Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là nghiên cứu lý luận chung về tổ chức và hoạt động, phân tích đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam. Từ đó, đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam trong thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THU HẰNG HOÀN THIỆN TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA VIỆN HÓA HỌC CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM Chuyên ngành: Quản lý công Mã số : 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2018
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Ngô Thành Can Phản biện 1:………………………………………………… ………………………………………………… Phản biện 2:………………………………………………… ………………………………………………… Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số:… - Đường…………… - Quận……… - TP……………… Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 201... Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong nền kinh tế - xã hội, để thực hiện các hoạt động sự nghiệp công cần có các tổ chức công tiến hành các hoạt động đó, các tổ chức này được gọi là đơn vị sự nghiệp công lập. Phạm vi hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập gồm lĩnh vực giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa - thể thao, khoa học công nghệ… Đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực khoa học công nghệ có thể gọi là tổ chức khoa học công nghệ công lập. Các tổ chức khoa học và công nghệ công lập luôn có vị trí, vai trò quan trọng trong sự phát triển khoa học và công nghệ nói riêng và kinh tế - xã hội nói chung của đất nước. Sự lớn mạnh của các tổ chức này là một trong những thước đo quan trọng của nền khoa học và công nghệ quốc gia. Về hoạt động của các tổ chức khoa học công nghệ công lập, Chính phủ đã từng ban hành riêng Nghị định số 115/2005/NĐ-CP ngày 05/9/2005 và Nghị định số 96/2010/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 115/2005/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học và công nghệ công lập. Những quy định này đã giải phóng được tiềm năng về nhân lực, tiềm lực của các tổ chức khoa học và công nghệ, được ví như “cơ chế khoán 10” trong khoa học và công nghệ. Các quy định này luôn được bổ sung, hoàn thiện nhằm giải phóng tối đa sức sáng tạo thúc đẩy, tạo điều kiện gắn kết quả khoa học và công nghệ với thực tiễn. 1
Thống kê của Bộ Khoa học và công nghệ cho thấy, tính đến năm 2015, trong tổng số 642 tổ chức khoa học và công nghệ công lập, có 193 tổ chức khoa học và công nghệ hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu cơ bản, chiến lược, chính sách thực hiện chuyển đổi (chiếm tỷ lệ 30%); 295 tổ chức chuyển sang loại hình tự trang trải kinh phí (chiếm tỷ lệ 46%); 154 tổ chức đang xây dựng hoặc đang trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đề án thực hiện cơ chế tự chủ (chiếm tỷ lệ 24%). Tuy nhiên việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo Nghị định 115/2005/NĐ-CP đến nay chưa có nhiều kết quả, các đơn vị chưa tự chủ được nguồn kinh phí bảo đảm tiền lương; kết quả nghiên cứu về cơ bản chưa đáp ứng được yêu cầu của xã hội... Vì vậy, Chính phủ đã ban hành Nghị định 54/2016/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ của tổ chức khoa học và công nghệ công lập thay thế Nghị định số 115/2005/NĐ-CP và Điều 1 Nghị định số 96/2010/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 115/2005/NĐ-CP quy định quyền tự chủ của tổ chức khoa học và công nghệ công lập bao gồm quyền tự chủ về tài chính, thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nhân sự, quản lý và sử dụng tài sản đồng thời quy định rõ tự chủ về tài chính của các tổ chức khoa học và công nghệ công lập trên. Là một đơn vị sự nghiệp công hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ, Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam là một tổ chức khoa học công nghệ công lập thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị 2
định 115/2005/NĐ-CP và Nghị định 54/2016/NĐ-CP của Chính phủ. Tiền thân của đơn vị này là Phòng thí nghiệm của Sở Mỏ Đông Dương được thành lập năm 1955. Trải qua hơn 60 năm xây dựng và phát triển, Viện đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao phó. Từ một phòng thí nghiệm sơ sài, đến nay Viện đã xây dựng được một hệ thống nghiên cứu - triển khai đa ngành gồm 14 trung tâm nghiên cứu chuyên ngành với các trang thiết bị ngày càng hiện đại. Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi các tổ chức khoa học công nghệ công lập sang hoạt động tự chủ theo Nghị định 115/2005/NĐ-CP, năm 2007, đơn vị này đã chính thức được chuyển đổi hoạt động thành tổ chức khoa học và công nghệ tự trang trải kinh phí theo Nghị định 115/2005/NĐ-CP của Chính phủ. Sau quá trình chuyển đổi và đi vào hoạt động theo cơ chế mới, cơ cấu tổ chức và hoạt động của Viện đã có nhiều chuyển biến theo hướng năng động và đạt được nhiều kết quả rất đáng ghi nhận, qua đó đóng góp nhất định vào sự nghiệp phát triển khoa học, công nghệ của nước nhà. Đặc biệt, bắt đầu từ khi thực hiện Nghị định 115/2005/NĐ-CP, Viện đã có nhiều thay đổi về cơ cấu tổ chức và hoạt động để thực hiện tốt quy chế tự chủ về tài chính, thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nhân sự, quản lý và sử dụng tài sản. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đó, khách quan nhìn nhận, cũng như nhiều tổ chức khoa học công nghệ công lập khác, việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam theo Nghị định 54/2016/NĐ-CP gặp không ít 3
khó khăn. Do đó, việc nghiên cứu về thực tiễn tổ chức và hoạt động của Viện để nhìn nhận khách quan và đánh giá đúng về những kết quả cũng như những hạn chế trong tổ chức và hoạt động của Viện có ý nghĩa hết sức quan trọng. Sau quá trình được nghiên cứu, học tập tại Học viện Hành chính Quốc gia, được hiểu hơn về cơ chế chính sách của Đảng và Nhà nước nói chung và chính sách đối với các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ nói riêng, tôi đã lựa chọn Viện Hóa học công nghiệp để nghiên cứu về thực tiễn cho đề tài luận văn thạc sĩ của mình với chủ đề: "Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam". Thông qua việc nghiên cứu đề tài này, tôi cũng có điều kiện được đi sâu tìm hiểu vềlý luận cũng như thực tiễn áp dụng chính sách đối với các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và các tổ chức khoa học công nghệ công lập nói riêng trong bối cảnh hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong những năm gần đây, hoạt động khoa học công nghệ cũng như tổ chức khoa học và công nghệ luôn là đề tài được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu. Có thể kể đến một số công trình sau đây: Luận văn thạc sĩ của tác giả Trần Ngọc Long, Đại học Quốc gia Hà Nội, Khắc phục rào cản trong quá trình tự chủ của các tổ chức nghiên cứu và triển khai công lập (Nghiên cứu trường hợp Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam" với phương pháp nghiên 4
cứu dùng mẫu khảo sát cho kết quả nghiên cứu thuyết phục và có tính cá biệt). Trong luận văn, tác giả tiến hành nhận diện và đề xuất giải pháp khắc phục những rào cản trong quá trình tự chủ của các tổ chức nghiên cứu và triển khai công lập thông qua việc nghiên cứu trường hợp cụ thể của các đơn vị nghiên cứu và triển khai trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Những đề xuất này góp phần xây dựng cơ sở lý thuyết cho việc điều chỉnh chính sách quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học và công nghệ công lập cho phù hợp thực tiễn. Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thanh Bình (2010), Những khó khăn trong việc chuyển đổi các đơn vị R&D của ngành Năng lượng Nguyên tử Việt Nam theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm và giải pháp khắc phục, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã đề cập tới việc chuyển các tổ chức KHCN công lập sang hoạt động theo cơ chế tự chủ, tự chủ, tự chịu trách nhiệm là xu thế tất yếu, khách quan. Trong luận văn tác giả đã đề cập đến: 1) cách tiếp cận phổ biến về các loại hình hoạt động KHCN, trong đó có hoạt động nghiên cứu và triển khai, 2) Cách tiếp cận phổ biến về chính sách tài chính cho hoạt động phát triển công nghệ; 3) Cách tiếp cận phổ biến về phân loại nhiệm vụ KHCN theo mức độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học và công nghệ công lập. Kết quả của các nghiên cứu đã tạo cơ sở lí luận để phân tích Nghị định 115/2005/NĐ-CP. Tác giả đã chỉ ra những khó khăn mà các đơn vị R&D (tổ chức nghiên cứu và phát triển) của Ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam 5
đang gặp phải khi thực hiện chuyển đổi theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đã được nhận diện. Nét mới nổi bật của luận văn là đã đề xuất giải pháp đa dạng hoá hình thức chuyển đổi và khẳng định xây dựng tự chủ, tự chịu trách nhiệm là một quá trình, có tính chất động thái, nên cần tiếp tục có những nhận biết và tác động cho tới khi tạo ra được những biến đổi xã hội của các tổ chức R&D ngành năng lượng nguyên tử nói riêng và hệ thống các tổ chức KHCN nói chung. Ngoài ra, còn có rất nhiều các công trình nghiên cứu, bài báo khoa học của các tác giả khác cũng tập trung bàn về hoạt động của các tổ chức khoa học và công nghệ trong thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm như: TS. Hoàng Thị Ngân, ThS Bùi Công Quang (07/04/2017), "Cơ chế tự chủ, giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập" trên Tạp chí Tổ chức nhà nước; PGS.TS. Nguyễn Trường Giang (20/12/2016), "Triển khai cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định mới" trên Tạp chí tài chính kỳ I tháng 12/2016; "Tự chủ tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập: Đột phá mới và các yêu cầu thực hiện" trên Tạp chí nghiên cứu khoa học kiểm toán... Qua điểm lại các công trình nghiên cứu như vừa kể trên, có thể thấy rằng, tổ chức khoa học và công nghệ đã trở thành một đối tượng rất được quan tâm nghiên cứu từ nhiều góc độ lý luận và thực tiễn với phạm vi rộng hẹp khác nhau. Chủ yếu, các tác giả đã phân tích, đánh giá trên cơ sở các quy định, cơ chế chính sách pháp luật của nhà nước tác động tới tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập cũng như những thay đổi nhằm đáp ứng với các quy 6
định mới. Tuy nhiên còn hết sức khái quát về đơn vị sự nghiệp công lập nói chung, số lượng công trình nghiên cứu về tổ chức đơn vị sự nghiệp công lập cá thể còn ít và chưa có công trình nào nghiên cứu cụ thể về tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học và Công nghiệp Việt Nam, nhất là trong điều kiện thực hiện Nghị định số 54/2016/NĐ-CP của Chính phủ Quy định cơ chế tự chủ của tổ chức khoa học và công nghệ công lập. Vì vậy, tôi đã lựa chọn vấn đề Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn của mình. 3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài 3.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu lý luận chung về tổ chức và hoạt động, phân tích đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam. Từ đó, đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam trong thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Đề tài tập trung giải quyết các nhiệm vụ cơ bản sau đây: - Trình bày những vấn đề chung về tổ chức và hoạt động của tổ chức khoa học công nghệ công lập. - Nghiên cứu và đánh giá về thực trạng cơ cấu tổ chức và thực tế hoạt động của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam. Qua đó phân tích, đánh giá các ưu điểm, tồn tại, đưa ra nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại đó. 7
- Đề xuất một số giải pháp phù hợp với tình hình thực tế, góp phần hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy và hoạt động của Viện trong thời gian tới, hướng đến thực thi một cách có hiệu quả hơn các nhiệm vụ của Viện. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Trong phạm vi nội bộ của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam - Về thời gian: Từ năm 2007 đến nay (từ khi Viện thực hiện tổ chức và hoạt động theo nghị định 115/2005/NĐ-CP) 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Người viết thực hiện luận văn trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Đồng thời, trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: - Phương pháp thống kê; - Phương pháp phân tích; - Phương pháp so sánh; 8
- Phương pháp tổng hợp; - Khảo sát thực tế để nắm bắt thực trạng, từ đó đánh giá về tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn sẽ góp phần hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về tổ chức, cơ cấu tổ chức và hoạt động của các tổ chức khoa học công nghệ công lập nói riêng. Qua đó, đóng góp vào nguồn tài liệu tham khảo cho những ai quan tâm, nghiên cứu đến lĩnh vực tổ chức và hoạt động của tổ chức khoa học công nghệ công lập. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Từ việc nghiên cứu, phân tích tổ chức bộ máy và cơ cấu hoạt động của Viện hóa học Công nghiệp Việt Nam, luận văn chỉ ra được thực trạng về ưu điểm cũng như những hạn chế trong tổ chức bộ máy và cơ chế hoạt động của Viện. Từ đó, đề xuất một số giải pháp để khắc phục những hạn chế, tồn tại đó, góp phần hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chƣơng 1:Một số vấn đề lí luận về tổ chức và hoạt động của tổ chức khoa học và công nghệ 9
Chƣơng 2: Thực trạng tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam Chƣơng 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam 10
Chƣơng 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ 1.1. Một số khái niệm 1.1.1. Khái niệm “tổ chức” và “cơ cấu của tổ chức” Tổ chức là một hệ thống tập hợp của hai hay nhiều người, nhóm người, được điều phối một cách có ý thức, có phạm vi (lĩnh vực, chức năng) tương đối rõ ràng, hoạt động nhằm đạt được mục tiêu chung. Cơ cấu tổ chức là cấu trúc bên trong và các quan hệ giữa các cá nhân, bộ phận cấu thành tổ chức thể hiện cơ chế điều hành, phối hợp trong hoạt động của tổ chức. 1.1.2. Khái niệm “Tổ chức khoa học công nghệ công lập” Tổ chức khoa học và công nghệ là tổ chức có chức năng chủ yếu là nghiên cứu khoa học, nghiên cứu triển khai và phát triển công nghệ, hoạt động dịch vụ khoa học và công nghệ, được thành lập và đăng ký hoạt động theo quy định của pháp luật. Tổ chức khoa học công nghệ công lập là một trong những hình thức của Tổ chức khoa học công nghệ 1.1.3. Khái niệm “cơ cấu tổ chức của tổ chức khoa học và công nghệ” Cơ cấu tổ chức của tổ chức khoa học công nghệ công lập là 11
cách thức sắp xếp cơ cấu tổ chức sao cho tổ chức đạt được hiệu quả hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ của mình, là cấu trúc bên trong và quan hệ bên trong tổ chức. 1.1.4. Khái niệm “hoạt động của tổ chức khoa học và công nghệ” Hoạt động của tổ chức khoa học và công nghệ có thể được hiểu là những hoạt động mà tổ chức khoa học và công nghệ triển khai trong phạm vi quyền hạn của tổ chức nhằm thực hiện những nhiệm vụ của tổ chức theo quy định và đạt được mục tiêu mà tổ chức đề ra. 1.2. Hình thức, phân loại tổ chức khoa học công nghệ công lập 1.2.1. Hình thức - Tổ chức nghiên cứu khoa học - Cơ sở giáo dục đại học - Tổ chức dịch vụ khoa học và công nghệ 1.2.2. Phân loại Tổ chức khoa học và công nghệ được phân loại theo các tiêu chí như thẩm quyền thành lập 1.3. Đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức khoa học công nghệ công lập Tổ chức khoa học công nghệ công lập có những đặc điểm 12
chung giống như đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức khoa học công nghệ khác, tuy nhiên vẫn có điểm đặc trưng. Tổ chức khoa học công nghệ công lập là tổ chức có chức năng chủ yếu là nghiên cứu khoa học, nghiên cứu triển khai và phát triển công nghệ, hoạt động dịch vụ khoa học và công nghệ, được thành lập và đăng ký hoạt động theo quy định của pháp luật. Theo đó, nhiệm vụ khoa học và công nghệ là những vấn đề khoa học và công nghệ cần được giải quyết để đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phát triển khoa học và công nghệ 1.4. Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của tổ chức khoa học công nghệ công lập - Nguyên tắc mục tiêu phát triển của tổ chức khoa học công nghệ công lập phải phù hợp với hoạt động cung cấp dịch vụ công cho xã hội về lĩnh vực khoa học- công nghệ và phát triển kinh tế- xã hội thông qua phát triển khoa học công nghệ - Nguyên tắc hoàn chỉnh, thống nhất - Nguyên tắc phân công lao động hợp lý cho các đơn vị, bộ phận - Nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả - Nguyên tắc phát huy tính tích cực của con người 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến tổ chức và hoạt động của tổ chức khoa học công nghệ công lập Những yếu tố chủ quan như chất lượng nhân lực, vật lực, ảnh hưởng của cơ cấu tổ chức cũ; Quan hệ nội khối trong tổ chức; mục tiêu, phương hướng của tổ chức trong các giai đoạn... 13
Những yếu tố khách quan như thể chế chính trị và định hướng phát triển, môi trường pháp lý, yếu tố công sở 1.6. Khái quát về hoàn thiện tổ chức và hoạt động đối với tổ chức khoa học công nghệ công lập Hoàn thiện tổ chức và hoạt động đối với tổ chức khoa học công nghệ công lập cần phải tuân theo những nguyên tắc sau: Thứ nhất, hoàn thiện tổ chức khoa học công nghệ công lập phải đảm bảo tuân theo các quy định của pháp luật về lĩnh vực hoạt động của tổ chức; Thứ hai, hoàn thiện tổ chức và hoạt động của tổ chức khoa học công nghệ công lập phải xuất phát từ chính những tồn tại trong cơ sở, có phân tích, so sánh và phải có những kiến nghị, đề xuất phù hợp; Thứ ba, giải pháp đề xuất phải mang tính khả thi, toàn diện, có thể thực hiện trên thực tế, tránh lãng phí. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 đã đưa ra những định hướng về nhiệm vụ, giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực khoa học công nghệ 14
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA VIỆN HÓA HỌC CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 2.1. Khái quát về Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam có lịch sử hình thành từ 1955 là Phòng Thí nghiệm thuộc Sở Mỏ Đông Dương. Trải qua hơn 60 năm xây dựng và phát triển, Viện đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao phó, đạt nhiều thành tựu trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học. 2.2. Thực trạng về cơ cấu tổ chức của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam Cơ cấu tổ chức của Viện được sắp xếp theo 3 khối: Khối quản lý và nghiệp vụ; Khối nghiên cứu khoa học và công nghệ và Khối sản xuất kinh doanh. Trên cơ sở đó, các khối được tổ chức thành các Trung tâm và đơn vị để thực hiện các chức năng chuyên biệt. 2.3. Thực trạng về hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam giai đoạn từ năm 2007 đến nay Thực tế hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam giai đoạn từ năm 2007 đến nay được phân tích trên các lĩnh vực: Về hoạt động khoa học công nghệ; Hoạt động sản xuất, kinh doanh và dịch vụ; Công tác đầu tư chống xuống cấp; Công tác đào tào và hợp tác quốc tế; Công tác an toàn lao động, vệ sinh môi trường và phòng cháy chữa cháy. 2.4. Đánh giá chung về tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam 15
2.4.1. Ưu điểm Thứ nhất, về cơ cấu tổ chức và công tác quản lý: Thống nhất phương thức quản lý tập trung có cấp ủy quyền; quy định rõ chức năng, quyền hạn, trách nhiệm và quyền lợi của từng chức danh công tác; gắn liền trách nhiệm và hiệu quả công việc với thu nhập của các đơn vị/cá nhân. Thứ hai, về nghiên cứu - triển khai: Nhiều đơn vị trong Viện đã và đang tiếp tục áp dụng phương thức lấy ngắn nuôi dài, luôn dành một phần kinh phí cho đầu tư cơ sở hạ tầng và trang bị nghiên cứu, nghiên cứu thăm dò, xây dựng ý tưởng khoa học và sản phẩm gối đầu cho các năm sau. Thứ ba, về công tác cán bộ: Chú trọng việc đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ khoa học nên mặc dù có sự dịch chuyển lao động trình độ cao song vẫn đảm bảo đủ cán bộ nghiên cứu khoa học cho các đề tài/dự án đã và đang chủ trì. Cán bộ khoa học luôn bám sát yêu cầu nhiệm vụ của các cơ sở sản xuất, các chương trình, đề án khoa học công nghệ của các bộ, ngành đề xuất các nhiệm vụ có tính ứng dụng cao. Thứ tư, về công tác tài chính: ngoài vốn vay Ngân hàng, viên chức, người lao động trong Viện tự huy động vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; làm động lực để người lao động có ý thức trách nhiệm hơn, hoàn thành công việc được giao, bảo toàn và phát triển phần vốn đóng góp của mình. Thứ năm, về quy chế dân chủ: Triển khai phân loại mức độ tự chủ và xây dựng phương án tự chủ của Viện; xây dựng Quy chế chi 16
tiêu nội bộ để thực hiện việc chi tiêu nội bộ và để Kho bạc Nhà nước kiểm soát chi. Đặc biệt, Viện đã lên phương án trong năm 2018 sẽ phải thực hiện cổ phần hóa. 2.4.2. Một số hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại Thứ nhất, về tự chủ trong quản lý nhân sự: Tổ chức khoa học và công nghệ công lập phải xây dựng kế hoạch biên chế hàng năm và được thủ trưởng cơ quan chủ quản quyết định số lượng và chỉ tiêu, cản trở tính linh hoạt và quyền tự quyết của người đứng đầu Viện trong việc xác định quy mô nhân sự và chất lượng cán bộ đáp ứng với phạm vi nghiên cứu và yêu cầu của nhiệm vụ chuyên môn Thứ hai, về tự chủ trong tài chính và quản lý tài sản: Quyền tự chủ này còn bị hạn chế trong việc dùng quyền sử dụng đất để thế chấp vay vốn ngân hàng và liên doanh, liên kết trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại hóa các kết quả khoa học và công nghệ vẫn chưa được pháp luật cho phép; Hạn chế trong khuôn khổ các định mức chi, nội dung chi và thủ tục thanh, quyết toán nhiệm vụ khoa học công nghệ theo quy định của pháp luật hiện hành Thứ ba, về tự chủ trong tổ chức bộ máy: Bất cập từ quy định thành lập, sáp nhập, giải thể tổ chức trực thuộc; cơ chế tổ chức và quản lý hoạt động khoa học và công nghệ của Viện nhìn chung còn chưa thật sự phù hợp với thực trạng hoạt động của khoa học và công nghệ 17
Chƣơng 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆNTỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA VIỆN HÓA HỌC CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 3.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam Viện Hóa học Công nghiệp đề ra phương hướng chung là tiếp tục đổi mới phương thức quản lý, kiện toàn tổ chức, nâng cao vai trò của lãnh đạo Viện, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của từng tập thể, từng cá nhân; quan tâm hơn nữa đến công tác tổ chức cán bộ và xây dựng đội ngũ lao động tri thức. 3.2. Giải pháp hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam 3.2.1. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam 3.2.1.1. Về lãnh đạo Viện Cần xây dựng quy chế mới về tổ chức và hoạt động của Viện, trong đó đặc biệt chú trọng tới các cán bộ lãnh đạo của Viện. Bên cạnh đó chú trọng tới việc quy định rõ ràng Trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ của Viện trưởng 3.2.1.2. Về các đơn vị trực thuộc 18