Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hình ảnh cộng hưởng từ sức căng khuếch tán, tưới máu thận ghép và mối liên quan với lâm sàng và siêu âm Doppler

Suy thận mạn và ghép thận là những vấn đề y tế cấp thiết tại Việt Nam. Luận án này tập trung vào việc ứng dụng các kỹ thuật hình ảnh cộng hưởng từ tiên tiến để đánh giá chức năng và phát hiện sớm các biến chứng ở thận ghép, một lĩnh vực còn hạn chế nghiên cứu tại Việt Nam.

Luận án này hướng đến các nhà nghiên cứu, bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh, thận học, và các chuyên gia y tế quan tâm đến lĩnh vực ghép tạng và ứng dụng kỹ thuật hình ảnh tiên tiến trong y học.

Nghiên cứu này giải quyết tính thời sự của suy thận mạn và ghép thận tại Việt Nam, đặc biệt là nhu cầu đánh giá sớm các biến chứng ở thận ghép trước khi có biểu hiện lâm sàng rõ rệt. Mặc dù hình ảnh cộng hưởng từ sức căng khuếch tán (DTI) và tưới máu không tiêm thuốc (ASL) đã được ứng dụng trên thế giới để đánh giá chức năng thận, việc nghiên cứu mối liên quan giữa các chỉ số CHT với các triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng và siêu âm Doppler tại Việt Nam còn hạn chế. Mục tiêu của luận án là khảo sát các đặc điểm hình thái, cộng hưởng từ sức căng khuếch tán và tưới máu của thận bình thường, đồng thời nghiên cứu những biến đổi của các chỉ số sức căng khuếch tán (FA, ADC) và tưới máu thận (RBF) ở thận ghép trước và sau ghép, cũng như tìm hiểu mối liên quan của chúng với các yếu tố lâm sàng và siêu âm Doppler. Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện TƯQĐ 108 từ tháng 12/2020 đến 12/2023, với đối tượng bao gồm 35 bệnh nhân hiến thận và 35 bệnh nhân nhận thận. Các bệnh nhân được chụp CHT 3.0T với các chuỗi xung hình thái, sức căng khuếch tán và tưới máu không tiêm thuốc. Các chỉ số như thể tích thận, đường kính động mạch thận, FA, ADC, số bó sợi, và RBF (vỏ và tủy) được đo lường và phân tích mối tương quan với huyết áp, lượng nước tiểu, creatinin huyết thanh, eGFR và chỉ số sức cản thành mạch (RI) trên siêu âm Doppler. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra sự khác biệt rõ ràng giữa thận bình thường và thận ghép. Giá trị trung bình của FA thận bình thường là 0,50 ± 0,38, ADC là 3,05 ± 0,3 (×10-3 mm²/s), và RBF vỏ thận dao động từ 198,0 - 202,3 ml/phút/100g, cao hơn đáng kể so với RBF tủy thận (48,3 - 51,8 ml/phút/100g). Một phát hiện quan trọng là mối tương quan nghịch mạnh giữa chỉ số sức cản thành mạch (RI) và lưu lượng máu vỏ thận (RBF) (r = -0,74, p < 0,001), cho thấy khi sức cản thành mạch tăng, tưới máu thận giảm đáng kể. Ngoài ra, lưu lượng máu tủy thận (RBF tủy) có tương quan thuận với mức lọc cầu thận ước tính (eGFR) (r = 0,39, p = 0,02), trong khi ADC tủy thận tương quan nghịch với nồng độ creatinin máu (r = -0,34, p = 0,04). Những kết quả này khẳng định giá trị của phương pháp cộng hưởng từ tiên tiến trong đánh giá chức năng thận ghép, đồng thời đặt nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo nhằm đánh giá sự thay đổi của các chỉ số MRI theo thời gian và xác định giá trị tiên lượng của chúng đối với sự sống còn của thận ghép. Đây là một trong những nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng các kỹ thuật CHT tiên tiến này trong đánh giá thận ghép.