Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu việc áp dụng kế toán quản trị môi trường (EMA) trong công ty cổ phần gạch men Cosevco (Dacera)

Chia sẻ: Dfg Dfg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

155
lượt xem 43
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tổng hợp cơ sở lý luận liên quan đến chi phí môi trường phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Nhận dạng các chi phí môi trường tại công ty cổ phần gạch men Cosevco (Dacera).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu việc áp dụng kế toán quản trị môi trường (EMA) trong công ty cổ phần gạch men Cosevco (Dacera)

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG ---------- PH M TH THU HI N NGHIÊN C U VI C ÁP D NG K TOÁN QU N TR MÔI TRƯ NG (EMA) TRONG CÔNG TY C PH N G CH MEN COSEVCO (DACERA) Chuyên ngành: K toán Mã s : 60.34.30 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng – Năm 2012
Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG ------- Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Tr n Đình Khôi Nguyên Ph n bi n 1: TS. Đoàn Th Ng c Trai Ph n bi n 2: PGS.TS. Ph m Văn Dư c Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 24 tháng 11 năm 2012. Có th tìm hi u lu n văn t i - Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
1 M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài V n ñ môi trư ng hi n ñang là m i quan tâm r t l n không ch c a riêng qu c gia nào mà là c a toàn th gi i. Chi n lư c c a Vi t Nam ñ n năm 2020 là phát tri n kinh t nhanh, b n v ng, b o v t t môi trư ng. Nhà nư c quan tâm và ban hành ngày càng nhi u các quy ñ nh mang tính pháp lý ñ h n ch s khai thác quá m c ngu n tài nguyên thiên nhiên ph c v cho phát tri n kinh t , xã h i; ñ ng th i, h n ch t i m c t i ña các hành vi vi ph m, h y ho i, gây ô nhi m môi trư ng. V lâu dài, trách nhi m c a doanh nghi p ñ i v i môi trư ng là y u t quan tr ng làm tăng l i nhu n, do ñó c n gi i quy t hài hòa gi a hi u qu kinh t , xã h i, môi trư ng. Đi u này bu c các doanh nghi p ph i quan tâm ñúng m c ñ n k toán môi trư ng trong quá trình h ch toán k toán. Qua quá trình nghiên c u công tác theo dõi, t p h p chi phí và tính giá thành t i Công ty C ph n G ch men Cosevco, th c t cho th y m c dù Công ty ñã và ñang có s quan tâm b o v môi trư ng b ng vi c ñ u tư thi t b x lý ô nhi m, tuy nhiên, trong khâu h ch toán k toán, Công ty l i chưa có s quan tâm theo dõi, t p h p, phân b h p lý, ñ c bi t là chi phí môi trư ng, ñi u này d n ñ n xác ñ nh giá thành t ng s n ph m chưa ñ y ñ , chính xác. V i mong mu n v n d ng EMA, bài vi t có th giúp Công ty nh n di n ñ y ñ hơn các chi phí môi trư ng, t ñó t p h p, phân b l i m t cách h p lý nh m xác ñ nh giá thành t ng s n ph m ñư c ñ y ñ , chính xác hơn. 2. M c tiêu nghiên c u Đ tài hư ng ñ n các m c ñích sau: - Th nh t, t ng h p cơ s lý lu n liên quan ñ n chi phí môi trư ng phát sinh trong quá trình ho t ñ ng s n xu t c a doanh nghi p.
2 - Th hai, nh n d ng các chi phí môi trư ng t i Công ty ph i chi tr theo quan ñi m c a k toán qu n tr môi trư ng. - Th ba, tính toán và phân tích ch ra cho nhà qu n lý th y ñư c t m quan tr ng c a y u t môi trư ng liên quan tr c ti p ñ n hi u qu s n xu t kinh doanh. 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u - Đ i tư ng nghiên c u: các chi phí liên quan ñ n ho t ñ ng s n xu t và qu n lý s n ph m g ch men c a Công ty, ñ c bi t quan tâm nghiên c u ñ n y u t môi trư ng trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a ñơn v . - Ph m vi nghiên c u: lu n văn ñ t trong ph m vi Công ty ho t ñ ng trong lĩnh v c s n xu t g ch men, tuy nhiên, ñ tài có ñ t ra m t s gi thi t trong quá trình ño lư ng ch t th i trên cơ s s d ng s li u c a năm 2011. 4. Phương pháp nghiên c u Lu n văn s d ng các phương pháp sau trong quá trình nghiên c u: phương pháp thu th p s li u, phương pháp ph ng v n chuyên sâu, phương pháp phân tích n i dung, phương pháp so sánh. 5. B c c ñ tài K t c u c a ñ tài g m có 3 chương: - Chương I : T ng quan v k toán qu n tr môi trư ng - Chương II : Th c tr ng k toán doanh thu – chi phí môi trư ng t i Công ty C ph n G ch men Cosevco - Chương III : Nghiên c u áp d ng k toán qu n tr môi trư ng trong Công ty C ph n G ch men Cosevco 6. T ng quan tài li u nghiên c u Lu n văn d a trên m t s bài vi t có liên quan ñ ph c v cho vi c nghiên c u như sau:
3 - Liên ñoàn K toán qu c t (2005), Tài li u hư ng d n – K toán qu n tr môi trư ng, New York; y ban Liên hi p qu c v phát tri n b n v ng (2001), Quy trình và nguyên t c c a k toán qu n tr môi trư ng, New York.; Stefan Schaltegger and Roger Burritt (2000), K toán môi trư ng ñương ñ i – Các v n ñ , khái ni m và th c ti n, Greenleaf. - Noellette Conway-Schempf, H ch toán chi phí ñ y ñ – K t h p chi phí xã h i và chi phí môi trư ng vào h th ng h ch toán truy n th ng, Đ i h c Carnegie Mellon, Pittsburgh; Cơ quan b o v môi trư ng Hoa Kỳ (1995), Gi i thi u v K toán môi trư ng như m t công c qu n lý kinh doanh: Các khái ni m và thu t ng , Văn phòng phòng ch ng ô nhi m và ch t ñ c, Washington D.C. - Christian Herzig và Tobias Viere, D án EMA-SEA th nghi m t i Công ty Intex, Trung tâm qu n lý b n v ng (CSM), Đ i h c Lueneburg, Đ c. Tài li u là d án nghiên c u th nghi m vi c ng d ng EMA trong Công ty D t qu c t (Intex Co.) c a Thái Lan. CHƯƠNG 1 - T NG QUAN V K TOÁN QU N TR MÔI TRƯ NG 1.1. GI I THI U V K TOÁN QU N TR MÔI TRƯ NG 1.1.1. M t s khái ni m liên quan ñ n k toán qu n tr môi trư ng a. K toán qu n tr K toán qu n tr ñư c Hi p h i k toán M ñ nh nghĩa: "là quá trình ñ nh d ng, ño lư ng, t ng h p, phân tích, l p báo bi u, gi i trình và thông ñ t các s li u tài chính và phi tài chính cho ban quan tr ñ l p k ho ch, theo dõi vi c th c hi n k ho ch trong ph m vi n i b m t doanh nghi p, ñ m b o vi c s d ng có hi u qu các tài s n và qu n lý ch t ch các tài s n này". K toán qu n tr ñ t tr ng tâm gi i quy t các v n ñ qu n tr c a doanh nghi p. [5, tr. 17]
4 b. H th ng k toán môi trư ng (EAS) Là cơ ch qu n tr kinh doanh, cho phép doanh nghi p ño lư ng, phân tích và t ng h p các chi phí và hi u qu b o v môi trư ng (theo ñơn v ti n t và ñơn v v t ch t) trong quá trình ho t ñ ng kinh doanh nh m nâng cao hi u qu b o v môi trư ng thiên nhiên và duy trì m i quan h thân thi n v i c ng ñ ng xã h i theo nguyên t c phát tri n b n v ng. c. K toán qu n tr môi trư ng (EMA) Theo Liên ñoàn k toán qu c t (IAFC, 2005) thì k toán qu n tr môi trư ng ñư c ñ nh nghĩa như sau: "K toán qu n tr môi trư ng là qu n lý ho t ñ ng kinh t và môi trư ng thông qua vi c tri n khai và th c hi n h th ng k toán và ho t ñ ng th c ti n phù h p có liên quan ñ n v n ñ môi trư ng. Trong khi ñi u này có th bao g m các báo cáo và ki m toán t i m t s công ty thì k toán qu n tr môi trư ng thư ng liên quan ñ n chi phí vòng ñ i, k toán chi phí ñ y ñ , ñánh giá l i ích và l p k ho ch chi n lư c qu n lý môi trư ng" Theo y ban Liên hi p qu c v phát tri n b n v ng (UNDSD, 2001) l i ñưa ra ñ nh nghĩa như sau: "K toán qu n tr môi trư ng là vi c nh n d ng, thu th p, phân tích và s d ng hai lo i thông tin cho vi c ra quy t ñ nh n i b : Thông tin v t ch t v vi c s d ng, luân chuy n và th i b năng lư ng, nư c và nguyên v t li u (bao g m ch t th i) và thông tin ti n t v các chi phí, l i nhu n và ti t ki m liên quan ñ n môi trư ng" 1.1.2. L i ích c a k toán qu n tr môi trư ng a. EMA kh c ph c như c ñi m c a h ch toán truy n th ng b. Ti t ki m chi phí tài chính cho doanh nghi p c. Làm hài lòng và c ng c lòng tin v i các bên liên quan d. Nâng cao kh năng c nh tranh c a doanh nghi p
5 e. T o ra nh ng l i th mang tính chi n lư c 1.1.3. N i dung c a k toán qu n tr môi trư ng a. K toán qu n tr môi trư ng ti n t (MEMA) MEMA (Monetary Environmental Management Accounting) là h th ng h ch toán liên quan ñ n thông tin môi trư ng ti n t , nghĩa là các thông tin môi trư ng ti n t ghi l i t t c các ho t ñ ng liên quan ñ n doanh nghi p như v n tài chính trong quá kh , hi n t i, hay tương lai và dòng v n c a doanh nghi p th hi n trong các ñơn v ti n t . Thông tin môi trư ng ti n t có th ñư c xem như các chi phí v nguyên v t li u, năng lư ng, nư c ... mà doanh nghi p ñã s d ng nó cho ho t ñ ng s n xu t kinh doanh và các tài nguyên môi trư ng này ñư c ñ nh giá b ng ti n. b. K toán qu n tr môi trư ng v t ch t (PEMA) PEMA (Physical Environmental Management Accounting) là vi c h ch toán các ho t ñ ng c a doanh nghi p có liên quan ñ n thông tin môi trư ng v t ch t (hay phi ti n t ), bao g m t t c dòng nguyên v t li u, năng lư ng trong quá kh , hi n t i và tương lai có tác ñ ng lên h sinh thái. PEMA cũng ñư c xem như m t công c thông tin cho vi c ra quy t ñ nh n i b . Tuy nhiên, trái v i MEMA, PEMA l i t p trung vào tác ñ ng c a doanh nghi p lên môi trư ng t nhiên ñu c th hi n các thu t ng v t lý như t n, kg, m3... Nh ng tác ñ ng môi trư ng ñư c ño ñ c theo các ñơn v v t lý và ph i ñư c ñ nh giá theo ñ i lư ng phi ti n t . 1.1.4. Các bư c th c hi n c a k toán qu n tr môi trư ng - Bư c 1: Đ t ñư c s h tr và cam k t t nhà qu n tr c p cao - Bư c 2: Xác ñ nh quy mô, gi i h n c a h th ng - Bư c 3: Xác ñ nh thông tin môi trư ng quan tr ng trong DN
6 - Bư c 4: Xác ñ nh thông tin môi trư ng ñang ñư c xem xét - Bư c 5: Nh n d ng các chi phí môi trư ng - Bư c 6: Xác ñ nh nhóm th c hi n - Bư c 7: Xem xét l i h th ng k toán hi n t i - Bư c 8: Xác ñ nh doanh thu môi trư ng và các cơ h i gi m chi phí - Bư c 9: Đưa ra nh ng thay ñ i c n thi t trong k toán hi n t i - Bư c 10: Th c hi n EMA 1.2. K TOÁN DOANH THU - CHI PHÍ MÔI TRƯ NG 1.2.1. Khái ni m chi phí s n xu t và giá thành s n ph m Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các kho n hao phí v lao ñ ng s ng và lao ñ ng v t hóa có liên quan ñ n s n ph m ñã hoàn thành theo quy ñ nh. Trong giá thành s n ph m bao g m nh ng chi phí tham gia tr c ti p ho c gián ti p vào quá trình s n xu t mà không bao g m nh ng chi phí phát sinh trong kỳ kinh doanh c a doanh nghi p. 1.2.2. K toán chi phí môi trư ng (ECA) K toán chi phí môi trư ng (ECA – Environmental Cost Accounting) là công c ñ c bi t quan tr ng trong EMA, ñây là bư c ñ u tiên và tr ng tâm c n thi t ñ th c hi n EMA thành công. M c ñích c a ECA là xác ñ nh các lo i chi phí môi trư ng và tìm cách phát hi n, phân tích nguyên nhân phát sinh ra chúng, phân tích các chi phí n c a doanh nghi p và tìm cách phân b riêng l thay vì ñưa vào các chi phí chung khác.. Các chi phí môi trư ng theo quan ñi m truy n th ng là các chi phí x lý cu i ñư ng ng như các chi phí làm s ch sau khi s n xu t, chi phí x lý ch t th i... Thu t ng "chi phí môi trư ng" theo quan ñi m hi n ñ i thư ng s d ng nh ng c m t "ñ y ñ ","toàn b ";bao hàm c chi phí nguyên li u, năng lư ng ñã s d ng cho s n xu t
7 hàng hóa (d ch v ), các chi phí ñ u vào khác k t h p v i ch t th i ñư c t o ra (bao g m chi phí v n, lao ñ ng, nguyên v t li u, năng lư ng ñã s d ng t o ra ch t th i) c ng v i nh ng chi phí x lý, b o hi m trách nhi m môi trư ng, phí, l phí, ti n ph t ... 1.2.3. Phân lo i chi phí môi trư ng Theo y ban Liên hi p qu c v phát tri n b n v ng thì chi phí môi trư ng có th chia thành b n lo i như sau: a. Chi phí x lý ch t th i b. Chi phí ngăn ng a và qu n lý môi trư ng c. Chi phí phân b cho ch t th i d. Chi phí tái ch 1.2.4. Nh n di n và phân b chi phí môi trư ng a. Nh n di n chi phí môi trư ng Chi phí môi trư ng gi ng như m t t ng băng ng m, ch m t ph n nh c a chi phí có th ñư c nhìn th y, trong khi ph n chính thì v n chưa ñư c khám phá. Chi phí môi trư ng h u hình có th nh n th y ngay, ví d chi phí x lý ch t th i, thiêu ñ t rác,... nhưng th t ra chi phí này ch là m t ph n nh trong t ng chi phí liên quan ñ n môi trư ng. B i l , ch t th i không ph i t nhiên sinh ra mà c n ph i m t năng lư ng, ti n ñ mua nguyên v t li u và qua quá trình s n xu t m i t o ra ch t th i. Chi phí môi trư ng n như chi phí năng lư ng t o ra ch t th i, chi phí mua nguyên v t li u phát th i, chi phí qu n lý quá trình x lý ch t th i, chi phí nhân công x lý ch t th i, chi phí hao mòn máy móc thi t b x lý ch t th i, trách nhi m pháp lý ... b. Phân b chi phí môi trư ng V n ñ quan tr ng c a k toán chi phí môi trư ng là làm sao phân b chi phí môi trư ng vào s n ph m/d ch v chính xác và h p
8 lý. Gi s , doanh nghi p s n xu t hai lo i s n ph m A và B mà lư ng ch t th i, nư c th i, ... các chi phí ñ u vào cũng khác nhau. S n ph m A là s n ph m "s ch", s n ph m B là s n ph m "b n", nghĩa là s n ph m A không t o ra ch t th i còn s n ph m B là s n ph m t o ra ch t th i. Trong h ch toán truy n th ng thì chi phí chung (bao g m c chi phi môi trư ng) ñư c phân b theo s lư ng s n ph m tiêu th , ho c v t li u là chưa chính xác. B i l , y u t môi trư ng trong s n ph m A khác v i y u t môi trư ng trong s n ph m B. Do ñó, vi c phân b theo cách truy n th ng s d n ñ n vi c xác ñ nh giá thành t ng lo i s n ph m là chưa chính xác. Trong EMA thì v n ñ này ñư c ñi u ch nh b ng cách các chi phí môi trư ng s ñư c phân b vào ñúng s n ph m c a nó. Nh n di n và tách các chi phí môi trư ng ra kh i nh ng tài kho n chi phí chung và ñưa nó vào t ng s n ph m tương ng. Lao Lương Thuê Chi phí Lao Lương Thuê ñ ng qu n lý mư n môi ñ ng qu n lý mư n trư ng Chi phí chung Chi phí chung Lao V t Lao V t Lao V t Lao V t ñ ng li u ñ ng li u ñ ng li u ñ ng li u A A B B A A B B Chi phí Chi phí Chi phí Chi phí s n xu t s n xu t s n xu t s n xu t A B A B Chi phí môi trư ng B - H th ng k toán truy n th ng - - H th ng h ch toán ñã ñư c ñi u ch nh theo EMA - Hình 1.7. Phân b chi phí môi trư ng
9 1.2.5. K toán doanh thu môi trư ng Doanh thu môi trư ng bao g m các kho n doanh thu do tái ch , kho n ti n tr c p, ti n thư ng hay b t kỳ kho n doanh thu liên quan ñ n v n ñ môi trư ng. - Ti n tr c p, ti n thư ng: là nh ng kho n thu nh p c a doanh nghi p nh các ho t ñ ng ñ u tư b o v môi trư ng, kho n ti n t sáng ki n, d án qu n lý kinh doanh kh thi ñư c xét duy t tr c p ... - Các kho n khác: ti n thu t vi c bán v t li u th i, bán ch t th i ... ho c các kho n ti n thu ñư c t vi c x lý nư c th i cho khách hàng ... - Các cơ h i c t gi m chi phí: c i ti n khâu nào ñó trong quy trình s n xu t, ho c có th phân lo i, tái ch ch t th i t t hơn ... 1.3. K TOÁN QU N TR MÔI TRƯ NG VÀ CÔNG B THÔNG TIN Theo Liên ñoàn k toán qu c t IFAC (2005), t p h p thông tin c a k toán qu n tr môi trư ng ñư c công b trong m t vài lo i báo cáo: báo cáo k toán qu c gia, báo cáo k toán tài chính, báo cáo ho t ñ ng môi trư ng cho cơ quan b o v môi trư ng và công chúng. K toán tài chính là công c thu th p thông tin nh m cung c p cho các ñ i tư ng có liên quan (nhà ñ u tư, khách hàng…), m t khác, báo cáo tài chính còn là n n t ng cho vi c chia s thông tin. Trong quá kh , nó không mang l i l i ích khi ch a ñ ng nh ng v n ñ liên quan ñ n môi trư ng trong báo cáo tài chính. Tuy nhiên, hi n nay, v i s gia tăng chi phí môi trư ng, ñ c bi t là nghĩa v , trách nhi m v i môi trư ng tăng cao d n t i vi c xem xét các thông tin liên quan ñ n môi trư ng trong báo cáo tài chính c a doanh nghi p. Vì v y, ñ h tr cho vi c ra quy t ñ nh c a các ñ i tư ng liên quan, doanh nghi p ho t ñ ng s n xu t kinh doanh trong lĩnh v c nh y c m v i môi trư ng nên công b các tác ñ ng liên quan ñ n môi
10 trư ng trong báo cáo tài chính hàng năm. Hi n nay, v i áp l c ngày càng cao t phía công chúng, chi phí thông tin th p và vi c c i thi n phương pháp ño lư ng d n ñ n các doanh nghi p trên th gi i c n công b c th các tác ñ ng liên quan ñ n môi trư ng trong báo cáo tài chính m t cách nh t quán và phù h p. Tuy nhiên, làm th nào ñ nh n bi t các v n ñ môi trư ng, ño lư ng nh ng ñi u này và nh ng ñi u gì ñư c công b . B t ñ u t nh ng năm 1990, qu n tr môi trư ng ñã tr thành m t v n ñ quan tr ng trong th trư ng tài chính, cho ñ n nay nó v n là m t y u t quan tr ng c a n n kinh t . Vi c công b thông tin k toán gi a ngư i l p báo cáo tài chính và các bên có liên quan ch m i giai ño n ñ u. V i m t s doanh nghi p, h u qu tài chính ñáng k có liên quan ñ n môi trư ng ñòi h i m t s thay ñ i v báo cáo k toán tài chính hi n hành. Đ i v i m t s v n ñ c th v môi trư ng c n có tiêu chu n và hư ng d n m i, trư c h t ñ thúc ñ y và ñ m b o tính nh t quán trong vi c báo cáo (ví d kho n tr c p x lý phát th i…) Vi c ban hành các chu n m c k toán môi trư ng trong báo cáo tài chính s giúp c i thi n ñư c tính so sánh gi a các doanh nghi p và gi m ñư c chi phí qu n tr . Hơn n a, nhà ñ u tư, các ñ i tư ng quan tr ng khác có liên quan như các t ch c phi chính ph và công chúng ñ a phương cũng s nh n ñư c thông tin t t hơn trong vi c tìm ki m s phát tri n b n v ng. Tuy nhiên, v n ñ ñ t ra là vi c ban hành nhi u chu n m c s khi n chi phí báo cáo tăng lên, mà quan ñi m c a doanh nghi p l i không mu n m t ñi b t c th gì t vi c công b thông tin tài chính liên quan ñ n môi trư ng. Đi u này ñ t ra cho nh ng nhà làm lu t c n có phương án phù h p trong tương lai.
11 K T LU N CHƯƠNG I Chương I c a lu n văn ñã trình bày m t cách khái quát cơ s lý lu n v k toán môi trư ng nói chung và k toán qu n tr môi trư ng nói riêng; trình bày các khái ni m cơ b n liên quan ñ n k toán qu n tr môi trư ng và các bư c ñ th c hi n; nêu lên ñư c t m quan tr ng cũng như l i ích mà k toán qu n tr môi trư ng ñem l i trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Bên c nh ñó, chương I cũng ñã ñi vào làm rõ vi c nh n di n các lo i chi phí môi trư ng, doanh thu môi trư ng phát sinh trong doanh nghi p, quan ñi m v vi c phân b các chi phí môi trư ng này cũng như v n ñ công b thông tin môi trư ng ra bên ngoài trong h th ng k toán. CHƯƠNG 2 – TH C TR NG K TOÁN DOANH THU – CHI PHÍ MÔI TRƯ NG T I CÔNG TY CP G CH MEN COSEVCO 2.1. GI I THI U V CÔNG TY CP G CH MEN COSEVCO Công ty C ph n G ch men Cosevco ti n thân là m t doanh nghi p Nhà nư c, thu c T ng Công ty Mi n Trung – B Xây d ng. Công ty C ph n G ch men Cosevco là công ty chuyên s n xu t, kinh doanh s n ph m g ch p lát Ceramic. S n ph m c a Công ty C ph n G ch men Cosevco tham gia nhi u công trình xây d ng l n như: công trình Trung tâm ño lư ng – th nghi m khu v c Mi n Trung, nhà làm vi c Cơ s công ngh và môi trư ng Đà N ng, sân bay qu c t Đà N ng, … 2.2. Đ C ĐI M T CH C S N XU T C A CÔNG TY 2.2.1. Quy trình công ngh s n xu t S n ph m g ch ceramic t i Công ty ñư c s n xu t theo hai lo i s n ph m: G ch lát và G ch p. Vi c s n xu t hai lo i s n ph m này ñư c th c hi n t i hai phân xư ng riêng bi t (Phân xư ng g ch lát và Phân xư ng g ch p) bao g m 5 công ño n chính: chu n b b t
12 xương, ép và s y g ch, tráng men, nung g ch ñã tráng men, phân lo i và ñóng gói. 2.2.2. T ch c s n xu t Vi c t ch c s n xu t t i Công ty ñư c th c hi n qua các công ño n như sau: ki m tra nguyên li u nh p kho; sơ ch nguyên li u; nghi n xương; s y phun; ép s y; nung xương (ñ i v i g ch p); chu n b men màu in; tráng men, in lư i; nung men; ch n l a. 2.2.3. Đ c ñi m công ngh - t ch c s n xu t và qu n lý môi trư ng a. Nh ng ch t th i chính trong s n xu t Nh ng ch t th i chính trong quá trình s n xu t g ch t i Công ty g m: ch t th i r n (g ch v n, ñ t ñá v n...); nư c th i; ch t ñ c h i trong nư c th i; b i t ng; khí th i. b. nh hư ng c a ch t th i ñ n môi trư ng - Ch t th i r n: g ch v n, ñ t ñá v n, x than, ... Lư ng ch t th i r n t i Công ty phát sinh t nhi u ngu n khác nhau trong quá trình s n xu t và sinh ho t c n ph i có bi n pháp qu n lý, gi m thi u. N u không s tr c ti p gây ô nhi m môi trư ng và nh hư ng ñ n s c kh e ngư i lao ñ ng, lây lan b nh truy n nhi m … - Nư c th i: nư c r a lò, nư c t khu x lò, s y, khu th i ... Nư c th i t i Công ty thư ng có lưu lư ng l n, nhi t ñ cao, ch a các ch t ñ c h i và kim lo i n ng …N u không ñư c x lý s có tác ñ ng l n, gây ô nhi m ngu n nư c m t, h th ng nư c ng m, ñe d a ñ n s c kh e c a ngư i dân khu v c xung quanh. - Khí th i: SO2, NO2, CO và b i th i sau quá trình ñ t lò và s phát th i b i t kho than. Khí th i và b i phát sinh t i Công ty có kh năng khu ch tán ñi xa, kh năng pha loãng th p, nh hư ng ñ n tình tr ng s c kh e c a ngư i lao ñ ng và xung quanh, d gây ra các
13 b nh v ñư ng hô h p, tác ñ ng ñ n môi trư ng t nhiên ñ c bi t khi có gió và ñi u ki n th i ti t mưa, l nh. c. Th c tr ng qu n lý môi trư ng t i Công ty Hi n t i, ñ ñáp ng yêu c u b o v môi trư ng, Công ty ñã trang b h th ng x lý nư c th i, x lý b i, khí th i phát sinh t i ñơn v ; ñ ng th i, Công ty cũng quan tâm ñ n vi c qu n lý ch t th i r n, ô nhi m nhi t, ô nhi m ti ng n và s c kh e c a ngư i lao ñ ng. 2.3. T CH C QU N LÝ CÔNG TY 2.3.1. Đ c ñi m cơ c u t ch c c a Công ty B máy t ch c c a Công ty theo mô hình tr c tuy n ch c năng. 2.3.2. Nh n th c c a các c p qu n lý v qu n lý môi trư ng Trong quá trình phát tri n, do xác ñ nh ñư c hư ng ñi nên Công ty ñã ñ t ñư c nh ng thành công ñáng k . S n ph m g ch men nhãn hi u DACERA c a Công ty luôn ñáp ng s tin c y c a khách hàng v ch t lư ng, ñ m b o thân thi n v i môi trư ng và ngư i s d ng. M t trong nh ng y u t góp ph n làm nên thương hi u "s ch" c a Công ty là chú tr ng khâu b o v môi trư ng.. Hi u ñ c thù c a ngành g ch ceramic khi s n xu t thư ng sinh ra b i, tác ñ ng x u ñ n môi trư ng, Công ty ñã ñ ra nhi u bi n pháp ngăn ng a ô nhi m. Công ty trang b ñ y ñ h th ng hút b i có công su t l n, coi tr ng công tác v sinh công nghi p trong và ngoài khu v c s n xu t t i t ng nhà máy, t ng khu v c, tùy theo ñ c thù công vi c và m c ñ phát sinh ô nhi m mà Công ty có s ñ u tư h p lý các thi t b h tr , h n ch t i ña các tác ñ ng nh hư ng ñ n ngư i lao ñ ng. Đ i v i ch t th i r n, Công ty ñã h p ñ ng v i công ty môi trư ng ñô th thu gom hàng ngày, tránh tình tr ng gây ô nhi m. Đ i v i nư c th i, Công ty ñã ñ u tư hàng trăm tri u ñ ng ñ trang b h th ng x lý nư c th i. Ngoài ra, Công ty còn t ch c tr ng và quy
14 ho ch vành ñai cây xanh có t ng di n tích quy ho ch ñ n 15% di n tích m t b ng, góp ph n làm trong s ch môi trư ng. Có th nói, Công ty ñã và ñang có nh ng s quan tâm v vi c b o v môi trư ng b ng vi c ñ u tư máy móc, trang thi t b ñ x lý ô nhi m, th hi n trách nhi m c a Công ty ñ i v i môi trư ng và xã h i cao. Tuy nhiên, trong khâu h ch toán k toán, Công ty l i chưa có s quan tâm theo dõi m t cách h p lý. Đ c bi t, v i m t doanh nghi p ho t ñ ng s n xu t kinh doanh có y u t môi trư ng l n như Công ty hi n nay thì ñòi h i vi c theo dõi, h ch toán các y u t môi trư ng ph i ñư c th c hi n h p lý, ñ y ñ , chính xác. Th c hi n t t ñư c ñi u này s h tr cho nhà qu n tr nh n di n ñư c ñ y ñ , toàn di n các chi phí môi trư ng mà Công ty ph i chi tr , ñ ng th i giúp Công ty xác ñ nh ñư c giá thành c a s n ph m m t cách h p lý, chính xác hơn. Đây là ñi u mà phương pháp EMA hư ng t i khi áp d ng th c t t i Công ty. 2.4. K TOÁN DOANH THU – CHI PHÍ MÔI TRƯ NG T I CÔNG TY 2.4.1. K toán chi phí môi trư ng t i Công ty a. T ch c h ch toán ban ñ u và t ch c tài kho n k toán Các chi phí môi trư ng theo quan ñi m c a doanh nghi p qua quá trình tìm hi u thì h cho r ng chi phí môi trư ng là nh , không ñáng k . M t s kho n m c chi phí liên quan ñ n y u t môi trư ng d nh n th y thì ñư c Công ty ñưa vào m t kho n m c riêng, còn các chi phí môi trư ng khác l i thư ng b n ñi ho c tính g p vào trong các kho n khác n m chi phí s n xu t chung hay chi phí qu n lý doanh nghi p. Các kho n chi phí môi trư ng t i Công ty khi phát sinh ñư c t ch c h ch toán ban ñ u như sau:
15 - Đ i v i chi phí kh u hao các thi t b x lý ch t th i Chi phí kh u hao TSCĐ thu c phân xư ng nào thì k toán t i phân xư ng ñó th c hi n vi c l p b ng tính trích kh u hao TSCĐ. Tuy nhiên, riêng h th ng x lý nư c th i, h th ng x lý b i và khí th i ñư c dùng chung cho c hai phân xư ng, k toán Công ty s th c hi n vi c l p b ng tính trích kh u hao cho các thi t b x lý này, sau ñó h ch toán phân b vào TK 6274 cho hai phân xư ng. - Đ i v i chi phí ti n lương + B ph n công nhân d n v sinh khu v c hai phân xư ng g ch lát, g ch p cũng như công nhân d n v sinh, thu gom ch t th i r n hàng ngày ñư c Công ty h p ñ ng thuê ngoài v i m c lương khoán cho m i ngư i là 3.500.000 ñ ng/ tháng. S lư ng công nhân d n v sinh này g m 20 ngư i, th c hi n vi c thu gom ch t th i r n hàng ngày phát sinh t i các phân xư ng và quét d n, lau chùi ... t i các khu v c liên quan ñ n s n xu t c a nhà máy. Căn c vào b ng tính lương cho b ph n d n v sinh ñư c l p hàng tháng, k toán Công ty ti n hành phân b cho hai phân xư ng và h ch toán vào s chi ti t TK 6277 – Chi phí d ch v mua ngoài theo t ng phân xư ng, ñ ng th i ghi vào S Nh t ký chung. + B ph n qu n lý môi trư ng t i Công ty do ban KCS – ISO ch u trách nhi m, g m có 4 ngư i th c hi n vi c qu n lý môi trư ng nói chung, tham mưu, ñ xu t các bi n pháp gi m thi u v rác th i môi trư ng, ki m tra, ñánh giá tác ñ ng ñ n môi trư ng theo ñ nh kỳ hàng năm, xây d ng và ki m tra công tác phòng, ch ng cháy n t i ñơn v . Hàng tháng, căn c vào B ng ch m công, B ng tính lương cho Ban KCS – ISO ñã ñư c duy t, k toán ti n hành h ch toán vào s chi ti t TK 6421, ñ ng th i ghi vào S Nh t ký chung. - Đ i v i các kho n phí, l phí, thu
16 Các kho n phí, l phí, thu liên quan ñ n môi trư ng phát sinh t i Công ty bao g m: phí c p thoát nư c, phí BVMT ñ i v i nư c th i công nghi p, phí v n chuy n rác th i, phí d ch v x rác th i. Căn c vào Hóa ñơn GTGT hàng tháng c a các kho n phí, l phí này, k toán s ti n hành l p Phi u chi. T Phi u chi ñã ñư c duy t, k toán vào S chi ti t TK 6425 – Chi phí thu , phí, l phí. - Đ i v i chi phí d ch v mua ngoài khác Các chi phí d ch v mua ngoài khác bao g m chi phí mua văn phòng ph m, chi phí ñi n tho i, bưu ph m, h i ngh , ti p khách ... phát sinh t i b ph n qu n lý môi trư ng (ban KCS – ISO). b. T ch c t p h p và phân b chi phí môi trư ng t i Công ty Các chi phí môi trư ng theo quan ñi m c a doanh nghi p qua quá trình tìm hi u thì h cho r ng chi phí môi trư ng là nh , không ñáng k và theo s li u thu th p ñư c là 1.554.520.000 ñ ng. M t s kho n m c chi phí liên quan ñ n y u t môi trư ng d nh n th y ñư c Công ty ñưa vào m t kho n m c riêng, còn các chi phí môi trư ng khác l i thư ng b n ñi ho c tính g p vào trong các kho n khác n m TK 627 - Chi phí s n xu t chung hay TK 642 - Chi phí qu n lý doanh nghi p. Các kho n chi phí môi trư ng mà Công ty ñưa ra th c ch t ch là con s n i, b i l có nhi u kho n chi phí môi trư ng b n ñi mà Công ty chưa nhìn th y ñư c. Các kho n chi phí b n ñi này l i l n hơn r t nhi u so v i con s mà doanh nghi p nh n di n ñư c. Sau khi nghiên c u, tìm hi u công tác h ch toán t i Công ty cho th y các chi phí môi trư ng phát sinh t i Công ty ñư c t p h p vào hai tài kho n chính là TK 627 – Chi phí s n xu t chung và TK 642 – Chi phí qu n lý doanh nghi p.
17 Các chi phí môi trư ng mà Công ty t p h p trên TK 627 – Chi phí s n xu t chung ñư c phân b theo kh i lư ng s n xu t th c t hoàn thành trong kỳ. C th , s lư ng s n xu t th c t hoàn thành năm 2011 t i hai phân xư ng như sau: G ch lát: 1.908.265 m2; G ch p: 919.905 m2; T ng c ng: 2.828.170 m2 Các chi phí liên quan ñ n môi trư ng phân b cho TK 627 t ng phân xư ng ñư c tính vào giá thành t ng lo i s n ph m. 2.4.2. K toán doanh thu môi trư ng t i Công ty Hi n t i, Công ty không phát sinh các lo i doanh thu môi trư ng trong quá trình ho t ñ ng s n xu t kinh doanh. K T LU N CHƯƠNG II Chương II ñã gi i thi u t ng quan v ñ c ñi m t ch c qu n lý và t ch c s n xu t t i Công ty CP G ch men Cosevco. Đ ng th i, nghiên c u th c tr ng công tác k toán doanh thu – chi phí môi trư ng phát sinh t i ñơn v . M c dù, Công ty có s quan tâm và ý th c trong công tác b o v môi trư ng b ng vi c trang b các máy móc, thi t b x lý, tránh gây ô nhi m môi trư ng xung quanh. Tuy nhiên, vi c nh n di n chi phí môi trư ng theo quan ñi m c a Công ty còn nhi u h n ch , ch t p trung vào các chi phí x lý ch t th i ñ u ra nhưng l i không tính ñ n có m t lư ng chi phí ñ u vào t o ra ch t th i r t l n mà Công ty ph i chi tr . Đ c bi t, trong công tác h ch toán k toán v chi phí môi trư ng, Công ty v n chưa có s theo dõi m t cách phù h p. V n ñ ñ t ra cho Công ty hi n nay là làm sao nh n di n m t cách ñ y ñ các lo i chi phí môi trư ng phát sinh t i ñơn v cũng như vi c phân b các chi phí môi trư ng này h p lý. Chương III s trình bày vi c nghiên c u áp d ng k toán qu n tr môi trư ng ñ giúp Công ty nh n di n, phân b chi phí môi trư ng ñư c chính xác hơn, t ñó h tr cho nhà qu n tr trong vi c ra quy t ñ nh.
18 CHƯƠNG 3 - NGHIÊN C U ÁP D NG K TOÁN QU N TR MÔI TRƯ NG CHO CÔNG TY CP G CH MEN COSEVCO 3.1. S C N THI T VÀ Đ NH HƯ NG V N D NG K TOÁN QU N TR MÔI TRƯ NG T I CÔNG TY 3.1.1. S c n thi t v n d ng k toán qu n tr môi trư ng t i Công ty - Thành ph Đà N ng ñang hư ng t i th c hi n m t ñô th xanh, xây d ng thành ph môi trư ng. - S canh tranh gay g t cũng như nh n th c c a các ñ i tư ng bên ngoài v môi trư ng ngày càng kh t khe, sâu s c. 3.1.2. Đ nh hư ng v n d ng k toán qu n tr môi trư ng t i Công ty - Nh n di n các chi phí môi trư ng ñ y ñ và theo dõi ch t ch . - Tham kh o các chuyên gia trong ngành nh m nghiên c u phát tri n công ngh s n xu t s ch, gi m b t chi phí. - V n d ng k toán qu n tr môi trư ng trong Công ty nh m giúp nhà qu n tr có cái nhìn toàn di n, ñ y ñ hơn v chi phí môi trư ng và phân b chi phí h p lý, chính xác. 3.2. K TOÁN CHI PHÍ MÔI TRƯ NG T I CÔNG TY THEO EMA 3.2.1. Nh n di n, phân lo i chi phí môi trư ng t i Công ty a. Chi phí x lý ch t th i Chi phí x lý ch t th i phát sinh t i Công ty là nh ng chi phí kh u hao, b o dư ng, v n hành các h th ng x lý ch t th i; chi phí lương tr cho công nhân v sinh; các kho n phí, l phí liên quan ñ n môi trư ng. Đây là chi phí môi trư ng mà Công ty d dàng nh n di n ñư c trong quá trình ho t ñ ng s n xu t kinh doanh. Chi phí x lý ch t th i t i Công ty năm 2011 là 1.377.520.000 ñ ng. b. Chi phí ngăn ng a và qu n lý môi trư ng