Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đã hệ thống hóa được những vấn đề lý luận về doanh nghiệp, doanh nghiệp ngoài quốc doanh, quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh; Làm sáng tỏ những luận điểm, quan điểm của Đảng và Nhà nước về quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp ngoài quốc doanh nói riêng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN TÙNG ANH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2020
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học : TS. Nguyễn Thị Luyến Phản biện 1:……………………………………………………… ……………………………………………………… Phản biện 2:……………………………………………………… ……………………………………………………… Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77- Đường Nguyễn Chí Thanh - Đống Đa – Hà Nội Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2020 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài luận văn Trong quá trình hình thành và phát triển kinh tế ở bất kỳ một quốc gia nào, doanh nghiệp ngoài quốc doanh cũng là một đơn vị cơ sở, một tế bào của cả nền kinh tế, là một trong những bộ phận tạo ra tổng sản phẩm trong nước. Sự phát triển của doanh nghiệp ngoài quốc doanh (DNNQD) sẽ giải phóng và phát triển sức sản xuất, huy động và phát huy nội lực vào phát triển kinh tế xã hội, góp phần quyết định vào phục hồi và tăng trưởng kinh tế, tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng thu ngân sách và tham gia giải quyết có hiệu quả các vấn đề xã hội như: tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo,… Bắc Ninh là một trong những địa phương trên cả nước có đời sống kinh tế phát triển sôi động với nhịp độ cao, thành phần đa dạng và hiệu quả rõ rệt. Song QLNN nói chung và quản lý kinh tế, quản lý doanh nghiệp nói riêng luôn là một hoạt động phức tạp, khó khăn và nhiều vấn đề mới có thể phát sinh. Nhận thấy đây là một vấn đề có nội dung liên quan trọng trong QLNN, phù hợp với chuyên ngành quản lý công, tác giả quyết định lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh’’ làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Liên quan đến đề tài luận văn có một số các công trình khoa học cùng có chung đối tượng là DNNQD được kể đến như sau: - Cuốn sách Phát triển và Quản lý các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, Nghiêm Xuân Đạt, NXB Khoa học kỹ thuật, 2002. - Bài viết Nâng cao hiệu quả kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn Hà Nội, tạp chí Tài chính, 2017 - tháng 10 - kỳ 1 (tr.75-77). 1
- Bài viết Giải pháp phát triển doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, Nguyễn Vĩnh Thanh, Tạp chí Giáo dục lý luận; 2006. - Số 8. - Tr.40 – 46. - Luận án Quá trình phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ ngoài quốc doanh ở tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 1997 - 2003 thực trạng, kinh nghiệm và giải pháp, Mẫn Bá Đạt, Đại học Kinh tế Quốc dân 2009. - Luận án Tiến sĩ kinh tế Chính sách hỗ trợ tài chính phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ngoài quốc doanh Đồng Bằng Sông Cửu Long, Nguyễn Thiện Phong, Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh 2008. - Luận án Tiến sĩ Kinh tế Hoàn thiện sử dụng công cụ thuế trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp công nghiệp ngoài quốc doanh ở Việt Nam, Tạ Văn Lợi, Đại học Kinh tế Quốc dân 2003. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Góp phần đổi mới công tác QLNN đối với DNNQD tỉnh Bắc Ninh. 3.2. Nhiệm vụ - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan đến DNNQD, QLNN đối với DNNQD. - Phân tích, đánh giá thực trạng QLNN đối với DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, xác định những hạn chế, nguyên nhân làm giảm hiệu lực, hiệu quả QLNN đối với DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. - Đề xuất giải pháp đổi mới QLNN đối với DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong những năm tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động QLNN đối DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về mặt không gian: trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh 2
- Về thời gian: Nghiên cứu chủ yếu trong giai đoạn 2011 - 2019. - Về nội dung: (i) Công tác xây dựng, ban hành và thực thi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến DNNQD; (ii) Tổ chức bộ máy QLNN cấp tỉnh đối với DNNQD; (iii) Công tác hỗ trợ tạo môi trường kinh doanh cho DNNQD; (iv) Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính đối với DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. 5. Phƣơng pháp luận, phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Phương pháp luận duy vật lịch sử và phương pháp luận duy vật biện chứng. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thống kê, phân tích tổng hợp. Phương pháp kết hợp nghiên cứu lý luận với thực tiễn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Về mặt lý luận Luận văn đã hệ thống hóa được những vấn đề lý luận về doanh nghiệp, DNNQD, QLNN đối với DNNQD; Làm sáng tỏ những luận điểm, quan điểm của Đảng và Nhà nước về QLNN đối với doanh nghiệp nói chung và DNNQD nói riêng. 6.2. Về mặt thực tiễn - Đề xuất giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu lực hiệu quả QLNN đối với DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. - Là tài liệu tham khảo cho các cơ quan QLNN đối với doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh; là tài liệu tham khảo cho các đơn vị nghiên cứu, đào tạo các vấn đề có liên quan. 7. Kết cấu của Luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn gồm có 3 chương: 3
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH 1.1. Khái quát về doanh nghiệp ngoài quốc doanh 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp ngoài quốc doanh “Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.”[18]. Như vậy nếu theo quy định của Luật Doanh nghiệp thì doanh nghiệp là một dạng tổ chức và được phân biệt so với các tổ chức khác ở mục đích hoạt động đó là kinh doanh, hướng đến lợi nhuận. DNNQD là thuật ngữ được dùng để phân biệt với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (gồm doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài và doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài). Như vậy, DNNQD là doanh nghiệp thuộc khu vực tư nhân trong nước. 1.1.2. Vai trò của doanh nghiệp ngoài quốc doanh Thứ nhất, các DNNQD có đóng góp to lớn vào sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế. Thứ hai, các DNNQD tham gia tích cực vào việc xây dựng nền kinh tế thị trường và chuyển dịch cơ cấu kinh tế. 4
Thứ ba, DNNQD là động lực thúc đẩy hội nhập và hợp tác kinh tế quốc tế. Thứ tư, các DNNQD góp phần giải quyết có hiệu quả các vấn đề xã hội. 1.1.3. Đặc điểm của doanh nghiệp ngoài quốc doanh DNNQD đa số là doanh nghiệp vừa và nhỏ, có quy mô sản xuất không lớn, số vốn không cao. DNNQD thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh trên nhiều lĩnh vực hết sức đa dạng của đời sống xã hội. DNNQD chủ động trong xây dựng chiến lược, kế hoạch hoạt động, linh hoạt sáng tạo trong sản xuất kinh doanh cũng như xây dựng cơ cấu tổ chức bộ máy. 1.2. Quản lý nhà nƣớc đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh QLNN đối với DNNQD là sự tác động có chủ đích, có tổ chức và bằng pháp quyền nhà nước lên các doanh nghiệp và vì mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 1.2.2. Sự cần thiết khách quan của quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh Xuất phát từ vai trò của nhà nước, nhà nước là một chủ thể quản lý đặc biệt sử dụng quyền lực công có phạm vi tác động rộng khắp trên toàn bộ lãnh thổ quốc gia, trên tất cả các ngành và lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế. Hoạt động của doanh nghiệp phải đặt dưới sự quản lý của nhà nước. Xuất phát từ lợi ích của DNNQD, mục tiêu hàng đầu của doanh nghiệp nói chung và DNNQD nói riêng đó là lợi nhuận, tuy nhiên 5
mỗi doanh nghiệp lại có những khó khăn và thuận lợi riêng, có những thế mạnh cũng như hạn chế riêng. Xuất phát từ lợi ích và nhu cầu của xã hội, lợi ích xã hội bao gồm lợi ích của nhiều tầng lớp, cộng đồng, đối tượng khác nhau. 1.2.3 Nguyên tắc quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 1. Cơ quan nhà nước chịu trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ, tuyên truyền và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật. 2. Cán bộ, công chức không được yêu cầu người thành lập doanh nghiệp nộp thêm các giấy tờ, đặt ra thêm các thủ tục, điều kiện ngoài quy định và có hành vi gây khó khăn, phiền hà đối với tổ chức, cá nhân trong tiếp nhận hồ sơ và giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp. 3. Tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan nhà nước về tình hình hoạt động của DNNQD; tạo thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức có liên quan trong tiếp cận các thông tin về hoạt động của DNNQD được lưu trữ tại cơ quan, đơn vị, trừ trường hợp phải bảo đảm bí mật theo quy định pháp luật. 4. Mỗi cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương, cơ quan đại diện chủ sở hữu chịu trách nhiệm theo dõi, giám sát hoạt động của các DNNQD trong phạm vi chức năng và nhiệm vụ được giao. Hoạt động theo dõi, giám sát, thanh tra, kiểm tra của cơ quan QLNN, cơ quan đại diện chủ sở hữu không được gây ảnh hưởng bất lợi hoặc cản trở hoạt động bình thường của doanh nghiệp. 1.2.4. Phương hướng can thiệp của Nhà nước vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngoài quốc doanh 1.2.5. Nội dung quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 6
1.2.5.1. Nội dung quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 1.2.5.2. Nội dung quản lý nhà nước cấp tỉnh đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 1.2.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở một số tỉnh trên cả nƣớc 1.3.1. Kinh nghiệm của Thành phố Hà Nội Thứ nhất, HĐND, UBND thành phố đã quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, ban ngành trong việc tạo cơ chế thông thoáng, môi trường kinh doanh lành mạnh, đơn giản hóa và xử lý nhanh chóng các thủ tục. Thứ hai, UBND thành phố Hà Nội đã đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện các vi phạm của doanh nghiệp trong kinh doanh, sản xuất, vừa kết hợp giáo dục tuyên truyền, hướng dẫn thực thi pháp luật, vừa thực hiện nghiêm quy định của pháp luật, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật. Thứ ba, thành phố Hà Nội rất chú trọng hoạt động đối thoại, trao đổi thông tin với các doanh nghiệp trên địa bàn. Thứ tư, thành phố tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Thứ năm, thành phố Hà Nội có sự quan tâm đúng mức đối với các lĩnh vực kinh tế mang tính trụ cột, mũi nhọn. Thứ sáu, tăng cường hợp tác quốc tế, hợp tác với các địa phương trong việc tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. 1.3.2. Kinh nghiệm của Thành phố Hồ Chí Minh Thứ nhất, dành thời gian trực tiếp lắng nghe và đối thoại với doanh nghiệp từ đó có những chỉ đạo quyết liệt, sâu sát và hiệu quả. 7
Thứ hai, thành phố Hồ Chí Minh xây dựng chiến lược dài hạn với tầm nhìn xa trong phát triển cộng đồng DNNQD của thành phố. Thứ ba, thành phố Hồ Chí Minh có chính sách khuyến khích rất mạnh mẽ đối với hoạt động khởi nghiệp của doanh nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực mới, lĩnh vực công nghệ cao. 1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Bắc Ninh Quyết tâm chính trị của bộ máy quản lý, của chính quyền các cấp là một trong những nhân tố hàng đầu quyết định hiệu quả quản lý đối với DNNQD. Nhờ tận dụng tốt lợi thế tự nhiên, sự thuận lợi về điều kiện kinh tế xã hội cũng như không ngừng đổi mới về phương pháp, cách thức quản lý, thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã giành được những kết quả ấn tượng trong QLNN đối với DNNQD, khẳng định vị thế đầu tàu kinh tế của cả nước. Đây là những kinh nghiệm và bài học quý báu cho tỉnh Bắc Ninh trong quản lý nhà nước đối với DNNQD trên địa bàn tỉnh. Tiểu kết chƣơng 1 QLNN đối với DNNQD là một trong những lĩnh vực quản lý quan trọng của nhà nước gắn liền với dấu mốc quan trọng của công cuộc đổi mới từ năm 1986, đây là vấn đề không mới song luôn luôn có sự biến đổi, vân động phụ thuộc vào sự phát triển của nền kinh tế. Trong nghiên cứu khoa học quản lý, QLNN đối với DNNQD là một vấn đề khoa học cần sự huy động rất lớn kiến thức của nhiều lĩnh vực trong đó trọng tâm là khoa học quản lý và kinh tế học. Nghiên cứu QLNN đối với DNNQD lại gắn với một địa phương, một vùng lãnh thổ cụ thể còn cần có sự đánh giá, xem xét tổng thể trên nhiều phương diện song song với việc chuẩn bị vững chắc lý luận khoa học. Chương 1 của luận văn là chương cơ sở cung cấp nền tảng lý luận và các khái niệm công cụ phục vụ cho các nội dung tiếp theo của đề tài. 8
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH GIAI ĐOẠN 2011 - 2019 2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Ninh 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, dân cư, văn hóa xã hội Bắc Ninh là tỉnh có diện tích nhỏ nhất Việt Nam, thuộc Đồng bằng sông Hồng và nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ. Năm 2019, Bắc Ninh là đơn vị hành chính Việt Nam đông thứ 30 về số dân, xếp thứ sáu về GRDP, xếp thứ hai về GRDP bình quân đầu người, đứng thứ bảy về tốc độ tăng trưởng GRDP. 2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế tỉnh Bắc Ninh Năm 1997, khi tái lập tỉnh, Bắc Ninh có cơ cấu nông nghiệp chiếm 45,1%, dịch vụ 31,1%, công nghiệp - xây dựng 23,8%, thu ngân sách 164 tỷ đồng, GDP đầu người 144 USD/năm; có bốn doanh nghiệp FDI với tổng vốn đăng ký 117 triệu USD, kết cấu hạ tầng yếu kém, công nghiệp chỉ có các cơ sở sản xuất nhỏ, giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn đạt 569 tỷ đồng. Sau năm 1997, kinh tế Bắc Ninh đã phát triển. Giai đoạn 2006 - 2010 GDP tăng trưởng trung bình 15,3% trong đó có năm 2010 tăng trưởng tới 17.86% (cao nhất từ trước tới nay của tỉnh). Năm 2011, kinh tế Bắc Ninh đạt 16,2% - là tốc độ tăng trưởng cao nhất cả nước. Năm 2012, GDP Bắc Ninh tăng trưởng đạt 12,3%.[29] Thu ngân sách nhà nước Bắc Ninh nộp ngân sách lớn thứ 12 cả nước. Năm 2011, ngân sách là 6.800 tỷ, đưa Bắc Ninh lần đầu tiên có khả năng tự cân đối ngân sách và đóng góp vào ngân sách nhà nước. Năm 2012 Bắc Ninh đã đạt tới 9.068,5 tỷ đồng. 9
2.2. Thực trạng doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh 2.2.1. Số lượng doanh nghiệp Số lượng doanh nghiệp là một trong những tiêu chí nói lên được tình hình phát triển, tốc độ phát triển và triển vọng của DNNQD trong tương lai. Sự tăng nhanh về số lượng các DNNQD và giữ nhịp độ ổn định qua các năm cho thấy tỉnh Bắc Ninh đã có những chính sách và biện pháp quản lý hiệu quả, tạo động lực và môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp thành lập, hoạt động và phát triển. Bắc Ninh là một trong những tỉnh thành có số lượng DNNQD tăng nhanh và tương đối đồng đều trên tất cả các lĩnh vực. Số lượng DNNQD tỉnh Bắc Ninh cũng phần nào phản ánh quy mô kinh tế của tỉnh, khẳng định vị thế một trong những địa phương là đầu tàu kinh tế của đồng bằng sông Hồng cũng như cả nước. 2.2.2. Cơ cấu ngành nghề Các DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh hoạt động trên nhiều các lĩnh vực khác nhau với cơ cấu ngành nghề đa dạng. Cùng với xu hướng chung của kinh tế cả nước, cơ cấu kinh tế Bắc Ninh có sự chuyển dịch theo hướng tích cực, giảm tỷ trọng khu vực kinh tế nông nghiệp - thủy sản, tăng tỷ trọng khu vực công nghiệp - xây dựng và khu vực thương mại - dịch vụ. Cơ cấu ngành nghề đa dạng cho thấy các DNNQD trên địa bàn tỉnh hết sức chủ động, linh hoạt và nhạy bén trong việc lựa chọn lĩnh vực kinh doanh, mạnh dạn đầu tư sản xuất kinh doanh ở những lĩnh vực mới chứa đựng nhiều rủi ro cũng như tiếp tục phát huy được thế mạnh về kinh nghiệm trong những lĩnh vực truyền thống. 10
2.2.3. Quy mô lao động Với số lượng doanh nghiệp lớn, cơ cấu ngành nghề đa dạng, các DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thu hút được số lượng lao động rất lớn. Quy mô lao động không ngừng tăng nhanh qua các năm còn thể hiện tính chất đặc thù của các ngành sản xuất kinh doanh, hiện nay các DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh chủ yếu vẫn hoạt đông trên các lĩnh vực cần nhiều lao động. Số lượng lao động ở khu vực DNNQD thì không ngừng tăng lên, thực tế đó thể hiện rất rõ xu hướng chuyển dịch nguồn lao động từ khu vực công sang khu vực tư. 2.2.4. Quy mô vốn Trong những năm qua, cùng với những chính sách hỗ trợ và thủ tục pháp lý, hỗ trợ về mặt bằng sản xuất, tỉnh Bắc Ninh cũng đã và đang thực hiện nhiều chính sách ưu đãi về vay vốn đối với cộng đồng DNNQD, cơ chế vay vốn thông thoáng, thủ tục thanh toán dễ dàng, gọn nhẹ đã giúp cho các DNNQD trên địa bàn chuẩn bị tốt về tiềm lực tài chính, đẩy mạnh tái sản xuất, kinh doanh, mở rộng quy mô của doanh nghiệp cũng như không ngừng đa dạng hóa các hàng hóa và dịch vụ. 2.2.5. Đóng góp của doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh *Về kinh tế Với sự lớn mạnh và phát triển không ngừng của mình, DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã góp phần không nhỏ thúc đẩy kinh tế toàn tỉnh phát triển. Hàng năm khối DNNQD đóng góp hàng chục nghìn tỷ đồng vào tổng sản phẩm quốc nội trên địa bàn tỉnh. Các DNNQD tham gia tích cực vào quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu ngành nghề, với sự gia tăng tỷ trọng của các ngành công nghiệp, dịch vụ, xây dựng, sản xuất chế tạo máy, công nghiệp chế 11
biến, điện tử, trong nội bộ các ngành cũng xuất hiện sự chuyển đổi mạnh mẽ từ phương thức sản xuất kinh doanh truyền thống chuyển sang sản xuất kinh doanh thông minh, công nghệ cao. Sự phát triển mạnh mẽ của khối DNNQD đã làm thay đổi căn bản đời sống kinh tế của địa phương, cải thiện đời sống và thu nhập của người dân. *Về giải quyết các vấn đề xã hội Cùng với những đóng góp to lớn trong phát triển kinh tế, các DNNQD cũng góp phần không nhỏ trong giải quyết các vấn đề xã hội tại địa phương. Hầu hết các DNNQD trên địa bàn tỉnh trong quá trình sản xuất, kinh doanh đã có những biện pháp tích cực để cùng với chính quyền địa phương bảo vệ môi trường, cảnh quan, giữ gìn, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, thực hiện nghiêm túc trách nhiệm của doanh nghiệp đối với bảo vệ môi trường, xử lý tốt các loại nước thải, khí thải trong quá trình sản xuất, kịp thời khắc phục những hậu quả tiêu cực đối với môi trường. Các DNNQD cũng chú trọng hoạt động đổi mới công nghệ, sáng tạo trong sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm xây dựng một nền sản xuất thân thiện với môi trường. Tỷ lệ thất nghiệp trên toàn tỉnh có xu hướng giảm qua các năm, đời sống người dân ổn định, các doanh nghiệp cũng tham gia quản lý tốt người lao động, có chế độ đãi ngộ phù hợp về điều kiện sống làm cơ sở để giảm thiểu các vấn đề tệ nạn xã hội, an ninh trật tự trên địa bàn. 2.3. Thực trạng quản lý nhà nƣớc đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại tỉnh Bắc Ninh 2.3.1 Công tác xây dựng, ban hành thực thi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến doanh nghiệp ngoài quốc doanh Đối với các văn bản luật, nghị định, thông tư của cơ quan quản lý nhà nước cấp trên về quản lý kinh tế và DNNQD, tỉnh Bắc Ninh luôn 12
cập nhật thường xuyên, tổ chức học tập và tuyên truyền rộng rãi đến các cơ quan quản lý, cơ quan tham mưu trong bộ máy hành chính của tỉnh, tổ chức quán triệt sâu sắc đến đội ngũ cán bộ, công chức làm việc trong các cơ quan trực tiếp tham gia quản lý, tiếp xúc với DNNQD. Tỉnh Bắc Ninh cũng có những đề xuất, kiến nghị đối với cơ quan quản lý nhà nước cấp trên về những nội dung cần điều chỉnh liên quan đến DNNQD trên cơ sở thực tiễn của tỉnh. Đối với công tác xây dựng và thực thi văn bản quy phạm pháp luật do tỉnh Bắc Ninh thực hiện theo nhiệm vụ quyền hạn của mình, HĐND và UBND tỉnh Bắc Ninh tiến thực hiện công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật theo đúng nhiệm vụ, quyền hạn được pháp luật quy định. Song song đó là việc tiến hành rà soát, đánh giá thường xuyên hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện tại của tỉnh về DNNQD, tiến hành bổ sung, sửa đổi các văn bản đã cũ, những nội dung không còn phù hợp hoặc chưa hợp lý, bãi bỏ những văn bản quy phạm pháp luật thiếu tính thực tế. Để đảm bảo công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật trong QLNN đối với DNNQD được diễn ra khách quan, dân chủ và khoa học, tỉnh kêu gọi sự tham gia đóng góp của không chỉ các DNNQD mà còn có sự tham gia của đội ngũ các chuyên gia kinh tế, pháp lý. 2.3.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước quản lý doanh nghiệp ngoài quốc doanh tỉnh Bắc Ninh 1. UBND tỉnh Bắc Ninh UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện QLNN đối với doanh nghiệp trong phạm vi địa phương. UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được phân công chịu trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan chuyên môn trực thuộc và UBND cấp huyện định kỳ gửi cho cơ quan đăng ký kinh doanh nơi 13
doanh nghiệp có trụ sở chính các thông tin theo quy định tại khoản 2 Điều này. 2. Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh (sau đâu gọi tắt là Sở) là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND tỉnh QLNN về quy hoạch, kế hoạch và đầu tư, đăng ký doanh nghiệp trên phạm vi toàn tỉnh; tổng hợp và thống nhất quản lý các vấn đề về doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Dự thảo chương trình, kế hoạch trợ giúp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa hàng năm và 05 năm trên địa bàn tỉnh; Đầu mối theo dõi, tổng hợp tình hình thực hiện và triển khai chính sách, chương trình, kế hoạch công tác hỗ trợ DNNVV; 3. UBND cấp huyện UBND cấp huyện trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thực hiện quản lý các DNNQD có cơ sở đóng trên địa bàn của mình về những nội dung được nhà nước quy định và sự phân công, phân quyền của UBND tỉnh Bắc Ninh. 2.3.3. Công tác hỗ trợ tạo môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp ngoài quốc doanh Thứ nhất, về hỗ trợ thủ tục pháp lý, để thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thứ hai, về hỗ trợ vốn, mặt bằng sản xuất, vốn và mặt bằng có thể coi là những yếu tố đầu vào quan trọng nhất trong sản xuất, kinh doanh. Thứ ba, tỉnh Bắc Ninh thực hiện kết nối trong sản xuất kinh doanh và hỗ trợ về nguồn nhân lực. 14
2.3.4. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính Thanh tra, kiểm tra là một trong những nội dung quan trọng của QLNN để đảm bảo hiệu lực hiệu quả của pháp luật, ngăn chặn và xử lý kịp thời những sai phạm, khuyết điểm, hạn chế. 2.4. Đánh giá chung 2.4.1. Những kết quả đạt được - Tiếp tục cải thiện hiệu quả môi trường đầu tư trong tỉnh, thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đầu tư sản xuất kinh doanh. - Đóng góp của doanh nghiệp trong tổng thu nhập bình quân và ngân sách của tỉnh tăng nhanh và ổn định. - Hiệu lực hiệu quả QLNN đối với DNNQD được nâng lên đáng kể, đại đa số các doanh nghiệp chấp hành nghiêm quy định của pháp luật, phối hợp chặt chẽ với chính quyền, tuân thủ đúng quy định của nhà nước trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. - Năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ được nâng lên, cơ cấu ngành nghề trong sản xuất kinh doanh tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực. - Các vấn đề khó khăn, bất cập của DNNQD về cơ bản được tháo gỡ và giải quyết, nhiều vấn đề phức tạp đã tìm được tiếng nói chung giữa doanh nghiệp, Nhà nước và nhân dân. - Hoạt động hỗ trợ DNNQD về thủ tục pháp lý, về vốn và mặt bằng thực sự đem lại hiệu quả rõ rệt. - Chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX) của tỉnh Bắc Ninh thể hiện nỗ lực của chính quyền tỉnh trong việc tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp nói chung, DNNQD nói riêng phát triển. 15
2.4.2. Những hạn chế Về phía cơ quan quản lý nhà nước Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của tỉnh về QLNN đối với DNNQD tương đối đầy đủ, song đối với một số chính sách mới của nhà nước vẫn diễn ra tình trạng chậm có văn bản hướng dẫn triển khai, dẫn đến việc hiệu quả thực hiện bị hạn chế. Công tác tuyên truyền giáo dục kiến thức pháp luật về kinh tế, về QLNN đối với DNNQD còn diễn ra chưa đồng bộ ở các cơ quan, ban ngành, hình thức và phương pháp chậm đổi mới. Còn nhiều vấn đề khác của doanh nghiệp cần tháo gỡ vẫn chưa được quan tâm đúng mức, các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp trong đào tạo, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hỗ trợ chuyển giao khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế còn chưa cân xứng với nhu cầu của DNNQD trên địa bàn tỉnh. Hoạt động thanh tra ở một số vụ việc, một số vấn đề còn diễn ra chưa quyết liệt, chưa thực sự giúp DNNQD nhìn nhận được những sai sót, khuyết điểm, thanh tra theo kế hoạch, thanh tra định kỳ còn diễn ra mang tính hình thức. Chất lượng công tác tham mưu trong xây dựng chính sách, QLNN đối với DNNQD còn hạn chế. Về phía doanh nghiệp Vẫn diễn ra tình trạng vi phạm pháp luật trong sản xuất kinh doanh ở một bộ phận DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Một số DNNQD chưa phối hợp tốt với cơ quan nhà nước trong công tác thanh tra, kiểm tra và quản lý thị trường, dẫn đến làm giảm thiểu hiệu lực hiệu quả QLNN, tình trạng cạnh tranh không lành mạnh vẫn diễn ra. 16
Khả năng cạnh tranh, đổi mới sáng tạo ở một số doanh nghiệp chưa tốt, chưa khẳng định được chỗ đứng trong nền kinh tế thị trường, chưa tận dụng và nắm bắt tốt các cơ hội, cũng như điều kiện thuận lợi, chậm đổi mới về khoa học, công nghệ và trang thiết bị, các ngành nghề truyền thống chưa có bước phát triển vượt bậc. Tồn tại tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự giúp đỡ, hỗ trợ của nhà nước ở một số doanh nghiệp. 2.4.3. Nguyên nhân của nhữnghạn chế Nguyên nhân khách quan Các vấn đề kinh tế ngày càng trở nên phức tạp, khó khăn hơn. Tình hình kinh tế cả nước cũng như thế giới tiếp tục có những diễn biến hết sức phức tạp, những biến động đó có tác động nhất định đến các DNNQD bao gồm cả yếu tố tích cực và tiêu cực. Bắc Ninh là tỉnh có diện tích nhỏ nhất trên cả nước, điều kiện về tài nguyên thiên nhiên, khoáng sản hạn chế. Cơ chế thị trường tiếp tục thể hiện tính ưu việt thúc đẩy các thành phần kinh tế phát triển tuy nhiên cũng tồn tại nhiều mặt trái và trước mắt chưa thể khắc phục triệt để ngay được, đó là tình hình cạnh tranh không lành mạnh, sức ép lớn từ những thị trường khó tính đối với DNNQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Nguyên nhân chủ quan Một số cơ quan QLNN trên địa bàn tỉnh vẫn còn lúng túng và bị động trong việc triển khai các văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan quản lý nhà nước cấp trên, trong quá trình hướng dẫn thực thi văn bản quy phạm pháp luật nhiều nội dung còn chưa được hiểu đúng, làm đúng, chưa làm nổi bật được tinh thần chung trong QLNN. Tinh thần và quyết tâm cải cách hành chính ở một số cơ quan đơn vị chưa cao, chưa quyết liệt, chưa đi vào thực chất. 17
Trình độ, hiệu quả QLNN của chính quyền cấp huyện chưa đồng đều, tương xứng với tiềm lực phát triển của địa phương. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức ở một số cơ quan, đơn vị làm công tác quản lý, tham mưu trong xây dựng chính sách còn hạn chế, số lượng công chức còn thiếu ở nhiều khâu. Tỉnh Bắc Ninh phải thực hiện song song cả hai nhiệm vụ quan trọng đó là tinh giản bộ máy biên chế và quản lý hiệu quả hơn nữa cộng đồng DNNQD ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Đây là một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp và hết sức nặng nề. Tiểu kết chƣơng 2 Thực tế hơn 30 năm đổi mới của đất nước đã chứng kiến bước phát triển nhanh chóng và nhảy vọt của khu vực kinh tế tư nhân mà địa diện tiêu biểu là DNNQD, tỉnh Bắc Ninh, với những lợi thế tự nhiên về vị trí địa lý, văn hóa xã hội đã nhạy bén trong việc xác định thời cơ kịp thời có những chính sách quan trọng góp phần đưa cộng đồng doanh nghiệp của tỉnh phát triển mạnh mẽ góp phần để Bắc Ninh trở thành một trong những đầu tàu kinh tế của cả nước. Trong QLNN đối với DNNQD, tỉnh Bắc Ninh đã phát huy truyền thống sáng tạo, tư duy đổi mới và kinh nghiệm vốn có trong quản lý sản xuất công nghiệp theo mô hình tập trung từng bước nâng cao hiệu lực hiệu quả QLNN, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh của tỉnh. Tuy nhiên quản lý nhà nước về kinh tế luôn là một vấn đề phức tạp và đầy tính thách thức, trước những khó khăn hạn chế cả về mặt chủ quan và khách quan, hiệu quả QLNN đối với DNNQD cũng như sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp tỉnh gặp không ít khó khăn, thách thức, việc chỉ rõ những khó khăn thách thức đó cũng như nguyên nhân từ đâu có ý nghĩa rất lớn trong việc xây dựng hệ thống 18