Tóm tắt luận án Tiến sĩ Luật học: Pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet ở Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận án là nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý luận của pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet; phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam hiện nay; từ đó, luận án đề xuất các phương hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án Tiến sĩ Luật học: Pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet ở Việt Nam hiện nay

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THỊ ĐAN PHƢƠNG PHÁP LUẬT VỀ DỊCH VỤ QUẢNG CÁO THƢƠNG MẠI TRỰC TUYẾN TRÊN MẠNG INTERNET Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Ngành: Luật Kinh tế Mã số: 9.38.01.07 LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI, NĂM 2020
Công trình đƣợc hoàn thành tại: Học Viện Khoa học Xã hội - Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. ĐẶNG VŨ HUÂN 2. TS. HỒ NGỌC HIỂN Phản biện 1: GS.TS. Nguyễn Thị Mơ Phản biện 2: PGS.TS. Dƣơng Đăng Huệ Phản biện 3: PGS.TS. Bùi Thị Huyền Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại Học viện Khoa học xã hội, 477 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội Thời gian: vào hồi giờ ngày tháng năm 2020 Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia Thư viện Học viện Khoa học xã hội
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay, trong hoàn cảnh công nghệ phát triển ngày càng mạnh mẽ, thì việc tiếp cận internet đối với con người cũng trở nên ngày càng dễ dàng hơn, tính kết nối giữa con người với nhau, kết nối toàn cầu cũng ngày càng sâu sắc hơn. Sự hấp dẫn từ những lợi ích to lớn của quảng cáo trực tuyến khiến cho các doanh nghiệp đổ tiền vào quảng cáo trực tuyến ngày càng nhiều hơn, đồng thời cũng có thêm rất nhiều chủ thể cá nhân, pháp nhân khởi nghiệp và đi vào hoạt động trong lĩnh vực này. Hoạt động quảng cáo trực tuyến cũng làm phát sinh nhiều rủi ro cho cả các cá nhân tham gia và cả hoạt động quản lý nhà nước như việc không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính từ các bên liên quan đối với Nhà nước, nền kinh tế có thể mất cân bằng, các sản phẩm quảng cáo có thể gây ảnh hưởng đến đạo đức xã hội… Hiện nay, dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến vẫn đang được điều chỉnh thông qua Luật Quảng cáo năm 2012, Luật Thương mại năm 2005, Luật Giao dịch điện tử 2005 và các văn bản hướng dẫn thi hành khác. Tuy nhiên, các quy định pháp luật này về cơ bản áp dụng đối với hoạt động quảng cáo truyền thống, còn khi áp dụng đối với hoạt động quảng cáo trực tuyến với những đặc trưng khác biệt so với quảng cáo truyền thống thì còn nhiều khó khăn, không thể quản lý được những rủi ro mà quảng cáo trực tuyến có thể gặp phải. Xuất phát từ những lý do trên, nên nghiên cứu sinh đã lựa chọn vấn đề “Pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam hiện nay” để làm đề tài nghiên cứu Luận án Tiến sĩ luật học. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận án là nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý luận của pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet; phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam hiện nay; từ đó, luận án đề xuất các phương hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam trong thời gian tới. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện được mục đích nghiên cứu đã nêu ở trên, các nhiệm vụ nghiên cứu được xác định là: - Tổng quan tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến đề tài luận án - Nghiên cứu nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý luận pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet, làm rõ vai trò 1
của các chủ thể tham gia dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet; - Phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam hiện nay và quá trình thực hiện để tìm hiểu những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân; - Đề xuất các phương hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam trong thời gian tới. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là các vấn đề lý luận và thực tiễn pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet; thực tiễn hệ thống pháp luật điều chỉnh và thực tiễn thi hành pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet tại Việt Nam hiện nay. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Luận án nghiên cứu dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet dưới góc độ là một hoạt động quảng cáo, một hoạt động xúc tiến thương mại được thực hiện bởi các chủ thể tham gia vào các khâu, các công đoạn của quá trình và những vấn đề pháp lý phát sinh trong quá trình thực hiện các hoạt động này. 4. Những đóng góp mới về khoa học của Luận án - Những nghiên cứu của Luận án góp phần hệ thống hóa và làm rõ hơn cơ sở lý luận đối với DVQCTMTT và pháp luật về DVQCTMTT ở Việt Nam hiện nay. - Luận án đã tổng hợp các quy định pháp luật hiện hành và quá trình thực thi các quy định về DVQCTMTT về các nội dung đã đi sâu nghiên cứu, chỉ ra những ưu điểm cũng như những điểm còn hạn chế của hệ thống các quy định pháp luật về DVQCTMTT và nguyên nhân của những hạn chế đó. - Luận án đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về DVQCTMTT cũng như nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật đối với DVQCTMTT trong thời gian tới. 5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận án Về mặt lý luận, cho đến thời điểm hiện tại, đây là công trình nghiên cứu đầu tiên về pháp luật đối với dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở cấp độ luận án tiến sĩ. 2
Về mặt thực tiễn, các giải pháp của Luận án đưa ra với mục đích bảo vệ cho các quyền và lợi ích của các chủ thể trong dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến nhưng cũng giúp nhà nước có cơ chế quản lý tốt hơn các hoạt động này để tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và cũng có thể khuyến khích sự phát triển của hoạt động này theo xu hướng hội nhập thương mại quốc tế trong tương lai. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu Ngoài các phương pháp luận khoa học chung, Luận án cũng sử dụng thêm các phương pháp nghiên cứu cụ thể như phương pháp thu thập thông tin, phương pháp tổng hợp, phương pháp phân tích, phương pháp mô tả, phương pháp lịch sử… để tiếp cận và làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn đối với pháp luật về DVQCTMTT trên mạng internet ở Việt Nam hiện nay. 7. Cơ cấu của Luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, bố cục nội dung nghiên cứu của luận án chia làm bốn chương, cụ thể như sau: Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý thuyết nghiên cứu Chƣơng 2: Những vấn đề lý luận pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Chƣơng 3: Thực trạng các quy định pháp luật và thực thi pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet tại Việt Nam hiện nay Chƣơng 4: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện các quy định pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT NGHIÊN CỨU 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu 1.1.1. Nhóm các công trình nghiên cứu lý luận pháp luật có liên quan đến dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 1.1.1.1. Các nghiên cứu lý luận liên quan đến dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 3
* Nghiên cứu lý luận về quảng cáo thương mại Nguyễn Thị Tâm trong Luận án “Hoàn thiện pháp luật về quảng cáo thương mại” đưa ra khái niệm “quảng cáo thương mại là hoạt động của các chủ thể thông qua các phương tiện quảng cáo nhằm giới thiệu về hàng hóa, dịch vụ, hoạt động kinh doanh đến người tiêu dùng nhằm mục đích sinh lợi” [55, tr.20]. Trong nghiên cứu về quảng cáo cạnh tranh của mình - Luận văn “Điều chỉnh hoạt động quảng cáo trong khuôn khổ pháp luật cạnh tranh tại Việt Nam”, Đoàn Tử Tích Phước cho rằng quảng cáo được hiểu và giới hạn là quảng cáo thương mại, tức là một hành vi thương mại do thương nhân thực hiện nhằm giới thiệu hoạt động kinh doanh của mình cho khách hàng. Tương tự như trong nghiên cứu của Nguyễn Thị Tâm trong Luận án “Hoàn thiện pháp luật về quảng cáo thương mại”, Đoàn Tử Tích Phước cũng phân loại quảng cáo dựa trên ba tiêu chí: nội dung quảng cáo, phương tiện quảng cáo và phương thức tác động đến đối tượng [54]. * Nghiên cứu lý luận về quảng cáo trực tuyến Bên cạnh đó, tác giả Bùi Thị Bạch Hải, trong Luận văn“Trách nhiệm pháp lý của người phát hành quảng cáo thương mại trực tuyến theo pháp luật Việt Nam hiện nay”, đã đưa ra khái niệm: “Quảng cáo thương mại trực tuyến là những nỗ lực của các chủ thể kinh doanh, dịch vụ nhằm tác động đến hành vi, thói quen mua hàng của người tiêu dùng hay khách hàng bằng việc cung cấp những thông điệp bán hàng theo cách thuyết phục về sản phẩm hay dịch vụ của người bán nhằm thu được lợi nhuận một cách hiệu quả nhất thông qua các phương tiện điện tử có kết nối mạng internet” [50, tr.13,14]. * Nghiên cứu lý luận về khái niệm có liên quan – “tiếp thị trực tuyến” (internet marketing) Phạm Hồng Hoa trong Luận án “Quy trình ứng dụng internet marketing tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam” đã chỉ rõ có nhiều cách hiểu khác nhau về quảng cáo trực tuyến (internet marketing) với nghĩa khá rộng như e-marketing, marketing điện tử, cho đến những cách hiểu nghĩa hẹp hơn như email marketing [51, tr.23]. Các tác giả Dave Chaffey, Fiona Ellis-Chadwick, Kevin Johnston, Richard Mayer trong tác phẩm “Internet Marketing: Strategy, Implementation and Practice” đã đưa ra định nghĩa: “Internet marketing hay marketing dựa trên nền tảng internet là việc sử dụng internet và các công nghệ số có liên quan nhằm đạt được các mục tiêu marketing và hỗ trợ 4
cho khái niệm marketing hiện đại” [104, tr.8]. * Nghiên cứu lý luận về khái niệm có liên quan – quảng cáo trên mạng xã hội Về quảng cáo trực tuyến sử dụng công cụ mạng xã hội – một trong các loại quảng cáo trực tuyến, đã có Luận văn thạc sĩ “Pháp luật về hoạt động bán hàng và quảng cáo trên mạng xã hội tại Việt Nam” của tác giả Nguyễn Phan Anh [43, tr.18]. * Nghiên cứu lý luận về các loại hình quảng cáo khác Nguyễn Thị Thùy Dung trong Luận văn “Pháp luật về dịch vụ quảng cáo trên truyền hình ở Việt Nam” đã so sánh dịch vụ quảng cáo trên truyền hình với dịch vụ quảng cáo trên internet. [45, tr.21]. 1.1.1.2. Các nghiên cứu liên quan đến pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến * Nghiên cứu về pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại nói chung Trong Luận án “Hoàn thiện pháp luật về quảng cáo thương mại”, Nguyễn Thị Tâm nhận thấy do những đặc thù trong hoạt động quảng cáo thương mại nên có nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau điều chỉnh những mối quan hệ phát sinh trong lĩnh vực này như Luật Thương mại, Luật Quảng cáo, Luật Cạnh tranh, Luật Dược, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Báo chí… và xác định “Luật Thương mại 2005 được xem là văn bản pháp lý chuyên ngành điều chỉnh về hoạt động quảng cáo thương mại” [55, tr.36,37]. * Nghiên cứu về pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến Nguyễn Thị Thu Hương, trong Luận văn “Quản lý nhà nước về dịch vụ quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam”, đã tổng hợp và đánh giá các nội dung quản lý nhà nước về quảng cáo và quảng cáo trực tuyến [52, tr.27- 29]. Trong Luận văn thạc sĩ “Pháp luật về hoạt động bán hàng và quảng cáo trên mạng xã hội tại Việt Nam”, tác giả Nguyễn Phan Anh cũng đã tổng hợp được nguồn luật đối với hoạt động quảng cáo trên mạng xã hội [43]. Trong cuốn hướng dẫn về luật quảng cáo và khuyến mại ở Anh Guide to advertising and sales promotion law, Sallie Spilsbury đã xem xét áp dụng luật cho các hoạt động quảng cáo và khuyến mãi trên internet bây giờ và những sự phát triển nào chúng ta có thể mong đợi trong tương lai 5
[113, tr.163-195]. Trong bài viết “Quá trình phát triển của pháp luật Việt Nam về quản lí nhà nước đối với hoạt động quảng cáo thương mại”, Nguyễn Ngọc Anh đã trình bày khái quát sự phát triển các quy định pháp luật về quảng cáo [59, tr.10]. Trong các chế định của pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến, Luận văn“Trách nhiệm pháp lý của người phát hành quảng cáo thương mại trực tuyến theo pháp luật Việt Nam hiện nay” của Bùi Thị Bạch Hải nhấn mạnh vào khía cạnh đối với nhóm chủ thể là người phát hành quảng cáo [50, tr.34]. Về thẩm quyền quản lý hoạt động quảng cáo thương mại, Vũ Thị Hòa Như trong bài “Thẩm quyền quản lí hoạt động quảng cáo thương mại theo pháp luật Trung Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á - Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam” đã chỉ ra thẩm quyền quản lý hoạt động quảng cáo nói chung không chỉ thuộc về cơ quan chủ quản là Bộ Văn hóa thể thao và du lịch mà còn sự tham gia quan trọng của Bộ Thông tin truyền thông, cũng như Bộ Công thương bên cạnh các bộ chuyên ngành khác [84, tr.68]. Cùng với nhận xét về hệ thống văn bản pháp luật, Nguyễn Ngọc Hà và Võ Sỹ Mạnh trong bài viết “Pháp luật về quảng cáo thương mại của Hoa Kỳ và kinh nghiệm cho Việt Nam” cũng nhận định “Tồn tại lớn nhất trong thực trạng pháp luật về quảng cáo là sự chồng chéo, trùng lặp, thiếu thống nhất của nhiều văn bản pháp luật, do nhiều cơ quan khác nhau ban hành” [75, tr.93]. 1.1.2. Nhóm các công trình nghiên cứu thực tiễn pháp luật có liên quan đến dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 1.1.2.1. Nghiên cứu thực trạng các quy định pháp luật có liên quan đến dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Luận văn “Quản lý nhà nước về dịch vụ quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam” của Nguyễn Thị Thu Hương (2014) đã xem xét các quy định của Luật Quảng cáo 2012 cũng như Pháp lệnh Quảng cáo 2001, nhưng tác giả cũng nhận định chưa có các văn bản pháp quy điều chỉnh riêng về quảng cáo trực tuyến [52, tr.57-59]. Trong Luận văn “Trách nhiệm pháp lý của người phát hành quảng cáo thương mại trực tuyến theo pháp luật Việt Nam hiện nay”, Bùi Thị Bạch Hải đã chỉ ra các quy định pháp luật về trách nhiệm pháp lý đối với 6
“người phát hành quảng cáo thương mại trực tuyến” theo pháp luật Việt Nam [50]. Trần Quỳnh Anh trong bài viết “Thực trạng quản lí nhà nước về quảng cáo thương mại với mục tiêu hạn chế hành vi cạnh tranh không lành mạnh và bảo vệ người tiêu dùng” cũng đồng tình với tình trạng các quy định pháp luật hiện nay về thẩm quyền quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo thương mại nên tạo ra sự thiếu đồng bộ trong quản lý nhà nước bên cạnh vấn đề không phân định cụ thể thẩm quyền và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan nhà nước [61, tr.4-5]. Đặc biệt là bài viết “Bảo vệ thông tin cá nhân trong thương mại điện tử theo pháp luật Việt Nam”, tác giả Đinh Thị Lan Anh đã nêu ra một số vấn đề về mặt lý luận đối với việc bảo vệ thông tin cá nhân của người tiêu dùng như đi sâu xem xét các khái niệm liên quan đến thông tin cá nhân, trách nhiệm pháp lý của các chủ thể có liên quan trong các hành vi xâm phạm đến thông tin cá nhân của người tiêu dùng [57, tr.29-33]. 1.1.2.2. Nghiên cứu thực trạng thực thi pháp luật có liên quan đến dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Nguyễn Thị Tâm đã thể hiện sự nghiên cứu sâu sắc trong Luận án “Hoàn thiện pháp luật về quảng cáo thương mại” (2016), tổng hợp đầy đủ các quy định về pháp luật quảng cáo thương mại, đưa ra nhận xét rằng dù đã điều chỉnh được các nhu cầu thực tế về cơ bản, nhưng pháp luật quảng cáo thương mại hiện nay còn một số bất cập [55, tr.121]. Tác giả Nguyễn Phan Anh trong Luận văn thạc sĩ “Pháp luật về hoạt động bán hàng và quảng cáo trên mạng xã hội tại Việt Nam”, đã chỉ ra nhiều bất cập trong quá trình thực thi các quy định về quảng cáo trên mạng xã hội [43]. Kể từ khi Internet trở nên phổ biến, các mối lo ngại đã được đặt ra về cách tốt nhất để bảo vệ người tiêu dùng đối với các hình thức quảng cáo mới, Martin, A.R. & Sarkar, R. đã nêu lên vấn đề này trong bài báo Developments in advertising and consumer protection in cyberspace [110, tr.295]. Trong bài viết “Những bất cập trong quảng cáo thương mại trên mạng Internet và kiến nghị hoàn thiện”, Võ Thị Thanh Linh đã tổng hợp được nhiều bất cập [80, tr.67-72]. Nguyễn Như Chính, trong bài “Quy định về kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo thương mại - Thực trạng và hướng hoàn thiện”, đã nhận định “thẩm quyền quản lý, kiểm tra, giám sát 7
và xử phạt vi phạm trong hoạt động quảng cáo thương mại hiện nay căn cứ theo việc phân chia lĩnh vực quản lý giữa các bộ” [67, tr.4]. Ngoài ra, liên quan đến người dùng internet, người tiêu dùng trong TMĐT, cũng đã có một số nghiên cứu đề cập đến. “Pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử” của Lê Văn Thiệp cho chúng ta một khái niệm về người tiêu dùng trong thương mại điện tử và chỉ rõ những nguyên tắc trong việc bảo vệ người tiêu dùng trong TMĐT [91, tr.33]. Bài nghiên cứu này mới chỉ đề cập đến tình trạng chung của người tiêu dùng trong TMĐT. Trong khi đó, Đoàn Quỳnh Thương trong khi đề cập về các tranh chấp cơ bản trong TMĐT tại bài “Về một số tranh chấp trong thương mại điện tử” đã nhắc đến thực trạng tranh chấp liên quan đến bảo vệ dữ liệu cá nhân của người tiêu dùng trong TMĐT [93, tr.41-42]. Steven C. Bennett trong bài Regulating Online Behavioral Advertising đưa ra một số quan điểm với việc điều chỉnh quảng cáo dựa trên hành vi trực tuyến, có thể là đưa ra các quy định chuyên sâu với mục tiêu chính là đảm bảo quyền riêng tư của người tiêu dùng được bảo vệ, chống việc lạm dụng thông tin người tiêu dùng hoặc một hệ thống kiện tụng công cộng và tư nhân nhằm giải quyết sự dư thừa trong thực tiễn quảng cáo dựa trên hành vi trực tuyến, có thể giải quyết tốt hơn những lo ngại trọng tâm này trong khi duy trì khả năng kinh tế của quảng cáo dựa trên hành vi trực tuyến [115, tr.943]. 1.1.3. Các đề xuất, kiến nghị trong các công trình nghiên cứu có liên quan đến pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Nguyễn Thị Tâm trong Luận án “Hoàn thiện pháp luật về quảng cáo thương mại” đã đưa một số giải pháp như: Xây dựng lại khái niệm quảng cáo thương mại và giải quyết xung đột pháp luật trong lĩnh vực quảng cáo thương mại; Giải pháp hoàn thiện pháp luật về các chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật quảng cáo thương mại… [55] Luận văn thạc sĩ “Pháp luật về hoạt động bán hàng và quảng cáo trên mạng xã hội tại Việt Nam”, tác giả Nguyễn Phan Anh xác định được việc hoàn thiện pháp luật điều chỉnh hoạt động quảng cáo trên mạng xã hội cần thiết để đẩy mạnh hội nhập quốc tế của Việt Nam [43, tr.76-82]. Nguyễn Thị Thu Hương, trong Luận văn “Quản lý nhà nước về dịch vụ quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam”, Vũ Thị Hòa Như trong bài viết Thẩm quyền quản lí hoạt động quảng cáo thương mại theo pháp luật Trung 8
Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á - Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam, Võ Thị Khánh Linh trong bài viết “Thẩm quyền quản lý hoạt động quảng cáo thương mại trực tuyến tại Anh, Singapore và kiến nghị hoàn thiện pháp luật về quảng cáo thương mại trực tuyến Việt Nam”, Lê Ngọc Anh trong bài viết “Thẩm quyền quản lí hoạt động quảng cáo thương mại theo pháp luật Anh, Mỹ và kinh nghiệm cho Việt Nam” nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới để rút ra những bài học đối với việc quản lý nhà nước tại Việt Nam. Trong bài viết To Track or Do Not Track: Advancing Transparency and Individual Control in Online Behavioral Advertising, Omer Tene & Jules Polonetsky nhận định khung pháp lý cho cả quyền riêng tư trực tuyến và ngoại tuyến hiện đang thay đổi nhưng không ở đâu điều này rõ ràng hơn trong môi trường trực tuyến [111, tr.307-308]. Alexander Nill & Robert J. Aalberts trong bài Legal and Ethical Challenges of Online Behavioral Targeting in Advertising nhận định rằng việc nhắm mục tiêu theo hành vi trực tuyến mặc dù có nhiều lợi ích cho cả những người mua hàng và nhà quảng cáo, nhưng thực tế có những khả năng về mặt công nghệ sẽ vi phạm quyền riêng tư của người tiêu dùng ở mức độ nguy hiểm và chưa từng có [99]. 1.1.4. Đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu Nhìn chung, chưa có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến. 1.1.4.1. Các vấn đề mà Luận án sẽ kế thừa Thứ nhất, về mặt lý luận - Các nghiên cứu đã tổng hợp được lý luận quảng cáo thương mại nói chung, đưa ra được một số gợi ý đối với việc nghiên cứu khái niệm dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến. - Các nghiên cứu đã tổng hợp được nguồn luật áp dụng đối với hoạt động quảng cáo thương mại nói chung và nội dung của pháp luật. Thứ hai, về mặt thực tiễn - Các công trình nghiên cứu tiếp cận dưới góc độ luật thực định, cách tiếp cận này giúp đưa ra nền tảng, cơ sở vững chắc để xây dựng nên phương hướng, giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hơn hiệu quả áp dụng pháp luật. - Ngoài các nghiên cứu luật học, có một số nghiên cứu tiếp cận dưới góc độ quản lý nhà nước hay góc độ marketing. 9
- Về mặt phương hướng hoàn thiện hệ thống pháp luật, các nghiên cứu đều chú trọng vào một số định hướng. 1.1.4.2. Những vấn đề chưa được đề cập - Khái niệm, đặc điểm dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến chưa được nhấn mạnh, làm rõ, chưa có sự tách biệt với các loại hình dịch vụ quảng cáo thương mại truyền thống khác. - Chưa có nghiên cứu nào làm rõ khái niệm, đặc điểm của pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet. - Thực tiễn các quy định pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật điều chỉnh dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet chưa được tổng hợp, xem xét cụ thể và đánh giá về những ưu điểm, nhược điểm. 1.1.5. Những vấn đề tiếp tục được triển khai nghiên cứu trong nội dung của luận án Thứ nhất, về mặt lý luận, trên cơ sở phương pháp tiếp cận đa ngành, liên ngành, Luận án sẽ tiếp tục kế thừa và phân tích sâu sắc hơn. Thứ hai, Luận án tiếp tục đánh giá thực trạng các quy định pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến. Thứ ba, từ những nghiên cứu lý luận và thực tiễn ở trên, đề ra một số định hướng, yêu cầu đối với việc hoàn thiện các quy định pháp luật; kiến nghị thêm một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật đối với hoạt động quảng cáo thương mại trực tuyến. 1.2. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu 1.2.1. Cơ sở lý thuyết Để thực hiện nghiên cứu đề tài, luận án dự kiến sẽ sử dụng các lý thuyết nghiên cứu sau: Lý thuyết về thương mại dịch vụ; Lý thuyết về quyền tự do kinh doanh; Lý thuyết về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Lý thuyết về quyền riêng tư, quyền bí mật cá nhân, bảo mật thông tin của người dùng internet. 1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, tác giả đặt ra một số câu hỏi nghiên cứu sau đây: Thứ nhất, về mặt lý luận (i) Dịch vụ quảng cáo trực tuyến trên mạng internet là loại hình dịch vụ như thế nào, có những điểm khác biệt gì với dịch vụ quảng cáo 10
truyền thống? Những rủi ro nào có thể phát sinh trong dịch vụ quảng cáo trực tuyến trên mạng internet? (ii) Pháp luật về dịch vụ quảng cáo trực tuyến trên mạng internet được hiểu như thế nào và bao gồm những nội dung cơ bản nào? Thứ hai, về thực trạng pháp luật về dịch vụ quảng cáo trực tuyến trên mạng internet (i) Thực trạng các quy định pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet ở Việt Nam hiện nay như thế nào, có những ưu điểm và nhược điểm gì? (ii) Áp dụng các quy định pháp luật hiện hành, dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet ở Việt Nam hiện nay có còn rủi ro nào không? Thứ ba, về định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet (i) Việc hoàn thiện pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet ở Việt Nam hiện nay cần dựa trên những yêu cầu gì? (ii) Các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet ở Việt Nam hiện nay là gì? 1.2.3. Giả thuyết nghiên cứu Để trả lời các câu hỏi nghiên cứu luận án đưa ra các giả thuyết nghiên cứu: - Cơ sở lý luận pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet chưa được nghiên cứu một cách đầy đủ, toàn diện. - Các quy định pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet ở Việt Nam hiện nay còn những điểm bất cập tạo ra những hạn chế ảnh hưởng đến các chủ thể tham gia hoạt động quảng cáo thương mại cũng như các chủ thể có liên quan trong xã hội. - Thực trạng thực hiện pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet còn gặp nhiều vướng mắc, hạn chế. - Muốn tạo điều kiện để các chủ thể phát triển dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng Internet, cần phải đổi mới và hoàn thiện mạnh mẽ hệ thống pháp luật cũng như hoạt động tổ chức thực hiện pháp luật. 11
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 Sau khi thực hiện tổng quan tình hình nghiên cứu và xác định cơ sở lý thuyết nghiên cứu đối với đề tài luận án, cho phép rút ra các kết luận sau: 1. Các công trình nghiên cứu này cũng đưa ra một số định hướng cho việc nghiên cứu Luận án. 2. Các công trình nghiên cứu chưa đi sâu vào loại hình dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet nên chưa làm rõ được khái niệm, đặc điểm của loại dịch vụ này và chưa xem xét, đánh giá đến thực tiễn các quy định pháp luật và thực thi pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet. Đây là những vấn đề cơ bản mà Luận án sẽ tiếp tục triển khai. 3. Để thực hiện nghiên cứu đề tài, luận án sử dụng một số lý thuyết nghiên cứu như: Lý thuyết về thương mại dịch vụ, lý thuyết về truyền thông quảng cáo… Chƣơng 2 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN PHÁP LUẬT VỀ DỊCH VỤ QUẢNG CÁO THƢƠNG MẠI TRỰC TUYẾN TRÊN MẠNG INTERNET 2.1. Khái quát lý luận về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 2.1.1. Khái niệm dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 2.1.1.1. Dịch vụ quảng cáo thương mại Với vai trò là một hoạt động trung gian kết nối người bán và người mua với nhau, hoạt động quảng cáo đã ra đời rất sớm cùng với sự phát triển của thương mại. a) Cách hiểu về quảng cáo Theo Từ điển Tiếng Việt, “Quảng cáo là sự trình bày để giới thiệu rộng rãi cho nhiều người biết đến nhằm tranh thủ được nhiều khách hàng”. Dưới góc độ pháp lý, quảng cáo cũng được đề cập đến trong các từ điển luật học và các văn bản pháp luật. Còn tại Việt Nam, khái niệm quảng cáo cũng được đề cập trong một số văn bản pháp luật khác nhau. b) Dịch vụ quảng cáo thương mại 12
Hoạt động quảng cáo thương mại có thể do các thương nhân – những nhà sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ tự mình thực hiện; tuy vậy, trong môi trường kinh doanh ngày càng theo hướng chuyên nghiệp hóa, để đạt được hiệu quả cao, các thương nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đã sử dụng dịch vụ quảng cáo thương mại của các thương nhân kinh doanh quảng cáo chuyên nghiệp thông qua các hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại. 2.1.1.2. Dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Tuy không có một định nghĩa chính thức nào về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến dù trên thế giới hay ở Việt Nam, với sự phân tích ở phần trên về dịch vụ quảng cáo thương mại và hoạt động trực tuyến, tác giả đưa ra định nghĩa: “Dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet là dịch vụ trong đó sử dụng các công nghệ thông tin, các phương tiện điện tử được kết nối trong môi trường mạng internet để giới thiệu đến công chúng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có mục đích sinh lợi hay thông tin về thương nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được giới thiệu nhằm xúc tiến hoạt động thương mại cho thương nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đó”. 2.1.1.3. Phân loại dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet a) Dựa vào cách thức tính tiền đối với người quảng cáo b) Dựa vào cách thức thực hiện quảng cáo thương mại trực tuyến 2.1.2. Đặc điểm của dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet * Thứ nhất, dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet thực hiện truyền bá thông tin, quảng bá cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ để giới thiệu đến công chúng thông qua các công nghệ thông tin, các phương tiện điện tử được kết nối trong môi trường mạng internet. * Thứ hai, dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến có sự tham gia của nhiều cá nhân, tổ chức có liên quan đến hoạt động thương mại. * Thứ ba, mục đích của các bên chủ thể khi tham gia DVQCTMTT. 2.1.3. Những lợi ích và rủi ro của dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 2.1.3.1. Lợi ích của quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 13
- Chi phí thực hiện thấp - Khả năng tiếp cận khách hàng mục tiêu tốt hơn - Khả năng tương tác với khách hàng - Hiệu quả cao và dễ quản lý. 2.1.3.2. Rủi ro của quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet - Đối với người quảng cáo - Đối với người tiêu dùng, người dùng internet. 2.2. Lý luận pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 2.2.1. Khái niệm pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Tác giả tạm đưa ra khái niệm pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet là tổng hợp các quy phạm pháp luật của Nhà nước điều chỉnh các quan hệ xã hội giữa các chủ thể phát sinh trong quá trình thực hiện dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet nhằm mục đích sinh lợi. Trong quá trình thực hiện “dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet” (đã được làm rõ ở phần trên), có nhiều quan hệ xã hội phát sinh giữa nhiều loại chủ thể khác nhau. Đó là ba loại chủ thể cơ bản: người quảng cáo (advertiser), mạng lưới quảng cáo (advertising network) và người phát hành quảng cáo (publisher); cùng với sự tham gia của người dùng internet đóng vai trò là người tiếp nhận quảng cáo cũng như người tiêu dùng nếu như họ thực hiện việc mua hàng hóa dựa trên các quảng cáo này. 2.2.2. Đặc điểm của pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Thứ nhất, pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet có sự giao thoa giữa nhiều lĩnh vực pháp luật, có sự tham gia quản lý của nhiều cơ quan nhà nước. Thứ hai, pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet hài hòa giữa quyền tự do kinh doanh của các thương nhân và vấn đề bảo vệ người tiêu dùng, người dùng internet. Thứ ba, do quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet gắn với môi trường kỹ thuật số nên pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet cũng gặp nhiều khó khăn trong việc xác định hành vi vi phạm, xác định chủ thể tham gia hay chủ thể có liên quan đến hành vi đó. 14
Thứ tư, pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet điều chỉnh đối với các chủ thể có mức độ hiểu biết khác nhau đối với các phương tiện điện tử, mạng internet. 2.2.3. Hệ thống văn bản điều chỉnh dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 2.2.4. Nguyên tắc cơ bản của pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Một là: Bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội Hai là: Tôn trọng và bảo vệ quyền lợi người dùng internet, người tiêu dùng khi tham gia mua sắm hàng hóa, dịch vụ qua mạng nternet Ba là: Tôn trọng quyền tự do quảng cáo của thương nhân trên mạng Internet Bốn là: Bảo vệ tính mạng sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của cá nhân, tổ chức 2.2.5. Những nội dung cơ bản của pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 2.2.5.1. Điều kiện kinh doanh dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Điều kiện kinh doanh dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet được nhà làm luật quy định theo hai hướng: một là các điều kiện về nội dung của quảng cáo hay chính là thông điệp quảng cáo sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và hai là các điều kiện để kinh doanh các loại dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet. 2.2.5.2. Chủ thể trong dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Trong mô hình kinh doanh dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến hiện nay, có 3 loại chủ thể cơ bản tham gia mô hình, bao gồm: người quảng cáo (advertiser), mạng lưới quảng cáo (advertising network, viết tắt: ad network) và người phát hành quảng cáo (publisher). 2.2.5.3. Hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Trong bài Luận án này, tác giả không đề cập đến những hợp đồng thiết kế sản phẩm quảng cáo mà các công ty thiết kế hoàn thành dựa trên yêu cầu từ người quảng cáo vì hợp đồng này đối với phương thức quảng cáo truyền thống cũng vậy, không có sự khác biệt với quảng cáo thương 15
mại trực tuyến, hầu như không ảnh hưởng đến quá trình thực hiện dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến. Một là, hợp đồng cung ứng dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến Hai là, hợp đồng phát hành quảng cáo (hợp đồng hợp tác quảng cáo) Ba là, hợp đồng đại lý quảng cáo. 2.2.5.4. Quản lý nhà nước trong dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Những rủi ro tiềm ẩn đã được trình bày ở phần trên đối với các chủ thể tham gia vào quảng cáo thương mại trực tuyến là một vấn đề lớn cần lưu tâm từ phía nhà nước, cần có sự tác động từ phía nhà nước, nói cách khác là một cơ chế quản lý nhà nước đối với dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet để vừa phát huy những lợi ích của quảng cáo thương mại trực tuyến cũng như kiểm soát được những bất trắc mà loại hình dịch vụ này mang lại cho xã hội. Sau đây, chúng ta xem xét cơ chế quản lý quảng cáo ở một số nước trên thế giới: * Ở Singapore Singapore là một trong số ít những nước trên thế giới xây dựng Bộ luật quảng cáo kèm theo một loạt phụ lục để cụ thể hóa việc điều chỉnh hoạt động quảng cáo dưới các hình thức khác nhau. Cơ quan quản lý chất lượng quảng cáo tại Singapore (ASAS) được thành lập vào năm 1976 với mục đích chính để thúc đẩy quảng cáo một cách đạo đức ở Singapore, là một cơ chế tự điều chỉnh trong ngành quảng cáo, là một hội đồng tư vấn cho Hiệp hội Người tiêu dùng Singapore (CASE). * Ở Vương quốc Anh Quy định quảng cáo ở Anh có nhiều hình thức khác nhau, bao gồm hệ thống tự quản lý tiêu chuẩn được thiết lập và tôn trọng, tồn tại bên cạnh các luật bao gồm Bảo vệ người tiêu dùng khỏi Quy định giao dịch không lành mạnh và Bảo vệ doanh nghiệp khỏi Quy định tiếp thị sai lệch. Các cơ quan quản lý khác nhau đóng vai trò khác nhau bao gồm Ủy ban về tiêu chuẩn quảng cáo - ASA - quản lý hệ thống tự quản lý, văn phòng Tiêu chuẩn Giao dịch của chính quyền địa phương và Cơ quan Thị trường và Cạnh tranh - CMA. * Ở Hoa Kỳ Việc tiếp thị và quảng cáo trên nternet đều phải tuân theo luật, cũng như bất kỳ phương tiện truyền thông nào khác Các quy tắc cơ bản 16
được thực thi bởi Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) theo Đạo luật Ủy ban Thương mại Liên bang. FTC có nhiệm vụ đưa ra các tuyên bố chính sách, hướng dẫn chi tiết, hội thảo và các thông báo hiện tại cho các quy định quảng cáo. * Ở Trung Quốc Trong nhiều năm qua, chính phủ Trung Quốc đã chuyển sự tập trung sang việc quy định chặt chẽ hơn việc quảng cáo và gần đây là quảng cáo trực tuyến. Nối tiếp việc sửa đổi Luật quảng cáo được thực hiện vào năm 2015, Cục Quản lý Công nghiệp và Thương mại (SAIC) mới ban hành văn bản Các biện pháp tạm thời cho Quản trị Quảng cáo Internet (phần Phụ lục), bắt đầu có hiệu lực vào ngày 1 tháng 9 năm 2016; trong đó, Trung Quốc ngầm thể hiện sự kiểm soát chặt chẽ hơn đối với các người quảng cáo muốn quảng bá hàng hóa, dịch vụ của mình tại đất nước này. 2.2.5.5. Bảo vệ quyền lợi của người dùng internet trong quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Vấn đề đầu tiên là việc được cung cấp thông tin sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không chính xác, gây nhầm lẫn dẫn đến việc quyền lợi trực tiếp bị xâm hại. Vấn đề thứ hai có thể gặp phải ở tất cả người dùng internet tiếp nhận quảng cáo dù là người tiêu dùng hay không: để đặt các quảng cáo tự động một cách có hiệu quả nhất (tức là tìm đến đúng khách hàng mục tiêu), những đơn vị phân phối, phát hành quảng cáo đã sử dụng những cách thức nhất định để thu thập thông tin về sở thích, hoạt động của người đó thông qua những hoạt động của họ trên internet. KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 Sau khi nghiên cứu những vấn đề lý luận pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet, cho phép rút ra các kết luận sau: 1. Dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ứng dụng các công nghệ mạng máy tính, các phương tiện điện tử để nhằm mục đích xúc tiến cho hoạt động thương mại của các thương nhân. 2. Pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh giữa các chủ thể trong quá trình thực hiện dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet nhằm mục đích sinh lợi. Chƣơng 3 THỰC TRẠNG CÁC QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VÀ THỰC THI PHÁP LUẬT VỀ DỊCH VỤ QUẢNG CÁO 17
THƢƠNG MẠI TRỰC TUYẾN TRÊN MẠNG INTERNET TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY 3.1. Thực trạng các quy định pháp luật về dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet ở Việt Nam hiện nay 3.1.1. Các quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet 3.1.1.1. Về điều kiện đối với đối tượng quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Pháp luật Việt Nam cũng như pháp luật các nước trên thế giới, khi nói về nội dung quảng cáo thường cũng đưa ra những tiêu chí nhất định đối với các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt như thuốc, rượu bia, thuốc lá hay các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có liên quan đến các đối tượng như trẻ em. Nghị định 181/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật quảng cáo 2012 đã đưa ra những điều kiện cụ thể đối với các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt như thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, sữa và sản phẩm dinh dưỡng bổ sung, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, chế phẩm sinh học… từ Điều 3 đến Điều 11. 3.1.1.2. Về điều kiện để kinh doanh các dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Qua mạng internet, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến có thể sử dụng nhiều kênh/phương tiện để truyền thông điệp quảng cáo, một số phương tiện trong đó chủ sở hữu sẽ phải cần đến các giấy phép từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền để thực hiện việc kinh doanh dịch vụ quảng cáo thương mại trên đó. 3.1.2. Các quy định về chủ thể trong dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến trên mạng internet Thứ nhất, người quảng cáo Có thể thấy luật quy định hai loại nhà quảng cáo tham gia vào dịch vụ quảng cáo thương mại trực tuyến là tổ chức kinh tế và cá nhân. Thứ hai, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo Theo Khoản 6 Điều 2 Luật Quảng cáo 2012, “người kinh doanh dịch vụ quảng cáo là tổ chức, cá nhân thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình quảng cáo theo hợp đồng cung ứng dịch vụ quảng cáo với người quảng cáo”. Thứ ba, người phát hành quảng cáo Theo Khoản 7 Điều 2 Luật Quảng cáo 2012, người phát hành quảng cáo là “tổ chức, cá nhân dùng phương tiện quảng cáo thuộc trách nhiệm quản lý của mình giới thiệu sản phẩm quảng cáo đến công chúng, bao gồm cơ quan báo chí, nhà xuất bản, chủ trang thông tin điện tử, người tổ chức 18