Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Pháp luật Việt Nam về góp vốn thành lập doanh nghiệp

Pháp luật Việt Nam về góp vốn thành lập<br /> doanh nghiệp<br /> Nguyễn Thị Thu Hà<br /> Khoa Luật. Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> Luận văn ThS. Luật: 60 38 50<br /> Người hướng dẫn : TS. Doãn Hồng Nhung<br /> Năm bảo vệ: 2013<br /> 112 tr .<br /> Abstract. Nghiên cứu cơ sở lý luận của pháp luật Việt Nam về góp vốn thành lập<br /> doanh nghiệp. Phân tích, bình luận nhằm làm rõ các yếu tố chủ yếu của các khái niệm<br /> như vốn, góp vốn, tài sản góp vốn. Phân tích và đánh giá thực trạng những nội dung cơ<br /> bản của pháp luật hiện hành về góp vốn thành lập doanh nghiệp ở Việt Nam như chủ<br /> thể góp vốn, hình thức góp vốn, thủ tục góp vốn. Kiến nghị một số giải pháp cơ bản<br /> nhằm xây dựng và hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập doanh nghiệp ở Việt<br /> Nam trong thời kỳ Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước.<br /> Keywords. Pháp luật Việt Nam; Luật kinh tế; Góp vốn; Luật doanh nghiệp<br /> <br /> Content.<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Một trong những mốc quan trọng trong lịch sử pháp luật về doanh nghiệp của<br /> Việt Nam là sự ra đời của Luật Doanh nghiệp được Quốc hội khoá X, kỳ họp thứ 5<br /> thông qua ngày 12/6/1999. Luật Doanh nghiệp năm 1999 thể hiện sự hợp nhất Luật<br /> Công ty năm 1990 và Luật Doanh nghiệp tư nhân năm 1990, hướng tới những cải cách<br /> tương đối toàn diện về doanh nghiệp đánh dấu thời kỳ mở đầu thực hiện chủ trương<br /> Công nghiệp hoá và Hiện đại hoá đất nước cùng với việc hội nhập quốc tế.<br /> Ở mức phát triển toàn diện hơn, Luật Doanh nghiệp năm 2005 được Quốc Hội<br /> khoá X kỳ họp thứ 10 thông qua đã quy định đầy đủ hơn, rõ nét hơn về các vấn đề liên<br /> quan đến việc góp vốn thành lập, kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp.<br /> <br /> Luật Doanh nghiệp năm 2005 đã mở rộng phạm vi điều chỉnh và những quy định có ý<br /> nghĩa hành lang để bảo vệ nhà đầu tư, các chủ thể tham gia kinh doanh… Những quy<br /> định mang tính ưu việt đó đã khẳng định sự ra đời của Luật Doanh nghiệp Việt Nam<br /> năm 2005 góp một phần không nhỏ vào các thành tựu chung của công cuộc đổi mới<br /> đất nước, phát triển kinh tế.<br /> Có thể nói, cùng với quá trình đổi mới kinh tế đất nước là sự không ngừng ra<br /> đời và phát triển các loại hình doanh nghiệp. Sự phát triển như vũ bão các loại hình<br /> doanh nghiệp đó đã kéo theo những tranh chấp trong và xung quanh doanh nghiệp.<br /> Trong đó tranh chấp về vấn đề góp vốn, tài sản góp vốn để thành lập doanh nghiệp xảy<br /> ra tương đối nhiều. Mặt khác, pháp luật về doanh nghiệp luôn luôn được sửa đổi, bổ<br /> sung nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, thiếu sót, văn hoá pháp lý về doanh nghiệp của<br /> người dân Việt Nam còn thấp và hoạt động xét xử còn nhiều lúng túng trong việc giải<br /> quyết các vấn đề tranh chấp. Chính vì những lý do đó, việc nghiên cứu pháp luật Việt<br /> Nam về góp vốn thành lập doanh nghiệp là luôn cần thiết cho cả công tác lý luận và<br /> thực tiễn.<br /> Bên cạnh pháp luật về doanh nghiệp, chúng ta không thể không nhắc tới sự ra<br /> đời và phát triển của Pháp luật Dân sự, Luật đầu tư, Luật thương mại, Luật đất đai…<br /> đã góp phần không nhỏ cho việc phát triển pháp luật về doanh nghiệp nói riêng và việc<br /> phát triển kinh tế của đất nước nói chung.<br /> Góp vốn thành lập doanh nghiệp không phải là một khía cạnh mới, nhưng trong<br /> hệ thống các quy định pháp luật về doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay, khía cạnh này<br /> tuy đã được quy định nhưng vẫn chưa được đầy đủ, chi tiết và chặt chẽ dẫn tới nhiều<br /> tranh cãi và hiểu sai, hiểu không toàn diện. Mặc dù Bộ Luật Dân sự năm 2005 với tư<br /> cách là một đạo luật gốc cho các ngành luật trong đó có Luật Doanh nghiệp, nhưng<br /> bản thân Bộ Luật Dân sự năm 2005 quy định về các vấn đề liên quan đến việc góp vốn<br /> thành lập doanh nghiệp vẫn còn có nhiều quan điểm chưa thống nhất.<br /> Hơn nữa, trong nền KTTT, lĩnh vực kinh tế tư nhân ngày càng được ưu tiên phát<br /> triển. Việc làm ăn kinh doanh của người dân được thực hiện dưới hình thức doanh<br /> <br /> nghiệp (pháp nhân) là một điều tất yếu và đang được khuyến khích thúc đẩy. Trong bối<br /> cảnh đó, góp vốn kinh doanh trong nền KTTT ngày càng trở nên phức tạp hơn. Việc<br /> nghiên cứu một cách có hệ thống các quy định về góp vốn giúp cho các chủ thể kinh<br /> doanh hiểu biết thêm kiến thức pháp luật và dễ dàng quyết định việc góp vốn của mình<br /> một cách an toàn và hiệu quả hơn. Mặt khác, Nền KTTT xuất hiện nhiều yếu tố kinh tế<br /> mới ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp như vấn đề “tài sản ảo”, “giá trị thương<br /> hiệu”, ...những yếu tố này cần phải được hiểu rõ và phải được pháp luật điều chỉnh theo<br /> xu hướng thị trường có sự điều tiết của Nhà nước. Góp vốn thành lập doanh nghiệp tạo<br /> điều kiện cho phát huy nhiều năng lực sản xuất, tạo công ăn việc làm cho người lao<br /> động. Các doanh nghiệp kinh doanh làm giàu cho cá nhân, tổ chức. Dân giàu, nước<br /> mạnh là mục tiêu lớn mà Nhà nước ta luôn quan tâm.<br /> Như vậy, pháp luật về góp vốn thành lập doanh nghiệp là mảng đề tài đã và<br /> đang được quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ. Việc nghiên cứu tổng quát các quy<br /> định pháp luật về vốn, góp vốn, tài sản góp vốn...giúp cho ta nhận thức rõ hơn các<br /> quan điểm, quan niệm về các vấn đề này một cách có hệ thống và qua đó áp dụng vào<br /> thực tiễn một cách có hiệu quả. Qua việc nghiên cứu các quy định này, đặc biệt là quy<br /> định về tài sản góp vốn, pháp luật Việt Nam cần điều chỉnh theo xu hướng đa dạng hóa<br /> các hình thức tài sản góp vốn.Tuy không còn là mới mẻ trong công tác lý luận và thực<br /> tiễn cuộc sống, nhưng để nghiên cứu một cách toàn diện, đặc biệt trong bối cảnh nền<br /> kinh tế đất nước phát triển theo xu hướng toàn cầu hoá nền kinh tế, thì việc nghiên cứu<br /> khía cạnh góp vốn thành lập doanh nghiệp càng trở nên cần thiết.<br /> Xuất phát từ các lý do nêu trên, đề tài nghiên cứu “Pháp luật Việt Nam về góp<br /> vốn thành lập doanh nghiệp” tác giả nghiên cứu cố gắng đóng góp một phần các yêu<br /> cầu mà lý luận và thực tiễn đang đặt ra.<br /> 2. Tình hình nghiên cứu đề tài<br /> Ở Việt Nam các lĩnh vực liên quan đến doanh nghiệp đã được nhiều nhà khoa<br /> học, giới luật học và các thương gia quan tâm. Trong những năm gần đây đã có nhiều<br /> hội thảo, nhiều bài báo, đề tài khoa học nghiên cứu về các khía cạnh khác nhau của<br /> <br /> doanh nghiệp như doanh nghiệp với nền kinh tế thị trường, văn hoá pháp lý trong<br /> doanh nghiệp, quản trị doanh nghiệp, hợp đồng thành lập công ty,…Những người<br /> nghiên cứu về doanh nghiệp nói chung cũng như pháp luật về doanh nghiệp nói riêng<br /> chủ yếu từ những năm 1990 trở lại đây có xu hướng ngày càng nhiều. Trong những<br /> công trình nghiên cứu đó, tiêu biểu phải kể đến các tác phẩm như:<br /> Phạm Duy Nghĩa (1990), “Các khía cạnh Luật công ty và luật bảo vệ sở hữu trí<br /> tuệ của quá trình chuyển giao công nghệ quốc tế thông qua doanh nghiệp liên doanh<br /> với nước ngoài”, Luận án PTS KH luật học. Luận án đã chỉ ra bản chất pháp lý của các<br /> thoả thuận góp vốn thành lập công ty, những nguyên tắc cơ bản của hợp đồng góp vốn<br /> công nghệ vào doanh nghiệp, liên doanh quốc tế, cách thức thoả thuận về giá trị công<br /> nghệ doanh nghiệp liên doanh.<br /> Nguyễn Ngọc Điện (1999), “Nghiên cứu về tài sản trong pháp luật dân sự Việt<br /> Nam”, sách chuyên khảo. Cuốn sách có thể được coi là một trong những dấu ấn đầu<br /> tiên nghiên cứu pháp luật về tài sản một cách có hệ thống trong lịch sử nghiên cứu lập<br /> pháp tại Việt Nam. Việc hiểu biết rõ về phân loại tài sản có ý nghĩa rất quan trọng đối<br /> với việc góp vốn thành lập doanh nghiệp.<br /> Ngô Huy Cương (2004) “Hợp đồng góp vốn thành lập công ty” Luận án tiến sỹ<br /> luật học. Luận án đã cho ta cái nhìn tổng quát, có hệ thống lý luận pháp luật về Hợp<br /> đồng thành lập công ty hiện nay ở Việt Nam. Luận án cũng đã phân tích và đánh giá<br /> một cách tương đối có hệ thống hiện trạng pháp luật về hợp đồng thành lập công ty<br /> cũng như đưa ra những định hướng giải pháp cụ thể nhằm xây dựng chế định hợp đồng<br /> thành lập công ty ở Việt Nam hiện nay và cách thức xây dựng chế định này, những nội<br /> dung pháp lý chủ yếu và việc pháp điển hoá nó trong Bộ Luật dân sự năm 2005.<br /> Nguyễn Ngọc Bích, Nguyễn Đình Cung (2009), “Công ty, vốn, quản lý và tranh<br /> chấp theo luật doanh nghiệp năm 2005” Cuốn sách đáp ứng được các yêu cầu mới từ<br /> khi Luật doanh nghiệp năm 2005 ban hành như: Những khái niệm và định chế đã tồn<br /> tại ở các nước đã khá lâu mà nay do nhu cầu hội nhập chúng ta bị buộc phải đem vào;<br /> việc thực hiện Luật Công ty kể từ năm 1990 đến nay đã để lại một số thực tiễn mà bây<br /> <br /> giờ có thể trình bày để độc giả có thông tin áp dụng trong hoàn cảnh của mình; Cuốn<br /> sách cũng đưa ra những sửa đổi của Luật doanh nghiệp năm 2005 so với Luật doanh<br /> nghiệp năm 1999.<br /> Phạm Tuấn Anh (2009), “Góp vốn thành lập công ty theo pháp luật Việt Nam”<br /> Luận văn thạc sỹ luật học. Luận văn đã nghiên cứu một cách khái quát, có hệ thống<br /> các vấn đề pháp lý về vốn góp, hình thức góp vốn, thực trạng pháp luật Việt Nam về<br /> vấn đề góp vốn... dựa trên cơ sở các quy định pháp luật hiện hành về góp vốn thành lập<br /> doanh nghiệp và trên cơ sở tham khảo pháp luật của một số nước về vấn đề này, Luận<br /> văn cũng đã đưa ra được một số định hướng cơ bản nhằm giải quyết tồn tại của pháp<br /> luật về góp vốn thành lập công ty tại Việt Nam.<br /> Hồng Vân (2009), “Góp vốn bằng quyền sử dụng đất tại Việt Nam”, Luận văn<br /> thạc sỹ Luật học. Luận văn đã nghiên cứu một số vấn đề lý luận của pháp luật về góp<br /> vốn nói chung và pháp luật về góp vốn bằng quyền sử dụng đất nói riêng. Qua đó,<br /> Luận văn đã đánh giá một cách toàn diện pháp luật Việt Nam về góp vốn bằng quyền<br /> sử dụng đất. Luận văn đã đưa ra các giải pháp và kiến nghị hoàn thiện các quy định<br /> pháp luật về góp vốn bằng quyền sử dụng đất; Hoàn thiện các quy định pháp luật về thị<br /> trường bất động sản ở Việt Nam; Nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về đất đai;<br /> Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật nhằm<br /> nâng cao hiệu quả của việc góp vốn bằng quyền sử dụng đất tại Việt Nam.<br /> Ngoài ra, các công trình nghiên cứu chủ yếu được công bố dưới hình thức các<br /> bài viết đăng trên Tạp chí Khoa học chuyên ngành, sách chuyên khảo. Trong số đó<br /> phải kể đến các bài viết tiêu biểu của TS. Ngô Huy Cương, “Những bất cập về khái<br /> niệm tài sản, phân loại tài sản của Bộ Luật dân sự năm 2005 và định hướng cải cách”,<br /> Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp, Văn phòng Quốc Hội số 11 năm 2009, trang 21-29;<br /> Doãn Hồng Nhung (2003) “Một số ý kiến về góp vốn là giá trị quyền sử dụng đất trong<br /> doanh nghiệp liên doanh ở Việt Nam”, Học viện Tư pháp, Tạp chí Ngề luật, Trường<br /> Đào tạo các chức danh tư pháp, chuyên đề cải cách tư pháp số 6 (trang 62-65); Lê Thị<br /> Thu Thủy (2003) “Thế chấp quyền sử dụng đất trong vay vốn ngân hàng: những<br /> vướng mắc cần được tháo gỡ”, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp, Văn phòng Quốc hội số<br /> <br />