Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Nâng cao hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam (Eximbank) – Chi nhánh Vinh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN<br /> ------------<br /> <br /> TRẦN KIM THOA<br /> <br /> NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA HỆ THỐNG<br /> KIỂM SOÁT NỘI BỘ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG<br /> TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT<br /> NHẬP KHẨU VIỆT NAM (EXIMBANK)<br /> – CHI NHÁNH VINH<br /> CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN, KIểM TOÁN VÀ PHÂN TÍCH<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> TS. TÔ VĂN NHẬT<br /> <br /> Hà nội, năm 2013<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN<br /> Cùng với sự bất ổn, khó khăn chung của kinh tế trong nước, tỉnh Nghệ An và<br /> các vùng lân cận từ cuối năm 2011 đến nay xảy ra hàng trăm vụ vỡ nợ mà hầu hết<br /> liên quan đến tín dụng đen, cho vay nặng lãi, và một phần lớn có sự tiếp tay từ hoạt<br /> động tín dụng của một số NHTM do nạn tham nhũng đã lợi dụng các kẽ hở trong<br /> công tác quản lý và sự yếu kém của hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) khiến cho<br /> Ngân hàng không chỉ thất thoát tài sản mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng<br /> tín dụng trong thời gian qua như nợ xấu phát sinh cao, nhiều khoản vay không thu<br /> hồi đủ vốn. Đồng thời các NHTM Việt Nam đang đứng trước những thời cơ và<br /> thách thức của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế WTO, việc nâng cao khả năng<br /> cạnh tranh trên thị trường là cấp thiết, đòi hỏi Eximbank Vinh phải thiết lập được<br /> một hệ thống KSNB an toàn, hiệu quả để đạt được các mục tiêu của nhà quản lý với<br /> chi phí hợp lý.<br /> Xuất phát từ thực tế đó, đề tài “Nâng cao hiệu quả của hệ thống kiểm soát<br /> nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt<br /> Nam (Eximbank) – Chi nhánh Vinh” được tác giả lựa chọn để nghiên cứu.<br /> Kết cấu của luận văn gồm 4 chương, nội dung như sau:<br /> Chương 1: Giới thiệu Đề tài nghiên cứu<br /> Chương 2: Lý luận chung về hiệu quả Hệ thống Kiểm soát nội bộ đối với<br /> hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại<br /> Chương 3: Thực trạng hiệu quả Hệ thống Kiểm soát nội bộ đối với hoạt động<br /> tín dụng tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Vinh<br /> Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và giải pháp nâng cao hiệu quả<br /> Hệ thống Kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Xuất<br /> Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Vinh<br /> Trong Chương 1, Trên cơ sở tổng quan các công trình nghiên cứu có liên<br /> quan, Tác giả đưa ra định hướng nghiên cứu Luận văn về Mục tiêu nghiên cứu,<br /> <br /> Phạm vi nghiên cứu, Câu hỏi nghiên cứu, Phương pháp nghiên cứu, Ý nghĩa của<br /> Đề tài nghiên cứu và Kết cấu của Đề tài nghiên cứu.<br /> Trong Chương 2, Là cơ sở lý luận được đưa ra để vận dụng, giải quyết vấn<br /> đề nghiên cứu Luận văn. Trước hết, Tác giả trình bày sơ qua về khái niệm, chức<br /> năng, các hoạt động của NHTM; thông qua đó làm nổi bật lên vị trí quan trọng của<br /> hoạt động tín dụng là hoạt động trực tiếp tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu trong các<br /> NHTM Việt Nam hiện nay. Tác giả cũng khái quát cơ sở lý luận về hệ thống KSNB<br /> trong các NHTM dựa trên sự vận dụng kết hợp mô hình kiểm soát theo IFAC và các<br /> nguyên tắc kiểm soát theo COSO; hệ thống KSNB theo nghiên cứu của tác giả gồm<br /> 4 yếu tố: (1) Môi trường kiểm soát (môi trường kiểm soát chia thành môi trường<br /> bên ngoài và môi trường bên trong gồm 6 nhân tố chính ở môi trường bên trong là<br /> Đặc thù quản lý, Cơ cấu về tổ chức, Tính chính trực và giá trị đạo đức, Chính sách<br /> nhân sự, Công tác kế hoạch, Ủy ban kiểm soát); (2) Hệ thống thông tin (gồm 3 phần<br /> quan trọng là hệ thống công nghệ thông tin, truyền thông và hệ thống kế toán) (3)<br /> Các thủ tục và hoạt động kiểm soát; (4) Kiểm toán nội bộ; kết hợp những đặc trưng<br /> cơ bản của hoạt động tín dụng (là hoạt động luôn tiềm ẩn các rủi ro do nhiều nguyên<br /> nhân khách quan và chủ quan khác nhau) để đi sâu vào nghiên cứu nội dung quan<br /> trọng của luận văn, đó là “Hiệu quả của hệ thống KSNB đối với hoạt động tín<br /> dụng”. Nghiên cứu cho thấy, hệ thống KSNB có hiệu quả đối với hoạt động tín<br /> dụng là hệ thống giúp cho nhà quản lý đạt được các mục tiêu kiểm soát hoạt động<br /> tín dụng với chi phí hợp lý. Các mục tiêu này là đảm bảo công tác kiểm soát để hạn<br /> chế rủi ro tín dụng ở mức thấp nhất; đảm bảo tính chính xác của số liệu, thông tin<br /> tín dụng; đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp lý, các chính sách, quy trình tín<br /> dụng đã ban hành; mở rộng được tín dụng nhờ cải tiến quy trình, ngăn ngừa sử dụng<br /> lãng phí các nguồn lực, sự lặp lại không cần thiết các tác nghiệp để tiết kiệm chi phí,<br /> tăng lợi nhuận từ hoạt động tín dụng.<br /> Để đánh giá được hiệu quả KSNB đối với hoạt động tín dụng, luận văn đã<br /> xây dựng được các chỉ tiêu định lượng và định tính phục vụ cho quá trình đánh<br /> giá. Về mặt định lượng, đó là các chỉ tiêu về nợ quá hạn, chỉ tiêu về trích lập dự<br /> <br /> phòng rủi ro, tỷ lệ tăng trưởng dư nợ tín dụng, chỉ tiêu năng suất, chỉ tiêu phản ánh<br /> quá trình kiểm soát, v.v... Về định tính, tác giả luận giải được mối liên hệ giữa bốn<br /> yếu tố cấu thành hệ thống KSNB đến các mục tiêu nói trên. Từ sự liên hệ này sẽ<br /> hỗ trợ cho các nhà quản lý đưa ra đánh giá hiệu quả hệ thống KSNB đối với hoạt<br /> động tín dụng khách quan, chính xác hơn.<br /> Tại Chương 3, Sau khi khái quát quá trình hình thành, phát triển; cơ cấu tổ<br /> chức; các thành tựu nổi bật và các dịch vụ kinh doanh chính của Eximbank từ năm<br /> 2010 đến tháng 6/2013; tác giả tập trung vào vào tính toán và phân tích các chỉ tiêu<br /> định tính và định lượng nhằm đánh giá về hiệu quả của hệ thống KSNB đối với hoạt<br /> động tín dụng tại Eximbank Vinh trong khoảng thời gian nói trên. Cụ thể:<br /> Về các chỉ tiêu định lượng, tác giả đã dựa vào mức độ tăng trưởng tín dụng<br /> bình quân của các tổ chức tín dụng trên địa bàn trong 6 tháng đầu năm 2013 là<br /> 10,2%; trong khi dư nợ tín dụng của đơn vị giảm sút dần qua các năm và đến cuối<br /> tháng 6/2013, dư nợ tín dụng là 570,56 tỷ đồng, giảm 16,58% so với đầu năm<br /> 2013 là đi ngược lại xu thế hoạt động tín dụng trên địa bàn.<br /> Trong khi đó chỉ tiêu nợ quá hạn và nợ xấu, tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng<br /> của đơn vị tăng cao qua từng năm:<br /> <br /> Năm<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2012<br /> <br /> 30.6.2013<br /> <br /> 1,20%<br /> <br /> 37,94%<br /> <br /> 28,83%<br /> <br /> 37,53%<br /> <br /> Tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng<br /> <br /> 0,89%<br /> <br /> 9,94%<br /> <br /> 17,19%<br /> <br /> 21,08%<br /> <br /> Tỷ lệ dự phòng rủi ro/dư nợ<br /> tín dụng bình quân<br /> <br /> 1,16%<br /> <br /> 2,05%<br /> <br /> 2,65%<br /> <br /> 1,44%<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> Tỷ lệ nợ quá hạn/dư nợ tín<br /> dụng<br /> <br /> Các chỉ tiêu này đều vượt xa tỷ lệ bình quân của hệ thống Eximbank trong<br /> 3 năm gần đây là 2011, 2012, tháng 6/2013; và vượt xa tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu<br /> chấp nhận được theo quy định của ngành ngân hàng là 5% và 3%. Do các chỉ tiêu<br /> này là các chỉ tiêu chủ yếu phản ánh chất lượng tín dụng cũng như công tác kiểm<br /> soát tín dụng của ngành ngân hàng, nên tỷ lệ này ở mức quá cao trong 3 năm liền<br /> <br /> 2011-6/2013 cho thấy hoạt động KSNB đối với tín dụng của Eximbank Vinh thu<br /> được kết quả còn thấp. Kết hợp với các chỉ tiêu về năng suất lao động, chỉ tiêu<br /> phản ánh quá trình kiểm soát thể hiện qua các năm như dưới đây:<br /> Năm<br /> Chỉ tiêu<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2012<br /> <br /> 30.6.2013<br /> <br /> 52,45<br /> <br /> 50,45<br /> <br /> 15,27<br /> <br /> 9,92<br /> <br /> 33,53<br /> <br /> 27,17<br /> <br /> 6,25<br /> <br /> 5,20<br /> <br /> 9,20<br /> <br /> 7,45<br /> <br /> 2,00<br /> <br /> 0,52<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 8<br /> <br /> 6<br /> <br /> * Chỉ tiêu về năng suất<br /> Số hồ sơ giải ngân (cán bộ tín<br /> dụng/năm) (Đvt: hồ sơ)<br /> Số tiền cho vay (cán bộ tín<br /> dụng/năm) (Đvt: tỷ đồng)<br /> Doanh số thu lãi vay (cán bộ tín<br /> dụng/năm) ( Đvt: tỷ đồng)<br /> * Chỉ tiêu phản ánh quá trình<br /> kiểm soát hoạt động tín dụng<br /> Thời gian xử lý bình quân 1 hồ sơ<br /> vay vốn của khách hàng (Đvt:<br /> Ngày)<br /> <br /> Về các chỉ tiêu năng suất, có thể nhận thấy là trong 6 tháng đầu năm 2013 kết<br /> quả của đơn vị đã có dấu hiệu cải thiện so với cuối năm 2012, tuy nhiên năng suất lao<br /> động vẫn còn thua xa so với giai đoạn năm 2010-2011, khi mà các số liệu cho thấy, số hồ<br /> sơ giải ngân, số tiền cho vay (trên bình quân 1 cán bộ tín dụng) giai đoạn đó gấp hơn 2,5<br /> lần so với hiện nay, doanh số thu lãi bình quân trên 1 cán bộ tín dụng thì còn vượt gấp<br /> nhiều lần.<br /> Về chỉ tiêu thời gian xử lý bình quân 1 hồ sơ vay vốn, tương tự như chỉ tiêu<br /> năng suất, số liệu vào cuối tháng 6/2013 cho thấy đơn vị đã chuyển biến tích cực<br /> hơn so với cuối năm 2012 khi rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ từ 8 xuống còn 6<br /> ngày, tuy nhiên vẫn còn quá dài so với thời gian trước khoảng từ 2-3 ngày. Nhìn<br /> chung, chỉ tiêu này tỷ lệ nghịch với khả năng cạnh tranh về tín dụng và có liên<br /> quan đến mục tiêu hiệu quả hoạt động tín dụng của nhà quản lý nên đơn vị cần có<br /> biện pháp để càng rút ngắn được thời gian xử lý hồ sơ vay vốn cho khách hàng<br /> càng tốt.<br /> Các chỉ tiêu định lượng này cho thấy rằng hệ thống KSNB đối với hoạt động<br /> <br />