Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học: Khảo sát địa danh quận Ba Đình - Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC Xà HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> -------------------------<br /> <br /> PHẠM THỊ THU TRANG<br /> <br /> KHẢO SÁT ĐỊA DANH<br /> QUẬN BA ĐÌNH - HÀ NỘI<br /> <br /> CHUYÊN NGÀNH: NGÔN NGỮ HỌC<br /> Mà SỐ: 60 22 01<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SỸ NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC<br /> PGS.TS. NGUYỄN XUÂN HÕA<br /> <br /> HÀ NỘI - 2008<br /> <br /> Lêi c¶m ¬n<br /> LuËn v¨n nµy hoµn thµnh d-íi sù h-íng dÉn tËn t×nh nh-ng nghiªm kh¾c cña<br /> PGS.TS NguyÔn Xu©n Hßa. Em xin ®-îc göi ®Õn ThÇy sù tri ©n s©u s¾c.<br /> LuËn v¨n nµy ®¸nh dÊu sù hoµn thµnh cña mét qu¸ tr×nh häc tËp, v× vËy em còng<br /> xin bµy tá lßng biÕt ¬n ®Õn nh÷ng ng-êi ThÇy, ng-êi C« ®· gi¶ng d¹y c¸c chuyªn ®Ò cao<br /> häc cho líp Ng«n ng÷ kho¸ 2005 - 2008.<br /> Trong suèt qu¸ tr×nh lµm luËn v¨n em lu«n nhËn ®-îc sù ®éng viªn vÒ tinh thÇn<br /> vµ vËt chÊt tõ gia ®×nh, sù gióp ®ì vÒ t- liÖu tõ b¹n bÌ, ®ång nghiÖp, sù t¹o ®iÒu kiÖn cña<br /> c¬ quan c«ng t¸c, v× vËy còng xin göi ®Õn mäi ng-êi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt.<br /> T¸c gi¶ LuËn v¨n<br /> Ph¹m ThÞ Thu Trang<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Mục lục ..................................................................................................................... . 4<br /> Danh mục các ký hiệu và chữ viết tắt ......................................................................... 7<br /> Danh mục các mô hình, biểu bảng .............................................................................. 8<br /> MỞ ĐẦU ....................................................................................................................................... 9<br /> <br /> 0.1. Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài..................................................................................... 9<br /> 0.2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................................ 11<br /> 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 11<br /> 0.4. Tư liệu và cách xử lý tư liệu.......................................................................... 12<br /> 0.5. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................. 14<br /> 0.6. Bố cục luận văn ........................................................................................... 15<br /> Chƣơng 1. MỘT SỐ GIỚI THUYẾT CẦN THIẾT ĐỂ NGHIÊN CỨU ĐỊA DANH ................ 16<br /> 1.1. Khái quát về lịch sử nghiên cứu địa danh ................................................... 16<br /> 1.1.1. Lịch sử nghiên cứu địa danh trên thế giới ................................................... 16<br /> 1.1.2. Lịch sử nghiên cứu địa danh trong nước ..................................................... 17<br /> 1.2. Hướng tiếp cận và phát triển khi nghiên cứu địa danh nội thành Hà Nội. .19<br /> 1.3. Giới thuyết về địa danh ............................................................................... 20<br /> 1.3.1. Phân loại địa danh ..................................................................................... 22<br /> 1.3.2. Vị trí của địa danh trong ngôn ngữ học ....................................................... 26<br /> 1.3.3. Lợi ích của việc nghiên cứu địa danh ......................................................... 27<br /> 1.4. Tiểu kết chương Một ................................................................................... 29<br /> Chƣơng 2. VÀI NÉT VỀ ĐỊA BÀN KHẢO SÁT ĐỊA DANH QUẬN BA ĐÌNH - HÀ NỘI ....... 30<br /> 2.1. Vài nét về địa bàn quận Ba Đình................................................................. 30<br /> 3<br /> <br /> 2.1.1. Vị trí quận Ba Đình đối với thành phố Hà Nội và cả nước ........................... 30<br /> 2.1.2. Vài nét về địa bàn quận ............................................................................. 31<br /> 2.2. Về địa danh quận Ba Đình .......................................................................... 40<br /> 2.2.1. Kết quả thu thập ........................................................................................ 40<br /> 2.2.2. Kết quả phân loại địa danh......................................................................... 42<br /> 2.3. Tiểu kết chương Hai ................................................................................... 53<br /> Chƣơng 3. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO ĐỊA DANH BA ĐÌNH - HÀ NỘI........................................ 55<br /> 3.1. Mô hình cấu tạo địa danh ........................................................................... 55<br /> 3.1.1. Vài nét khái quát ....................................................................................... 55<br /> 3.1.2. Mô hình cấu tạo địa danh........................................................................... 56<br /> 3.2. Thành tố chung........................................................................................... 57<br /> 3.2.1. Khái niệm về thành tố chung ..................................................................... 57<br /> 3.2.2. Thành tố chung trong địa danh quận Ba Đình .............................................. 58<br /> 3.3. Địa danh ..................................................................................................... 64<br /> 3.3.1. Khái niệm về địa danh ............................................................................... 64<br /> 3.3.2. Đặc điểm cấu tạo của địa danh Ba Đình - Hà Nội ....................................... 65<br /> 3.4. Tiểu kết chương Ba ..................................................................................... 83<br /> Chƣơng 4. ĐỊA DANH BA ĐÌNH NHÌN TỪ GÓC ĐỘ NGÔN NGỮ - VĂN HÓA ................... 86<br /> 4.1. Một số vấn đề về ngôn ngữ và văn hoá liên quan đến địa danh ................... 86<br /> 4.1.1. Về quan niệm của W.Humboldt cho rằng ngôn ngữ và văn hóa gắn bó qua lại<br /> thông qua nghĩa của những dấu hiệu ngôn ngữ ..................................................... 86<br /> 4.1.2. Về mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa ................................................. 88<br /> 4.2. Đặc điểm ý nghĩa của địa danh Ba Đình ..................................................... 89<br /> 4.2.1. Ý nghĩa của địa danh và phương pháp xác định .......................................... 89<br /> 4.2.2. Phân loại ý nghĩa địa danh ......................................................................... 91<br /> 4<br /> <br /> 4.3. Đặc trưng ngôn ngữ - văn hoá của địa danh Ba Đình ............................... 106<br /> 4.3.1. Đặc trưng địa - văn hóa của địa danh Ba Đình .......................................... 106<br /> 4.3.2. Đặc trưng văn hóa của khu vực nội thành Hà Nội ..................................... 108<br /> 4.3.3. Đặc trưng văn hóa xem xét từ nguồn gốc ngôn ngữ của các yếu tố cấu tạo nên<br /> địa danh ........................................................................................................... 110<br /> 4.4. Tiểu kết chương Bốn ................................................................................. 112<br /> KẾT LUẬN ...............................................................................................................................114<br /> <br /> Tài liệu tham khảo ..................................................................................................................117<br /> PHẦN PHỤ LỤC<br /> <br /> 5<br /> <br />