Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang

Chia sẻ: Ocxaodua999 Ocxaodua999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là trên cơ sở tìm hiểu những vấn đề lý luận quản lý nhà nước về công tác thanh niên và phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, luận văn đề xuất một số phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./.......... ......../........ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ HOÀN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SƠN DƯƠNG, TỈNH TUYÊN QUANG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, NĂM 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN HẢI ĐĂNG Phản biện 1: ………………………………………………….. Phản biện 2: ………………………………………………….. Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp……,Nhà…… - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội. Thời gian: vào hồi……giờ…… ngày……tháng……năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia.
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, là nguồn lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển xã hội hiện tại và là người chủ tương lai của đất nước. Trước yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay càng phải chú trọng nhiều hơn đến công tác thanh niên nhằm chăm lo, bồi dưỡng và phát huy cao nhất vai trò, sức mạnh của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Trong giai đoạn hiện nay, quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ xuất phát từ đòi hỏi phát triển của thanh niên, mà còn là yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo con đường xã hội chủ nghĩa. Từ khi ban hành Luật Thanh niên năm 2005 đến nay, công tác quản lý nhà nước về thanh niên, công tác thanh niên đã có những chuyển biến tích cực góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của thanh niên; các quyền và nghĩa vụ của thanh niên được bảo vệ và thực hiện đúng pháp luật; đời sống vật chất và tinh thần của thanh niên từng bước được nâng cao. Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên đã được Nhà nước xác định, từng bước xác lập và thể chế hóa (hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách, hình thành cơ quan quản lý công tác thanh niên…). Tuy nhiên trước những biến đổi phức tạp của tình hình chính trị thế giới, sự tác động nhiều mặt của cơ chế thị trường, trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, một bộ phận thanh niên còn thiếu kiến thức, kỹ năng cần thiết cho yêu cầu phát triển, hội nhập; sống thiếu lý tưởng, ỷ lại, lười lao động, ý thức chấp hành pháp luật kém, dễ bị lôi cuốn vào các tệ nạn xã hội. Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên vẫn còn lúng túng, chưa thật cụ thể, chưa hệ thống và đồng bộ cả về nội dung, phương thức và tổ chức bộ máy quản lý từ Trung ương đến địa phương. Đối với huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang trong những năm qua được sự quan tâm tập trung chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp đã tăng cường hơn đến công tác quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Qua triển khai bước đầu đã đạt được một số kết quả nhất định: thanh niên được tạo điều kiện và có cơ hội phát triển cả về thể chất, tinh thần và được cống hiến; công tác thanh niên được chú trọng và quan tâm nhiều hơn; đội ngũ làm công tác thanh niên ngày càng có chất lượng; các chính sách ban hành liên quan đến thanh niên ngày càng mang tính cụ thể và chuyên biệt… Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều vấn đề phải suy nghĩ và quan tâm đó là: nhận thức của một bộ phận cán bộ, công chức về vị trí, vai trò của thanh niên trong giai đoạn hiện nay còn hạn chế nên việc chỉ đạo điều hành ở môt số nơi chưa được quan tâm đúng mức hay nói cách khác là còn khoán trắng cho tổ chức Đoàn thanh niên, Hội Liên hiệp thanh niên các cấp; công tác phối hợp giữa các ngành liên quan đôi lúc, đôi nơi còn thiếu đồng bộ, chưa chặt chẽ và rõ ràng; trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc hiện thực hóa Luật Thanh niên, chiến lược phát triển thanh niên còn nhiều hạn chế. Từ những phân tích như trên, cần thiết phải có những nghiên cứu cụ thể về thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang trong giai đoạn hiện nay để đề ra những giải pháp khắc phục và làm tốt hơn quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Chính vì vậy, trên cơ sở nhiệm vụ được giao, cũng như với kinh nghiệm thực tiễn nhiều năm làm công tác thanh niên, tôi chọn đề tài “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang” làm luận văn Thạc sĩ Quản lý công của mình. 1
2. Tình hình nghiên cứu Vấn đề quản lý công tác thanh niên đã được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu; qua tìm hiểu, tác giả nhận thấy các công trình, đề tài nghiên cứu về quản lý công tác thanh niên, vai trò của công tác thanh niên đã được công bố có đề cập trên nhiều khía cạnh liên quan đến công tác thanh niên, quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại chưa thấy tác giả hay công trình nào nghiên cứu về “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang”. Đề tài luận văn không trùng lặp với những đề tài đã được công bố. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Trên cơ sở tìm hiểu những vấn đề lý luận quản lý nhà nước về công tác thanh niên và phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, luận văn đề xuất một số phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ Luận văn tập trung vào những nhiệm vụ chính sau: Khái quát và hệ thống hóa những vấn đề lý luận quản lý nhà nước về công tác thanh niên; tìm hiểu, phân tích thực trạng QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương và những vấn đề đặt ra cần giải quyết; đề xuất các phương hướng, giải pháp để nâng cao hiệu lực, hiệu quả QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. 4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu 4.1. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. - Về thời gian: Từ năm 2015 đến năm 2018. - Về nội dung: Việc quản lý nhà nước về công tác thanh niên. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. 5. Phương pháp nghiên cứu - Nhóm phương pháp luận: Đề tài sử dụng phương pháp duy vật lịch sử, duy vật biện chứng làm phương pháp tiếp cận nghiên cứu. - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu, phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê để hệ thống hóa, khái quát hóa lý thuyết để xây dựng các khái niệm công cụ và khung lý thuyết cho vấn đề nghiên cứu - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Đề tài sử dụng các phương pháp điều tra xã hội dùng để nghiên cứu thực tiễn. 6. Những đóng góp mới và ý nghĩa của luận văn Các kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần làm rõ và hệ thống hóa những vấn đề lý luận của quản lý nhà nước về công tác thanh niên, cung cấp các luận cứ khoa học cho việc nghiên cứu nhằm tiếp tục hoàn thiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác này, cũng như nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền về tầm quan trọng của quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay từ thực tiễn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Các kết quả nghiên cứu của luận văn cũng có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho học tập và nghiên cứu, cho các cơ quan quản lý nhà nước, cho các tổ chức và cá nhân. 2
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu gồm 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Chương 3: Quan điểm, phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. 3
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN 1.1. Khái quát chung của quản lý nhà nước về công tác thanh niên 1.1.1. Khái niệm thanh niên và công tác thanh niên Theo Điều 1, Luật Thanh niên năm 2005, quy định: “Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi”. Ngoài ra, khái niệm thanh niên cũng được xem xét, nhìn nhận dưới nhiều góc độ khác như triết học, tâm lý học, xã hội học, sinh học, giáo dục học, văn hóa học,… Điều 4, Nghị định số 120/2007/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thanh niên (2005) giải thích: “công tác thanh niên là những hoạt động của Đảng, Nhà nước và xã hội nhằm giáo dục, bồi dưỡng, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên phấn đấu và trưởng thành, đồng thời phát huy vai trò xung kích, sức sáng tạo và tiềm năng to lớn của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. 1.1.2. Khái niệm quản lý nhà nước về công tác thanh niên QLNN đối với công tác thanh niên là hoạt động lập pháp, lập quy của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nhằm đề ra các chính sách, pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội, các hoạt động của tổ chức và hành vi của công dân liên quan đến thanh niên; là hoạt động điều hành của Nhà nước trong việc tổ chức và phối hợp các cơ quan, các tổ chức trong công tác thanh niên; các hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm pháp luật liên quan đến công tác thanh niên. 1.1.3. Đặc điểm của quản lý nhà nước về công tác thanh niên QLNN đối với công tác thanh niên có một số đặc điểm cơ bản sau đây: - Thứ nhất: QLNN về công tác thanh niên là một dạng quản lý xã hội đặc thù, mang tính quyền lực Nhà nước đối với một đối tượng đặc biệt là thanh niên; là quá trình tác động của các cơ quan Nhà nước đối với công tác thanh niên bằng chính sách, luật pháp, cơ chế vận hành và tổ chức bộ máy, bằng kiểm tra, giám sát; đồng thời cũng thông qua các chính sách, luật pháp và tổ chức bộ máy. - Thứ hai: Nhà nước thực hiện chức năng quản lý đối với công tác thanh niên trong sự phối hợp và huy động sự tham gia của các chủ thể khác, cộng đồng trách nhiệm của mọi tổ chức, mọi nguồn lực xã hội. - Thứ ba: Sự tham gia của nhiều chủ thể trong QLNN đối với công tác thanh niên; sự phong phú trong nội dung và phương pháp quản lý đối với công tác thanh niên của Nhà nước. - Thứ tư: Sự kết hợp hài hòa giữa phương pháp mệnh lệnh hành chính với phương pháp vận động, thuyết phục là những đặc điểm đặc thù của QLNN đối với công tác thanh niên ở nước ta. 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về công tác thanh niên Điều 5, Luật Thanh niên năm 2005 quy định nội dung QLNN về công tác thanh niên bao gồm: Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chính sách, chương trình phát triển thanh niên và công tác thanh niên; Đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên; Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên; Quản lý hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên. 1.2.1. Ban hành và tổ chức thực hiện chiến lược, chính sách, chương trình phát triển, các văn bản quy phạm pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên 1.2.1.1. Ban hành chiến lược, chính sách, chương trình phát triển, các văn bản quy phạm pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên. 1.2.1.2. Tổ chức thực hiện chiến lược, chính sách, chương trình phát triển, các văn bản quy phạm pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên 4
1.2.2. Đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên 1.2.3. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên 1.2.4. Quản lý hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên. 1.3. Sự cần thiết quản lý nhà nước về công tác thanh niên 1.3.1. Về lý luận Qua các thời kỳ, giai đoạn cách mạng khác nhau, Đảng luôn tin tưởng, đánh giá đúng vai trò của thanh niên và công tác thanh niên trong tiến trình cách mạng của dân tộc và đã kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo, không ngừng hoàn thiện phát triển tư duy lý luận và nhận thức về thanh niên và công tác thanh niên cũng như lý luận, nhận thức về sự cần thiết phải tăng cường QLNN đối với công tác thanh niên, từ chỗ các cấp chính quyền chỉ có trách nhiệm tham gia công tác thanh niên đến chỗ công tác thanh niên là một trong các nhiệm vụ của các cấp chính quyền; từ chỗ các cấp chính quyền chỉ tạo điều kiện hỗ trợ về kinh phí, cơ sở vật chất cho Đoàn hoạt động đến chỗ có trách nhiệm thể chế hoá các chủ trương của Đảng thành chính sách, luật pháp liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên, tổ chức bộ máy chăm lo công tác thanh niên, phối hợp với Đoàn Thanh niên, các ngành, đoàn thể và tạo điều kiện về cơ chế, chính sách cho Đoàn Thanh niên tham gia QLNN đối với công tác thanh niên. Đây là cả một quá trình phát triển và hoàn thiện không ngừng về lý luận và nhận thức đối với công tác thanh niên và QLNN đối với công tác thanh niên. 1.3.2. Về thực tiễn Xuất phát từ vai trò, vị trí của thanh niên trong suốt chiều dài lịch sử cũng như những đặc điểm của thanh niên trong hiện tại, có thể khẳng định rằng thanh niên là đội ngũ đông đảo trong xã hội, có mặt trên mọi miền đất nước, tham gia vào mọi mặt đời sống xã hội, làm việc ở tất cả các bộ ngành, các thành phần kinh tế. Cùng với sự phát triển của xã hội, công tác thanh niên ngày càng có nhiều nội dung phong phú và đa dạng. Chính vì vậy, công tác thanh niên cần phải được đặt dưới sự quản lý của Nhà nước. Mặt khác, trong điều kiện ở nước ta, với một đảng duy nhất cầm quyền là Đảng Cộng sản Việt Nam, phương thức lãnh đạo của Đảng tác động trực tiếp đến hoạt động của tất cả các tổ chức trong hệ thống chính trị, công tác thanh niên "tự phát" sẽ không có chỗ đứng, nhưng các thế lực chống đối chế độ luôn tìm cách lôi kéo thanh niên, tranh giành ảnh hưởng trong thanh niên và tìm cách chuyển hoá thanh niên theo hướng có lợi cho họ. Điều đó càng đòi hỏi cao ở QLNN đối với công tác thanh niên và sự hợp tác chặt chẽ, cộng đồng trách nhiệm của các chủ thể xã hội trong công tác thanh niên. Thực tế trong lịch sử, Nhà nước thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, QLNN đối với công tác thanh niên cũng đã từng bước được thiết lập và tiếp tục hoàn thiện. Sau hơn 30 năm đổi mới đến nay Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách pháp luật quan trọng đối với thanh niên và công tác thanh niên. Đặc biệt, một thay đổi quan trọng là cơ quan chuyên trách QLNN đối với công tác thanh niên đã được xác định và thành lập từ TW tới địa phương. 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên 1.4.1. Các yếu tố khách quan - Các yếu tố về điều kiện kinh tế - xã hội. - Quan điểm của Đảng và Nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên. 14.2. Các yếu tố chủ quan - Các yếu tố về nhận thức và ý chí phấn đấu của thanh niên. - Bên cạnh đó, nhận thức, ý chí phấn đấu và trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên là yếu tố cơ bản và quyết định đến QLNN về công tác thanh niên. 5
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 Trong Chương 1, tác giả đã tập trung làm rõ các nội dung lý luận của quản lý nhà nước về công tác thanh niên, cụ thể: Thứ nhất, luận văn đã đưa ra khái niệm thanh niên và công tác thanh niên, từ đó xác định rõ vị trí, vai trò của thanh niên trong quản lý nhà nước. Thứ hai, luận văn đã làm rõ khái niệm, đặc điểm, nội dung, sự cần thiết quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Thứ ba, luận văn phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Với những nội dung lý luận QLNN về công tác thanh niên, chương 1 là cơ sở cho việc phân tích thực trạng QLNN về công tác thanh niên; từ đó đánh giá những mặt được, chưa được và hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang ở chương 2. 6
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SƠN DƯƠNG, TỈNH TUYÊN QUANG 2.1. Khái quát về thanh niên và điều kiện kinh tế, xã hội có ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang 2.1.1. Điều kiện kinh tế, xã hội huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Sơn Dương là huyện nằm ở phía nam tỉnh Tuyên Quang, tiếp giáp với 3 tỉnh Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Phú Thọ; diện tích tự nhiên là 78.795,1 ha; toàn huyện có 32 xã, 01 thị trấn, 424 thôn, tổ dân phố (01 thị trấn khu vực I, 18 xã khu vực II (06 xã có 19 thôn đặc biệt khó khăn), 10 xã khu vực III (66 thôn đặc biệt khó khăn); tổng dân số toàn huyện có trên 49.600 hộ gia đình, với trên 203.000 người; có 19 dân tộc cùng chung sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm khoảng 50% (chủ yếu là dân tộc Sán Chay, Tày, Sán Dìu, Nùng, Dao...). Kinh tế của huyện có sự chuyển dịch theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ, giảm dần tỷ trọng nông lâm nghiệp trong cơ cấu kinh tế. Thu nhập bình quân đầu người đạt 30 triệu đồng/năm; số hộ nghèo cuối năm 2018 còn 6.450/49.630 hộ, chiếm 13%; số hộ cận nghèo cuối năm 2018 là 6.099/49.630 hộ, chiếm 12,29% tổng số hộ. Tỷ lệ lao động đã qua đào tạo đạt 54%, lao động qua đào tạo nghề đạt 35%. Sơn Dương có tiềm năng lớn về phát triển du lịch lịch sử - sinh thái, tâm linh với tổng số 226 điểm du lịch, điểm di tích lớn nhỏ (trong đó có 44 di tích quốc gia và 80 di tích cấp tỉnh); có Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Tân Trào - Thủ đô Khu giải phóng, Thủ đô Kháng chiến, nơi Trung ương Đảng, Bác Hồ, 13/14 bộ, ban, ngành của Trung ương đã ở và làm việc,... Hàng năm thu hút trên 700.000 lượt khách đến du lịch. Tình hình chính trị của huyện ổn định; hệ thống chính trị được củng cố, kiện toàn thường xuyên, kịp thời từ huyện đến cơ sở; đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân trong huyện ngày càng được nâng lên; an ninh, trật tự an toàn xã hội được duy trì và giữ vững, đồng bào các dân tộc, các tín đồ tôn giáo đều tin tưởng và thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Công tác giảm nghèo, tạo việc làm, đảm bảo an sinh xã hội được quan tâm thường xuyên, đạt kết quả mục tiêu đề ra đã tác động tích cực đến đời sống, tâm lý và thu nhập của nhân dân, trong đó có số đông là thanh niên. 2.1.2. Về tình hình thanh niên huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Hiện nay, toàn huyện Sơn Dương có 41.620 thanh niên (từ 16-30 tuổi), chiếm 21,9% tổng dân số toàn huyện; trong đó, thanh niên dân tộc thiểu số chiếm 48,5%; nữ thanh niên chiếm 47,3%; thanh niên là Đảng viên: 960 người; trong tổ chức Đoàn, Hội: 32.680. Đây là nguồn lực quan trọng, đã và đang có nhiều đóng góp tích cực vào công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, với ý chí tự lực, tự cường, tinh thần đoàn kết thống nhất, thanh niên các dân tộc huyện Sơn Dương luôn tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò xung kích cách mạng, tích cực tham gia công cuộc đổi mới của đất nước, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương. Thanh niên ngày càng có trình độ học vấn cao hơn, năng động, sáng tạo, có khát vọng phấn đấu, vươn lên trong học tập, lao động và công tác; muốn có việc làm ổn định và thu nhập cao... Tuy nhiên, một bộ phận thanh niên còn có biểu hiện thờ ơ, ít quan tâm đến tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của địa phương, của đất nước; sống thực dụng, ích kỷ; không chịu cống hiến, thích hưởng thụ. Trình độ học vấn của thanh niên, đặc biệt là thanh niên vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn thấp, còn thiếu kiến thức, thiếu kỹ năng cần thiết, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển như: trình độ tin học và ngoại ngữ của thanh niên còn thấp, khả năng tự lập, khả năng thích ứng chưa cao. Không ít thanh niên còn 7
thụ động, ỷ lại trông chờ, thiếu ý chí phấn đấu vươn lên, chưa tích cực lao động, học tập và rèn luyện. Một số thanh niên còn vi phạm pháp luật (nhất là vi phạm luật an toàn giao thông) và mắc các tệ nạn xã hội. Một bộ phận thanh niên đã tốt nghiệp đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, các trường dạy nghề nhưng chưa có việc làm. 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang 2.2.1. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các chính sách, chương trình phát triển, các văn bản quy phạm pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên 2.2.1.1. Việc xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, chương trình phát triển thanh niên Căn cứ các văn bản, Nghị quyết của Đảng và hệ thống chính sách, pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về thanh niên và công tác thanh niên; trên cơ sở các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của UBND tỉnh Tuyên Quang và Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình phát triển thanh niên tỉnh Tuyên Quang, Huyện ủy, UBND huyện Sơn Dương đã cụ thể hóa ban hành các văn bản, những chính sách riêng của huyện nhằm phát huy vai trò của thanh niên trong tình hình mới đảm bảo tính thống nhất với các quy định của pháp luật, phù hợp với Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam và các văn bản chỉ đạo của tỉnh. Chỉ đạo tổ chức thực hiện chương trình phát triển thanh niên huyện Sơn Dương; các chính sách giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng thanh niên, chính sách dạy nghề, giải quyết việc làm, chính sách chăm sóc sức khỏe, phát triển thể chất, đời sống văn hóa, tinh thần; chính sách đối với thanh niên yếu thế và thanh niên có hoàn cảnh khó khăn và các chính sách liên quan đến việc xây dựng tổ chức thanh niên, công tác QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương. 2.2.1.2. Việc tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên. Việc tổ chức triển khai thực hiện các Đề án, chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương đã đạt được những kết quả nhất định: Nhận thức của cấp ủy, chính quyền các cấp về thanh niên và công tác thanh niên từng bước được cải thiện. Trình độ học vấn, nghề nghiệp của thanh niên được nâng cao hơn so với trước, tỷ lệ thanh niên tốt nghiệp các cấp học ngày càng tăng; đa số thanh niên có ý thức chủ động tìm kiếm việc làm phù hợp với năng lực, trình độ và điều kiện kinh tế gia đình. Đời sống vật chất và tinh thần, sức khỏe của thanh niên từng bước được cải thiện; chất lượng đội ngũ cán bộ trẻ ngày càng được nâng cao. Từ các chính sách do huyện ban hành, thanh niên Sơn Dương được tạo thêm nhiều cơ hội để học tập, làm việc và vui chơi giải trí lành mạnh, từng bước hạn chế được các tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên. 2.2.1.3. Kết quả khảo sát việc xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các chính sách, chương trình phát triển, các văn bản quy phạm pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên 2.2.2. Thực trạng tổ chức bộ máy quản lý nhà nước và đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên tại huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang 2.2.2.1. Tổ chức bộ máy QLNN về công tác thanh niên huyện Sơn Dương UBND huyện đã ban hành Quyết định số 834/QĐ-UBND ngày 11/10/2012, bổ sung Quyết định số 130/QĐ-UBND ngày 29/4/2010 của UBND huyện Sơn Dương quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Nội vụ huyện, UBND huyện tăng thêm 01 biên chế cho Phòng Nội vụ để trực tiếp theo dõi, tham mưu công tác quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Phòng Nội vụ huyện đã sửa đổi, bổ sung quy chế làm việc, phân công 01 lãnh đạo phụ trách công tác thanh niên và 01 chuyên viên chuyên trách thực hiện nhiệm vụ QLNN về thanh niên. 8
Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh Tuyên Quang, UBND huyện Sơn Dương đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn phân công công chức có đủ phẩm chất năng lực làm đầu mối tham mưu cho thủ trưởng cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện các cơ chế, chính sách đối với thanh niên trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị lập danh sách báo cáo UBND huyện. Tính đến ngày 31/12/2018, có 22 cán bộ, công chức của 09 cơ quan Đảng, đoàn thể; 11 cơ quan chuyên môn thuộc huyện; 02 cơ quan công an, quân sự được UBND huyện phân công thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện. Thực hiện chỉ đạo của UBND huyện, UBND các xã, thị trấn đã phân công 01 công chức Văn phòng - Thống kê trực tiếp tham mưu giúp UBND xã, thị trấn thực hiện nhiệm vụ QLNN về thanh niên. Đến nay, tổng số công chức Văn phòng - thống kê được phân công trực tiếp tham mưu công tác QLNN về thanh niên là 33 người. 2.2.2.2. Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên tại huyện Sơn Dương Khi đã có bộ máy tổ chức ổn định thì vấn đề nguồn lực con người là ưu tiên hàng đầu. Huyện ủy, UBND huyện Sơn Dương đã có những chỉ đạo đối với việc nâng cao nhận thức, năng lực và trình độ cho đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên trên địa bàn huyện. Cụ thể như sau: Để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cán bộ, công chức làm công tác thanh niên, năm 2015, UBND huyện đã cử 03 cán bộ, công chức làm công tác thanh niên cấp huyện (01 Phó Chủ tịch UBND huyện, 01 phó Trưởng phòng Nội vụ, 01 chuyên viên Phòng Nội vụ), 33 Chủ tich (hoặc Phó Chủ tịch) UBND xã, thị trấn tham gia lớp tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý nhà nước về công tác thanh niên do Sở Nội vụ tổ chức, chỉ đạo UBND các xã, thị trấn cử 33 công chức Văn phòng - Thống kê đăng ký tham gia lớp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý nhà nước về công tác thanh niên do Sở Nội vụ tổ chức; năm 2016, cử 36 cán bộ, công chức, gồm: 01 Phó Trưởng phòng Nội vụ, 01 chuyên viên QLNN về công tác thanh niên, Bí thư Huyện đoàn và 33 Bí thư đoàn xã của 33 xã, thị trấn tham gia lớp bồi dưỡng do Sở Nội vụ tổ chức; năm 2017, UBND huyện đã cử 20 cán bộ, công chức trẻ dưới 30 tuổi thuộc các xã đặc biệt khó khăn của huyện, tham gia Lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý nhà nước; năm 2018, UBND huyện đã cử 18 cán bộ, công chức trẻ dưới 30 tuổi thuộc các xã đặc biệt khó khăn của huyện, tham gia lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý nhà nước cho cán bộ, công chức trẻ ở xã do Sở Nội vụ tổ chức. Các cấp ủy Đảng đã lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn và xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ bổ sung quy hoạch các chức danh cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý có bản lĩnh chính trị, có chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức, tinh thần trách nhiệm đáp ứng yêu cầu thực tiễn của cơ sở. Tính đến thời điểm năm 2018, trong cơ quan hành chính từ cấp huyện đến xã, số cán bộ trong độ tuổi thanh niên được đề bạt, bổ nhiệm làm trưởng phó phòng, phó Chủ tịch, trưởng các đầu ngành ở cấp xã là 58 người; công chức trong độ tuổi thanh niên là 165 người. Đưa vào quy hoạch cán bộ ở giai đoạn tiếp theo của các phòng, ban, cơ quan chuyên môn lực lượng thanh niên chiếm tỉ lệ 30%. Các kỳ thi tuyển công chức, viên chức do huyện tổ chức đều thực hiện tuyển dụng những người trẻ, có năng lực; tiếp nhận và bố trí, đề bạt luôn chú trọng nâng cao tỉ lệ cán bộ trẻ trong cơ quan ở vị trí quản lý chuyên môn. Theo Báo cáo đánh giá tổng kết nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đoàn cấp huyện (nhiệm kỳ 2012-2017) được sự quan tâm của các cấp ủy, tạo điều kiện của chính quyền, các ngành trong xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên từ huyện đến cơ sở đạt chuẩn theo Quy chế cán bộ Đoàn của Ban Bí thư TW Đảng quy định đáp ứng được công tác đoàn kết tập hợp thanh niên trong tình hình mới; đội ngũ Bí thư Đoàn xã, thị trấn đều đáp ứng được nhiệm vụ phân công tạo được niềm tin đối với cấp ủy nên được luân chuyển, điều động, đề bạt, bổ nhiệm giữ các chức vụ chủ chốt ở cơ sở, trong nhiệm kỳ có 19 đồng chí cán bộ Đoàn luân chuyển, điều động cơ sở và chuyển công tác khác. 9
2.2.2.3. Kết quả khảo sát về tổ chức bộ máy quản lý nhà nước và đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên tại huyện Sơn Dương 2.2.3. Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương Việc chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện các chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên, đặc biệt là kiểm tra việc thực hiện Chương trình phát triển thanh niên huyện Sơn Dương đã được UBND huyện, các phòng, ban, UBND các xã, thị trấn trong huyện thực hiện nghiêm túc và hiệu quả. Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên được các cấp chính quyền từ huyện đến cơ sở quan tâm, tuy nhiên đến nay chưa ghi nhận một vụ việc khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm nào trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên của các cơ quan nhà nước trên địa bàn huyện. Nếu có, chỉ là những vụ việc trong nội bộ tổ chức Đoàn được xử lý theo quy định của Điều lệ Đoàn liên quan đến những vi phạm, sai phạm của tổ chức, cá nhân trong công tác Đoàn. Tác giả đã tiến hành khảo sát lấy ý kiến đánh giá của cả hai nhóm về nội dung thanh tra, kiểm tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương. 2.2.4. Công tác quản lý hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương Trong những năm qua, hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên đã được lãnh đạo huyện Sơn Dương đặc biệt quan tâm, tuy nhiên trong các nội dung hợp tác quốc tế về công tác thanh niên đã được Luật Thanh niên xác định, với điều kiện cụ thể của địa phương, huyện Sơn Dương chưa triển khai xây dựng và thực hiện độc lập một chương trình, dự án nào về hợp tác quốc tế về công tác thanh niên mà chủ yếu chỉ thực hiện việc “giao lưu thanh niên; trao đổi thông tin, kinh nghiệm về công tác thanh niên”. Với đặc thù của địa phương, có điểm di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào, và nhiều điểm di tích quan trọng của các Bộ, Ban, Ngành Trung ương, cho nên hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên trên địa bàn huyện chủ yếu là tổ chức đón các đoàn thanh niên, sinh viên các nước trong khu vực và thế giới vào huyện để tổ chức các hoạt động tình nguyện, an sinh xã hội trên địa bàn, và giao lưu, trao đổi thông tin, kinh nghiệm về công tác thanh niên. Có thể đánh giá hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương tuy có quy mô nhỏ nhưng bước đầu đã mang lại kết quả tích cực; góp phần thực hiện công tác ngoại giao nhân dân. Tuy nhiên, trình độ ngoại ngữ, kỹ năng hội nhập quốc tế của thanh niên Sơn Dương vẫn còn một số hạn chế nhất định. Tác giả tiến hành khảo sát trên nhóm cán bộ Đoàn, Hội và đoàn viên, thanh niên về nội dung này. 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang 2.3.1. Những ưu điểm - Các cấp ủy Đảng, chính quyền huyện Sơn Dương đã dành nhiều sự quan tâm đến thanh niên và công tác thanh niên trên địa bàn, đến sự phát triển của tổ chức thanh niên và thiếu nhi. - Công tác đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên từng bước được chú trọng. - Các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị- xã hội đã tích cực triển khai thực hiện Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam, giai đoạn 2011 - 2020, Chương trình phát triển thanh niên huyện Sơn Dương, giai 10
đoạn 2012 - 2020 và các chính sách đối với thanh niên; có kiểm tra, giám sát, sơ kết và rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện công tác thanh niên. - Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên được quan tâm, đẩy mạnh. - Các thiết chế văn hóa, thể thao đối với thanh niên đã từng bước được quan tâm, đầu tư xây dựng phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của huyện, góp phần xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, tạo điều kiện cho thanh niên rèn luyện nâng cao thể chất, văn hóa tinh thần để phát triển toàn diện. - Quản lý hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên được chú trọng thực hiện ở nội dung “giao lưu thanh niên; trao đổi thông tin, kinh nghiệm về công tác thanh niên” bước đầu đã mang lại kết quả tích cực, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ đối ngoại nhân dân. 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân 2.3.2.1. Hạn chế Thứ nhất, cấp ủy, chính quyền một số cơ sở chưa hiểu hết nhiệm vụ QLNN về thanh niên, chưa thực sự quan tâm chỉ đạo thực hiện quyết liệt và đồng bộ. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong quá trình QLNN về công tác thanh niên có lúc không chặt chẽ. Thứ hai, việc tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, chương trình phát triển thanh niên và công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương có nội dung chưa thật sự hiệu quả. Công tác thống kê, nắm bắt, đánh giá tình hình thanh niên chưa được tiến hành thường xuyên, thiếu chính xác. Công tác dự báo còn hạn chế. Thứ ba, trong một thời gian dài, nhiệm vụ QLNN về công tác thanh niên được hiểu và thực tế là được “khoán” cho các tổ chức thanh niên (xem đây là hoạt động của Đoàn, Hội). Thứ tư, đội ngũ cán bộ, công chức làm nhiệm vụ QLNN về công tác thanh niên phần lớn là kiêm nhiệm, mới được phân công, giao đảm nhận thêm nhiệm vụ này, chưa có thực tiễn, thiếu kinh nghiệm về công tác thanh niên. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên chưa thường xuyên; chưa đáp ứng nhu cầu công việc. Việc quy hoạch, bồi dưỡng, bổ nhiệm đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên và QLNN về công tác thanh niên tại một số địa phương chưa được quan tâm đúng mức. Thứ năm, việc thanh tra, kiểm tra, giám sát thực hiện các chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên chưa được tiến hành thường xuyên. Việc kiểm tra mới chỉ dừng ở việc đôn đốc các địa phương, đơn vị triển khai thực hiện các Đề án, chính sách và các nhiệm vụ QLNN về công tác thanh niên mà ít phát hiện được những vi phạm, hạn chế và những khó khăn, vướng mắc. 2.3.2.2. Nguyên nhân của hạn chế Một là, hệ thống chính sách, pháp luật từ TW về công tác thanh niên đang trong quá trình hoàn thiện. Hai là, do trong thời gian dài, chính quyền huyện Sơn Dương và cấp cơ sở không có cơ quan hay cán bộ chuyên trách, tham mưu nhiệm vụ QLNN về công tác thanh niên. Ba là, công tác tuyên truyền, phổ biến các chính sách, pháp luật liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên mặc dù có triển khai nhưng kết quả còn hạn chế. Bốn là, nhận thức của một số cán bộ cấp ủy, công chức trên địa bàn huyện Sơn Dương về vị trí, vai trò của thanh niên, công tác thanh niên và QLNN về công tác thanh niên chưa đầy đủ, thiếu tính toàn diện. Năm là, hoạt động của tổ chức Đoàn Thanh niên từ huyện đến cơ sở chưa đáp ứng kịp thời trước sự biến đổi nhanh của tình hình thanh niên. Sự tham gia của Đoàn Thanh niên các cấp trong việc đề xuất xây dựng và triển khai thực hiện chính sách thanh niên chưa thật sự hiệu quả; việc giám sát thực hiện các chính sách thanh niên chưa rõ nét. Sáu là, do điều kiện kinh tế- xã hội của huyện còn rất nhiều khó khăn, ngân sách dành cho công tác thanh niên còn hạn chế. 11
TIẺU KẾT CHƯƠNG 2 Trong chương 2, luận văn đã khái quát thực trạng QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Có thể nhận thấy, QLNN đối với công tác thanh niên đã được Trung ương và địa phương quan tâm, từng bước xác lập và thể chế hóa thông qua việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách, hình thành cơ quan quản lý và phân công cán bộ phụ trách nhiệm vụ QLNN về công tác thanh niên. Sự quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền cùng với các cơ quan, ban ngành trong huyện đã chứng minh QLNN về công tác thanh niên ngày càng có vai trò quan trọng trong chiến lược và chính sách phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện. Tuy nhiên trên thực tế, QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang vẫn còn bộc lộ một số hạn chế so với yêu cầu thực tiễn như: việc tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, chương trình phát triển thanh niên và công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương có nội dung còn lúng túng, chưa thật sự hiệu quả; sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong quá trình QLNN về công tác thanh niên có lúc không chặt chẽ; đội ngũ cán bộ, công chức làm nhiệm vụ QLNN về công tác thanh niên phần lớn là kiêm nhiệm, thay đổi thường xuyên nên còn nhiều hạn chế trong tham mưu, đề xuất; việc thanh tra, kiểm tra, giám sát thực hiện các chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên chưa được tiến hành thường xuyên… Những hạn chế trên do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, cần phải tiếp tục được nghiên cứu có những giải pháp để nâng cao hiệu quả QLNN về công tác thanh niên trong thời gian tới. Việc phân tích, đánh giá thực trạng QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang ở chương 2 là cơ sở cho việc định hướng và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang ở chương 3. 12
Chương 3 QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SƠN DƯƠNG, TỈNH TUYÊN QUANG 3.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác thanh niên Thứ nhất, Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước. Thứ hai, chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên thành lớp người “vừa hồng, vừa chuyên” theo tư tưởng Hồ Chí Minh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quan trọng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, gia đình, nhà trường và xã hội. Thứ ba, Đảng lãnh đạo công tác thanh niên và trực tiếp lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước. Đảng đề ra đường lối, chủ trương định hướng cho thanh niên hành động; xác định các chuẩn mực cho thanh niên phấn đấu; xây dựng các tấm gương điển hình tiêu biểu cho thanh niên học tập và noi theo. Thứ tư, Nhà nước quản lý thanh niên và công tác thanh niên; thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về thanh niên và công tác thanh niên thành pháp luật, chính sách, chiến lược, chương trình hành động và cụ thể hóa trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh hằng năm của các cấp, các ngành. Thứ năm, sự nỗ lực học tập, rèn luyện và phấn đấu không ngừng của thanh niên theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là yếu tố quan trọng để xây dựng thế hệ thanh niên thời kỳ mới. Mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên là nội dung quan trọng của công tác Đoàn để giáo dục, bồi dưỡng, động viên và phát huy vai trò thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 3.2. Dự báo tình hình thanh niên huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới Xác định thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng, có vị trí quan trọng, sức sáng tạo và tiềm năng to lớn trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ an ninh Tổ quốc, các cấp ủy Đảng, Chính quyền từ huyện đến cơ sở luôn quan tâm, tạo điều kiện để thanh niên phát triển; đa số thanh niên Sơn Dương có thái độ và ý thức chính trị tốt, có đạo đức, có tri thức, sức khoẻ, có ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, sẵn sàng xung kích tham gia phát triển kinh tế - xã hội, tình nguyện vì cộng đồng; sống có trách nhiệm với gia đình và xã hội; tích cực tham gia các hoạt động do Đoàn, Hội tổ chức. Tuy nhiên, với sự chuyển đổi nhanh của cơ cấu kinh tế và quá trình hội nhập quốc tế, thanh niên Sơn Dương đang đứng trước nhiều khó khăn thách thức đó là: trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức kinh tế, quản lý, ý thức chấp hành pháp luật của thanh niên nhìn chung còn thấp. Lao động chưa qua đào tạo, tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm hoặc thu nhập không ổn định, một bộ phận thanh niên còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại, ngại khó, ngại khổ, tình trạng thanh niên nông thôn đi làm ăn xa, đi lao động trái phép đã có những ảnh hưởng nhất định đến hiệu quả QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện. Trong thời gian tới, hòa bình, hợp tác và phát triển trên thế giới vẫn là xu thế chính. Dự báo kinh tế nước ta đang trên đà phục hồi tốc độ tăng trưởng; kinh tế của tỉnh và của huyện tiếp tục tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp - xây dựng, giảm tỷ trọng nông, lâm nghiệp. 13
Sự dịch chuyển cơ cấu kinh tế kéo theo sự dịch chuyển cơ cấu lao động trẻ; tỷ lệ thanh niên đang tăng dần ở khu vực thành thị, giảm dần ở khu vực nông thôn; sự phát triển của công nghệ thông tin, internet và mạng xã hội tác động mạnh mẽ tới lối sống của thanh niên. Yêu cầu về giáo dục truyền thống, giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, trình độ, tay nghề, kỹ năng, kiến thức, khả năng hội nhập đối với thanh niên cao hơn. Đây là những nhiệm vụ quan trọng đặt ra đối với QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới. 3.3. Phương hướng nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thanh niên huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, kết hợp và phát huy đầy đủ vai trò của gia đình, nhà trường, xã hội và các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên. Đặc biệt là công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, quan tâm chú trọng xây dựng môi trường xã hội lành mạnh để thanh niên rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành. Hai là, phát huy vai trò tích cực của thanh niên và các tổ chức thanh niên, nhất là Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong việc triển khai thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên. Tăng cường sự hỗ trợ của cấp ủy Đảng, Chính quyền các cấp và huy động mọi nguồn lực xã hội để thực hiện có hiệu quả các chính sách, chương trình phát triển thanh niên. Tạo điều kiện cho mỗi thanh niên có cơ hội được rèn luyện, cống hiến và trưởng thành, đóng góp công sức xây dựng huyện Sơn Dương ngày càng phát triển, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ba là, tập trung các giải pháp triển khai thực hiện có hiệu quả và đề xuất điều chỉnh bổ sung các chính sách, pháp luật hiện hành của Nhà nước, các chính sách, quy định của tỉnh, của huyện về thanh niên và công tác thanh niên, nhằm xây dựng, bồi dưỡng thế hệ thanh niên phát triển toàn diện, giàu lòng yêu nước, có lý tưởng và đạo đức cách mạng, có ý thức công dân; có trình độ học vấn, có nghề nghiệp và việc làm; có văn hóa, sức khỏe, kỹ năng sống và ý chí vươn lên. Chú trọng các chính sách đào tạo nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, hội nhập quốc tế gắn với giải quyết việc làm, tăng thu nhập, hưởng thụ văn hoá, vui chơi, giải trí của thanh niên. 3.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang 3.4.1. Rà soát, hoàn thiện, ban hành, thực hiện các chính sách, pháp luật liên quan đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên Hoàn thiện và thực hiện tốt chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật, chương trình phát triển thanh niên, trước hết cần tập trung vào sửa đổi, bổ sung Luật Thanh niên 2005 và Nghị định hướng dẫn thi hành một số Điều của Luật Thanh niên. Luật Thanh niên được Quốc hội khóa XI ban hành vào ngày 29/11/2005 và có hiệu lực thi hành vào ngày 01/7/2006. Chính phủ đã ban hành Nghị định số 120/2007/NĐ- CP Hướng dẫn thi hành một số Điều của Luật Thanh niên. Tuy nhiên, từ thực tiễn hoạt động QLNN về công tác thanh niên cho thấy, đến nay Luật Thanh niên và Nghị định số 120/2007/NĐ-CP chưa thực sự đi vào cuộc sống, các quy định của Luật Thanh niên năm 2005 chưa đầy đủ và toàn diện các nội dung, chỉ mới quy định về nội dung, trách nhiệm QLNN về công tác thanh niên mà chưa quy định về cơ quan QLNN về công tác thanh niên, vì vậy, cần có quy định về vấn đề này trong Luật Thanh niên sửa đổi, bổ sung; quy định rõ vai trò, trách nhiệm và mối quan hệ của cơ quan QLNN về công tác thanh niên với Ủy ban quốc gia về thanh niên, với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Cần tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn; sớm ban hành các quy định về chế độ, chính sách 14
phát huy vai trò của thanh niên trong giai đoạn mới nhằm cụ thể hóa chính sách, xác định rõ cơ chế, nguồn lực để các chính sách, pháp luật đó được thực hiện trong thực tế. Việc thường xuyên rà soát các chính sách, các văn bản pháp luật đã có; điều chỉnh, bổ sung ban hành những văn bản pháp luật còn thiếu liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với việc nâng cao hiệu quả QLNN về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương. Vì vậy, UBND huyện cần thường xuyên rà soát việc ban hành, thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, các chính sách về thanh niên và chỉ đạo xây dựng, triển khai thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên trên địa bàn huyện; đồng thời hướng dẫn, đôn đốc việc triển khai thực hiện nhiệm vụ QLNN về công tác thanh niên của các ban, ngành, địa phương, tăng cường kiểm tra, định kỳ đánh giá kết quả thực hiện để báo cáo, tham mưu, đề xuất kịp thời. Chú trọng điều chỉnh, bổ sung, xây dựng chính sách đối với thanh niên trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, lĩnh vực lao động việc làm, chính sách thu hút, phát huy tài năng trẻ và các chính sách phát huy lực lượng thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tiến tới hình thành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, chính sách thanh niên toàn diện, đồng bộ, thống nhất. Các ban, ngành, UBND các xã, thị trấn, căn cứ chức năng, nhiệm vụ của mình trong việc xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật cho thanh niên; định kỳ rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện các chính sách, pháp luật liên quan đến thanh niên làm cơ sở đề xuất việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách cho phù hợp với thực tiễn, trong đó tập trung xây dựng một số chính sách mang tính đột phá nhằm mục tiêu tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực trẻ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của huyện và việc ưu tiên nguồn lực đầu tư cho thanh niên và phát triển thanh niên cần được UBND huyện quan tâm chỉ đạo thực hiện. Quá trình triển khai Kế hoạch phát triển thanh niên của huyện cần đặc biệt quan tâm tổ chức khảo sát, nghiên cứu, dự báo về tình hình thanh niên của địa phương; xác định các chỉ tiêu, chỉ số về thanh niên và công tác thanh niên của huyện, nhằm tạo cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc triển khai thực hiện các Đề án, chính sách phát triển thanh niên của địa phương, để phát huy tối đa hiệu quả việc thực hiện các Đề án, chính sách nhằm chăm lo, phát huy vai trò, vị trí của thanh niên. Tiếp tục hoàn thiện chính sách, văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, cụ thể đó là: Thứ nhất, đẩy mạnh triển khai các chính sách, pháp luật giáo dục thanh niên. UBND huyện Sơn Dương cần tiếp tục đưa ra các chính sách, chương trình hành động cụ thể, đầu tư thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, giáo dục toàn diện thanh niên về đức, trí, thể, mỹ, để làm sao, mỗi một cơ sở giáo dục là một hệ thống đồng bộ về cơ sở vật chất phục vụ cho giáo dục toàn diện thanh niên. Hiện nay, do hạn chế về nguồn lực và hệ thống cơ sở vật chất, nên hệ thống giáo dục của huyện Sơn Dương mới tập trung nhiều cho việc học nâng cao trình độ học vấn, chưa quan tâm thỏa đáng đến giáo dục đạo đức, ý thức chấp hành pháp luật, giáo dục thể chất, giáo dục thẩm mỹ, âm nhạc, hội họa; hệ thống cơ sở vật chất phục vụ cho nghiên cứu, sáng tạo của học sinh trong các trường học cũng rất hạn chế… Bên cạnh đó, huyện Sơn Dương cũng cần nhanh chóng đầu tư xây dựng trường Trung học phổ thông chuyên, tạo điều kiện tốt nhất cho các học sinh xuất sắc được tiếp cận các phương pháp dạy học tiên tiến, với đội ngũ giáo viên giỏi để từ đó tạo thành mô hình học tập và nhân rộng ra toàn huyện… Đối với chính sách phát triển giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số, cần thực hiện tốt việc bảo vệ và phát triển các ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số, đồng thời đẩy mạnh chính sách đào tạo đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, chính sách luân chuyển giáo viên về công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số. 15
Thanh niên là lực lượng nòng cốt, là thế hệ kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Vì vậy, giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, đào tạo thanh niên thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa hồng, vừa chuyên như lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhiệm vụ cần thiết trong mọi thời đại và cấp bách hiện nay; trong đó giáo dục pháp luật, trang bị kiến thức pháp luật cho thanh niên là nhiệm vụ không thể thiếu trong việc bồi dưỡng, phát triển thanh niên. Thứ hai, đảm bảo việc thực hiện các chính sách, pháp luật lao động, việc làm cho thanh niên Huyện Sơn Dương cần đẩy mạnh việc thực hiện các chính sách cho thanh niên vay vốn phát triển sản xuất, vay vốn để đi lao động có thời hạn ở nước ngoài, khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng, phát triển cơ sở dạy nghề đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của huyện. Huyện cần có cơ chế khuyến khích các cơ quan, tổ chức hoạt động tư vấn về nghề miễn phí cho thanh niên. Xuất phát từ những bất cập trong cơ cấu lao động xã hội, trong đào tạo nghề, trong phân bổ lao động xã hội, trong kỹ năng thực hành nghề,v.v… trong những năm trước mắt, huyện Sơn Dương cần đẩy mạnh thực hiện tốt chính sách cụ thể thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn, tạo điều kiên cho thanh niên nông thôn có việc làm, thu nhập và làm giàu ngay ở nông thôn, giảm áp lực cho các thành phố, thị xã trước sự chuyển dịch lao động từ nông thôn ra thành phố. Huyện Sơn Dương nên có chính sách khuyến khích sự liên kết giữa khu vực doanh nghiệp với khu vực đào tạo, thậm chí tạo điều kiện và khuyến khích để các doanh nghiệp lớn, các tập đoàn kinh tế lập các cơ sở đào tạo của mình để đào tạo người lao động, đảm bảo thanh niên sau khi được đào tạo đều có việc làm phù hợp với chuyên ngành được đào tạo. Thứ ba, thực hiện tốt các chính sách, pháp luật chăm sóc sức khỏe, dân số, hôn nhân, gia đình, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho thanh niên UBND huyện Sơn Dương cần khuyến khích các hình thức tổ chức thi đấu thể dục thể thao quần chúng; có chính sách và biện pháp phát triển thể thao thành tích cao; xây dựng lực lượng thể thao chuyên nghiệp; khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia đào tạo và bồi dưỡng tài năng thể thao; tạo điều kiện cho vận động viên học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn, lập thành tích xuất sắc trong thi đấu thể thao. Cần đầu tư xây dựng các công trình thể dục thể thao chủ yếu; đào tạo nhân lực và bồi dưỡng tài năng thể thao; hỗ trợ phát triển thể dục, thể thao tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và địa bàn có điều kiên kiên kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân đầu tư, tài trợ để phát triển sự nghiệp thể dục, thể thao. Trong phòng chống các bệnh xã hội, phòng chống mại dâm cần thực hiện tốt việc quản lý lao động, đẩy mạnh tuyên truyền không sử dụng người lao động dưới 18 tuổi làm những công việc ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thể lực, trí lực và nhân cách của họ; tổ chức học tập, giáo dục đạo đức, lối sống; tổ chức dạy nghề, lao động sản xuất và hướng nghiệp. Về vệ sinh an toàn thực phẩm, huyện Sơn Dương cần có chính sách và biện pháp để bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe của con người; thường xuyên tăng cường kiểm tra, giám sát phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm, chú trọng quản lý tại các điểm trường học, bệnh viên, nhà ăn công nhân…Ngoài ra, huyện Sơn Dương cần đẩy mạnh thực hiện các chính sách chăm sóc sức khỏe sinh sản, phát triển thể lực, thể chất thanh niên, giáo dục dân số, giáo dục giới tính và sức khỏe cộng đồng,v.v… Thực tế cho thấy, các chính sách, luật pháp trên đây cơ bản đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe thanh niên trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, dưới tác động của nhiều nguyên nhân, áp lực trong học tập, trong lao động, nhất là lao động trí óc, do môi trường sống…, nên bên cạnh sức khoẻ thể chất còn hạn chế, 16