Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục: Sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy học chương "chất khí" Vật lí 10 nâng cao trung học phổ thông theo định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh

Chia sẻ: Buemr KKK | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đề xuất được quy trình dạy học theo định hướng phát triển năng lực tự học thông qua việc sử dụng sơ đồ tư duy cho học sinh chương “Chất khí” Vật lý 10 nâng cao THPT. Mời các bạn cùng tham khảo luận văn đề nắm chi tiết hơn nội dung nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục: Sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy học chương "chất khí" Vật lí 10 nâng cao trung học phổ thông theo định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh

ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TẠ VĂN MINH SỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƯ DUY TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG "CHẤT KHÍ" VẬT LÝ 10 NÂNG CAO TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA HỌC SINH Chuyên ngành: LÍ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN VẬT LÝ Demo Version - Select.Pdf SDK Mã số: 8140111 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS LÊ CÔNG TRIÊM Thừa Thiên Huế, năm 2018 i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn này là trung thực, đƣợc các đồng tác giả cho phép sử dụng và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một công trình nào khác. Tác giả luận văn Tạ Văn Minh Demo Version - Select.Pdf SDK ii
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Phòng Đào tạo sau đại học, Khoa Vật lí trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế và quý Thầy, Cô giáo trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ trong suốt quá trình học tập. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến PGS.TS. Lê Công Triêm đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu cùng quý thầy cô giáo tổ Vật lí trường THPT Vĩnh Linh – Quảng Trị đã tạo mọi điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình thực nghiệm sư phạm. Xin được cảm ơn toàn thể đồng nghiệp, bạn bè và gia đình đã quan tâm, động viên giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài. Xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 09 năm 2018 Demo Version - Select.Pdf SDK Tác giả Tạ Văn Minh iii
MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa ............................................................................................................... i Lời cam đoan ...............................................................................................................ii Lời cảm ơn ................................................................................................................ iii MỤC LỤC ................................................................................................................... 1 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... 4 DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH...................................................... 5 MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 7 1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................. 7 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu .................................................................................. 8 3. Mục tiêu đề tài .................................................................................................. 10 4. Giả thiết khoa học ............................................................................................. 10 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................ 10 6. Đối tƣợng nghiên cứu ....................................................................................... 11 7. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 11 8. PhƣơngDemo Version pháp nghiên - Select.Pdf SDK cứu .................................................................................. 11 9. Những đóng góp của đề tài ............................................................................... 12 10. Cấu trúc luận văn ............................................................................................ 12 NỘI DUNG .............................................................................................................. 13 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA SƠ ĐỒ TƢ DUY ..................................................................... 13 1.1. Tự học ............................................................................................................ 13 1.1.1. Khái niệm tự học......................................................................................... 13 1.1.2. Vai trò tự học .............................................................................................. 14 1.1.3. Các hình thức của hoạt động tự học ........................................................... 16 1.2. Một số vấn đề về năng lực tự học .................................................................. 17 1.2.1. Khái niệm về năng lực ................................................................................ 17 1.2.2. Khái niệm về năng lực tự học ..................................................................... 18 1
1.2.3. Các năng lực thành tố của năng lực tự học ................................................. 19 1.2.4. Các biểu hiện của năng lực tự học .............................................................. 21 1.3. Sơ đồ tƣ duy và sự hỗ trợ của sơ đồ tƣ duy để tự học các kiến thức vật lý ... 24 1.3.1. Khái niệm sơ đồ tƣ duy ............................................................................... 24 1.3.2. Vai trò sơ đồ tƣ duy .................................................................................... 26 1.3.3. Cách vẽ sơ đồ tƣ duy .................................................................................. 28 1.3.4. Cách đọc sơ đồ tƣ duy ................................................................................ 30 1.3.5. Các biện pháp phát triển năng lực tự học cho học sinh với sự hỗ trợ của sơ đồ tƣ duy ............................................................................................................... 30 1.3.6. Khả năng sử dụng sơ đồ tƣ duy để tự học các kiến thức vật lý .................. 35 1.4. Đánh giá năng lực tự học ............................................................................... 37 1.4.1. Một số công cụ đánh giá năng lực .............................................................. 37 1.4.2. Một số phƣơng pháp đánh giá năng lực...................................................... 37 1.4.3. Thiết kế thang đánh giá năng lực tự học cho học sinh ............................... 39 1.5. Thực trạng của việc phát triển năng lực tự học cho học sinh với sự hỗ trợ của sơ đồ tƣ duy ở các trƣờng THPT hiện nay............................................................ 40 Demo 1.6. Kết luận Version chƣơng - Select.Pdf SDK 1 .......................................................................................... 41 CHƢƠNG 2. TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH CHƢƠNG “ CHẤT KHÍ” VẬT LÝ 10 NÂNG CAO THPT VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA SƠ ĐỒ TƢ DUY ..................... 43 2.1. Cấu trúc và đặc điểm nội dung chƣơng “Chất khí ” Vật lý 10 nâng cao THPT 43 2.1.1. Cấu trúc nội dung chƣơng “ Chất khí ” Vật lý 10 nâng cao THPT ............ 43 2.1.2. Đặc điểm kiến thức ..................................................................................... 43 2.2. Các đơn vị kiến thức sử dụng sơ đồ tƣ duy để phát triển năng lực tự học cho học sinh trong dạy học chƣơng “ Chất khí ” Vật lý 10 nâng cao THPT .............. 44 2.3. Thiết kế tiến trình dạy học một số bài dạy chƣơng “Chất khí ” Vật lý 10 nâng cao THPT theo hƣớng tăng cƣờng phát triển năng lực tự học với sự hỗ trợ của sơ đồ tƣ duy ............................................................................................................... 44 2.4. Một số giáo án giảng dạy chƣơng “ Chất khí ” theo định hƣớng phát triển năng lực tự học cho học sinh với sự hỗ trợ của sơ đồ tƣ duy ............................... 47 2
2.4.1. Bài 1: Định luật Bôi-lơ – Ma-ri-ốt .............................................................. 47 2.4.2. Bài 46: “Định luật sác-lơ. Nhiệt độ tuyệt đối” .......................................... 56 2.4.3. Bài 47: “Phƣơng trình trạng thái của khí lí tƣởng. Định luật Gay Luy - xác .. 66 2.5. Kết luận chƣơng 2 .......................................................................................... 73 CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .......................................................... 74 3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sƣ phạm ......................................... 74 3.1.1. Mục đích thực nghiệm sƣ phạm ................................................................. 74 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm ................................................................. 74 3.2. Đối tƣợng, nội dung của thực nghiệm sƣ phạm............................................. 75 3.2.1. Đối tƣợng của thực nghiệm sƣ phạm .......................................................... 75 3.2.2. Nội dung thực nghiệm sƣ phạm .................................................................. 75 3.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm ............................................................... 75 3.3.1. Chọn mẫu thực nghiệm ............................................................................... 75 3.3.2. Phƣơng pháp tiến hành ............................................................................... 76 3.4. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm ....................................................................... 77 3.4.1. Đánh giá định tính....................................................................................... 77 Demo 3.4.2. Đánh Version giá định - Select.Pdf SDK lƣợng ................................................................................... 78 3.4.3. Kiểm định giả thuyết thống kê .................................................................... 84 3.5. Kết luận chƣơng 3 .......................................................................................... 85 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 87 1. Kết luận ............................................................................................................. 87 2. Khuyến nghị ...................................................................................................... 88 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 89 PHỤ LỤC 3
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Viết tắt Viết đầy đủ 1 HS Học sinh 2 GV Giáo viên 3 TH Tự học 4 NL Năng lực 5 NLTH Năng lực tự học 6 SGK Sách giáo khoa 7 THPT Trung học phổ thông 8 SĐTD Sơ đồ tƣ huy 9 PPDH Phƣơng pháp dạy học 10 VL Vật lí 11 TNg Thực nghiệm 12 ĐC Đối chứng Demo Version - Select.Pdf SDK 13 TNSP Thực nghiệm sƣ phạm 4
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH Trang BẢNG Bảng 1.1. Biểu hiện NLTH cấp THPT theo Bộ Giáo dục và Đào tạo ......................23 Bảng 1.2. Biểu hiện của NLTH .................................................................................23 Bảng 1.3. Thang đánh giá NLTH cho HS (PHỤ LỤC) ............................................39 Bảng 3.1. Bảng số liệu HS đƣợc chọn làm mẫu TNSP.............................................75 Bảng 3.2. Bảng thống kê điểm số (Xi) của bài kiểm tra ...........................................79 Bảng 3.3. Bảng phân phối tần suất ............................................................................79 Bảng 3.4. Bảng phân phối tần suất lũy tích của hai nhóm ĐC và TNg ....................80 Bảng 3.5. Các tham số thống kê ................................................................................81 Bảng 3.6. Kết quả ĐG bài kiểm tra 1 tiết nhóm TNg ...............................................82 Bảng 3.7. Kết quả ĐG bài kiểm tra 1 tiết nhóm ĐC .................................................82 BIỂU ĐỒ Đồ thị 3.1. Thống kê điểm số Xi của bài kiểm tra ....................................................80 Đồ thị 3.2. Đồ thị phân bố tần suất ...........................................................................81 Demo Version - Select.Pdf SDK Đồ thị 3.3. Đồ thị phân bố tần suất tích lũy ..............................................................81 Đồ thị 3.4. Đồ thị so sánh kết quả ĐG bài kiểm tra 1 tiết của nhóm TNg và nhóm ĐC ..83 HÌNH Hình 1.1 Minh họa Bộ não con ngƣời ......................................................................24 Hình 1.2. Minh họa BĐTD .......................................................................................25 Hình 1.3. Vẽ chủ đề chính. ........................................................................................28 Hình 1.4. Vẽ tiêu đề phụ ...........................................................................................28 Hình 1.5. Thêm ý chính vào ......................................................................................29 Hình 1.6. Một SĐTD hoàn chỉnh ..............................................................................29 Hình 1.7. Cách đọc bản đồ tƣ duy.............................................................................30 Hình 1.8. Đƣờng dẫn ánh mắt khi đọc sách ..............................................................31 Hình 1.9. SĐTD phần I “Định luật Bôi-Lơ – Ma-ri-ốt” ...........................................32 Hình 1.10. SĐTD so sánh ba định luật “Bôi-Lơ – Ma-ri-ốt” ,“Sác - Lơ” và “ Gay Luy - Xác” ...............................................................................................33 5
Hình 1.11. SĐTD tóm tắt chƣơng trình vật lý 10 nâng cao THPT ...........................35 Hình 1.12. SĐTD tóm tắt chƣơng “Chất khí” vật lý 10 nâng cao THPT .................36 SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Biểu hiện NLTH theo Candy ...................................................................21 Sơ đồ 1.2. Biểu hiện NLTH theo Taylor ...................................................................22 Sơ đồ 1.3. Quy trình thiết kế thang đo năng lực .......................................................39 Sơ đồ 2.1. Sơ đồ cấu trúc logic nội dung chƣơng “Chất khí”, Vật lí 10 nâng cao ...43 Demo Version - Select.Pdf SDK 6
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Ở nƣớc ta, khả năng, năng lực tự học đã đƣợc phát huy qua nhiều thời kì lịch sử, tuy nhiên vẫn chỉ mang tính cá nhân. Hiện nay, với việc mở lớp học thêm tràn lan trong khi kết quả của HS không cao và hoàn toàn phụ thuộc vào GV, qua đó mất hẳn hoặc mai một đi khả năng TH của HS. Giáo dục thế kỉ XXI đang đứng trƣớc những cơ hội và thách thức lớn: Sự phát triển nhảy vọt của khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông, đang đƣa nhân loại bƣớc đầu quá độ sang nền kinh tế tri thức. Xu thế hội nhập, toàn cầu hóa, dân chủ hóa, đại chúng hóa… mạnh mẽ đang diễn ra trên thế giới, tác động đến sự phát triển giáo dục của nƣớc ta. Trƣớc bối cảnh quốc tế đó, triết lý về giáo dục cho thế kỷ XXI có những biến đổi to lớn, đƣợc thể hiện vào tƣ tƣởng chủ đạo là lấy “học thƣờng xuyên suốt đời” làm nền móng, dựa trên các mục tiêu tổng quát của việc học là: học để biết, học để làm, học để chung sống cùng nhau và học để tự khẳng định (Learning to know,learning to do, learning to gether, learning to be), hƣớng tới xây dựng một “xã hội học tập”.Demo Version Trong nghị quyết -Hội Select.Pdf nghị TrungSDK ƣơng 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã đề cập đến chín nhóm nhiệm vụ và giải pháp quan trọng, trong đó có nhóm giải pháp: “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ PP dạy và học theo hƣớng hiện đại ; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của ngƣời học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc.Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích TH, tạo cơ sở để ngƣời học tự cập nhật v à đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển NL”. Môn Vật lí là môn học cung cấp cho HS những tri thức vật lí phổ thông tƣơng đối hoàn chỉnh các hiện tƣợng xảy ra trong đời sống và trong tự nhiên. Khi HS học tốt môn Vật Lí, HS có thể phát triển đƣợc nhiều NL cá nhân cần thiết nhƣ NL quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hoá, thực hành, dự đoán, lập kế hoạch, hợp tác làm việc, lập luận, thuyết trình...và ngƣợc lại, khi HS có đƣợc những NL cần thiết, các em có thể học tập tốt không chỉ môn Vật Lí mà hầu hết các môn học khác. Tuy nhiên, với lƣợng kiến thức tƣơng đối nhiều mà thời gian học tập trên 7
lớp lại có hạn, HS không thể hoàn thành mục tiêu học tập nếu không tích cực chủ động học tập và nâng cao NLTH. Chính thế nên có thể khẳng định việc hình thành và phát triển NLTH cho HS là một yếu tố quan trọng ảnh hƣởng đến việc nâng cao chất lƣợng giáo dục. TH cũng là một phƣơng thức học tập có hiệu quả và song song với sự đổi mới của nền giáo dục của các nƣớc trên thế giới nói chung và của Việt Nam nói riêng. Tuy nhiên trong nhiều năm gần đây, việc đổi mới PP để nâng cao hiệu quả DH nói chung, DH Vật lí nói riêng đã đƣợc chú ý, đầu tƣ nhiều, nhƣng chƣa thật chú trọng nâng cao NLTH, tự nghiên cứu cho HS. Làm thế nào để học sinh có thể hứng thú trong học tập, có thể nắm vững kiến thức một cách nhanh chóng? Bằng cách nào rèn luyện đƣợc nếp tƣ duy sáng tạo cho học sinh trong học tập, tự tin trình bày bài thuyết trình, có khả năng làm việc nhóm một cách hiệu quả và đặc biệt sử dụng những kỹ năng ấy vào cuộc sống hiện tại và trong tƣơng lai? Ngày nay học tập chăm chỉ cũng chƣa phải là một giải pháp tối ƣu mà sẽ là ta học đƣợc gì trong quá trình học tập, ta tạo ra giá trị gì, tạo ra sản phẩm gì từ kiến thức đƣợc học. Có nhiều phƣơng pháp dạy học đƣợc áp dụng rộng rãi, tuy nhiên hầu nhƣ những phƣơng pháp dạy học hiện nay phần lớn là làm chức năng truyền thụ kiến thứcDemo Version cho học sinh hơn- Select.Pdf SDK là rèn luyện cho học sinh những kỹ năng sống và làm việc cần thiết trong hiện tại và tƣơng lai. Tôi xin mạnh dạn thêm vào những phƣơng pháp dạy học trên một công cụ giúp học sinh tƣ duy sáng tạo, có một cách nhìn tổng quát cho công việc, tiếp nhận và gia tăng giá trị từ kiến thức đó là Sơ đồ tƣ duy (Mind maps). Với những lí do nêu trên, tôi quyết định chọn đề tài: “ Sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy học chương "Chất khí" Vật lý 10 nâng cao trung học phổ thông theo định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh” 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu Qua quá trình tìm hiểu những thông tin khoa học có liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu của đề tài, chúng tôi nhận thấy: Vấn đề tự học của HS trong dạy học Vật lý ở trƣờng THPT, đã có một số luận văn nghiên cứu nhƣ: Nguyễn Kim Cƣơng với đề tài “ Hƣớng dẫn học sinh tự học khi dạy học chƣơng “ Dòng điện xoay chiều” (SGK Vật lý 12 nâng cao)”, 8
Nguyễn Thị Thiên Nga với đề tài “ Nâng cao hiệu quả dạy học Vật lý ở trƣờng THPT thông qua các biện pháp tổ chức hoạt động tự học của học sinh”, Nguyễn Phú Đồng với đề tài “ Nghiên cứu sử dụng bài tập Vật lý theo hƣớng bồi dƣỡng năng lực tự học cho học sinh trong dạy học phần dòng điện không đổi, Vật lý 11 THPT”, Võ Thị Cẩm Quyên với đề tài “ Bồi dƣỡng năng lực tự học cho học sinh trong dạy học chƣơng “Động học chất điểm”, Vật lý 10 qua khai thác và sử dụng bài tập Vật lý ”, Võ Lê Phƣơng Dung với đề tài “Hình thành năng lực tự học Vật lý cho học sinh THPT thông qua việc sử dụng sách giáo khoa” Nhìn chung, các tác giả này đã hệ thống khá đầy đủ cơ sở lý luận về tự học và đã chỉ ra đƣợc một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học cho HS qua hoạt động tự học. Về vấn đề ứng dụng bản đồ tƣ duy (Mind Map) trong dạy học mới đƣợc quan tâm đến vào năm 2006 khi dự án “Ứng dụng công cụ phát triển tƣ duy – Sơ đồ tƣ duy” của nhóm tƣ duy mới (New Thinking Group – NTG) thuộc Đại học quốc gia Hà Nội triển khai thực hiện. Dự án đã cung cấp công cụ phát triển tƣ duy cho hơn 150 sinh viên là thành viên của 11 câu lạc bộ của các Khoa, Trƣờng thuộc Đại học quốc gia Hà Nội. Các đề tài nghiên cứu khoa học nhƣ “ Ứng dụng Sơ đồ tƣ duy Demo trong dạy học nhóm Version - Select.Pdf ” của tác giả Nguyễn Thị SDK Hiền (Khoa Sƣ phạm, ĐHQGHN); “ Ứng dụng Sơ đồ tƣ duy nâng cao hiệu quả dạy học tiếng Anh ” của tác giả Đặng Thị Nguyệt Hƣơng, Phạm Thu Liên (ĐHSPHN), ... đã đề cập đến việc ứng dụng BĐTD và ý nghĩa của nó trong dạy học. Năm 2007 tại hội thảo “ Ứng dụng CNTT vào đào tạo GV tiểu học và dạy học ở tiểu học Khoa giáo dục tiểu học, ĐHSP Thành phố Hồ Chí Minh ”, Thạc sĩ Trƣơng Tinh Hà đã thực hiện chuyên đề “ Giảng dạy và học tập với công cụ bản đồ tƣ duy ”. Đối với lĩnh vực Vật lý, việc sử dụng SĐTD vào quá trình dạy học đã có một số tác giả nghiên cứu nhƣ: Phạm Công Thám với đề tài “ Tổ chức hoạt động dạy học với sự hỗ trợ của Mind Map chƣơng dòng điện trong các môi trƣờng Vật lý 11 nâng cao ”, Lê Thị Kiều Oanh với đề tài “ Nghiên cứu tổ chức hoạt động nhận thức cho học sinh trong dạy học phần Cơ học Vật lý 10 nâng cao với sự hỗ trợ của Mind Map và máy vi tính ”, Lê Thị Hà với đề tài “ Tổ chức hoạt động nhận thức cho HS trong dạy giải bài tập Vật lý chƣơng Động học chất điểm và Động lực học chất 9
điểm Vật lý 10 nâng cao với sự hỗ trợ của Mind Map ”, Nguyễn Văn Quang với đề tài “ Bồi Dƣỡng NLTH Vật lý cho HS THPT thông qua việc sử dụng SGK với sự hỗ trợ của bản đồ tƣ duy ”. Nhìn chung các đề tài trên đã trình bày khá đầy đủ và cụ thể về vấn đề sử dụng SĐTD trong dạy học vật lý. Nhƣ vậy, đã có nhiều công trình nghiên cứu về năng lực tự học cũng nhƣ vấn đề sử dụng sơ đồ tƣ duy trong DHVL nhƣng chúng tôi chƣa phát hiện công trình nào đề xuất đƣợc phƣơng án sử dụng Sơ đồ tƣ duy trong dạy học chƣơng "Chất khí" Vật lý 10 nâng cao THPT theo định hƣớng phát triển NLTH cho HS. 3. Mục tiêu đề tài Đề xuất đƣợc quy trình dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực tự học thông qua việc sử dụng SĐTD cho HS chƣơng “Chất khí” Vật lý 10 nâng cao THPT. 4. Giả thiết khoa học Nếu các giờ học thuộc chƣơng “ Chất khí” Vật lí 10 nâng cao THPT thực hiện theo đúng tiến trình đã đề xuất thì sẽ phát triển đƣợc năng lực tự học cho học sinh, góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học vật lý. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Demo Để thực Version hiện mục tiêu đề- ra, Select.Pdf đề tài thực SDK hiện những nhiệm vụ chính sau đây: - Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của vấn đề tự học ở trƣờng THPT; - Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc sử dụng SĐTD trong dạy học vật lý; - Nghiên cứu cơ sở lí luận về PPDH Vật lý, chƣơng trình SGK Vật lý lớp 10 THPT (chƣơng Chất khí); - Nghiên cứu và xác định hệ thống KNTH của HS; - Nghiên cứu đề xuất một số biện pháp rèn luyện các KNTH cho HS với sự hỗ trợ của SĐTD trong dạy học chƣơng “Chất khí” VL 10 nâng cao THPT; - Xây dựng tiến trình dạy học rèn luyện KNTH cho HS với sự hỗ trợ của SĐTD. Soạn thảo tiến trình dạy học một số bài cụ thể trong chƣơng “Chất khí” VL10 THPT theo hƣớng rèn luyện kĩ năng tự học cho HS với sự hỗ trợ của SĐTD; - Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm với HS trƣờng THPT Vĩnh Linh- Quảng Trị để khẳng định tính khả thi của các biện pháp đề xuất và rút ra kết luận. 10
6. Đối tƣợng nghiên cứu Hoạt động dạy học chƣơng “Chất khí” Vật lý 10 nâng cao THPT theo định hƣớng phát triển năng lực tự học cho HS với sự hỗ trợ của SĐTD. 7. Phạm vi nghiên cứu Do hạn chế về thời gian quy định cho luận văn, đề tài chỉ tập trung nghiên cứu trong phạm vi: - Nội dung kiến thức chỉ đề cập chƣơng “ Chất khí” thuộc chƣơng Vật lý 10 nâng cao THPT; - Địa bàn TNSP đƣợc tiến hành tại một số lớp thuộc trƣờng THPT Vĩnh Linh, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. 8. Phƣơng pháp nghiên cứu 8.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lí thuyết - Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, chính sách của Nhà nƣớc cùng với các chỉ thị của Bộ Giáo dục và Đào tạo về vấn đề đổi mới giáo dục phổ thông, phát triển NLTH của HS; - Nghiên cứu các sách, bài báo, luận văn, luận án, tạp chí chuyên ngành liên quan; Demo Version - Select.Pdf SDK - Nghiên cứu cơ sở lí luận về tâm lí học, giáo dục học và lý luận dạy học vật lý của vấn đề tự học, SĐTD trong dạy học VL; - Nghiên cứu nội dung và chƣơng trình sách giáo khoa, sách bài tập, tài liệu tham khảo chƣơng “ Chất khí” thuộc chƣơng trình Vật lý 10 nâng cao THPT. 8.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn - Quan sát hoạt động dạy và học của giáo viên và học sinh trong giờ học vật lý ở trƣờng THPT Vĩnh Linh- Quảng Trị. Trao đổi trực tiếp với giáo viên và học sinh; - Dùng phiếu điều tra để tìm hiểu về thực trạng NLTH vật lý của HS. 8.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm - Tiến hành giảng dạy TNg ở lớp 10. - Quan sát, kiểm tra, đánh giá hoạt động học tập của HS trong giờ học TNg. 8.4. Phƣơng pháp thống kê toán học Sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học để xử lý kết quả thử nghiệm sƣ 11
phạm và kết quả điều tra để rút ra những kết luận về sự khác nhau trong kết quả học tập của hai nhóm: nhóm ĐC và nhóm TNg. 9. Những đóng góp của đề tài - Về mặt lí luận, luận văn bổ sung thêm về cơ sở lí luận của việc phát triển NLTH cho HS, đồng thời làm rõ hơn vai trò của việc sử dụng SĐTD trong DHVL ở trƣờng THPT; - Về mặt thực tiễn, luận văn đề xuất các biện pháp và xây dựng tiến trình DH theo hƣớng phát triển NLTH cho HS. 10. Cấu trúc luận văn Cấu trúc luận văn gồm: MỞ ĐẦU NỘI DUNG Chƣơng 1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực tự học với sự hỗ trợ của sơ đồ tƣ duy Chƣơng 2. Tổ chức dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực tự học của học sinh chƣơng “ Chất khí ” Vật lí 10 nâng cao THPT với sự hỗ trợ của sơ đồ tƣ duy Demo Chƣơng Version 3. Thực nghiệm- sƣ Select.Pdf phạm SDK KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 12