ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
KHOA LUẬT<br />
<br />
LƯƠNG HUY HÙNG<br />
<br />
Công trình được hoàn thành<br />
tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội<br />
<br />
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Công Bình<br />
<br />
a)<br />
<br />
NGUYÊN TẮC HAI CẤP XÉT XỬ<br />
TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ<br />
Chuyên ngành : Luật dân sự<br />
Mã số<br />
<br />
Phản biện 1:<br />
<br />
Phản biện 2:<br />
<br />
: 60 38 30<br />
<br />
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại<br />
Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.<br />
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br />
<br />
Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 2012.<br />
<br />
HÀ NỘI - 2012<br />
<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
1.3.4.<br />
<br />
môc lôc cña luËn v¨n<br />
<br />
tè tông<br />
Víi nguyªn t¾c cung cÊp chøng cø vµ chøng minh trong tè<br />
tông d©n sù<br />
Ch-¬ng 2: Néi dung c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt<br />
<br />
25<br />
27<br />
<br />
hiÖn hµnh vÒ nguyªn t¾c hai cÊp<br />
<br />
Trang<br />
Trang phô b×a<br />
Lêi cam ®oan<br />
Môc lôc<br />
Danh môc c¸c tõ viÕt t¾t<br />
më ®Çu<br />
<br />
Ch-¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn<br />
<br />
1<br />
6<br />
<br />
t¾c hai cÊp xÐt xö trong ph¸p luËt<br />
tè tông d©n sù<br />
<br />
1.1.<br />
1.1.1.<br />
1.1.2.<br />
1.1.2.1.<br />
1.1.2.2.<br />
1.2.<br />
1.2.1.<br />
1.2.2.<br />
1.3.<br />
1.3.1.<br />
1.3.2.<br />
1.3.3.<br />
<br />
Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong<br />
tè tông d©n sù<br />
Kh¸i niÖm nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù<br />
ý nghÜa cña nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù<br />
ý nghÜa ph¸p lý<br />
ý nghÜa chÝnh trÞ, x· héi<br />
C¬ së cña nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù<br />
C¬ së lý luËn cña nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè tông<br />
d©n sù<br />
C¬ së thùc tiÔn cña nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè tông<br />
d©n sù<br />
Mèi quan hÖ cña nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö víi c¸c nguyªn<br />
t¾c kh¸c cña luËt tè tông d©n sù<br />
Nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö víi nguyªn t¾c ®¶m b¶o ph¸p<br />
chÕ x· héi chñ nghÜa trong tè tông d©n sù<br />
Víi nguyªn t¾c b¶o ®¶m quyÒn b¶o vÖ cña ®-¬ng sù<br />
Víi nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, ng-êi tiÕn hµnh<br />
<br />
3<br />
<br />
6<br />
6<br />
12<br />
13<br />
14<br />
17<br />
17<br />
<br />
xÐt xö trong tè tông d©n sù<br />
<br />
2.1.<br />
2.1.1.<br />
2.1.1.1.<br />
2.1.1.2.<br />
2.1.1.3.<br />
2.1.2.<br />
2.1.2.1.<br />
2.1.2.2.<br />
2.1.2.3.<br />
2.2.<br />
2.2.1.<br />
2.2.2.<br />
<br />
Tßa ¸n thùc hiÖn chÕ ®é hai cÊp xÐt xö<br />
CÊp xÐt xö s¬ thÈm<br />
ThÈm quyÒn s¬ thÈm cña Tßa ¸n nh©n d©n<br />
QuyÒn h¹n cña Héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm 43<br />
HiÖu lùc cña b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh s¬ thÈm<br />
CÊp xÐt xö phóc thÈm<br />
ThÈm quyÒn xÐt xö cña Tßa ¸n phóc thÈm<br />
QuyÒn h¹n cña Héi ®ång xÐt xö phóc thÈm<br />
HiÖu lùc cña b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh phóc thÈm<br />
B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cã hiÖu lùc ph¸p luËt bÞ xÐt l¹i theo thñ<br />
tôc gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm<br />
B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh d©n sù bÞ xÐt l¹i theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm<br />
B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh bÞ xÐt l¹i theo thñ tôc t¸i thÈm<br />
Ch-¬ng 3: Thùc tiÔn thùc hiÖn nguyªn t¾c hai<br />
<br />
27<br />
32<br />
33<br />
47<br />
52<br />
53<br />
56<br />
58<br />
60<br />
61<br />
62<br />
65<br />
<br />
cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù vµ<br />
kiÕn nghÞ<br />
<br />
3.1.<br />
<br />
19<br />
<br />
3.1.1.<br />
<br />
23<br />
<br />
3.1.2.<br />
<br />
23<br />
<br />
3.2.<br />
<br />
24<br />
25<br />
<br />
3.2.1.<br />
3.2.1.1.<br />
3.2.1.2.<br />
<br />
Thùc tiÔn thùc hiÖn nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè<br />
tông d©n sù<br />
Kh¸i qu¸t thùc tiÔn thùc hiÖn nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö<br />
trong tè tông d©n sù<br />
Nguyªn nh©n h¹n chÕ trong viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c hai<br />
cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù<br />
Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ nguyªn t¾c hai<br />
cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù<br />
KiÕn nghÞ vÒ hoµn thiÖn ph¸p luËt<br />
Víi cÊp xÐt xö s¬ thÈm<br />
Víi cÊp xÐt xö phóc thÈm<br />
<br />
4<br />
<br />
65<br />
65<br />
79<br />
81<br />
84<br />
84<br />
85<br />
<br />
3.2.2.<br />
<br />
KiÕn nghÞ vÒ thùc hiÖn ph¸p luËt<br />
KÕt luËn<br />
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o<br />
<br />
5<br />
<br />
87<br />
90<br />
93<br />
<br />
6<br />
<br />
më ®Çu<br />
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi<br />
XÐt xö vô ¸n d©n sù lµ ho¹t ®éng Nhµ n-íc ®Æc biÖt vµ chuyªn biÖt<br />
cña Tßa ¸n nh©n d©n (TAND) ®Ó b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p<br />
cña x· héi, tæ chøc vµ c¸ nh©n. Do vËy, yªu cÇu xÐt xö vô ¸n d©n sù<br />
(VADS) ph¶i b¶o ®¶m tÝnh ®óng ®¾n, chÝnh x¸c, ®óng ph¸p luËt vµ ®óng<br />
b¶n chÊt cña vô viÖc ®-îc gi¶i quyÕt. Song trong thùc tÕ, xÐt xö VADS<br />
kh«ng ph¶i bao giê còng ®óng ®¾n ®em l¹i sù c«ng b»ng, b¶o vÖ ®-îc c¸c<br />
quyÒn vµ lîi Ých bÞ x©m ph¹m.<br />
Nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù (hay cßn gäi lµ<br />
nguyªn t¾c thùc hiÖn chÕ ®é hai cÊp xÐt xö) lµ mét trong nh÷ng nguyªn<br />
t¾c c¬ b¶n cña ph¸p luËt trong tè tông d©n sù (TTDS), tè tông h×nh sù vµ<br />
hµnh chÝnh. Nh»m ®¹t tíi môc ®Ých cao nhÊt lµ gi¶i quyÕt ®óng ®¾n c¸c<br />
vô ¸n, b¶o vÖ ®-îc c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p bÞ x©m ph¹m vµ ph¸p<br />
luËt ®-îc thi hµnh. Việc quy định hai cấp xÐt xử trong VADS lµ c¬ chÕ<br />
b¶o vÖ quyÒn con ng-êi trong TTDS. C¸i quyÒn ®ã cã ®-îc b¶o vÖ hay<br />
kh«ng, ph¶n ¸nh b¶n chÊt cña Nhµ n-íc, b¶n chÊt cña ph¸p luËt vµ con<br />
ng-êi trong x· héi ®ã. ViÖc xÐt xö một VADS theo hai cÊp: XÐt xử lần<br />
đầu ở cấp sơ thẩm (cấp xÐt xử thứ nhất) vµ ®-îc tiÕp tôc ®-îc xÐt xö ë<br />
cÊp phóc thÈm (cÊp thø hai) nÕu cã kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ, cßn nÕu<br />
kh«ng, b¶n ¸n s¬ thÈm cã hiÖu lùc ph¸p luËt vµ ®-îc thi hµnh sau khi hÕt<br />
thêi h¹n kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ.<br />
<br />
héi míi, NghÞ quyÕt 08/NQ-T¦ ngµy 02/01/2002 cña Bé ChÝnh trÞ ®· ®Ò<br />
ra yªu cÇu: "N©ng cao chÊt l-îng xÐt xö cña Tßa ¸n, cña ViÖn KiÓm s¸t<br />
t¹i phiªn tßa, ®¶m b¶o tranh tông d©n chñ víi luËt s-, ng-êi bµo ch÷a vµ<br />
ng-êi tham gia tè tông kh¸c... Khi xÐt xö Tßa ¸n ph¶i ®¶m b¶o cho mäi<br />
c«ng d©n ®Òu b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt, thËt sù d©n chñ, kh¸ch quan,<br />
ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n ®éc lËp vµ chØ tu©n theo ph¸p luËt;<br />
viÖc xÐt xö cña Tßa ¸n ph¶i c¨n cø chñ yÕu vµo kÕt qu¶ tranh tông t¹i<br />
phiªn tßa, trªn c¬ së xem xÐt ®Çy ®ñ, toµn diÖn c¸c chøng cø, ý kiÕn cña<br />
KiÓm s¸t viªn, cña ng-êi bµo ch÷a, c¸c ®-¬ng sù...".<br />
Theo ph¸p luËt TTDS hiÖn hµnh, viÖc xÐt xö vô VADS ®-îc tiÕn<br />
hµnh qua 2 cÊp s¬ thÈm vµ phóc thÈm, bªn c¹nh ®ã cßn cã thñ tôc ®Æc<br />
biÖt lµ gi¸m ®èc thÈm vµ t¸i thÈm. Nh- vËy, theo nguyªn t¾c, mét vô ¸n<br />
nÕu ph¶i xÐt l¹i theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm vµ t¸i thÈm th× nhiÒu nhÊt<br />
còng chØ cÇn ®Õn ba phiªn tßa. Nh-ng thùc tÕ, cã nh÷ng vô ¸n ph¶i xÐt xö<br />
tíi 9 -10 phiªn tßa, c¸ biÖt cã vô ¸n ph¶i xÐt xö tíi 13 phiªn tßa. Thùc tÕ<br />
cho thÊy, viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö t¹i Tßa ¸n cã nhiÒu<br />
nguyªn nh©n ®· khiÕn vô ¸n ph¶i kÐo dµi vµ ph¶i xÐt xö nhiÒu lÇn, kh«ng<br />
nh÷ng tèn c«ng cña cña Nhµ n-íc, thiÖt h¹i tíi quyÒn lîi c«ng d©n vµ lµm<br />
xãi mßn lßng tin cña nh©n d©n vµo ph¸p luËt vµ c¬ quan xÐt xö. Tõ nh÷ng<br />
lý do trªn cho thÊy, nghiªn cøu nguyªn t¾c thùc hiÖn hai cÊp xÐt xö cña<br />
Tßa ¸n trong TTDS lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt. Do vËy, t«i chän ®Ò tµi: "Nguyªn<br />
t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù" lµm luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc.<br />
2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi<br />
<br />
ViÖc xÐt xö lµ ho¹t ®éng ®Æc thï cña Tßa ¸n, qua xÐt xö ph¸p luËt<br />
®-îc b¶o vÖ, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸ nh©n tæ chøc ®-îc ®¶m<br />
b¶o. Tuy nhiªn, trong bèi c¶nh n-íc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung<br />
quan liªu, bao cÊp sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr-êng bªn c¹nh nh÷ng t¸c<br />
®éng tÝch cùc cña viÖc ®em l¹i vÒ sù t¨ng tr-ëng, ph¸t triÓn v-ît bùc vÒ<br />
kinh tÕ th× nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc, nh÷ng mÆt tr¸i cña x· héi còng n¶y<br />
sinh, nh÷ng lo¹i téi ph¹m, tÖ n¹n x· héi gia t¨ng, nh÷ng m©u thuÉn tranh<br />
chÊp ph¸t sinh trong x· héi ngµy cµng nhiÒu vµ c¸c VADS Tßa ¸n gi¶i<br />
quyÕt còng trë nªn phøc t¹p. §¸nh gi¸ ®-îc vÊn ®Ò ®ã trong t×nh h×nh x·<br />
<br />
Nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong TTDS lµ mét vÊn ®Ò khoa häc vµ<br />
thùc tiÔn, nã ph¶n ¸nh b¶n chÊt cña ph¸p luËt còng nh- tÝnh nh©n v¨n<br />
trong c¬ chÕ b¶o vÖ quyÒn con ng-êi. V× vËy ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh,<br />
nhiÒu ®Ò tµi nghiªn cøu, nh-: "Nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö vµ viÖc ¸p dông<br />
nguyªn t¾c ®ã vµo viÖc tæ chøc Tßa ¸n c¸c cÊp" cña PGS.TS TrÇn V¨n §é;<br />
"Quan niÖm vÒ hai cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù n-íc ta" cña TS. Tèng<br />
C«ng C-êng; "Thùc hiÖn chÕ ®é hai cÊp xÐt xö-c¬ chÕ b¶o vÖ quyÒn con<br />
ng-êi trong tè tông d©n sù" cña TS. NguyÔn Quang HiÒn; " Mét sè vÊn ®Ò<br />
vÒ phiªn tßa s¬ thÈm" cña ThS. NguyÔn ThÞ Thu Hµ; LuËn v¨n th¹c sÜ<br />
<br />
7<br />
<br />
8<br />
<br />
"Phiªn tßa phóc thÈm d©n sù theo quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông d©n sù<br />
ViÖt Nam" cña Hoµng ThÞ BÝch H¶i. §©y lµ nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu<br />
kh¸i qu¸t vÒ c¸c c¸c gãc ®é vÒ nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö. §Æc biÖt luËn<br />
v¨n th¹c sÜ "C¸c cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù cña ViÖt Nam" vµ luËn<br />
¸n "Ph©n cÊp thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp d©n sù trong hÖ thèng<br />
Tßa ¸n ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay" cña Lª ThÞ Hµ, lµ nh÷ng<br />
c«ng tr×nh nghiªn cøu trùc tiÕp vÒ c¸c cÊp xÐt xö trong TTDS. Tuy nhiªn,<br />
c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu nµy ch-a nghiªn cøu chóng d-íi gãc ®é cña<br />
LuËt tè tông d©n sù ViÖt Nam hiÖn hµnh.<br />
3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu ®Ò tµi<br />
Môc ®Ých<br />
<br />
nguyªn t¾c nµy vµ thùc tiÔn xÐt xö vµ tæ chøc xÐt xö ë cÊp s¬ thÈm, phóc<br />
thÈm trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.<br />
Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi tËp trung chñ yÕu vµo nh÷ng vÊn ®Ò sau:<br />
- C¸c quan ®iÓm lý luËn kh¸c nhau vÒ nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö<br />
trong TTDS.<br />
- C¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö<br />
trong TTDS ViÖt Nam nh-: c¸c quy ®Þnh vÒ thÈm quyÒn, quyÒn h¹n cña<br />
Tßa ¸n cÊp s¬ thÈm, phóc thÈm vµ hiÖu lùc cña b¶n ¸n s¬ thÈm, phóc thÈm.<br />
- Thùc tiÔn thùc hiÖn nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong TTDS ViÖt<br />
Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y.<br />
5. Ph-¬ng ph¸p luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br />
<br />
Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi lµ lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn<br />
vÒ nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong tè tông d©n sù, néi dung nguyªn t¾c<br />
nµy theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh, ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m<br />
n©ng cao hiÖu qu¶ thùc hiÖn nguyªn t¾c nµy.<br />
NhiÖm vô<br />
§Ó ®¹t ®-îc môc ®Ých trªn, viÖc nghiªn cøu tËp trung vµo nh÷ng<br />
nhiÖm vô sau:<br />
- Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ hai cÊp xÐt xö cña Tßa<br />
¸n trong TTDS.<br />
- Ph©n tÝch c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ nguyªn t¾c hai<br />
cÊp xÐt xö trong TTDS.<br />
- Kh¶o s¸t thùc tiÔn thùc hiÖn nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong TTDS<br />
t¹i c¸c Tßa ¸n.<br />
- Ph¸t hiÖn nh÷ng v-íng m¾c, bÊt cËp cña c¸c quy ®Þnh vÒ nguyªn<br />
t¾c vµ vµ t×m ra c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m hoµn thiÖn ph¸p luËt vµ n©ng<br />
cao hiÖu qu¶ thùc hiÖn nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö<br />
4. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu<br />
<br />
ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së ph-¬ng ph¸p luËn<br />
cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t- t-ëng Hå ChÝ Minh, ®-êng lèi, chÝnh s¸ch<br />
cña §¶ng vÒ Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, vÒ x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn,<br />
c¶i c¸ch t- ph¸p ë n-íc ta.<br />
Qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi còng sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn<br />
cøu khoa häc nh- ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch, ph-¬ng ph¸p tæng hîp, ph-¬ng<br />
ph¸p so s¸nh, ph-¬ng ph¸p thèng kª …<br />
6. Nh÷ng ®ãng gãp míi vÒ khoa häc cña luËn v¨n<br />
- Lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö cña<br />
Tßa ¸n trong TTDS nh- kh¸i niÖm, ý nghÜa, c¬ së cña nguyªn t¾c v.v...<br />
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®-îc c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ<br />
nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong TTDS, ph¸t hiÖn ®-îc nh÷ng v-íng m¾c,<br />
h¹n chÕ cña c¸c quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö vµ thùc tiÔn thùc<br />
hiÖn, ®ång thêi ®· t×m ra c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m hoµn thiÖn ph¸p luËt<br />
vµ n©ng cao hiÖu qu¶ thùc hiÖn nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö.<br />
7. KÕt cÊu cña luËn v¨n<br />
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi<br />
dung cña luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng:<br />
<br />
§èi t-îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ c¸c vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn t¾c<br />
hai cÊp xÐt xö, c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông d©n sù ViÖt Nam vÒ<br />
<br />
Ch-¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö trong<br />
tè tông d©n sù.<br />
<br />
9<br />
<br />
10<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
