Tóm tắt luận án Tiến sĩ Triết học: Quan hệ giữa nâng cao năng lực giảng dạy và năng lực nghiên cứu khoa học của giảng viên Khoa học Xã hội và Nhân văn ở các trường Đại học Quân sự hiện nay

Chia sẻ: Nguyen Minh Cuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

55
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án với mục đích thông qua góc độ Triết học nghiên cứu một cách cơ bản, hệ thống một số vấn đề lý luận và thực tiễn quan hệ nâng cao năng lực giảng dạy và nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học của giảng viên Khoa học Xã hội Nhân văn; trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp cơ bản giải quyết quan hệ này ở các trường Đại học Quân sự hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án Tiến sĩ Triết học: Quan hệ giữa nâng cao năng lực giảng dạy và năng lực nghiên cứu khoa học của giảng viên Khoa học Xã hội và Nhân văn ở các trường Đại học Quân sự hiện nay

Bé GI¸O DôC Vμ §μO T¹O Bé QUèC PHßNG HäC VIÖN CHÝNH TRÞ [ ] §INH XU¢N KHU£ QUAN HÖ GI÷A N¢NG CAO N¡NG LùC GI¶NG D¹Y Vμ N¡NG LùC NGHI£N CøU KHOA HäC CñA GI¶NG VI£N KHOA HäC X· HéI NH¢N V¡N ë C¸C TR¦êNG §¹I HäC QU¢N Sù HIÖN NAY Chuyªn ngµnh: Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö M· sè: 62 22 80 05 TãM T¾T LUËN ¸N TIÕN SÜ TRIÕT HäC Hμ néi - 2010
C¤NG TR×NH §¦îC HOμN THμNH T¹I HäC VIÖN CHÝNH TRÞ - Bé QUèC PHßNG Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: 1. PGS, TS. Phïng v¨n ThiÕt 2. TS. NguyÔn Hïng Oanh Ph¶n biÖn 1: PGS, TS TrÇn Thµnh Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh Ph¶n biÖn 2: PGS, TS NguyÔn Xu©n Thµnh Häc viÖn Quèc phßng Ph¶n biÖn 3: PGS, TS D−¬ng V¨n Minh ViÖn Khoa häc XH&NV, Bé Quèc phßng LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ t¹i Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Nhµ n−íc theo quyÕt ®Þnh sè: 1709/Q§-BGD§T ngµy 07 th¸ng 05 n¨m 2010 cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, häp t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ - Bé Quèc phßng Vµo håi 17 giê 00 ngµy 29 th¸ng 06 n¨m 2010 Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i: - Th− viÖn Quèc gia - Th− viÖn Qu©n ®éi - Th− viÖn Häc viÖn ChÝnh trÞ
DANH MôC C¸C C¤NG TR×NH KHOA HäC CñA T¸C GI¶ §∙ C¤NG Bè Cã LI£N QUAN §ÕN §Ò TμI 1. §inh Xu©n Khuª (2005), “Mét sè yªu cÇu ®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y c¸c m«n lý luËn M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh ë c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng hiÖn nay”, T¹p chÝ Ph¸t triÓn gi¸o dôc, sè 7(79), tr .20 - 22. 2. §inh Xu©n Khuª (2007), “N©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¶ng viªn khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë c¸c tr−êng sÜ quan qu©n ®éi”, T¹p chÝ Nhµ tr−êng qu©n ®éi, sè 3, tr. 31 - 33. 3. §inh Xu©n Khuª (2007), “N©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng ®¹i häc hiÖn nay”, T¹p chÝ Gi¸o dôc, sè 167, kú 1 – 7, tr6 – 7, 15. 4. §inh Xu©n Khuª (2007), “X©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay theo t− t−ëng Hå ChÝ Minh”, T¹p chÝ Gi¸o dôc lý luËn chÝnh trÞ qu©n sù, sè 3, tr. 74 - 76. 5. §inh Xu©n Khuª (2007), “Mét sè yªu cÇu g¾n kÕt gi÷a n©ng cao chÊt l−îng nghiªn cøu khoa häc víi gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay”, T¹p chÝ Khoa häc vµ chiÕn thuËt, Tr−êng sÜ quan Lôc qu©n 2, sè 3, tr. 54 - 57.
Më §ÇU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc lµ hai lÜnh vùc ho¹t ®éng quan träng lu«n ®−îc §¶ng vµ Nhµ n−íc hÕt søc quan t©m. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh: Ph¸t triÓn m¹nh, kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ víi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®Ó thùc sù ph¸t huy vai trß lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc. §ång thêi, ®Æt ra yªu cÇu n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc toµn diÖn, trong ®ã chó träng ®æi míi hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc vµ sau ®¹i häc, g¾n ®µo t¹o víi sö dông, trùc tiÕp phôc vô chuyÓn ®æi c¬ cÊu lao ®éng, ph¸t triÓn nhanh nguån nh©n lùc chÊt l−îng cao, nhÊt lµ chuyªn gia ®Çu ngµnh.., cã c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch g¾n kÕt cã hiÖu qu¶ tr−êng ®¹i häc víi c¬ së nghiªn cøu khoa häc vµ doanh nghiÖp ®Ó chuyÓn giao kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu ®ã, ®ßi hái c¸c tr−êng ®¹i häc nãi chung vµ c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù nãi riªng ph¶i cã sù g¾n kÕt gi÷a n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc. HiÖn nay, tr−íc sù ph¸t triÓn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, sù më réng giao l−u vµ héi nhËp quèc tÕ, yªu cÇu ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, yªu cÇu cña sù nghiÖp x©y dùng Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam “c¸ch m¹ng, chÝnh quy, tinh nhuÖ, tõng b−íc hiÖn ®¹i”, ®ang ®Æt ra yªu cÇu míi ®èi víi sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng. VÊn ®Ò cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh cña qu¸ tr×nh nµy lµ ph¶i ®µo t¹o, båi d−ìng n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc, nhÊt lµ n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña ®éi ngò gi¶ng viªn, trong ®ã cã gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n (KHXHNV) ®¸p øng môc tiªu, yªu cÇu nhiÖm vô ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng. N©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y (NLGD) vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc (NLNCKH) cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých, kÕ ho¹ch, néi dung, h×nh thøc, biÖn ph¸p tiÕn hµnh riªng vµ t¹o nªn nh÷ng kÕt qu¶ kh¸c nhau. Nh−ng ®Òu diÔn ra trong m«i tr−êng s− ph¹m qu©n sù; chÞu sù l·nh ®¹o, qu¶n lý cña c¸c chñ thÓ ë c¸c nhµ tr−êng vµ ®Òu h−íng ®Õn môc ®Ých chung thèng nhÊt. Th«ng qua ho¹t ®éng cña chñ thÓ mµ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cã sù t¸c ®éng, rµng buéc, quy ®Þnh, thóc ®Èy, chuyÓn ho¸ lÉn nhau gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng. HiÖn thùc ho¸ ®−êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu©n ®éi thêi kú míi, trong nh÷ng n¨m qua c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù (§HQS) ®· cã sù quan t©m n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV vµ tạo ®iÒu kiÖn, m«i tr−êng thuËn lîi ®Ó ng−êi gi¶ng viªn ph¸t huy n¨ng lùc trong häc tËp, nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®−îc, th× viÖc gi¶i quyÕt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp nhÊt ®Þnh. Nguyªn nh©n c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ®ã lµ do ch−a cã sù thèng nhÊt trong nhËn thøc vµ tæ chøc thùc hiÖn cña c¸c chñ thÓ, ch−a t¹o ra ®−îc nh÷ng nh©n tè ®éng lùc thóc ®Èy ng−êi gi¶ng viªn tÝch cùc tù gi¸c tham gia nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o cña nhµ tr−êng. T×nh tr¹ng
2 Êy nÕu chËm ®−îc kh¾c phôc sÏ trùc tiÕp lµm gi¶m sót chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o sÜ quan ë c¸c nhµ tr−êng. V× vËy, viÖc lùa chän vµ nghiªn cøu mét c¸ch c¬ b¶n, hÖ thèng vÒ “Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay” lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cÊp thiÕt. 2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu Môc ®Ých: D−íi gãc ®é triÕt häc nghiªn cøu mét c¸ch c¬ b¶n, hÖ thèng mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV, trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n gi¶i quyÕt quan hÖ nµy ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. NhiÖm vô: Mét lµ, lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS; Hai lµ, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng; chØ ra nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng vµ yªu cÇu ®èi víi quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay; Ba lµ, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p c¬ b¶n gi¶i quyÕt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. 3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn ¸n - Kh¸ch thÓ vµ ®èi t−îng nghiªn cøu + Kh¸ch thÓ nghiªn cøu cña luËn ¸n, lµ n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n. + §èi t−îng nghiªn cøu cña luËn ¸n, lµ quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n. - Ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn ¸n, lµ quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS cña Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay. 4. C¬ së lý luËn, thùc tiÔn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - C¬ së lý luËn cña luËn ¸n: Lµ hÖ thèng quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, ®−êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng, Nhµ n−íc, chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, cña §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng, Bé Quèc phßng vÒ vÊn ®Ò gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc. - C¬ së thùc tiÔn cña luËn ¸n: T¸c gi¶ nghiªn cøu, kh¶o s¸t thùc tr¹ng cña quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. Tham kh¶o kÕt qu¶ ®iÒu tra x· héi häc cña nhiÒu c«ng tr×nh khoa häc cã liªn quan ®Õn luËn ¸n, c¸c b¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng §HQS, c¬ quan chøc n¨ng Bé Quèc phßng. - Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña luËn ¸n: Dùa trªn c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö. LuËn ¸n sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p nhËn thøc khoa häc nh−: ph©n tÝch vµ tæng hîp; quy n¹p vµ diÔn dÞch; hÖ thèng vµ cÊu tróc; lÞch sö vµ l«gÝc; kh¸i qu¸t ho¸ vµ trõu t−îng ho¸; ®iÒu tra x· héi häc; so s¸nh, thèng kª; ph−¬ng ph¸p chuyªn gia ®Ó lµm râ vÊn ®Ò d−íi gãc ®é triÕt häc. 5. Nh÷ng ®ãng gãp míi cña luËn ¸n - Lµm râ NLGD vµ NLNCKH víi t− c¸ch lµ hai thµnh tè thèng nhÊt trong mét chñ thÓ: gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n, ®−îc thùc hiÖn bëi hai nhiÖm vô thèng nhÊt trong mét qu¸ tr×nh: qu¸ tr×nh gi¸o dôc - ®µo t¹o, võa thèng nhÊt, võa bao hµm sù kh¸c biÖt.
3 - LuËn gi¶i thùc chÊt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS trªn ba khÝa c¹nh: ®ã lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh; lµ sù t¸c ®éng, thóc ®Èy; vµ sù x©m nhËp, chuyÓn hãa lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. §ång thêi, lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt cña quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ chØ ra nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng cña mèi quan hÖ. Trªn c¬ së ®ã, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p c¬ b¶n gi¶i quyÕt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. 6. ý nghÜa cña luËn ¸n - LuËn ¸n cung cÊp nh÷ng luËn cø khoa häc cho ho¹t ®éng l·nh ®¹o, chØ ®¹o c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d−ìng ®éi ngò gi¶ng viªn gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi. - Gãp phÇn ®Þnh h−íng cho ®éi ngò gi¶ng viªn ë c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi phÊn ®Êu, rÌn luyÖn n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc thùc hiÖn tèt nhiÖm vô cña m×nh. - LuËn ¸n cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu, gi¶ng d¹y ë c¸c nhµ tr−êng trong vµ ngoµi qu©n ®éi. 7. KÕt cÊu cña luËn ¸n LuËn ¸n ®−îc kÕt cÊu gåm: më ®Çu, 4 ch−¬ng (10 tiÕt), kÕt luËn, danh môc c«ng tr×nh khoa häc cña t¸c gi¶ ®· ®−îc c«ng bè, danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc. Ch−¬ng 1 Tæng quan T×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Ò tμi luËn ¸n 1.1. Quan ®iÓm cña c¸c nhµ kinh ®iÓn M¸c - Lªnin, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam liªn quan ®Õn ®Ò tµi luËn ¸n C¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c - Lªnin tuy ch−a cã mét t¸c phÈm chuyªn biÖt nµo bµn vÒ n¨ng lùc, nh−ng trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh, c¸c «ng ®· ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò n¨ng lùc cña con ng−êi trong ho¹t ®éng nãi chung vµ trong ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o nãi riªng. Kh¸c víi c¸c nhµ duy vËt siªu h×nh, th−êng ®ång nhÊt n¨ng lùc ng−êi víi b¶n n¨ng, víi c¸i v« thøc bÊt biÕn cña nã, ®ång nhÊt tÝnh chØnh thÓ cña n¨ng lùc víi mét yÕu tè cÊu thµnh nã; c¸c nhµ duy t©m, t«n gi¸o ®ång nhÊt n¨ng lùc víi tinh thÇn, th−îng ®Õ ho¸ n¨ng lùc ng−êi; c¸c nhµ m¸cxÝt nãi ®Õn n¨ng lùc lµ nãi ®Õn nh÷ng lùc l−îng b¶n chÊt ng−êi tøc lµ nh÷ng yÕu tè søc m¹nh cña con ng−êi ®−îc huy ®éng vµo ho¹t ®éng thùc tiÔn, lµ kh¶ n¨ng thÓ hiÖn m×nh trong nh÷ng ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh. Lµ ng−êi kÕ thõa ph¸t triÓn vµ vËn dông s¸ng t¹o t− t−ëng chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu giµnh ®−îc chÝnh quyÒn, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh x¸c ®Þnh gi¸o dôc lµ mét trong ba nhiÖm vô träng t©m cña ChÝnh phñ l©m thêi, ®ã lµ “diÖt giÆc ®ãi, diÖt giÆc dèt, diÖt giÆc ngo¹i x©m”. Trong ®ã, nhiÖm vô gi¸o dôc rÊt nÆng nÒ nh−ng rÊt vÎ vang mµ lùc l−îng quyÕt ®Þnh lµ ®éi ngò gi¸o viªn, v× nÕu kh«ng cã thÇy gi¸o th× kh«ng cã gi¸o dôc. V× thÕ, ph¶i ®µo t¹o, båi d−ìng sao cho nh÷ng “Ng−êi thÇy gi¸o tèt - thÇy gi¸o xøng ®¸ng lµ thÇy gi¸o”, cã nghÜa lµ ng−êi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc ph¶i cã tr×nh ®é tri thøc, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc trong s¸ng, hiÓu biÕt chuyªn m«n vµ cã ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y sao cho häc
4 sinh hiÓu chãng, nhí l©u, tiÕn bé nhanh. Vµ con ®−êng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc lµ tÝch cùc, tù gi¸c häc tËp, rÌn luyÖn, chØ cã th«ng qua häc tËp, tu d−ìng, rÌn luyÖn phÊn ®Êu th× n¨ng lùc ngµy cµng còng cè vµ ph¸t triÓn. Ng−êi kh¼ng ®Þnh “N¨ng lùc cña ng−êi kh«ng ph¶i hoµn toµn tù nhiªn mµ cã, mµ phÇn lín do c«ng t¸c, do luyÖn tËp mµ cã”. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµm kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng cña m×nh. Th«ng qua c¸c v¨n kiÖn, nghÞ quyÕt §¶ng ta thÓ hiÖn râ sù quan t©m ®Õn viÖc “N©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi d−ìng nh©n tµi” cho ®Êt n−íc. V× vËy, §¶ng coi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cïng víi khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. Trong gi¸o dôc coi “Gi¸o viªn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh chÊt l−îng gi¸o dôc vµ ®−îc x· héi t«n vinh”. Cho nªn, §¶ng ta rÊt quan t©m viÖc ®µo t¹o, båi d−ìng, x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn chÝnh trÞ gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc x· héi nh©n v¨n. §ång thêi, chñ tr−¬ng n©ng cao n¨ng lùc vµ t¹o c¬ héi cho mäi ng−êi ®Òu cã thÓ ph¸t huy hÕt tµi n¨ng, tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ h−ëng thô nh÷ng thµnh qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Nh÷ng vÊn ®Ò trªn cho thÊy, c¸c nhµ kinh ®iÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®Òu cã sù thèng nhÊt chung lµ: kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc lµ mét thµnh phÇn, mét thuéc tÝnh b¶n chÊt kh«ng thÓ thiÕu trong mçi con ng−êi, lµ søc m¹nh cña con ng−êi ®−îc h×nh thµnh, ph¸t triÓn trong ho¹t ®éng thùc tiÔn. C¸c quan ®iÓm, t− t−ëng ®ã lµ c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn khoa häc, ®Æt nÒn mãng cho chóng ta ph−¬ng h−íng xem xÐt, vËn dông vµo n©ng cao vµ ph¸t huy n¨ng lùc cña ng−êi gi¶ng viªn trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng. §ång thêi, lµ c¬ së ®Ó nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. 1.2. Mét sè chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña §¶ng, Nhµ n−íc vµ §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng liªn quan ®Õn x©y dùng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¶ng viªn HiÖn thùc ho¸ ®−êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng, trong nh÷ng n¨m qua Nhµ n−íc, ChÝnh phñ, c¸c c¬ quan Bé Gi¸o dôc - ®µo t¹o, §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng ®· cã nh÷ng chØ thÞ, nghÞ quyÕt, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch nh»m ®µo t¹o, båi d−ìng, x©y dùng n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc cña ®éi ngò gi¶ng viªn nãi chung vµ cña gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng §HQS nãi riªng. Ngµy 15 th¸ng 6 n¨m 2004 Ban BÝ th− ra ChØ thÞ sè 40/CT - TW vÒ viÖc x©y dùng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò nhµ gi¸o vµ c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc; Ngµy 11 th¸ng 01 n¨m 2005 Thñ t−íng ChÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh sè 09/2005/Q§ - TTg, vÒ ®Ò ¸n “X©y dùng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò nhµ gi¸o vµ c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc giai ®o¹n 2005 - 2010”;Ngµy 14 th¸ng 6 n¨m 2005 LuËt gi¸o dôc tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vÞ tri, chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ng−êi gi¶ng viªn trong hÖ thèng gi¸o dôc - ®µo t¹o lµm c¬ së b¶o ®¶m cho ng−êi gi¶ng viªn thùc hiÖn nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña
5 m×nh; Ngµy 02 th¸ng 11 n¨m 2005 ChÝnh phñ ra NghÞ quyÕt sè 14/2005/NQ -CP, vÒ ®æi míi c¬ b¶n vµ toµn diÖn gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam giai ®o¹n 2006 - 2020. Trong qu©n ®éi, nh÷ng n¨m qua §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng ®· cã nhiÒu chØ thÞ, nghÞ quyÕt nh»m n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé trong thêi kú míi: Ngµy 01 th¸ng 6 n¨m 1994 ra NghÞ quyÕt sè 93/§UQSTW, vÒ tiÕp tôc ®æi míi c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé, nh©n viªn chuyªn m«n, kü thuËt vµ x©y dùng nhµ tr−êng chÝnh quy; Ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 1998 ra NghÞ quyÕt sè 94/NQ - §UQSTW, vÒ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu©n ®éi trong thêi kú míi; Ngµy 25 th¸ng 6 n¨m 2005, Bé tr−ëng Bé Quèc phßng ký quyÕt ®Þnh sè 85/Q§ - BQP vÒ viÖc phª duyÖt ®Ò ¸n “KiÖn toµn ph¸t triÓn ®éi ngò nhµ gi¸o qu©n ®éi ®Õn n¨m 2010”. MÆc dï ph¹m vi, quyÒn h¹n kh¸c nhau, nh−ng c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lµ nh÷ng ph−¬ng h−íng chØ ®¹o ®Ó c¸c tr−êng §HQS tæ chøc ®µo t¹o, båi d−ìng, x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn ®ñ vÒ sè l−îng, cao vÒ chÊt l−îng ®¸p øng yªu cÇu sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan qu©n ®éi trong giai ®o¹n hiÖn nay. 1.3. C¸c c«ng tr×nh khoa häc nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Ò tµi luËn ¸n Liªn quan ®Õn n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y, cã c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu “Gi¸o dôc thÕ giíi ®i vµo thÕ kû XXI”; “VÒ gi¸o dôc” cña GS, VS Ph¹m Minh H¹c; “Ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nh©n tµi” cña Nghiªm §×nh Vú - NguyÔn §¾c H−ng; §«i ®iÒu suy nghÜ vÒ “N©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc trong qu¶n lý sù ph¸t triÓn x· héi trªn nguyªn t¾c tiÕn bé vµ c«ng b»ng”, T−¬ng Lai, Ban ®èi ngo¹i Trung −¬ng… Víi nhiÒu gãc ®é tiÕp cËn kh¸c nhau, ®· tËp trung ph©n tÝch s©u sù t¸c ®éng biÕn ®æi cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®Õn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi trong ®ã cã lÜnh vùc gi¸o dôc - ®µo t¹o. C¸c t¸c gi¶ luËn gi¶i kh¸ s©u s¾c vÞ trÝ, vai trß cña ng−êi gi¶ng viªn, nh×n chung c¸c nhµ nghiªn cøu ®Òu cã nh÷ng ®¸nh gi¸, nhËn ®Þnh thèng nhÊt. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu: “Nh÷ng vÊn ®Ò huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc trong c¸c tr−êng qu©n sù” cña I.N.Sca-®èp; “Gi¸o dôc häc qu©n sù”; “N©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o gi¸o viªn khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù” ®Ò tµi khoa häc cÊp häc viÖn, cña PGS, TS §Æng §øc Th¾ng (chñ nhiÖm); “§æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc trong c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù” cña PGS, TS Lª Minh Vô (chñ biªn)... c¸c nhµ nghiªn cøu ®· lµm râ n¨ng lùc cña ng−êi gi¶ng viªn, bµn s©u vÒ n¨ng lùc gi¶ng d¹y thÓ hiÖn ë ph¹m trï “v¨n ho¸ s− ph¹m” mµ bao gåm xu h−íng s− ph¹m, tµi nghÖ s− ph¹m vµ phong c¸ch s− ph¹m, trong ®ã tµi nghÖ s− ph¹m lµ biÓu hiÖn râ nÐt vµ sinh ®éng n¨ng lùc cña ng−êi gi¶ng viªn. Liªn quan ®Õn n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc vµ n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc, cã c¸c c«ng tr×nh: “Ph¸t triÓn n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña häc viªn ®µo t¹o bËc ®¹i häc ë Tr−êng sÜ quan Lôc qu©n 2 hiÖn nay”, LuËn v¨n th¹c sÜ TriÕt häc, NguyÔn V¨n Lan; “N©ng cao n¨ng lùc ®Êu tranh t− t−ëng - lý luËn cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay” LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, Ph¹m V¨n ThuÇn; “Ph¸t triÓn n¨ng lùc trÝ tuÖ cña sÜ
6 quan trÎ trong Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, Lª Quý TrÞnh; “Ph¸t huy nguån lùc trÝ thøc khoa häc x· héi nh©n v¨n trong Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, NguyÔn §×nh Minh… c¸c c«ng tr×nh ®· nghiªn cøu lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc, xem n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc lµ nh÷ng kh¶ n¨ng bªn trong cña con ng−êi ®−îc huy ®éng vµo ho¹t ®éng s¸ng t¹o khoa häc. Liªn quan ®Õn n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc, cã c¸c c«ng tr×nh “Mèi quan hÖ gi÷a n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi”, PGS TS Vò Quang Léc (chñ biªn); “Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ tù ®µo t¹o sÜ quan trong c¸c tr−êng ®¹i häc cña Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, Kim Ngäc §¹i; “Mèi quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn n¨ng lùc s− ph¹m vµ ph¸t triÓn t− duy khoa häc cña häc viªn ®µo t¹o gi¸o viªn khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù”, LuËn v¨n th¹c sÜ TriÕt häc, D−¬ng Quang HiÓn; “Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc x· héi cña ®éi ngò gi¶ng viªn trong c¸c tr−êng sÜ quan qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, NguyÔn V¨n Hoµ… c¸c c«ng tr×nh ®Ò cËp nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau liªn quan ®Õn mèi quan hÖ gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng, chØ ra tÝnh quy luËt, nh©n tè t¸c ®éng, dù b¸o xu h−íng vËn ®éng cña c¸c mèi quan hÖ theo tõng gãc ®é nghiªn cøu. KÕt luËn ch−¬ng 1 Víi nhiÒu gãc ®é tiÕp cËn kh¸c nhau liªn quan ®Õn vÊn ®Ò n¨ng lùc gi¶ng d¹y, n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc, n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn, nh−ng cho ®Õn nay c¶ trong lÉn ngoµi n−íc, ch−a cã c«ng tr×nh khoa häc nµo ®i s©u nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng vÒ quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay. V× vËy, ®Ò tµi luËn ¸n kh«ng trïng l¾p víi c¸c c«ng tr×nh khoa häc ®· ®−îc c«ng bè. Ch−¬ng 2 Mét sè VÊN §Ò Lý LUËN VÒ QUAN HÖ GI÷A N¢NG CAO N¡NG LùC GI¶NG D¹Y Vμ N¡NG LùC NGHI£N CøU KHOA HäC CñA GI¶NG VI£N KHOA HäC X∙ HéI NH¢N V¡N ë C¸C TR¦êNG §¹I HäC QU¢N Sù 2.1. Thùc chÊt quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù 2.1.1. TiÕp cËn quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù d−íi gãc ®é ph−¬ng ph¸p luËn triÕt häc Gi¶ng viªn KHXHNV lµ chñ thÓ trùc tiÕp cña qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. Cho nªn , nãi ®Õn n¨ng lùc cña hä thùc chÊt lµ nãi ®Õn
7 nh÷ng kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn bªn trong cña ng−êi gi¶ng viªn ®−îc huy ®éng vµo thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë nhµ tr−êng. Trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, n¨ng lùc cña gi¶ng viªn ®−îc biÓu hiÖn ë viÖc thu thËp xö lý lùa chän th«ng tin, biªn so¹n bµi gi¶ng, lùa chän sö dông nhiÒu ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i phï hîp víi néi dung, ®èi t−îng ®µo t¹o, lu«n kÕt hîp nh÷ng thñ ph¸p kh¸c nhau lµm t¨ng sù chó ý ®Ó ng−êi häc tiÕp thu vµ ghi nhí néi dung nhanh vµ hiÖu qu¶. Ng−îc l¹i, trong nghiªn cøu khoa häc, n¨ng lùc ®−îc biÓu hiÖn ë kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vÊn ®Ò nghiªn cøu, kh¶ n¨ng thu thËp, kh¸i qu¸t s¸ng t¹o tri thøc míi. Nh− vËy, NLGD vµ NLNCKH lµ hai thµnh tè thèng nhÊt trong mét chñ thÓ, ®−îc biÓu hiÖn hai nhiÖm vô thèng nhÊt trong mét qu¸ tr×nh, võa thèng nhÊt, võa bao hµm sù kh¸c biÖt, ®ång thêi lµ nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l−îng hiÖu qu¶ gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. V× vËy, ®Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV, ®ßi hái ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng. Tõ c¸ch tiÕp cËn trªn t¸c gi¶ quan niÖm: N©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù lµ ho¹t ®éng cã tæ chøc, cã môc ®Ých cña c¸c chñ thÓ nh»m thóc ®Èy ng−êi gi¶ng viªn kh«ng ngõng v−¬n lªn s¸ng t¹o, chiÕm lÜnh tri thøc khoa häc, ®æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn gi¶ng d¹y theo h−íng hiÖn ®¹i, ®Ó vËn dông vµo truyÒn thô hÖ thèng tri thøc khoa häc x· héi nh©n v¨n ®Õn ng−êi häc ®¹t hiÖu qu¶ cao ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c nhµ tr−êng. - N©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ®−îc tæ chøc tiÕn hµnh chÆt chÏ thèng nhÊt cã môc ®Ých râ rµng vµ cã kÕ ho¹ch, néi dung, h×nh thøc, ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn x¸c ®Þnh, diÔn ra trong m«i tr−êng s− ph¹m qu©n sù, chÞu sù l·nh ®¹o qu¶n lý cña cÊp uû ®¶ng, chØ huy c¸c cÊp vµ c¬ quan chøc n¨ng ë c¸c tr−êng §HQS. Trong ®ã, cÊp uû ®¶ng, chØ huy c¸c cÊp vµ c¬ quan chøc n¨ng ®−îc xem lµ chñ thÓ t¸c ®éng chØ dõng l¹i víi môc ®Ých lµ nh÷ng nh©n tè t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò, ®iÒu kiÖn kh¸ch quan; cßn gi¶ng viªn KHXHNV lµ chñ thÓ trùc tiÕp quyÕt ®Þnh viÖc n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña hä. - N©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS lµ qu¸ tr×nh thèng nhÊt, nh−ng bao hµm sù kh¸c biÖt. C¶ hai ho¹t ®éng ®Òu cã néi dung thèng nhÊt vµ cïng môc ®Ých h−íng ®Õn n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan qu©n ®éi, nh−ng do tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm, c¸ch thøc, ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh vµ s¶n phÈm cña hai ho¹t ®éng cã sù kh¸c nhau. - N©ng cao NLGD vµ NLNCKH cßn lµ qu¸ tr×nh thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a nh÷ng t¸c ®éng cña c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d−ìng vµ tù ®µo t¹o, båi d−ìng nh»m kh«ng ngõng bæ sung nh÷ng tri thøc, nh÷ng kh¶ n¨ng míi; ®ång thêi, lo¹i bá nh÷ng yÕu kÐm l¹c hËu c¶n trë trong NLGD vµ NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn. Qu¸ tr×nh nµy ®−îc tiÕn hµnh víi nhiÒu h×nh thøc, biÖn ph¸p kh¸c nhau nh−: göi gi¶ng viªn ®i ®µo t¹o ë c¸c häc viÖn, nhµ tr−êng, héi thao, tËp huÊn, häc t¹i chøc, sinh ho¹t chuyªn ®Ò, th«ng tin khoa häc, héi th¶o… nh−ng ®©y chØ lµ nh÷ng c¬ së, ®iÒu kiÖn x©y dùng nh÷ng yÕu tè
8 tiÒm n¨ng. Thùc tiÔn gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc lµ h×nh thøc c¬ b¶n vµ trùc tiÕp ®Ó n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn. 2.1.2. Nh÷ng khÝa c¹nh b¶n chÊt cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù ThuËt ng÷ quan hÖ trong tiÕng ViÖt ®−îc hiÓu lµ sù g¾n bã chÆt chÏ, cã t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau; ®ång thêi chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c mÆt, c¸c yÕu tè trong mét hÖ thèng nhÊt ®Þnh. Với c¸ch tiếp cận trên cã thÓ quan niệm: Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh, t¸c ®éng, thóc ®Èy, x©m nhËp, chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c nhµ tr−êng. Quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS ®−îc thÓ hiÖn trªn ba khÝa c¹nh sau ®©y: Mét lµ, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. N©ng cao NLGD ®Þnh h−íng n©ng cao NLNCKH tõ x¸c ®Þnh môc ®Ých, lùa chän néi dung, ph−¬ng h−íng nghiªn cøu ®Ó kh«ng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nghiªn cøu tù do, lén xén, mÊt kiÓm so¸t. Ng−îc l¹i, n©ng cao NLNCKH t¹o c¬ së, ®iÒu kiÖn n©ng cao NLGD, ®Ó ho¹t ®éng gi¶ng d¹y ngµy cµng ®¹t kÕt qu¶ cao, gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o cña nhµ tr−êng. Sù rµng buéc, quy ®Þnh lÉn nhau gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña hä ph¸t triÓn ®óng h−íng, ®¹t hiÖu qu¶ theo môc tiªu ®· ®Ò ra. Hai lµ, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS lµ sù t¸c ®éng, thóc ®Èy lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. Tõ yªu cÇu n©ng cao NLGD ®· ®Æt ra nhu cÇu n©ng cao NLNCKH, thóc ®Èy ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc ngµy cµng ph¸t triÓn. NLNCKH ®−îc n©ng lªn l¹i kh¸i qu¸t, s¸ng t¹o ra nh÷ng tri thøc míi hiÖn ®¹i thóc ®Èy ng−êi gi¶ng viªn v−¬n lªn chiÕm lÜnh, vËn dông vµo n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y cña m×nh. Sù t¸c ®éng thóc ®Èy lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV diÔn ra hÕt søc phong phó, phøc t¹p, võa ®an xen hoµ quyÖn vµo nhau, võa thóc ®Èy, chÕ −íc lÉn nhau, lµm cho c¸c thµnh tè trong NLGD vµ NLNCKH ngµy cµng ®−îc bæ sung, ph¸t triÓn, hoµn thiÖn c¶ bÒ réng lÉn chiÒu s©u. Ba lµ, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS lµ sù x©m nhËp, chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. Sù chuyÓn ho¸ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, kh«ng cã nghÜa lµ NLGD chuyÓn ho¸ thµnh NLNCKH vµ ng−îc l¹i; mµ n©ng cao NLGD mét mÆt t¹o nh÷ng nhu cÇu, ®éng lùc thóc ®Èy n©ng cao NLNCKH, qua ®ã tiÕp nhËn c¸c tri thøc ®Ó bæ sung ph¸t triÓn c¸c thµnh tè trong n¨ng lùc gi¶ng d¹y. Ng−îc l¹i, n©ng cao NLNCKH ®Õn l−ît nã t¹o nh÷ng yªu cÇu, ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng míi ®ßi hái n©ng cao NLGD.
9 2.2. Nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù 2.2.1. Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n phô thuéc vµo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm nhiÖm vô trung t©m ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù Gi¸o dôc - ®µo t¹o lµ nhiÖm vô xuyªn suèt cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o ë c¸c nhµ tr−êng, nã thÓ hiÖn ë môc tiªu, yªu cÇu, ch−¬ng tr×nh, néi dung, ®èi t−îng ®µo t¹o mµ c¸c tæ chøc, c¸c lùc l−îng cÇn ph¶i h−íng ®Õn thùc hiÖn. Do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c tr−êng §HQS cho nªn nhiÖm vô trung t©m cña mçi nhµ tr−êng võa mang tÝnh chÊt chung, võa ph¶n ¸nh yªu cÇu nhiÖm vô riªng theo chuyªn ngµnh ®µo t¹o cña tõng tr−êng, v× vËy khi nhiÖm vô trung t©m thay ®æi mäi ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc vµ gi¶ng d¹y cã sù thay ®æi. ChÝnh sù thay ®æi ®ã, chi phèi quy ®Þnh ®Õn chÊt l−îng, hiÖu qu¶ cña quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. 2.2.2. Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n phô thuéc vµo viÖc ph¸t huy vai trß nh©n tè t¹o ®éng lùc ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù Nh©n tè t¹o ®éng lùc lµ nh÷ng yÕu tè cã kh¶ n¨ng kÝch thÝch, thóc ®Èy, ®éng viªn ng−êi gi¶ng viªn g¾n bã víi c«ng viÖc, quan t©m ®Õn ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, kh«ng ngõng v−¬n lªn trong nghiªn cøu khoa häc gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c nhµ tr−êng. H¬n n÷a, gi¶ng d¹y KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, cã nhiÒu ®Æc thï, nhiÒu lo¹i h×nh, tÝnh chÊt kh¸c nhau, biÕt t×m vµ ph¸t huy c¸c nh©n tè t¹o ®éng lùc sÏ kÝch thÝch ng−êi gi¶ng viªn v−ît qua mäi khã kh¨n trë ng¹i hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô ®−îc giao. Theo ®ã, cã thÓ thÊy c¬ chÕ, chÝnh s¸ch t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n kh«ng ngõng v−¬n lªn s¸ng t¹o khoa häc trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y hµng ngµy cña hä. §iÒu kiÖn, m«i tr−êng s− ph¹m kÝch thÝch ng−êi gi¶ng viªn tÝch cùc tham gia nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù. 2.2.3. Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n phô thuéc vµo nh©n tè chñ quan cña ng−êi gi¶ng viªn Quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, kh«ng chØ phô thuéc vµo nh÷ng nh©n tè, nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan, mµ nã cßn phô thuéc rÊt lín vµo nh©n tè chñ quan cña ng−êi gi¶ng viªn nh−: tr×nh ®é tri thøc; ®éng c¬, th¸i ®é, ý chÝ, nghÞ lùc; n¨ng lùc thùc tiÔn. Mçi nh©n tè cã vÞ trÝ, vai trß nhÊt ®Þnh, nh−ng ®Òu t¸c ®éng chi phèi ®Õn quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña hä trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng. Cïng víi tr×nh ®é tri thøc, ®éng c¬, th¸i ®é, th× n¨ng lùc thùc tiÔn
10 cña ng−êi gi¶ng viªn cã vai trß to lín trong viÖc qu¸n triÖt tæ chøc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nµy trong thùc tiÔn. KÕt luËn ch−¬ng 2 N©ng cao NLGD vµ NLNCKH lµ nh÷ng ho¹t ®éng cã c¸ch thøc, ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh kh¸c nhau, nh−ng cã mèi quan hÖ g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. Thùc chÊt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh, t¸c ®éng, thóc ®Èy, x©m nhËp chuyÓn hãa lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. Mèi quan hÖ nµy diÔn ra nh− lµ mét qu¸ tr×nh tù th©n mang tÝnh quy luËt, ®ã lµ mét chu tr×nh biÖn chøng theo quan hÖ nh©n qu¶ quy ®Þnh chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng §HQS. Ch−¬ng 3 Mét sè vÊn ®Ò thùc tiÔn cña quan hÖ gi÷A N¢NG CAO N¡NG LùC GI¶NG D¹Y Vμ N¡NG LùC NGHI£N CøU KHOA HäC CñA GI¶NG VI£N KHOA HäC X∙ HéI NH¢N V¡N ë C¸C TR¦êNG ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay 3.1. Thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay 3.1.1. Thùc tr¹ng cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay Trong nh÷ng n¨m qua l·nh ®¹o, chØ huy, c¬ quan chøc n¨ng vµ ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV, ®· cã sù thèng nhÊt trong nhËn thøc vµ tæ chøc ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc g¾n liÒn víi ho¹t ®éng gi¶ng d¹y. §iÓm næi bËt trong n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay lµ néi dung, h×nh thøc nghiªn cøu khoa häc ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng víi nhiÒu cÊp ®é kh¸c nhau vµ h−íng vµo nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò phôc vô cho ho¹t ®éng gi¶ng d¹y. Cho nªn, trong thùc tiÔn quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ®−îc thÓ hiÖn trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc, mµ biÓu hiÖn sinh ®éng nhÊt lµ ë c¸c kh©u, c¸c b−íc trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cña ng−êi gi¶ng viªn. Thø nhÊt, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong ®æi míi ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y. Mäi ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc tËp trung chñ yÕu ®æi míi hÖ thèng ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y, c¶ kÕt cÊu ch−¬ng tr×nh, c¶ néi dung m«n häc, bµi häc, theo h−íng c¬ b¶n, hÖ thèng, thèng nhÊt, chuyªn s©u, phï hîp c¸c cÊp häc, bËc häc. Tuy nhiªn, so víi yªu cÇu ®Æt ra trong ®µo t¹o sÜ quan nh÷ng n¨m gÇn ®©y, th× n¨ng lùc nghiªn cøu ®æi míi ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, vÉn cßn béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë sù mÊt c©n ®èi, ch−a phï hîp gi÷a c¸c cÊp häc, bËc häc chØ chó ý nhiÒu ®Õn ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y theo bËc häc (cao
11 ®¼ng, ®¹i häc) mµ ch−a cã sù quan t©m ®óng møc ®Õn ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y theo cÊp häc (chøc danh). Thø hai, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong n©ng cao chÊt l−îng biªn so¹n bµi gi¶ng. Ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn ®· tËp trung n©ng cao chÊt l−îng biªn so¹n bµi gi¶ng, tõ viÖc lùa chän néi dung, x©y dùng ®Ò c−¬ng ®Õn viÖc thu thËp tµi liÖu, xö lý th«ng tin biªn so¹n bµi gi¶ng. Tuy vËy, viÖc nghiªn cøu n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y mÆc dï ®· ®−îc gi¶ng viªn KHXHNV chó träng, nh−ng ch−a thËt th−êng xuyªn, toµn diÖn, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu nhiÖm vô gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. Thø ba, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong ®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. TÝch cùc, chñ ®éng kh«ng ngõng nghiªn cøu khoa häc vËn dông c¸c ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, kÕt hîp ®an xen, lßng ghÐp c¸c h×nh thøc, ph−¬ng ph¸p, cò vµ míi, gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, gi÷a lý thuyÕt vµ thùc hµnh. MÆc dï, ®éi ngò gi¶ng viªn th−êng xuyªn quan t©m ®Çu t− nghiªn cøu, nh−ng nh×n chung ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, vÉn ch−a ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña sù nghiÖp ®µo t¹o sÜ quan trong t×nh h×nh míi. Thø t−, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong sö dông ph−¬ng tiÖn gi¶ng d¹y. NÐt næi bËt trong trong nghiªn cøu vËn dông ph−¬ng tiÖn d¹y häc trong gi¶ng d¹y cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ph−¬ng tiÖn truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i. Cho dï cã sù quan t©m, nh−ng kh¶ n¨ng nghiªn cøu vËn dông c¸c ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i vµo gi¶ng d¹y cña gi¶ng viªn KHXHNV, vÉn ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu gi¶ng d¹y bËc ®¹i häc qu©n sù trong thêi ®¹i ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ. 3.1.2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay - Nhãm nguyªn nh©n thuéc vÒ kh¸ch quan Thùc tr¹ng quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, nh÷ng n¨m võa qua ®−îc b¾t nguån tõ viÖc nhËn thøc vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña c¸c nhµ tr−êng; tõ viÖc ph¸t huy nh©n tè t¹o ®éng lùc trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV. Tuy nhiªn, trong nhËn thøc vµ tæ chøc thùc hiÖn, trong ph¸t huy c¸c nh©n tè t¹o ®éng lùc cßn cã nhiÒu thiÕu sãt ch−a t¹o ®−îc ®iÒu kiÖn, thêi gian hîp lý, ch−a t¹o ra ®−îc nh÷ng ®éng lùc h¬n n÷a thóc ®Èy gi¶ng viªn v−¬n lªn s¸ng t¹o khoa häc gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng. - Nhãm nguyªn nh©n thuéc vÒ chñ quan Thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc phô thuéc phÇn lín vµo chÊt l−îng ®éi ngò gi¶ng viªn. §iÒu ®ã, ®−îc biÓu hiÖn c¶ trong nhËn thøc, vµ c¶ tr×nh ®é, n¨ng lùc trong thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc. Tuy nhiªn, sè l−îng, chÊt l−îng cña gi¶ng viªn KHXHNv ë c¸c nhµ tr−êng ngµy cµng gia t¨ng, nh−ng nh×n chung sù gia t¨ng ®ã vÉn ch−a theo kÞp cña môc tiªu, yªu cÇu ngµy cµng cao cña nhiÖm vô ®µo t¹o ®¹i häc qu©n sù
12 3.2. Nh©n tè t¸c ®éng vµ yªu cÇu ®èi víi quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay 3.2.1. Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay Thø nhÊt, nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn n¶y sinh tõ c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc trong thêi kú míi. C«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ë n−íc ta hiÖn nay ®· vµ ®ang diÔn ra trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ trong n−íc cã nh÷ng thuËn lîi, thêi c¬, võa cã nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc. §iÒu ®ã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn viÖc nhËn thøc, tæ chøc ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. Thø hai, sù t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, nhÊt lµ c«ng nghÖ th«ng tin. Sù ph¸t triÓn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®· t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, trong ®ã cã ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o, nã ®Æt ra yªu cÇu, ®ßi hái c¸c nhµ tr−êng trong viÖc ®æi míi néi dung ch−¬ng tr×nh, ®Õn ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn gi¶ng d¹y, ®Õn c¸ch thøc t¸c ®éng cña ng−êi gi¶ng viªn ®Õn ng−êi häc. Thø ba, sù ph¸t triÓn míi vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam trong t×nh h×nh míi. Trong tõng giai ®o¹n c¸ch m¹ng chøc n¨ng, nhiÖm vô qu©n ®éi cã sù ph¸t triÓn míi vÒ néi dung phï hîp víi yªu cÇu, nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng. Sù ph¸t triÓn míi cña chøc n¨ng, nhiÖm vô qu©n ®éi ®· t¸c ®éng rÊt lín ®Õn viÖc nghiªn cøu khoa häc vµ gi¶ng d¹y cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. 3.2.2. Mét sè yªu cÇu ®èi víi quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay Thø nhÊt, n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ph¶i lµ nhiÖm vô quan träng th−êng xuyªn trong c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña cÊp ñy ®¶ng, chØ huy c¸c cÊp ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay. Thùc hiÖn vÊn ®Ò nµy cÇn lµm tèt mét sè néi dung sau: Mét lµ, ph¶i nhËn thøc ®óng ®¾n vÞ trÝ vai trß cña viÖc n©ng cao NLNCKH víi ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, nªu cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña m×nh phÊn ®Êu hoµn thµnh nhiÖm vô theo chøc tr¸ch Hai lµ, ph¶i cã sù l·nh ®¹o vµ chØ huy thèng nhÊt, tæ chøc chÆt chÏ trong toµn tr−êng, tõng ngµnh,tõng cÊp, tõng c¬ quan ®¬n vÞ, tæ chøc chÆt chÏ thèng nhÊt cã sù ph©n cÊp râ rµng g¾n víi chøc tr¸ch nhiÖm vô cña ng−êi c¸n bé, gi¶ng viªn. Ba lµ, ®ång thêi th−êng xuyªn s¬ tæng kÕt ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô ë tõng ®¬n vÞ cã liªn quan. Kh¾c phôc kÞp thêi t×nh tr¹ng bu«ng láng sù l·nh ®¹o qu¶n lý cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ.
13 Thø hai, n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay Mét lµ, c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, nhiÖm vô cô thÓ cña mçi nhµ tr−êng ®Ó x¸c ®Þnh lùa chän néi dung, h×nh thøc, ph−¬ng ph¸p tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc g¾n liÒn víi n©ng cao gi¶ng d¹y. Hai lµ, c¨n cø vµo thùc tr¹ng chÊt l−îng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV cña nhµ tr−êng, ®Ó cã c¸ch thøc ®µo t¹o, båi d−ìng vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc ®¹t hiÖu qu¶ cao. Ba lµ, c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m c¬ së vËt chÊt cña tõng tr−êng, ®Ó t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó gi¶ng viªn nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y cña m×nh. Thø ba, ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc, c¸c lùc l−îng víi tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n trong n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay Mét lµ, ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc, lùc l−îng trong hÖ thèng gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c tr−êng. Hai lµ, cïng víi viÖc ph¸t huy vai trß c¸c tæ chøc, c¸c lùc l−îng; ®ång thêi ph¶i ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña tõng gi¶ng viªn, ë tõng bé m«n, tõng khoa trong nhµ tr−êng. KÕt luËn ch−¬ng 3 Thùc tr¹ng quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ®−îc xem xÐt, ®¸nh gi¸ trong c¸c kh©u, c¸c b−íc cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y cña ng−êi gi¶ng viªn. ViÖc ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng, chØ ra nguyªn nh©n, nh©n tè t¸c ®éng vµ yªu cÇu ®èi víi quan hÖ nµy lµ c¬ së khoa häc ®Ó c¸c nhµ tr−êng ®Ò ra chñ tr−¬ng, gi¶i ph¸p thÝch hîp gi¶i quyÕt hiÖu qu¶ mèi quan hÖ trong thùc tiÔn gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o sÜ quan ë c¸c tr−êng §HQS. Ch−¬ng 4 GI¶I PH¸P C¥ B¶N gi¶i quyÕt QUAN HÖ gi÷a n©ng CAO N¡NG LùC GI¶NG D¹Y Vμ N¡NG lùc nghiªn CøU KHOA HäC CñA GI¶NG VI£N khoa häc x∙ HéI Nh©n V¡N ë C¸C TR¦êNG §¹I HäC QU¢N Sù HIÖN NAY 4.1. Nhãm gi¶i ph¸p tæ chøc lao ®éng s− ph¹m khoa häc t¹o sù thÝch øng gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay 4.1.1. N©ng cao n¨ng lùc nhËn thøc cña c¸c tæ chøc l∙nh ®¹o, chØ huy, c¬ quan chøc n¨ng vÒ quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay
14 - Trong nhËn thøc vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c chñ thÓ kh«ng nªn ®ång nhÊt gi÷a ho¹t ®éng n©ng cao NLGD víi ho¹t ®éng n©ng cao NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn. Tuy nhiªn, còng kh«ng nªn thÊy sù kh¸c biÖt mµ ®Ò cao, tuyÖt ®èi ho¸ ho¹t ®éng nµy coi nhÑ ho¹t ®éng kia. - §Ó tæ chøc, thùc hiÖn hiÖu qu¶ t¨ng c−êng quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn, cÇn ph¶i tiÕp tôc kiÖn toµn vµ n©ng cao chÊt l−îng cña l·nh ®¹o, chØ huy khoa gi¸o viªn vµ c¬ quan chøc n¨ng ë c¸c tr−êng §HQS. 4.1.2. Tæ chøc ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc hîp lý t¹o sù thÝch øng gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay - TiÕp tôc hoµn thiÖn mét hÖ thèng kÕ ho¹ch tæng thÓ còng nh− kÕ ho¹ch cô thÓ cña tõng giai ®o¹n, t¹o thÕ chñ ®éng cho c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc ®Õn tõng khoa gi¸o viªn. - Tæ chøc ho¹t ®éng gi¶ng d¹y theo h−íng tiÕp cËn nghiªn cøu khoa häc. Muèn vËy, ph¶i nghiªn cøu ®æi míi, néi dung, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y theo h−íng hiÖn ®¹i, sao cho phï hîp vµ ph¸t huy tèi ®a vai trß cña ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i trong n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o sÜ quan ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. - §Èy m¹nh ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc ph¶i g¾n liÒn víi ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, phôc vô cho gi¶ng d¹y KHXHNV cña c¸c nhµ tr−êng. - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin t− liÖu, th− viÖn cho phÐp khai th¸c th«ng tin khoa häc mét c¸ch nhanh chãng, thuËn lîi; b¶o ®¶m ®Çy ®ñ s¸ch gi¸o khoa, gi¸o tr×nh, tµi liÖu tham kh¶o, t¹p chÝ chuyªn ngµnh; x©y dùng hÖ thèng gi¶ng ®−êng ®ång bé, chuyªn s©u vµ hiÖn ®¹i. 4.2. Nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng c¸c nh©n tè t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay 4.2.1. §æi míi, hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh»m t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n tÝch cùc nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay C¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®èi víi gi¶ng viªn KHXHNV lµ mét bé phËn trong hÖ thèng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch c¸n bé cña §¶ng, Nhµ n−íc vµ cña Qu©n ®éi ta. ThÓ hiÖn sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi sù cèng hiÕn cña ng−êi gi¶ng viªn trong sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o, vµ cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng ®èi víi viÖc ph¸t huy vai trß cña gi¶ng viªn trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y KHXHNV ë c¸c nhµ tr−êng. V× thÕ, ®æi míi, hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch lµ kh©u cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Ó t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn KHXHNV tÝch cùc nghiªn cøu, chiÕm lÜnh tri thøc, ®æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c tr−êng §HQS. Cã nghÜa lµ, ph¶i h×nh thµnh trªn thùc tÕ mét c¬ chÕ, chÝnh s¸ch trong c«ng t¸c tuyÓn chän, ®µo t¹o, bè trÝ, sö dông, ®¸nh gi¸ ®·i ngé víi gi¶ng viªn KHXHNV thùc sù phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn ®Êt n−íc, qu©n ®éi, víi yªu cÇu gi¶ng d¹y KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.
15 4.2.2. X©y dùng m«i tr−êng s− ph¹m thuËn lîi t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n tÝch cùc nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay Quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH ®−îc ph¸t huy mét c¸ch triÖt ®Ó khi cã ®−îc mét m«i tr−êng gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc d©n chñ, ®ång thuËn, ë ®ã c¶ hÖ thèng l·nh ®¹o, chØ huy, c¬ quan chøc n¨ng vµ ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV cã sù thèng nhÊt cao trong qu¸n triÖt, tæ chøc thùc hiÖn tèt nhiÖm vô gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc trªn c¬ së x©y dùng ®−îc mét môc ®Ých, lý t−ëng sèng cao ®Ñp, c¸c quan hÖ chuÈn mùc, trong s¸ng vµ nhu cÇu lîi Ých ®−îc thùc hiÖn. Cho nªn, cÇn ph¶i më réng d©n chñ trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc; x©y dùng c¸c mèi quan hÖ s− ph¹m lµnh m¹nh; ®ång thêi cÇn ph¶i x©y dùng c¬ së vËt chÊt, c¶nh quan m«i tr−êng gãp phÇn thiÕt thùc ®Ó ng−êi gi¶ng viªn thùc hiÖn nhiÖm vô nghiªn cøu khoa häc thuËn lîi n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y… 4.3. Nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay 4.3.1. Tõng b−íc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n theo h−íng chuÈn ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay Tr−íc yªu cÇu cña nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o, x©y dùng qu©n ®éi trong t×nh h×nh míi, th× viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng tiªu chuÈn, m« h×nh ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn lµ hÕt søc cÇn thiÕt, vµ ®ã còng lµ c¬ së khoa häc ®Ó l·nh ®¹o, chØ huy c¸c nhµ tr−êng cã kÕ ho¹ch, néi dung, biÖn ph¸p ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc. Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh nµy lµ x¸c ®Þnh vµ hiÖn thùc ho¸ nh÷ng tiªu chuÈn, m« h×nh ng−êi c¸n bé sÜ quan qu©n ®éi vµo ®èi t−îng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cô thÓ, ®ã lµ gi¶ng viªn KHXHNV. Nh÷ng tiªu chÝ, m« h×nh ®ã kh«ng chØ vÒ phÈm chÊt, tr×nh ®é n¨ng lùc chuyªn m«n, mµ cßn c¶ vÒ sè l−îng, c¬ cÊu. Thùc hiÖn tèt viÖc chuÈn ho¸ sÏ ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®−îc ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng yªu cÇu gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc x· héi nh©n v¨n ë nhµ tr−êng; ®ång thêi, gãp phÇn vËn dông hiÖu qu¶ quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. 4.3.2. §æi míi néi dung, h×nh thøc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n theo h−íng n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc g¾n liÒn víi n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y cña hä ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay §æi míi néi dung, h×nh thøc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi gi¶ng viªn tham gia cµng nhiÒu h¬n, hiÖu qu¶ h¬n c¸c ho¹t ®éng thùc tiÔn gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc trªn mäi h×nh thøc kh¸c nhau. V× thÕ, cÇn ph¶i t¨ng c−êng më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa
16 häc ë c¸c tr−êng §HQS. §Ó thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy cÇn ph¶i tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò sau ®©y. - C¸c nhµ tr−êng, mµ trùc tiÕp lµ c¸c khoa gi¸o viªn KHXHNV, nhÊt lµ c¸c tæ bé m«n ph¶i tæ chøc, ph©n c«ng s¾p xÕp néi dung kÕ ho¹ch cô thÓ khoa häc ®Ó mäi gi¶ng viªn ®−îc tham gia thùc hµnh gi¶ng bµi vµ cã thêi gian nghiªn cøu khoa häc th−êng xuyªn. - §æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh, ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV, theo h−íng gi¶m thêi gian lªn líp lý thuyÕt, t¨ng thêi gian vµ néi dung thùc hµnh, thùc tËp, tËp bµi dµnh thêi gian cho ng−êi häc thùc hµnh nghiÖp vô s− ph¹m vµ tËp d−ît nghiªn cøu khoa häc. §ång thêi, chñ ®éng tõng b−íc tiÕp cËn dÇn tíi ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc, t¨ng c−êng thùc hµnh c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu lý thuyÕt vµ thùc tiÔn - §æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p båi d−ìng t¹i chøc vµ ®µo t¹o l¹i nh»m bæ sung nh÷ng tri thøc, kinh nghiÖm, kü n¨ng… mµ gi¶ng viªn KHXHNV cßn thiÕu hôt so víi yªu cÇu cña nhiÖm vô gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng §HQS trong thêi kú míi. - Më réng giao l−u, liªn kÕt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó gi¶ng viªn lùa chän nh÷ng h×nh thøc, ph−¬ng tiÖn, kh«ng gian, thêi gian phï hîp víi kh¶ n¨ng nhËn thøc, nghiªn cøu ®Ó bæ sung nh÷ng tri thøc, kü n¨ng, kinh nghiÖm cßn thiÕu hôt cña m×nh. - TÝch cùc båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn ®Çu ®µn vÒ KHXHNV, gãp phÇn thóc ®Èy gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c nhµ tr−êng tÝch cùc chñ ®éng v−¬n lªn s¸ng t¹o khoa häc ®æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh, ph−¬ng ph¸p kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y KHXHNV cña m×nh. KÕt luËn ch−¬ng 4 Nghiªn cøu quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH kh«ng chØ trªn c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn khoa häc ®· ®−îc ph©n tÝch ®¸nh gi¸; mµ vÊn ®Ò quan träng lµ ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp, thiÕt thùc, kh¶ thi ®Ó hiÖn thùc hãa quan hÖ ®ã trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. Mçi nhãm gi¶i ph¸p tuy cã vÞ trÝ, vai trß kh¸c nhau, nh−ng cã quan hÖ thèng nhÊt h÷u c¬ víi nhau, ®Òu h−íng ®Õn gi¶i quyÕt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay KÕT LUËN 1. N¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ sù thèng nhÊt biÖn chøng cña c¸c yÕu tè vÒ tr×nh ®é tri thøc, ph−¬ng ph¸p, kü n¨ng chuyªn m«n nghÒ nghiÖp vµ c¸c phÈm chÊt t©m sinh lý cña ng−êi gi¶ng viªn ®−îc huy ®éng vµo thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc. §©y lµ nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn
17 chÊt l−îng, hiÖu qu¶ gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. 2. Sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc trong t×nh h×nh míi ®· vµ ®ang ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu cao trong viÖc gi¸o dôc - ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan ë c¸c tr−êng §HQS. Nh÷ng yªu cÇu ®ã, ®ßi hái ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña ®éi ngò gi¶ng viªn nãi chung vµ gi¶ng viªn KHXHNV nãi riªng. N©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ qu¸ tr×nh kh«ng ngõng v−¬n lªn cña chñ thÓ nh»m chiÕm lÜnh tri thøc khoa häc, ®æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y theo h−íng tiªn tiÕn hiÖn ®¹i ®Ó truyÒn ®¹t tri thøc ®Õn ng−êi häc nhanh vµ hiÖu qu¶. 3. Thùc chÊt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ mét chu tr×nh biÖn chøng ®ã lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh, t¸c ®éng, thóc ®Èy, chuyÓn ho¸ lÉn nhau diÔn ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o cña ng−êi gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng §HQS. ChÝnh sù rµng buéc, t¸c ®éng thóc ®Èy ®ã gióp ng−êi gi¶ng viªn ngµy cµng ®i s©u kh¸m ph¸ s¸ng t¹o khoa häc n¾m ch¾c tr×nh ®é tri thøc, kü n¨ng ph−¬ng ph¸p s− ph¹m gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o cña nhµ tr−êng. Tuy nhiªn, quan hÖ ®ã kh«ng ph¶i diÔn ra mét c¸ch ngÉu nhiªn, tù ph¸t mµ th«ng qua ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ng−êi. V× thÕ, ®Ó quan hÖ ®ã ngµy cµng thÓ hiÖn hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o cÇn n¾m v÷ng vµ vËn dông nhuÇn nhuyÔn c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt vÒ sù phô thuéc cña quan hÖ ®ã vµo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm cña nhiÖm vô trung t©m cña c¸c nhµ tr−êng; viÖc ph¸t huy vai trß hÖ thèng ®éng lùc trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc; vµ vai trß nh©n tè chñ quan cña ng−êi gi¶ng viªn trong thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c tr−êng §HQS. 4. Trong thùc tiÔn quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ®−îc thÓ hiÖn trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc, mµ biÓu hiÖn cô thÓ sinh ®éng trong c¸c kh©u, c¸c b−íc cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y cña ng−êi gi¶ng viªn. Nh÷ng kÕt qu¶, thµnh tùu cña quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV thÓ hiÖn tr×nh ®é n¨ng lùc cña c¸c chñ thÓ trong l·nh ®¹o, chØ ®¹o viÖc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn; trong tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng. §ång thêi, ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn vÒ tr×nh ®é, n¨ng lùc cña gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng môc tiªu, yªu cÇu ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan qu©n ®éi hiÖn nay. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®−îc vÉn cßn tån t¹i mét sè khuyÕt ®iÓm, yÕu kÐm, bÊt cËp ch−a t−¬ng xøng víi tÇm vãc, qui m« vµ yªu cÇu nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o cña mét tr−êng ®µo t¹o bËc ®¹i häc qu©n sù. Nh÷ng h¹n chÕ ®ã, do nhiÒu nguyªn nh©n võa chñ quan, võa kh¸ch quan, nh−ng s©u xa lµ sù t¸c ®éng chi phèi cña c¸c nh©n tè, ®iÒu kiÖn kh¸ch quan, vµ trùc tiÕp lµ vai trß chñ quan cña ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV. Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, quan hÖ ®ã sÏ cßn tiÕp tôc chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè theo nh÷ng chiÒu h−íng vµ møc ®é kh¸c nhau, võa thuËn lîi, võa khã kh¨n, võa ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu ®èi víi c¸c chñ thÓ ë c¸c tr−êng §HQS. §Ó gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ nµy, chñ thÓ ë c¸c tr−êng §HQS cÇn ph¶i n¾m ch¾c nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng; ®ång