Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu

Chia sẻ: Nhumbien999 Nhumbien999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận; Phân tích, đánh giá thực trạng, xác định rõ những kết quả đạt được, tồn tại hạn chế và nguyên nhân, đề xuất một số giải pháp nh m hoàn thiện QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu đến năm 2020.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HÀ ĐÌNH THÔNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THAN UYÊN, TỈNH LAI CHÂU Chuyên ngành : Quản lý công Mã số : 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2018 1
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. Bùi Thị Thùy Nhi Phản biện 1: TS Đặng Đình Thanh Phản biện 2: PGS.TS Nguyễn Thị Anh Vân Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Địa điểm: Phòng nhà A, Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia. Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - TP. Hà Nội. Thời gian: vào hồi giờ phút ngày tháng năm 2018. Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia. 2
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Nông nghiệp, nông thôn và nông dân có vai trò to lớn từ trong quá trình lịch sử hình thành quốc gia dân tộc và trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Qua các thời kỳ khác nhau, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chỉ thị, nghị quyết về phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống của người nông dân. Trực tiếp và toàn diện nhất là Nghị quyết số 26-NQ/TW, Hội nghị Trung ương 7, khóa X, về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, trong đó có nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là một chương trình trọng tâm, xuyên suốt nh m thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Hiện nay được triển khai theo quyết định số 1600/QĐ-TTg, ngày 16/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 – 2020 (thay thế các quyết định số 800/QĐ-TTg và số 695/QĐ-TTg). Trong những năm qua huyện Than Uyên được coi là một trong những điểm sáng của tỉnh trong thực hiện chương trình MTQG về xây dựng nông thôn mới của tỉnh Lai Châ5. Đến hết năm 2016 huyện có 03/11 xã (chiếm 27,3%) đạt chuẩn nông thôn mới, có 01 xã đạt từ 15-18 tiêu chí, 07 xã đạt từ 10-14 tiêu chí, bình quân toàn huyện đạt 13,55 tiêu chí trên xã, không có nợ đọng xây dựng cơ bản trong thực hiện chương trình. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được việc triển khai thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới nhất là công tác quản lý đầu tư xây dựng thực hiện chương trình trên địa bàn huyện còn nhiều khó khăn, hạn chế về nguồn vốn đầu tư, năng lực quản lý điều hành của chính quyền cơ sở hạn chế, hiệu quả đầu tư một số công trình chưa cao… 3
Để góp phần thực hiện mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Than Uyên lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2015 – 2020, việc nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng thực hiện thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của huyện trong thời gian tới. Đó là lí do em lựa chọn nghiên cứu đề tài "Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu" làm đề tài luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Khi đặt vấn đề nghiên cứu đề tài này, tác giả đã được tiếp cận, nghiên cứu tham khảo một số công trình khoa học, luận án, luận văn có liên quan đến đề tài ở những góc độ khác nhau. Các công trình nghiên cứu đó đã đề cập đến các vấn đề lý luận chung về quản lý đối với đầu tư xây dựng và quản lý xây dựng nông thôn mới, cũng như thực tiễn triển khai công tác này tại một số địa phương trên cả nước. Tuy nhiên nghiên cứu một cách toàn diện, hệ thống quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu thì chưa có một công trình, đề tài nào đề cập đến. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: nh m hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu. - Nhiệm vụ: Hệ thống hóa cơ sở lý luận; Phân tích, đánh giá thực trạng, xác định rõ những kết quả đạt được, tồn tại hạn chế và nguyên nhân, đề xuất một số giải pháp nh m hoàn thiện QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu đến năm 2020. 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. - Phạm vi nghiên cứu: QLNN của chính quyền địa phương trên địa bàn các xã trong phạm vi huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu đối với đầu tư xây dựng b ng nguồn vốn đầu tư công hỗ trợ trực tiếp thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Luận văn được triển khai nghiên cứu trên cơ sở quan điểm Chủ nghĩa Mác – Lê Nin và các chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và nhà nước về đầu tư xây dựng nói chung và đầu tư xây dựng thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nói riêng. - Để thực hiện đề tài luận văn sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu gồm: Phương pháp nghiên cứu và tổng hợp lý thuyết; Nghiên cứu tài liệu thực tế; Phương pháp thống kê thu thập số liệu thứ cấp; phương pháp phân tích, so sánh.. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về QLNN đối với đầu tư xây dựng xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. Nhận xét, đánh giá tương đối toàn diện về những kết quả đạt được, hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp, kiến nghị cụ thể có tính khả thi để hoàn thiện QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu. 7. Kết cấu của luận văn: Luận văn gồm 03 chương Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. 5
Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu đến năm 2020 6
Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 1.1. Tổng quan về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm đầu tư xây dựng cơ bản 1.1.1.1. Khái niệm đầu tư Theo nghĩa rộng: "Đầu tư là sự hy sinh các nguồn lực ở thời điểm hiện tại để tiến hành một hay nhiều hoạt động nào đó nhằm thu về cho người đầu tư các kết quả nhất định trong tương lai". Theo nghĩa hẹp "Đầu tư kinh tế là việc bỏ tư bản, bỏ vốn vào một hoạt động nào đó để đạt được mục đích kinh tế - mang loại lợi nhuận cho chủ đầu tư". Hoạt động đầu tư có hai đặc trưng cơ bản đó là tính sinh lợi và thời gian kéo dài. 1.1.1.2. Đầu tư xây dựng cơ bản và đặc điểm của đầu tư xây dựng cơ bản Xây dựng cơ bản là hoạt động nh m tạo ra các công trình xây dựng, là lĩnh vực sản xuất vật chất tạo ra các tài sản cố định và tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật cho xã hội thông qua các hình thức xây dựng mới, cải tạo, mở rộng, hiện đại hoá hay khôi phục tài sản cố định. Đầu tư xây dựng cơ bản có những đặc điểm là: (1) Đầu tư xây dựng cơ bản đòi hỏi vốn lớn, thời kỳ đầu tư thường kéo dài; (2) Thành quả của đầu tư xây dựng cơ bản có giá trị sử dụng lâu dài; (3) Đầu tư xây dựng cơ bản có tính chất cố định; (4) Đầu tư xây dựng cơ bản thường liên quan đến nhiều ngành 1.1.2. Vai trò của đầu tư xây dựng đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế địa phương Đầu tư xây dựng cơ bản có vai trò quan trong, tạo động lực góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương, thể hiện ở các nội dung: (1) đầu tư 7
xây dựng cơ bản tác động đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ảnh hướng đến tăng trưởng và phát triển kinh tế; (2) tạo ra cơ sở vật chất, kỹ thuật cho nền kinh tế; (3) Đầu tư XDCB là nhân tố quan trọng tác động đến sự đổi mới và phát triển khoa học công nghệ; (4) góp phần tạo việc làm, giải quyết các vấn đề xã hội. 1.1.3. Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới Chương trình mục tiêu quốc gia là chương trình đầu tư công nh m thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của từng giai đoạn cụ thể trong phạm vi cả nước. Giai đoạn 2016-2020 chương trình được Thủ tướng chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1600/QĐ-TTg ngày 16/8/2016. 1.1.3.1. Mục tiêu của chương trình: Xây dựng nông thôn mới để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Phấn đấu đến năm 2020 số xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới khoảng 50%; bình quân cả nước đạt 15 tiêu chí/xã. Cơ bản hoàn thành các công trình thiết yếu đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất và đời sống của cư dân nông thôn. 1.1.3.2. Phạm vi, đối tượng và tổng mức vốn thực hiện chương trình Chương trình được triển khai tại các xã trên phạm vi cả nước. Đối tượng thụ hưởng: Là người dân và cộng đồng dân cư trên địa bàn nông thôn. Đối tượng thực hiện: Người dân và cộng đồng dân cư nông thôn; Hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở; Doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế, xã hội. Tổng mức vốn thực hiện từ ngân sách nhà nước tối thiểu là 193.155,6 tỷ đồng. 1.1.3.3. Các nội dung chính của chương trình: Chương trình gồm 11 nội dung chính. Trong đó đối với nội dung về phát triển hạ tầng kinh tế xã hội gồm các nội dung đầu tư về giao thông; thủy lợi; lưới điện nông thôn; giáo dục; văn hóa - thể thao; chợ nông thôn; trạm y tế xã; hệ thống thông tin và truyền thông cơ sở; cấp nước sinh hoạt cho người dân. 1.1.4. Đầu tư xây dựng thực hiện chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới 8
Đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới là hoạt động đầu tư XDCB bản sử dụng các nguồn vốn thực hiện chương trình gồm: vốn ngân sách nhà nước, vốn tín dụng, vốn từ doanh nghiệp, hợp tác xã và huy động đóng góp từ người dân. Đối tượng đầu tư chủ yếu là các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội, không có khả năng thu hồi vốn trực tiếp. Hiệu quả kinh tế - xã hội do đầu tư những công trình này đem lại là rất lớn và có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng của từng địa phương. 1.2. Quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới Quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới là sự tác động của bộ máy nhà nước vào quá trình đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới nh m đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn đầu tư thực hiện chương trình góp phần hoàn thành các mục tiêu chương trình đã đặt ra. 1.2.2. Sự cần thiết phải quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới là cần thiết nh m định hướng, điều chỉnh hoạt động đầu tư xây dựng nông thôn mới theo đúng quy hoạch, đúng quy trình, thủ tục theo quy định, đúng mục tiêu, yêu cầu; bảo toàn vốn nhà nước, chống tham ô, lãng phí… 1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới 1.2.3.1. Ban hành văn bản quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới 9
Hệ thống văn bản quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là các văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo thẩm quyền, hình thức, thủ tục nhất định, nh m điều chỉnh các mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước với nhau, và giữa các cơ quan nhà nước với các tổ chức và công dân. Hệ thống văn bản này tạo hành lang, khuôn khổ để Nhà nước quản lý chặt chẽ, nghiêm minh hoạt đầu tư thực hiện chương trình nh m đảm bảo hoạt động đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới được triển khai hiệu quả, đúng chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước. 1.2.3.2. Xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới - Xây dựng quy hoạch: Hiện nay, không có loại quy hoạch riêng về đầu tư xây dựng của chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên đầu tư xây dựng sẽ được đề cập đến trong Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội cấp tỉnh, cấp huyện; Quy hoạch phát triển ngành thuộc kết cấu hạ tầng. Ở cấp xã, Quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới là cơ sở pháp lý cho việc lập đề án, dự án đầu tư; định hướng sản xuất, hình thức tổ chức sản xuất, sinh sống, hệ thống công trình công cộng, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng phục vụ sản xuất toàn xã. - Xây dựng kế hoạch: Kế hoạch đầu tư xây dựng là một nội dung quan trọng của kế hoạch thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia được lập theo quy trình, thủ tục chặt chẽ được tổng hợp từ cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh đến Trung ương. Kế hoạch đầu tư được lập cho giai đoạn 5 năm (kế hoạch trung hạn) và hàng năm, cùng với kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. Công tác lập kế hoạch thực hiện chương trình trên địa bàn cấp xã có ý nghĩa rất quan trọng, quyết định đến sự thành công của chương trình. 1.2.3.3. Tổ chức bộ máy QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới 10
Bộ máy QLNN đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới gồm Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành trung ương và chính quyền địa phương các cấp. Bên cạnh đó trong tổ chức bộ máy QLNN đối với chương trình MTQG xây dựng nông thôn còn có các Ban chỉ đạo được thành lập từ Trung ương đến tỉnh, huyện, xã, ở cấp xã còn thành lập Ban Quản lý xây dựng nông thôn mới xã và ở thôn, bản thành lập Ban phát triển thôn, bản. 1.2.3.4. Quản lý các dự án đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới - Tổ chức thẩm định, ra quyết định đầu tư xây dựng công trình: Người quyết định đầu tư có trách nhiệm tổ chức thẩm định trước khi quyết định đầu tư. Đối với dự án do huyện quyết định đầu tư, UBND huyện giao cơ quan chuyên môn tổ chức thẩm định. Đối với những công trình do UBND xã quyết định đầu tư: UBND xã tổ chức thẩm định, các cơ quan chuyên môn của huyện có trách nhiệm hỗ trợ UBND xã trong quá trình thẩm định, phê duyệt đầu tư. - Việc lựa chọn nhà thầu thực hiện các dự án đầu tư xây dựng thực hiện theo 3 hình thức: (1) Giao các cộng đồng dân cư thôn tự thực hiện xây dựng; (2) Lựa chọn nhóm thợ, cá nhân trong xã có đủ năng lực để xây dựng; (3) Lựa chọn nhà thầu thông qua hình thức đấu thầu. - Giám sát hoạt động xây dựng: Chủ đầu tư lựa chọn đơn vị tư vấn có đủ năng lực giám sát thi công. Trường hợp không có tổ chức tư vấn giám sát thi công theo quy định, tuỳ theo điều kiện cụ thể, chủ đầu tư tổ chức thực hiện giám sát thi công và chịu trách nhiệm về quyết định của mình. - Quản lý, thanh toán, quyết toán vốn đầu tư được thực hiện theo các quy định hiện hành. 1.2.3.5. Thanh tra, kiểm tra, giám sát đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới Thanh tra, kiểm tra, giám sát là một trong những chức năng quan trọng của QLNN đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. Qua đó các cơ quan nhà nước sẽ đánh giá được những ưu 11
điểm, phát hiện, nhân rộng được những mô hình, cách làm hay, sáng tạo, đồng thời rút kinh nghiệm, khắc phục hạn chế thiếu sót, phát hiện, xử lý những sai phạm trong quá trình thực hiện. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện các cuộc thanh tra, kiểm tra, giám sát theo quy định. 1.2.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới 1.2.4.1. Nhân tố khách quan QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới chịu ảnh hưởng của các nhân tố khách quan như: điều kiện tự nhiên; điều kiện kinh tế xã hội của từng địa phương và khả năng nguồn vốn đầu tư. 1.2.4.2. Nhân tố chủ quan. QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới chịu ảnh hưởng của các nhân tố chủ quan như: Cơ chế, chính sách đầu tư thực hiện chương trình; Năng lực quản lý của lãnh đạo và trình độ của đội ngũ cán bộ các cấp; Công tác phối hợp giữa các cơ quan và ý thức tham gia của cộng đồng 1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới ở một số địa phương trong cả nước và bài học cho Huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới ở một số địa phương 1.3.1.1. Kinh nghiệm của huyện Trấn Yên tỉnh Yên Bái Thành công của huyện Trấn Yên trong quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới thể hiện ở việc đa dạng hóa, lồng ghép các nguồn lực, huy động sự tham gia của người dân một cách tích cực, hiệu quả như hiến đất, đóng góp công lao động để đầu tư hạ tầng kỹ thuật, phát triển sản xuất. 12
1.3.1.2. Kinh nghiệm ở huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên Huyện đã có nhiều giải pháp linh hoạt, phù hợp trong huy động nguồn lực xây dựng đường giao thông b ng cách giao phòng chuyên môn xây dựng, thẩm định thiết kế, cho phép các địa phương tận dụng nguồn nguyên liệu cát sỏi tại chỗ để làm đường, giao người dân đảm nhiệm thi công thay vì thuê doanh nghiệp nh m giảm chi phí… Bên cạnh đó Huyện cũng tăng cường quản lý chặt chẽ, hạn chế nợ đọng xây dựng cơ bản. 1.3.1.3. Kinh nghiệm ở huyện Hưng Hà tỉnh Thái Bình Công tác kiểm tra, giám sát đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới luôn được quan tâm, chú trọng thực hiện hiệu quả. Qua các cuộc kiểm tra đã làm rõ thực trạng công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nông thôn mới ở các xã, thẳng thắn chỉ ra những hạn chế để tập trung chỉ đạo khắc phục. 1.3.1.4. Nợ đọng trong đầu tư xây dựng nông thôn mới ở Nghệ An Thực tế triển khai đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới ở Nghệ An cho thấy công tác quản lý chưa chặt chẽ, ở một số nơi có dấu hiệu chạy theo thành tích, tư duy nhiệm kỳ, việc huy động các nguồn lực còn hạn chế...dẫn đến nợ đọng xây dựng cơ bản trong đầu tư xây dựng nông thôn mới còn khá cao, khả năng cân đối trả nợ của các địa phương là rất khó khăn. 1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu Phải thực sự phát huy vai trò chủ thể của người dân. Công tác tuyên truyền, vận động quần chúng phải là giải pháp quan trọng. Đa dạng hóa, linh hoạt và huy động được tối đa các nguồn lực phù hợp với điều kiện của từng địa phương. Tăng cường công tác kiểm tra giám sát của các cấp, các ngành. Quản lý, kiểm soát chặt chẽ không để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản. 13
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THAN UYÊN TỈNH LAI CHÂU 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên 2.1.1.1. Vị trí địa lý Than Uyên n m ở phía Đông Nam tỉnh Lai Châu, Phía Đông giáp tỉnh Lào Cai, tỉnh Yên Bái; phía Tây và phía Nam giáp tỉnh Sơn La; phía Bắc giáp huyện Tân Uyên tỉnh Lai Châu. 2.1.1.2. Điều kiện tự nhiên Huyện Than Uyên có tổng diện tích tự nhiên 79.252,92 ha. Địa hình tương đối phức tạp, dốc, chủ yếu là địa hình đồi núi. Khí hậu mang nhiều tính chất của khí hậu lục địa. Tài nguyên thiên nhiên khá phong phú tạo lợi thế cho huyện trong phát triển kinh tế xã hội. 2.1.2. Đặc điểm kinh tế, xã hội 2.1.2.1. Dân số, đặc điểm dân cư, nguồn nhân lực Dân số trung bình năm 2016 là 64.735 người, mật độ dân số bình quân trên 76 người/km2; 89,3% dân số ở khu vực nông thôn, 87% là đồng bào dân tộc thiểu số. Lao động qua đào tạo chiếm 37%. 2.1.2.2. Về phát triển kinh tế Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2011-2015 đạt 9,5%/ năm, cơ cấu chuyển dịch theo hướng tích cực, thu nhập bình quân đầu người đạt 20,5 triệu đồng, tăng gần 7,2 triệu đồng so với năm 2011. Thu ngân sách trên địa bàn năm 2016 đạt 55 tỷ đồng. 14
Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được cải thiện đáng kể, nhất là hệ thống hạ tầng giao thông, đô thị. Công tác xây dựng nông thôn mới được chính quyền huyện, xã quan tâm chỉ đạo, đến hết năm 2016 huyện có có 03/11 xã (chiếm 27,3%) đạt chuẩn nông thôn mới. 2.1.2.3. Về văn hóa xã hội Chất lượng giáo dục, đào tạo, y tế chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng được nâng lên. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, năm 2016 giảm 4,3 điểm % so với năm 2015 còn 37,21%. Các chính sách an sinh xã hội được triển khai thực hiện có hiệu quả. 2.2. Tình hình đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên Tổng nguồn vốn đã huy động để thực hiện xây dựng cơ sở hạ tầng khu vực nông thôn giai đoạn 2011-2016 là: 867.041,2 triệu đồng. Trong đó vốn đầu tư trực tiếp cho chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới chiếm 4,8%; doanh nghiệp hỗ trợ 0,76%; Nhân dân đóng góp 2,72%; lồng ghép từ các chương trình, dự án, nguồn vốn khác 91,72%. Lĩnh vực giao thông là lĩnh vực được ưu tiên đầu tư với 62% tổng số vốn, tiếp đến là lĩnh vực thủy lợi 11%, giáo dục 10%, môi trường 8%, điện 4%, còn lại là các lĩnh vực khác. 2.3. Thực trạng quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu 2.3.1. Thực trạng về Ban hành văn bản quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu Ban chỉ đạo chương trình xây dựng nông thôn mới huyện đã tham mưu HĐND, UBND huyện ban hành nhiều văn bản quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới như: HĐND huyện đã ban hành Nghị quyết Nghị quyết số 07/NQ-HĐND 15
ngày 18/12/2012 về chương trình xây dựng nông thôn mới đến năm 2020; UBND huyện đã ban hành 02 quyết định về thành lập, kiện toàn Ban chỉ đạo huyện; 10 quyết định về giao, điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư, Ban chỉ đạo huyện ban hành 02 quyết định, 06 kế hoạch, 12 văn bản chỉ đạo; Ở cấp xã UBND xã đã ban hành quyết định thành lập Ban chỉ đạo, Ban Quản lý xã, các văn bản về xây dựng kế hoạch đầu tư, thẩm định, phê duyệt dự toán, lựa chọn đơn vị thi công xây dựng công trình… 2.3.2. Thực trạng về xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu 2.3.2.1. Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội cấp huyện Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội huyện đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được phê duyệt năm 2015. Quy hoạch đã xác định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng, xác định danh mục dự án ưu tiên đầu tư làm cơ sở xây dựng kế hoạch đầu tư hàng năm trong đó có đầu tư thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. 2.3.2.2. Quy hoạch xây dựng nông thôn mới các xã Đến năm 2012 quy hoạch của 11/11 xã đã được UBND huyện phê duyệt. Quy hoạch là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc xây dựng kế hoạch đầu tư thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã. 2.3.2.3. Xây dựng kế hoạch đầu tư hàng năm, phân bổ vốn đầu tư công thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới Hàng năm, UBND huyện tổ chức lập kế hoạch xây dựng nông thôn mới, trong đó có có kế hoạch đầu tư xây dựng cho năm sau. Giai đoạn 2011-2016, tổng kế hoạch vốn đầu tư trực tiếp cho chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên là 41.582 triệu đồng, số vốn được 16
phân bổ từng năm không đều vì phụ thuộc vào nguồn vốn tỉnh được trung ương cân đối. 2.3.3. Thực trạng về tổ chức bộ máy QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu Tổ chức bộ máy QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên gồm có: HĐND huyện, xã; UBND huyện và các phòng, ban của huyện; UBND các xã. Bên cạnh đó còn có Ban Chỉ đạo huyện, Ban Chỉ đạo và Ban Quản lý xây dựng nông thôn mới xã, Ban phát triển thôn, bản giúp chính quyền các cấp chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Năng lực cán bộ cấp huyện cơ bản đáp ứng được yêu cầu tuy nhiên số lượng còn khá mỏng và phải kiêm nhiệm thêm nhiều công việc chuyên môn khác. Năng lực cán bộ cấp xã còn khá hạn chế, cả ở cấp huyện và cấp xã còn nhiều cán bộ thiếu các chứng chỉ bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lý đầu tư, giám sát xây dựng và đấu thầu. 2.3.4. Quản lý các dự án đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới Giai đoạn 2011-2016, huyện Than Uyên đã thực hiện đầu tư 126 dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, trong đó lĩnh vực giao thông nông thôn được ưu tiên đầu tư để tạo động lực phát triển với 101 công trình (chiếm 80%). Tổng kinh phí là: 41.582 triệu đồng, trong đó vốn ngân sách nhà nước: 14.353 triệu đồng (chiếm 35%), vốn TPCP: 27.229 triệu đồng (chiếm 65%). Công tác quản lý các dự án được thực hiện theo đúng các quy định, hướng dẫn của Trung ương và của tỉnh. UBND xã tổ chức thẩm định, quyết định đầu tư 115 công trình. UBND huyện thẩm định, quyết định đầu tư 11 công trình. Ban quản lý đã ký hợp đồng với Ban phát triển bản để tổ chức thi công công trình đối với 90 công trình; ký hợp đồng với tổ, nhóm thợ trong 17
bản, xã để thực hiện 25 công trình; chỉ định thầu cho doanh nghiệp thực hiện 11 công trình. Tỷ lệ giải ngân hàng năm đạt rất cao, trên 99%, hầu như không bị kết dư và không có nợ đọng xây dựng cơ bản, đến nay đã thẩm tra, trình phê duyệt quyết toán được 69/126 công trình (b ng 55%). 2.3.5. Thanh tra, kiểm tra giám sát đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới UBND huyện, Ban chỉ đạo và các phòng, ban chuyên môn đã thực hiện 12 cuộc kiểm tra, giám sát. Ngoài ra UBND huyện đã phối hợp tốt với các sở, ban ngành của tỉnh, HĐND tỉnh, huyện thực hiện kiểm tra, giám sát. Thanh tra nhà nước huyện đã tham mưu UBND huyện Than Uyên tổ chức 01 cuộc thanh tra tại 03 xã, phát hiện sai phạm, truy thu nộp ngân sách nhà nước hơn 292 triệu đồng. 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than uyên 2.4.1. Kết quả đạt được Nhìn chung công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện được thực hiện hiệu quả, hệ thống kết cấu hạ tầng nông thôn được quan tâm đầu tư góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển, nâng cao thu nhập, mức sống cho người dân. Các cơ quan quản lý nhà nước trên địa bàn huyện theo thẩm quyền đã ban hành các văn bản quản lý nhà nước cơ bản đầy đủ, đúng thẩm quyền. Công tác lập quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới đảm bảo tiến độ, nội dung quy hoạch cơ bản phù hợp. Tổ chức bộ máy QLNN về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình được thành lập, củng cố, kiện toàn, hoạt động cơ bản hiệu quả. Các dự án đầu tư xây dựng được thực hiện đúng quy định, đặc biệt không để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản. 18
2.4.2. Những hạn chế còn tồn tại trong quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu - Trong những năm đầu triển khai thực hiện chương trình công tác lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành các văn bản quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng thực hiện chương trình còn bị động, lúng túng các xã còn gặp khó khăn trong triển khai thực hiện. - Công tác tham mưu xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội của huyện còn chậm. Chưa có quy hoạch chi tiết, tính liên kết vùng trong các đồ án quy hoạch còn yếu, việc rà soát điều chỉnh bổ sung quy hoạch xã nông thôn mới chưa được thực hiện kịp thời. - Các xã thiếu chủ động trong xây dựng kế hoạch, không chủ động được nguồn lực trong xây dựng kế hoạch đầu tư. Huy động các nguồn lực khác ngoài ngân sách nhà nhà nước rất hạn chế. Đến nay chưa xây dựng được kế hoạch trung hạn - Trình độ của một số cán bộ cấp xã chưa đáp ứng được yêu cầu. Ban Quản lý xây dựng nông thôn mới các xã, ban phát triển thôn, bản chưa đủ năng lực để thực hiện một số nhiệm vụ theo phân cấp. - Việc quản lý các dự án đầu tư xây dựng thực hiện chương trình vẫn còn để xảy ra sai sót, sai phạm; tiến độ thẩm định, ra quyết định phê duyệt, quyết toán dự án hoàn thành còn chậm. - Công tác kiểm tra, giám sát của chính quyền một số xã có lúc, có nơi chưa được quan tâm đúng mức. 2.4.3. Nguyên nhân 2.4.3.1. Nguyên nhân khách quan Xuất phát điểm của huyện thấp. Mặt khác địa hình chia cắt phức tạp, giao thông chưa phát triển làm tăng suất đầu tư. Dân cư khu vực nông thôn trên địa bàn huyện sống phân tán, không tập trung, thành phần dân tộc đa 19
dạng, đời sống còn rất nhiều khó khăn. Thu ngân sách trên địa bàn rất ít, nguồn vốn đầu tư chủ yếu phụ thuộc vào cấp trên cân đối. 2.4.3.2. Nguyên nhân chủ quan - Cơ chế, chính sách quản lý đầu tư xây dựng nói chung và đối với chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới nói riêng được quy định tại nhiều văn bản, có nhiều thay đổi. - Xây dựng quy hoạch xã nông thôn mới là việc làm mới, lần đầu được triển khai thực hiện nên chính quyền huyện, xã hầu như chưa có kinh nghiệm, phụ thuộc nhiều vào đơn vị tư vấn lập quy hoạch. - Sự phối hợp giữa các cấp, các ngành có lúc, có nơi chưa chủ động, chặt chẽ. Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành ở cấp xã rất hạn chế. - Công tác tuyên truyền về xây dựng NTM ở một số nơi chưa thực sự sâu rộng, hiệu quả. Một bộ phận Nhân dân vẫn còn tư tưởng trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ đầu tư của nhà nước. 20