Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Ngân hàng: Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt

LỜI MỞ ĐẦU<br /> Ngày nay trong xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế và thương mại quốc tế ngày<br /> càng phát triển, hoạt động giao thương giữa các doanh nghiệp xuất nhập khẩu giữa các<br /> quốc gia ngày càng gia tăng. Theo đó, hoạt động thanh toán quốc tế trở thành một hoạt<br /> động thiết yếu, cần được quan tâm phát triển. Các phương thức thanh toán quốc tế được<br /> sử dụng hiện này bao gồm: chuyển tiền, nhờ thu, tín dụng chứng từ (L/C). Trong đó, tín<br /> dụng chứng từ được coi là phương thức thanh toán ưu việt, an toàn và được sử dụng khá<br /> phổ biến bởi các nhà xuất nhập khẩu.<br /> Ngày 7 tháng 11 năm 2006, Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Tổ<br /> chức thương mại quốc tế (WTO). Sự kiện này đã đánh dấu một mốc son lịch sử trong<br /> phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế của Việt Nam, đồng thời đặt ra nhiều thời cơ và<br /> thách thức của quá trình hội nhập cần giải quyết. Một trong những thời cơ đó chính là<br /> việc tăng cường và đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa giữa trong và ngoài<br /> nước, đặt ra yêu cầu tất yếu là cần phát triển thanh toán quốc tế nhằm tăng cường sự lưu<br /> thông hàng hóa và thanh toán thuận tiện hơn.<br /> Hiểu rõ được yêu cầu tất yếu đó, cũng như nhiều ngân hàng thương mại Việt Nam,<br /> trong những năm vừa qua, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt đã không<br /> ngừng xây dựng và phát triển các sản phẩm thanh toán quốc tế mới, đặc biệt là các sản<br /> phẩm liên quan đến nghiệp vụ chứng từ nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng, đồng<br /> thời luôn nỗ lực nâng cao trình độ nghiệp vụ nhằm đáp ứng được nhu cầu công việc và<br /> ngày một nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng<br /> chứng từ. Tuy vậy, trên thực tế, thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ<br /> tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt chưa thực sự đạt kết quả tốt,<br /> chưa đáp ứng được kỳ vọng của ban lãnh đạo ngân hàng. Việc tìm ra nguyên nhân cũng<br /> như giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động đó là nhu cầu cấp bách và cần thiết đặt ra<br /> cho ban lãnh đạo ngân hàng nói chung và phòng thanh toán quốc tế nói riêng.<br /> Chính vì vậy, tác giả xin được chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh<br /> toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng Thương mại Cổ<br /> phần Bưu điện Liên Việt”.<br /> <br /> CHƢƠNG 1<br /> TỔNG QUAN VỀ HIỆU QUẢ THANH TOÁN QUỐC TẾ<br /> BẰNG PHƢƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ<br /> TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI<br /> 1.1. Hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại<br /> 1.1.1. Khái niệm<br /> “Thanh toán quốc tế là việc thực hiện các nghĩa vụ tiền tệ phát sinh trên cơ sở các<br /> hoạt động kinh tế và phi kinh tế giữa các tổ chức hay cá nhân nước này với tổ chức hay<br /> cá nhân nước khác hoặc giữa một quốc gia này với một tổ chức quốc tế, thường được<br /> thông qua quan hệ giữa các ngân hàng của các nước có liên quan”.<br /> <br /> 1.1.2. Vai trò của thanh toán quốc tế<br /> Thứ nhất, TTQT tạo điều kiện thu hút khách hàng, mở rộng thị phần kinh doanh của<br /> NHTM.<br /> Thứ hai, TTQT góp phần tăng thu nhập cho NHTM.<br /> Thứ ba, TTQT làm tăng tính thanh khoản của NHTM.<br /> Thứ tư, TTQT giúp tăng cường quan hệ đối ngoại.<br /> <br /> 1.1.3. Các phương thức thanh toán quốc tế chủ yếu<br /> Các phương thức thanh toán quốc tế chủ yếu bao gồm: chuyển tiền, nhờ thu và tín<br /> dụng chứng từ.<br /> <br /> 1.2. Thanh toán quốc tế bằng phƣơng thức tín dụng chứng từ tại ngân hàng<br /> thƣơng mại<br /> 1.2.1. Khái niệm phương thức tín dụng chứng từ<br /> Theo điều 2, UCP 600, tín dụng chứng từ được định nghĩa như sau: “Tín dụng<br /> chứng từ là một sự thỏa thuận bất kỳ, cho dù được gọi hoặc mô tả như thế nào, thể hiện<br /> một cam kết chắc chắn và không hủy ngang của ngân hàng phát hành về việc thanh toán<br /> khi xuất trình phù hợp”.<br /> <br /> 1.2.2. Quy trình nghiệp vụ<br /> 4<br /> <br /> Người yêu cầu mở<br /> L/C<br /> <br /> Người thụ hưởng<br /> <br /> Hợp đồng ngoại thương<br /> <br /> 8<br /> <br /> 7<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 2<br /> <br /> Ngân hàng phát hành<br /> (NHPH)<br /> <br /> Ngân hàng thông báo<br /> 5<br /> <br /> (NHTB)<br /> <br /> 6<br /> <br /> Sơ đồ 1. Quy trình nghiệp vụ thanh toán quốc tế bằng phƣơng thức tín dụng chứng từ<br /> Để tìm hiểu về phương thức thanh toán tín dụng chứng từ ta cần tìm hiểu về thư tín<br /> dụng như dưới đây:<br /> <br /> 1.2.3. Khái niệm của thư tín dụng<br /> “Thư tín dụng là một văn bản (thư hoặc điện tín) do ngân hàng phát hành mở ra trên<br /> cơ sở yêu cầu của người nhập khẩu; trong đó ngân hàng này cam kết trả tiền cho người<br /> hưởng lợi nếu người đó xuất trình được bộ chứng từ thanh toán phù hợp với nội dung thư<br /> tín dụng”.<br /> <br /> 1.2.4. Đặc điểm của thư tín dụng<br /> Đặc điểm quan trọng nhất của thư tín dụng đó là thư tín dụng không phụ thuộc<br /> vào hợp đồng cơ sở (hợp đồng mà xuất phát từ hợp đồng đó người ta tiến hành mở<br /> L/C).<br /> <br /> 1.2.5. Phân loại thư tín dụng<br /> Tùy thuộc vào các tiêu chí phân loại như: công dụng, thời hạn thanh toán,… mà thư<br /> tín dụng được phân thành các loại khác nhau.<br /> <br /> 1.2.6. Rủi ro đối với ngân hàng trong thanh toán quốc tế bằng phương thức<br /> tín dụng chứng từ<br /> Trong quá trình tham gia vào nghiệp vụ thanh toán quốc tế bằng phương thức tín<br /> dụng chứng từ, ngân hàng có thể gặp các loại rủi ro bao gồm: Rủi ro kỹ thuật (tác<br /> nghiệp), rủi ro tín dụng, rủi ro hối đoái, rủi ro ngân hàng đại lý, rủi ro chính trị pháp luật,<br /> rủi ro đạo đức.<br /> <br /> 1.3. Hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế bằng phƣơng thức tín dụng<br /> chứng từ tại ngân hàng thƣơng mại<br /> 1.3.1. Quan niệm về hiệu quả thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng<br /> chứng từ<br /> Hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ là một<br /> phạm trù kinh tế phản ánh kết quả kinh doanh của ngân hàng trong lĩnh vực thanh toán<br /> quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ theo đó hiệu quả đạt được khi với cùng một<br /> mức chi phí bỏ ra, ngân hàng thu được lợi nhuận cao nhất.<br /> <br /> 1.3.2. Chỉ tiêu đo lường hiệu quả thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng<br /> chứng từ<br /> Hiệu quả thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ có thể được đo<br /> lường qua một số chỉ tiêu như: Doanh thu thực hiện được từ hoạt động thanh toán quốc tế<br /> bằng phương thức tín dụng chứng từ; Chi phí của hoạt động thanh toán quốc tế bằng<br /> phương thức tín dụng chứng từ; Doanh số thanh toán quốc tế; Tỷ lệ tăng trưởng hằng<br /> năm về doanh thu của hoạt động thanh toán quốc tế bằng tín dụng chứng từ; Tỷ trọng<br /> doanh số thanh toán quốc tế bằng tín dụng chứng từ trên doanh số TTQT; Tỷ lệ giữa lợi<br /> nhuận TTQT bằng tín dụng chứng từ so với doanh thu TTQT bằng tín dụng chứng từ; Tỷ<br /> lệ giữa chi phí TTQT bằng tín dụng chứng từ so với doanh thu TTQT bằng tín dụng<br /> chứng từ.<br /> <br /> 1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả thanh toán quốc tế bằng phương<br /> thức tín dụng chứng từ<br /> Nhân tố chủ quan<br /> <br /> Nhân tố khách quan<br /> <br /> Mô hình tổ chức quản lý điều hành hoạt động.<br /> Tiềm lực tài chính của ngân hàng thương mại.<br /> Uy tín của ngân hàng.<br /> Mạng lưới ngân hàng đại lý.<br /> Hoạt động marketing ngân hàng.<br /> Trang thiết bị kỹ thuật và công nghệ thanh toán.<br /> Trình độ của cán bộ ngân hàng<br /> <br /> Môi trường chính trị<br /> Môi trường kinh tế<br /> Môi trường pháp lý - tự nhiên<br /> Chính sách kinh tế vĩ mô của Nhà nước<br /> Yếu tố khách hàng<br /> <br /> CHƢƠNG 2<br /> THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG<br /> PHƢƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG<br /> MẠI CỔ PHẦN BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT<br /> 2.1.<br /> <br /> Khái quát về thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần<br /> <br /> Bƣu điện Liên Việt<br /> 2.1.1. Cơ sở pháp lý<br /> Cơ sở pháp lý của hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần<br /> Bưu điện Liên Việt bao gồm: Các quy định quốc tế về hoạt động thanh toán bằng tính<br /> dụng chứng từ (UCP600, ISBP745,…); Các quy định của pháp luật Việt Nam và Quy<br /> định của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt đối với hoạt động thanh<br /> toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ.<br /> <br /> 2.1.2. Các sản phẩm Thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần<br /> Bưu điện Liên Việt<br /> Trong khoảng thời gian từ năm 2008 – 2012, ngân hàng chủ yếu thực hiện các<br /> nghiệp vụ một cách đơn thuần chứ chưa xây dựng và phát triển được sản phẩm. Tuy<br /> <br />