Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Hoàn thiện kế toán trách nhiệm tại bưu điện tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: Vdfv Vdfv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

55
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm mục tiêu tìm ra ưu điểm và những tồn tại trong công tác phục vụ đánh giá trách nhiệm tại các đơn vị, bộ phận cơ cấu tổ chức của bưu điện Quảng Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Hoàn thiện kế toán trách nhiệm tại bưu điện tỉnh Quảng Nam

Trang 1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG VŨ LÊ B O TRÂN HOÀN THI N K TOÁN TRÁCH NHI M T I BƯU ĐI N T NH QU NG NAM Chuyên ngành: K TOÁN Mã s : 60.34.30 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng, Năm 2012
Trang 2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. NGÔ HÀ T N Ph n bi n 1: PGS.TS. Nguy n M nh Toàn Ph n bi n 2: GS.TS. Nguy n Quang Quynh Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 26 tháng 8 năm 2012. * Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
Trang 3 PH N M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài: Trong n n th trư ng, s thành công c a m t doanh nghi p ph thu c r t nhi u vào các quy t ñ nh qu n tr và trong th c t , nh ng quy t ñ nh qu n tr thư ng ñư c xác l p d a trên cơ s các thông tin c a k toán, nh t là k toán qu n tr . K toán qu n tr cung c p nhi u thông tin quan tr ng làm căn c cho các quy t ñ nh qu n tr , trong ñó thông tin k toán g n v i trách nhi m c a nhà qu n tr các c p ñư c các doanh nghi p r t quan tâm. K toán trách nhi m là phương pháp thu th p và báo cáo các thông tin d toán và th c t v các ñ u vào và ñ u ra c a các trung tâm trách nhi m, là m t n i dung cơ b n c a k toán qu n tr và là h t nhân quan tr ng trong h th ng ki m soát qu n tr c a doanh nghi p. Bưu ñi n t nh Qu ng Nam là doanh nghi p có quy mô l n, v i ph m vi ho t ñ ng r ng và cơ ch qu n lý tài chính ñ i v i các ñơn v tr c thu c cũng khá ña d ng ñ t ra yêu c u c p bách v xây d ng gi i pháp qu n lý tài chính toàn di n. Bưu ñi n t nh Qu ng Nam ñã th c hi n vi c phân c p qu n lý, tuy nhiên trách nhi m và quy n h n ñư c giao cho các c p chưa th t s rõ ràng, chưa g n k t trách nhi m c th nên ñã không t o ñư c ñ ng l c phát tri n trong th i gian qua. Xu t phát t nh ng yêu c u trên, tác gi ñã quy t ñ nh ch n ñ tài: “Hoàn thi n k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam” làm ñ tài nghiên c u c a mình. 2. M c tiêu nghiên c u - Tìm ra nh ng ưu ñi m và nh ng t n t i trong công tác k tóan ph c v ñánh giá trách nhi m t i các ñơn v , b ph n trong cơ c u t ch c c a Bưu ñi n Qu ng Nam. - Đưa ra các gi i pháp nh m hoàn thi n k toán trách nhi m theo ñ c thù c a Bưu ñi n t nh Qu ng Nam, giúp nhà qu n lý có cơ s ñ ñánh giá m t cách ñúng ñ n thành qu c a các ñơn v , b ph n trong vi c hư ng t i m c tiêu chung c a Bưu ñi n Qu ng Nam. 3. Câu h i nghiên c u - Th c tr ng k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam như th nào? Ưu như c ñi m ra sao?
Trang 4 - Công tác k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam ñã hình thành, ph c v t t cho qu n tr n i b Bưu ñi n chưa? 4. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u - Lu n văn t p trung nghiên c u nh ng n i dung cơ b n c a k toán trách nhi m theo t ng c p qu n lý ph c v ñánh giá trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam. - Ph m vi nghiên c u: Bưu ñi n t nh Qu ng Nam, bao g m các ñơn v tr c thu c tham gia h at ñ ng s n xu t kinh doanh thu c Bưu ñi n t nh Qu ng Nam. 5. Phương pháp nghiên c u Phương pháp nghiên c u c th c a ñ tài là xây d ng cơ s lý lu n v k toán trách nhi m t nh ng k t qu nghiên c u trong và ngoài nư c, t ñó nghiên c u th c tr ng v k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam. Đ tài s d ng phương pháp thu th p và phân tích s li u th c t , phương pháp t ng h p, so sánh ñ i chi u, k thu t phân tích và d báo các ch tiêu kinh t . 6. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài - V m t lý lu n: H th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n cơ b n c a k toán trách nhi m trong doanh nghi p. - V m t th c ti n: + Phân tích, ñánh giá th c tr ng k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam. + Xác ñ nh và phân tích các nguyên nhân t n t i trong vi c t ch c v n d ng k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam. + Đ xu t m t s gi i pháp hoàn thi n công tác k toán ph c v ñánh giá trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam. 7. B c c c a lu n văn Chương 1: Cơ s lý lu n v k toán trách nhi m trong doanh nghi p. Chương 2: Th c tr ng k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam. Chương 3: Gi i pháp nh m hoàn thi n k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam.
Trang 5 CHƯƠNG I: CƠ S LÝ LU N V K TOÁN TRÁCH NHI M TRONG DOANH NGHI P 1.1 Khái ni m và b n ch t k toán trách nhi m 1.1.1 Khái ni m k toán trách nhi m K toán trách nhi m ñư c hi u là h th ng thu th p và báo cáo các thông tin v h at ñ ng c a t ng nhóm trách nhi m. Các c p qu n lý s ph i ch u trách nhi m v lĩnh v c ho t ñ ng c a mình, c a thu c c p và t t c các ho t ñ ng khác thu c trách nhi m c a h . K toán trách nhi m trong m t t ch c chính là vi c thi t l p quy n h n, trách nhi m c a m i b ph n, thành viên và m t h th ng ch tiêu, báo cáo thành qu c a m i b ph n thành viên. 1.1.2 B n ch t c a k toán trách nhi m 1.1.2.1 K toán trách nhi m là n i dung cơ b n c a k toán qu n tr K toán qu n tr doanh nghi p là b ph n không th tách r i c a h th ng k toán doanh nghi p. K toán qu n tr bi u hi n trách nhi m c a các nhà qu n lý các c p bên trong doanh nghi p thông qua k toán trách nhi m, trong khi k toán tài chính bi u hi n trách nhi m c a nhà qu n tr c p cao. Có nhi u quan ñi m khác v k toán trách nhi m, tuy nhiên chúng ta th y r ng s khác nhau c a các quan ñi m trên ñư c th hi n cách th c nhìn nh n c a m i tác gi v ñ c ñi m, ý nghĩa và cơ ch t ch c k toán trách nhi m doanh nghi p, s khác nhau ñó không mang tính ñ i ngh ch mà chúng cùng b sung cho nhau nh m giúp chúng ta có cái nhìn toàn di n hơn v k toán trách nhi m. T ñó có th rút ra nh ng v n ñ thu c b n ch t c a k toán trách nhi m là m t n i dung cơ b n c a k toán qu n tr . 1.1.2.2 K toán trách nhi m – m t nhân t trong h th ng ki m soát qu n lý Đ xây d ng m t h th ng ki m soát qu n lý nh m ñ t ñư c m c tiêu c a t ch c, trư c tiên các nhà qu n lý ph i xây d ng chi n lư c lâu
Trang 6 dài cho ñơn v . D a trên chi n lư c c a ñơn v và c a t ng b ph n kinh doanh, ñơn v ñ ra các m c tiêu c th , và các m c tiêu này ph i có m i liên quan ch t ch v i nhau cùng h tr nhau hư ng ñ n m c ñích chung c a ñơn v . Như v y, ngư i ta áp d ng h th ng k toán trách nhi m ñ nh n rõ b ph n nào trong t ch c có trách nhi m v i t ng m c tiêu, phát tri n các ño lư ng vi c th c hi n và các ch tiêu c n ñ t ñư c, và thi t k các báo cáo v các ño lư ng này t ng b ph n trong t ch c ho c t ng trung tâm trách nhi m. 1.1.2.3 Tính hai m t c a k toán trách nhi m và nh hư ng ñ n thái ñ c a nhà qu n lý K toán trách nhi m bao g m hai m t: thông tin và trách nhi m. Trong ñó, m t thông tin có nghĩa là s t p h p, báo cáo, ñánh giá các thông tin mang tính n i b v ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p t c p qu n lý th p ñ n c p qu n lý cao hơn. M t trách nhi m nghĩa là vi c quy trách nhi m v nh ng s ki n tài chính x y ra. 1.2 Phân c p qu n lý là cơ s hình thành k toán trách nhi m 1.2.1 Khái ni m v phân c p qu n lý Phân c p qu n lý là s phân c p quy n cho c p dư i, d n ñ n s phân ñ nh rõ ràng v quy n l i và trách nhi m trong qu n lý cho c p dư i d a trên cơ s c u trúc phân quy n mà nhà qu n tr ñã l a ch n. 1.2.2 Vai trò c a phân c p qu n lý ñ i v i vi c hình thành k toán trách nhi m Phân c p qu n lý g n li n v i n i dung k toán trách nhi m. Qua phân c p qu n lý s xác ñ nh ñư c quy n h n và trách nhi m m i c p rõ ràng, nên có cơ s cho vi c ñánh giá k t qu ho t ñ ng c a t ng b ph n, tìm ra nguyên nhân và hư ng kh c ph c. Phân c p qu n lý v a là ti n ñ v a là ñ ng l c thúc ñ y s hình thành k toán trách nhi m. 1.3 N i dung cơ b n c a k toán trách nhi m trong doanh nghi p 1.3.1 T ch c các trung tâm trách nhi m trong doanh nghi p
Trang 7 1.3.1.1 Khái ni m và b n ch t trung tâm trách nhi m a/ Khái ni m trung tâm trách nhi m Trung tâm trách nhi m ñư c ñ nh nghĩa như m t b ph n trong m t t ch c, nơi mà nhà qu n tr b ph n ch u trách nhi m ñ i v i k t qu ho t ñ ng c a ñơn v mình. b/ B n ch t c a trung tâm trách nhi m M c ñ hoàn thành c a m t trung tâm trách nhi m thư ng ñư c ñánh giá d a trên hai tiêu chí: hi u qu và hi u su t. Như v y, ñ có th xác ñ nh ñư c hi u qu và hi u su t c a các trung tâm trách nhi m, v n ñ ñ t ra là ph i lư ng hóa ñư c ñ u vào và ñ u ra c a các trung tâm trách nhi m. Trên cơ s ñó s xác ñ nh ñư c các ch tiêu c th ñ ñánh giá k t qu ho t ñ ng c a t ng trung tâm c th . 1.3.1.2 Các lo i trung tâm trách nhi m Căn c vào s khác bi t trong vi c lư ng hóa giưa “ñ u vào” và “ñ u ra” c a các trung tâm trách nhi m cũng như m c ñ trách nhi m c a ngư i qu n tr trung tâm, có th chia thành 4 lo i trung tâm trách nhi m: a/ Trung tâm chi phí b/ Trung tâm doanh thu c/ Trung tâm l i nhu n d/ Trung tâm ñ u tư 1.3.2 T ch c h th ng báo cáo trách nhi m 1.3.2.1 Đ c ñi m báo cáo k toán trách nhi m a/ M c ñ chi ti t c a báo cáo gi m d n khi c p ñ nhà qu n tr nh n báo cáo tăng d n. b/ Báo cáo cho các nhà qu n lý c p cao không dùng ñ “c ng thêm vào”: nghĩa là t ng chi phí trên báo cáo c a nhà qu n tr không ph i là t ng s chi phí các báo cáo c p dư i. 1.3.2.2 N i dung t ch c báo cáo trách nhi m
Trang 8 - Báo cáo trách nhi m c a các trung tâm chi phí: bao g m t t c các chi phí có th ki m soát c a trung tâm theo d toán và th c t . M i c p ñ trung tâm chi phí ñ u g n li n v i ngư i ki m soát như ngư i qu n ñ c phân xư ng, giám ñ c nhà máy, giám ñ c công ty… - Báo cáo trách nhi m c a trung tâm doanh thu: bao g m t t c các doanh thu phát sinh theo d toán và th c t c a trung tâm doanh thu ñó. - Báo cáo trách nhi m c a trung tâm l i nhu n: các báo cáo thư ng ñư c t ch c tùy theo h th ng trung tâm trách nhi m ñã ñư c xây d ng t i ñơn v . - Báo cáo trách nhi m c a trung tâm ñ u tư: báo cáo này trình bày thu nh p và tình hình ñ u tư theo d toán và theo th c t . 1.3.3 Đánh giá thành qu các trung tâm trách nhi m 1.3.3.1 Đánh giá thành qu c a trung tâm chi phí Quy n h n và trách nhi m c a trung tâm chi phí ñư c th hi n cơ b n qua hai ch tiêu: - T ng chi phí. Ch tiêu này cho th y quy mô tài chính trong ho t ñ ng và ph m vi trách nhi m c a trung tâm chi phí. - T l chi phí trên doanh thu. Ch tiêu này cho th y hi u su t tài chính c a trung tâm chi phí. Trung tâm chi phí ñư c xem là ki m soát và ñáp ng t t ñư c m c tiêu c a t ch c khi ñ t ñư c m t d u hi u chênh l ch v chi phí, v t l chi phí trên doanh thu nh hơn không. Và ngư c l i, n u xu t hi n m t chênh l ch dương là d u hi u b t l i. 1.3.3.2 Đánh giá thành qu c a trung tâm doanh thu Trung tâm doanh thu ñư c xem là ñ t ñư c thành qu tài chính trong vi c ñóng góp vào m c tiêu chung c a t ch c khi ñ t ñư c m c chênh l ch doanh thu, chênh l ch t l l i nhu n trên doanh thu dương. Ngư c l i, n u thành qu c a trung tâm doanh thu là các d u hi u chênh l ch âm thì ñây là ñi u b t l i. D u hi u này th hi n m t s bi n c b t thư ng
Trang 9 v tình hình ki m soát, th c hi n quá trình tiêu th v m t s lư ng s n ph m, giá c , chính sách tiêu th t i trung tâm. 1.3.3.3 Đánh giá thành qu c a trung tâm l i nhu n Trung tâm l i nhu n là t ng h p c a trung tâm doanh thu và trung tâm chi phí, nên ngoài các ch tiêu ñư c s d ng hai trung tâm trên còn s d ng các ch tiêu sau: - T ng l i nhu n. Ch tiêu này ño lư ng quy mô và ph m vi trách nhi m trung tâm l i nhu n. - T su t l i nhu n trên v n phân c p. Ch tiêu này th hi n hi u su t c a trung tâm doanh thu. 1.3.3.4 Đánh giá thành qu c a trung tâm ñ u tư Trung tâm ñ u tư v i quy n h n và trách nhi m v hi u qu v n ñ u tư. Đ ñánh giá trách nhi m v hi u qu v n ñ u tư các nhà kinh t có th dùng nhi u ch tiêu khác nhau nhưng v cơ b n có th k t h p hai ch tiêu sau: - L i nhu n còn l i (RI) - T l hoàn v n ñ u tư (ROI) 1.4 Đ c ñi m s n xu t kinh doanh bưu ñi n liên quan ñ n k toán trách nhi m 1.4.1 Đ c ñi m s n xu t kinh doanh ngành bưu ñi n - Tính vô hình c a s n ph m d ch v bưu ñi n - Quá trình s n xu t kinh doanh bưu ñi n mang tính dây chuy n - Quá trình s n xu t g n li n v i quá trình tiêu dùng s n ph m - T i tr ng không ñ ng ñ u theo th i gian và không gian - Đ i tư ng lao ñ ng là tin t c 1.4.2 Đ c ñi m k toán trách nhi m trong doanh nghi p kinh doanh bưu ñi n Doanh nghi p kinh doanh d ch v bưu ñi n là doanh nghi p Nhà nư c ho c công ty c ph n Nhà nư c chi m c ph n chi ph i ho c c ph n ñ c bi t, ñư c Th tư ng Chính ph quy t ñ nh thành l p ho c cho phép thành l p ñ cung c p các d ch v bưu ñi n trong nư c và qu c t .
Trang 10 Doanh nghi p cung c p d ch v bưu ñi n ph i có h th ng m ng lư i và thi t b phù h p v i quy ho ch phát tri n m ng lư i bưu ñi n công c ng, có ñ i ngũ cán b , công nhân k thu t và khai thác phù h p v i trình ñ công ngh và quy mô ho t ñ ng. V i m t doanh nghi p bưu ñi n có quy mô l n b trí trên ñ a bàn r ng, ñư c hình thành t nhi u b ph n có ch c năng và nhi m v khác nhau, nhà qu n lý m i b ph n có s ñ c l p tương ñ i trong vi c ñi u hành công vi c c a mình và ph i hoàn thành nhi m v ñư c ñ t ra. Đ ng th i ph i ch u trách nhi m trư c b ph n qu n lý c p cao v k t qu ñi u hành công vi c c a mình. H th ng k toán trách nhi m trong các doanh nghi p bưu ñi n mu n ho t ñ ng có hi u qu ñòi h i ph i có s phân quy n, ñó quy n ra quy t ñ nh ñư c tr i r ng trong toàn doanh nghi p. Nhà qu n lý m i b ph n có quy n ra quy t ñ nh liên quan ñ n ph m vi trách nhi m c a h . Như v y h th ng k toán trách nhi m trong các doanh nghi p bưu ñi n g n li n v i s phân c p qu n lý nh t ñ nh. V n ñ là ph i xác ñ nh ñư c ph m vi, trách nhi m c a m i ngư i ñ ng ñ u các b ph n. Ngư i ñ ng ñ u b ph n ñó ch u trách nhi m ki m soát, ti n hành ho t ñ ng b ph n ñó, h ph i xác ñ nh, ñánh giá và báo cáo m t cách c th , chi ti t các ch tiêu kinh t tài chính di n ra t i b ph n mình qu n lý, thông qua ñó ch u trách nhi m trong vi c d toán v n ñ u tư và qu n lý vi c s d ng các trang thi t b ñó. Chi phí phát sinh nhi u và r t ph c t p, vi c ki m soát chi phí t ng b ph n do ai ch u và ki m soát, báo cáo như th nào. M t khác, doanh thu tiêu th s n ph m bưu ñi n do b ph n nào ñ m nh n, ch u trách nhi m như th nào ñ i v i k ho ch doanh thu c a doanh nghi p, báo cáo lên các c p như th nào và d báo doanh thu ra sao trong các kỳ k toán… T t c các v n ñ trên ñ t ra cho ngành bưu ñi n là ph i xây d ng ñư c trách nhi m c a t ng b ph n, t ng lĩnh v c ñ t ñó qu n lý ho t ñ ng c a doanh nghi p bưu ñi n ñ t hi u qu hơn. K T LU N CHƯƠNG I
Trang 11 CHƯƠNG II: TH C TR NG CÔNG TÁC K TOÁN PH C V ĐÁNH GIÁ TRÁCH NHI M T I BƯU ĐI N T NH QU NG NAM 2.1 Khái quát chung v Bưu Đi n t nh Qu ng Nam 2.1.1 M t s nét cơ b n v Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.1.1.1 Quá trình hình thành và phát tri n c a Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.1.1.2 Ch c năng, nhi m v c a Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.1.1.3 Đ c ñi m ngành ngh kinh doanh c a Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.1.2 Cơ c u t ch c qu n lý t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam Bưu ñi n Qu ng Nam g m có các phòng ch c năng giúp vi c cho lãnh ñ o, và các ñơn v tr c thu c như: Trung tâm kinh doanh v n chuy n và 10 ñơn v Bưu ñi n khu v c, huy n. So v i các Bưu ñi n t nh, thành ph khác, cơ c u t ch c c a Bưu ñi n t nh Qu ng Nam hi n nay ñư c xem là tương ñ i g n nh . S phân c p qu n lý ít (2 c p, t Giám ñ c Bưu ñi n t nh ñ n Giám ñ c các ñơn v tr c thu c). Các ñơn v tr c thu c ch u s lãnh ñ o tr c ti p c a Bưu ñi n t nh v t ch c, chuyên môn nghi p v .( Sơ ñ 2.1. Sơ ñ b máy t ch c qu n lý t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam) 2.1.3 Phân c p qu n lý t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.1.3.1 Văn phòng Bưu ñi n t nh 2.1.3.2 các ñơn v tr c thu c 2.1.4 Mô hình t ch c k toán t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.1.4.1 Khái quát mô hình t ch c k toán Bưu ñi n t nh Qu ng Nam Phù h p v i phân c p qu n lý, b máy k toán c a Bưu ñi n t nh ñư c t ch c theo mô hình v a t p trung v a phân tán. V i mô hình này, b máy k toán c a Bưu ñi n t nh ñư c phân thành k toán t i Văn phòng Bưu ñi n t nh và k toán t i các ñơn v tr c thu c. 2.1.4.2 B máy k toán t i Văn phòng Bưu ñi n t nh (Sơ ñ 2.2 Sơ ñ b máy k toán Bưu ñi n t nh Qu ng Nam) 2.1.4.3 B máy k toán t i các Bưu ñi n tr c thu c (Sơ ñ 2.3 Sơ ñ b máy k toán t i Bưu ñi n tr c thu c) 2.2 T ch c thông tin k toán ph c v ñánh giá trách nhi m n i b Bưu ñi n t nh Qu ng Nam
Trang 12 2.2.1 Công tác l p d toán Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.2.1.1 Căn c ñ l p d toán Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.2.1.2 L p d toán các ñơn v tr c thu c a/ D toán v s n lư ng, doanh thu d ch v bưu ñi n Căn c vào ch c năng và nhi m v c a t ng ñơn v tr c thu c mà Bưu ñi n t nh s giao ch tiêu v s n lư ng và doanh thu d ch v bưu ñi n. T i các ñơn v tr c thu c khi xây d ng d toán v s n lư ng, doanh thu d ch v bưu ñi n, các ñơn v căn c vào k t qu th c hi n c a năm trư c, các h p ñ ng ñã ký k t và d ki n s n lư ng s n xu t trong năm ñ n. Minh h a sau ñây là b ng d toán s n lư ng, doanh thu d ch v bưu ñi n t i Bưu ñi n khu v c Tam Kỳ (B ng 2.1. D toán s n lư ng, doanh thu d ch v bưu ñi n) b/ D toán v chi phí d ch v bưu ñi n - Chi phí nguyên, nhiên v t li u, ñ ng l c... là giá tr v t tư ñã s d ng cho ho t ñ ng s n xu t kinh doanh, và các ñơn v tr c thu c có trách nhi m qu n lý chi phí v t tư theo m c tiêu hao và ñơn giá (B ng 2.2 D toán chi phí v t li u tr c ti p) - Chi phí ti n lương, các kho n ph c p có tính ch t lương, ti n ăn ca: Chi phí ti n lương c a ñơn v tr c thu c bao g m ti n lương cơ b n, ph c p có tính ch t lương, và phân ph i thu nh p tr cho ngư i lao ñ ng theo ch ñ hi n hành. Ti n lương, phân ph i thu nh p ph i qu n lý ch t ch th c hi n chi ñ , chi ñúng m c ñích, g n k t v i k t qu ho t ñ ng SXKD trên cơ s ñ nh m c lao ñ ng, ñơn giá ti n lương ñã ñư c BĐT Qu ng Nam duy t. (B ng 2.3 D toán chi phí nhân công tr c ti p) - Chi phí d ch v mua ngoài: là chi phí s a ch a tài s n thuê ngoài, thuê thu cư c, thuê thu n khó ñòi, ñi n nư c, b c x p, v n chuy n, hoa h ng ñ i lý, môi gi i, ki m toán, ti n mua b o hi m, thuê tư v n, chi phí giao d ch ngân hàng, chi phí cho các kho n n thu h i ñã xoá... và các d ch v thuê ngoài khác. S li u d a vào chi phí th c t phát sinh năm trư c. (B ng 2.4 D toán chi phí d ch v mua ngoài) - Chi phí b ng ti n khác: là các kho n chi (ngoài n i dung trên) bao g m: Thu , l phí, ti p tân, khánh ti t, qu ng cáo, khuy n m i... Các
Trang 13 kho n chi này ph i g n li n v i k t qu ho t ñ ng s n xu t kinh doanh, ñư c xác ñ nh d a vào chi phí th c t phát sinh năm trư c. S li u các kho n chi phí nêu trên ñư c xác ñ nh và t p h p b ng 2.5 D toán chi phí kinh doanh d ch v bưu ñi n c/ D toán s n xu t kinh doanh Trên cơ s d toán v chi phí, doanh thu, các Bưu ñi n tr c thu c hình thành nên k ho ch s n xu t kinh doanh cho ñơn v c a mình và g i v cho Bưu ñi n t nh xem xét, phê duy t. Giám ñ c cùng v i trư ng phòng kinh doanh c a các ñơn v này ch u trách nhi m v s li u trong d toán. Căn c d toán s n xu t kinh doanh c a các ñơn v ñã ñư c phê duy t, phòng kinh doanh Bưu ñi n t nh ti n hành t ng h p s li u và l p d toán s n xu t kinh doanh cho toàn Bưu ñi n t nh trình Giám ñ c bưu ñi n t nh phê duy t. 2.2.1.3 Công tác l p d toán Văn phòng Bưu ñi n t nh a/ D toán v chi phí: T i Trung tâm kinh doanh v n chuy n, d toán chi phí do Văn phòng Bưu ñi n t nh l p và giao cho Trung tâm kinh doanh v n chuy n th c hi n. Vào th i ñi m cu i quý, cu i năm, các bưu ñi n tr c thu c l p và g i cho ban lãnh ñ o Bưu ñi n t nh d toán chi phí. Ch u trách nhi m chính cho vi c l p d toán chi phí là Giám ñ c t i m i ñơn v tr c thu c. Trên cơ s các d toán chi phí c a các ñơn v tr c thu c, Bưu ñi n t nh t ng h p và b sung thêm các chi phí ho t ñ ng phát sinh t i Văn phòng Bưu ñi n t nh ñ hình thành nên d toán chi phí t ng th toàn Bưu ñi n t nh trong th i gian ñ n (Xem ph l c s 1). b/ D toán v doanh thu: Phòng K ho ch t i Bưu ñi n t nh có nhi m v l p d toán doanh thu cho vi c tiêu th các s n ph m do Trung tâm kinh doanh v n chuy n t o ra. Giám ñ c Bưu ñi n t nh là ngư i ch u trách nhi m v l p d toán doanh thu này. (B ng 2.6) Đ i v i các Bưu ñi n khu v c, huy n, Phòng kinh doanh c a các ñơn v này căn c vào k t qu tiêu th s n ph m và cung c p d ch v
Trang 14 ñã th c hi n năm trư c ñ ti n hành l p d toán doanh thu g i v Bưu ñi n t nh xem xét và phê duy t. Sau ñó, Phòng k ho ch - kinh doanh Bưu ñi n t nh l p d toán doanh thu tiêu th toàn Bưu ñi n t nh. c/ D toán k t qu s n xu t kinh doanh: Trên cơ s d toán v chi phí, doanh thu d ki n cho năm t i, các ñơn v tr c thu c hình thành nên d toán s n xu t kinh doanh cho ñơn v c a mình và g i v cho Bưu ñi n t nh xem xét, phê duy t. Giám ñ c cùng v i Trư ng phòng kinh doanh c a các ñơn v này ch u trách nhi m v s li u trong d toán. Căn c d toán s n xu t kinh doanh c a các ñơn v ñã ñư c phê duy t, Phòng k ho ch - kinh doanh Bưu ñi n t nh ti n hành t ng h p s li u và l p k ho ch s n xu t kinh doanh toàn Bưu ñi n t nh, sau ñó trình Giám ñ c Bưu ñi n t nh phê duy t. 2.2.2 T ch c công tác k toán t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.2.2.1 T ch c k toán các Bưu ñi n tr c thu c a/ K toán chi phí các Bưu ñi n tr c thu c: a1/ Đ i v i chi phí s n xu t tr c ti p - Chi phí v t li u, v t tư tr c ti p: Trư ng b ph n k toán t i Bưu ñi n tr c thu c s ti n hành l p báo cáo chi phí nguyên v t li u tr c ti p theo quý theo t ng ho t ñ ng t i Bưu ñi n và g i v phòng Tài chính k toán c a Bưu ñi n t nh. Sau ñây minh h a báo cáo chi phí v t li u tr c ti p t i Bưu ñi n khu v c Tam Kỳ (B ng 2.7). Các ñơn v còn l i cũng ti n hành theo dõi tương t và l p báo cáo chi phí v t li u tr c ti p theo quý như trên. - Chi phí d ng c s n xu t tr c ti p: Chi phí công c d ng c ñư c tính toán d a trên m c tiêu hao th c t phát sinh t i các ñơn v và ñư c h ch toán chi ti t tương t như ñ i v i chi phí v t li u tr c ti p. - Chi phí nhân công tr c ti p: Căn c vào các chi phí phát sinh ñã ñư c h ch toán và lên ch ng t ghi s , k toán t ng h p s ti n hành t ng h p chi phí có liên quan ñ n chi phí nhân công tr c ti p và l p b ng báo cáo theo quý (B ng 2.8) - Chi phí s n xu t kinh doanh tr c ti p khác: Đ i v i các chi phí s n xu t kinh doanh tr c ti p khác (chi phí mua ngoài và chi phí khác b ng
Trang 15 ti n), các ñơn v cũng m s chi ti t cho t ng lo i chi phí và theo t ng nhóm d ch v chính. Cu i quý, k toán t ng h p s li u trên các s chi ti t ñ báo cáo chi phí s n xu t kinh doanh c a ñơn v . a2/ Đ i v i chi phí s n xu t chung - T p h p chi phí s n xu t chung phát sinh t i ñơn v (B ng 2.9) Sau khi t p h p chi phí s n xu t t i Bưu ñi n tr c thu c, k toán t i các ñơn v ti n hành l p báo cáo chi phí s n xu t kinh doanh và k t chuy n t t c các chi phí s n xu t t i ñơn v (g m chi phí s n xu t tr c ti p và các chi phí s n xu t chung) v Bưu ñi n t nh (B ng 2.10) B ng t ng h p chi phí s n xu t kinh doanh th hi n t t c các chi phí phát sinh liên quan ñ n tình hình s n xu t kinh doanh t i Bưu ñi n Khu v c Tam Kỳ trong quý I/2011. Tương t như cách t p h p chi phí s n xu t ñ báo cáo lên c p trên như Bưu ñi n khu v c Tam Kỳ, k toán các Bưu ñi n tr c thu c khác cũng ti n hành l p b ng t ng h p chi phí s n xu t kinh doanh cho ñơn v mình. b/ K toán doanh thu các Bưu ñi n tr c thu c: Cu i m i quý, năm, k toán t i các Bưu ñi n tr c thu c có nhi m v l p báo cáo tình hình doanh thu lên Bưu ñi n t nh. K toán t i các ñơn v xác ñ nh ñ y ñ , chính xác, k p th i các kho n doanh thu phát sinh t i ñơn v theo t ng lo i s n ph m, d ch v trong ho t ñ ng SXKD và ho t ñ ng khác (B ng 2.11) Các Bưu ñi n tr c thu c khác l p báo cáo tương t v tình hình th c hi n k ho ch s n lư ng, doanh thu d ch v g i v Phòng k ho ch kinh doanh và Phòng Tài chính k toán Bưu ñi n t nh. Đ i v i Trung tâm kinh doanh v n chuy n, sau khi th c hi n các h p ñ ng kinh doanh, Trung tâm có nhi m v g i các báo cáo v tình hình th c hi n h p ñ ng lên Văn phòng Bưu ñi n t nh. Trên cơ s ñó, k toán Bưu ñi n t nh l p báo cáo doanh thu c a Trung tâm kinh doanh v n chuy n, sau ñó l p báo cáo t ng h p doanh thu cho toàn Bưu ñi n t nh (B ng 2.12). 2.2.2.2 T ch c k toán Văn phòng Bưu ñi n t nh a/ K toán chi phí Văn phòng Bưu ñi n t nh:
Trang 16 Bưu ñi n t nh Qu ng Nam v a là ñơn v qu n lý, v a là bưu ñi n cơ s tr c ti p ti n hành cung c p các d ch v bưu ñi n. Do ñó, k toán t i Bưu ñi n t nh có nhi m v t p h p chi phí s n xu t, d ch v theo t ng lĩnh v c ho t ñ ng phát sinh t i Văn phòng Bưu ñi n t nh gi ng như các ñơn v tr c thu c. Đ nh kỳ cu i quý, cu i năm các ñơn v tr c thu c l p báo cáo v chi phí s n xu t kinh doanh g i lên Bưu ñi n t nh (th hi n B ng 2.10). Riêng báo cáo chi phí t i Trung tâm kinh doanh v n chuy n do phòng Tài chính - k toán t i Bưu ñi n t nh l p và ch u trách nhi m. T s li u báo cáo c a các ñơn v tr c thu c, k t h p v i chi phí th c t phát sinh t i Văn phòng Bưu ñi n t nh, b ph n k toán c a Bưu ñi n t nh s t ng h p chi phí s n xu t kinh doanh c a toàn Bưu ñi n t nh. b/ K toán doanh thu và k t qu kinh doanh Văn phòng Bưu ñi n t nh: Trên cơ s các báo cáo c a các ñơn v tr c thu c g i lên (B ng 2.11), k t h p v i doanh thu phát sinh t i Văn phòng Bưu ñi n t nh, k toán Bưu ñi n t nh s ti n hành l p b ng báo cáo t ng h p theo quý(B ng 2.12) T các báo cáo th c hi n v chi phí, doanh thu ñã t ng h p t i Bưu ñi n t nh, cu i quý k toán Bưu ñi n t nh ti n hành l p báo cáo k t qu ho t ñ ng kinh doanh toàn Bưu ñi n t nh (B ng 2.13) 2.3 Đánh giá th c tr ng k toán trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 2.3.1 V phân c p qu n lý và ñánh giá trách nhi m Hi n nay, phân c p qu n lý trong toàn Bưu ñi n t nh tương ñ i h p lý. Các ñơn v thành viên ñư c quy n t ch nh t ñ nh trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh, b o ñ m h th ng qu n lý ñem l i hi u qu nh t ñ nh. Tuy nhiên, vi c phân c p qu n lý t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam chưa hình thành nên các trung tâm trách nhi m riêng bi t cho t ng ñơn v , b ph n. Vì th , các k t lu n c a lãnh ñ o Bưu ñi n t nh cũng như các ñơn v tr c thu c thư ng chung chung, chưa nh m vào kh c ph c nh ng như c ñi m c th ñ t o ñ ng l c phát tri n th c s trong n i b Bưu ñi n t nh.
Trang 17 2.3.2 V công tác l p d toán Công tác l p d toán hi n nay trong toàn Bưu ñi n t nh nói chung và các ñơn v tr c thu c nói riêng ch mang tính ch t chung, theo quy ñ nh ch chưa ñi vào c th , chi ti t cho t ng b ph n ñ m nhi m công tác… Vì v y, các d toán ñư c l p chưa ñóng góp nhi u trong vi c làm cơ s ñ ñánh giá hi u qu ho t ñ ng c a các ñơn v , b ph n, tr c thu c và toàn Bưu ñi n t nh. Do ñó, c n thi t ph i xây d ng m t h th ng các d toán t c p th p ñ n c p cao nh t trong toàn Bưu ñi n t nh ñ vi c ñánh giá tình hình th c hi n g n v i t ng ñơn v c th . 2.3.3 V h th ng báo cáo k toán Qua th c t t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam, tác gi nh n th y h th ng báo cáo k toán trách nhi m chưa ñư c t ch c ñ y ñ . Các báo cáo hi n t i chưa cung c p ñ y ñ các thông tin ph c v ñánh giá trách nhi m và m c ñ hoàn thành nhi m v c a các c p qu n lý, và cá nhân. Các báo cáo hi n t i ch mang tính ch t giúp cho vi c t ng h p theo quy ñ nh, chưa giúp cho nhà qu n lý các b ph n ñi u hành và ki m soát các ho t ñ ng s n xu t kinh doanh cũng như ñánh giá thành qu c a các ñơn v , b ph n. C n ph i nh n th c r ng, trong xu th qu n lý hi n nay, v n ñ ñ t ra cho nhà qu n lý các c p là ph i n m rõ và ki m soát t t m i ho t ñ ng ñ ñi u hành và qu n lý trong ph m vi trách nhi m ñư c giao. Đ làm ñư c ñi u này, lãnh ñ o Bưu ñi n t nh c n hư ng các b ph n, các ñơn v tr c thu c Bưu ñi n t nh bên c nh vi c th c hi n nhi m v c a mình còn ph i hư ng ñ n m c tiêu, l i ích chung c a toàn b t ch c. K toán qu n tr nói chung và k toán trách nhi m nói riêng là m t trong nh ng công c h u hi u giúp nhà qu n lý th c hi n ñư c nhi m v ñó. K T LU N CHƯƠNG II
Trang 18 CHƯƠNG III: CÁC GI I PHÁP HOÀN THI N K TOÁN TRÁCH NHI M T I BƯU ĐI N T NH QU NG NAM 3.1 T ch c các trung tâm trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 3.1.1 Xây d ng mô hình t ch c các trung tâm trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam S hình thành các trung tâm trách nhi m d a vào b n ch t ñ u ra và ñ u vào c a t ng b ph n, t ng phòng ban, ñơn v tr c thu c... Mô hình các trung tâm trách nhi m Bưu ñi n t nh Qu ng Nam ñư c thi t l p g m 3 c p (Sơ ñ 3.1 Sơ ñ các trung tâm trách nhi m) - C p th nh t: Bao g m các phòng ban ch c năng t i Bưu ñi n t nh và các phòng ban ch c năng t i các ñơn v tr c thu c, các T s n xu t, T giao d ch. Ngư i ñ ng ñ u ch u trách nhi m là các trư ng phòng ban, các t trư ng t s n xu t. - C p th hai: Là các Bưu ñi n khu v c, huy n và Trung tâm kinh doanh v n chuy n tr c thu c Bưu ñi n t nh, ch u trách nhi m v ho t ñ ng c a các ñơn v này là Giám ñ c các Bưu ñi n khu v c, huy n, Giám ñ c Trung tâm kinh doanh v n chuy n. - C p cao nh t: Bưu ñi n t nh Qu ng Nam, trung tâm trách nhi m này ch u trách nhi m toàn di n v ho t ñ ng c a Bưu ñi n t nh, nhà qu n tr c p cao là Giám ñ c Bưu ñi n t nh. 3.1.2 Xác ñ nh m c tiêu và nhi m v c a các trung tâm trách nhi m t i Bưu ñi n t nh 3.1.2.1 Đ i v i trung tâm chi phí (các t s n xu t và b ph n văn phòng) M c tiêu: ki m soát các chi phí có liên quan, gi m thi u chi phí phát sinh, ñ m b o l i ích mang l i l n hơn các chi phí phát sinh. Trung tâm chi phí có nhi m v l p các báo cáo k toán ph n ánh chi phí (chi phí d toán và th c t ), ñánh giá tình hình th c hi n d toán chi phí, ch ra nh ng nguyên nhân chênh l ch so v i d toán và trách nhi m c a nh ng b ph n, cá nhân liên quan.
Trang 19 3.1.2.2 Đ i v i trung tâm doanh thu (Trung tâm kinh doanh v n chuy n và các t giao d ch thu c Bưu ñi n khu v c, huy n) M c tiêu c a trung tâm doanh thu là ñ m b o hoàn thành và vư t m c ch tiêu doanh thu ñã xây d ng trong k ho ch. Nhi m v c a trung tâm doanh thu: c n tích c c hơn n a trong vi c t o m i quan h v i khách hàng nh m m r ng th trư ng, tăng doanh thu tiêu th . 3.1.2.3 Đ i v i trung tâm l i nhu n (Bưu ñi n tr c thu c và Văn phòng Bưu ñi n t nh) M c tiêu c a trung tâm này là nh m ñ m b o t l tăng l i nhu n trên doanh thu, ñ m b o t c ñ tăng c a doanh thu nhanh hơn t c ñ tăng c a chi phí nh m m c ñích tăng l i nhu n. Nhi m v : Xây d ng h th ng các báo cáo d toán t s n lư ng, doanh thu; d toán chi phí,.. ñ n d toán k t qu kinh doanh. V báo cáo th c hi n, ngoài báo cáo v chi phí, còn ph i l p Báo cáo thu nh p ph n ánh tình hình l i nhu n c a ñơn v . Trong ñi u ki n kinh doanh hi n nay, Báo cáo thu nh p ñư c l p dư i d ng Báo cáo thu nh p theo s dư ñ m phí. 3.1.2.4 Đ i v i trung tâm ñ u tư (Văn phòng Bưu ñi n t nh) M c tiêu c a trung tâm ñ u tư là làm th nào ñ s d ng v n có hi u qu nh t, ñ t m c tiêu ñã ñ ra trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh. Nhi m v c a nhà qu n tr c p cao thu c trung tâm ñ u tư ph i n m ñư c doanh thu và chi phí c a t t c ho t ñ ng s n xu t kinh doanh, l i nhu n ñ l i (RI) là bao nhiêu và n l c thúc ñ y hi u qu c a các ho t ñ ng ñ u tư trong toàn Bưu ñi n t nh. 3.2. Hoàn thi n công tác l p d toán g n v i các trung tâm trách nhi m t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam 3.2.1 Đ i v i trung tâm chi phí
Trang 20 3.2.1.1 Đ i v i trung tâm chi phí là t s n xu t các Bưu ñi n tr c thu c Các ñơn v Bưu ñi n tr c thu c t nh hi n nay ch l p k ho ch chi phí s n xu t cho toàn ñơn v ch chưa ñư c chi ti t c th cho t ng t s n xu t, do ñó chưa xác ñ nh ñư c m t cách rõ ràng trách nhi m c a t ng t s n xu t. Công tác l p d toán chi phí và l p báo cáo chưa ñư c chi ti t c th . Đây cũng là m t h n ch trong quá trình ki m tra, ki m soát chi phí ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a Bưu ñi n. Vì v y, c n xây d ng d toán chi phí s n xu t cho t ng t s n xu t. Căn c vào ñ nh m c chi phí nguyên v t li u và nhân công, s n lư ng s n xu t, ñ l p d toán chi phí cho t ng t s n xu t (B ng 3.1) 3.2.1.2 Đ i v i trung tâm chi phí là các phòng ban (t i Bưu ñi n tr c thu c và t i Văn phòng Bưu ñi n t nh) B ph n văn phòng xây d ng d toán chi phí b ng cách căn c vào chi phí th c t phát sinh năm trư c ñ xây d ng d toán chi phí cho t ng phòng ban.(B ng 3.2) Trên cơ s xây d ng các d toán chi phí như v y, m i c p ñ b ph n ñ u có th t ki m tra, phân tích, t ñó l p báo cáo t ng h p t c p dư i lên c p trên m t cách ñ y ñ và c th hơn. Báo cáo d toán chi phí s n xu t do các trung tâm chi phí t i các ñơn v tr c thu c l p. K toán t i Bưu ñi n t nh t ng h p thành các báo cáo t ng quát hơn.(B ng 3.3) 3.2.2 Đ i v i trung tâm doanh thu 3.2.2.1 Đ i v i trung tâm doanh thu là Trung tâm kinh doanh v n chuy n Qua nghiên c u th c t công tác l p d toán doanh thu t i Bưu ñi n t nh Qu ng Nam, tác gi nh n th y d toán doanh thu hi n t i ñ u do Bưu ñi n t nh l p và giao cho Trung tâm kinh doanh v n chuy n. Tuy nhiên, ñ tăng tính ch ñ ng nên giao cho Trung tâm kinh doanh v n chuy n l p d toán tiêu th ñ ph n ánh tình hình kinh doanh c a ñơn v mình, sau ñó chuy n v ñ Bưu ñi n t nh phê duy t. Minh h a d toán