Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng công tác GDPL cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk từ năm 2016 đến năm 2021. Từ đó đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác GDPL cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk

i BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………………/……………. ……./…….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ THUỶ GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG XÉT XỬ CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN KRÔNG BÚK, TỈNH ĐẮK LẮK Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 8 38 01 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH ĐẮK LẮK - NĂM 2023
i Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Linh Giang Phản biện 1: TS. Nguyễn Thu An. Học viện hành chính Quốc gia. Phản biện 2: TS. Lê Duyên Hà. Trường Chính trị tỉnh Đắk Lắk. Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số:… - Đường…………… - Quận……………… - TP……………… Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2023 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong hoạt động tư pháp, xét xử được coi là khâu trung tâm, bởi hoạt động xét xử bao giờ cũng gắn với việc Tòa án nhân danh Nhà nước ra một quyết định, một bản án bảo vệ lợi ích Nhà nước, tổ chức xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; giáo dục công dân tuân thủ pháp luật. Tòa án có thể thực hiện việc GDPL bằng nhiều hình thức, nhưng tập trung nhất và quan trọng nhất vẫn là giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử. Trong những năm qua, việc GDPL cho người dân nói chung, GDPL cho đồng bào DTTS nói riêng thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk nhằm triển khai thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của người dân. Thực tiễn công tác ở TAND huyện Krông Búk những năm qua cho thấy, phần lớn đồng bào DTTS do những hạn chế về kiến thức và hiểu biết pháp luật, nên không ít người đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, hoặc rơi vào tình trạng tranh chấp các quyền và nghĩa vụ, hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Chính vì vậy, vấn đề nâng cao hiệu quả GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk có ý nghĩa vô cùng quan trọng, góp phần đảm bảo tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Vì vậy, việc lựa chọn đề tài "Giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk” để nghiên cứu ở cấp độ luận văn thạc sĩ luật học là cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu Dưới góc độ khoa học, thời gian qua việc nghiên cứu vấn đề GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án cũng được đề cập trực tiếp hoặc gián tiếp ở một số công trình nghiên cứu được công bố như: - Nhóm các luận án, luận văn: Nguyễn Đình Lộc (1987), Ý thức pháp luật và giáo dục ý thức pháp luật ở Việt Nam, Luận án Phó tiến sĩ Luật học; Hồ Quốc Dũng (1997), Công tác tuyên truyền, GDPL ở nước ta - thực trạng và giải pháp, Luận văn Thạc sĩ Luật học; Dương Thanh Mai (1996), GDPL qua hoạt động tư pháp (bằng thực tiễn của tòa án và luật sư), Luận án Phó tiến sĩ luật học; Đinh Công Sỹ (2006), Phổ biến, GDPL cho thanh thiếu niên DTTS người Tây Bắc, thực trạng và giải pháp, Luận văn thạc sỹ luật học; Phạm Hàn Lâm (2001), GDPL cho nhân dân các dân tộc ít người ở tỉnh Đắc Lắk - thực trạng và giải pháp, Luận văn thạc sỹ luật học… - Nhóm các tài liệu là sách chuyên khảo, tạp chí, giáo trình, bài viết, hội nghị, hội thảo: Ngọ Văn Nhân (2012), GDPL hay giáo dục ý thức pháp luật?, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số 12 (295)/2012; Trần Ngọc Đường và Dương Thanh Mai (1995), Bàn về GDPL, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội; Trường Đại học Luật Hà Nội (2004), Giáo trình Lý luận nhà nước và pháp luật, Chương XVIII- Ý thức pháp luật, Nxb. Công an
2 nhân dân, Hà Nội; Viện Nghiên cứu Khoa học Pháp lý (1995), Một số vấn đề GDPL ở miền núi, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội; Vụ Phổ biến Pháp luật - Bộ Tư pháp (1997), Một số vấn đề về GDPL trong giai đoạn hiện nay, Nxb. Thanh niên, Hà Nội; …. Tuy nhiên các công trình nghiên cứu nêu trên có phạm vi nghiên cứu rộng, còn thiếu vắng những nghiên cứu có hệ thống và chuyên biệt về tổ chức thực hiện GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của tòa án từ thực tiễn tại huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk; một vài công trình nghiên cứu dựa trên những quy định của các văn bản pháp luật đã hết hiệu lực nên đã không còn phù hợp. Vì vậy việc nghiên cứu đề tài Luận văn Thạc sĩ “Giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk” vẫn là một nội dung mang tính mới, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn công cuộc đấu tranh, phòng chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Luận văn nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk từ năm 2016 đến năm 2021. Từ đó đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn Để thực hiện mục đích trên, luận văn đặt ra các nhiệm vụ nghiên cứu sau: - Nghiên cứu cơ sở lý luận về GDPL và GDPL thông qua hoạt động xét xử của Tòa án. - Phân tích thực trạng công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án trên địa bàn huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk từ năm 2016 - 2021. - Nêu quan điểm và đề xuất một số giải pháp bảo đảm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu về công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk. - Về thời gian: Từ năm 2016 đến năm 2021. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm, đường
3 lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam về công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: - Phương pháp thu thập thông tin, tài liệu: được sử dụng hữu hiệu khi thu thập những thông tin làm cơ sở khoa học phân tích đánh giá về công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk. Phương pháp này được sử dụng để thu thập, khai thác, tổng hợp thông tin từ các nguồn tư liệu đã có sẵn có liên quan đến các nội dung mà đề tài nghiên cứu. - Phương pháp tổng hợp: là phương pháp liên quan kết những mặt, những bộ phận, những mối quan hệ thông tin từ các lý thuyết đã thu thập được thành một chỉnh thể để tạo ra một hệ thống lý thuyết mới đầy đủ và sâu sắc về chủ đề nghiên cứu. - Phương pháp thống kê: thu thập, tổng hợp, trình bày số liệu và tính toán các đặc trưng của đối tượng nghiên cứu nhằm phục vụ cho quá trình phân tích, dự đoán và ra quyết định. - Phương pháp phân tích: là phương pháp phân tích thành những mặt, những bộ phận, những mối quan hệ theo từng khía cạnh cụ thể để nhận thức, phát hiện và khai thác các khía cạnh khác nhau của lý thuyết từ đó chọn lọc những thông tin cần thiết phục vụ cho đề tài nghiên cứu. - Phương pháp so sánh: là một thủ tục có hệ thống tương phản của một hoặc nhiều hiện tượng, thông qua đó tìm cách thiết lập sự tương đồng và khác biệt, để có thể nêu bật lên được những điểm mạnh trong luận văn. - Phương pháp thu thập thông tin và phân tích tài liệu có sẵn để thu thập các số liệu thực tế từ các hoạt động của TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk phục vụ cho việc đánh giá thực trạng công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án và luận chứng tính khả thi của các giải pháp mà luận văn đề xuất. 6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn - Luận văn cung cấp, bổ sung thêm các vấn đề lý luận, góp phần làm phong phú và hoàn thiện thêm lý luận về công tác GDPL nói chung, GDPL cho đồng bào DTTS nói riêng thông qua hoạt động xét xử của TAND nói chung, TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk nói riêng; - Làm rõ thực tiễn GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk từ năm 2016 - 2021; - Đề xuất phương hướng và các giải pháp nhằm đảm bảo tổ chức GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của TAND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk; - Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo phục vụ việc học tập, nghiên cứu của sinh viên, học viên cao học; phục vụ việc lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác GDPL thông qua hoạt động xét xử của Tòa án.
4 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án Chương 2: Thực trạng công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2016-2021. Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk.
5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG XÉT XỬ CỦA TÒA ÁN 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử - Khái niệm Giáo dục pháp luật: GDPL là hoạt động có định hướng, có tổ chức, có mục đích do các chủ thể có chức năng, nhiệm vụ GDPL tiến hành thông qua các phương pháp, hình thức đa dạng, linh hoạt, phù hợp với đặc điểm của từng đối tượng nhằm truyền tải kiến thức pháp luật, từ đó hình thành ý thức pháp luật, tình cảm, niềm tin về pháp luật và hành vi phù hợp với các yêu cầu của pháp luật hiện hành. - Khái niệm GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử tại Tòa án: GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án là việc Toà án thông qua các thủ tục tố tụng trước phiên toà, tại phiên toà và sau phiên toà thực hiện một cách có tổ chức, có chủ định việc cung cấp cho các đối tượng là đồng bào DTTS những tri thức, hiểu biết cụ thể về các vấn đề pháp luật liên quan đến hoạt động xét xử đang được tiến hành, giúp hình thành ở đối tượng ý thức trách nhiệm, trạng thái tâm lý, tình cảm pháp luật đúng đắn, tạo cơ sở cho hành vi xử sự phù hợp với yêu cầu của pháp luật, qua đó hỗ trợ, củng cố và phát huy tác dụng của chính hoạt động xét xử của Tòa án. - Đặc điểm giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án thể hiện qua những đặc điểm về chủ thể GDPL; đối tượng của GDPL; phương pháp, hình thức tổ chức thực hiện GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án; mục đích GDPL. - Công tác GDPL nói chung, GDPL cho đồng bào DTTS nói riêng đóng vai trò cực kỳ quan trọng và có ý nghĩa to lớn, là điều kiện cần thiết cho việc hình thành và phát huy ý thức pháp luật, tình cảm pháp luật, niềm tin pháp luật của đồng bào DTTS ở huyện Krông Búk, hướng đến hoàn thiện nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN. 1.2. Nội dung giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án Nội dung của GDPL trong hoạt động xét xử tại Tòa án được thực hiện ở tất cả các quá trình tố tụng tại Tòa án. Từ giai đoạn chuẩn bị xét xử đến giai đoạn bắt đầu phiên tòa, giai đoạn xét hỏi, giai đoạn tranh luận tại phiên tòa, giai đoạn nghị án và tuyên án. 1.3. Những yếu tố tác động tới giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án Những yếu tố tác động tới giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án gồm: - Chính sách, pháp luật phục vụ công tác giáo dục pháp luật - Ý thức pháp luật và khả năng tiếp nhận pháp luật của người dân - Yếu tố nguồn lực thực hiện giáo dục pháp luật - Yếu tố tổ chức giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử
6 Tiểu kết chương 1 Như vậy, nội dung chương 1 đã tập trung làm rõ, phân tích khái niệm, đặc điểm, vai trò của hoạt động GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân, đồng thời chỉ ra những nội dung của công tác giáo dục pháp luật và những yếu tố tác động tới việc GDPL cho đồng bào DTTS nói riêng thông qua hoạt động xét xử của Tòa án. Để quản lý xã hội, mỗi nhà nước cần xây dựng và ban hành một hệ thống pháp luật áp dụng chung cho mọi cá nhân, tổ chức khi tham gia vào các quan hệ xã hội, làm cho hoạt động của cá nhân, tổ chức diễn ra ổn định và lành mạnh. Tuy nhiên, muốn người dân thực hiện đúng pháp luật thì phải làm cho người dân biết pháp luật, biết quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Theo đó, GDPL nói chung và GDPL cho đồng bào DTTS nói riêng thông qua hoạt động xét xử của Tòa án là công việc luôn giữ vị trí quan trọng trong đời sống xã hội. Những nội dung được trình bày ở chương 1 là cơ sở để phân tích, đánh giá quy định pháp luật, nghiên cứu thực tiễn công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk. Trên cơ sở đó, đưa ra một số kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới.
7 Chương 2 THỰC TRẠNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG XÉT XỬ CỦA TOÀ ÁN NHÂN DÂN HUYỆN KRÔNG BÚK, TỈNH ĐẮK LẮK GIAI ĐOẠN 2016-2021 2.1. Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk Gồm các yếu tố: Yếu tố về địa lý – tự nhiên; Yếu tố về kinh tế - xã hội; Yếu tố về các chương trình, kế hoạch, công tác tổ chức giáo dục pháp luật; Yếu tố dân cư, trình độ học vấn; và Yếu tố về văn hoá, phong tục, tập quán. 2.2. Tình hình giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2016-2021 - Thực trạng công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk, cụ thể: Giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử tại trụ sở Tòa án Sau khi kết thúc các phiên tòa, quần chúng nhân dân đều đồng tình với bản án mà Tòa án đã tuyên, đồng thời thông qua người thật, việc thật, người dân hiểu rõ hơn các quy phạm pháp luật cũng như ý nghĩa của việc chấp hành pháp luật trong đời sống hàng ngày. Điều này khẳng định việc lồng ghép GDPL thông qua hoạt động xét xử của Tòa án huyện Krong Búk đã có tác dụng rất lớn, cần được tiếp tục phát huy và thực hiện. Giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử tại các phiên tòa lưu động Ngoài những vụ án được xét xử tại trụ sở, xét xử lưu động được TAND huyện Krông Búk đặc biệt chú trọng, quan tâm. Qua 06 năm từ 2016 - 2021, theo số liệu thống kê về kết quả xét xử lưu động, TAND huyện Krông Búk đã tổ chức được 51 phiên tòa xét xử lưu động, phục vụ công tác giáo dục cho quần chúng nhân dân nói chung, đồng bào DTTS nói riêng trên địa bàn. Kết quả đạt được cho thấy, sau khi kết thúc phiên tòa xét xử lưu động, đạt được sự đồng tình của quần chúng nhân dân với bản án mà Tòa án đã tuyên. Giáo dục pháp luật gián tiếp thông qua các phương tiện thông tin đại chúng tại các phiên tòa xét xử Trong những năm qua theo báo cáo hàng năm của TAND huyện Krông Búk thì trong số các phiên tòa xét xử các vụ án hình sự đã có một số phiên tòa có phóng viên, nhà báo đến dự, hoặc lấy tin viết bài để tuyên truyền GDPL, góp phần cùng TAND đưa các bản án, quyết định, của Tòa án đến gần hơn với người dân. Bên cạnh đó là sự phối hợp giữa Toà án với các cơ quan truyền hình, truyền thanh, thông tin đại chúng ở địa phương và các đài phát thanh xã, phường đến tham dự và đưa tin nên hiệu quả GDPL trực tiếp đến nhiều người dân là đồng bào DTTS trên địa bàn đến tham dự phiên toà được nâng lên.
8 - Đánh giá thực trạng công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào Giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk + Kết quả đạt được trong công tác GDPL luật cho đồng bào DTTS qua hoạt động xét xử tại Tòa án thể hiện ở những khía cạnh cụ thể sau: Thứ nhất, thể hiện hiệu quả của chính hoạt động xét xử Thứ hai, những thay đổi về nhận thức pháp luật của đồng bào DTTS qua hoạt động xét xử. Thứ ba, khả năng tác động đến thái độ, tình cảm, niềm tin pháp luật đến xã hội. + Nguyên nhân của những kết quả đạt được: Thứ nhất, sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của TAND tối cao, TAND tỉnh Đắk Lăk, cấp ủy địa phương và sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, ban, ngành địa phương trong việc GDPL cho đồng bàp DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án. Thứ hai, lãnh đạo Toà án nhân dân huyện Krông Búk đã bám sát các nghị quyết, chỉ thị của Nhà nước về công tác GDPL cho đồng bào DTTS. Thứ ba, lãnh đạo Toà án thường xuyên quan tâm bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho các Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thư ký về công tác GDPL trong hoạt động xét xử tại tòa án qua đó kịp thời rút kinh nghiệm chung về công tác này. Thứ tư, lực lượng chủ thể tiến hành tố tụng trong hoạt động xét xử tại phiên tòa cơ bản đảm bảo yêu cầu chất lượng. Thứ năm, các yếu tố về cơ sở vật chất: Điều kiện làm việc, trụ sở, trang thiết bị phục vụ công tác về cơ bản đã phục vụ được công tác xét xử nói chung và công tác GDPL trong hoạt động xét xử nói riêng. + Tồn tại, hạn chế: Thứ nhất, vẫn còn xảy ra tình trạng Thẩm phán chưa xem xét toàn diện, đầy đủ vụ án dẫn đến tình trạng ban hành phán quyết là Bản án, Quyết định chưa đúng các quy định của pháp luật do lỗi chủ quan của thẩm phán. Thứ hai, công tác xét xử lưu động chưa được quan tâm đúng mức. Thứ ba, chất lượng xét hỏi, tranh tụng tại phiên chưa toàn diện. + Nguyên nhân những tồn tại, hạn chế: Thứ nhất, các nguyên nhân thuộc về ý thức trách nhiệm của những người tiến hành tố tụng và những người là đối tượng của GDPL qua hoạt động xét xử. Thứ hai, số lượng và chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công tác GDPL cho đồng bào DTTS chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, đội ngũ Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký phiên tòa, Kiểm sát viên… biết ngôn ngữ dân tộc thiểu số, nhất là đội ngũ có kỹ năng, nghiệp vụ, hiểu biết về văn hóa, tập quán sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số còn hạn chế. Thứ ba, công tác GDPL còn gặp nhiều khó khăn do những hạn chế của hệ thống pháp luật như: Các văn bản pháp luật còn thiếu cụ thể, rõ ràng, còn có sự trùng lặp,
9 chồng chéo thậm chí mâu thuẫn nhau; nhiều văn bản thiếu tính khả thi; tính ổn định của hệ thống pháp luật chưa cao. Mặt khác, tình trạng văn bản của nhà nước cấp trên đã ban hành nhưng vẫn phải chờ văn bản hướng dẫn của cơ quan nhà nước cấp dưới vẫn còn, làm cho pháp luật không đi ngay vào cuộc sống. Thứ tư, việc nhận thức đúng đắn về vai trò của GDPL cho đồng bào DTTS trong hoạt động xét xử vẫn chưa chú trọng. Thứ năm, về điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí hỗ trợ: Mặc dù trụ sở Tòa án, cơ sở vật chất phòng xử án của huyện đã được trang bị, nhưng còn sơ sài, chưa đầy đủ, những trang thiết bị phục vụ cho hoạt động xét xử mới chỉ đáp ứng ở mức đạt yêu cầu xét xử. Còn thiếu nhiều thiết bị máy móc như: máy quay Camera, máy ảnh, máy ghi âm... phục vụ cho công tác GDPL trong hoạt động xét xử. Thứ sáu, nội dung GDPL cho đồng bào DTTS chưa sát với nhu cầu của đồng bào dân tộc thiểu số; hình thức GDPL cho đồng bào DTTS chưa phong phú, đa dạng; chưa nhân rộng được hình thức PBGDPL có hiệu ứng lan tỏa mạnh để phát huy vai trò chủ động tìm hiểu pháp luật của nhân dân. Thứ bảy, nhận thức, ý thức của đồng bào DTTS về chấp hành pháp luật. Nhiều người thờ ơ cho rằng không cần biết, thậm chí chẳng ảnh hưởng gì tới mình, không thực hiện cũng không sao, đôi lúc vi phạm cũng không ai biết mà có biết chưa chắc đã bị xử lý…
10 Tiểu kết chương 2 Trong những năm qua, TAND huyện Krông Búk đã có nhiều cố gắng và thu được những kết quả tốt trong công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử. Với những đặc trưng riêng về điều kiện địa lý, tự nhiên, kinh tế, xã hội, nhất là tình hình dân cư trên địa bàn huyện, mà các vụ án hình sự, các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính xảy ra ngày càng tăng. Nhất là các tranh chấp về đất đai, các khiếu kiện hành chính, hay các vụ án hình sự về xâm phạm sở hữu, tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác có diễn biến phức tạp. Từ thực tiễn trong hoạt động xét xử, TAND huyện Krông Búkxác định GDPL cho nhân dân cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng cần thực hiện.Trong những năm qua, TANDhuyện Krông Búk đã tích cực thực hiện lồng ghép công tác GDPL vào hoạt động xét xử án tại trụ sở của Tòa án hoặc tổ chức các phiên toà xét xử lưu động đạt hiệu quả cao. Công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử tại Tòa án được cấp ủy Đảng, Ủy ban nhân dân, các ban, ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương và nhân dân quan tâm, đồng tình ủng hộ. Từ đó góp phần đưa những quy định pháp luật đi vào cuộc sống giúp từng người dân có ý thức sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. Bên cạnh những kết quả đạt được cũng còn những tồn tại, hạn chế cần nghiên cứu, sửa đổi, để nâng cao hiệu quả công tác GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử trong thời gian tới.
11 Chương 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG XÉT XỬ CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN KRÔNG BÚK, TỈNH ĐẮK LẮK 3.1. Các quan điểm nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án - Quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số - Đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của hoạt động xét xử trong quá trình giáo dục pháp luật - Cần phải lựa chọn nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục pháp luật phù hợp với các yêu cầu đổi mới và đặc điểm của đồng bào dân tộc thiểu số - Nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật trong hoạt động xét xử tại Tòa án nhân dân huyện Krông Búk. 3.2. Một số vấn đề đặt ra từ thực tiễn giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk Thứ nhất, cần quan tâm, chú trọng hơn nữa đến việc phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng trong công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS. Thứ hai, tăng cường nhận thức về vai trò, ý nghĩa của công tác giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử cho đội ngũ Thẩm phán, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, Luật sư tham gia phiên tòa. Thứ ba, chú trọng hơn nữa vấn đề hoàn thiện các quy định pháp luật về GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án. Thứ tư, tăng cường việc đa dạng các hình thức giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử, giúp người dân có thể tiếp cận với pháp luật một cách dễ dàng, nhanh chóng, kịp thời hơn. Thứ năm, cần kiện toàn hơn nữa cách thức tổ chức hoạt động giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử của Tòa án. Thứ sáu, nâng cao việc giáo dục, bồi dưỡng các chủ thể giáo dục trong hoạt động xét xử của Tòa án. Thứ bảy, quan tâm tăng cường công tác phối hợp giữa Tòa án với các cơ quan tư pháp và các chủ thể khác trong hoạt động giáo dục pháp luật. Thứ tám, nâng cao chất lượng trong hoạt động xét xử của Tòa án.
12 Thứ chín, đảm bảo điều kiện vật chất cho việc thực hiện GDPL cho đồng bào DTTS. 3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk - Phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng trong công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số - Nâng cao nhận thức, năng lực giáo dục pháp luật cho các chủ thể giáo dục pháp luật - Hoàn thiện các quy định pháp luật về giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án - Đa dạng các hình thức giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án - Kiện toàn cách thức tổ chức hoạt động giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử - Tăng cường công tác phối hợp giữa Tòa án với các cơ quan tư pháp và các chủ thể khác trong hoạt động giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số - Nâng cao chất lượng trong hoạt động xét xử của Tòa án - Đảm bảo điều kiện vật chất cho việc thực hiện giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số. - Các giải pháp khác như: thường xuyên thực hiện việc tổng kết công tác giáo dục pháp luật qua hoạt động xét xử; xây dựng quy định về chế độ thông tin thường xuyên, rộng rãi về hoạt động xét xử của Tòa án để mọi công dân đều có thể tham dự phiên tòa; tổ chức các hoạt động giám sát, kiểm tra, đánh giá hiệu quả công tác GDPL cho đồng bào DTTS để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; chia sẻ, trao đổi kỹ năng, nghiệp vụ thực tiễn có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lối sống, văn hóa, tính cách của đồng bào dân tộc thiểu số; Tòa án nhân dân tối cao cần đảm bảo về nguồn kinh phí thường niên cho hoạt động giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử; Tòa án nhân dân tối cao cần sớm xây dựng tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác giáo dục pháp luật của Tòa án nhân dân địa phương, của các cán bộ công chức ngành Tòa án để có cơ chế kịp thời động viên khen thưởng các đơn vị, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác giáo dục pháp luật.
13 Tiểu kết chương 3 Tại Chương 3 của Luận văn tác giả đã phân tích làm rõ những quan điểm nhằm nâng cao hiệu quả GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án như: Quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số; Đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của hoạt động xét xử trng quá trình GDPL; Lựa chọn nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục pháp luật phù hợp với các yêu cầu đổi mới và đồng bào dân tộc thiểu số… Trên cơ sở các quan điểm định hướng nêu trên, nội dung chương 3 đã đề ra những giải pháp cụ thể, thiết thực nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử tại Tòa án nhân dân huyện Krông Búk. Theo đó, các nhóm giải pháp đã được đề ra như: Tăng cường vai trò, sự lãnh đạo của Đảng và chỉ đạo thống nhất của Tòa án nhân dân Tối cao, của các cấp ủy đảng; Nâng cao nhận thức về hoạt động GDPL cho các chủ thể tham gia hoạt động xét xử; Sự phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, giữa các cơ quan, đoàn thể có liên quan trong hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động xét xử tại Tòa án; Nâng cao và trách nhiệm của những người tiến hành tố tụng nói chung và của Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thư ký Tòa án nói riêng khi xét xử các vụ án... Các nhóm giải pháp khác nhau như trênlà tiền đề và cơ sở để các chủ thể giáo dục pháp luật trong hoạt động xét xử thực hiện, phát huy tối đa năng lực và hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử tại Tòa án nhân dân huyện Krông Búk trong thời gian tới.
14 KẾT LUẬN Với đề tài luận văn "Giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk” tác giả đã làm rõ những nội dung sau: Một là, các vấn đề lý luận về GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án như: Khái niệm, đặc điểm, vai trò, nội dung của công tác này. Đồng thời chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động GDPL cho đồng bào DTTS thông qua hoạt động xét xử của Tòa án. Hai là, luận văn đưa ra thực trạng giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2016-2021, từ đó đánh giá thực trạng, chỉ ra các tồn tại, hạn chế và đưa ra nguyên nhân của các tồn tại hạn chế đó. Ba là, tác giả đã đề ra quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk.