Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học Xã hội và Nhân văn: Diễn ngôn truyện kể trong tiểu thuyết Đêm thánh nhân của Nguyễn Đình Chính

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br /> <br /> PHAN VĨ PHƯƠNG UYÊN<br /> <br /> DIỄN NGÔN TRUYỆN KỂ TRONG<br /> TIỂU THUYẾT ĐÊM THÁNH NHÂN CỦA<br /> NGUYỄN ĐÌNH CHÍNH<br /> Chuyên ngành: Văn học Việt Nam<br /> Mã số:<br /> 60 22 01 21<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ<br /> KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> <br /> Đà Nẵng, Năm 2015<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THANH TRƯỜNG<br /> <br /> Phản biện 1: TS. NGUYỄN KHẮC SÍNH<br /> <br /> Phản biện 2: PGS.TS. HỒ THẾ HÀ<br /> <br /> Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt<br /> nghiệp thạc sỹ Khoa học Xã hội và Nhân văn họp tại Đại học<br /> Đà Nẵng vào ngày 5 tháng 12 năm 2015<br /> <br /> Có thể tìm luận văn tại:<br /> - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng<br /> - Thư viện trường Đại học Sư phạm, Đại hoc Đà Nẵng<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> 1.1. Trong khoa học nghiên cứu văn học, diễn ngôn truyện kể<br /> đã trở thành hệ thống lí thuyết được nhiều nhà nghiên cứu, phê bình<br /> quan tâm. Tiếp nhận tác phẩm văn học theo quan niệm diễn ngôn<br /> truyện kể không đơn thuần chỉ nghiên cứu trên bề mặt mà “độ rơi” của<br /> nó chính là vấn đề ngoài và sau văn bản. Điều này hứa hẹn mở ra<br /> những chiều kích trong lí giải và khám phá “cái khác” từ nhiều điểm<br /> nhìn tham chiếu. Vận dụng lí thuyết diễn ngôn truyện kể trong khảo<br /> sát văn bản nghệ thuật không ngoài mục đích đi đến khẳng định giá trị<br /> của tác phẩm cũng như tài năng và phong cách của nhà văn.<br /> 1.2. Với sự đổi mới trong tư duy nghệ thuật, Nguyễn Đình<br /> Chính đã tạo dựng thành công những lớp diễn ngôn khác nhau cho<br /> đứa con tinh thần của mình. Theo đó, từ quyền năng trần thuật của<br /> người kể chuyện là những biến thể diễn ngôn dẫn dụ người đọc đi vào<br /> những “mê lộ” của một thế giới đa sắc màu – thế giới thực/ phi thực;<br /> thế giới của sự đổ vỡ, đứt gãy nhưng vẫn thấm đẫm tình yêu thương<br /> đồng vọng trong sâu thẳm mỗi bản thể người.<br /> 1.3. Nghiên cứu diễn ngôn truyện kể trong tiểu thuyết Đêm<br /> thánh nhân còn giúp chúng tôi hướng tới đánh giá những thành công<br /> trong kĩ thuật viết của nhà văn. Đó là những sáng tạo nghệ thuật được<br /> chuyển hóa linh hoạt thông qua đường dẫn không – thời gian trần<br /> thuật; là tính đa thanh trong giọng điệu và phương thức tổ chức lời<br /> trần thuật hấp dẫn. Đi vào khám phá những bình diện nghệ thuật này<br /> sẽ góp phần vào khẳng định tài năng của người nghệ sĩ trong hành<br /> trình sáng tạo nghệ thuật. Đây cũng là một trong những lý do nữa<br /> khiến cho chúng tôi chọn “Diễn ngôn truyện kể trong tiểu thuyết Đêm<br /> Thánh nhân của Nguyễn Đình Chính” làm đề tài luận văn.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2. Lịch sử vấn đề<br /> 2.1. Từ những bài viết nhận diện về hành trình sáng tạo<br /> Trong bài viết Nguyễn Đình Chính, kẻ mang bố ra đùa, Đỗ<br /> Minh Tuấn đã cho bạn đọc biết đến chân dung Nguyễn Đình Chính từ<br /> tinh thần đến sự nghiệp sáng tác. Nhà văn Hòa Vang trong bài Chính<br /> mía ở Đêm thánh nhân đã chia sẻ với bạn đọc về những cảm nhận của<br /> mình khi đọc Đêm thánh nhân. Tác giả Đặng Tiến với công trình<br /> nghiên cứu Một thành tựu của văn chương huyền ảo đã phân tích sâu<br /> sắc giá trị mà Đêm thánh nhân mang lại. Ngoài ra còn có Hoàng Hữu<br /> Các trong Trò chuyện với Đêm Thánh nhân cho rằng Đêm thánh nhân<br /> là một cuốn tiểu thuyết in đậm dấu ấn cá tính sáng tạo của tác của<br /> nhà văn.<br /> 2.2. Đến những công trình, bài viết nghiên cứu có tính<br /> gợi mở<br /> Đến với tiểu thuyết Đêm thánh nhân, đã có không ít những<br /> bài viết đề cập đến các yếu tố liên quan đến nghệ thuật xây dựng diễn<br /> ngôn truyện. Có thể nhắc đến Đặng Tiến trong bài viết Một thành tựu<br /> văn chương kỳ ảo với nhận diện về cái độc đáo của tác phẩm ở<br /> phương diện không gian; nhà thơ Văn Cầm Hải trong bài 240 phút<br /> mạo hiểm cùng Nguyễn Đình Chính khai thác nghệ thuật thể hiện<br /> trong tiểu thuyết thông qua đường dẫn không – thời gian tâm lý và kỳ<br /> ảo; hay Thái Phan Vàng Anh với bài nghiên cứu Thời gian trần thuật<br /> trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại đã đánh giá cao thành công của<br /> tiểu thuyết Đêm thánh nhân trên phương diện nghệ thuật lắp ghép,<br /> đồng hiện điện ảnh. Nhìn chung, vấn đề diễn ngôn truyện kể trong<br /> Đêm Thánh nhân ít nhiều đã được đề cập đến nhưng mới chỉ dừng lại<br /> ở những nhận định có tính khái quát. Tuy nhiên, đây là những gợi ý<br /> quý báu cho chúng tôi tiếp tục nghiên cứu triển khai luận văn này.<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 3.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu của luận văn là “Diễn ngôn truyện kể<br /> trong tiểu thuyết Đêm Thánh nhân của Nguyễn Đình Chính”.<br /> 3.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> Phạm vi khảo sát của luận văn là tiểu thuyết Đêm thánh nhân<br /> do Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội xuất bản năm 2008.<br /> Trong luận văn, chúng tôi còn khảo sát một số tiểu thuyết của<br /> các tác giả khác có liên quan đến phạm vi nghiên cứu của đề tài.<br /> 4. Phương pháp nghiên cứu<br /> Trong luận văn, chúng tôi sử dụng một số phương pháp<br /> nghiên cứu sau: Phương pháp thống kê, phân loại; Phương pháp phân<br /> tích, tổng hợp; Phương pháp so sánh, đối chiếu, Phương pháp hệ<br /> thống và Phương pháp sử dụng lý thuyết tự sự học.<br /> 5. Đóng góp của luận văn<br /> Đây là công trình đầu tiên tìm hiểu một cách hệ thống diễn<br /> ngôn truyện kể trong Đêm thánh nhân của Nguyễn Đình Chính.<br /> 6. Cấu trúc luận văn<br /> Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, nội dung<br /> chính của luận văn được triển khai trong 3 chương:<br /> Chương 1. Diễn ngôn truyện kể trong Đêm thánh nhân của<br /> Nguyễn Đình Chính nhìn từ phương diện người kể chuyện<br /> Chương 2. Diễn ngôn truyện kể trong Đêm thánh nhân của<br /> Nguyễn Đình Chính nhìn từ phương thức tổ chức không - thời gian<br /> trần thuật<br /> Chương 3. Diễn ngôn truyện kể trong Đêm thánh nhân của<br /> Nguyễn Đình Chính nhìn từ phương thức tổ chức lời trần thuật và<br /> giọng điệu trần thuật<br /> <br />