Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được kết cấu thành 3 chương, cụ thể như sau: Cơ sở lý luận về hiệu quả và hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí; Thực trạng tổ chức hoạt động tại các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp hội Việt Nam trong những năm qua; Giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của một số cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ --------/-------- -----/----- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN DUY TÙNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CƠ QUAN BÁO CHÍ TRỰC THUỘC LIÊN HIỆP CÁC HỘI KHOA HỌC KỸ THUẬT VIỆT NAM (THỰC TẾ TẠI TẠP CHÍ TRUYỀN THỐNG VÀ PHÁT TRIỂN, TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ VANHIEN.VN, BÁO ĐIỆN TỬ TAMNHIN.NET) Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: Mã số: 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2016
Luận văn được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn: TS. ĐINH THỊ CẨM LÊ Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Văn Hậu Phản biện 2: TS. Đào Xuân Tiến Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng 403 nhà A Hội trường bảo vệ Luận văn Thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77, Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi 17h ngày 28 tháng 12 năm 2016 Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Từ nhiều năm nay Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm đến các chính sách quản lý, tạo môi trường cho báo chí Việt Nam phát triển, hội nhập với xu thế hiện đại chung của thế giới, đáp ứng được nhu cầu giao tiếp, trao đổi thông tin của toàn xã hội và phục vụ mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Liên hiệp Hội Việt Nam được thành lập theo Quyết định số 121 BT ngày 29 tháng 7 năm 1983 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) là một trong những cơ quan quản lý hệ thống báo chí lớn ở Việt Nam hiện nay. Theo thống kê, Liên hiệp Hội Việt Nam đang trực tiếp và gián tiếp quản lý 197 ấn phẩm báo chí bao gồm báo, tạp chí, bản tin, đặc san, trang tin, báo điện tử. Hệ thống tổ chức báo chí của Liên hiệp hội Việt Nam có tốc độ phát triển rất nhanh trên mọi loại hình và lĩnh vực khác nhau. Trong hệ thống các cơ quan báo chí trực thuộc Đoàn Chủ tịch kể trên, báo điện tử tamnhin.net, tạp chí điện tử vanhien.vn và Tạp chí Truyền thống và Phát triển là ba trong số những cơ quan báo chí hoạt động tích cực, có vị trí, vai trò và tầm ảnh hưởng quan trọng trong công tác truyền bá tư tưởng, hình ảnh, hoạt động cho Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. Trong quá trình hoạt động của mình, các hoạt động của cơ quan báo chí thuộc Đoàn tịch nói chung và hoạt động của 3 cơ quan báo chí trên nói riêng đang gặp phải những khó khăn, thách thức trong xu thế hội nhập của cả nước, đồng thời cũng đang đặt ra không ít khó khăn cho công tác quản lí báo chí của Liên hiệp Hội Việt Nam. Từ những lý do nêu trên cùng với sự quan tâm của bản thân về vấn đề nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí thuộc LHHVN, tôi đã chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam (Nghiên cứu tình hình thực tế tại Tạp chí Truyền thống và Phát triển, Tạp chí điện tử Vanhien.vn, báo điện tử tamnhin.net)” để tìm hiểu, nghiên cứu với mong muốn có một cái nhìn tổng quan về thực trạng hoạt động của ba đơn vị báo chí đại diện trên, đồng thời từ đó có nhận diện, đánh giá về việc nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí thuộc LHHVN trong giai đoạn hiện nay. 1
2. Tình hình nghiên cứu Nhóm tác giả Bùi Thế Vĩnh, Võ Kim Sơn, Lê Thị Văn Hạnh , Đinh Văn Tiến trong tác phẩm “Thiết kế tổ chức Hành chính Nhà nước”, do Bùi Thế Vĩnh làm chủ biên dài hơn 200 trang với kết cấu gồm 3 chương đã giúp độc giả hiểu rõ vấn đề cơ bản về đối tượng, căn cứ để thiết kế tổ chức hoạt động hiệu quả trong cơ quan hành chính nhà nước, đồng thời cũng nêu ra vai trò quan trọng của việc phân tích tổ chức – căn cứ để hoàn thiện thiết kế các cơ quan hành chính Nhà nước trong bối cảnh hiện nay. Trong giáo trình “Tổ chức và điều hành công sở”, do Nguyễn Văn Thâm là chủ biên đã đưa ra những luận giải cơ bản nhất về công sở, hoạt động chủ yếu của các công sở hành chính hiện nay. Đồng thời, qua tác phẩm này, tác giả cũng đã nêu ra những kỹ thuật cơ bản để điều hành công sở hành chính đạt kết quả cao nhất, mang lại hiệu quả tổ chức hoạt động tích cực nhất cũng như ra các giải pháp nhằm đổi mới kỹ thuật điều hành công sở trong cải cách hành chính Nhà nước. Tác giả Phan Hữu Trí trong ấn phẩm “Lý thuyết tổ chức” năm 2012 cũng đã đưa ra những khái niệm cơ bản về vai trò, phương pháp nghiên cứu tổ chức nói chung, đồng thời, tác giả cũng đưa ra những quy luật về sự phát triển của tổ chức, cơ cấu và các cách thiết kế hoạt động của tổ chức, văn hóa tổ chức cũng như hệ thống tổ chức, một số khía cạnh liên quan đến việc vận dụng tâm lý trong việc quản lý tổ chức. Đặc biệt, tác giả đã đưa vấn đề giới và bình đẳng giới vào quản lý, phân tích, đánh giá các mặt hoạt động của tổ chức trong bối cảnh ngày nay. Trong tác phẩm “Công tác hành chính – văn phòng trong cơ quan Nhà nước” do Tạ Hữu Ánh là chủ biên cũng đã đưa ra khái niệm, vai trò của công tác hành chính – văn phòng, chức năng, nhiệm vụ của việc tổ chức hoạt động của văn phòng, tổ chức nghiệp vụ, kỹ thuật hành chính – quản trị, ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức điều hành công sở và đổi mới tổ chức hoạt động của văn phòng. Bên cạnh đó, trong ấn phẩm “Phương pháp quản lý hành chính hiệu quả - Nâng cao hiệu quả của tổ chức hành chính” của tác giả người Trung Quốc Miêu Tú Kiệt làm chủ biên, do Trọng Kiên dịch đã đưa ra những phương pháp để xây dựng tổ chức hành chính ưu việt: tổ chức hành chính hiệu quả, thiết kế tổ chức hành chính ưu việt, đặc biệt có đề cao vai trò của người lãnh đạo trong tổ chức và uy lực, hiệu lực của quyết định hành chính trong cơ quan hành chính hiện đại. 2
Luận văn “Nâng cao hiệu quả hoạt động của UBND Huyện từ thực tiễn ở Nghệ An” của tác giả Nguyễn Hữu Hiển. Tại đây, tác giả đã đưa ra và nghiên cứu thực tiễn tổ chức hoạt động của UBND huyện tại Nghệ An cũng như đưa ra được các phương án nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan UBND huyện tại Nghệ An như: giải pháp về tổ chức hoạt động, giải pháp về lập pháp, giải pháp về hiện đại hóa điều hành hoạt động của UBND, tăng cường năng lực, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ. Luận văn “Nâng cao hiệu quả hoạt động của văn phòng HĐND và UBND huyện trên địa bàn Bắc Giang qua thực tiễn tại huyện Việt Yên – Bắc Giang” của tác giả Nguyễn Văn Phương. Trong công trình nghiên cứu của mình, tác giả đã đưa ra những vấn đề cơ bản về hiệu quả, hiệu quả hoạt động nói chung và hiệu quả hoạt động của văn phòng nói riêng. Đồng thời, tác giả cũng đưa ra được thực trạng hoạt động của văn phòng UBND và HĐND huyện Việt Yên cũng như đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động của cơ quan – văn phòng HĐND và UNND huyện trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. 3.2 Phạm vi nghiên cứu Phạm vi về không gian: Nghiên cứu tập chung vào quá trình tổ chức hoạt động tại ba cơ quan bao chí là: Tạp chí Truyền thống và Phát triển, Tạp chí điện tử Vanhien.vn, báo điện tử tamnhin.net Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu dự kiến từ 01/ 2015 – 6/ 2015 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Làm rõ hơn những vấn đề lý thuyết về hiệu quả và hiệu quả tổ chức hoạt động trong các cơ quan báo chí thuộc Liên hiệp các hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam. Khảo sát thực tế, đánh giá và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí thuộc Liên hiệp các hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam nói chung. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1 Phương pháp phân tích, tổng hợp 5.2 Phương pháp so sánh, đối chiếu 5.3 Phương pháp quan sát trực quan 3
6. Dự kiến một số đóng góp của đề tài Luận văn bổ sung thêm cơ sở lý luận liên quan đến hiệu quả và hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí. Từ những kết quả khảo sát thực tế, luận văn miêu tả về thực trạng tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam, từ đây đưa ra các giải pháp thiết thực để giải quyết những tòn tại cũng như nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí trong bối cảnh hiện nay. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cán bộ, văn phòng các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam hiện nay. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 3 chương, cụ thể như sau: Chương I: Cơ sở lý luận về hiệu quả và hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí. Chương 2: Thực trạng tổ chức hoạt động tại các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp hội Việt Nam trong những năm qua. (Qua thực tiễn tại Tạp chí Truyền thống và Phát triển, Tạp chí điện tử Vanhien.vn, báo điện tử tamnhin.net) Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của một số cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. 4
PHẦN NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ VÀ HIỆU QUẢ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CƠ QUAN BÁO CHÍ 1.1 Những vấn đề chung về hiệu quả và hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí 1.1.1 Khái niệm về hiệu quả, hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí 1.1.1.1 Khái niệm hiệu quả Hiệu quả là kết quả cuối cùng của chủ thể tác động lên đối tượng, nhằm đạt và vượt mục tiêu ban đầu đề ra. Nói cách khác, hiệu quả là sự so sánh kết quả trước và sau khi tiến hành một hoạt động, giữa kết quả đạt được với yêu cầu của hoạt động đó. 1.1.1.2 Khái niệm hiệu quả tổ chức hoạt động Để có thể hiểu về hiệu quả tổ chức hoạt động, trước hết cần xác định đúng và rõ ràng „„tổ chức hoạt động”? Tổ chức hoạt động là „„là quá trình sắp xếp và bố trí các công việc, giao quyền hạn, trách nhiệm và phân phối các nguồn lực của tổ chức đến các cá nhân, bộ phận thực hiện để họ tiến hành các hoạt động của mình nhằm đạt mục tiêu của tổ chức, đơn vị” Như vậy, có thể hiểu, hiệu quả tổ chức hoạt động là quá trình sắp xếp, sử dụng đúng người, đúng việc cũng như phân công quyền hạn, trách nhiệm, phân phối các nguồn lực của tổ chức một cách rõ ràng, minh bạch, công khai đến các cá nhân, bộ phận thực hiện để họ thực thi nhiệm vụ của mình nhằm đạt được hiệu quả cao nhất trong việc thực hiện mục tiêu của tổ chức, đơn vị. 1.1.2 Đặc trưng hoạt động và tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí 1.1.2.1 Về hoạt động Trên phương diện chính trị, báo chí thực hiện 2 nhiệm vụ cơ bản, đó là góp phần xây dựng và bảo vệ thành quả, sự nghiệp của đảng, giai cấp cầm quyền. Trước hết, báo chí truyền bá những tư tưởng, quan điểm cơ bản của hệ tư tưởng chính thống của chế độ xã hội tới quần chúng, làm cho hệ tư tưởng này trở thành hệ tư tưởng toàn dân Đối với hoạt động báo chí, thông tin trở thành phần tri thức, tư tưởng (do nhà báo sáng tạo, tái tạo từ hiện thực) được chuyển dịch từ nhà báo đến công chúng để cung cấp kiến thức, thay đổi nhận thức và cảm biến hành vi. Nói cách khác, thông tin chính là điểm khởi đầu, gốc rễ cơ bản nhất của quá trình truyền thông, quyết định hiệu quả - kết quả so với mục đích ban đầu của người làm truyền thông. Sản phẩm đầu ra của các cơ quan báo chí mang đặc tù riêng biệt, nó có thể hữu hình (báo giấy, báo mạng..) hoặc vô hình (báo nói) nhưng kết lại vẫn ẩn chứa trong nội dung của nó là dạng thức vô hình: thông tin. Thông tin là sản phẩm đầu ra của các cơ quan báo chí, được thể hiện dưới các dạng khác nhau với những nội dung mang thông điệp khác nhau, thể hiện ý chí của chủ thể tạo ra nó. 1.1.2.2 Về tổ chức hoạt động 5
Khác với các cơ quan hành chính thông thường, các cơ quan báo chí có cơ cấu tổ chức đặc thù riêng biệt. Với người đứng đầu là tổng biên tập, các phó tổng biên tập, thư ký tòa soạn và đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên đông đảo, đặc biệt là số lượng công tác viên đồ sộ trên nhiều địa phương, với nhiều lĩnh vực, chuyên ngành khác nhau. Hiện nay, tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí có sự khác biệt nhiều so với các cơ quan hành chính khác: đội ngũ nhân lực đông đảo, hệ thống cơ sở vật chất, trụ sở, nhà xưởng cồng kềnh... thì các cơ quan báo chí hiện nay tinh giảm đi rất nhiều về cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, đặc biệt là các loại hình cơ quan báo điện tử, báo mạng... Đối với các cơ quan này, với sự hỗ trợ của khoa học công nghệ, chỉ cần được trang bị hệ thống máy chủ tốt, có kết nối mạng cùng với các phương tiện hỗ trợ hiện đại: máy tính, máy ảnh, ... thì đã có thể hoạt động bình thường mà vẫn đạt được hiệu quả trong công việc. 1.1.3 Ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động tại các cơ quan báo chí Thứ nhất, nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động là nhiệm vụ sống còn đối với bất kỳ cơ quan, tổ chức nào trong xã hội hiện nay chứ không chỉ riêng các cơ quan báo chí. Thứ hai, các cơ quan báo chí, truyền thông, các hãng thông tấn muốn tồn tại và phát triển tấn trong xã hội mà thông tin ngày càng trở nên đặc biệt quan trọng cần thiết hơn bao giờ hết thì đòi hỏi các cơ quan này phải chấp nhận cạnh tranh và thắng thế trong cạnh tranh, muốn như thế họ cần phải nâng cao được hiệu quả. Thứ ba, việc nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của cơ quan ngôn luận là một vấn đề thường xuyên mang tính chiến lược và lâu dài, nhằm tuyên truyền, truyền bá các thông điệp, thông tin nhanh chóng, đầy đủ, chính xác tới người đọc. Thứ tư, việc thành lập cơ quan báo chí cũng như thành lập doanh nghiệp sản xuất kinh doanh 1.1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí 1.1.4.1 Các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức hoạt động của cơ quan báo chí * Các yếu tố thuộc về môi trường pháp lý Môi trường pháp lý có ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan nói chung, luôn mang tính định hướng và có khả năng chi phối toàn bộ hoạt động của các cơ quan, tổ chức. Đối với cơ quan báo chí, nó bao gồm luật, văn bản dưới luật, quy trình, quy phạm kỹ thuật, nghiệp vụ sản xuất... Tất cả các quy phạm, kỹ thuật sản xuất bài viết, tác nghiệp đều tác động trực tiếp đến hiệu quả và kết quả hoạt động mỗi cá nhân phóng viên, biên tập viên cũng như tòa soạn báo chí. Đó là các quy định của Nhà nước về những thủ tục, vấn đề có liên quan đến điều kiện tác nghiệp, đến quy định, nội quy khi tác nghiệp, đến quyền hạn và nghĩa vụ, trách nhiệm của các phóng viên, biên tập viên, quy định về nội dung được đăng tải, về xử lý vi phạm, kỷ luật trong nghề báo hay về đạo đức nghề… * Các yếu tố thuộc về môi trường chính trị, văn hóa - xã hội: Hình thức, thể chế đường lối chính trị của Đảng và Nhà nước quyết định các chính sách, đường lối hoạt động chung, từ đó quyết định các lĩnh vực, loại hình hoạt động cung cấp, truyền tải thông tin của các cơ quan báo chí. 6
Môi trường văn hoá- xã hội bao gồm các nhân tố điều kiện xã hội, phong tục tập quán, nhận thức, cách thức tiếp cận thông tin, trình độ phát triển kinh tế... Đây là những yếu tố rất gần gũi và có ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến hoạt động tác nghiệp của phóng viên báo chí cũng như việc tiếp cận thông tin, xử lý thông tin của người đọc. Cơ quan báo chí hoạt động hiệu quả khi sản phẩm thông tin đó phù hợp với nhu cầu, thị hiếu bạn đọc, phù hợp với lối sống, văn hóa của đối tượng hướng đến. Mà những yếu tố này do các nhân tố thuộc môi trường văn hoá- xã hội quy định. 1.1.4.2 Các yếu tố bên trong ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí * Cơ cấu tổ chức tại cơ quan báo chí: Tùy thuộc vào quy mô, vị trí, chức năng và nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan báo chí mà mỗi cơ quan lại lựa chọn cho mình một cơ cấu tổ chức khác nhau. Mặc dù vậy, cơ cấu tổ chức tại cơ quan báo chí nói chung báo gồm các bộ phận cơ bản như sau: - Ban biên tập: bao gồm: tổng biên tập, các phó tổng biên tập, thư ký tòa soạn và các ủy viên - Các phòng, ban chuyên môn - Bộ phận hành chính – dịch vụ: văn phòng, trung tâm vi tính... - Bộ phận ngoài tòa soạn: nhà in, văn phòng đại diện, phân xã thường trú, phóng viên thường chú. * Hệ thống quy trình thủ tục tại các cơ quan báo chí Quy trình thủ tục tại các cơ quan báo chí hiện nay không đồng nhất, căn cứ tùy theo cơ cấu tổ chức của cơ quan mình. Tuy nhiên, về cơ bản, các cơ quan báo chí hiện nay tuân thủ theo một số bước, quy trình như: xác định nguồn thông tin chú ý, cử phóng viên đi thu thập, khảo sát thông tin và viết bài; gửi bài viết cho người phụ trách bộ phận (trưởng bộ phận hoặc phó tổng biên tập) duyệt; gửi báo cáo về thư ký tòa soạn, duyệt; gửi lại ban biên tập duyệt; đăng tải, phát hành. * Năng lực nhân sự tại cơ quan báo chí Năng lực nhân sự trong các cơ quan báo chí bao gồm năng lực của chính người lãnh đạo, quản lý cơ quan (tổng biên tập) cũng như năng lực của đội ngũ những trưởng bộ phận, phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên... của tòa soạn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả tổ chức hoạt động của tòa soạn. * Văn hóa tổ chức tại cơ quan báo chí Tại các cơ quan báo chí, văn hóa tổ chức đóng vai trò quan trọng, tác động, ảnh hưởng nhiều đến hiệu quả của tòa soạn. Trước hết, văn hóa tổ chức trong cơ quan báo chí có vai trò xác định ranh giới, tạo sự khác biệt, đặc thù giữa tòa soạn này với tòa soạn khác. Thứ hai, văn hóa tổ chức tại mỗi tòa soạn nó có chức năng lan truyền giữa các chủ thể, tăng tính kiên định trong hành vi của các phóng viên, biên tập viên và đồng thời làm tăng sự ổn định của cơ cấu tổ chức trong tòa soạn. Thứ ba, văn hóa tổ chức đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên cam kết gắn bó vì lợi ích chung của tòa soạn. Văn hóa tổ chức như chất kết dính giúp gắn kết các bộ phận, thành viên trong tổ chức lại thông qua việc đưa ra các tiêu chuẩn thích hợp để nhân viên biết phải làm gì, nói gì. Đồng thời, văn 7
hóa tổ chức có tác dụng trong việc kiểm soát để định hướng và hình thành nên thái độ, hành vi của nhân viên trong tòa soạn. * Hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật. Trong các cơ quan báo chí, cơ sở vật chất, các phương tiện làm việc được coi là tối quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả tổ chức hoạt động của một tờ báo. Hệ thống các cơ sở vật chất trong bối cảnh cạnh tranh, yêu cầu từ khâu thu thập thông tin, xử lý và truyền tải thông tin cần sự nhanh nhẹn, chính xác, chân thực... thì đòi hỏi hệ thống cơ sở vật chất này, hệ thống các công cụ thu thập, sản xuất cũng như truyền dẫn thông tin này càng ngày càng hiện đại, phong phú nhằm phù hợp hơn với xu thế của cơ quan báo chí chuyên nghiệp. 1.2 Các nội dung tổ chức hoạt động của cơ quan báo chí 1.2.1 Thiết kế và phân tích công việc Việc thiết kế công việc tại các cơ quan nói chung và cơ quan báo chí nói riêng có ý nghĩa lớn trong việc tạo ra khả năng sáng tạo, đam mê trong công việc của các phóng viên khi giải quyết công việc, đồng thời tạo ra khả năng phối hợp nhuần nhuyễn trong quá trình giải quyết công việc. Trong các cơ quan báo chí, phân tích công việc được xác định là việc làm sáng tỏ tính chất, nội dung của công việc được đề ra trong mối tương quan với chức năng, nhiệm vụ chung của tòa soạn; xem xét những điều kiện vật chất, môi trường mà trong đó công việc sẽ được giải quyết. Những yếu tố này giúp cho các tổng biên tập, nhà quản lý báo chí thấy được công việc cần giải quyết theo cách thức, phương pháp nào, trên cơ sở nào... để thực hiện có hiệu quả tổ chức hoạt động của tòa soạn. 1.2.2 Tổ chức và điều hành cuộc họp Trong các cơ quan báo chí, tổ chức và điều hành cuộc họp thường xoay quanh các nội dung chủ yếu như: bàn về tăng cường, đổi mới hệ thống trang thiết bị, cơ sở vật chất; nhân sự; khen thưởng, kỷ luật; về định hướng nội dung chuyên mục, bài viết; về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ... Tổ chức và điều hành cuộc họp là chức năng, nhiệm vụ của các nhà quản lý, các tổng biên tập... với chức năng là lãnh đạo các cơ quan báo chí. Việc tổ chức và điều hành cuộc họp tại cơ quan báo chí là việc cần phải thực hiện thường xuyên, vừa định kỳ nhưng vừa đột xuất, nếu thực hiện tốt hoạt động này sẽ mang lại hiệu quả cao trong công việc, tạo động lực làm việc cho phóng viên, biên tập viên..., từ đó tăng năng xuất cũng như hiệu quả công việc, giảm thiểu được những rủi ro liên quan đến nghề: phạm quy, trái tôn chỉ, mục đích hoạt động của cơ quan. 1.2.3 Xây dựng kế hoạch làm việc Lập kế hoạch tại các cơ quan báo chí là quá trình xây dựng các mục tiêu và xác định các nguồn lực, quyết định cách tốt nhất để thực hiện các mục tiêu đã đề ra của cơ quan. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà hiện nay hầu hết tất cả các cơ quan báo chí đang chú trọng thực hiện định kỳ. Bởi lẽ, kế hoạch gắn liền với việc lựa chọn và tiến hành các chương trình hoạt động trong tương lai của một cơ quan. 1.2.4 Kiểm tra và kiểm soát 8
Nhờ có công tác kiểm tra, kiểm soát, các nhà quản lý cơ quan báo chí, các tổng biên tập sẽ nắm rõ hơn tình hình, thực trạng của đơn vị mình, xác định được những vấn đề trọng tâm cần giải quyết, từ đây đề ra các biện pháp điều chỉnh kịp thời nhằm đạt mục tiêu của đơn vị mình. 1.3 Các tiêu chí đánh giá hiệu quả tổ chức hoạt động tại các cơ quan báo chí Tiêu chí đánh giá hiệu quả tổ chức hoạt động “bao gồm những hạng mục,tiêu chuẩn, căn cứ cụ thể, như chỉ số, chỉ báo; như là công cụ, thang đo để xác định, đánh giá về hoạt động chung của cơ quan có đạt được những mục tiêu đề ra hay không.” Các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động của các cơ quan báo chí bao gồm: 1.3.1 Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cho từng vị trí việc làm trong cơ quan Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng vị trí việc làm trong cơ quan là quá trình nghiên cứu nội dung công việc nhằm xác định rõ các nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức trong quá trình thực thi công việc cũng như xác định rõ các điều kiện thực hiện công việc và các phẩm chất, kỹ năng cần thiết phải có của cán bộ để thực hiện tốt công việc. Vì vậy, hoạt động này cần phải được quan tâm, thực hiện tốt bởi hoạt động này là điều kiện, là yếu tố để tiến hành các hoạt động khác, chẳng hạn như việc quản lý nhân lực, sử dụng hợp lý các nguồn lực, cung cấp tài chính, hay kể cả việc ra quyết định… 1.3.2 Tính khả thi của kế hoạch được xây dựng và áp dụng Xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động là một trong những nội dung cơ bản và quan trọng trong hoạt động của mỗi cơ quan, tổ chức. Chương trình, kế hoạch giúp cho cơ quan đạt được mục tiêu một cách tương đối chính xác. Chương trình, kế hoạch góp phần đảm bảo tính ổn định trong hoạt động của cơ quan, vì vậy, để chương trình, kế hoạch thực sự phát huy vai trò, hiệu quả trong hoạt động của cơ quan, tổ chức thì việc xây dựng và áp dụng phải mang tính khả thi, khoa học. 1.3.3. Áp dụng có hiệu quả hệ thống quy trình, thủ tục làm việc trong thực tế hoạt động Tại cơ quan báo chí, việc xây dựng và thực hiện theo đúng quy trình làm việc có những nét đặc thù riêng biệt so với các cơ quan, tổ chức hành chính thông thường bởi yếu tố thông tin là nòng cốt, nó bao trùm cả đầu vào và đầu ra, chỉ khác ở cách xử lý luồng thông tin đó theo cách nào để không vi phạm yếu tố “phạm quy” mà vẫn đảm bảo được các yêu cầu khác của nhà quản lý. 1.3.4 Khai thác và sử dụng hợp lý nguồn thông tin trong tổ chức hoạt động Khai thác và sử dụng hợp lý nguồn thông tin trong quản lý cơ quan là việc tác động vào thông tin đang được quản lý: loại bỏ thông tin nhiễu, liên kết thông tin theo những mối liên hệ bản chất, vốn có, nhằm rút ra những thông tin thật sự có giá trị, phục vụ cho việc giải quyết nhiệm vụ chung của cơ quan. Vì vậy, trong quản lý của các cơ quan cần có quy trình và những phương pháp hiệu quả trong xử lý thông tin như: tập hợp và phân loại thông tin; tóm tắt thông tin; tổng hợp thông tin; phân tích thông tin; xác định độ tin cậy của thông tin; lựa chọn thông tin. Trên cở sở những thông tin được lựa chọn, các cán bộ cần có những ý kiến 9
tham mưu giải quyết tin để đảm bảo việc sử dụng thông tin có hiệu quả. Cuối cùng, cần lưu ý đến việc lưu trữ thông tin theo quy định. 1.3.5 Khả năng phối hợp thống nhất, đồng bộ giữa cá nhân, bộ phận trong quá trình thực thi nhiệm vụ Sự phối hợp thống nhất, đồng bộ giữa các cá nhân, bộ phận trong quá trình thực thi nhiệm vụ được phân công có ý nghĩa quan trọng trong việc đạt mục tiêu hoạt động của mỗi cơ quan, tổ chức. Bởi cơ quan, tổ chức là một tập thể mà mỗi cá nhân trong đó là một tế bào, để một tập thể đó có thể hoạt động tốt, yêu cầu không chỉ mỗi tế bào đó cần khỏe mạnh, mà còn đòi hỏi giữa chúng phải có sự liên kết chặt chẽ, tác động qua lại và bổ khuyết với nhau, và trong đó, vai trò quan trọng của mỗi cá nhân, bộ phận là khác nhau, không có sự trùng lắp, thừa thiếu nào. Vì vậy, sự phát triển của mỗi cá nhân cũng như sự phối hợp thống nhất, đồng bộ giữa các cá nhân, bộ phận trong quá trình thực thi nhiệm vụ có vai trò quan trọng, tác động rất lớn đến việc nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động, đạt mục tiêu đề ra của cơ quan, tổ chức. 1.3.6 Hoạt động kiểm tra, kiểm soát được thực hiện thường xuyên, liên tục Kiểm tra, kiểm soát là một nội dung quan trọng của quá trình điều hành, tổ chức hoạt động của các cơ quan. Trong quá trình hoạt động của mỗi cơ quan, tổ chức, chức năng này được thực hiện thường xuyên. Muốn thực hiện tốt nội dung này, các cơ quan đều phải có cán bộ đủ năng lực, phải xây dựng được một cơ chế kiểm tra, kiểm soát thích hợp cho cơ quan mình. Đồng thời, đây cũng là một biện pháp quản lý cực kỳ quan trọng trong tổ chức và điều hành cơ quan, công sở, kết quả kiểm tra sẽ cho các nhà quản lý, lãnh đạo đánh giá về mặt hình thức, mức độ hiệu quả, nguyên nhân thành công và sai lệch của công việc… từ đây đưa ra các biện pháp nhằm loại bỏ những sai lệch đó. 1.3.7 Khả năng cung cấp điều kiện, trang thiết bị làm việc và áp dụng tiến bộ về công nghệ thông tin trong công việc Cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật cũng như việc ứng dụng công nghệ thông tin và hoạt động là một trong những yếu tố quan trọng đảm bảo hiệu quả tổ chức hoạt động của cơ quan báo chí, đồng thời cũng là một trong các yếu tố giúp cho cán bộ, phóng viên hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ của mình. 10
Chương 2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TẠI CÁC CƠ QUAN BÁO CHÍ TRỰC THUỘC LIÊN HIỆP HỘI VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM QUA 2.1. Khái quát chung về Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam và hoạt động báo chí, truyền thông của Liên hiệp Hội 2.1.1 Chức năng của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Thứ nhất: tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ ở trong nước, trí thức khoa học và công nghệ người Việt Nam ở nước ngoài; điều hoà, phối hợp hoạt động của các hội thành viên. Thứ hai: làm đầu mối giữa các hội thành viên và các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức khác nhằm giải quyết những vấn đề chung trong hoạt động của Liệp hiệp Hội Việt Nam. Thứ ba: đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hội viên, hội thành viên, của trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam. 2.1.2 Nhiệm vụ của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Củng cố, phát triển tổ chức và đẩy mạnh hoạt động của các hội thành viên. Tham gia thực hiện xã hội hoá hoạt động khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, chăm sóc sức khoẻ nhân dân, phát triển cộng đồng, xóa đói giảm nghèo. Phát triển công tác vận động trí thức khoa học và công nghệ. Tập hợp đội ngũ những nhà khoa học hàng đầu trong cả nước tham gia vào các tổ chức khoa học công nghệ của mình Thực hiện vai trò thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Phối hợp với các tổ chức thành viên khác của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam triển khai các hoạt động chung nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tăng cường hợp tác với các hội, các tổ chức phi chính phủ của các nước, tham gia các tổ chức khoa học và công nghệ của khu vực và quốc tế. 2.1.3 Cơ cấu tổ chức của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Nhìn ở góc độ cơ quan chủ quản, theo thống kê, tỷ lệ các cơ quan báo chí thuộc các Hội ngành toàn quốc chiếm phần lớn (74.3%), trong khi trực thuộc các tổ chức khoa học – kỹ thuật chỉ có 15.4% còn dưới sự quản lý trực tiếp của LHHVN chỉ có 10.3%. Hệ thống báo chí LHHVN phản ánh tính đặc thù là quản lý “từ xa” nên phần lớn cơ quan báo chí trực thuộc các tổ chức khoa học, các hội ngành. Theo Báo cáo kết quả “Chương trình khảo sát thực trạng hoạt động cơ quan báo chí chỉ thuộc LHHVN”, do Ban Thông tin và Phổ biến kiến thức của LHHHVN thực hiện từ năm 2013 đến 2015 cho thấy trong cơ cấu loại hình báo chí khảo sát, tạp chí chiếm tỉ lệ cao nhất (87.1%), sau đó đến báo (10.3%). Bản tin và loại hình khác chiếm tỷ lệ thấp nhất chỉ 2.6% (biểu đồ 2). 11
Cũng theo kết quả của chương trình khảo sát, nhiều cơ quan báo chí đã có thâm niên hoạt động trên 20 năm. Tỷ lệ các cơ quan báo chí thành lập trên 20 năm chiếm 26.3%. Còn lại các đơn vị thành lập trong những năm gần đây: từ 11 năm lên tới 20 năm chiếm 34%, trở lại đây chiếm 39.5%. 2.2 Thực trạng tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam 2.2.1 Thiết kế và phân tích công việc Tại tạp chí vanhien.vn, quy trình thiết kế và phân tích công việc tại tạp chí đã đưa ra những bản mô tả công việc, miêu tả công việc cụ thể: mô tả công việc thư ký tòa soạn, mô tả việc tác nghiệp khi thực hiện nghiệp vụ cụ thể... cũng như đã đưa ra những yêu cầu về kết quả cần đạt được trong công việc và yêu cầu chuyên môn của công việc. Tạp chí TT&PT, hoạt động thiết kế và phân tích công việc không phù hợp và khó áp dụng tại đơn vị. Hoạt động này chủ yếu tại tạp chí là chỉ đưa ra yêu cầu về chuyên môn và kết quả cần đạt được trong công việc đối với các vị trí việc làm cũng như yêu cầu về nhân sự khi tham gia ứng tuyển.. Thiết kế và phân tích công việc tại tòa soạn tamnhin.net thì có sự đặc biệt và khả năng áp dụng mang lại hiệu quả cao rõ rệt. Tại đơn vị này, thiết kế và phân tích công việc đã đưa ra những bản mô tả công việc cụ thể, chi tiết về từng nhiệm vụ, cá nhân, tổ chức thực hiện, các bộ phận hỗ trợ, các nguồn lực được sử dụng cũng như quyền hạn, trách nhiệm, nghĩa vụ của các vị trí việc làm được phân công, giao quyền. Bên cạnh đó, thiết kế và phân tích công việc tại tòa soạn đã đưa ra được những yêu cầu về kết quả cần đạt cũng như yêu cầu chuyên môn đối với công việc, là cơ sở, nền tảng thực hiện các bước của quá trình phân tích công việc. 2.2.2 Tổ chức và điều hành cuộc họp Đối với báo điện tử tamnhin.net, các cuộc họp đóng vai trò rất quan trọng và cần thiết. Thứ hai hàng tuần, các cuộc họp giao ban thường nhật sẽ diễn ra (năm 2015, tạ cơ quan báo chí này diễn ra khoảng 45 – 50 cuộc họp giao ban tuần). Đây là các cuộc họp được báo trước, được lên kế hoạch cụ thể và yêu cầu các cán bộ chủ chốt, phóng viên, biên tập viên của tòa soạn đều có mặt đầy đủ. Ngoài ra, còn có các phiên họp tổng kết hàng tháng (8 - 12 phiên); tổng kết hàng quý (2 – 3 phiên) và họp tổng kết năm (1 phiên) Họp tại tạp chí TT&PT thường diễn ra ít, thời gian khoảng 1 – 1,5 tháng/ lần và nội dung các cuộc họp thường xoay quanh các chủ đề nghiên cứu khoa học, đánh giá, trao đổi về các vấn đề thuộc khoa học, văn hóa, xã hội. Năm 2015, tại tạp chí có gần 20 cuộc họp tất cả, trong đó họp giao ban tuần với 5 cuộc, họp tổng kết tháng (số báo) là 8 cuộc; ngoài ra cũng có họp tổng kết quý và năm nhưng hạn chế. 2.2.3 Xây dựng kế hoạch làm việc 12
Tạp chí vanhien.vn, việc lập kế hoạch được đánh giá vai trò khá quan trọng, tại tạp chí trong năm 2015, số lượng các loại kế hoạch xây dựng và đặt ra là không nhiều, trong đó, kế hoạch chủ yếu là ngắn hạn (30 loại khác nhau), các loại kế hoạch dài hạn và trung hạn chiếm số lượng ít hơn (lần lượt là 5 và 12 loại). Lập kế hoạch tại tạp chí TT&PT được đánh giá rất quan trọng và việc xây dựng kế hoạch này được diễn ra theo từng số báo và gắn với từng chuyên mục cụ thể. Năm 2015, số lượng các kế hoạch được đưa ra tại tạo chí không nhiều, chủ yếu các kế hoạch mang tính ngắn hạn, theo chu kỳ số báo (10 lần); trong khi các kế hoạch dài hạn và trung hạn chiếm số lượng rất ít. Báo điện tử tamnhin.net, việc lập kế hoạch được thực hiện thường xuyên, năm 2015 số lượng kế hoạch ngắn hạn, mang tính giải quyết các sự vụ phát sinh là chủ yếu (kế hoạch ngắn hạn chiếm 122 lần. Trong khi đó, các lần lập kế hoạch dài hạn (thường là 1 năm) và trung hạn (theo quý) lại chiếm số lượng ít hơn, lần lượt là 12 và 15 lần. 2.2.4 Kiểm tra và kiểm soát Báo điện tử tamnhin.net là tòa soạn có hoạt động kiểm tra, kiểm soát diễn ra thường xuyên, liên tục nhất trong các cơ quan báo chí được khảo sát. Thể hiện ở số lượng các cuộc kiểm tra, kiểm soát năm 2015 lên tới 40 cuộc, trong đó kiểm tra mang tính đột xuất, bất thường là 27 và kiểm tra định kỳ, cố định là 12 cuộc. Cùng với báo điện tử tamnhin.net, tạp chí vanhien.vn là cơ quan có hoạt động kiểm tra, kiểm soát diễn ra khá thường xuyên. Tại đây, các hoạt động của công tác kiểm tra, kiểm soát được diễn ra có thể mang tính định kỳ, cố định theo tháng ( năm 2015, có 6 lần kiểm tra kiểm soát mang tính định kỳ) nhưng cũng nhiều khi hoạt động này diễn ra bất chợt, đảm bảo tính khách quan ( 11 lần đột xuất, bất chợt)... Tạp chí TT&PT là tòa soạn mang đặc thù của tòa soạn báo in truyền thống. Năm 2015 mới có 8 lần kiểm tra mang tính theo kế hoạch định trước). 2.3. Đánh giá chung về tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí thuộc Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam 2.3.1 Về mặt ưu điểm Qua khảo sát tại các cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam cho thấy rằng thiết kế và phân tích công việc này đang được thực hiện, mang lại những kết quả tích cực ban đầu. Tại đây, các cơ quan báo chí nhờ quá trình này đã bước đầu xây dựng được những bản mô tả công việc cụ thể: mô tả công việc của thư ký tòa soạn, bản mô tả công việc của phóng viên, biên tập viên, công tác viên,… nhờ quá trình thiết kế và phân tích công việc tạo cơ sở để tổng biên tập, nhà quản lý cơ quan báo chí giao việc, theo dõi thực hiện công việc, tuyển dụng, đào tạo nhân viên, và đánh giá kết quả công việc nhân viên. Phân tích công việc tại các cơ quan báo chí hiện nay đã có vai trò quan trọng trong tổ chức hoạt động của các cơ quan này. Việc phân tích công việc giúp đỡ cho các nhà quản lý tại 13
các cơ quan báo chí xác định rõ vấn đề cụ thể trong sự phát triển của tổ chức minh, đối với mỗi vị trí việc làm trong cơ quan, nhà quản lý căn cứ vào sự phân tích công việc mà nêu lên được trách nhiệm, quyền, nghĩa vụ cũng như điều kiện làm việc của từng vị trí, tương ứng với nhiệm vụ đề ra các nhà quản lý cơ quan báo chí đã đề ra những kết quả cần đạt được đồng thời xác định yêu cầu chuyên môn của công việc phân tích. Việc xây dựng các chương trình, lập kế hoạch hoạt động tại tạp chí TT&PT, tạp chí vanhien.vn và báo điện tử tamnhin.net hiện nay được xây dựng đã đảm bảo tuân thủ các quy định của Đảng, Nhà nước, các quy định của pháp luật cũng như tuân thủ chặt quy định trong tôn chỉ, mục đích hoạt động của cơ quan. Các cuộc họp tại tạp chí TT&PT, tạp chí vanhien.vn và báo điện tử tamnhin.net được khảo sát hiện nay cũng được xây dựng và thực hiện thường xuyên. Các phiên họp chủ yếu thông qua các phiên họp đầu tuần (họp giao ban) hay họp cố định theo từng chuyên mục, hay số báo. Các công tác hậu cần, chuẩn bị cho các cuộc họp tại các đơn vị này cũng được tổ chức, xắp xếp hợp lý, khoa học: thông báo mời họp, chuẩn bị hậu cần: địa điểm, thời gian, nội dung trù bị, tài liệu liên quan, phân công thư ký cuộc họp, đọc lại biên bản cuối cuộc họp… Kiểm tra, kiểm soát tại các cơ quan báo chí được khảo sát đã tập chung vào nhiều nội dung cụ thể như cách sử dụng, bố trí nhân sự, cách sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị, sử dụng tài chính… tuy nhiên nội dung được quan tâm và chú trọng hơn cả là kiểm tra, kiểm soát nội dung thông tin đăng tải và thông tin phản hồi. Việc kiểm tra thông tin đăng tải nhằm có được những nguồn tin nhanh nhất, chính xác, khoa học và hay nhất để đưa đến độc giả, từ đây sẽ hạn chế được những rủi ro, khắc phục được những hạn chế như: lỗi phạm quy, chưa cập nhật và chưa chính xác của thông tin… Bên cạnh đó, kiểm tra thông tin phản hồi cũng là nội dung cần đặc biệt chú ý tại các cơ quan này trong bối cảnh hiện nay. 2.3.2 Về mặt hạn chế Việc thiết kế và phân tích công việc đôi khi còn một số hạn chế nhất định: xây dựng bản mô tả công việc chưa thực sự chặt chẽ, triệt để, đôi khí vẫn còn tình trạng chưa phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, gây ra nhiều chồng chéo bởi một cán bộ cùng lúc phải thực hiện phối hợp với nhiều cá nhân, bộ phận. Trong quá trình tổ chức và điều hành cuộc họp tại các cơ quan báo chí được khảo sát vẫn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế thể hiện ở khía cạnh nội dung tại các cuộc họp chưa mang tính thời sự nhiều mà chủ yếu tập chung vào các mặt mang tính định hướng lâu dài, bởi thông tin ít mang tính thời sự mà tập chung vào xu thế, vào thời cuộc để viết bài, xây dựng nội dung bài viết. Xây dựng kế hoạch làm việc tại các cơ quan báo chí có hạn chế lớn đó là các kế hoạch mặc dù được xây dựng nhưng do đặc thù của hoạt động thông tin báo chí mà các kế hoạch được lập ra, được phê duyệt có thể thay đổi liên tục tùy thuộc vào điều kiện hoạt động 14
để lấy thông tin, tùy thuộc vào nội dung thông tin, tùy thuộc vào các yếu tố: chính trị, văn hóa, bảo mật… của thông tin được yêu cầu. Công tác kiểm tra, kiểm soát trong các cơ quan báo chí được khảo sát hiện nay mặc dù đã thực hiện tuy nhiên việc kiểm tra, kiểm soát đôi khi còn hời hợt, chưa nghiêm túc và chưa bao quát được mọi vấn đề của cơ quan mà chỉ tập chung vào một số nội dung trọng điểm: nội dung đăng tải, tài chính, trang thiết bị, phương tiện làm việc… 2.3.3 Nguyên nhân của những hạn chế trong tổ chức hoạt động của các cơ quan báo chí thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Các cơ quan báo chí thuộc LHHVN hiện nay chịu sự quản lý của rất nhiều tầng nấc khác nhau, đôi khi gây ra rất nhiều khó khăn trong việc tổ chức hoạt động của tòa soạn. Hiện nay, các cơ quan báo chí đều đặt dưới sự quản lý Nhà nước của Bộ Thông tin và Truyền thông, hoạt động trong khuân khổ của Luật Báo chí. Bên cạnh đó, các cơ quan báo chí này còn đặt dưới sự quản lý về mặt chủ quản, tức là LHHVN và đồng thời cũng đặt dưới sự quản lý của đơn vị là các “chủ sở hữu”. Hoạt động các cơ quan báo chí của Liên hiệp Hội Việt Nam có nhiều khó khăn do cơ chế tự chủ, tự trang trải, tự chịu trách nhiệm, phải huy động các nguồn vốn tự thân để đầu tư trang thiết bị trả lương nhân công trong các hoạt động làm báo. Hầu hết các đơn vị phải thuê, mượn trụ sở. Mô hình quản lý các tờ báo là mô hình nhỏ, sự gắn kết trực tiếp giữa Tổng biên tập và những người tác nghiệp còn nhiều thiếu sót. Chế độ lương bổng, đãi ngộ của các tờ báo với người làm báo còn thấp hơn mặt bằng chung. Cơ cấu tổ chức hoạt động tại các cơ quan báo chí nói chung của LHHVN vẫn rời rạc, thiếu sự phối kết hợp chuyên nghiệp. Nguồn nhân lực ít và kiêm nhiệm nhiều vai trò khác nhau, lại đa phần là các nhà khoa học đi làm viết báo. Những nhà quản lý các cơ quan báo chí đa phần là những nhà khoa học, chưa có nhiều kinh nghiệm quản lý công sở, chưa qua những khóa đào tạo về quản lý cơ quan, công sở. Bên cạnh đó, việc ứng dụng các tiến bộ khoa học vào trong hoạt động báo chí còn thiếu nhạy bén, thiếu linh hoạt. 2.4. Đánh giá về hiệu quả tổ chức hoạt động của cơ quan báo chí trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam 2.4.1 Phân định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cho từng vị trí việc làm trong cơ quan Qua khảo sát tại các cơ quan báo chí, cho thấy được rằng các cơ quan này rất quan tâm, chú trọng đến việc xác định rõ chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của các vị trí việc làm trong cơ quan. Nhờ việc phân định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cho từng vị trí việc làm trong cơ quan hiện nay, các nhà quản lý các cơ quan báo chí đã cho thấy tầm nhìn, việc đánh giá chính xác các yêu cầu của công việc về chuyên môn, kỹ năng, kỹ thuật, kinh nghiệm của vị trí việc làm, tuyển dụng đúng cán bộ phù hợp với yêu cầu, tính chất của công việc, đãi ngộ, tạo môi trường thích hợp để cán bộ của mình phát huy được những thế mạnh, 15
phẩm chất cần thiết phù hợp công việc, kích thích họ làm việc hăng say hơn, yêu nghề và gắn bó với nghề hơn. Đặc biệt, nhờ có hoạt động này diễn ra hiệu quả mà tạo ra sự phối hợp thống nhất, chặt chẽ giữa các cá nhân, bộ phận trong cơ quan trong việc đạt mục tiêu hoạt động đề ra. 2.4.2 Tính khả thi của kế hoạch được xây dựng và áp dụng Trong thời gian gần đây, việc xây dựng chương trình, kế hoạch hành động tại các cơ quan báo chí thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã thực hiện tương đối tốt, đã bám sát được các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, tôn trọng và tuân thủ thực hiện theo đúng các quy định của pháp. Tuy nhiên, bên cạnh những chương trình, kế hoạch thực hiện theo từng số báo, từng tuần, từng tháng được tổ chức thực hiện khá tốt thì những chương trình, kế hoạch quý, năm vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa được thực hiện thường xuyên và chưa mang lại hiệu quả thực sự. 2.4.3 Áp dụng có hiệu quả hệ thống quy trình, thủ tục làm việc trong thực tế hoạt động Việc áp dụng có hiệu quả hệ thống quy trình, thủ tục làm việc trong thực tế hoạt động tại các cơ quan báo chí này vẫn luôn được quán triệt ở mức cao nhất bởi những tác dụng quan trọng mà nó mang lại như: tăng cường được tốc độ làm việc một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất, giải phóng bớt áp lực cho người quản lý cơ quan báo chí; tạo ra sự hưng phấn nhất định trong công việc; giảm đi những khâu thừa trong quá trình làm việc, từ đây sẽ tránh được sự lãng phí, tiết kiệm được nguồn lực cho tổ chức mình… 2.4.4 Khai thác và sử dụng hợp lý nguồn thông tin trong tổ chức hoạt động Qua khảo sát thực tế tại ba cơ quan báo chí cho thấy rằng, các cơ quan này rất quan tâm đến công tác thông tin, đảm bảo việc khai thác và sử dụng hợp lý nguồn thông tin trong tổ chức hoạt động của đơn vị mình. Tại các cơ quan báo chí này, thông tin đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là nguồn sống, là mạch máu tồn tại và xuyên suốt trong tất cả các khâu, các quá trình tổ chức hoạt động của cơ quan bởi, sản phẩm đầu vào và đầu ra cuối cùng vẫn là thông tin, mọi hoạt động đều dựa trên cơ sở thông tin làm nòng cốt. 2.4.5 Khả năng phối hợp thống nhất, đồng bộ giữa cá nhân, bộ phận trong quá trình thực thi nhiệm vụ Sự phối hợp giữa các cá nhân, bộ phận trong thực thi nhiệm vụ đã được đảm bảo sự thông suốt, thống nhất, chặt chẽ và khoa học. Công tác phối hợp đã mang lại những hiệu quả thiết thực, chất lượng công tác, đóng góp ý kiến, cung cấp thông tin, khai thác và sử dụng nguồn tin, xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động chung …đã được nâng lên rõ rệt, đáp ứng các yêu cầu đặt ra. Trong quá trình phối hợp, các cá nhân, bộ phận liên quan cũng đã thực hiện đúng nguyên tắc, trách nhiệm và nội dung phối hợp phù hợp với điều kiện thực tế, chức năng, nhiệm vụ của từng cá nhân, phòng ban đáp ứng yêu cầu đặt ra. 2.4.6 Hoạt động kiểm tra, kiểm soát được thực hiện thường xuyên, liên tục Trong hoạt động quản lý các cơ quan báo chí được khảo sát, các phương pháp kiểm tra, kiểm soát được 16