TÓM TẮT LUẬN VĂN<br />
Chiến lược kinh doanh của Maritime Bank trong các năm tới là hướng vào<br />
hoạt động huy động vốn khách hàng cá nhân và hoạt động tín dụng dụng khách<br />
hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ, không cấp mới tín dụng khách hàng cá nhân. Cùng<br />
với chiến lược kinh doanh đó, Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (Maritime<br />
Bank) đang ngày càng hoàn thiện hệ thống quản trị rủi ro tín dụng vừa theo chuẩn<br />
mức quốc tế nhưng cũng vừa phù hợp với đối tượng khách hàng mục tiêu của<br />
mình. Một nội dung quan trọng trong khung quản trị rủi ro tín dụng của Maritime<br />
Bank là phải xây dựng hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh<br />
nghiệp của Maritime Bank. Maritime Bank đã tiếp hành phát triển và áp dụng Hệ<br />
thống xếp hạng tín dụng nội bộ của mình từ 2008 và được cải tiến năm 2010 với sự<br />
tư vấn của Công ty TNHH E&Y. Tuy nhiên hệ thống xếp hạng này vẫn bộc lộ<br />
nhiều điểm hạn chế cần phải khắc phục.<br />
Đề tài “Một số giải pháp hoàn thiện hệ thống xếp hạng khách hàng tại Ngân<br />
hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam”, với phạm vi nghiên cứu là xếp hạng tín dụng đối<br />
với khách hàng mục tiêu của Maritime Bank là khách hàng doanh nghiệp, nhằm hướng<br />
tới mục tiêu nghiên cứu sau:<br />
-<br />
<br />
Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về xếp hạng tín dụng khách hàng<br />
<br />
doanh nghiệp tại các Ngân hàng thương mại.<br />
-<br />
<br />
Phân tích, đánh giá thực trạng của Hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng<br />
<br />
doanh nghiệp của Maritime Bank hiện nay. Từ đó phát hiện những hạn chế và<br />
nguyên nhân chủ quan, khách quan dẫn đến nhưng hạn chế của hệ thống xếp hạng<br />
tín dụng khách hàng doanh nghiệp của Maritime Bank.<br />
-<br />
<br />
Đề xuất giải pháp hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh<br />
<br />
nghiệp của Maritime Bank<br />
<br />
Luận văn gồm ba chương:<br />
Chương 1: Lý luận cơ bản về xếp hạng tín dụng (nội bộ) đối với khách hàng<br />
doanh nghiệp trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại.<br />
Trong chương này, đề tài nghiên cứu đã cố gắng trình bày những cơ sở lý<br />
luận, các công trình nghiên cứu, các hướng dẫn về XHTD của NHNN, yêu cầu đối<br />
với một hệ thống XHTD theo Basel. Đồng thời, tác giả cũng đã trình bày một số<br />
mô hình xếp hạng tín nhiệm của các tổ chức xếp hạng quốc tế, các NHTM và tổ<br />
chức kiểm toán trong nước làm cơ sở để so sánh với mô hình XHTD đang áp dụng<br />
tại Maritime bank sẽ được trình bày trong chương III của đề tài nghiên cứu này.<br />
Xếp hạng tín dụng (đối với các NHTM còn được gọi là Xếp hạng tín dụng nội<br />
bộ) là việc đưa ra nhận định về mức độ tín nhiệm đối với trách nhiệm tài chính;<br />
hoặc đánh giá mức độ rủi ro tín dụng phụ thuộc các yếu tố bao gồm năng lực đáp<br />
ứng các cam kết tài chính, khả năng dễ bị vỡ nợ khi các điều kiện kinh doanh thay<br />
đổi, ý thức và thiện chí trả nợ của người đi vay.<br />
Xếp hạng tín dụng có vai trò rất quan trọng đối với các Ngân hàng thươn mại<br />
để đảm bảo các yêu về an toàn của các cơ quan giám sát hoạt động ngân hàng và<br />
các yêu cầu tăng cường quản lý tín dụng tập trung, thống nhất trong nội bộ ngân<br />
hàng<br />
Việc xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng cần đảm bảo các nguyên tắc: thứ<br />
nhất là phân tích kết hợp giữa chỉ tiêu định tính và định lượng, thứ 2 là phân tích<br />
được tiến hành bằng phương pháp từ trên xuống, thứ 3 là đơn giản, dễ hiểu, dễ so<br />
sánh. Trên cơ sở các nguyên tắc đó các tổ chức có thể xây dựng hệ thống xếp hạng<br />
tín dụng nội bộ của mình theo một số phương pháp: phương pháp mô hình hóa,<br />
phương pháp chuyên gia, phương pháp kết hợp.<br />
<br />
Hệ thống chỉ tiêu đánh giá của hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh<br />
nghiệp cơ bản gồm<br />
-<br />
<br />
Các chỉ tiêu phân tích kinh tế vĩ mô<br />
<br />
-<br />
<br />
Các chỉ tiêu phân tích ngành kinh tế<br />
<br />
-<br />
<br />
Các chỉ tiêu phân tích môi trường kinh doanh<br />
<br />
-<br />
<br />
Các chỉ tiêu phân tích tài chính định lượng<br />
<br />
-<br />
<br />
Các chi tiêu phân tích định tính về chất lượng quản trị và chính sách tài<br />
<br />
-<br />
<br />
Các chỉ tiêu về uy tín trong quan hệ tín dụng<br />
<br />
chính<br />
<br />
Quy trình xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp cơ bản gồm các bước<br />
thu thập thông tin, bước đánh giá và chấm điểm, bước xếp hạng khách hàng, và<br />
bước kiểm tra giám sát. Kết quả của quy trình xếp hạng tín dụng là việc phân các<br />
khách hàng vào các hạng khác nhau theo mức độ rủi ro tín dụng khác nhau đối với<br />
từng khách hàng.<br />
Các nhân tố ảnh hưởng đến Hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh<br />
nghiệp của các Ngân hàng thương mại bao gồm cả các nhân tố khách chủ quan và<br />
các nhân tố khách quan<br />
- Các nhân tố chủ quan gồm: Ý chí của cấp quản trị, Năm lực của bộ phận<br />
quản lý rủi ro, Năng lực của bộ phận sử dụng, vận hành và yếu tố về công nghệ<br />
ngân hàng<br />
- Các nhân tố khách quan gồm: mặt bằng chung về kiến thức quản trị rủi ro<br />
tín dụng nói chung và xếp hạng tín dụng nói riêng, cơ sở dữ liệu, chất lượng nguồn<br />
thông tin về khách hàng.<br />
<br />
Chương 2: Thực trạng Hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp<br />
tại Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam<br />
Khái quát về Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam<br />
Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (Maritime Bank) được thành lập theo<br />
giấy phép số 0001/NH-GP ngày 8/6/1991 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước<br />
Việt Nam. Ngày 12/7/1991, Maritime Bank chính thức khai trương và đi vào hoạt<br />
động. Maritime Bank được biết đến là một trong các ngân hàng thương mại cổ<br />
phần đầu tiên được thành lập tại Việt Nam ngay sau khi “Pháp lệnh về Ngân hàng<br />
Thương mại, Hợp tác xã Tín dụng và Công ty Tài chính” có hiệu lực với số vốn<br />
điều lệ ban đầu là 40 tỷ đồng và thời gian hoạt động là 25 năm.<br />
Những năm vừa qua, Maritime Bank đã có sự phát triển vượt bậc. Tổng tài<br />
sản năm 2010 đạt 116.000 tỷ đồng. Mạng lưới hoạt động của Maritime Bank được<br />
mở rộng từ 16 điểm giao dịch năm 2005 lên 130 điểm vào giữa năm 2010.Hiện tại<br />
Maritime Bank đã phát triển chi nhánh ở 22 tỉnh thành.<br />
Mục tiêu của Maritime Bank là xây dựng thành một ngân hàng TMCP lớn, có<br />
uy tín, công nghệ hiện đại, phát triển ổn định, bền vững, an toàn và có lợi nhuận<br />
cao. Maritime Bank đang đẩy nhanh việc đa dạng hoá và nâng cao chất lượng các<br />
sản phẩm dịch vụ ngân hàng cung cấp cho khách hàng theo chiến lược Khách hàng<br />
là trung tâm và tôn chỉ mục đích mà ngân hàng cam kết thực hiện là “Tạo lập giá<br />
trị bền vững”.<br />
Thực trạng hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp của Ngân<br />
hàng TMCP Hàng hải Việt Nam<br />
Maritime Bank đã sớm xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng<br />
doanh nghiệp từ Quý 1 /2008. Đến năm 2010, với tư vấn của Công ty TNHH E&Y,<br />
Maritime Bank thực hiện cải tiến hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh<br />
<br />
nghiệp của mình với hệ thống chỉ tiêu khá đầy đủ cả về đối tượng khách hàng,<br />
ngành nghề kinh tế. Hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp của<br />
Maritime Bank gồm 4 Bộ chỉ tiêu:<br />
- Bộ chỉ tiêu xếp hạng khách hàng doanh nghiệp thông thường<br />
- Bộ chỉ tiêu xếp hạng khách hàng doanh nghiệp mới<br />
- Bộ chỉ tiêu xếp hạng khách hàng doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ<br />
- Bộ chỉ tiêu xếp hạng khách hàng doanh nghiệp suy giảm: doanh nghiệp<br />
mới thành lập hoặc đang quá trình đầu tư.<br />
Hệ thống chỉ tiêu đánh giá của Maritime Bank hiện tại đã xây dựng được khá<br />
đầy đủ và toàn diện các chỉ tiêu ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng của khách hàng và<br />
được phân cấp đánh giá chi tiết từ những chỉ tiêu cụ thể nhất, rất gần và thiết thực<br />
đối với phân tích tín dụng truyền thống.<br />
Tuy nhiên, cũng như hầu hết các hệ thống xếp hạng tín dụng của các NHTM<br />
Việt Nam, hệ thống xếp hạng tín dụng của Maritime Bank vẫn không tránh khỏi<br />
những hạn chế nhất định, thể hiện qua những nội dung sau:<br />
-<br />
<br />
Những điểm hạn chế của Maritime Bank trong quá trình xây dựng và<br />
<br />
phát triển hệ thống xếp hạng tín dụng trong các bước: Bước xây dựng Bộ chỉ tiêu<br />
đánh giá rủi ro tín dụng, Bước chuẩn bị các hồ sơ tín dụng mẫu phục vụ kiểm định,<br />
Bước tổ chức thực hiện hậu kiểm, Bước tính tỷ trọng và xây dựng mô hình.<br />
-<br />
<br />
Những hạn chế của Hệ thống xếp hạng tín dụng của Maritime Bank gồm:<br />
<br />
những hạn chế của hệ thống chỉ tiêu đánh giá, những hạn chế về mô hình đánh giá<br />
cho điểm, những hạn chế của quy trình xếp hạng tín dụng.<br />
Những nguyên nhân dẫn đến những hạn chế nêu trên của hệ thống xếp hạng<br />
tín dụng khách hàng doanh nghiệp của Maritime Bank<br />
<br />