Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài "Nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh" nhằm lý luận và thực trạng của chất lượng công tác thống kê cấp xã, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ……/…… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRƢƠNG NGUYỄN TƢỜNG VI NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC THỐNG KÊ CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH – THÁNG 8 NĂM 2024
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ THỊ HƢƠNG LAN Phản biện 1: PGS.TS. Hoàng Mai Phản biện 2: TS. Phan Hải Hồ Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 208, Nhà A – Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 10, Đường Ba tháng Hai, Phường 12, Quận 10, TP. Hồ Chí Minh Thời gian: Vào lúc 13 giờ 30 Ngày 15 Tháng 7 Năm 2024
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thông qua thực tiễn, có thể thấy thống kê là một khâu quan trọng nhằm đưa ra những số liệu cụ thể, mang tính chính xác cao nhằm phục vụ cho hoạt động lãnh đạo, quản lý một cách tốt nhất. Các con số thống kê giúp lãnh đạo, quản lý dự đoán được tình hình phát triển của cá nhân, tổ chức hay tập thể một cách tốt nhất nhằm đưa ra những quyết định mang tính định hướng cao, góp phần làm ổn định và phát triển cá nhân, tổ chức đó. Trong công tác quản lý, thống kê là một trong những phương pháp đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa then chốt đối với các nhà lãnh đạo, quản lý trong việc nắm bắt được tình hình chung của đối tượng đang được mình quản lý. Nhờ đó vận dụng những phương pháp quản lý mang tính hiệu quả nhất đối với đối tượng được quản lý. Trong những năm gần đây, công tác tổ chức các cuộc điều tra xã hội học để thu thập số liệu thống kê được thực hiện với tần suất lớn, phạm vi thu thập phục thông tin vụ công tác thống kê rộng và lượng thông tin thu thập được rất nhiều. Tuy nhiên, việc phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức chưa thật sự đảm bảo khoa học và đồng bộ, đội ngũ cán bộ, công chức còn hạn chế hoặc đang kiêm nhiệm. Điển hình là một số đơn vị chuyên ngành còn chậm cải tiến phương pháp thống kê mà làm thiếu số liệu trong một số lĩnh vực. Vì lẽ đó, nhằm đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người dùng thông tin thống kê, công tác thống kê nói chung và công tác thống kê cấp xã nói riêng cần phải nhanh chóng nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về thống kê. Qua tình hình thực tế cấp thiết trên, tôi quyết định lựa chọn đề tài “Nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài nghiên cứu Luận văn Thạc sỹ của mình với mong muốn chỉ ra được thực trạng quản lý nhà nước về thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh để đề xuất những giải pháp phù hợp nhằm
2 nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Những công trình nghiên cứu đã được công bố cũng đã đề cập đến chất lượng quản lý nhà nước về thống kê có thể kể đến như: Đề tài cấp Nhà Nước “Báo cáo đánh giá tác động của dự thảo Luật thống kê” của Cao Kim Oanh - Bộ Kế hoạch Đầu tư năm 2013 Nxb Thống kê. Nguyễn Thị Thanh Hương với cuốn Sổ tay kỹ năng nghiệp vụ dành cho công chức văn phòng thống kê cấp xã do Nxb Chính Trị Quốc Gia Sự Thật xuất bản năm 2015. Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý kinh tế của tác giả Ngụy Khắc Chiến với đề tài “Giải pháp nâng cao chất lượng công tác thống kê trên địa bàn huyện Tân Kỳ, Tỉnh Nghệ An” – 2019. Các nghiên cứu trên đều thực hiện nghiên cứu đối với quản lý nhà nước về thống kê nhưng còn nghiên cứu chung, chưa nghiên cứu cụ thể đối với địa phương nào. Để hiểu rõ hơn về việc thực hiện quản lý nhà nước về thống kê ở cấp xã – cấp chính quyền cơ sở gần dân và sát dân, đề tài nghiên cứu “Nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh” sẽ chỉ ra thực trạng và đánh giá việc thực hiện quản lý nhà nước về thống kê cấp xã một cách chân thực nhất. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Trên cơ sở lý luận và thực trạng của chất lượng công tác thống kê cấp xã, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hoá và làm rõ một số vấn đề lý luận về chất lượng công tác thống kê cấp xã.
3 - Phân tích, đánh giá thực trạng liên quan đến chất lượng công tác thống kê trên địa bàn các xã ở huyện Bình Chánh. - Đề xuất những giải pháp để nâng tầm chất lượng trong công tác thống kê trên địa bàn các xã ở huyện Bình Chánh thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về không gian nghiên cứu của Luận văn: Nghiên cứu chất lượng công tác thống kê trên địa bàn các xã ở huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. Về thời gian nghiên cứu của Luận văn: Nghiên cứu dựa vào thực trạng chất lượng công tác thống kê từ năm 2017 đến năm 2023. Về nội dung nghiên cứu của Luận văn: phân tích về thực trạng chất lượng công tác thống kê cấp xã và nghiên cứu các giải pháp nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phƣơng pháp luận Luận văn tiếp cận đối tượng nghiên cứu dựa trên những luận giải khoa học được chứng minh và diễn giải theo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về chất lượng công tác thống kê cấp xã. 5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu chính sau: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi - Ngoài ra tác giả còn sử dụng một số phương pháp khác trong việc nghiên cứu luận văn bao gồm: Phương pháp phân tích, phương pháp quy nạp, diễn dịch, logic … nhằm làm sáng tỏ mục đích nghiên
4 cứu của đề tài. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài 6.1. Ý nghĩa lý luận Nghiên cứu góp phần hệ thống hoá và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng quản lý nhà nước về thống kê cấp xã, từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về thống kê trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Nghiên cứu đã làm rõ thực trạng chất lượng thông tin thống kê, làm rõ những hạn chế, bất cập trong quản lý nhà nước về thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2017-2021. Trên cơ sở đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn tới. Kết quả nghiên cứu là nguồn thông tin quan trọng và bổ ích cho các nhàlãnh đạo, quản lý nói chung, cán bộ làm công tác thống kê nói riêng sử dụng nhằm nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 7. Bố cục của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn có 3 chương. Chương 1: Cơ sở khoa học về chất lượng công tác thống kê cấp xã Chương 2: Thực trạng chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh Chương 3: Quan điểm, phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh.
5 Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC THỐNG KÊ CẤP XÃ 1.1. Khái quát về công tác thống kê cấp xã 1.1.1. Khái niệm thống kê Thống kê học là hệ thống các phương pháp dùng để thu thập, xử lý và phân tích các con số (mặt lượng) của hiện tượng kinh tế - xã hội để tìm hiểu bản chất và tính quy luật vốn có của chúng (mặt chất) trong điều kiện thời gian và không gian cụ thể. Hiện nay khái niệm phổ biến nhất theo Từ điển thống kê của TS Nguyễn Bích Lâm, Tổng Cục trưởng Cục Thống kê chủ biên mà ngành thống kê đang sử dụng là "Thống kê là một hệ thống các phương pháp thu thập, xử lý và phân tích các con số của những hiện tượng trong điều kiện thời gian và không gian cụ thể, nhằm phản ảnh bản chất và tính quy luật của hiện tượng nghiên cứu. 1.1.2. Mục đích của công tác thống kê cấp xã Mục đích chủ yếu của công tác thống kê nói chung và công tác thống kê cấp xã nói riêng là phục vụ công tác kế hoạch hoá, bởi vì kế hoạch hoá là khâu trung tâm để quản lý kinh tế - xã hội, phục vụ sự phát triển chung của mỗi ngành, lĩnh vực, địa phương. Kế hoạch hoá không chỉ là xây dựng kế hoạch, mà mặt quan trọng hơn, khó khăn hơn, là tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch, biến những nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch thành hiện thực trong đời sống kinh tế, xã hội. 1.1.3. Chủ thể của công tác thống kê cấp xã Công tác thống kê cấp xã được thực hiện bởi chủ thể trực tiếp là công chức văn phòng - thống kê. Ở mỗi địa phương, căn cứ vào cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ quyền hạn mà công chức văn phòng – thống kê thực hiện những nhiệm vụ khác nhau. Ngoài công chức văn phòng – thống kê của xã, còn một số chủ thể thực hiện công tác thống kê, như là: + Chủ tịch UBND cấp xã + Các công chức, nhân viên chuyên môn khác ở cấp xã 1.1.4. Nội dung của công tác thống kê cấp xã Công tác thống kê cấp xã được thực hiện với những nội dung cơ
6 bản, đảm bảo theo Luật thống kê năm 2015, có sự phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã, bao gồm các nội dung:  Điều tra thống kê  Báo cáo thống kê  Phân tích và dự báo thống kê  Lưu trữ thông tin thống kê 1.2. Chất lƣợng công tác thống kê cấp xã 1.2.1. Khái niệm Theo Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (International Organization for Standardization – ISO), chất lượng là mức độ mà một tập hợp các đặc tính vốn có của một đối tượng đáp ứng các yêu cầu. Định nghĩa này nhấn mạnh rằng chất lượng không chỉ liên quan đến sự hoàn hảo hay tính ưu việt mà còn phụ thuộc vào khả năng đáp ứng các yêu cầu cụ thể và mong đợi của người sử dụng. Chất lượng công tác thống kê cấp xã được hiểu là mức độ mà các số liệu thống kê cấp xã đáp ứng các yêu cầu về độ chính xác, tin cậy, kịp thời và nhất quán theo các tiêu chí nhất định. Chất lượng công tác thống kê cấp xã cũng được xem là một khái niệm quan trọng trong quản lý nhà nước, đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng chính sách, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đánh giá hiệu quả của các chương trình, dự án tại địa phương. Để đánh giá chất lượng công tác thống kê cấp xã, cần xem xét trên nhiều khía cạnh khác nhau như: chất lượng điều tra thống kê, chất lượng báo cáo thống kê, chất lượng phân tích và dự báo thống kê, chất lượng lưu trữ thông tin thống kê. 1.2.2. Nội dung chất lượng công tác thống kê cấp xã 1.2.2.1. Chất lượng điều tra thống kê Dựa vào thực tế, việc điều tra thống kê được coi là hình thức chủ yếu để chúng ta tổ chức thu thập thông tin, số liệu thống kê. Việc này được thực hiện nhờ vào các nghiên cứu cụ thể, các cuộc điều tra mang tính chuyên môn được thực hiện theo nội dung, phương pháp và kế hoạch cụ thể đã được khoa học kiểm chứng. + Dựa vào các căn cứ về quy mô các đơn vị thuộc tổng thể được lựa chọn mà từ đó tiến hành thu thập lấy thông tin, dữ liệu, lúc này việc tiến hành điều tra thống kê có thể chia thành 2 loại hoạt động
7 gồm: điều tra toàn bộ và điều tra không toàn bộ. + Nếu căn cứ vào tính chất lặp đi lặp lại của cuộc điều tra, thì có 2 loại điều tra: Một là, Điều tra định kỳ, đây chính là một loại điều tra thống kê được tiến hành tổ chức thường xuyên và duy trì ổn định theo những chu kỳ nhất định; Hai là, Điều tra không định kỳ, đây là một loại điều tra thống kê được tiến hành tổ chức vào những kỳ hạn đốt xuất không được định trước, chỉ khi nào cần thiết vì mục đích nhất định mới tiến hành. + Nếu căn cứ vào mục tiêu điều tra liên quan đến nhận biết trạng thái vận động của tổng thể nghiên cứu, thì có 2 loại điều tra thống kê sau: Một là, Điều tra thực trạng, là một loại điều tra thống kê thu thập thông tin và dữ liệu thống kê phản ánh tình hình hiện tại của toàn bộ tổng thể nghiên cứu và đây được đánh giá là dạng điều tra phổ biến nhất trong công tác thống kê; Hai là, Điều tra xu hướng, là một loại điều tra thống kê dùng để thu thập các thông tin và dữ liệu thống kê phản ánh hướng phát triển của toàn bộ nghiên cứu. 1.2.2.2. Chất lượng báo cáo thống kê Báo cáo thống kê là hình thức thu thập dữ liệu, thông tin quan trọng và gửi đến cơ quan tổng hợp số liệu thống kê về các sự kiện cần thống kê. Khi tiến hành báo cáo thống kê phải được thực hiện theo các quy định của pháp luật với hệ thống các văn bản, biểu mẫu, hình thức do CQNN có thẩm quyền ban hành. + Dựa vào tính đầy đủ và độ chính xác cao của các thông tin, số liệu thống kê và chia nó thành 2 loại báo cáo thống kê, như sau: Một là, báo cáo thống kê chính thức; Hai là, Báo cáo thống kê ước tính. + Căn cứ về tính chất báo cáo là thường xuyên và không thường xuyên thì việc báo cáo thống kê được chia thành hai loại:Báo cáo thống kê định kỳ và Báo cáo thống kê đột xuất. + Căn cứ vào đơn vị lập và gửi báo cáo thì thông tin thống kê được chia thành 2 loại: Báo cáo thống kê cơ sở và báo cáo thống kê tổng hợp. Chế độ báo cáo thống kê được thiết lập dựa theo nguyên tắc tập trung, thống nhất thực hiện nhằm đảm bảo được các yêu cầu đặt ra. Thì khi đó, các cơ quan, đơn vị không được tự ý ban hành các chế độ
8 báo cáo ngoài quy định. 1.2.2.3. Chất lượng phân tích và dự báo thống kê Khi mà quá trình nghiên cứu thống kê sẽ được chuyển sang giai đoạn phân tích thông tin, dữ liệu và dự đoán tình hình chính là đã đi đến bước cuối cùng của hoạt động Công tác thống kê, nó được gọi là phân tích và dự báo thống kê. Phân tích và dự báo thống kê là sự thể hiện cô đọng kết quả của toàn bộ quá trình nghiên cứu thống kê. Phân tích, dự báo thống kê giúp nhìn rõ bản chất, quy luật phát triển của các hiện tượng trong quá khứ và hiện tại, dự đoán mức độ của các hiện tượng trong tương lai. Để việc phân tích và dự báo thống kê có thể hoàn thành nhiệm vụ và mang lại kết quả nghiên cứu chính xác đáp ứng mong đợi của mình, thì cần phải tuân thủ một số yêu cầu cơ bản như: Hoạt động phân tích và dự báo thống kê phải có cơ sở lý luận và dựa trên sự phân tích các khía cạnh đời sống. 1.2.2.4. Chất lượng công tác lưu trữ thông tin thống kê Thông tin thống kê sau khi được tổng hợp, phân tích, dự báo nhằm phục vụ cho công tác QLNN trên địa bàn sẽ được UBND cấp xã nơi thực hiện công tác thống kê tiến hành lưu trữ để làm dữ liệu so sánh, phân tích theo từng giai đoạn. Do vậy, việc lưu trữ thông tin thống kê là một hoạt động cần được chú trọng nhằm đảm bảo tính chính xác, kịp thời trong thống kê nói riêng và QLNN nói chung. Hiện nay, các thông tin, dữ liệu thống kê được lưu trữ dưới nhiều dạng khác nhau: lưu trữ hồ sơ giấy và lưu trữ hồ sơ điện tử. 1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng công tác thống kê cấp xã 1.3.1. Chính sách của Đảng và Nhà nước về Thống kê Các ch nh sách của Đảng và Nhà nước tạo môi trường pháp lý tốt sẽ tạo dựng được mối quan hệ công tác thông suốt và lành mạnh hơn giữa người làm thống kê, người cung cấp số liệu đầu vào và các đối tượng sử dụng số liệu thống kê. Môi trường pháp lý là điều kiện cần đảm bảo cho ngành Thống kê tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của hoạt động thống kê về tính trung thực, khách quan, chính xác đầy đủ, đảm bảo tính độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ.
9 1.3.2. Phương pháp Thống kê Thống kê được sử dụng 4 phương pháp chính, đó là: Thu thập và xử lý số liệu, điều tra chọn mẫu, nghiên cứu mối liên hệ giữa các hiện tượng và dự báo 1.3.3. Năng lực và trình độ của người làm công tác chuyên môn thống kê và người sử dụng thông tin thống kê Người làm công tác chuyên môn Thống kê: Một trong những giải pháp nhằm nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của cán bộ thống kê là nâng cao chất lượng đào tạo thống kê tại các trường đại học và gắn kết mối quan hệ giữa đơn vị đào tạo chuyên ngành thống kê và cơ quan sử dụng nguồn nhân lực được đào tạo. Người sử dụng số liệu Thống kê: Nếu người sử dụng không biết có những loại số liệu thống kê gì, không biết số liệu ở đâu và làm thế nào để tiếp cận được, khi đó số liệu thống kê không có giá trị. 1.3.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật đảm bảo công tác Thống kê Cần đưa ra kế hoạch xây dựng và nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật của Ngành trên tất cả các lĩnh vực. Từ trang bị máy tính, mua sắm phần mềm, đến đào tạo và ứng dụng công nghệ tin học vào các công việc chuyên môn. Từ việc lắp đặt, duy tu đến việc nâng cấp và tăng cường năng lực hệ thống mạng và nâng cấp mạng LAN nội bộ của ngành. Từ việc sửa sang, duy tu đến việc xây dựng kế hoạch nâng cấp và hiện đại hóa công sở. 1.4. Kinh nghiệm nâng cao chất lƣợng công tác thống kê cấp xã 1.4.1. Kinh nghiệm thực hiện nâng cao chất lượng công tác thống kê tại các xã, thị trấn thuộc huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định Các xã trên địa bàn Huyện đều xác định thực hiện tốt chế độ báo cáo thống kê cơ sở là một trong những yếu tố đầu vào quan trọng của chất lượng số liệu, phối hợp tốt với các cơ quan, ban, ngành của huyện; gắn công tác báo cáo thống kê là một trong những tiêu chí để xét thi đua cuối năm. Trong năm 2023, Ủy ban nhân dân các xã thuộc huyện đã thực hiện hiệu quả tất cả các cuộc điều tra tháng, quý, 6 tháng, năm, các cuộc điều tra thường xuyên, điều tra chuyên đề, điều tra mẫu cũng như điều tra toàn bộ. Với những thành tích đã đạt được trong nhiều năm qua, Chi cục Thống kê huyện Tây Sơn nói chung và
10 các xã, thị trấn trên địa bàn Huyện nói riêng luôn là đơn vị dẫn tốp đầu của toàn ngành. 1.4.2. Kinh nghiệm thực hiện nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã tại huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình Các xã thuộc huyện Vũ Thư thường xuyên bám sát chỉ đạo thực hiện theo hướng dẫn và quy định của Chi Cục Thống kê Huyện về phương pháp tính các chỉ tiêu thống kê, đặc biệt là các chỉ tiêu tổng hợp và nhạy cảm. Các đơn vị luôn bám sát vào các nhiệm vụ trọng tâm của huyện, phối hợp chặt chẽ với các phòng, ban, ngành của huyện trong công tác cung cấp đầy đủ thông tin thống kê, đánh giá tốc độ phát triển của từng ngành, từng lĩnh vực, phục vụ kịp thời công tác quản lý điều hành của Đảng ủy và UBND xã. 1.4.3. Bài học kinh nghiệm trong nâng cao chất lượng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh Qua việc nghiên cứu lý luận về chất lượng công tác thống kê và kinh nghiệm nâng cao chất lượng công tác thống kê, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh đã rút ra một số bài học kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng công tác thống kê như sau: Thứ nhất, Bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Thứ hai, Thực hiện kế hoạch báo cáo do Cục Thống kê tỉnh giao hàng năm. Thứ ba, Cụ thể hóa từng nội dung, từng phần việc công tác chỉ đạo công chức của Chi cục được thực hiện một cách nghiêm túc, chủ động. Thứ tư, Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về thống kê, qua đó nâng cao nhận thức của nhân dân và kiến thức của đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê từ huyện đến cơ sở.
11 Chương 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC THỐNG KÊ CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và tổ chức bộ máy thực hiện công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh 2.1.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội tại huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh Bình Chánh là một trong 5 huyện ngoại thành, là cửa ngõ phía Tây vào nội thành Thành phố Hồ Chí Minh, nối liền với các trục đường giao thông quan trọng như Quốc lộ 1A, đây là huyết mạch giao thông chính từ các tỉnh đồng bằng Sông Cửu Long đến các tỉnh vùng trọng điểm kinh tế phía Nam và các tỉnh miền Đông Nam Bộ. Trong thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước, đặc biệt trong thời kỳ đổi mới dưới sự lãnh đạo của Huyện uỷ, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân huyện Bình Chánh đã phát huy truyền thống đoàn kết, ý chí tự lực tự cường, khắc phục mọi khó khăn đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về kinh tế, văn hoá và giữ vững trật tự an ninh xã hội. Tuy chặng đường phát triển phía trước còn nhiều khó khăn, thách thức nhưng với truyền thống yêu nước, sáng tạo, tranh thủ thời cơ, phát huy những lợi thế sẵn có, huyện Bình Chánh vững vàng đi lên thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Đây vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển. 2.1.2. Bộ máy tổ chức hoạt động thống kê Căn cứ cơ cấu tổ chức bộ máy và phân bố dân cư trong phạm vi các xã trên địa bàn huyện Bình Chánh hiện nay, có thể minh họa tổ chức bộ máy thống kê cấp xã trên địa bàn theo sơ đồ sau:
12 Sơ đồ 2.1.2: Tổ chức bộ máy thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ CÁC CÔNG CHỨC CÔNG CHỨC CHUYÊN MÔN KHÁC VĂN PHÒNG – THỐNG KÊ CẤP XÃ CẤP XÃ CÁC TRƯỞNG ẤP Ghi chú: mũi tên 1 chiều dùng đề chỉ mối quan hệ trên – dưới, mũi tên 2 chiều chỉ mối quan hệ phối hợp. Thực tế, các công chức làm công tác thống kê đều có trình độ chuyên môn từ cao đẳng trở lên, và được đào tạo nghiệp vụ thống kê bài bản, nên thực hiện chuyên môn thống kê đạt hiệu quả khá tốt. 2.2. Phân tích thực trạng chất lƣợng công tác thống kê cấp xã tại huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh 2.2.1. Về chất lượng công tác điều tra thống kê Trong thời gian qua, nhờ việc tổ chức thực hiện một cách khoa học và có đề ra kế hoạch điều tra thống nhất các nhiệm vụ như thu thập, ghi chép đối với các điều tra viên của địa phương mà chất lượng công tác điều tra thống kê cấp xã tại huyện Bình Chánh đã được cải thiện đáng kể, làm cơ sở đáng tin cậy để tiến hành các bước tiếp theo trong quy trình thống kê. Các điều tra viên tại các xã trên địa bàn huyện Bình Chánh tiến hành điều tra thống kê một cách thống nhất về nội dung và phương pháp khoa học, thu thập thông tin trực tiếp bằng biểu mẫu tại từng hộ dân các thông tin về việc làm, thu nhập, nhân khẩu, nhà ở, đất ở, giáo dục, hôn nhân, tình hình tiếp cận dịch vụ công cộng,… Tuy nhiên, các cuộc điều tra diễn ra trên địa bàn các xã thuộc Huyện đa số được triển khai điều tra không toàn bộ, nghĩa là chỉ thực hiện điều tra, thu thập trên một bộ phận của đối tượng được điều tra, điển hình như cuộc điều tra về mức sống hộ gia đình chỉ thực hiện điều tra ở một số khu vực dân cư nhất định, điều này làm cho chất
13 lượng công tác điều tra thống kê không đạt được quy mô tổng thể 2.2.2. Về chất lượng công tác báo cáo thống kê Thực tế cho thấy, qua quá trình điều tra khảo sát về việc thực hiện báo cáo thống kê tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, chất lượng báo cáo thống kê được đánh giá ở mức tốt chiếm đến 61% (122/200 người được khảo sát đánh giá báo cáo thống kê được thực hiện kịp thời, thống kê chính xác số liệu, cập nhật số liệu thường xuyên, liên tục, đảm bảo công tác thống kê được thông suốt giữa các cấp). Tuy vậy, vẫn có 30/200 người được khảo sát chiếm tổng số 15% cho rằng, mặc dù báo cáo đã kịp thời xong số liệu thống kê chưa được tổng hợp và đánh giá đúng để đưa vào báo cáo, chưa cập nhật thường xuyên các con số thống kê. Nghĩa là chất lượng báo cáo thống kê đang thực hiện chưa được đánh giá tốt, chưa phản ánh đúng thực trạng của đối tượng đang cần có số liệu thống kê trên địa bàn. 2.2.3. Về chất lượng công tác phân tích số liệu và dự báo thống kê Kết quả điều tra khảo sát đối với cán bộ, công chức làm việc tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh cho thấy, trên 50% tổng số cán bộ, công chức được khảo sát (102/200 cán bộ, công chức) đưa ra đánh giá tích cực về công tác phân tích số liệu thống kê: phân tích cẩn thận, cụ thể, phản ánh đúng thực trạng các nội dung thống kê, phục vụ tốt cho công tác QLNN trên địa bàn. Song bên cạnh đó, để nhìn nhận vào thực tế của công tác phân tích số liệu thống kê, ta lại cần chú ý hơn nữa đối với những đánh giá của các cán bộ, công chức còn lại về việc Số liệu thống kê được công chức Văn phòng – Thống kê tổng hợp tốt, xong phân tích chưa hợp lý, cụ thể, cặn kẽ nên chưa phản ánh thực trạng tốt nhất (57/200 cán bộ, công chức lựa chọn) và Số liệu thống kê không được tổng hợp, phân tích đúng thực tế, chưa phục vụ được công tác QLNN trên địa bàn (41/200 cán bộ, công chức lựa chọn) bởi đây chính là một trong những hạn chế của công tác thống kê tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh trong việc phân tích và xử lý số liệu thống kê. 2.2.4. Về chất lượng công tác lưu trữ thông tin thống kê Kết quả khảo sát chỉ ra rằng, phần lớn UBND các xã trên địa
14 bàn huyện Bình Chánh đã trang bị phần mềm quản lý kho đối với công tác thống kê nói riêng và công tác văn thư lưu trữ nói chung. Bởi chỉ có 20% tổng số cán bộ, công chức lựa chọn phương án liên quan đến việc lưu trữ thông tin thống kê bằng kho, chưa được sử dụng phần mềm hỗ trợ. Trong đó, có 15% đánh giá việc sắp xếp thông tin lưu trữ thống kê gọn gàng, dễ tìm kiếm và sử dụng thông tin khi cần. Song với 5% lựa chọn còn lại của cán bộ, công chức đánh giá việc sắp xếp kho lưu trữ thông tin thống kê chưa khoa học, công tác Công tác việc lưu trữ thông tin thống kê cần chú trọng hơn. 2.3. Thực trạng yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng công tác thống kê cấp xã tại huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh 2.3.1. Chính sách của Đảng và Nhà nước về thống kê Ủy ban nhân dân cấp xã tại huyện Bình Chánh chưa thật sự quan tâm đến công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các văn bản liên quan đến công tác Thống kê cho người dân và cán bộ, công chức được hiểu rõ và thực hiện. Một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý còn xem nhẹ tầm quan trọng của công tác thống kê, chỉ quan tâm đến thành tích,…điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc xây dựng các chủ trương, chính sách và quyết định của các cấp lãnh đạo do thông tin thống kê không đạt được độ tin cậy cao. 2.3.2. Phương pháp thống kê Công tác thống kê của các xã trên địa bàn huyện Bình Chánh được thực hiện theo đúng quy định đã được ban hành theo bốn phương pháp chính, cụ thể là: Thu thập xử lý số liệu, điều tra chọn mẫu, nghiên cứu mối liên hệ giữa các hiện tượng và dự đoán. Với các phương pháp thống kê nêu trên, công tác thống kê trên địa bàn huyện Bình Chánh đã và đang sử dụng kết hợp một cách linh hoạt, mềm dẻo các phương pháp với nhau sao cho công tác thống kê đạt hiệu quả tối đa về cả mặt kinh tế và xã hội, nhưng không làm sai lệch số liệu thống kê cần phản ánh. 2.3.3. Năng lực và trình độ của người làm công tác chuyên môn thống kê và người sử dụng thông tin thống kê Theo khảo sát thực hiện tại UBND 16 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Bình Chánh, trình độ chuyên môn của công chức thực hiện
15 công tác thống kê ngày càng được nâng cao; trình độ chuyên môn và QLNN của Chủ tịch UBND cấp xã trên địa bàn cũng được cải thiện theo thời gian. Do vậy, công tác thống kê trên địa bàn huyện Bình Chánh nói chung đã đạt được những kết quả nhất định từ việc chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và cán bộ, công chức thực hiện công tác thống kê nói riêng. 2.3.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật đảm bảo công tác thống kê Sau năm 2013, đặc biệt là đến giai đoạn 2015 – 2016, khi Luật Thống kê mới ra đời cũng như nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Thống kê 2015 có hiệu lực, cùng với sự đầu tư đồng bộ cơ sở vật chất của chính quyền địa phương, UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã tập trung nguồn lực để xây dựng hệ thống cơ sở vật chất tốt nhất phục vụ công tác Công tác thống kê. Ngoài ra, mỗi xã đều trang bị máy quét (scanner) để quét hồ sơ lưu trữ file mềm, sử dụng được ngay khi cần thiết mà không mất thời gian tìm kiếm lại hồ sơ giấy. Các xã, thị trấn cũng chủ động đầu tư vào các ổ đĩa CD với dung lượng cao để lưu trữ hồ sơ được lâu dài, lại dễ dàng tìm kiếm và sử dụng thông tin thống kê khi cần thiết. 2.4. Đánh giá chung về chất lƣợng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh 2.4.1. Ưu điểm Một là, công tác điều tra thống kê hiện nay đang áp dụng công nghệ hiện đại trong quá trình thu thập dữ liệu, tăng độ chính xác và giảm thiểu sai sót do con người gây ra, việc thu thập dữ liệu được diễn ra nhanh chóng và hiệu quả. Hai là, báo cáo thống kê được thực hiện phán ánh chính xác số liệu thống kê, cập nhật số liệu thường xuyên, liên tục, đảm bảo công tác thống kê được thông suốt giữa các cấp. Ba là, số liệu thống kê được phân tích cẩn thận, cụ thể, phản ánh đúng thực trạng các nội dung thống kê, phục vụ tốt cho công tác QLNN trên địa bàn. Bốn là, Hệ thống lưu trữ số hóa và cơ sở dữ liệu điện tử ngày càng được hoàn thiện, giúp việc truy cập và sử dụng dữ liệu trở nên dễ dàng hơn.
16 2.4.2. Một số tồn tại, hạn chế Một là, thông tin thu thập tại một số địa phương chưa mang tính đại diện và độ chính xác chưa cao. Tình trạng dữ liệu thu thập được đôi khi còn bị lỗi hoặc cập nhật không đầy đủ. Hai là, một số báo cáo thống kê còn thiếu chi tiết và chưa phản ánh đầy đủ thực trạng kinh tế - xã hội tại địa phương. Ba là, việc phân tích số liệu thống kê để đưa ra các dự báo đôi khi còn mang tính tương đối, làm giảm độ chính xác và giá trị của các kết quả thống kê. Bốn là, tình trạng hồ sơ, dữ liệu thống kê tại một số xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh còn bị lưu trữ phân tán, khó truy cập, nguy cơ mất mát hoặc rò rỉ dữ liệu cao. 2.4.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế Một là, tại một số địa phương có quy mô nhỏ và dân số ít dẫn đến tình trạng thiếu hụt về nguồn lực, nhân lực và kinh phí để đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ. Một số cán bộ điều tra còn hạn chế về thiết bị di động hiện đại nên chưa phục vụ tối đa cho công tác thu thập dữ liệu. Hai là, do một bộ phận cán bộ làm công tác báo cáo thống kê chưa được đào tạo và hướng dẫn cụ thể để thực hiện các báo cáo. Ngoài ra, do dữ liệu khi thu thập không được quản lý tập trung, các cơ quan đơn vị chưa có sự phối hợp để chia sẻ dữ liệu. Ba là, sự phụ thuộc quá mức vào các mô hình phân tích và công cụ phân tích hiện đại mà không xem xét đầy đủ các yếu tố thực tiễn của vấn đề đã gây ra những hạn chế nhất định trong công tác phân tích số liệu thống kê. Bốn là, tại một số địa phương vẫn đang sử dụng các hệ thống lưu trữ truyền thống và thiếu đầu tư vào các giải pháp công nghệ tiên tiến để quản lý và bảo mật dữ liệu. Năm là, các chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến lĩnh vực thống kê mặc dù đã được cập nhật tương đối hoàn thiện nhưng chưa được xây dựng và ban hành kịp thời so với sự thay đổi và nhu cầu thực tiễn phát sinh trong quá trình chỉ đạo, điều hành của cấp trên xuống cấp dưới.
17 Sáu là, một bộ phận lớn cán bộ làm công tác thống kê chưa được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng về các phương pháp thống kê hiện đại, dẫn đến việc chưa thể sử dụng kết hợp một cách linh hoạt các phương pháp thống kê với nhau, áp dụng không chính xác hoặc không hiệu quả. Bảy là, nguồn nhân lực làm việc liên quan đến lĩnh vực thống kê tại UBND cấp xã do công chức Văn phòng – Thống kê phụ trách, tuy nhiên đa số công chức Văn phòng – Thống kê chỉ tập trung vào việc thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến lĩnh vực văn phòng, không sắp xếp được thời gian đi điều tra, thu thập thông tin tại địa bàn và đôi khi không quá chú trọng vào các báo cáo thống kê định kỳ. Tám là, mặc dù huyện Bình Chánh đã chú trọng trong công tác đầu tư, nâng cấp, bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên máy móc thiết bị dùng trong công tác thống kê nhưng đối với yêu cầu ngày càng phát triển, số lượng dữ liệu ngày càng tăng dẫn đến việc bảo mật thông tin và bức tường an ninh vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu.
18 Chương 3: QUAN ĐIỂM, PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC THỐNG KÊ CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. Quan điểm, định hƣớng nâng cao chất lƣợng công tác thống kê cấp xã trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh 3.1.1. Quan điểm chỉ đạo của nhà nước về công tác thống kê Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã ban hành Chỉ thị số 07/CT- TTg ngày 30/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác thống kê Nhà nước. Chỉ thị nêu rõ: “Trong những năm qua, hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước về thống kê ngày càng được tăng cường. Hoạt động thống kê Nhà nước từng bước được thực hiện nhịp nhàng, đồng bộ giữa Cơ quan Thống kê Trung ương với thống kê bộ, ngành và địa phương. Hệ thống tổ chức thống kê được kiện toàn từ Trung ương đến địa phương theo hướng chuyên môn hóa. Thể chế pháp lý về thống kê được hoàn thiện bảo đảm cơ sở pháp lý cho thống kê hoạt động và phát triển, đặc biệt khi Quốc hội khóa XV thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chủ động thu thập, tổng hợp, biên soạn các chỉ tiêu thống kê phục vụ quản lý điều hành trên địa bàn; thống nhất sử dụng số liệu thống kê Nhà nước do cơ quan thống kê công bố; chỉ đạo các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân quận, huyện phối hợp chặt chẽ với Cục Thống kê để tổ chức tốt các hoạt động thống kê trên địa bàn như: Tích cực chia sẻ dữ liệu, cung cấp thông tin hành chính cho ngành Thống kê; nghiêm túc thực hiện chế độ báo cáo thống kê định kỳ, đúng biểu mẫu, thời gian theo quy định. 3.1.2. Phương hướng tăng cường Công tác thống kê trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh Một số phương hướng nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác thống kê, cụ thể là: Thứ nhất, thực hiện đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ và quyền