Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đất nông nghiệp tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên
lượt xem 4
download
Mục đích của luận văn nhằm hệ thống hóa lý luận quản lý nhà nước về đất nông nghiệp. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp chính tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên trên phương diện kinh tế, xã hội và môi trường. Đề xuất những giải pháp trong công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp hợp lý tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đất nông nghiệp tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN KIM THANH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN TUY AN, TỈNH PHÚ YÊN Chuyên ngành Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK - NĂM 2018
- Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. LƯƠNG MINH VIỆT Phản biện 1:………………………………………………………………. ……………………………………………………………….. Phản biện 2:………………………………………………………………. ……………………………………………………………….. Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số:… - Đường…………… - Quận……………… - TP……………… Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 201... Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
- MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Đất nông nghiệp có vai trò và ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội. Tuy An là địa phương nằm ở phía bắc của tỉnh Phú Yên, có tài nguyên đất đai phong phú và đa dạng, diện tích đất sản xuất nông nghiệp của huyện là 15.845 ha, chiếm 65,01% đất nông nghiệp. Công tác quản lý nhà nước đối với đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Tuy An thời gian qua được chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm và đã mang lại những kết quả tích cực như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp cho 100 % diện tích, đã tiến hành lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất 5 năm và hàng năm để làm căn cứ quản lý, sử dụng có hiệu quả đất nông nghiệp,...Bên cạnh những kết quả đạt được thì cũng gặp nhiều khó khăn như thực tế sản xuất chưa đúng với quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, nhiều loại cây trồng có diện tích sản xuất vượt như cây sắn, cây lúa, cây cao su, cây tiêu, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng còn chậm, tình trạng tranh chấp đất đai vẫn còn xảy ra, chưa hình thành vùng chuyện canh sản xuất cây trồng chính mang lại tính chất hàng hóa,... Nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đảng bộ huyện Tuy An, nhiệm kỳ 2015-2020; trong đó, tập trung thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp huyện nhà với mục tiêu nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững trên một đơn vị diện tích đất sản xuất, sớm hình thành các vùng chuyên canh cây trồng có thế mạnh của địa phương như cây lúa, cây bắp, cây mía, cây đậu xanh và cây rau màu; hình thành các chuỗi sản phẩm từ sản xuất đến tiêu thụ; sớm hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, phấn đấu đến năm 2020, toàn huyện có ít nhất 50% xã đạt chuẩn nông thôn mới. Để đạt được những mục tiêu này, thì công tác quản lý nhà nước đối với đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Tuy An là một trong những giải pháp rất quan trọng. Do đó, tôi chọn thực hiện đề tài “Quản lý nhà nƣớc về đất nông nghiệp tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên” làm luận văn nghiên cứu thạc sĩ của mình. 1
- 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2.1. Những nghiên cứu liên quan đến đề tài trong nước 2.2. Những nghiên cứu liên quan đến đánh giá đất và việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên thế giới. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Đề xuất những định hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả Quản lý Nhà nước về đất nông nghiệp tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. - Nhiệm vụ: Hệ thống hóa lý luận quản lý nhà nước về đất nông nghiệp. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp chính tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên trên 3 phương diện kinh tế, xã hội và môi trường. Đề xuất những giải pháp trong công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp hợp lý tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tƣợng nghiên cứu: Quản lý Nhà nước về đất nông nghiệp và các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp chính tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. - Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi không gian: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu trên các loại đất sản xuất nông nghiệp của huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, với các xã đại diện cho 3 vùng sinh thái của huyện, đó là: - Xã An Ninh Đông (xã ven biển) - Xã An Thạch (xã đồng bằng) - Xã An Lĩnh (xã miền núi) + Phạm vi thời gian: Số liệu thứ cấp dùng để nghiên cứu được sử dụng trong khoảng thời gian từ năm 2012 - 2016. + Phạm vi nội dung: Quản lý Nhà nước về đất nông nghiệp đại diện 3 xã của huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận luân * Phương pháp điều tra thu thập thông tin, số liệu - Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp - Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp * Phương pháp chọn điểm nghiên cứu: * Phương pháp phân tích thống kê, xử lý và tổng hợp số liệu * Phương pháp phân tích tổng hợp và đánh giá các chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng đất 2
- 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý Nhà nước đối với đất nông nghiệp. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về đất nông nghiệp tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên . Chương 3: Phương hướng và giải pháp công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp tại huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI ĐẤT NÔNG NGHIỆP 1.1. Tổng quan về quản lý nhà nƣớc về đất nông nghiệp 1.1.1. Nông nghiệp và vai trò của nông nghiệp trong nền kinh tế quốc dân 1.1.1.1. Khái niệm về đất nông nghiệp 1.1.1.2. Phân loại đất nông nghiệp 1.1.1.3. Đặc điểm chủ yếu của đất nông nghiệp 1.1.1.4. Vai trò và ý nghĩa của đất đai đối với sản xuất nông nghiệp 1.1.2. Sử dụng đất và những quan điểm sử dụng đất bền vững 1.1.2.1. Sử dụng đất và những nhân tố ảnh hưởng đến sử dụng đất 1.1.2.2. Quan điểm sử dụng đất bền vững 1.1.2.3. Quan điểm xây dựng định hướng 1.1.2.4. Những tiêu chí và chỉ tiêu cơ bản để đánh giá hệ thống sử dụng đất bền vững ở Việt Nam 1.1.3. Hiệu quả và tính bền vững trong sử dụng đất nông nghiệp 1.1.3.1. Khái quát về hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp * Hiệu quả kinh tế * Hiệu quả xã hội * Hiệu quả môi trường 1.1.3.2. Sự cần thiết phải đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp 1.1.3.3. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp 1.2. Nội dung Quản lý Nhà nƣớc về đất nông nghiệp 1.2.1. Hệ thống hóa lý luận Quản lý Nhà nước về đất nông nghiệp Quản lý đất đai là trách nhiệm của Nhà nước, quyền năng này được Nhà nước thực hiện trực tiếp bằng việc xác lập các chế độ pháp lý về quản lý và sử dụng đất đai. Nhà nước quản lý đất đai thông qua 3
- hệ thống các cơ quan quản lý đất đai do Nhà nước thành lập ra và tổ chức dịch vụ công về đất đai được thành lập và hoạt động theo quy định của Chính phủ. Hoạt động trên thực tế của các cơ quan nhà nước nhằm bảo vệ và thực hiện quyền sở hữu nhà nước về đất đai rất phong phú và đa dạng, bao gồm 15 nội dung đã quy định ở Điều 22, Luật Đất đai 2013 như sau: - Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện văn bản đó. - Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính. - Khảo sát, đo đạc, lập bản đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất; điều tra, đánh giá tài nguyên đất; điều tra xây dựng giá đất. - Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. - Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất. - Quản lý việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất. - Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. - Thống kê, kiểm kê đất đai. - Xây dựng hệ thống thông tin đất đai. - Quản lý tài chính về đất đai và giá đất. - Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. - Thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai. - Phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai. - Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai. - Quản lý hoạt động dịch vụ về đất đai. 1.2.2. Quy hoạch kế hoạch sử dụng đất 1.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý + Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất + Tổ chức phát triển quỹ đất + Tổ chức hoạt động dịch vụ trong quản lý, sử dụng đất đai 4
- + Trách nhiệm quy định điều kiện và thủ tục cấp phép hoạt động, đăng ký hoạt động dịch vụ trong quản lý, sử dụng đất đai nhƣ sau: 1.2.3. Các văn bản quản lý Nhà nước về nông nghiệp 1.2.4. Kiểm tra về việc sử dụng đất nông nghiệp 1.3. Kinh nghiệm ở một số địa phƣơng và bài học kinh nghiệm 1.3.1. Những nghiên cứu liên quan đến đánh giá đất và việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên thế giới * Tình hình nghiên cứu ở một số nước Trung Quốc Thái Lan Philippin 1.3.2. Những nghiên cứu liên quan đến đánh giá đất và việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ở Việt Nam * Các công trình nghiên cứu phân vùng, quy hoạch, đánh giá đất * Các công trình nghiên cứu hệ thống nông nghiệp, hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp Kết luận Chƣơng 1 Nội dung Chương 1 về cơ sở khoa học về quản lý nhà nước đối với đất nông nghiệp đã khái quát về cơ sở lý luận và thực tiễn các nghiên cứu có liên quan đến đất nông nghiệp. Qua đó thể hiện tầm quan trọng của đất nông nghiệp trong phát triển kinh tế xã hội ở địa phương; ngoài ra, phần cơ sở lý luận cũng đã nêu ra được những quy định trong công tác quản lý đất nông nghiệp. Từ đó, làm cơ sở đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp với quy định pháp luật. Tổng kết Chương 1 5
- Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẤT NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN TUY AN, TỈNH PHÚ YÊN 2.1. Khái quát và đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế -xã hội của huyện Tuy An 2.1.1. Điều kiện tự nhiên 2.1.1.1. Vị trí địa lý Huyện Tuy An là huyện ven biển của tỉnh Phú Yên, vừa có đồng bằng vừa có miền núi với tổng diện tích tự nhiên 41.080,10ha. Ranh giới hành chính huyện được chia thành 16 xã, thị trấn. - Toạ độ địa lý: + 13008’20’’ - 13022’30’’ độ vĩ Bắc. + 109005’10’’ - 109021’24’’ độ kinh Đông. - Vị trí tiếp giáp: + Phía Bắc giáp Thị xã Sông Cầu và phía Tây Bắc là huyện Đồng Xuân. + Phía Nam giáp thành phố Tuy Hòa và huyện Phú Hòa. + Phía Đông giáp với Biển Đông. + Phía Tây giáp huyện Đông Xuân và huyện Sơn Hòa. Hình 2.1. Vị trí địa lý của huyện Tuy An 2.1.1.2. Địa hình, địa mạo Tuy An nằm về hướng Đông của dãy Trường sơn, địa hình phân bổ phức tạp có nhánh tách ra chạy ra hướng Đông và ra sát biển tạo thành các dốc đèo và chia cắt những đồng bằng hẹp. 6
- 2.1.1.3. Khí hậu 2.1.1.4. Địa chất thủy văn và tài nguyên nước 2.1.1.5. Tài nguyên đất 2.1.1.6. Tài nguyên rừng 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 2.1.2.1. Kinh tế Từ năm 2012 - 2016 UBND huyện Tuy An đã thực hiện việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp, đã tiến hành nhiều biện pháp để phát triển sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ thương mại. Trong giai đoạn này kimh tế của huyện tăng trưởng bình quân hàng năm là 13,5%. Nhìn chung việc thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng đều theo đúng định hướng quy hoạch của huyện, người nông dân có thể chủ động chuyển đổi một số diện tích sản xuất nông nghiệp không hiệu quả sang trồng các loại cây có hiệu quả như cây bông vải,… 2.1.2.2. Xã hội a. Dân số Năm 2016, dân số toàn huyện khoảng 132.335 người. Mật độ dân số trung bình 319 người/km2, tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên năm 2016 là 1,22%. b. Lao động Lao động làm việc trong ngành nông - lâm nghiệp thủy sản có 59.624 người; ngành thương mại, ngành công nghiệp xây dựng 5.330 người, dịch vụ 20.037 người. Số lao động trong khu vực Nhà nước 3.495 người. c. Dân tộc, tôn giáo d. Cơ sở hạ tầng 2.2. Khái quát tình hình sử dụng đất trên địa bàn huyện Đất đai nằm trong nhóm tài nguyên hạn chế của quốc gia và là nguồn lực không thể thiếu của mọi quá trình phát triển. Do vậy, việc sử dụng nguồn tài nguyên đất đai không chỉ ảnh hưởng quyết định đến tương lai phát triển của nền kinh tế đất nước mà còn quyết định sự đảm bảo chính trị - xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái. Tình hình sử dụng đất của huyện Tuy An vẫn chủ yếu tập trung vào đất nông nghiệp và sản xuất nông nghiệp, quỹ đất chưa sử dụng vẫn còn khá lớn. Cụ thể trong đó: - Diện tích đất nông nghiệp: 32.288,70 ha, chiếm 79,20% diện tích đất tự nhiên. 7
- - Diện tích đất phi nông nghiệp: 5.388,0 ha, chiếm 13,20% diện tích đất tự nhiên. - Diện tích đất chưa sử dụng: 3.082,05 ha, chiếm 6,37% diện tích đất tự nhiên. - Diện tích đất có mặt nước ven biển (quan sát):321,20 ha, chiếm 0,8% diện tích tự nhiên. Cơ cấu sử dụng đất của huyện Tuy An năm 2016 được thể hiện qua: Hình 2.2. Cơ cấu sử dụng đất của huyện Tuy An năm 2016 Trước đây, công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện còn bị buông lỏng, việc sử dụng đất còn tùy tiện, không theo quy hoạch, kế hoạch. Một số trường hợp cán bộ địa chính vi phạm nghiêm trọng về công tác quản lý đất đai. Từ khi có Luật Đất đai 2013 đến nay, công tác quản lý đất đai đã có những chuyển biến tích cực, tác động mạnh mẽ đến việc sử dụng đất . Đất đai không những được quản lý chặt chẽ mà còn được bảo vệ, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả và bền vững trên cơ sở khoa học. Tình hình sử dụng đất qua các năm có nhiều diễn biến phức tạp và có sự biến động mạnh giữa các loại đất. Tình hình sử dụng đất của huyện qua các năm được thể hiện qua bảng 3.3. 8
- Bảng 2.3. Tình hình sử dụng đất của huyện Tuy An năm 2012 -2016 Năm Năm Năm Năm Năm Loại đất STT 2012 2013 2014 2015 2016 1 Đất nông nghiệp 33721.6 33636.2 33664.7 33568 32288.7 2 Đất phi nông nghiệp 3955.1 4104.3 4166.7 4287.5 5388 3 Đất chưa sử dụng 3823.3 3759.5 3668.6 3644.5 3082.3 Tổng diện tích 41500 41500 41500 41500 40759 Nguồn: Niêm giám thống kê huyện Tuy An năm 2016 2.2.1. Tình hình sử dụng đất nông nghiệp Tuy An là huyện sản xuất nông nghiệp là chủ yếu, do đó vấn đề sử dụng đất hiệu quả tiết kiệm đất nông nghiệp luôn là một mục tiêu quan trọng. Trong những năm qua diện tích đất nông nghiệp luôn biến động có xu hướng giảm dần (bảng 3.3). Do đó, vấn đề sử dụng đất nông nghiệp như thế nào để đạt hiệu quả cao luôn được huyện quan tâm. Tổng diện tích của đất nông nghiệp là 32.288,7 ha chiếm 79,20% tổng diện tích tự nhiên. Diện tích đất nông nghiệp phân bố không đồng đều giữa các xã, thị trấn trong huyện. Trong đó: * Đất sản xuất nông nghiệp: Tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp là 19.162,1 ha chiếm 47,01% diện tích đất nông nghiệp. Trong đó, diện tích trồng cây hàng năm là 15.662,2 ha, bao gồm đất trồng lúa, đất trồng cỏ, lạc, đậu, ngô,.. Diện tích trồng cây lâu năm là 3.495,9 ha, chủ yếu là trồng cây ăn quả, cây hạt điều,… * Đất lâm nghiệp: Toàn huyện có diện tích lớn nhất với 12.642,9 ha, chiếm 31,02% diện tích đất nông nghiệp. Trong đó diện tích đất rừng sản xuất và đất rừng phòng hộ lần lượt là 11189,9 ha và 1.453,0 ha chủ yếu tập trung ở các xã An Lĩnh, An Xuân, An Thọ, An Nghiệp, An Hòa,… *Đất nuôi trồng thủy sản: Năm 2016 diện tích đất nuôi trồng thủy sản có diện tích rất nhỏ với 483,67 ha, chiếm 1.19 % diện tích đất nông nghiệp. Diện tích nuôi 9
- trồng thủy sản chủ yếu tập trung rải rác trong các xã, thị trấn, trong đó chủ yếu là đất thả cá. *Đất nông nghiệp khác: Diện tích đất này 0,1 ha chiếm 0,0% chủ yếu là diện tích đặc của các trung tâm nghiêncứukhoahọcvềnôngnghiệpnhư:vườnươm,trạigiống,trạichănnuôi,…. Hình 2.3. Cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp của huyện Tuy An giai đoạn 2012 – 2016 * Hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp Nhìn chung, diện tích đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Tuy An đã được bố trí sử dụng phù hợp, thêm vào đó nhân dân Tuy An đã biết ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào đồng ruộng và sản xuất nên việc sử dụng đất sản xuất nông nghiệp của huyện phát huy tương đối tốt, đất đai màu mỡ cho năng suất cao và ổn định, đảm bảo an ninh lương thực cho nhân dân trong huyện. + Sản lượng lương thực bình quân đạt 1.9 tạ/sào. + Hệ số sử dụng đất đạt 2.6 lần. + Thu nhập bình quân/1ha canh tác 68 trđ/ha/năm. Trong những năm qua tình hình sản xuất nông nghiệp của huyện tương đối ổn định đảm bảo an toàn lương thực cho nhân dân trong huyện, đời sống nhân dân được cải thiện. Bên cạnh những kết quả đạt được thì việc sử dụng đất của huyện vẫn còn những mặt tồn tại và hạn chế như: + Sử dụng thuốc trừ sâu và phân hóa học bừa bãi gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường. + Việc đưa giống mới vào sản xuất bước đầu còn gặp nhiều khó khăn. + Một số khâu dịch vụ nông nghiệp còn nhiều bất cập, chưa 10
- đáp ứng kịp thời, đúng lúc. + Diện tích đất sản xuất ở một số khu vực thấp trũng hiệu quả sử dụng còn chưa cao cần có biện pháp chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý hơn nhằm đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Trong những năm tới sản xuất nông nghiệp của huyện phải tiếp tục phát huy những thành tựu đã đạt được, nâng cao hiệu quả sử dụng đất trên 1 ha. 2.2.2. Tình hình sản xuất nông nghiệp huyện Tuy An 2.2.2.1. Tình hình sản xuất trồng trọt a. Cây lúa Sản lượng 39.874 tấn/40.468 tấn, đạt 101,5% kế hoạch, so với cùng kỳ đạt 100,9%. Trong đó: + Vụ Đông Xuân 2015-2016 - Diện tích gieo sạ 2.850 ha/2.862 ha kế hoạch, đạt 99,6% kế hoạch, 99,6% so với cùng kỳ. iảm 12 ha tại đập Đồng Đá, xã An Hiệp do thi công đường giao thông nông thôn ảnh hưởng đến mương dẫn nước, nên các hộ chuyển sang trồng các loại cây khác: ngô, đậu xanh, đậu phụng,... - Năng suất thực thu bình quân đạt: 67,1 tạ/ha, tăng 3 tạ/ha so với cùng kỳ, đạt 104% so kế hoạch và bằng 104,7% so với cùng kỳ. Sản lượng 2.850 tấn, đạt 103,6% so kế hoạch và bằng 104,2% so với cùng kỳ. + Vụ Hè Thu 2016 Lúa Hè Thu 2016, gieo sạ 2.204 ha/2.208 ha, đạt 99,8% kế hoạch, so cùng kỳ đạt 99,3%. Trong đó diện tích thực thu 2.190 ha, năng suất bình quân đạt 62,9 tạ/ha, tăng 2,4 tạ/ha so với cùng kỳ. Tổng sản lượng tương ứng 13.775 tấn. Vụ lúa Hè Thu có 14 ha mất trắng (An Ninh Đông 10 ha, An Xuân 4 ha) do thiếu nước tưới. + Lúa vụ 10-12 Đã gieo được 2.046 ha/2.028 ha, đạt 100,9% kế hoạch, 97,1% so với cùng kỳ. Năng suất ước đạt 37 tạ/ha, sản lượng đạt 7.570 tấn, đạt 100,9% kế hoạch, 97,9% so với cùng kỳ. b. Cây ngô Diện tích gieo trồng 775 ha/750 ha, đạt 103,3% kế hoạch, 102% so với cùng kỳ, năng suất bình quân 43,5 tạ/ha. Sản lượng tương ứng 3.371 tấn. Cây ngô lai được nông dân chú trọng đưa vào sản xuất đạt hơn 75% diện tích ở các vùng chủ động nước tưới như An Dân, An Định, An Nghiệp, thị trấn Chí Thạnh,… 11
- c. Cây sắn (Mì) Diện tích thu hoạch niên vụ 2016 là 560 ha, năng suất bình quân 160 tạ/ha. Sản lượng tương ứng 8.960 tấn. Diện tích trồng mới là 526 ha/560 ha, đạt 93,9% kế hoạch, so với cùng kỳ đạt 93,9%. Hiện nay có 180 ha/526 ha diện tích chậm phát triển và bị chết do khô hạn. Số diện tích cây sắn bị hạn, không trồng được, nông dân chuyển sang trồng ngô, đậu, cây cỏ,… d. Cây mía Diện tích mía thu hoạch niên vụ 2015-2016 là 1.807 ha/1.807 ha kế hoạch, năng suất 550 tạ/ha, sản lượng 99.385 tấn, đạt 91,7% kế hoạch, 89,1% so với cùng kỳ. Diện tích mía trồng cả năm (niên vụ 2015-2016) là 1.815 ha/1.890 ha, đạt 96% kế hoạch, so với cùng kỳ đạt 100,4%. e. Rau các loại Diện tích gieo trồng 1.000 ha/1.000 ha, đạt 100% kế hoạch, so với cùng kỳ đạt 101,8%. Năng suất bình quân đạt 130 tạ/ha. Tổng sản lượng tương ứng là 13.000 tấn. f. Cây đậu các loại Diện tích gieo trồng 1.375 ha/1.400 ha, đạt 98,2% kế hoạch, so với cùng kỳ đạt 99,1%. Năng suất đạt 13,5 tạ/ha. Tổng sản lượng tương ứng là 1.856 tấn. g. Cây lạc ieo trồng được 232 ha/230 ha, đạt 100,9% kế hoạch. So với cùng kỳ đạt 107,4%. Năng suất bình quân 11,2 tạ/ha. Sản lượng đạt 260 tấn. h. Cây vừng (mè) Diện tích trồng 10 ha/20 ha, đạt 50% kế hoạch, so với cùng kỳ đạt 66,7%. Năng suất thực thu bình quân 15 tạ/ha. Tổng sản lượng là 15 tấn. 2.2.2.2. Tình hình sản xuất lâm nghiệp 2.2.2.3. Tình hình sản xuất ngành chăn nuôi 2.2.2.4. Tình hình phát triển các ngành phi nông nghiệp 2.2.2.5. Tình hình chế biến và tiêu thụ sản phẩm Thực trạng chung về thị trường tiêu thụ nông sản của huyện Tuy An là một huyện nằm ở phía Bắc của thành Phố Tuy Hòa. Huyện có địa hình đa dạng tạo nên hệ thống thực vật, sinh vật phong phú, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đa dạng hoá cây trồng, phát triển sản xuất nông - lâm nghiệp như: Lúa gạo, ngô, đậu tương, trâu, bò, dê. Các sản phẩm nông sản tại địa phương chủ yếu được tiêu thụ trên địa bàn 12
- huyện. Hiện nay thị trường tiêu thụ nông sản của huyện Tuy An trong quá trình phát triển ngày càng được hoàn thiện, được chuyên môn hóa theo chức năng, tiết kiệm được thời gian cho cả người sản xuất và người tiêu dùng, nó đóng vai trò kích thích sản xuất, kích thích tiêu dùng tại địa phương. Ở huyện vùng cao các kênh tiêu thụ chủ yếu là các kênh tiêu thụ ngắn, khâu trung gian mỏng và thực hiện chức trách của mình không mấy hiệu quả. Do đó, tiêu thụ nông sản còn xảy ra tình trạng tắc nghẽn, không nhịp nhàng, liên tục. Mặt khác, thị trường tiêu thụ của huyện còn mang tính tự phát. Người nông dân sản xuất ra sản phẩm chủ yếu dành cho tiêu dùng trực tiếp và chỉ một phần đem ra thị trường. Tính tự phát này làm cho số lượng và chất lượng của nông sản không ổn định, thời gian và địa điểm bán cũng không cố định, gây khó khăn cho việc tiêu thụ và chế biến nông sản thường xuyên. 2.2.2.6. Tình hình áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật Hiện nay, phương thức chuyển giao khoa học công nghệ đến nông dân, được áp dụng phổ biến là tổ chức điều tra mô hình sản xuất có hiệu quả trên địa bàn huyện để nhân rộng những mô hình này. Đồng thời, xây dựng mô hình trình diễn ứng dụng khoa học công nghệ tiến bộ để phổ biến cho người dân học hỏi, làm theo. Đây cũng là con đường ngắn nhất đưa kết quả nghiên cứu từ các cơ sở nghiên cứu đến đồng ruộng. 2.2.2.7. Tình hình sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật Qua khảo sát, toàn huyện Tuy An hiện có 20 hộ kinh doanh phân bón, 8 hộ kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) và 12 hộ kinh doanh thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi. Các cơ sở kinh doanh đều được cấp chứng chỉ kinh doanh theo đúng ngành nghề đăng ký và quan tâm đến chất lượng hàng hóa, giá cả của sản phẩm. Phần lớn các cơ sở kinh doanh trên địa bàn huyện đã áp dụng chặt chẽ các quy định của Nhà nước về điều kiện sản xuất kinh doanh, chất lượng, nguồn gốc hàng hóa,... do vậy, công tác bảo quản, giữ gìn và bảo vệ môi trường trong kinh doanh cơ bản được thực hiện nghiêm chỉnh; nhận thức và kỹ năng sử dụng thuốc BVTV, phân bón trong sản xuất và sử dụng thức ăn chăn nuôi, thủy sản của người nông dân được nâng cao; góp phần tiết kiệm chi phí sản xuất, bảo vệ năng xuất cây trồng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường,… Theo số liệu thống kê của Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện Tuy An thì trung bình mỗi năm lượng tiêu thụ phân bón phục vụ 13
- cây trồng khoảng 100.000 tấn phân bón và khoản 50 tấn thuốc BVTV các loại, chủ yếu phục vụ trên cây lúa, cây công nghiệp ngắn ngày. 2.3. Thực trạng quản lý nhà nƣớc về đất nông nghiệp tại huyện Tuy An Đất phục vụ cho việc sản xuất nông nghiệp trên các địa phương đang giảm một cách rõ rệt. Theo hiện trạng sử dụng đất năm 2016( của huyện Tuy An) thì đất nông nghiệp tiếp tục giảm, còn 32.288,70 ha, chiếm 79,20% diện tích đất tự nhiên 5846.73ha (giảm 52 ha so với năm 2015); theo kế hoạch sử dụng đất năm 2017 thì đất nông nghiệp phải thu hồi tiếp 765.31ha (trong đó đất ruộng lúa, lúa màu thu hồi 714.25ha) và tính đến quy hoạch sử dụng đất năm 2020, đất nông nghiệp giảm xuống chỉ còn 28.036,3ha (giảm so với năm 2010 là 1720.03ha). 2.3.1. Tình hình quản lý đất nông nghiệp ở Tuy An hiện nay - Khảo sát, đo đạc, lập bản đồ địa chính Hiện tại, công tác này đang được đẩy nhanh để phấn đấu thực hiện tốt nghị quyết của HĐND huyện khoá 10, kỳ họp thứ 3 về việc tăng cường cấp GCN quyền sử dụng đất năm 2016, quán triệt tinh thần của Luật Đất đai năm 2013, Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ. - Thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất. Công tác thống kê, kiểm kê được thực hiện thường xuyên theo luật định. Công tác này đã đạt được những kết quả nhất định và góp phần vào sự nắm bắt những thay đổi quỹ đất và hiện trạng sử dụng đất. Từ đó làm căn cứ để lập quy hoạch kế hoạch sử dụng đất và phân bổ quỹ đất cho những nhu cầu nhất định của sự phát triển kinh tế xã hội. Phần lớn những trường hợp vi phạm đều đã được xử lý. Các trường hợp trường hợp chuyển nhượng trái phép được xem xét và giải quyết bằng hình thức hợp pháp hoá. Còn những đối tượng lấn chiếm có tranh chấp được giải quyết tại Toà án nhân dân huyện. Tuy nhiên, việc thực hiện những công tác, nhiệmvụ này vẫn còn một số hạn chế như: Việc thanh tra, kiểm tra vẫn còn để sót một số đối tượng vi phạm; một số đơn thư còn chưa được giải quyết thoả đáng, không đảm bảo đúng thời hạn đã để mất lòng tin ở một bộ phận nhỏ dân cư đối với chính quyền; vẫn còn tình trạng giải quyết không hết đơn thư, để tồn đọng; xử lý chưa nghiêm những đối tựơng vi phạm, còn để hiện tượng tái phạm. 14
- 2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế Những hạn chế trong quản lý đất đai trên địa bàn chủ yếu bắt nguốn từ những nguyên nhân sau: Hệ thống pháp luật về đất đai của chúng ta còn nhiều bất cập, chồng chéo, một vấn đề nhiều khi được quy định rất khác nhau tại những văn bản pháp quy khác nhau. Việc phân cấp thực hiện chức năng nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai trong huyện còn chưa hợp lý, chồng chéo về thẩm quyền và chức năng giữa phòng Tài nguyên và môi trường và phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn trong việc quản lý, khai thác, sử dụng đất nông nghiệp. Như vậy đây là sự chồng chéo trong thẩm quyền và chức năng quản lý đã ảnh hưởng không nhỏ đến những hạn chế trong quản lý Nhà nước về đất nông nghiệp. Mặt khác việc quản lý đất đai từ cấp huyện đến cấp xã cũng không được chặt chẽ. Cấp huyện chỉ nắm được thông tin từ các xã, thị trấn thông qua việc báo cáo của cán bộ địa chính cấp xã. Trong khi đó cán bộ địa chính cấp xã lại chỉ thực hiện nhiệm vụ hay báo cáo khi có sự yêu cầu và giao nhiệm vụ của cấp trên. Đội ngũ cán bộ địa chính huyện, xã thị trấn vừa thiếu lại vừa có trình độ chuyên môn hạn chế. Trình độ dân trí, khả năng tiếp cận và hiểu biết về luật đất đai của người dân còn có nhiều hạn chế. Nhiều trường hợp hộ gia đình, cá nhân có vi phạm pháp luật về đất đai nhưng lại không biết là vi phạm và vi phạm ở chỗ nào. Nhiều trường hợp còn đi kiện tụng không đúng nơi, đúng chỗ và sai luật. Ngoài ra hệ thống bản đồ gốc mà các xã , thị trấn trong huyện hiện vẫn sử dụng là những bản đồ cũ. Nguồn kinh phí cho lập quy hoạch kế hoạch, thống kê kiểm kê đất đai , cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn hạn chế và chậm nên đã ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng thực hiện công việc. 2.3.3. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai 2.3.4. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Tuy An + Công chức địa chính xã, thị trấn + Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất huyện + Tổ chức phát triển quỹ đất huyện 15
- 2.3.5. Ban hành văn bản quản lý Nhà nước về đất nông nghiệp 2.4. Đánh giá Quản lý Nhà nước về đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Công tác tuyên truyền và hướng dẫn người sử dụng đất kê khai, đăng ký phải được tiến hành tốt hơn nữa nhằm giảm thiểu số hồ sơ đã kê khai đăng ký không đủ điều kiện, do thiếu giấy tờ hợp lệ hay kê khai không đúng quy định, ghi sai thông tin về thửa đất. iải quyết tốt vấn đề này sẽ mang lại hai lợi ích: Thứ nhất, người sử dụng đất sẽ không mất nhiều thời gian khi thực hiện kê khai, xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhờ thế sẽ khuyến khích người sử dụng đất tự nguyện thực hiện kê khai đăng ký. Thứ hai, đối với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ giảm bớt số lượng hồ sơ thiếu sót cần thẩm định lại cũng như giảm được thời gian xem xét các hồ sơ này. 2.4.1. Những ưu điểm đạt được 2.4.2. Những hạn chế, tồn tại - Cơ sở vật chất thiếu thốn, dẫn đến việc cán bộ tiếp xúc với dân quá nhiều tại phòng làm việc, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc chung và không tránh khỏi những hiện tượng tiêu cực. - Việc quản lý và sử dụng cán bộ hợp đồng tại Văn phòng đăng ký QSDD còn nhiều bất cập, không hiệu quả. Đội ngũ cán bộ hợp đồng chiếm trên 60% cán bộ trong biên chế nhưng việc quản lý và sử dụng cán bộ hợp đồng còn bất cập, hiệu quả chưa cao - Việc xử lý hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận tại Văn phòng đăng ký quyền sở hữu đất còn bất cập, hạn chế, gây bức xúc cho nhân dân, ảnh hưởng đến uy tín của thành phố. Việc trả hồ sơ để bổ sung hoàn thiện còn tùy tiện, thiếu tính khoa học, không đồng nhất. - Chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban ngành. - Trong quá trình thưc hiện công tác, một số đơn vị còn có tình trạng khiếu nại, tranh chấp QSDĐ, ranh giới đã ảnh hưởng đến tiến độ cấp giấy chung. 2.4.3. Nguyên nhân hạn chế a. Cơ cấu tổ chức của phòng Tài nguyên và Môi trường chưa đáp ứng được yêu cầu: b. Công tác quản lý đất đai tại địa bàn xã (thị trấn) chưa được chú trọng c. Trình độ chuyên môn và thái độ làm việc của cán bộ còn thấp d. Nhận thức về pháp luật về đất đai trong cộng đồng chưa cao 16
- 2.5. Các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp tại vùng nghiên cứu Hình 2.4. Vị trí các xã được lựa chọn làm điểm điều tra Tuy An là vùng đất thích hợp với nhiều loại cây trồng nhiều kiểu sử dụng đất, hệ thống cây trồng của huyện rất phong phú và đa dạng. Đất nông nghiệp huyện Tuy An được chia thành 3 vùng chính có địa hình, tính chất đất và tập quán canh tác khác nhau bao gồm: * Tiểu vùng 1: Đất đồi núi * Tiểu vùng 2: Đất đồng bằng phù sa * Tiểu vùng 3: Đất vùng ven biển 2.6. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp tại huyện Tuy An 3 phƣơng diện kinh tế, xã hội, môi trƣờng 2.6.1. Đánh giá về kinh tế + Tiểu vùng 1: Hiệu quả kinh tế của các loại cây trồng trong vùng 1 tương đối cao. Nhóm chuyên màu cho hiệu quả tương đối cao như cây dưa hấu với T T/ha, T T/lao động lần lượt là 80.120,00 nghìn đồng và 165,19 nghìn đồng. Cây lạc cho GTGT là 39.900 nghìn đồng và 154,65 nghìn đồng. Ngô là 34.455 nghìn đồng và 140,06 nghìn đồng. Đậu xanh là 31.760 nghìn đồng và 130,69 nghìn đồng. Các cây cho hiệu quả kinh tế thấp như lúa Hè Thu cho T T/ha, T T/lao động lần lượt là 15.788,50 nghìn đồng và 77,39 nghìn đồng, sắn (Mỳ) là 11.450 nghìn đồng và 224,50 nghìn đồng. + Tiểu vùng 2: Nhóm cây rau màu trong vùng 2 cho hiệu quả kinh tế cao. Điển hình như: Ớt cho T T/ha, T T/lao động lần lượt là 336.000 nghìn đồng và 337,34 nghìn đồng, bí đao cho T T/ha, 17
- T T/lao động lần lượt là 74.700 nghìn đồng và 373,50 nghìn đồng, dưa hấu là 60000 nghìn đồng và 105,63 nghìn đồng, mướp là 58600 nghìn đồng và 390,66 nghìn đồng, đậu xanh là 56800 nghìn đồng và 430,30 nghìn đồng, lạc (đậu phộng) là 50500 nghìn đồng và 235,98 nghìn đồng, dưa chuột là 41250 nghìn đồng và 208,33 nghìn đồng, bí đỏ là 39000 nghìn đồng và 195 nghìn đồng, ngô là 30200 nghìn đồng và 151,75 nghìn đồng. Các cây lương thực cho hiệu quả kinh tế không cao nhưng ổn định như lúa Đông Xuân cho T T/ha, T T/lao động lần lượt là 170,32 nghìn đồng và 135,17 nghìn đồng, lúa Hè Thu là 13020 nghìn đồng và 100,15 nghìn đồng. + Tiểu vùng 3: Các cây trồng trong vùng 3 có hiệu quả kinh tế cũng khá cao. Tuy nhiên với đặc trưng là dưa hấu cho GTGT/ha là 109600 nghìn đồng và T T/lao động là 187,03 nghìn đồng, đậu xanh cho T T/ha là 58950 nghìn đồng và T T/lao động là 453,46 nghìn đồng, lạc (đậu phộng) cho T T/ha là 54000 nghìn đồng và T T/lao động là 270 nghìn đồng, vừng (mè) cho GTGT/ha là 35900 nghìn đồng và T T/lao động là 377,89 nghìn đồng, ngô cho T T/ha là 29747 nghìn đồng và T T/lao động là 139 nghìn đồng. Các cây lương thực cho hiệu quả kinh tế không cao nhưng ổn định như lúa Đông Xuân cho T T/ha, T T/lao động lần lượt là 14700 nghìn đồng và 122,50 nghìn đồng, lúa Hè Thu là 12000 nghìn đồng và 96,74 nghìn đồng. 2.6.1.2. Hiệu quả kinh tế các kiểu sử dụng đất * Tiểu vùng 1: Hệ thống sử dụng đất đa dạng với 5 loại hình sử dụng đất, 17 kiểu sử dụng đất. Cụ thể: 18
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học xã hội và nhân văn: Ảnh hưởng của văn học dân gian đối với thơ Tản Đà, Trần Tuấn Khải
26 p | 789 | 100
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh: Hoạch định chiến lược kinh doanh dịch vụ khách sạn tại công ty cổ phần du lịch - dịch vụ Hội An
26 p | 422 | 83
-
Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ: Hoàn thiện công tác thẩm định giá bất động sản tại Công ty TNHH Thẩm định giá và Dịch vụ tài chính Đà Nẵng
26 p | 504 | 76
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Nghiên cứu thành phần hóa học của lá cây sống đời ở Quãng Ngãi
12 p | 544 | 61
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Hoàn thiện hệ thống pháp luật đáp ứng nhu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay
26 p | 527 | 47
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Cải cách thủ tục hành chính ở ủy ban nhân dân xã, thị trấn tại huyện Quảng Xương, Thanh Hóa
26 p | 342 | 41
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Giải pháp tăng cường huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Dầu khí Toàn Cầu
26 p | 307 | 39
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ kỹ thuật: Nghiên cứu xây dựng chương trình tích hợp xử lý chữ viết tắt, gõ tắt
26 p | 331 | 35
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Xây dựng ý thức pháp luật của cán bộ, chiến sĩ lực lượng công an nhân dân Việt Nam
15 p | 350 | 27
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ luật học: Pháp luật Việt Nam về hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán trong mối quan hệ với vấn đề bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư
32 p | 247 | 14
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu ảnh hưởng của quản trị vốn luân chuyển đến tỷ suất lợi nhuận của các Công ty cổ phần ngành vận tải niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam
26 p | 287 | 14
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra ở Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang
26 p | 228 | 9
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Biện pháp quản lý đổi mới phương pháp dạy học các môn Khoa học xã hội và Nhân văn ở trường trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh Kon Tum
26 p | 108 | 9
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Lý thuyết độ đo và ứng dụng trong toán sơ cấp
21 p | 220 | 9
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Phát triển thương hiệu Trần của Công ty TNHH MTV Ẩm thực Trần
26 p | 100 | 8
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ luật học: Pháp luật về quản lý và sử dụng vốn ODA và thực tiễn tại Thanh tra Chính phủ
13 p | 264 | 7
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Các cấu trúc đại số của tập thô và ngữ nghĩa của tập mờ trong lý thuyết tập thô
26 p | 233 | 3
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu tính chất hấp phụ một số hợp chất hữu cơ trên vật liệu MCM-41
13 p | 201 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn