Tóm tắt luận văn Thạc sĩ ngành Quốc tế học: Đặc trưng ngoại giao văn hóa Mỹ

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHĂN VĂN ----------------------------------------------------- Nguyễn Thị Thu Thủy ĐẶC TRƢNG NGOẠI GIAO VĂN HÓA MỸ Luận văn Thạc sĩ ngành Quốc tế học Hà Nội - 2009 i ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------------------Nguyễn Thị Thu Thủy Đặc trƣng ngoại giao văn hóa Mỹ Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế Mã số: 60.31.40 Luận văn Thạc sĩ ngành Quốc tế học Người hướng dẫn khoa học: T.S. Lê Thế Quế Hà Nội - 2009 ii Mục lục Phần mở đầu 1 Chƣơng 1: Các vấn đề lí luận về ngoại giao văn hóa Mỹ 6 1.1 Các khái niệm 7 1.1.1 Ngoại giao và văn hóa 7 1.1.2 Đế quốc văn hóa 9 1.1.3 Ngoại giao văn hóa 10 1.2 Mục đích và nhiệm vụ của ngoại giao văn hóa Mỹ 15 Chƣơng 2: Đặc trƣng ngoại giao văn hóa Mỹ 18 2.1 Lƣợc sử chính sách ngoại giao văn hóa Mỹ và các 18 xu thế của ngoại giao văn hóa Mỹ trong lịch sử 2.1.1 Đặc tính phòng ngự của ngoại giao văn hóa 19 Mỹ trong thời kỳ thế chiến thứ nhất và thứ hai. 2.1.2 Ngoại giao văn hóa Mỹ đậm tính tấn công 24 trong thời kì chiến tranh lạnh 2.1.3 Ngoại giao văn hóa thời hậu chiến tranh lạnh 30 2.1.4 Sự hồi sinh của ngoại giao văn hóa sau sự kiện 11/9 31 2.2 Vai trò của ngoại giao văn hóa Mỹ 36 2.2.1 Phổ biến các giá trị Mỹ ra toàn thế giới 36 2.2.2. Ngoại giao văn hóa là công cụ để “thuần phục” 47 các quốc gia chống đối. 2.2.3 Ngoại giao văn hóa thực hiện tốt chức năng 55 xoa dịu và hòa giải giữa Mỹ và các quốc gia thù địch 2.3 Đánh giá sự phát triển của ngoại giao văn hóa và dự đoán xu iii 62 hƣớng phát triển của ngoại giao văn hóa Mỹ trong thời tổng thống Obama. Chƣơng 3: Chính sách và các hoạt động ngoại giao 67 văn hoá của Mỹ đối với Việt Nam 3.1 Chính sách ngoại giao văn hoá của Mỹ đối với Việt Nam 67 3.1.1 Trước năm 1995 67 3.1.2. Sau khi bình thường hóa quan hệ vào năm 1995 76 3.2 Giải pháp cải thiện quan hệ hai nƣớc. 86 KẾT LUẬN 90 iv PHẦN MỞ ĐẦU 1. Mục đích và ý nghĩa của đề tài Sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc, Mỹ trở thành một siêu cường duy nhất trên thế giới. Cho đến nay vẫn chưa có một quốc gia hay khu vực nào có đủ khả năng là một cực ngang hàng với Mỹ. Tuy đã có sự suy yếu tương đối sau Chiến tranh lạnh nhưng vai trò và tầm ảnh hưởng của Mỹ đối với các vấn đề quốc tế vẫn vô cùng lớn. Trong nhiều vấn đề quốc tế Mỹ đã đơn phương hành động và vẫn tràn đầy tham vọng trở thành bá chủ thế giới. Mọi động thái của Mỹ trong quan hệ đối ngoại đều có thể ảnh hưởng đến quan hệ quốc tế. Chính vì vậy, những điều chỉnh chính sách của Mỹ trong quan hệ đối ngoại đều thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế. Chính sách ngoại giao văn hoá là một mảng khá đặc biệt trong chính sách ngoại giao của Mỹ. Chính phủ Mỹ thành lập riêng một cơ quan phụ trách về ngoại giao văn hoá thuộc Bộ ngoại giao. Bên cạnh đó, Trung tâm Văn hoá Nghệ thuật và rất nhiều cơ quan khác cùng hợp tác triển khai những chính sách ngoại giao văn hoá. Thực hiện đề tài luận văn này, người viết hi vọng sẽ giúp người đọc hình dung một cách bao quát về bức tranh ngoại giao văn hoá Mỹ và những đặc trưng cơ bản của ngoại giao văn hoá Mỹ được biểu hiện qua các giai đoạn lịch sử từ 1945 đến những năm đầu thế kỉ 21. Nghiên cứu này sẽ góp phần nhỏ vào hệ thống những nghiên cứu về Mỹ nói chung và ngoại giao văn hoá Mỹ nói riêng tại Việt Nam để tạo nên một bức tranh toàn diện hơn về chính sách ngoại giao Mỹ và chân dung nước Mỹ nói chung. Luận văn cũng có thể là một tài liệu tham khảo có ích cho những nhà nghiên cứu, giảng dạy về Mỹ cũng như chính sách ngoại giao của Mỹ. Những nghiên cứu về chính sách ngoại giao văn hoá của Mỹ có thể rất có ích cho những nhà hoạch định chính sách ngoại giao, đặc biệt là khi sử dụng văn hoá như một công cụ đắc lực cho ngoại giao- một lĩnh vực vẫn chưa thực sự được quan tâm ở Việt Nam. Hơn nữa, trong bối cảnh toàn cầu hoá, khi sự phụ thuộc giữa các quốc gia ngày càng tăng lên, hội nhập quốc tế vừa là yêu cầu vừa là xu thế khách quan buộc mọi 5