Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Thị trường quyền sử dụng đất ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> DAOSAVANH KHEUAMYXAY<br /> <br /> THÞ TR¦êNG QUYÒN Sö DôNG §ÊT<br /> ë CéNG HßA D¢N CHñ NH¢N D¢N LµO<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ<br /> CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ CHÍNH TRỊ<br /> Mã số: 62 31 01 02<br /> <br /> HÀ NỘI - 2016<br /> <br /> Công trình được hoàn thành<br /> tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Khắc Thanh<br /> <br /> Phản biện 1:<br /> <br /> Phản biện 2:<br /> Phản biện 3:<br /> <br /> Luận án được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện<br /> họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> Vào hồi<br /> <br /> giờ<br /> <br /> ngày<br /> <br /> tháng<br /> <br /> năm 201<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Quốc gia<br /> và Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Đất đai là sản phẩm của tự nhiên, là nguồn tài nguyên vô cùng quý<br /> giá, là tặng vật của tự nhiên cho con người, là tài sản quan trọng của quốc<br /> gia, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là điều kiện rất cần thiết để con người tồn<br /> tại và tái sản xuất các thế hệ kế tiếp nhau của loài người, là điều kiện của<br /> lao động; đất đai kết hợp với lao động là nguồn gốc sinh ra mọi của cải vật<br /> chất. Tuy nhiên, để phát huy tốt vai trò của mình, đất đai, một mặt phải<br /> được đánh giá một cách đầy đủ về tiềm năng lợi thế, mặt khác, đất đai phải<br /> được chuyển hóa thành hàng hóa.<br /> Cộng hòa Dân chủ Nhân dân (CHDCND) Lào là một trong các quốc gia<br /> đang trong quá trình chuyển đổi từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung sang cơ chế<br /> thị trường. Vì vậy, các loại thị trường đã và đang từng bước được hình thành<br /> và phát huy tác dụng, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất (TTQSDĐ).<br /> Việc xác lập quyền sử dụng đất (QSDĐ) đã tạo điều kiện để người nông dân<br /> quay về với đất đai, yên tâm đầu tư khai thác đất đai, từng bước gắn khai thác<br /> với bảo vệ và nâng cao chất lượng đất đai, tạo nên những thành tựu của sản<br /> xuất nông nghiệp. Đặc biệt, QSĐĐ được xác lập đã cho phép hình thành<br /> TTQSDĐ đối với các hoạt động phi nông nghiệp, tạo điều kiện chuyển đổi mục<br /> đích sử dụng đất nông nghiệp sang xây dựng các khu công nghiệp, khu đô thị,<br /> xây dựng các cơ sở hạ tầng, từng bước hình thành thị trường bất động sản.<br /> Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi đó TTQSDĐ biến động phức<br /> tạp, chưa phù hợp với quá trình chuyển đổi nền kinh tế sang kinh tế thị<br /> trường, gần đây còn có những biểu hiện vượt khỏi tầm kiểm soát của Nhà<br /> nước. Đặc biệt, các hoạt động của TTQSDĐ ở Lào còn chủ yếu diễn ra<br /> trên thị trường ngầm, cản trở hoạt động kiểm soát của Nhà nước về thuế<br /> giao dịch đất khiến thất thu ngân sách nhà nước. Xuất phát từ lý do trên, đề<br /> tài “Thị trường quyền sử dụng đất ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào”<br /> được chọn làm đối tượng nghiên cứu trong luận án tiến sĩ.<br /> 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu<br /> 2.1. Mục đích nghiên cứu<br /> Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận về TTQSDĐ, luận án phân<br /> tích đánh giá thực trạng TTQSDĐ ở CHDCND Lào nhằm đề xuất quan<br /> điểm và giải pháp thúc đẩy phát triển lành mạnh và hiệu quả TTQSDĐ ở<br /> CHDCND Lào tới năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu<br /> - Làm rõ những vấn đề lý luận về TTQSDĐ và vai trò của nó trong<br /> nền kinh tế thị trường.<br /> - Nghiên cứu kinh nghiệm phát triển TTQSDĐ của Việt Nam và<br /> Trung Quốc từ đó rút ra bài học cho CHDCND Lào về TTQSDĐ.<br /> - Phân tích đánh giá thực trạng TTQSDĐ ở CHDCND Lào, chỉ ra<br /> những vấn đề đặt ra và nguyên nhân tạo tiền đề cho việc đề xuất quan<br /> điểm và giải pháp tương ứng.<br /> - Đề xuất những quan điểm và giải pháp nhằm phát triển TTQSDĐ ở<br /> CHDCND Lào giai đoạn đến năm 2025 và tầm nhìn đến 2030.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 3.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu của luận án được xác định là thị trường quyền<br /> sử dụng đất, nơi hàng hóa được mua bán là quyền sử dụng đất.<br /> 3.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> - Về không gian nghiên cứu: Luận án nghiên cứu ở nước CHDCND<br /> Lào, trong đó tập trung khảo sát và nghiên cứu ở các trung tâm dân cư và<br /> ven đô.<br /> - Về thời gian nghiên cứu: Các khảo sát đều được bắt đầu từ năm 1995<br /> (thời điểm bắt đầu thực thi Nghị định số 42/TTg, ngày 11/3/1994 về thí<br /> điểm cấp giấy chứng nhạn quyền sử dụng đất được triển khai) đến 2015.<br /> 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu<br /> 4.1. Cơ sở lý luận<br /> - Cơ sở lý luận của luận án là lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, các<br /> quan điểm, đường lối chính sách của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào,<br /> pháp luật của Nhà nước CHDCND Lào về vấn đề TTQSDĐ, đồng thời sử<br /> dụng chọn lọc các kết quả nghiên cứu trong một số công trình của các tác<br /> giả trong và ngoài nước có liên quan đến luận án.<br /> - Cơ sở thực tiễn của luận án dựa trên kết quả nghiên cứu về TTQSDĐ<br /> ở Việt Nam và Trung Quốc rút ra một số kinh nghiệm cho việc phát triển<br /> TTQSDĐ ở CHDCND Lào.<br /> 4.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> Luận án dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin như<br /> phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, đặc biệt là phương<br /> pháp trừu tượng hóa khoa học. Đồng thời có sử dụng các phương pháp<br /> <br /> 3<br /> <br /> như: phương pháp lôgic với lịch sử, phương pháp khảo sát, phương pháp<br /> tổng kết kinh nghiệm, phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp<br /> hệ thống hóa, so sánh, phương pháp thống kê, sử dụng số liệu thống kê để<br /> làm rõ đối tượng nghiên cứu.<br /> 5. Những đóng góp mới của luận án<br /> Thứ nhất, Luận án góp phần hệ thống hoá các vấn đề lý thuyết cơ bản<br /> TTQSDĐ trong điều kiện đặc thù của chế độ SHTD về đất đai ở<br /> CHDCND Lào.<br /> Thứ hai, Luận án tập trung phân tích thực trạng TTQSDĐ ở<br /> CHDCND Lào, tiếp cận theo cấu trúc và các nhân tố ảnh hưởng của thị<br /> trường, chỉ ra những vấn đề đặt ra và nguyên nhân của những hạn chế yếu<br /> kém trong việc phát triển TTQSDĐ.<br /> Thứ ba, Luận án đưa ra đề xuất hệ thống các giải pháp đồng bộ nhằm<br /> tắc động đến việc phát triển TTQSDĐ ở CHDCND Lào trong thời gian tới.<br /> 6. Kết cấu của luận án<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội<br /> dung luận án gồm có 4 chương, 12 tiết.<br /> Chương 1<br /> TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU<br /> LIÊN QUAN ĐẾN THỊ TRƯỜNG QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT<br /> 1.1. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN<br /> DÂN LÀO<br /> <br /> 1.1.1. Các đề tài nghiên cứu<br /> Ở CHDCND Lào, chưa có nhiều công trình nghiên cứu dưới dạng dề<br /> tài khoa học liên quan trực tiếp đến TTQSDĐ, chỉ có một số đề tài nghiên<br /> cứu dưới dạng hợp tác với nước ngoài như: “Nghiên cứu về thị trường đất<br /> đai trong thành thị ở Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào” và “Nghiên cứu về<br /> thị trường đất đai ở nông thôn tại Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào”<br /> nghiên cứu vào 2007 của B. Wehrmann và cộng sự.<br /> 1.1.2. Các bài viết trên tạp chí khoa học<br /> Có nhiều bài viết liên quan đến đất đai được đăng trên các tạp chí lớn<br /> của CHDCND Lào, có thể kể đến bài “Vai trò của Nhà nước trong vốn<br /> hóa đất đai ở nước ta”(2009) của Khăm Pha Xay Nha Xeng, bài“Đất đai<br /> <br />