Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định

Chia sẻ: Ocxaodua999 Ocxaodua999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

51
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là thông qua nghiên cứu cơ sở lý luận về thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn và thực trạng thực thi chính sách này tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, tác giả kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ --------/-------- -----/----- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ HUYỀN THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TẠI HUYỆN HẢI HẬU TỈNH NAM ĐỊNH Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 8340402 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, NĂM 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN ĐỨC THẮNG Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Văn Hậu Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Tuấn Hưng Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp D, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội Thời gian: Vào hồi 9 giờ 45 phút ngày 16 tháng 12 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Wed Khoa sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí hết sức quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là cơ sở và lực lượng quan trọng nền phát triển kinh tế - xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, quốc phòng; giữ gìn phát huy bản sắc dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái đất nước. Xuất phát điểm Việt Nam là một nước nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, sản xuất mang tính tự cung, tự cấp, trình độ thâm canh và năng suất lao động thấp, lao động nông thôn chiếm phần lớn trong cơ cấu lao động của cả nước (theo thống kê năm 2012, lao động nông thôn chiếm khoảng 69,4% tổng lực lượng lao động trong cả nước; tỷ lệ lao động nông thôn qua đào tạo là 9%). Đây là lực lượng lao động có vai trò quan trọng hàng đầu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hiện nay, lực lượng lao động nông thôn được đào tạo và bồi dưỡng kiến thức về nghề nghiệp chiếm tỷ lệ rất thấp, mức sống của người lao động nông thôn còn thấp. Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước mà trước hết là lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Công tác đào tạo nghề được Đảng và Nhà nước quan tâm và coi đó là nhiệm vụ quan trọng góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của lao động nông thôn, tại Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành trung ương khóa X về nông nghiệp, nông dân và nông thôn đã nêu: “Giải quyết việc làm cho nông dân là nhiệm vụ ưu tiên xuyên suốt trong mọi chương trình phát triển kinh tế - xã hội của 1
cả nước; bảo đảm hài hòa giữa các vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, giữa nông thôn và thành thị. Có kế hoạch cụ thể về đào tạo nghề và chính sách đảm bảo việc làm cho nông dân, nhất là ở các vùng chuyển đổi mục đích sử dụng đất”. Để thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05 tháng 8 năm 2008 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn của Trung ương, ngày 28/10/2008 Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 24/2008/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ, trong phần mục tiêu và yêu cầu của chương trình đã nêu: “Tập trung đào tạo nguồn nhân lực ở nông thôn, chuyển một bộ phận lao động nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập của dân cư nông thôn”. Trên cơ sở các Nghị quyết nêu trên, ngày 27/11/2009, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1956/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”, để thực hiện Quyết định số 1956/QĐ-TTg, ngày 09/3/2010 Bộ Lao động TBXH đã ban hành Văn bản số 664/LĐTBXH-TCDN hướng dẫn xây dựng kế hoạch triển khai Đề án Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020. Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, ngày 24/6/2010, Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định đã ban hành quyết định số 1220/2010/QĐ-UBND phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định đến năm 2020”. Huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định là một huyện đồng bằng, có thế mạnh về nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, hoạt động sản xuất về nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và công nghiệp chịu nhiều ảnh hưởng rủi ro của thiên tai nên đã tác động trực tiếp đến đời sống của người dân; huyện Hải Hậu có trên 29 vạn 2
dân, trong đó có hơn 16 vạn người trong độ tuổi lao động. Trước đây, phần lớn lực lượng lao động của huyện có trình độ kỹ thuật hạn chế, lao động thủ công là chính và năng suất lao động chưa cao. Với số lượng lao động tập trung ở khu vực nông thôn lớn thì việc đào tạo nghề có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế của huyện và góp phần thúc đẩy quá trình CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn. Thời gian qua, công tác đào tạo nghề của huyện Hải Hậu đã đạt được những kết quả nhất định, đã cải thiện mức thu nhập, tăng khả năng tự đào tạo nghề đã góp phần vào sự phát triển kinh tế của huyện. Tuy nhiên, công tác đào tạo nghề vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: “Kỹ năng nghề chưa hoàn toàn đáp ứng yêu cầu của người sử dụng lao động; mức thu nhập của lao động nông thôn qua đào tạo nghề đã được cải thiện nhưng còn thấp; một số lao động chưa thiết tha với việc học nghề; sau khi học nghề còn khó khăn trong tự đào tạo nghề… Xuất phát từ những vấn đề trên, em xin chọn đề tài: “Thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định”. 2. Tình hình nghiên cứu Vấn đề nông thôn, đào tạo nghề cho lao động nông thôn và các chính sách liên quan là một trong những vấn đề quan trọng, mang tính chiến lược trong quá trình phát triển của đất nước. Do đó, trong thời gian qua, đã có không ít nhà nghiên cứu lựa chọn vấn đề trên để trình bày trong công trình khoa học, bài báo, đề tài của mình. Mỗi nghiên cứu, lại tiếp cận vấn đề dưới những khía cạnh khác nhau, thể hiện những 3
quan điểm và cách nhìn đa chiều về vấn đề trên. Từ đó, cung cấp những cơ sở lý luận và thực tiễn vô cùng quý giá cho bạn đọc và những nhà nghiên cứu sau này. Có thể kể đến một số tài liệu, công trình nghiên cứu như: - Nguyễn Viết Sự (2005), Giáo dục nghề nghiệp - Những vấn đề và giải pháp, Nxb Giáo dục, Hà Nội. Cuốn sách là tập hợp các bài viết đã đăng trên các tạp chí, kỷ yếu hội thảo, đề tài nghiên cứu khoa học về lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm trong và ngoài nước về công tác giáo dục, dạy nghề. - Nguyễn Quyết Tiến (2013), Một số giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo quyết định số 1956, Đề tài khoa học cấp Bộ. Trong đề tài tác giả nêu ra thực trạng đào tạo nghề và đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn. - Cuốn sách “Cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân yếu thế trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường” (Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 2012) của Viện Tâm lý học - Viện Khoa học Xã hội Việt Nam, do GS.TS. Vũ Dũng làm chủ biên. - Cuốn sách “Một số giải pháp nhằm phát triển bền vững nông thôn vùng Đồng bằng Bắc bộ trong quá trình xây dựng, phát triển các khu công nghiệp” (Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2010) của Học viện Chính trị - Hành chính khu vực I, do TS. Đỗ Đức Quân làm chủ biên. Bên cạnh các tài liệu sách xuất bản trên, thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn còn được lựa chọn làm đề tài nghiên cứu của nhiều luận văn, khóa luận tốt nghiệp gắn với thực tiễn cụ thể từng địa phương. Có thể kể đến như: 4
- Đề tài khoa học cấp Nhà nước của Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương: “Nghiên cứu dự báo về chuyển dịch cơ cấu lao động nông nghiệp, nông thôn và các giải pháp giải quyết việc làm trong quá trình CNH, HĐH, ĐTH” do PGS.TS. Lê Xuân Bá làm chủ nhiệm đề tài; - Đề tài khoa học cấp Bộ của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (2013): “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo quyết định 1956” do ThS. Phạm Xuân Thu, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Khoa học Dạy nghề, Tổng cục Dạy nghề làm chủ nhiệm đề tài; - Bài viết “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn nước ta hiện nay: Vấn đề cần quan tâm” của ThS. Hoàng Văn Phai, đăng trên Tạp chí Kinh tế và Dự báo số 3/2011; - Luận văn thạc sĩ chuyên ngành quản lý kinh tế, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, tác giả Nguyễn Văn Tân (2016): “Nghiên cứu tình hình thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định”; Như vậy, có thể thấy, đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu về lao động nông thôn nói chung và thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn nói riêng. Hầu hết, các nghiên cứu đều chỉ ra ý nghĩa và vai trò quan trọng của hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn trong công cuộc CNH - HĐH đất nước. Tuy nhiên, mỗi địa phương lại có những điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau. Điều này, cũng dẫn đến quá trình triển khai, thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở mỗi địa phương là không giống nhau. Cho đến nay, chưa có đề tài nào nghiên cứu về hoạt 5
động thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Thông qua nghiên cứu cơ sở lý luận về thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn và thực trạng thực thi chính sách này tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, tác giả kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích trên, luận văn phải thực hiện các nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về các chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. - Thu thập thông tin để đánh giá quá trình thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. - Tiến hành phân tích để làm rõ những kết quả đã đạt được và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu và chỉ ra những nguyên nhân của khó khăn, vướng mắc. - Nghiên cứu đề xuất giải pháp để thực hiện tốt chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. 6
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quá trình thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi về nội dung: Tình hình thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Phạm vi về thời gian: Từ năm 2016 đến năm 2018. Phạm vi về không gian: Tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Để giải quyết những vấn đề đặt ra, luận văn đã sử dụng phương pháp nghiên cứu như: - Phương pháp quan sát: Tác giả sử dụng phương pháp quan sát để thu thập thông tin về kết quả thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tìm hiểu, phân tích, tổng hợp các tài liệu liên quan về cơ sở lý luận và thực tiễn thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. - Phương pháp phân tích, tổng hợp: Phân tích, đánh giá thực trạng công tác thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, để từ đó chỉ ra những tồn tại, nguyên nhân của những tồn tại làm cơ sở cho việc nghiên cứu, đề xuất những giải pháp. 7
- Phương pháp thống kê mô tả: Để xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình nghiên cứu đề tài. Đồng thời, cũng được sử dụng để mô tả những đặc tính cơ bản của dữ liệu thu thập được từ nghiên cứu thực nghiệm. Cùng với phân tích đồ họa đơn giản, chúng tạo ra nền tảng của mọi phân tích định lượng về số liệu. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Phân tích, đánh giá thực trạng thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, làm rõ những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế và đề xuất một số giải pháp để khắc phục những hạn chế, góp phần thực hiện Quyết định 1956 tốt hơn. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan nhà nước nói chung và huyện Hải Hậu nói riêng. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, các bảng biểu, sơ đồ và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành ba chương như sau: Chƣơng 1: Những vấn đề chung về thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn Chƣơng 2: Thực trạng thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định Chƣơng 3: Quan điểm, phương hướng và một số giải pháp hoàn thiện thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. 8
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN 1.1. Lao động nông thôn và đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.1.1. Nông thôn và đặc điểm của nông thôn 1.1.1.1. Khái niệm nông thôn Nông thôn là khu vực không gian lãnh thổ mà ở đó cộng đồng cư dân có cách sống và lối sống riêng, lấy sản xuất nông nghiệp làm hoạt động kinh tế chủ yếu và sống chủ yếu dựa vào nghề nông (nông, lâm, ngư nghiệp); có mật độ dân cư thấp và quần cư theo hình thức làng xã; có cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội kém phát triển, trình độ về dân trí, trình độ khoa học kỹ thuật cũng như tư duy sản xuất hàng hóa và kinh tế thị trường là thấp kém hơn so với đô thị; có những mối quan hệ bền chặt giữa các cư dân dựa trên bản sắc văn hóa, phong tục tập quán cổ truyền về tín ngưỡng, tôn giáo. 1.1.1.2. Đặc điểm cơ bản của nông thôn - Tính không đồng nhất về điều kiện phát triển giữa các vùng nông thôn - Sản xuất nông nghiệp là đặc trưng về nghề nghiệp của nông thôn truyền thống - Tính tương đối đồng nhất của cộng đồng dân cư và đặc điểm cư trú - Trình độ phát triển của nông thôn có sự khác biệt so với đô thị. 9
1.1.2. Lao động nông thôn và đặc điểm cơ bản của lao động nông thôn 1.1.2.1. Khái niệm về lao động và lao động nông thôn Lao động nông thôn là một bộ phận trong nguồn lao động xã hội; bao gồm toàn bộ những người lao động đang làm việc trong nền kinh tế quốc dân và những người có khả năng lao động nhưng chưa tham gia hoạt động trong nền kinh tế quốc dân thuộc khu vực nông thôn. 1.1.2.2. Đặc điểm cơ bản của lao động nông thôn Thứ nhất, có thu nhập thường không cao và không ổn định Thứ hai, mặt bằng trình độ dân trí thấp Thứ ba, có tính cách đặc thù, gắn liền với hoạt động sản xuất nông nghiệp. 1.1.3. Đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.1.3.1. Khái niệm đào tạo nghề cho lao động nông thôn Đào tạo nghề cho lao động nông thôn là hoạt động có mục đích, có tổ chức, nhằm truyền đạt những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo của một nghề nào đó cho người lao động ở khu vực nông thôn, để họ có những hiểu biết nhất định về chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng, kỹ xảo và thái độ nghề nghiệp cần thiết để thực hiện thành công nghề đã đào tạo. 1.1.3.2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến đào tạo nghề cho lao động nông thôn - Tốc độ phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế - Cơ hội và thách thức của toàn cầu hóa và yêu cầu hội nhập khu vực và quốc tế - Đường lối chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển dạy nghề 10
- Thái độ xã hội về nghề và công tác đào tạo nghề. 1.1.4. Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.1.4.1. Khái niệm chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn là ý chí của nhà nước thể hiện thông qua tập hợp các quyết định để lựa chọn mục tiêu, nguyên tắc và các biện pháp nhằm phát triển quy mô, cơ cấu, số lượng và chất lượng nguồn lao động khu vực nông thôn nhằm phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 1.1.4.2. Nội dung chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn - Mục tiêu của chính sách; - Biện pháp của chính sách. 1.2. Thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.2.1. Khái niệm, ý nghĩa của thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.2.1.1. Khái niệm thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn Thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn là toàn bộ quá trình huy động, bố trí, sắp xếp các nguồn lực để đưa chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn vào thực tiễn đời sống nhằm đạt được mục tiêu của chính sách. 1.2.1.2. Vai trò của thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 11
Thứ nhất, thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn giúp từng bước hiện thực hóa mục tiêu của chính sách. Thứ hai, thông qua thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn để khẳng định tính đúng đắn của chính sách này. Thứ ba, thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn giúp chính sách này ngày càng hoàn thiện. 1.2.2. Quy trình thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.2.2.1. Xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực thi chính sách 1.2.2.2. Vận động tuyên truyền việc thực thi chính sách 1.2.2.3. Phân công phối hợp thực hiện 1.2.2.4. Huy động, bố trí các nguồn lực 1.2.2.5. Kiểm tra, giám sát và đánh giá quá trình thực thi chính sách 1.2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.2.3.1. Các yếu tố khách quan Thứ nhất, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ở nông thôn Thứ hai, trình độ, năng lực của đối tượng chính sách Thứ ba, nguồn tài chính và cơ sở vật chất đảm bảo thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. 1.2.3.2. Các yếu tố chủ quan Một, nhận thức của người lao động nông thôn và xã hội về tầm quan trọng của học nghề 12
Hai, năng lực của cán bộ, công chức trong thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn Ba, năng lực của đội ngũ giáo viên, giảng viên dạy nghề Bốn, công tác xây dựng, thẩm định chương trình, giáo trình liên quan đến đào tạo nghề. 1.3. Kinh nghiệm của một số địa phƣơng và giá trị tham khảo cho huyện Hải Hậu về thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.3.1. Kinh nghiệm của một số địa phương 1.3.1.1. Kinh nghiệm trong thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Đan Phượng, Thành phố Hà Nội 1.3.1.2. Kinh nghiệm trong thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội 1.3.1.3. Kinh nghiệm của huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế 1.3.2. Những Giá trị tham khảo cho huyện Hải Hậu 13
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 Nông thôn và lao động nông thôn có ý nghĩa quan trọng trong quá trình ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chỉ thị, chính sách liên quan đến nông thôn, lao động nông thôn, chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn là một ví dụ điển hình. Chương 1 đã làm rõ một số vấn đề lý luận cơ bản về nông thôn, lao động nông thôn và chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn; thông qua tìm hiểu hệ thống các khái niệm: Nông thôn, lao động nông thôn, đào tạo nghề, đào tạo nghề cho lao động nông thôn, chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn; cùng với các đặc điểm liên quan. Để chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn đạt hiệu quả cao, khâu thực thi chính sách đóng vai trò quyết định rất lớn. Cũng trong nội dung chương 1, tác giả trình bày các lý thuyết về thực thi chính sách công nói chung và quy trình thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn nói riêng. 14
Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TẠI HUYỆN HẢI HẬU, TỈNH NAM ĐỊNH 2.1. Khái quát chung về huyện Hải Hậu và lao động nông thôn huyện Hải Hậu 2.1.1. Khái quát chung về huyện Hải Hậu 2.1.1.1. Điều kiện tự nhiên của huyện Hải Hậu 2.1.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Hải Hậu 2.1.2. Vài nét về lao động nông thôn huyện Hải Hậu 2.1.2.1. Đặc điểm của lao động nông thôn huyện Hải Hậu 2.1.2.2. Về chất lượng 2.1.2.3. Cơ cấu lao động 2.1.2.3. Thuận lợi và khó khăn trong đào tạo nghề cho lao động nông thôn huyện Hải Hậu 2.2. Thực trạng triển khai thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Hải Hậu 2.2.1. Công tác xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện 2.2.2. Công tác phổ biến, tuyên truyền, tư vấn học nghề Trong những năm qua, Huyện Hải Hậu luôn chú trọng đến công tác phổ biến, tuyên truyền thực thi chính sách thông qua các Hệ thống truyền thông và các tổ chức đoàn thể chính trị của huyện. Giai đoạn 2016-2018, công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Hải Hậu đã đạt được những kết quả nhất định, cụ thể như bảng 2.1. 2.2.3. Công tác phân công, phối hợp thực hiện 2.2.3.1. Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội 15
2.2.3.2. Phòng Kinh tế 2.2.3.3. Phòng Nội vụ 2.2.3.4. Phòng Tài chính - Kế hoạch 2.2.3.5. Phòng Quản lý đô thị 2.2.3.6. Phòng Giáo dục và Đào tạo, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên, các Trường THPT trên địa bàn 2.2.3.7. Phòng Văn hóa - Thông tin, Đài truyền thanh huyện 2.2.3.8. UBND các cấp xã 2.2.3.9. Ngân hàng Chính sách xã hội 2.2.3.10. Các đơn vị tham gia đào tạo 2.2.3.11. Các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp trên địa bàn 2.2.4. Công tác huy động, bố trí nguồn lực 2.2.4.1. Về kinh phí Tình hình sử dụng kinh phí trong đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Hải Hậu, giai đoạn 2016- 2018, được tổng hợp trong bảng 2.5 sau: 2.2.4.2. Về nhân lực Các đơn vị được phân công bố trí 01 đồng chí lãnh đạo phụ trách và 01 chuyên viên thực hiện các hoạt động này. 2.2.5. Công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá quá trình thực hiện 2.3.1. Những kết quả đạt được 2.3.1.1. Kết quả đào tạo nghề Giai đoạn 2016-2018, kết quả đào tạo nghề của huyện Hải Hậu đạt được như bảng sau: 16
2.3.1.2. Kết quả giải quyết việc làm sau đào tạo nghề 2.3.1.3. Số cán bộ, công chức xã được đào tạo, bồi dưỡng 2.3.2. Những tồn tại, hạn chế Bên cạnh những ưu điểm nêu trên, công tác tổ chức thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Hải Hậu vẫn còn một số tồn tại, hạn chế: Thứ nhất, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực thi chính sách đã được ban hành, song còn mang tính định hướng, các con số đưa ra trong kế hoạch hàng năm còn chung chung, chưa gắn với nhu cầu đào tạo thực tế của từng xã, thị trấn. Thứ hai, trong quá trình tuyên truyền, phổ biến chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn, một số cán bộ làm công tác tuyên truyền còn chưa nắm bắt hết được các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về đào tạo nghề cho lao động nông thôn; dẫn đến quá trình tư vấn cho người dân còn thiếu chủ động. Các chương trình hướng nghiệp, ngày hội việc làm được tổ chức với số lượng hạn chế. Thứ ba, sự phối hợp giữa các phòng, ban trong thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn còn thiếu nhịp nhàng, chưa linh hoạt, chủ động; dẫn đến khó khăn trong quá trình thực thi chính sách. Thứ tư, công tác dự báo nhu cầu học nghề, nhu cầu sử dụng lao động qua đào tạo tại địa phương còn thiếu chính xác. Trong quá trình thực thi chính sách chưa phát huy được ưu thế của các làng nghề truyền thống. Giáo trình dạy nghề được sử dụng qua nhiều năm nên nhiều nội dung không còn phù hợp với bối cảnh hiện tại. Hoạt động khuyến khích, tư vấn, tạo điều kiện cho lao động sau khi đào tạo được tiếp cận các nguồn vốn vay 17
hỗ trợ để mở rộng quy mô, chuyển đổi mô hình sản xuất, chuyển đổi ngành nghề chưa thực hiện tốt, làm giảm đi hiệu quả của công tác thực thi chính sách. Bên cạnh đó, chưa huy động được sự đóng góp nguồn lực từ xã hội vào thực thi chính sách. Tỷ lệ người lao động có việc làm sau đào tạo cao, tuy nhiên thiếu tính bền vững. Thứ năm, hoạt động kiểm tra, giám sát còn mang nhiều tính hình thức, chưa vận động được sự tham gia giám sát của đông đảo người dân, tổ chức trong xã hội vào quá trình tổ chức thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Số lượng các đoàn kiểm tra còn hạn chế, khiến hoạt động này không được tiến hành thường xuyên. Công tác đánh giá thực thi chính sách chưa được thực hiện. 2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế Những tồn tại, hạn chế trên xuất phát từ một số nguyên nhân cơ bản sau: Một, hệ thống văn bản, kế hoạch chỉ đạo chưa đầy đủ, hoàn thiện, các chỉ tiêu còn thiếu tính cụ thể gắn với từng xã, thị trấn. Năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn còn thiếu, bao gồm: Năng lực xây dựng và ban hành văn bản, kế hoạch; năng lực dự báo; năng lực tổ chức thực thi chính sách... Hai, đội ngũ tư vấn viên, tuyên truyền viên làm công tác phổ biến chính sách chưa được tập huấn kỹ càng về chuyên môn, nghiệp vụ; thiếu các chương trình đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ tuyên truyền viên về chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về đào tạo nghề cho lao động nông thôn. 18