chính trị học: Phương pháp trừu tượng hoá khoa học.<br /> 5. Những đóng góp mới của luận án<br /> - Phân tích và chỉ ra những tác động của KTTT đối với nền quốc phòng<br /> ở nước Lào hiện nay và trong thời gian tới.<br /> - Đề xuất những quan điểm cơ bản và giải pháp chủ yếu nhằm phát huy<br /> những tác động tích cực và hạn chế những tác động tiêu cực của KTTT đối<br /> với sự tăng cường nền quốc phòng ở nước Lào.<br /> 6. Ý nghĩa thực tiễn của luận án<br /> Kết quả đạt được của luận án sẽ góp thêm cơ sở khoa học vào việc<br /> hoạch định quá trình phát triển KTTT và tác động của nó đối với nền quốc<br /> phòng ở CHDCND Lào. Luận án còn là tài liệu tham khảo cho việc nghiên<br /> cứu, giảng dạy môn kinh tế chính trị và kinh tế quân sự ở các nhà trường<br /> trong và ngoài quân đội.<br /> 7. Kết cấu của luận án<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận án<br /> được chia làm 4 chương, 10 tiết.<br /> <br /> 3<br /> Chương 1<br /> TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU<br /> CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI<br /> 1.1. CÁC NGHIÊN CỨU CỦA CÁC NHÀ KINH TẾ HỌC TƯ SẢN CỔ<br /> ĐIỂN, CÁC NHÀ KINH ĐIỂN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, CÁC NHÀ<br /> KINH TẾ HỌC HIỆN ĐẠI VÀ CÁC NHÀ NGHIÊN CỨU VIỆT NAM<br /> <br /> 1.1.1. Các nhà kinh tế học tư sản cổ điển<br /> Học thuyết kinh tế của Adam Smith.<br /> Lý thuyết "Bàn tay vô hình" của Adam Smith thực chất là lý thuyết<br /> về CCTT tự điều tiết.<br /> Lý thuyết "Bàn tay vô hình" của Adam Smith đã đề cao vai trò của<br /> quy luật kinh tế khách quan trong điều tiết nền KTTT, đề cao tính độc lập,<br /> tự chủ, sáng tạo và tinh thần tự do kinh doanh, tự do cạnh tranh của các<br /> chủ kinh tế. Coi thị trường tự do là lực lượng, sức mạnh điều tiết sản xuất<br /> và tiêu dùng của xã hội.<br /> Một bài học được rút ra qua việc nghiên cứu lý thuyết này là: cần có<br /> cách nhìn khách quan, khoa học về CCTT. Không nên tuyệt đối hoá vai trò<br /> của thị trường trong điều tiết nền kinh tế. Sự điều tiết của nhà nước đối với<br /> nền kinh tế là cần thiết để ngăn ngừa, khắc phục những thất bại của thị<br /> trường, để thị trường hoạt động có hiệu quả.<br /> 1.1.2. Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin<br /> C.Mác đã hệ thống và kế thừa các nhân tố khoa học trong lý luận<br /> giá trị của các bậc tiền bối mà trực tiếp là từ David Ricardo. Ông đã khảo<br /> sát và phân tích hàng hoá với tư cách là tế bào kinh tế của phương thức sản<br /> xuất TBCN, trong đó chứa đựng mối quan hệ cơ bản của phương thức này<br /> trên các mặt bản chất, đại lượng, hình thái biểu hiện và quy luật tác động<br /> để hình thành học thuyết giá từ của mình.<br /> NEP của V.I. Lênin có ý nghĩa kinh tế quan trọng đối với sự khôi<br /> phục và phát triển kinh tế, văn hoá trong nước, cũng như có ý nghĩa quốc<br /> tế to lớn đối với các nước phát triển theo định hướng XHCN, đặc biệt là<br /> đối với nước CHDCND Lào có nền kinh tế chuyển từ nền kinh tế kế hoạch<br /> hoá tập trung sang nền KTTT có sự quản lý của Nhà nước.<br /> Các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác - Lênin đã không chỉ dừng lại ở<br /> nghiên cứu các vấn đề kinh tế mà còn đề cập đến mối quan hệ giữa kinh tế<br /> với quốc phòng và chiến tranh.<br /> Những tư tưởng của các ông bàn về vấn đề này được trình bày ở<br /> nhiều tác phẩm, nhưng tập trung nhất ở tác phẩm "Chống Đuy Rinh" của<br /> Ph.Ăngghen (1878), phần lý luận về bạo lực. Xung quanh mối quan hệ về<br /> <br />