Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu là trên cơ sở khoa học QLNN về thu hồi đất thuộc thẩm quyền cấp huyện; qua phân tích thực trạng QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương để đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN XUÂN TÙNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU HỒI ĐẤT TẠI ĐỊA BÀN THỊ XÃ DĨ AN, TỈNH BÌNH DƢƠNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 80 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. Hồ Chí Minh, năm 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. HOÀNG SĨ KIM Phản biện 1: TS. Mai Đình Lâm Phản biện 2: TS. Nguyễn Thắng Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 207, Nhà A – Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số 10, Đường 3 tháng 2, Quận 10, Phường 12, TP. Hồ Chí Minh Thời gian: vào hồi 15 giờ 00 phút ngày 29 tháng 8 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban Quản lý đào tạo Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết Đất là nguồn tài nguyên vốn quý, tài sản quan trọng của bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, việc phân bổ, khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên đất là một nhiệm vụ được đặt lên hàng đầu nhằm duy trì, đảm bảo lợi ích trước mắt và lâu dài, bảo vệ môi trường, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Nhận thức được tầm quan trọng đó, Đảng và Nhà nước thể hiện chủ trương nhất quán được xác định qua các kỳ Đại hội khẳng định “rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa gắn với phát triển kinh tế tri thức, chính vì thế, luôn quan tâm đến công tác quản lý tài nguyên đất, xem đây là nhiệm vụ cần thiết, là vấn đề xuyên suốt trong hoàn thiện chủ trương, chính sách, pháp luật của đất nước. Trong những năm qua, chính quyền thị xã Dĩ An đã có nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nhất là đầu tư phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất, các khu đô thị hiện đại. Công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhất là thực hiện tốt công tác thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ đền bù, tái định cư, tạo môi trường tốt nhất cho doanh nghiệp đầu tư vào địa phương, nhờ đó, bộ mặt đô thị của Dĩ An có nhiều thay đổi rõ nét. Tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước, nhất là trong lĩnh vực đất đai cũng còn một số tồn tại, hạn chế như việc cụ thể hóa các quy định về thu hồi đất còn chưa kịp thời; hiệu quả công tác tuyên truyền chưa cao; việc lập, thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư còn thiếu chặt chẽ; công tác thanh 1
tra, kiểm tra, giám sát về thu hồi đất chưa thường xuyên; công tác phối hợp thiếu chặt chẽ...Điều này sẽ tạo ra những trở ngại nhất định đối với doanh nghiệp trong việc quyết định chủ trương đầu tư; gây ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền địa phương. Chính vì thế, một yêu cầu đặt ra là cần phải tăng cường quản lý nhà nước về thu hồi đất trên địa bàn, đảm bảo tính chặt chẽ, hài hoà lợi ích, tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật, tạo thuận lợi để thu hút, khuyến khích đầu tư, góp phần đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá của thị xã trong thời gian tới. Xuất phát từ tầm quan trọng, sự cần thiết phải quản lý nhà nước về thu hồi đất, cùng bối cảnh phát triển chung và mối quan tâm cá nhân, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà nước về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương” để thực hiện luận văn Thạc sĩ Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu Đất đai là một lĩnh vực quan trọng, mang tính ”nhạy cảm” cao, là một đề tài được nhiều nhà khoa học, chuyên gia quan tâm nghiên cứu, tìm hiểu đề xuất nhiều giải pháp để quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên đất. Có thể kể đến một số công trình, tác phẩm, đề tài nghiên cứu, khai thác ở một số khía cạnh của công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, cụ thể: Trần Minh Phong (2010), Thực trạng và giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng trên địa bàn Hà Nội, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Luật, Hà Nội. Nguyễn Thanh Phong (2011), Giải pháp bồi thường giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất phát triển đô thị (ví dụ điển hình tại huyện Nhà Bè, Luận văn Thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. 2
Trần Việt Cường (2011), Những giải pháp đổi mới quản lý nhà nước về giải phóng mặt bằng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên địa bàn Hà Nội, Luận văn Thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Nhiều đề tài khoa học, bài viết nghiên cứu liên quan đến hoạt động hoạt động QLNN đối với lĩnh vực đất đai, hầu hết đều tiếp cận ở khía cạnh công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư tuy nhiên vẫn chưa có một công trình nghiên cứu nào tiếp cận QLNN về thu hồi đất, khâu tiền đề của công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở khoa học QLNN về thu hồi đất thuộc thẩm quyền cấp huyện; qua phân tích thực trạng QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương để đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Những nhiệm vụ cơ bản phục vụ để đạt được mục tiêu nghiên cứu đề ra, cụ thể như sau: Một là, nghiên cứu, hệ thống hoá cơ sở khoa học QLNN về thu hồi đất thuộc thẩm quyền cấp huyện, làm tiền đề cơ sở khoa học nghiên cứu đề tài. Hai là, tìm hiểu, thu thập, tổng hợp, phân tích, đáng giá thực trạng QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Ba là, đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 3
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động QLNN về thu hồi đất thuộc thẩm quyền cấp huyện. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. - Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu từ năm 2010 đến nay, tầm nhìn đến 2025. - Về nội dung: Với đề tài này, tác giả nghiên cứu một số nội dung chủ yếu sau: + Ban hành và tổ chức thực hiện pháp luật về thu hồi đất + Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thu hồi đất + Tổ chức bộ máy và nhân sự quản lý nhà nước về thu hồi đất + Quản lý tổ chức thực hiện thu hồi đất + Thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo về thu hồi đất. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Phương pháp luận khoa học sử dụng để nghiên cứu đề tài luận văn là phép biện chứng duy vật của Chủ nghĩa duy vật biện chứng, các quan điểm, chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước liên quan đến đất đai, thu hồi đất. Tác giả sử dụng phương pháp này chủ yếu ở phần cơ sở khoa học của luận văn. 5.2. Phương pháp nghiên cứu 5.2.1. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp: Tác giả thu thập các thông tin thứ cấp liên quan đến đề tài từ các nguồn dữ liệu lưu trữ của thị xã qua các năm, các văn bản, tài 4
liệu liên quan. Đây sẽ là nguồn thông tin, số liệu quan trọng phục vụ cho quá trình phân tích, tổng hợp và đánh giá thực trạng. 5.2.2. Phương pháp phân tích, tổng hợp Trên cơ sở thông tin, số liệu thu thập được, cùng việc nghiên cứu tài liệu, tác giả tiến hành tổng hợp, phân tích để đưa ra những đánh giá cụ thể về thực trạng hoạt động QLNN về thu hồi đất trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 6.1. Trong hoạt động học tập, nghiên cứu khoa học Nghiên cứu đề tài này sẽ bổ sung cơ sở lý luận khoa học quản lý đối với một hoạt động (thu hồi đất) mang tính “nhạy cảm”, đặc thù và rất quan trọng trong công tác quản lý, vận hành hệ thống hành chính nhà nước. 6.2. Trong hoạt động thực tiễn Kiến nghị những giải pháp tăng cường QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền Dĩ An trong thời gian tới. Đây còn là nguồn tài liệu thực tiễn có giá trị phục vụ việc học tập, giảng dạy, nghiên cứu về khoa học quản lý, khoa học hành chính, quản trị địa phương... 7. Kết cấu của luận văn Chương 1. Cơ sở khoa học của quản lý nhà nước về thu hồi đất thuộc thẩm quyền cấp huyện. Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Chương 3. Phương hướng và giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 5
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU HỒI ĐẤT THUỘC THẨM QUYỀN CẤP HUYỆN 1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1. Thu hồi đất Như vậy, thu hồi đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu lại quyền sử dụng của người đã được nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. 1.1.2. Bồi thường về đất Tóm lại, bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền trả lại giá trị sử dụng đất tương xứng (bao gồm đất và tài sản trên đất) nhằm bù đắp tổn thất do thu hồi đất gây ra cho người sử dụng đất theo đúng quy định của pháp luật. 1.1.3. Hỗ trợ về đất Tóm lại, hỗ trợ về đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền trợ giúp thêm cho người có đất bị thu hồi thông qua các hình thức như hỗ trợ tái định cư, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, hỗ trợ ổn định cuộc sống và sản xuất theo đúng quy định của pháp luật nhằm đảm bảo hài hoà lợi ích của Nhà nước và Nhân dân. 1.2. Quản lý nhà nƣớc về thu hồi đất 1.2.1. Khái niệm Quản lý nhà nước về thu hồi đất là sự tác động có tổ chức bằng pháp quyền thông qua hệ thống của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc thu lại quyền sử dụng đất của người đã được nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai theo đúng quy định của pháp luật 6
nhằm phục vụ cho các mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, cộng đồng. 1.2.2. Chủ thể, khách thể, đối tượng 1.2.2.1. Chủ thể Chủ thể QLNN về thu hồi đất thuộc thẩm quyền cấp huyện là hệ thống các cơ quan nhà nước từ cấp huyện đến cấp xã thực hiện công tác thu hồi đất tại địa phương theo quy định của pháp luật và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công liên quan đến hoạt động QLNN về thu hồi đất. 1.2.2.2. Khách thể Đối với QLNN về thu hồi đất, khách thể quản lý là trật tự các hoạt động xây dựng kế hoạch, thông báo, quy trình, thủ tục thu hồi đất; cưỡng chế thu hồi đất; quy trình lập, thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, theo quy định của pháp luật. 1.2.2.3. Đối tượng điều chỉnh bằng các quy phạm pháp luật và quy phạm xã hội. Đối với QLNN về thu hồi đất, đối tượng QLNN là người dân bị thu hồi đất; các cơ quan chịu trách nhiệm tham mưu, giúp việc, tổ chức thực hiện nhiệm vụ thu hồi đất theo Quyết định của UBND cấp huyện và đội ngũ cán bộ, công chức thừa hành. 1.2.3. Đặc điểm 1.2.3.1. Quản lý nhà nước về thu hồi đất là hoạt động “nhạy cảm”, dễ tạo ra điểm nóng Đất là tài nguyên vô giá, có vai trò đặc biệt quan trọng đến sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia và cuộc sống mưu sinh của mỗi người. Đất vừa là nơi để ở vừa là tư liệu sản xuất thiết yếu, vì thế, đất có giá trị kinh tế cao. 7
1.2.3.2. Tính phức tạp của quản lý nhà nước về thu hồi đất Tính phức tạp trong QLNN về thu hồi đất do tính nhạy cảm của nó tạo nên, xuất phát từ việc giải quyết quyền lợi của người sử dụng đất khi bị thu hồi đất. Tính phức tạp biểu hiện ở việc thẩm định, định giá đất để thực hiện công tác bồi thường 1.2.3.3. Thu hồi đất là biện pháp hành chính trong quản lý nhà nước do cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiến hành đảm bảo tuân thủ theo quy định của pháp luật Thu hồi đất là hoạt động mang tính „nhạy cảm” cao do đó, khi tiến hành các thủ tục thu hồi đất phải hết sức cẩn trọng, mang tính chuyên môn, nghiệp vụ cao, nhất là khâu xây dựng kế hoạch thu hồi; lập thẩm định phương án thu hồi, phương án bồi thường... 1.2.4. Các nguyên tắc quản lý nhà nước về thu hồi đất 1.2.4.1. Nguyên tắc Đảng lãnh đạo Đảng lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo xã hội một cách toàn diện, thống nhất trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, xem đây là nguyên tắc chủ đạo, định hướng toàn bộ hoạt động QLNN nói chung. 1.2.4.2. Nguyên tắc pháp quyền Nguyên tắc pháp quyền được thể hiện thông quá việc các cơ quan, tổ chức, cá nhân đều phải tuân thủ, chấp hành nghiêm túc các quy định của Hiến pháp, pháp luật. 1.2.4.3. Nguyên tắc đảm bảo hài hoà lợi ích giữa Nhà nước, người dân và các bên liên quan Thu hồi đất kéo theo nhiều vấn đề xã hội, đòi hỏi Nhà nước phải quan tâm giải quyết thoả đáng. Khi thực hiện thu hồi đất, người dân sẽ mất diện tích đất sinh sống, sản xuất, cuộc sống gặp nhiều khó khăn, do đó việc bồi thường, hỗ trợ để người dân ổn định cuộc sống 8
sau thu hồi đất là việc làm phải quan tâm thực hiện ngay. 1.2.4.4. Nguyên tắc xây dựng kế hoạch và tổ chức thu hồi đất - Chỉ thực hiện thu hồi đất trong các trường hợp sau: (1) Vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; (2) Do vi phạm pháp luật về đất đai; (3) Do chấm quyết việc sử dụng đất theo pháp luật; tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe doạ tính mạng con người. - Việc thu hồi đất phải tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ trình tự, thủ tục, thẩm quyền. 1.3. Sự cần thiết phải quản lý nhà nƣớc về thu hồi đất QLNN tốt, hiệu quả sẽ duy trì ổn định xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển theo đúng định hướng, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân. Do đó, QLNN đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu được trong sự tồn tại, phát triển của bất kỳ một quốc gia. 1.4. Nội dung quản lý nhà nƣớc về thu hồi đất thuộc thẩm quyền cấp huyện 1.4.1. Ban hành và tổ chức thực hiện pháp luật về thu hồi đất Trong lĩnh vực đất đai, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp pháp luật quy định liên quan đến lĩnh vực đất đai; trên cơ sở đó, các Bộ, ban, ngành liên quan, UBND cấp tỉnh đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành pháp luật liên quan đến lĩnh vực đất đai, trong đó có công tác thu hồi đất. 1.4.2. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thu hồi đất Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ quan trọng trong tổ chức thực hiện pháp luật, là trách nhiệm của các cơ 9
quan QLNN nhằm đưa các quy định của pháp luật đi vào cuộc sống. 1.4.3. Tổ chức bộ máy và nhân lực quản lý nhà nước về thu hồi đất Xác định cơ cấu tổ chức bộ máy QLNN về thu hồi đất của chính quyền cấp huyện, làm rõ trách nhiệm quản lý tình hình thực hiện nhiệm vụ theo quy định, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị tại địa phương theo quy định của pháp luật, trên có sở đó phân tích những bất cập, tồn tại, đánh giá mức độ hợp lý, sự cần thiết trong việc tổ chức bộ máy QLNN về thu hồi đất của chính quyền cấp huyện. 1.4.4. Quản lý tổ chức thực hiện thu hồi đất Một là, xây dựng và thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm Hai là, lập, thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Ba là, thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 1.4.5. Thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo về thu hồi đất Thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện thu hồi đất là trách nhiệm của UBND cấp huyện nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm hành chính, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc chấp hành các quy định của pháp luật liên quan đến công tác thu hồi đất. 1.5. Các yếu tố tác động đến quản lý nhà nƣớc về thu hồi đất 1.5.1. Môi trường chính trị, pháp lý Trong QLNN về thu hồi đất, yếu tố chính trị, pháp lý tác động rất lớn đến hiệu quả quản lý. Hệ thống văn bản pháp lý quy định về 10
đất đai, về công tác thu hồi đất là căn cứ pháp lý cần thiết để các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, người dân tổ chức, thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. 1.5.2. Điều kiện, vị trí địa lý, tình hình kinh tế - xã hội Tình hình phát triển kinh tế - xã hội tác động rất lớn đến hoạt động thu hồi đất. Điều này tác động đến công tác QLNN về thu hồi đất, nhất là trong việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, quy định mức giá bồi thường chung sẽ gặp nhiều khó khăn bởi điều kiện, vị trí địa lý không giống nhau. 1.5.3. Công tác xây dựng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất Xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là giải pháp quan trọng định hướng việc sử dụng đất đúng mục đích, hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên quốc gia, góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội của đất nước. 1.5.4. Công tác đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Thực hiện tốt công tác đăng ký, cấp GCN quyền sử dụng đất sẽ giúp quản lý hiệu quả đất đai trên địa bàn, theo dõi được những biến động về đất, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện thu hồi đất. 1.5.5. Giá đất, định giá đất Công tác tổ chức thu hồi đất gặp nhiều khó khăn, vẫn còn nhiều quy định chưa sát đúng với thực tiễn của từng vùng, từng địa phương, hầu như chưa bám sát giá cả thị trường…nên vấp phải sự phản đối của người dân liên quan đến giá cả bồi thường gây chậm trễ trong việc thu hồi đất thực hiện các dự án. 1.5.6. Yếu tố tập quán truyền thống đến tâm lý người dân trong thu hồi đất và tổ chức thu hồi đất 11
Tập quán là “thói quen đã trở thành nếp sống trong đời sống xã hội, trong sản xuất và sinh hoạt thường ngày, được mọi người công nhận và làm theo”. Tuy nhiên, khi Nhà nước thực hiện thu hồi đất vì các mục tiêu phát triển lâu dài nhưng trước mắt là có sự “xáo trộn” đến đời sống, sản xuất của người dân; phần nào tác động đến cái ổn định mà phong tục, tập quán duy trì, vun đắp. 1.6. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về thu hồi đất 1.6.1. Kinh nghiệm ở một số địa phương trong nước 1.6.1.1. Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội Một là, công tác thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng được tiến hành bài bản, đúng pháp luật; Hai là, đội ngũ cán bộ công chức công tác tại các cơ quan chuyên môn trong tổ chức thực hiện thu hồi đất có trình độ chuyên môn nghiệp vụ phù hợp; Ba là, tổ chức thực thi pháp luật về thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng được tiến hành bàn bản, khoa học; Bốn là, chính quyền quận Đống Đa luôn đảm bảo nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch. 1.6.1.2. Huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang Một là, Phú Quốc đặc biệt quan tâm đến công tác tuyên truyền; Hai là, chính quyền huyện Phú Quốc thường xuyên tổ chức kiểm tra công tác lập và thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn; Ba là, đề cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, trách nhiệm của người đứng đầu trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. 1.6.2. Bài học kinh nghiệm cho thực tiễn tại thị xã Dĩ An Một là, coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật liên 12
quan; Hai là, tuân thủ nghiêm túc, chặt chẽ các quy trình, quy định, thủ tục của pháp luật; Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với từng khâu trong quy trình tổ chức thu hồi đất để kịp thời điều chỉnh, đề xuất phương án giải quyết sát đúng, phù hợp. TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 Nội dung cơ bản của Chương 1 đã khái quát cơ sở khoa học QLNN về thu hồi đất của chính quyền cấp huyện, trong đó xây dựng được khái niệm, chỉ ra đặc trưng, nguyên tắc và làm rõ những nội dung cơ bản của QLNN về thu hồi đất thuộc thẩm quyền cấp huyện với 05 nội dung cụ thể sau: 1. Ban hành và tổ chức thực hiện pháp luật về thu hồi đất 2. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thu hồi đất 3. Tổ chức bộ máy và nhân sự quản lý nhà nước về thu hồi đất 4. Quản lý tổ chức thực hiện thu hồi đất 5. Thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo về thu hồi đất. Chương này được xem là cơ sở nền tảng để tác giả tiếp cận một cách khoa học thực trạng, từ đó tìm ra những nguyên nhân cơ bản của thực trạng để đề xuất, kiến nghị những giải pháp tăng cường QLNN về thu hồi đất tại địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 13
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU HỒI ĐẤT TẠI ĐỊA BÀN THỊ XÃ DĨ AN, TỈNH BÌNH DƢƠNG 2.1. Tổng quan về thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng 2.1.1. Điều kiện địa lý, tự nhiên Dĩ An là một thị xã của tỉnh Bình Dương, tiếp giáp với 2 thành phố là Biên Hòa và Thành phố Hồ Chí Minh đồng thời là cửa ngõ quan trọng để đi các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên và các tỉnh phía Bắc. Vị trí địa lý của thị xã Dĩ An, phía Đông giáp quận 9, thành phố Hồ Chí Minh; phía Tây giáp thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương; phía Nam giáp quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh; phía Bắc giáp thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai và thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương. Dĩ An được tái lập theo Nghị định 58/1999/NĐ-CP ngày 23/7/1999 của Chính phủ và được nâng lên cấp xã vào năm 2011, hiện nay, thị xã Dĩ An đang là đô thị loại III. Thị xã Dĩ An có 7 phường, gồm: An Bình, Bình An, Bình Thắng, Dĩ An, Đông Hòa, Tân Bình, Tân Đông Hiệp. Dân số gần 415.350 người, mật độ dân số khoảng 6.911 người/km² với diện tích 60,1 km², trong đó dân thành thị chiếm tỷ lệ 85%, nông thôn chiếm 15% Thị xã Dĩ An có nhiệt độ trung bình hằng năm là 27.550c; độ ẩm trung bình là 77,50 %; lượng mưa trung bình hằng năm khoảng 2.100 mét; có địa hình bằng phẳng chiếm 85% với cao độ trung bình từ 34 – 38 mét. 2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh Những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng về giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp của thị xã bình quân mỗi năm đạt 14
gần 20%/năm. Chính quyền thị xã luôn quan tâm đến công tác an sinh xã hội, chăm lo và thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách cho người có công, người nghèo trên địa bàn. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của thị xã Dĩ An trong những năm gần đây đã có tác động rất lớn đến hoạt động thu hồi đất của địa phương từ việc tập trung thực hiện nhiệm vụ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển Dĩ An trở thành đô thị kiểu mẫu của tỉnh. 2.1.3. Tình hình thu hồi đất trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương a) Tổ chức thực hiện thu hồi đất đối với công trình “Xây dựng cầu Đồng Nai mới và đường dẫn 02 đầu cầu” b) Tổ chức thu hồi đất đối với công trình xây dựng hạ tầng khu tái định cư Tân Đông Hiệp và giải tỏa đền bù xây dựng trường trung học cơ sở Đông Chiêu c) Tổ chức thu hồi đất đối với dự án hệ thống thoát nước và xử lý nước thải khu vực thị xã Dĩ An d) Tổ chức thu hồi đất đối với dự án mở rộng Xa lộ Hà Nội (giai đoạn 2) e) Thu hồi đất đối với dự án khu nhà ở thương mại An Trung f) Tổ chức thu hồi đất đối với công trình xây dựng đường Mỹ Phước - Tân Vạn (tuyến chính) g) Tổ chức thu hồi đất đối với công trình nâng cấp, mở rộng đường ĐT743 (đoạn từ miếu Ông Cù - Nút giao Sóng Thần) h) Tổ chức thu hồi đất đối với dự án khu công nghiệp – khu dân cư Tân Đông Hiệp B i) Tổ chức thu hồi đất đối với công trình nâng cấp, mở rộng đường Đặng Văn Mây 15
k) Tổ chức thu hồi đất đối với dự án khu Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh 2.2. Phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về thu hồi đất trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng 2.2.1. Ban hành và tổ chức thực hiện pháp luật về thu hồi đất Nhìn chung, việc ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về thu hồi đất được chính quyền thị xã thực hiện nghiêm túc; thực hiện ban hành các văn bản quy phạm pháp luật của địa phương để thể chế hóa các quy định của cấp trên kịp thời; đạt được nhiều kết quả thiết thực. 2.2.2. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thu hồi đất UBND thị xã Dĩ An luôn quan tâm đến công tác tuyên truyên, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai, về thu hồi đất trên địa bàn thị xã hằng năm. Công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tuyên truyền, phổ biến pháp luật còn thiếu chặt chẽ; chậm đổi mới về hình thức, nội dung, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. 2.2.3. Tổ chức bộ máy và nhân sự quản lý nhà nước về thu hồi đất Nhìn chung, tổ chức bộ máy QLNN về thu hồi đất của thị xã Dĩ An tương đối đối hoàn thiện, thường xuyên được kiện toàn, có sự phân công rõ ràng, thống nhất, quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ thu hồi đất; chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được chuẩn hóa, có trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. 16
Tuy nhiên, tổ chức bộ máy và nhân sự QLNN về thu hồi đất của thị xã vẫn còn một số điểm cần lưu ý như. 2.2.4. Quản lý tổ chức thực hiện thu hồi đất Nhìn chung, UBND thị xã Dĩ An tổ chức thực hiện thu hồi đất tuân thủ đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo luật định. Công tác thu hồi đất, tạo quỹ đất sạch của địa phương cơ bản đáp ứng nhu cầu triển khai thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, hạ tầng giao thông, đô thị của thị xã. 2.2.5. Thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo về thu hồi đất Qua giải quyết các khiếu nại hành chính đối với công tác tổ chức thu hồi đất, UBND thị xã đã kịp thời phát hiện các sai sót, hạn chế trong tổ chức thực hiện. Việc tổ chức thanh tra, kiểm tra còn chưa thường xuyên, thiếu tính chủ động, chỉ thực hiện thanh tra, kiểm tra khi có đơn thư khiếu nại, tổ cáo. 2.3. Đánh giá chung 2.3.1. Kết quả đạt được, nguyên nhân a) Kết quả đạt đƣợc Một là, việc ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về thu hồi đất được chính quyền thị xã thực hiện nghiêm túc; Hai là, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thu hồi đất được các cấp chính quyền thị xã triển khai nghiêm túc. Ba là, tổ chức bộ máy QLNN về thu hồi đất của thị xã Dĩ An tương đối đối hoàn thiện, thường xuyên được kiện toàn, có sự phân công rõ ràng; Bốn là, tổ chức thực hiện thu hồi đất tuân thủ đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo luật định; 17
Năm là, thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo về thu hồi đất đối với các dự án triển khai trên địa bàn thị xã được chính quyền thị xã quan tâm thực hiện. b) Nguyên nhân Thứ nhất, hệ thống văn bản pháp luật về đất đai dần được hoàn thiện; Thứ hai, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, các ngành; Thứ ba, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thị xã dần được chuẩn hóa; Thứ tư, khả năng tiếp cận các quy định của pháp luật của người dân được nâng lên rõ rệt 2.3.2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân a) Tồn tại, hạn chế Một là, việc cụ thể hóa một số quy định về thu hồi đất do yêu cầu thực tiễn đặt ra còn chưa kịp thời; Hai là, hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thu hồi đất vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra; Ba là, công tác phối hợp giữa các cơ quan của tỉnh với địa phương còn thiếu chặt chẽ; Bốn là, việc thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất còn sơ sài, thiếu chặt chẽ; Năm là, công tác quản lý đất đai trên địa bàn thị xã còn nhiều bất cập; Sáu là, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo về thu hồi đất vẫn còn một số vấn đề cần quan tâm. b) Nguyên nhân 18