Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở đánh giá tình hình quản lý nhà nước về An toàn thực phẩm, làm rõ cơ sở lý luận của quản lý nhà nước đối với vấn đề An toàn thực phẩm, từ đó phân tích về thực trạng, nêu phương hướng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với An toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ THỊ TƢƠI QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT TỈNH ĐẮK LẮK Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK, NĂM 2018
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học PGS.TS. LƢU KIẾM THANH Phản biện 1: TS HÀ QUANG THANH Phản biện 2: TS PHẠM THẾ TRỊNH Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng số 02, Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Phân viện Tây Nguyên - Học viện Hành chính Quốc gia Thời gian vào hồi: 08 giờ 30 phút ngày 28 tháng 01 năm 2018 Có thể tìm luận văn tại thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia.
PHẦN MỞ ĐẦU 1. L‎ý do chọn đề tài An toàn thực phẩm (ATTP) là một vấn đề vô cùng quan trọng và cấp thiết đối với toàn thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Bởi vì nó liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của con người. Ở nước ta hiện nay có rất nhiều cơ sở sản xuất và kinh doanh thực phẩm, từ những cơ sở có quy mô lớn, nhỏ đến hộ gia đình, thức ăn đường phố…. chất lượng và các điều kiện đảm bảo ATTP các cơ sở này như thế nào? có đảm bảo hay không? cần có sự kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý về ATTP để bảo vệ quyền lợi, cũng như sức khỏe người tiêu dùng. Công tác quản lý ATTP tại thành phố Buôn Ma Thuột vẫn còn nhiều tồn tại đó là: sự phân công chậm, chưa rõ ràng, kinh phí hạn chế, cán bộ làm công tác ATTP chưa được đào tạo bài bản,…. đó là những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ATTP trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột. Xuất phát từ những lý do trên, học viên chọn đề tài “quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan Đến nay nhiều công trình nghiên cứu được công bố, mỗi công trình nghiên cứu tiếp cận mỗi góc nhìn, phạm vi rộng hẹp khác nhau. Những công trình nghiên cứu đã công bố là sản phẩm khoa học có giá trị, ý nghĩa quan trọng đối với lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm. Trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk nói chung và Thành phố Buôn Ma Thuột nói riêng, tính đến thời điểm này chưa có công trình nghiên cứu chuyên biệt nào về “quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk”. Do đó học viên chọn đề tài này và khẳng định luận văn không trùng 1
lặp, chưa có tác giả nào nghiên cứu. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Trên cơ sở đánh giá tình hình QLNN về ATTP, làm rõ cơ sở lý luận của QLNN đối với vấn đề ATTP, từ đó phân tích về thực trạng, nêu phương hướng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN đối với ATTP trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk. 3.2. Nhiệm vụ - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về QLNN về ATTP. - Đánh giá thực trạng QLNN về ATTP trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk (lĩnh vực ngành y tế). - Đề xuất giải pháp nhằm tăng cường QLNN về ATTP trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk. 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng Tập trung nghiên cứu những vấn đề về ATTP dưới góc độ ngành y tế mà chủ thể quản lý là Nhà nước. 4.2. Phạm vi - Về nội dung: luận văn nghiên cứu, đánh giá nội dung QLNN về ATTP trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột. Trong đó, chú trọng vào nội dung chủ yếu là: hoạch định, ban hành chính sách về ATTP trên địa bàn; tổ chức thực hiện chiến lược, chính sách, quy hoạch, kế hoạch ATTP; thanh tra, kiểm tra về ATTP; xử lý, khắc phục các vi phạm về ATTP. - Về không gian: luận văn thu thập số liệu thứ cấp về thực trạng QLNN về ATTP trên phạm vi toàn thành phố; tuy nhiên luận văn giới hạn trong phạm vi quản lý của Ngành y tế. - Về thời gian: luận văn đánh giá kết quả QLNN về ATTP trên địa bàn thành phố trong giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2017. 2
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Luận văn dựa trên cơ sở lý luận thực tiễn về thực trạng trong công tác QLNN về ATTP trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột, và các văn bản pháp luật về ATTP. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Để thấy rõ được thực trạng QLNN về ATTP trên địa bàn thành phố diễn ra như thế nào và đưa ra các giải pháp tăng cường QLNN trên địa bàn thành phố, luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp - Phương pháp điều tra Luận văn tập trung vào 2 đối tượng chủ yếu đó là: + Thứ nhất: cán bộ phụ trách ATTP của Trung tâm Y tế, Phòng Y tế thành phố và UBND xã, phường. + Thứ hai: người chủ cơ sở sản xuất kinh, chế biến kinh doanh thực phẩm và người tiêu dùng. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Đối với đề tài: việc nghiên cứu vấn đề này làm tài liệu tham khảo phục vụ cho việc nghiên cứu và giảng dạy những vấn đề có liên quan đến đề tài luận văn. - Đối với đối tượng được chọn để nghiên cứu: hoạt động QLNN đối với các cơ sở thực phẩm sẽ giúp phần cải thiện chất lượng sản phẩm, giảm thiểu số vụ ngộ độc thực phẩm, giúp các cơ sở này kinh doanh lành mạnh hơn. - Đối với vấn đề quản lý: Nghiên cứu về ATTP trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột mang lại một cái nhìn tổng quan hơn về thực trạng QLNN về ATTP trên địa bàn thành phố, từ đó đưa ra được giải pháp tăng cường QLNN nhằm thay đổi được hành vi con người, giảm thiểu số vụ ngộ độc thực phẩm. 3
7. Kết cấu luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Kiến nghị, Mục lục, Danh mục, Phụ lục, Bảng biểu, Tài liệu tham khảo, kết cấu luận văn bao gồm như sau: Chương 1. Quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm ở địa phương – lý luận thực tiễn. Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk. Chương 3. Phương hướng và giải pháp quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk. 4
CHƢƠNG 1 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM Ở ĐỊA PHƢƠNG – LÝ LUẬN THỰC TIỄN 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Thực phẩm Là những sản phẩm dùng cho việc ăn, uống của con người ở dạng nguyên liệu tươi, sống hoặc đã qua sơ chế, chế biến, các chất được sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm. Thực phẩm không bao gồm mỹ phẩm, thuốc lá và các chất sử dụng như dược phẩm. 1.1.2. An toàn thực phẩm ATTP là việc bảo đảm thực phẩm không gây hại cho sức khỏe, tính mạng của con người, không chứa các tác nhân sinh học, hóa học, lý học quá giới hạn cho phép. 1.1.3. Quản lý nhà nước QLNN là sự chỉ huy, điều hành xã hội để thực hiện quyền lực nhà nước, là tổng thể và thể chế về tổ chức và cán bộ của bộ máy nhà nước có trách nhiệm quản lý công việc hàng ngày của nhà nước, do các cơ quan nhà nước (lập pháp, hiến pháp, tư pháp) có tư cách pháp nhân công pháp (công quyền) tiến hành bằng các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn mà nhà nước đó giao quyền trong việc tổ chức và điều khiển các quan hệ xã hội và hành vi của con người. 1.2. Quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm ở địa phƣơng 1.2.1. Khái niệm QLNN về ATTP là việc Nhà nước thực hiện quyền lực công để điều hành, điều chỉnh toàn bộ các hoạt động về ATTP. QLNN về ATTP bao gồm một số các hoạt động chủ yếu: công tác hoạch định và ban hành các văn bản, chính sách, chiến lược, kế hoạch có liên quan đến vấn đề ATTP và công tác tổ chức tuyên truyền, giáo 5
dục, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm tra và xử lý vi phạm, công tác phối hợp liên ngành trong quản lý và nghiên cứu khoa học... 1.2.2. Vai trò, nguyên tắc của quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm 1.2.2.1. Vai trò của quả lý nhà nước Nhà nước là chủ thể trực tiếp và toàn diện của quản lý về ATTP. Trực tiếp quản lý vấn đề ATTP trong việc kiểm tra, giám sát kết quả thực hiện về sản xuất, chế biến cũng như tiêu dùng của tất cả các mặt hàng thực phẩm. Thông qua việc quy định và kiểm soát về vệ sinh, an toàn, môi trường. Nhà nước đảm bảo sản phẩm, hàng hóa, nguyên vật liệu… nhập khẩu vào Việt Nam phải bảo đảm vệ sinh, an toàn cho người tiêu dùng, an toàn cho môi trường tự nhiên và xã hội. Đề ra quy hoạch, kế hoạch tổng thể, đáp ứng những cân đối lớn của toàn bộ nền kinh tế, tránh hiện tượng đầu tư dàn trải, không hiệu quả, đồng thời khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển trong lĩnh vực ATTP. Định hướng cho công tác đảm bảo ATTP theo đúng chủ trương chính sách đã đề ra. Hạn chế tiêu cực, tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh trong lĩnh vực ATTP. 1.2.2.2. Nguyên tắc quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm Sản xuất, kinh doanh thực phẩm là hoạt động có điều kiện; tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm chịu trách nhiệm về an toàn đối với thực phẩm do mình sản xuất, kinh doanh. Quản lý an toàn thực phẩm phải trên cơ sở quy chuẩn kỹ thuật tương ứng, quy định do cơ quan QLNN có thẩm quyền ban hành và tiêu chuẩn do tổ chức, cá nhân sản xuất công bố áp dụng. Quản lý ATTP phải được thực hiện trong suốt quá trình sản xuất, lưu thông kinh doanh thực phẩm trên cơ sở phân tích nguy cơ đối với ATTP và tuân thủ về luật. Quản lý ATTP phải bảo đảm phân công, phân cấp rõ ràng và phối hợp liên ngành. 6
Quản lý ATTP phải đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. 1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm - Ban hành và triển khai các văn bản về an toàn thực phẩm + Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, chính sách, quy hoạch, kế hoạch về ATTP; + Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về ATTP, các quy định và tiêu chuẩn về ATTP; + Ban hành các quy định về thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về ATTP. - Xây dựng bộ máy - Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm + Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phòng ngừa, khắc phục ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm; + Quản lý hệ thống kiểm nghiệm, thử nghiệm về ATTP; + Quản lý việc công bố tiêu chuẩn ATTP, chứng nhận đủ điều kiện ATTP; + Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý các vi phạm pháp luật về ATTP; + Tổ chức công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến kiến thức và pháp luật về ATTP; + Tổ chức nghiên cứu khoa học và công nghệ trong lĩnh vực ATTP. - Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm - Hợp tác quốc tế về an toàn thực phẩm 1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm 1.2.4.1. Chính sách, pháp luật làm hành lang pháp lý cho hoạt động an toàn thực phẩm Chính sách, pháp luật là những văn bản quy phạm pháp luật được 7
ban hành hệ thống từ trung ương đến địa phương. Với hệ thống chính sách, pháp luật chặt chẽ, đầy đủ, thì việc giải quyết sự việc, tình huống sẽ triệt để và nhanh chóng kịp thời. 1.2.4.2. Nguồn nhân lực làm công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm Cán bộ làm công tác QLNN về ATTP là toàn bộ những người được phân công làm việc trong các cơ quan QLNN về ATTP và trực tiếp theo dõi, chịu trách nhiệm đối với các hoạt động liên quan đến ATTP. Trình độ của cán bộ làm công tác QLNN về ATTP được thể hiện thông qua bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn mà họ được đào tạo. Một số chỉ tiêu thể hiện chất lượng làm công tác QLNN về ATTP: - Số lượng cán bộ; - Trình độ chuyên môn được đào tạo; - Kết quả công tác của mỗi cán bộ. 1.2.4.3 Trang thiết bị và phương tiện quản lý an toàn thực phẩm Đối với cơ quan QLNN về ATTP việc trang bị các thiết bị, máy móc phù hợp trong lĩnh vực ATTP có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá chất lượng sản phẩm, phản ánh tính chính xác, giúp cơ quan quản lý về ATTP hoàn thành tốt nhiệm vụ, trách nhiệm của mình. 1.2.4.4. Sự phối hợp của các cơ quan quản lý về an toàn thực phẩm Cần có sự phối hợp để việc đảm bảo ATTP đạt được kết quả tốt, thông qua phối kết hợp trong các hoạt động thanh tra, kiểm tra, tuyên truyền, đào tạo, nghiên cứu khoa học hay trong hoạt động kiểm nghiệm…Thường xuyên duy trì phối hợp với các cơ quan thông tin như: đài, báo, truyền hình…đưa tin các hoạt động của cơ quan quản lý về ATTP. 1.3. Bài học kinh nghiệm trong quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm ở một số quốc gia và địa phƣơng 1.3.1. Các biện pháp hạn chế ngộ độc thực phẩm tại Thành phố 8
Đà Nẵng 1.3.2. Công tác đảm bảo an toàn thực phẩm tại Nghệ An 1.3.3. Bắc Giang xây dựng mô hình chợ thí điểm đảm bảo an toàn thực phẩm 1.3.4. “ Kiến thức - Thái độ - Thực hành về vệ sinh an toàn thực phẩm của người bán và người mua thức ăn đường phố ở thị xã Bến Tre-Tỉnh Bến Tre năm 2007”, 1.3.5. “Hiệu quả thay đổi về kiến thức thực hành của người tiêu dùng và công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm ở thành thị An Giang năm 2007” 1.3.6. “Nghiên cứu kiến thức, thái độ, thực hành về vệ sinh an toàn thực phẩm của người tiêu dùng thực phẩm tại huyện Châu Thành năm 2012” 1.3.7. Những bài học kinh nghiệm rút ra cho địa phương 1.3.8. Bài học cho Việt Nam trong việc quản lý an toàn thực phẩm 9
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT TỈNH ĐẮK LẮK 2.1. Khái quát về thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk 2.1.1. Điều kiện tự nhiên Diện tích tự nhiên 377,18 km2 chiếm khoảng 2,87% diện tích tự nhiên tỉnh Đắk Lắk. Dân số 355.674 người, gồm 44 dân tộc anh em cùng sinh sống, trên địa bàn thành phố có 13 phường, 8 xã (với 248 thôn, buôn, tổ dân phố). 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 2.1.2.1. Điều kiện về kinh tế - Công nghiệp Công nghiệp - xây dựng có tốc độ phát triển khá, hạ tầng kinh tế - xã hội tiếp tục được đầu tư. Cụm công nghiệp Tân An được xây dựng kết cấu hạ tầng đảm bảo, một số nhà máy chế biến nông sản với công nghệ hiện đại đi vào sản xuất, đổi mới công nghệ gắn với bảo vệ môi trường. - Nông lâm nghiệp Phát triển nông lâm nghiệp theo hướng hiện đại. Cơ cấu cây trồng, vật nuôi được chuyển đổi đa dạng, đáp ứng nhu cầu thị trường. Chăn nuôi phát triển theo hướng công nghiệp, tỷ trọng giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi, chiếm 27,2% trong ngành nông nghiệp; thủy sản chiếm 7,4%. 2.1.2.2. Điều kiện xã hội - Y tế - Sức khoẻ Công tác y tế, chăm sóc sức khoẻ nhân dân được cải thiện, mạng lưới y tế cơ sở được củng cố, nâng cấp; hệ thống y tế trên địa bàn phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. 10
2.1.2.3. Đánh giá chung về thành phố Buôn Ma Thuột - Thuận lợi: Thành phố Buôn Ma Thuột mang đậm bản sắc riêng của dân tộc Tây Nguyên. Là vùng văn hóa rất đặc trưng của đất nước, là cái nôi của các Lễ hội vẫn được duy trì hàng nghìn năm nay. Song hành với việc tổ chức các Lễ hội là hoạt động không thể thiếu đó là việc tổ chức ăn uống ở các quy mô khác nhau, thức ăn đường phố phát triển mạnh mẽ. - Khó khăn: Do có nhiều lễ hội diễn ra trong năm, thức ăn đường phố phát triển mạnh. Các khu công nghiệp đang phát triển đồng nghĩa các bếp ăn tập thể trong khu công nghiệp cũng phát triển, các cơ sở chế biến thức ăn sẵn cũng phát triển, nếu không kiểm soát chặt chẽ có thể xảy ra nhiều vụ ngộ độc thực phẩm lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng người sử dụng. 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk. 2.2.1. Khái quát chung về tình hình an toàn thực phẩm - Trong chăn nuôi, giết mổ, vận chuyển, kiểm tra vệ sinh thú y, kiểm dịch động vật và sản phẩm động vật: Công tác phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm đã được thực hiện tốt; trong tổng số 19 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm, mới có 09 cơ sở giết mổ tập trung, chiếm tỷ lệ 47.36 %. Tỷ lệ mẫu thịt gia súc, gia cầm phát hiện vi sinh vật gây bệnh là 27,67%, giảm so với năm 2016 (29,14%) tuy nhiên tỷ lệ mẫu thịt gia súc, gia cầm phát hiện dư lượng hóa chất cấm là 1,19%, tăng so với năm 2016 (0,55%). - Trong sản xuất rau, quả: 8,5% diện tích trồng rau trên địa bàn thành phố đủ điều kiện sản xuất rau an toàn; diện tích đủ điều kiện sản xuất cây ăn quả an toàn đạt khoảng 20%. Tỷ lệ mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt quá giới hạn cho phép là 6,17% giảm so với năm 2016 (6,44%). - Sản xuất sử dụng/kinh doanh chất phụ gia, chất hỗ trợ chế 11
biến, chất bảo quản thực phẩm: việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa thường xuyên; phương tiện, trang thiết bị kiểm tra còn hạn chế. Tình trạng mua bán, sử dụng các chất phụ gia, chất bảo quản, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm không rõ nguồn gốc, ngoài danh mục cho phép sử dụng còn phổ biến ở các cơ sở sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ, chế biến thủ công, nhiều loại phụ gia thực phẩm không bảo đảm chất lượng ATTP vẫn lưu thông trên thị trường. - Sản xuất sử dụng/kinh doanh rượu, bia, nước giải khát, nước uống đóng chai: các cơ sở sản xuất, kinh doanh đồ uống quy mô công nghiệp tuân thủ khá đầy đủ các quy định về ATTP. - An toàn thực phẩm trong chế biến thịt, trứng và mật ong Về giám sát sử dụng thuốc kháng sinh trong trại nuôi 43/50 mẫu cám có dư lượng thuốc kháng sinh cao hơn quy định, 5/10 mẫu nước tiểu phát hiện thấy hóc môn tăng trưởng. Về ô nhiễm vi sinh vật và hóa chất trong thịt: 18/106 mẫu phát hiện có kháng sinh và chất cấm. Tại nơi giết mổ, 47/233 mẫu thịt lợn và thịt gà không đạt tiêu chuẩn về tổng số vi khuẩn hiếu khí, 89/233 mẫu thịt lợn và thịt gà vượt mức giới hạn enterobacteriaceae. Tại nơi kinh doanh, 71/431 mẫu thịt nhiễm salmonella, 68/150 mẫu thịt lợn nhiễm E.coli, 5/84 mẫu thịt gà nhiễm campylobacter. Đối với trứng: 8/15 cở sở thu gom trứng đạt loại tốt về điều kiện vệ sinh thú y, 100% mẫu trứng đạt yêu cầu vệ sinh. Về điều kiện vệ sinh thú y đối với các cơ sở chăn nuôi ong lấy mật, các cơ sở thu gom và chế biến mật ong, đã phát hiện 3/43 mẫu có dư lượng sulphadiazin, 1/34 mẫu có enrofloxacin và 2/43 mẫu có streptomicine. - Kiểm soát an toàn thực phẩm tại các chợ, các siêu thị. Việc thực hiện các quy định về ATTP tại các chợ ở nông thôn, chợ cóc, chợ tạm hiện vẫn còn bất cập. Vẫn xảy ra tình trạng tư thương sử dụng các hóa chất bảo quản thực phẩm không rõ nguồn gốc, đặc biệt là với hoa quả, nội tạng động vật. Nhiều trường hợp không 12
qua kiểm tra vẫn đóng dấu vệ sinh thú y, bán vé kiểm dịch tại chợ... - An toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể của khu công nghiệp, cơ quan, trường học, bệnh viện. Điều kiện ATTP tại các bếp ăn tập thể của cơ quan, trường học đã được cải thiện đáng kể về cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ, nguyên liệu chế biến thực phẩm. Từ năm 2010-2017 chưa xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm nào dẫn đến tử vong. - An toàn thực phẩm tại các cơ sở dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, khu du lịch. Tỷ lệ các cơ sở dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP vẫn còn thấp (chiếm 16,5%), 6 tháng đầu năm 2017 xảy ra 03 vụ ngộ độc thực phẩm tại bữa ăn gia đình và thức ăn đường phố. - An toàn thực phẩm tại các khách sạn, nhà hàng. Các khách sạn, nhà hàng đã có sự đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ chế biến nên cơ bản đáp ứng yêu cầu bảo đảm ATTP. 2.2.2. Tình hình xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện văn bản, chính sách pháp luật về an toàn thực phẩm - Tình hình xây dựng, ban hành các văn bản, chính sách về an toàn thực phẩm. Quyết định 101/2014/QĐ-UBND của UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành ngày 29 tháng 3 năm 2014 đã quy định, phân công trách nhiệm quản lý về ATTP. Quyết định số 618/QĐ-SYT về phân cấp quản lý ATTP thuộc lĩnh vực ngành y tế quản lý trên địa bàn. - Tình hình triển khai các chính sách về an toàn thực phẩm. Nhìn chung, các mục tiêu quản lý về ATTP đề ra cơ bản đạt được. Tuy nhiên, một số chỉ tiêu hiện nay chưa đạt như phòng kiểm nghiệm của tuyến huyện, trạm y tế xã thực hiện test nhanh và áp dụng hệ thống đảm bảo chất lượng ATTP tại các cơ sở sản xuất. - Đánh giá các chính sách về an toàn thực phẩm. 13
Trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ chưa gắn liền với điều kiện cơ sở vật chất và nguồn lực con người để thực thi, trong thực tế lực lượng cán bộ mỏng và thiếu máy móc, thiết bị phục vụ cho công tác kiểm tra, xét nghiệm là những cản trở cho việc hoàn thành nhiệm vụ. Đồng thời, sự chồng chéo trong chính sách và công tác tổ chức thực hiện dẫn đến việc quản lý về ATTP còn chưa hoàn thiện. Sự phân cấp quản lý về ATTP cho tuyến huyện còn chậm trễ, như vậy trong một thời gian dài hoạt động QLNN về ATTP mang tính cầm chừng, không phát huy hiệu quả quản lý. 2.2.3. Thực trạng tổ chức quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk. - Sự phối hợp giữa các cơ quan trong quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm: đã có sự phối hợp giữa hoạt động chuyên môn và quản lý trong công tác ATTP tại thành phố. Ngoài ra có sự phối hợp của các ban ngành đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội. - Phối hợp trong thanh tra, kiểm tra an toàn thực phẩm: đã có sự phối hợp thể hiện qua các hoạt động của đoàn liên ngành gồm y tế, kinh tế, quản lý thị trường, công an, đài truyền thanh truyền hình,… - Nguồn nhân lực quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm tại thành phố: tuyến huyện có Phòng Y tế, khoa ATTP thuộc trung tâm Y tế tuyến thành phố, tuyến xã có Trạm Y tế. Số lượng cán bộ làm công tác quản lý về ATTP được bố trí mỗi đơn vị từ 2-3 người. Trình độ cán bộ làm công tác ATTP tuyến huyện từ đại học trở lên và có chuyên ngành ATTP. Riêng đối với xã, phường 50% cán bộ có trình độ trung cấp, ngoài được giao nhiệm vụ tham mưu công tác ATTP thì số cán bộ này phải thực hiện kiêm nhiệm thêm nhiều công việc khác. - Chức năng, nhiệm vụ quản lý: + Phòng Y tế thành phố: là cơ quan tham mưu giúp UBND thành phố thực hiện chức năng quản lý về ATTP. + Trung tâm Y tế thành phố: là cơ quan chuyên môn kỹ thuật, 14
giúp cơ quan QLNN về lĩnh vực ATTP thuộc lĩnh vực y tế. + Công an thành phố: phối hợp với các ngành liên quan trong quản lý về ATTP trên địa bàn; tập trung kiểm soát và phối hợp xử lý các vi phạm về ATTP nguy hại tới sức khỏe con người. + Uỷ ban nhân dân xã, phường: QLNN về ATTP trên địa bàn theo phân cấp. + Trạm Y tế xã, phường: là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo liên ngành về ATTP cấp xã. Tham mưu cho UBND cấp xã trển khai QLNN về ATTP trên địa bàn. + Mặt trận Tổ Quốc và các Đoàn thể: làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, phối hợp trong các hoạt động bảo đảm ATTP trên địa bàn. 2.2.4. Thực trạng cơ sở vật chất, nguồn vốn phục vụ quản lý an toàn thực phẩm. - Thực trạng trang bị cơ sở vật chất và trang thiết bị: cơ sở vật chất cơ bản đáp ứng được yêu cầu của công việc. Trang thiết bị cần thiết phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm chưa đầy đủ. - Thực trạng nguồn lực tài chính: chưa được đầu tư tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ, chỉ hơn 33% kinh phí đầu tư cho hoạt động chuyên môn về ATTP. Kinh phí đầu tư cho các hoạt động quản lý về ATTP có tăng qua mỗi năm song không được nhiều. Trong đó, tăng chủ yếu là nguồn vốn đầu tư cho bộ máy quản lý hành chính, nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia về ATTP có xu hướng giảm xuống. Không có nguồn vốn hỗ trợ các hoạt động quản lý đồng thời nguồn vốn đầu tư từ các chương trình mục tiêu quốc gia giảm đã gây ảnh hưởng đến việc triển khai đề án, dự án ATTP và các hoạt động quản lý về ATTP. 2.2.5. Thực trạng đào tạo, tập huấn, tuyên truyền, phổ biến kiến thức và cấp chứng nhận an toàn thực phẩm. - Hoạt động đào tạo, tập huấn: Hiện nay, đội ngũ cán bộ làm công tác ATTP tại xã phường còn thiếu và yếu nên việc nâng cao trình độ 15
chuyên môn, nâng cao hiểu biết về kỹ năng quản lý, giám sát ATTP rất cần thiết. Kết quả nghiên cứu tại thành phố Buôn Ma Thuột từ năm 2015- 2017 cho thấy hoạt động tập huấn được tổ chức thường xuyên, liên tục, chủ yếu là các lớp tập huấn kiến thức cho các đối tượng làm việc tại các cơ sở thực phẩm nhằm trang bị kiến thức cho người kinh doanh thực phẩm theo quy định của Nhà nước. - Hoạt động tuyên truyền, phổ biến kiến thức về an toàn thực phẩm: chỉ mới chú trọng đến tuyên truyền qua phát thanh, áp phích, pa nô, tờ gấp; trong khi đó với hình thức nói chuyện chuyên đề về ATTP và truyền hình thì sử dụng rất ít, mà đây là một trong những hình thức tuyên tuyền hiệu quả nhất với số lượng người theo dõi đông nhất. - Thực trạng cấp chứng nhận về an toàn thực phẩm: công tác cấp giấy chứng nhận còn gặp những khó khăn như: các cơ sở thường xuyên thay đổi địa điểm sản xuất, chế biến, kinh doanh; thay đổi người quản lý, nghỉ kinh doanh; các Bếp ăn tập thể thay đổi nhà cung cấp thường xuyên nên số liệu cập nhập thường chỉ mang tính tương đối và khó khăn trong công tác quản lý các cơ sở; khó khăn trong phối hợp với các đơn vị chức năng khác trong quản lý. Hiện nay số cơ sở được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP đạt 65,71%, như vậy còn gần 35% cơ sở chưa được cấp giấy, đây là một trong những khó khăn trong công tác quản lý về ATTP. 2.2.6. Thực trạng hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong phạm vi ngành y tế. - Thực trạng thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm Duy trì đều đặn mỗi năm UBND xã, phường tổ chức 03 đợt kiểm tra liên ngành và mỗi đợt tổ chức 01 đoàn liên ngành để kiểm tra tại cơ sở thực phẩm theo phân cấp quản lý. Tại thành phố, số đợt kiểm tra trong một năm từ 5-6 đợt và mỗi đợt tổ chức từ 1- 2 đoàn liên ngành tổ chức kiểm tra tại cơ sở thực phẩm theo phân cấp quản lý. 16
Kết quả hoạt động thanh, kiểm tra cho thấy số lượt cơ sở được thanh tra, kiểm tra hàng năm tăng. Việc kiểm tra mới tập trung nhiều ở loại hình cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống và trên 50% cơ sở vi phạm các điều kiện về ATTP. Điều đó cho thấy sự phân cấp rõ, sớm cho cơ quan quản lý đặc biệt lĩnh vực ATTP do ngành Y tế quản lý đã tạo thuận lợi cho công tác QLNN về ATTP lĩnh vực Y tế triển khai có hiệu quả. Tình hình xử lý vi phạm còn nhiều hạn chế. Trên 90% cơ sở vi phạm chỉ nhắc nhở không xử lý vi phạm. Việc xử lý vi phạm mới tập trung ở tuyến thành phố. Việc phát hiện cơ sở vi phạm mà không xử lý nghiêm minh dẫn đến hệ lụy kéo theo số cơ sở vi phạm năm sau nhiều hơn năm trước, tình trạng vi phạm kéo dài, khó thay đổi, đồng thời cũng chỉ ra rằng thiếu phương pháp và chế tài trong xử lý các cơ sở vi phạm. - Đánh giá hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm Đi đôi với tăng cường số lần kiểm tra, thì chất lượng của công tác thanh tra, kiểm tra cũng được đánh giá cao chủ yếu ở đoàn liên ngành của thành phố. Thể hiện sự phối hợp của các ban ngành khác nhau trong công tác thanh kiểm tra; sự phối hợp trong quá trình kiểm tra; thời gian, kết quả của công tác kiểm tra. Tuy nhiên, hiện nay đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra ở xã, phường chưa thực sự có chuyên môn sâu và các hình thức xử lý hiện chỉ mang tính nhắc nhở, cảnh cáo nên chưa phát huy được hiệu quả cao trong hoạt động thanh kiểm tra, xử lý vi phạm. 2.2.7. Thực trạng công tác giám sát, điều tra và xử lý ngộ độc thực phẩm - Công tác giám sát, điều tra và xử lý ngộ độc thực phẩm: hệ thống giám sát NĐTP và các bệnh truyền qua thực phẩm từ thành phố và đến các xã, phường được thành lập và duy trì hoạt động. - Công tác xét nghiệm còn rất hạn chế, các thiết bị còn thiếu chỉ thực hiện test nhanh mang tính chất định hướng. 17
2.3. Đánh giá quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột và những vấn đề đặt ra. 2.3.1. Những kết quả đạt được Đã tạo bước chuyển biến tích cực trong nhận thức và trách nhiệm của các ủy, chính quyền, của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân về công tác đảm bảo ATTP của địa phương. Trên địa bàn thành phố hiện nay có 2860 cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm. Để đảm bảo ATTP, hạn chế tối đa nguy cơ xảy ra ngộ độc thực phẩm, các cấp, ngành đã triển khai nhiều biện pháp như tập huấn, thẩm định điều kiện ATTP để cấp Giấy chứng nhận đảm bảo ATTP cho các cơ sở đủ điều kiện. Công tác kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh thực phẩm được tăng cường. Ban chỉ đạo và Đoàn kiểm tra liên ngành về ATTP được thành lập và kiện toàn thường xuyên từ thành phố đến cấp xã. Hàng năm, các đoàn kiểm tra liên ngành từ cấp huyện đến cấp xã đã tiến hành thanh kiểm tra trên 1.566 lượt cơ sở thực phẩm, trong đó có trên 50% số cơ sở đạt yêu cầu, các cơ sở không đủ điều kiện đã bị nhắc nhở, xử phạt vi phạm hành chính. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các trường hợp vi phạm về đảm bảo ATTP, hạn chế ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm, góp phần làm tốt công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Tích cực triển khai nhiều biện pháp, tăng cường sự phối hợp của các cấp, các ngành, các đoàn thể chính trị - xã hội trong việc thực hiện quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về ATTP đã đem lại những kết quả nhất định. Nhận thức về ATTP trong cộng đồng xã hội có nhiều chuyển biến. Tỷ lệ người lãnh đạo, quản lý, người sản xuất, người kinh doanh thực phẩm và người tiêu dùng hiểu biết đúng về ATTP ngày càng được nâng cao. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác quản lý ATTP các tuyến, các ngành được đào tạo, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ hàng năm. Công tác thanh tra, kiểm tra ngày càng được tăng cường, có sự quan tâm và phối hợp chặt chẽ 18