Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Vấn đề áp dụng hình phạt tử hình trong các tội phạm có tính chất kinh tế

Vấn đề áp dụng hình phạt tử hình trong các tội<br /> phạm có tính chất kinh tế<br /> Trần Quang Huy<br /> Khoa Luật<br /> Luận văn ThS ngành: Luật hình sự; Mã số: 60 38 40<br /> Người hướng dẫn: TS. Phạm Văn Lợi<br /> Năm bảo vệ: 2007<br /> Abstract: Phân tích và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về hình phạt tử hình nói chung như<br /> khái niệm, bản chất, đặc điểm, ý nghĩa và bản chất của hình phạt tử hình; Phân tích thực trạng<br /> và hiệu quả của việc áp dụng hình phạt tử hình với các tội phạm có tính chất kinh tế ở Việt<br /> Nam và một số quốc gia trên thế giới; Phân tích những cơ sở lý luận và thực tiễn của các giải<br /> pháp thay thế việc áp dụng hình phạt tử hình với các tội phạm có tính chất kinh tế ở Việt<br /> Nam<br /> Keywords: Hình phạt tử hình, Luật hình sự, Pháp luật Việt Nam, Tội phạm kinh tế<br /> <br /> Content<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Việc áp dụng hình phạt tử hình trong các trong các tội phạm nói chung và tội phạm<br /> có tính chất kinh tế nói riêng đã được tìm hiểu và nghiên cứu trong nhiều thời kỳ và dưới<br /> những phương pháp tiếp cận khác nhau. Đối với việc áp dụng hình phạt tử hình trong các<br /> tội phạm có tính chất kinh tế, ở mỗi thời kỳ lịch sử khác nhau, pháp luật hình sự của chúng ta<br /> lại có những thay đổi nhất định nhằm phù hợp với xu hướng phát triển của đời sống kinh tế<br /> - xã hội.<br /> Hiện nay, xu hướng chung của các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước Châu Âu<br /> đều muốn hạn chế và tiến tới việc xóa bỏ hình phạt tử hình đối với mọi tội phạm. Ngoài ra,<br /> <br /> làn sóng đấu tranh của các tổ chức nhân đạo, dân chủ có uy tín trên thế giới đòi hỏi tất cả các<br /> quốc gia phải xóa bỏ án tử hình diễn ra ngày càng mạnh mẽ, buộc các quốc gia còn áp dụng<br /> hình phạt tử hình tử phải thực sự nghiêm túc và khách quan trong việc đánh giá hiệu quả thực<br /> sự của việc áp dụng hình phạt tử hình.<br /> Vì những lý do trên và phù hợp với tinh thần cải cách tư pháp trong Nghị quyết số<br /> 08-NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị, phù hợp với xu hướng hội nhập và quốc tế<br /> hóa của Đảng và Nhà nước, việc nghiên cứu đề tài "Vấn đề áp dụng hình phạt tử hình trong<br /> các tội phạm có tính chất kinh tế" trong thời điểm hiện nay là rất cần thiết và có giá trị thực<br /> tiễn cao.<br /> 2. Tình hình nghiên cứu đề tài<br /> Dưới góc độ khoa học pháp lý, trong thời gian qua đã có rất nhiều công trình nghiên<br /> cứu về hình phạt tử hình, về áp dụng và thi hành hình phạt tử hình đối với mọi tội phạm nói<br /> chung và một số tội phạm cụ thể nói riêng như: Đề tài khoa học cấp bộ năm 2003: Một số vấn<br /> đề về hình phạt tử hình và thi hành hình phạt tử hình - thực trạng và giải pháp, (cơ quan chủ trì<br /> Bộ Tư pháp); Luận án tiến sĩ Luật học: Hình phạt tử hình trong luật hình sự Việt Nam, của<br /> Phạm Văn Beo; Luận văn thạc sĩ Luật học: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về hình phạt tử<br /> hình trong luật hình sự Việt Nam, của Trần Thu Huyền…<br /> Do sự phân chia về các loại tội phạm trong luật hình sự nên các đề tài, công trình<br /> nghiên cứu khoa học, hội thảo… các tác giả chỉ thường tập trung vào việc phân tích nguyên<br /> nhân, điều kiện, thực trạng, đề xuất… trong vấn đề áp dụng hình phạt tử hình đối với các tội<br /> phạm nói chung hoặc các tội phạm thuộc một nhóm tội nhất định theo tiêu chí phân loại của<br /> Bộ luật Hình sự. Vì thế, ở một cách tiếp cận khác, luận văn này đề cập vấn đề áp dụng hình<br /> phạt tử hình trong các tội phạm có tính chất kinh tế. Các tội phạm "có tính chất kinh tế"<br /> không chỉ nằm trong một loại tội phạm nhất định mà chúng còn được qui định ở các loại tội<br /> phạm khác nhau. Việc nghiên cứu vấn đề này sẽ cho chúng ta có một cách tiếp cận toàn diện<br /> hơn trong vấn đề áp dụng hình phạt tử hình đối với các tội phạm có tính chất kinh tế, giúp<br /> chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử hình thành, nguyên nhân, thực trạng, xu hướng của việc áp<br /> dụng hình phạt tử hình đối với loại tội phạm luôn có diễn biến hết sức phức tạp này.<br /> <br /> 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn<br /> * Mục đích:<br /> Việc nghiên cứu luận văn nhằm mục đích làm sáng tỏ nguyên nhân, điều kiện hình<br /> thành, cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn, xu hướng của việc áp dụng hình phạt tử hình trong các<br /> tội phạm có tính chất kinh tế. Từ sự phân tích thực trạng và xu hướng, tác giả mạnh dạn đưa<br /> ra quan điểm của mình về việc áp dụng hình phạt tử hình trong các tội phạm có tính chất kinh<br /> tế.<br /> * Nhiệm vụ:<br /> Để đạt được mục đích nêu trên, luận văn có những nhiệm vụ chủ yếu sau:<br /> - Phân tích và làm sảng tỏ những vấn đề lý luận về hình phạt tử hình nói chung như<br /> khái niệm, bản chất, đặc điểm, ý nghĩa và bản chất của hình phạt tử hình;<br /> - Phân tích thực trạng và hiệu quả của việc áp dụng hình phạt tử hình với các tội phạm<br /> có tính chất kinh tế ở Việt Nam và một số quốc gia trên thế giới;<br /> - Phân tích những cơ sở lý luận và thực tiễn của các giải pháp thay thế việc áp dụng<br /> hình phạt tử hình với các tội phạm có tính chất kinh tế ở Việt Nam.<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn<br /> Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn là những vấn đề về lý luận và thực<br /> tiễn của việc áp dụng hình phạt tử hình trong các tội phạm có tính chất kinh tế. Những vấn đề<br /> này được nghiên cứu trên cơ sở những qui định của Bộ luật Hình sự, các quan điểm về chính<br /> sách hình sự của Đảng và Nhà nước và thực tiễn của việc áp dụng hình phạt này tại Việt Nam<br /> và một số nước trên thế giới.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu của luận văn<br /> Trên cơ sở lý luận của việc nghiên cứu và quán triệt chủ nghĩa Mác - Lênin, tư<br /> tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về chính sách hình sự, so sánh<br /> đối chiếu với các quan điểm khác về chính sách hình sự trên thế giới, luận văn đã sử dụng và<br /> <br /> kết hợp rất nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau. Đó là các phương pháp tổng hợp, phân<br /> tích, so sánh, thống kê việc áp dụng hình phạt tử hình trong các tội phạm có tính chất kinh tế<br /> ở Việt Nam.<br /> 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn<br /> Trong bối cảnh của tình hình nghiên cứu và thực tiễn của việc áp dụng hình phạt tử<br /> hình với các tội phạm nói chung và với các tội phạm có tính chất kinh tế nói riêng, việc<br /> nghiên cứu đề tài này của luận văn rất có ý nghĩa trong việc làm sáng tỏ những vấn đề liên<br /> quan đến thực trạng và hiệu quả thực sự của việc áp dụng hình phạt tử hình với các tội phạm<br /> có tính chất kinh tế. Hơn nữa, với xu hướng hội nhập ngày càng sâu vào nền kinh tế thế giới<br /> của chúng ta hiện nay, ý nghĩa quan trọng nhất của luận văn, chính là việc làm sáng tỏ các cơ<br /> sở lý luận và cơ sở thực tiễn của vấn đề thay thế việc áp dụng hình phạt tử hình với các tội<br /> phạm có tính chất kinh tế ở Việt Nam.<br /> 7. Kết cấu của luận văn<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn<br /> gồm 3 chương:<br /> Chương 1: Một số vấn đề chung về hình phạt tử hình.<br /> Chương 2: Thực trạng việc áp dụng hình phạt tử hình với các tội phạm có tính chất<br /> kinh tế ở Việt Nam và một số nước trên thế giới.<br /> Chương 3: Cơ sở và giải pháp thay thế việc áp dụng hình phạt tử hình với các tội<br /> phạm có tính chất kinh tế ở Việt Nam.<br /> <br /> References<br /> Các văn bản, Nghị quyết của Đảng<br /> 1.<br /> <br /> Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb<br /> Chính trị quốc gia, Hà Nội.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb<br /> Chính trị quốc gia, Hà Nội.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/01 của Bộ Chính trị<br /> về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới, Hà Nội.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5 của Bộ Chính trị về<br /> Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010,<br /> định hướng đến năm 2020, Hà Nội.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2/6 của Bộ Chính trị về<br /> Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb<br /> Chính trị quốc gia, Hà Nội.<br /> <br /> Các văn bản pháp luật của nhà nước<br /> 7.<br /> <br /> Bộ luật Hình sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1999 (2002), Nxb<br /> Chính trị quốc gia, Hà Nội.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Bộ luật Tố tụng hình sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2003 (2004),<br /> Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Bộ Tư pháp (1957), Tập luật lệ về tư pháp, Hà Nội.<br /> <br /> 10. Chính phủ (1945), Sắc lệnh số 6-SL ngày 05/09 của Chủ tịch nước về việc Cấm nhân<br /> dân không được đăng lính, bán thực phẩm, làm tay sai cho quân đội Pháp, Hà Nội.<br /> 11. Chính phủ (1945), Sắc lệnh số 47-SL ngày 10/10 của Chủ tịch nước về việc Giữ tạm thời<br /> các luật lệ hiện hành ở miền Bắc, Trung, Nam Bộ cho đến khi ban hành những bộ<br /> luật pháp duy nhất cho toàn quốc, Hà Nội.<br /> 12. Chính phủ (1945), Sắc lệnh số 64-SL ngày 23/11 của Chủ tịch nước về việc Thiết lập một<br /> ban thanh tra đặc biệt, Hà Nội.<br /> 13. Chính phủ (1946), Sắc lệnh số 6-SL ngày 15/01 của Chủ tịch nước về việc Truy tố những<br /> người can tội ăn trộm, ăn cắp, tự ý phá hủy, cắt dây điện thoại và dây điện tín, Hà<br /> Nội.<br /> <br />