Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Quản trị rủi ro tín dụng trong tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng TMCP Việt Á - chi nhánh Buôn Ma Thuột

Chia sẻ: Fvdxc Fvdxc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng TMCP Việt Á - chi nhánh Buôn Ma Thuột. Đưa ra những giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Quản trị rủi ro tín dụng trong tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng TMCP Việt Á - chi nhánh Buôn Ma Thuột

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG ----- ----- Ngư i hư ng d n khoa h c: TR N MINH HOÀNG PGS.TS Nguy n Th Như Liêm QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG TÀI TR XU T Ph n bi n 1: ............................................................................. NH P KH U T I NGÂN HÀNG TMCP VI T Á – CHI Ph n bi n 2: ............................................................................. NHÁNH BUÔN MA THU T Chuyên ngành : Qu n tr kinh doanh Mã s : 60.34.05 Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày……tháng……năm……… TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i H c Đà N ng Đà N ng, Năm 2012 - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh T , Đ i H c Đà N ng
1 2 M Đ U 5. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI: 1. LÝ DO CH N Đ TÀI: Ý nghĩa khoa h c: Lu n văn trình bày h th ng nh ng lý lu n, các quy ñ nh liên quan ñ n v n ñ qu n tr r i ro tín d ng XNK. V i các ngân hàng thương m i, thì tín d ng là nghi p v kinh doanh quan tr ng nh t và là ho t ñ ng mang l i l i nhu n ch y u, nhưng ñ ng Ý nghĩa th c ti n: S d ng lý lu n áp d ng vào th c ti n ho t ñ ng t i th i cũng ch a ñ ng nhi u r i ro nh t, ñ c bi t là trong nghi p v tín d ng NHTM, ñ nguyên c u nh ng r i ro tín d ng XNK, t ñó ti n hành nh n tài tr XNK, ngoài nh ng r i ro tín d ng nói chung thì còn ch a ñ ng d ng, phân tích nh ng nguyên nhân r i ro và ki n ngh gi i pháp qu n tr nh ng r i ro liên quan ñ n ho t ñ ng thương m i qu c t (t giá, phương r i ro. K t qu nghiên c u c a lu n văn s góp ph n nâng cao ch t lư ng th c mua bán, thanh toán…). Khi r i ro tín d ng không ñư c qu n tr t t s qu n tr r i ro tín d ng XNK và tăng cư ng năng l c c nh tranh c a Ngân d n ñ n t l n x u cao và nh hư ng tr c ti p ñ n s t n t i, phát tri n hàng Vi t Á – Chi nhánh Buôn Ma Thu t. c a m i t ch c tín d ng, cao hơn nó còn gây tác ñ ng x u ñ n toàn b h 6. C U TRÚC C A LU N VĂN th ng ngân hàng và n n kinh t . Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, n i dung lu n văn g m ba chương: Qu n tr r i ro tín d ng là v n ñ khó khăn nhưng r t b c thi t, v i Chương 1: Cơ s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng trong tài tr xu t nh p mong mu n tìm hi u v nh ng r i ro tín d ng XNK, t ñó phân tích nh ng kh u t i Ngân hàng thương m i. r i ro có th x y ra và ki n ngh nh ng gi i pháp nâng cao ch t lư ng qu n Chương 2: Th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng trong tài tr xu t nh p kh u tr r i ro tín d ng XNK, ngư i vi t lu n văn xin th c hi n nghiên c u ñ t i Ngân hàng TMCP Vi t Á Chi nhánh Buôn Ma Thu t. tài: “Qu n tr r i ro tín d ng trong tài tr xu t nh p kh u t i Ngân Chương 3: Hoàn thi n công tác qu n tr r i ro tín d ng trong tài tr xu t hàng TMCP Vi t Á - Chi nhánh Buôn Ma Thu t”. nh p kh u t i Ngân hàng TMCP Vi t Á Chi nhánh Buôn Ma Thu t. 2. M C TIÊU NGHIÊN C U: - Nguyên c u lý lu n v r i ro tín d ng và qu n tr r i ro tín d ng tài tr XNK. Đ ng th i, ñưa ra nh ng bi n pháp nh m h n ch nh ng r i ro có th phát sinh và ki n ngh các gi i pháp nh m gi m thi u thi t h i khi r i ro x y ra cho ngân hàng. - V n d ng vào phân tích tình hình qu n tr r i ro tín d ng tài tr XNK t i Ngân hàng TMCP Vi t Á - Chi nhánh Buôn Ma Thu t và ki n ngh gi i pháp c th ñ nâng cao ch t lư ng qu n tr r i ro tín d ng. 3. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U: - Đ i tư ng nghiên c u: Ho t ñ ng tín d ng XNK và qu n tr r i ro tín d ng XNK c a Ngân hàng TMCP Vi t Á – CN Buôn Ma Thu t. - Ph m vi nghiên c u: Ho t ñ ng tín d ng c a Ngân hàng TMCP Vi t Á - Chi nhánh Buôn Ma thu t t i ñ a bàn t nh Đ k L k. S li u s d ng: Tháng 12/2010 ñ n 2012. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U: S d ng phương pháp lu n bi n ch ng k t h p v i phương pháp nghiên c u th ng kê, so sánh, phân tích…ñi t cơ s lý thuy t ñ n th c ti n nh m gi i quy t và làm sáng t v n ñ ñ t ra trong lu n văn.
3 4 CHƯƠNG 1 - Phương th c thanh toán nh thu trơn: Ngân hàng s căn c vào h i phi u ñ th c hi n truy ñòi ñ i v i nhà nh p kh u, tuy nhiên nhà nhà nh p ñã nh n hàng và CƠ S LÝ LU N V QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG TÀI TR XU T NH P KH U T I b ch ng t nên có th x y ra r i ro nhà nh p kh u không th c hi n thanh toán ho c ch m thanh toán. NGÂN HÀNG THƯƠNG M I 1.1.2.3.3. R i ro trong Phương th c thanh toán tín d ng ch ng t (L/C): 1.1. R I RO TÍN D NG TRONG TÀI TR XU T NH P KH U C A Phương th c thanh toán này h n ch t i ña r i ro cho các bên tham gia nh có s NGÂN HÀNG THƯƠNG M I tham gia b o lãnh nghĩa v thanh toán c a các ngân hàng. Tuy nhiên, v n có 1.1.1. Các khái ni m nh ng r i ro phát sinh khi b ch ng t không phù h p ho c có sai xót do có tính 1.1.1.1. R i ro tín d ng: là nh ng bi n c x y ra làm nh hư ng ñ n kh năng ñ c l p c a h p ñ ng ngo i thương và n i dung c a thư tín d ng. th c hi n nghĩa v thanh toán n c a khách hàng ñ i v i ngân hàng. 1.2.2.3. R i ro h i ñoái: Là nh ng r i ro phát sinh t s bi n ñ ng b t l i 1.1.1.2. R i ro tín d ng xu t nh p kh u: là nh ng bi n c x y ra làm gi m ngoài d tính c a t giá ngo i t và các chính sách qu n lý ngo i h i c a chính kh năng tr n ho c làm m t kh năng th c hi n cam k t v nghĩa v n c a ph , làm nh hư ng ñ n ngu n thu, kh năng tài chính c a doanh nghi p XNK. khách hàng ñ i v i ngân hàng trong ho t ñ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u. Và ñ i v i các ngân hàng, dù c p tín d ng hay thu h i v n cùng m t lo i ngo i t , Nghĩa v n ñây là nh ng cam k t v ñi u kho n, th i h n, nghĩa v thanh toán nhưng khi có s bi n ñ ng b t l i c a t giá t i th i ñi m ho ch toán thì cũng gây n g c, n lãi. ra nh ng t n th t v t giá cho ngân hàng. 1.1.2. Các lo i r i ro tín d ng trong tài tr xu t nh p kh u 1.2.2.4. R i ro mang tính qu c gia: Khi giao thương qu c t , mà hai bên 1.1.2.1. R i ro t quy trình c p tín d ng c a ngân hàng: Đây là nh ng r i ro tham gia không có s am hi u pháp lu t, thông l kinh doanh c a m i qu c gia, có phát sinh trong quy trình c p tín d ng c a ngân hàng t khâu: xem xét h sơ tín th s d n ñ n nh ng sai l m trong th a thu n giao d ch thương m i. Ngoài ra, khi d ng, th m ñ nh tín d ng, ra quy t ñ nh,… cho ñ n khâu qu n lý và thu h i kho n có bi n c v tình hình kinh t - xã h i x y ra m t trong các qu c gia c a các bên tín d ng. Nguyên nhân ch y u c a lo i r i ro này là t nh ng k h , nh ng quy thì s nh hư ng ñ n giao d ch thương m i qu c t . ñ nh chung chung thi u ch c ch trong quy trình tín d ng. 1.2. CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N R I RO TÍN D NG XNK 1.1.2.2. R i ro tác nghi p c a nhân viên ngân hàng: Đây là nh ng r i ro 1.2.1. Các nhân t t môi trư ng kinh doanh phát sinh t s thi u xót, sai l ch s li u x y ra trong quá trình tác nghi p c a ngân Nhân t kinh t : Ch s l m phát, t giá, h n ng ch thu quan… V i ngân viên ngân hàng như: Xác ñ nh sai nhu c u v n, năng l c tài chính c a khách hàng, hàng, s bi n ñ ng c a các nhân t kinh t s làm sai l ch k t qu th m ñ nh tín giá tr tài s n b o ñ m… hay sai xót c a h th ng ph n m m ngân hàng. d ng, nh ng d ñoán v kh năng tr n c a khách hàng. 1.1.2.3. R i ro ti m n t phương th c thanh toán Nhân t xã h i: An ninh tr t t , an toàn xã h i, trình ñ dân trí… nh hư ng 1.1.2.3.1. R i ro trong phương th c thanh toán chuy n ti n (TT): Trong t i ho t ñ ng qu n tr c a các doanh nghi p, ngân hàng. phương th c này, thì r i ro s d n h t cho bên xu t kh u. Do ñó r i ro tín d ng s Nhân t pháp lý: H th ng pháp lu t và s ch p hành nghiêm ch nh pháp lu t phát sinh ñ i v i nhà xu t kh u khi nhà nh p kh u t ch i thanh toán ho c ch m c a các ch th tham gia ho t ñ ng kinh doanh. tr thanh toán. Các thi t h i do thiên tai như bão l t, ñ ng ñ t, h a ho n… s gây thi t h i 1.1.2.3.2. R i ro trong phương th c thanh toán nh thu: nghiêm tr ng ñ n kh năng tr n c a khách hàng. - Thanh toán theo phương th c nh thu kèm ch ng t : Ngân hàng s căn c 1.2.2. Các nhân t v năng l c c a doanh nghi p XNK vào h i phi u ñ truy ñòi nhà nh p kh u; và ch khi nhà nh p kh u thanh toán ti n ho c ch p nh n thanh toán thì ngân hàng m i giao b ch ng t cho nhà nh p kh u Doanh nghi p XNK là ngư i l p phương án và s d ng v n tín d ng ñ s n ñ nh n hàng. Phương th c này cũng góp ph n h n ch r i ro cho nhà xu t kh u xu t kinh doanh XNK. Vì v y, nhân t v năng l c doanh nghi p nh hư ng r t thông qua vi c thu h c a ngân hàng ch giao b ch ng t cho nhà nh p kh u nh n l n ñ n r i ro tín d ng, các nhân t v năng l c bao g m: Kh năng s d ng v n hàng khi nhà nh p kh u th c hi n thanh toán ho c ch p nh n thanh toán. hi u qu , năng l c qu n lý, t ch c kinh doanh, ñón ñ u công ngh m i, s trung th c khai báo thông tin, cung c p s li u, thi n trí tr n , tài s n b o ñ m…
5 6 1.2.3. Các nhân t t nghi p v c p tín d ng XNK c a ngân hàng b. Đo lư ng theo mô hình 6C (6 khía c nh): Đây là mô hình ñ nh tính v r i ro Bao g m các nhân t : quy ñ nh, quy trình, chính sách tín d ng, ch t lư ng tín d ng nghiên c u chi ti t “6 khía c nh - 6C” c a khách hàng bao g m: Tư cách th m ñ nh tín d ng, thông tin tín d ng, chi phí v n tín d ng… ho c ngân hàng quá ngư i vay (Character), năng l c c a khách hàng (Capacity), thu nh p c a ngư i ñi nh n m nh vào m c tiêu l i nhu n d n ñ n c p tín d ng quá li u lĩnh, t p trung vay (Cashflow), b o ñ m ti n vay (Collateral), các ñi u ki n (Conditions), ki m c p tín d ng quá nhi u vào m t ngành nào ñó. Ngoài ra, y u t con ngư i làm soát (Control). công tác tín d ng XNK cũng nh hư ng r t l n ñ n r i ro tín d ng, bao g m: năng 1.3.2.2.2. Đo lư ng ñ nh lư ng l c, kinh nghi m, ñ o ñ c ngh nghi p c a nhân viên và nhà qu tr ngân hàng. a. Mô hình xác su t tuy n tính: Mô hình xác su t tuy n tính s d ng s li u 1.3. QU N TR R I RO TÍN D NG XU T NH P KH U quá kh làm d li u ñ u vào ñ gi i thích quá kh chi tr cho các kho n tín d ng XNK cũ. Gi s các kho n vay cũ (i) ñư c chia thành hai nhóm: nhóm có r i ro 1.3.1. Khái ni m: Qu n tr r i ro tín d ng XNK là quá trình mà ch th tác ñ ng m t v n (Zi = 1) và nhóm không có r i ro (Zi = 0). Chúng ta thi t l p m i quan h vào các ñ i tư ng ñ ñ t ñư c m c tiêu nh n di n, ño lư ng và h n ch nh ng gi a các nhóm này v i các nhân t nh hư ng tương ng (Xij) ph n ánh ñ c ñi m bi n c r i ro có th x y ra làm nh hư ng ñ n kh năng thanh toán n c a khách c a khách hàng th i (như cơ c u v n hay thu nh p…), theo mô hình ñư ng th ng hàng ñ i v i ngân hàng trong ho t ñ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u, ñ ng th i ñưa ra các phương th c gi m thi u t n th t và bù ñ p t n th t khi r i ro x y ra. tuy n tính v i công th c như sau: Zi = ∑ βј Xij + ε 1.3.2. N i dung và ti n trình qu n tr r i ro tín d ng XNK b. Mô hình logit: N u d a trên k t qu c a mô hình xác su t tuy t tính, thì có th s d ng mô hình logit ñơn gi n như sau: Mô hình logit gi i h n xác su t lũy k 1.3.2.1. Nh n di n r i ro tín d ng xu t nh p kh u c a r i ro m t v n ñ i v i m t kho n tín d ng n m trong kho ng t 0 ñ n 1 và gi Các ngân hàng nh n di n r i ro b ng vi c theo dõi, xem xét, ñánh giá, nghiên s xác su t này ñư c phân b theo d ng hàm s F (Zi ) = 1 . c u các ngành hàng, xu hư ng bi n ñ ng t giá, các giao d ch thương m i qu c t , (1 + e ) − Zi các y u t th trư ng và quy trình tín d ng nh m th ng kê các d ng r i ro tín d ng ñã x y ra (D li u quá kh ). Sau ñó ti n hành phân thành t ng nhóm riêng bi t c. Mô hình probit: Mô hình probit cũng h n ch xác su t r i ro tín d ng d theo d u hi u r i ro c a t ng lo i. Căn c vào ñó nhà qu n tr ngân hàng có th tính trong kho ng t 0 ñ n 1, nhưng nó khác v i mô hình trên khi gi thi t r ng xác nh n di n và xác ñ nh ñư c nh ng r i ro ñ c trưng c a các ngành hàng, ñ i tư ng su t c a r i ro có d ng phân b chu n (normal distribution) ch không phân b khách hàng, lo i s n ph m tín d ng XNK. theo hàm s logit. Tuy nhiên, khi nhân v i m t y u t c ñ nh thì giá tr logit tr thành giá tr probit g n ñúng. Đ ng th i, k t h p v i vi c phân tích kho n tín d ng m i ñ nh n di n các lo i r i ro m i có th phát sinh b ng các phương pháp như: Phân tích báo cáo tài e. Mô hình phân bi t tuy n tính: Theo mô hình ñư c xây d ng b i E.I.Altman, chính, s d ng b ng li t kê (check-list) và bi n th , s d ng lưu ñ (Flow-Chart), ch s bi n ñ ng Z ño lư ng toàn b m c ñ r i ro c a ngư i vay. Ch s này ph giao ti p v i các t ch c chuyên nghi p, giao ti p trong n i b t ch c, giao ti p thu c vào giá tr c a các ch s các y u t tài chính c a khách hàng (Xj) t m quan v i các t ch c qu c t , phân tích h p ñ ng ngo i thương, nghiên c u s li u t n tr ng c a các ch s này trong vi c xác ñ nh xác su t v n . Hàm s phân bi t c a th t quá kh , phân tích hi m h a (Hazard Analysis). Altman có d ng sau: Z = 1,2X1 + 1,4X2 + 3,3X3 + 0,6X4 + 1,0X5 Trong ñó: X1 là t l gi a v n lưu ñ ng và t ng tài s n, X2 là t l l i nhu n 1.3.2.2. Đo lư ng r i ro tín d ng xu t nh p kh u tích lũy và t ng tài s n, X3 là t l gi a l i nhu n trư c thu và lãi trên t ng tài s n, 1.3.2.2.1. Đo lư ng các y u t ñ nh tính: X4 là t l gi a giá tr th trư ng c a c phi u và giá tr ghi s c a n dài h n, X5 là a. Đo lư ng theo mô hình ch t lư ng: Ngân hàng thu th p các thông tin có t l gi a doanh thu và t ng tài s n. Và khi tr s Z cang cao thì khách hàng có xác liên quan ñ n ch t lư ng c a doanh nghi p XNK và ñánh giá xác su t phát sinh r i su t v n càng th p. V i Z
7 8 d ng 7 m c phân lo i r i ro căn c vào ch t lư ng c a t ng doanh nghi p: B n 1.3.2.4. Phòng ng a r i ro tín d ng xu t nh p kh u m c phân lo i ñ u là AAA, AA, A và BBB ph n ánh ngư i vay có m c ñ tín 1.3.2.4.1. Bi n pháp phòng ng a r i ro tín d ng xu t nh p kh u nhi m cao; ba m c phân lo i BB, B và CCC ph n ánh khách hàng có kh năng tr - Th c hi n phân lo i n thành 5 nhóm và trích l p qu d phòng r i ro ñ y ñ các kho n thu nh p cao nhưng kèm theo ñó m c r i ro l n. theo quy ñ nh. 1.3.2.3. Ki m soát r i ro và x lý, kh c ph c h u qu r i ro tín d ng XNK - Xây d ng và ki m soát h th ng các quy ñ nh, quy trình, chính sách tín d ng 1.3.2.3.1. Ki m soát r i ro tín d ng XNK: Là vi c s d ng các bi n pháp ñ ch t ch , thư ng xuyên c p nh t phù h p v i tình hình kinh doanh trong nư c và ngăn ng a, né tránh và gi m thi u kh năng x y ra r i ro. Căn c vào các h s tài qu c t theo t ng th i kỳ. chính, m c ñ r i ro ñã ñư c tính toán và kh năng ch p nh n r i ro mà ngân hàng - Cơ c u t ch c c a ngân hàng c n ñư c s p x p m t cách khoa h c, gi a các s có nh ng bi n pháp ki m soát r i ro làm gi m kh năng x y ra r i ro và m c ñ khâu, các b ph n không b ch ng chéo, có s k t h p ch t ch các phòng ban trên thi t h i c a r i ro. Các bi n pháp ñ ki m soát r i ro tín d ng XNK như sau: cơ s tôn tr ng các nguyên t c tín d ng. Nâng cao ch t lư ng c a công tác th m ñ nh trư c khi c p tín d ng XNK. - Nâng cao trình ñ năng l c, kinh nghi m và ñ o ñ c ngh nghi p c a nhân Đ ng th i, giám sát ch t ch các kho n gi i ngân, ñ i v i tín d ng XNK ñây là viên và thư ng xuyên ñánh giá năng l c làm vi c c a nhân viên ñ x p x p công bư c r t quan tr ng, vì khi gi i ngân c n tuân th các quy ñ nh v qu n lý ngo i vi c phù h p v i kh năng, có ch ñ ñãi ng tho ñáng, công b ng ñ khuy n h i c a nhà nư c (ñ i v i c p tín d ng b ng ngo i t ). Và ph i gi i ngân chuy n khích và ñ ng viên nhân viên. kho n tr c ti p cho bên ñ i tác c a khách hàng, ñ ki m soát ñư c các ngu n ti n giao d ch thương m i qu c t . T o thu n l i cho vi c qu n lý kho n tín d ng và k p - Thành l p m t b ph n chuyên trách ñ thu th p thông tin th trư ng, tình th i phát hi n nh ng kho n tín d ng có v n ñ ñ ngăn ng a và gi m thi u r i ro. hình kinh t - xã h i trong và ngoài nư c. Đ ng th i, làm công tác d báo ngành hàng, ñánh giá xu hư ng th trư ng, l m phát, t giá… Giúp cho nhà qu n tr ñánh Thư ng xuyên theo dõi và thu th p thông tin v th trư ng, nh ng bi n ñ ng giá chính xác v nh ng bi n ñ ng th trư ng và kh năng ch u thi t h i c a doanh v tình hình kinh t - chính tr , các chính sách v XNK (h n ng ch thu quan, t nghi p XNK, ñ ra quy t ñ nh c p tín d ng và các ñi u kho n ràng bu c. giá, thông l qu c t …), ñ ñánh giá m c ñ nh hư ng ñ n kh năng tr n c a khách hàng. Đ ng th i, ñi u ch nh danh m c c p tín d ng theo hư ng thích h p. 1.3.2.4.2. S d ng các công c nghi p v ñ phòng ng a r i ro tín d ng XNK Th c hi n ki m tra ñ nh kỳ và ñ t xu t khách hàng ñ thư ng xuyên ñánh giá - Nghi p v b o ñ m t giá như mua bán ngo i t kỳ h n, quy n ch n mua, v tình hình kinh doanh, tình hình giao thương qu c t , kh năng tài chính, hi n quy n ch n bán ngo i t (Options): nh m ñ m b o ngu n thu c a doanh nghi p tr ng tài s n b o ñ m ñ ki m soát kh năng tr n c a khách hàng. không b tác ñ ng b i nh ng bi n ñ ng v t giá. 1.3.2.3.2. X lý, kh c ph c h u qu r i ro tín d ng XNK - Chia s r i ro v i các ngân hàng thương m i khác: Đ i v i kho n c p tín d ng có quy mô v n l n và ngân hàng còn h n ch trong vi c xác ñ nh m c ñ r i - R i ro vi ph m ñi u kho n h p ñ ng: Ngân hàng có th thu h i n trư c h n ro, thì có th liên k t v i m t ho c m t vài ngân hàng khác ñ ñ ng tài tr cho ho c ký ph l c h p ñ ng ñ ñi u ch nh l i h p ñ ng. kho n tín d ng ñó. - R i ro ch m thanh toán v n g c, lãi: Ngân hàng ñi u ch nh phân kỳ tr n , - Phòng ng a r i ro b ng các s n ph m b o hi m: B o hi m tín d ng, b o gia h n n phù h p v i ngu n thu nh p tr n hi n t i c a doanh nghi p XNK. hi m tài s n… - R i ro ñ i v i khách hàng m t kh năng thanh toán n , nhưng có tài s n b o - Hoán ñ i tín d ng: Đ phòng ng a nh ng t n th t do suy gi m giá tr tài s n ñ m, ngân hàng s x lý theo 2 trư ng h p như sau: Ngân hàng thương lư ng v i b o ñ m các ngân hàng s mua m t h p ñ ng quy n bán ñ i v i m t b ph n ho c kh i ki n khách hàng ñ bán thanh lý tài s n b o ñ m thu h i n . trong danh m c c p tín d ng t các t ch c, công ty hoán ñ i tín d ng. Khi kho n - R i ro m t m t ph n ho c toàn b v n g c và lãi: Khi ñã áp d ng h t các tín d ng không th thu h i, ngân hàng s nh n ñư c m t kho n ti n b ng m c bi n pháp t n thu n t khách hàng và thanh lý tài s n b o ñ m, mà v n không ñ , chênh l ch gi a giá tr kho n tín d ng tr ñi giá tr tài s n b o ñ m. thì s d ng qu d phòng r i ro ñ bù ñ p ph n thi u h t. Ngoài ra, ngân hàng có th bán các kho n n x u cho các t ch c mua bán n chuyên nghi p ñ các t ch c này ti p t c th c hi n thu h i n .
9 10 CHƯƠNG 2 Ho t ñ ng d ch v (31/12/2011): Thu t d ch v thanh toán trong nư c ñ t 55,6 trñ. Doanh s thanh toán XNK: ñ t 2,65 tri u USD, v i phí thu ñư c kho ng TH C TR NG QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG TÀI TR XU T NH P KH U T I NGÂN HÀNG TMCP VI T Á CHI 39,25 trñ. D ch v th : 936 th . NHÁNH BUÔN MA THU T L i nhu n (31/12/2011): Trong năm ñ u ho t ñ ng, chi nhánh ph i gánh ch u m c chi phí thành l p ban ñ u khá cao. Đ n quý II/2011, chi nhánh ñã ñ t ñư c 2.1. TÌNH HÌNH HO T Đ NG KINH DOANH C A NGÂN HÀNG ñi m hòa v n và t tháng 07/2011 b t ñ u có l i nhu n (47trñ/tháng) ñ d n bù TMCP VI T Á VÀ CHI NHÁNH BUÔN MA THU T ñ p cho các chi phí kh u hao thành l p. 2.1.1. Tình hình kinh doanh c a Ngân hàng TMCP Vi t Á 2.2. TÌNH HÌNH HO T Đ NG TÍN D NG VÀ R I RO TÍN D NG 2.1.1.1. Cơ c u t ch c ho t ñ ng kinh doanh XU T NH P KH U T I VAB BMT Ngân hàng TMCP Vi t Á (VAB) ñư c thành l p vào ngày 04/07/2003 trên cơ 2.2.1. Ho t ñ ng tín d ng xu t nh p kh u s h p nh t hai t ch c tín d ng: Công ty tài chánh c ph n Sài Gòn và Ngân hàng 2.2.1.1. Các s n ph m, d ch v tài tr xu t nh p kh u TMCP nông thôn Đà N ng. V n ñi u l : Tính ñ n ngày 05/03/2011 ñ t 3.098 t ñ ng. a. Tín d ng tài tr XNK: Cho vay v n lưu ñ ng, chi t kh u b ch ng t (b ch ng t nh thu, b ch ng t L/C), b o lãnh tín d ng… 2.1.1.2. Thông tin tài chính (Tính ñ n ngày 31/12/2010) b. Các d ch v thanh toán XNK: Chuy n ti n, mua bán ngo i t kỳ h n, quy n V n huy ñ ng ti n g i ñ t 13.468 t ñ ng, trong ñó VNĐ ñ t 8.062 t ñ ng, ch n ngo i t , nh thu, tín d ng ch ng t , bao thanh toán… chi m 60% t ng v n huy ñ ng. T ng dư n tín d ng ñ t 13.290 t ñ ng, trong ñó ng n h n chi m 58% t ng dư n . T ng s các kho n ñ u tư ñ t 3.927 t ñ ng. L i 2.2.1.2. Tình hình ho t ñ ng tín d ng xu t nh p kh u nhu n trư c thu ñ t 347 t ñ ng, ch s ROA : 1,33%, ch s ROE : 10,46%. B ng 2.4. Tình hình c p tín d ng XNK c a VAB BMT 2.1.2. Tình hình ho t ñ ng c a Ngân hàng TMCP Vi t Á – Chi nhánh ĐVT: T ñ ng (VNĐ), ngàn USD Buôn Ma Thu t Ho t ñ ng c p tín d ng STT Kỳ báo cáo T ng dư n Dư n TD T tr ng 2.1.2.1. Cơ c u t ch c ho t ñ ng c a chi nhánh TD XNK VNĐ USD VNĐ USD VNĐ USD Ngân hàng TMCP Vi t Á – Chi nhánh Buôn Ma Thu t (VAB BMT) chính 01 Tháng12/2010 10,15 2,5 24,6% th c ñi vào ho t ñ ng t ngày 01/12/2010, v i quy mô là chi nhánh c p m t tr c 02 Quý I/2011 53,75 125,6 22,3 125,6 41,5% 100% thu c Ngân hàng TMCP Vi t Á. 03 Quý II/2011 97,23 162,7 31,2 162,7 32,1% 100% 04 Quý III/2011 105,79 190,5 35,7 190,5 33,7% 100% 2.2.1.2. Tình hình ho t ñ ng kinh doanh c a VAB BMT 05 Quý IV/2011 138,6 250,8 41,9 250,8 30,2% 100% Tình hình huy ñ ng và c p tín d ng (31/12/2011): Qua B ng s li u cho th y dư n c p tín d ng XNK c a VAB BMT chi m t B ng 2.1. Tình hình huy ñ ng c a VAB BMT tr ng khá cao trong ho t ñ ng c p tín d ng. Trong t ng dư n tín d ng b ng USD, Đơn v tính: T ñ ng (VNĐ), ngàn USD, lư ng vàng SJC tín d ng XNK chi m t tr ng 100% (VAB ch cho vay ngo i t ñ i v i các doanh Kho n Tháng Quý I/2011 Quý II/2011 Quý III/2011 Quý IV/2011 nghi p ho t ñ ng XNK). Vì VAB BMT ñã xác ñ nh m c tiêu là ñ y m nh phát m c 12/2010 So tháng trư c +/- % So tháng trư c +/- % So tháng trư c +/- % So tháng trư c +/- % tri n tín d ng XNK t i ñ a bàn t nh Đ k L k là vùng XNK hàng nông s n. VND 15,072 41,39 26,318 174,6% 74,82 33,43 80,7% 112,80 37,98 50,8% 135,60 22,8 20,2% VÀNG 60,9 236,20 175,3 287,8% 166,50 -69,7 -29,5% 649,50 483 290,1% 758,90 109,4 16,8% 2.2.2. R i ro tín d ng và n x u USD 77,5 115,10 37,6 48,5% 31,80 -83,3 -72,4% 230,90 199,1 626,1% 270,80 39,9 17,3% VAB BMT t khi ho t ñ ng cho ñ n tháng 6/2011, chi nhánh chưa phát sinh B ng 2.2. Tình hình c p tín d ng c a VAB BMT n x u, mà ch phát sinh n nhóm 2. Đ n quý III/2011, ñã phát sinh các kho n n Đơn v tính: T ñ ng (VNĐ), ngàn USD x u v i s dư n x u là 2,5 t ñ ng, t l n x u 2,83%. Đ n quý IV/2011, s dư Kho n Tháng Quý I/2011 So tháng trư c Quý II/2011 So tháng trư c Quý III/2011 So tháng trư c Quý IV/2011 So tháng trư c n x u gi m xu ng là 2,35 t ñ ng, t l n x u 2,76%, tuy nhiên m c r i ro tín m c VND 12/2010 10,15 53,75 +/- % 43,6 429,6% +/- 97,23 43,48 % +/- 80,9% 105,79 8,56 % 8,8% +/- 138,6 32,81 % 31% d ng c a n x u tăng lên do xu t hi n n x u nhóm 4. Và các kho n n x u này USD 0 125,6 125,6 - 162,7 37,1 29,5% 190,5 27,8 17,1% 250,8 60,3 31,6% ñi u là dư n tín d ng XNK thu c nhóm doanh nghi p kinh doanh cà phê.
11 12 2.3. TH C TR NG QU N TR R I RO VÀ PHÂN TÍCH NGUYÊN d ng XNK có nhi u r i ro ti m n hơn các phương th c c p tín d ng khác, nên NHÂN R I RO TÍN D NG XU T NH P KH U T I VAB BMT VAB BMT ch ưu tiên c p tín d ng tài tr XNK cho các doanh nghi p ñư c x p 2.3.1. Công tác nh n di n r i ro tín d ng xu t nh p kh u h ng A tr lên, và m t vài trư ng h p x p h ng B, k t qu như sau: 2.3.1.1. Tình hình nh n di n r i ro tín d ng xu t nh p kh u B ng 2.7. T ng h p x p lo i khách hàng doanh nghi p XNK t i VAB BMT năm 2011 Trong năm 2011, t ng s khách hàng ti p nh n ñ t 127 doanh nghi p. Sau khi STT Ch tiêu S lư ng T tr ng (%) nh n di n r i ro, VAB ñã t ch i c p tín d ng 77 h sơ ñư c nh n di n có r i ro 01 Doanh nghi p h ng AAA 3 6,0% cao và ñ ng ý c p tín d ng 50 h sơ. Trong ñó, ñ i tư ng khách hàng ñư c c p tín 02 Doanh nghi p h ng AA 6 12,0% 03 Doanh nghi p h ng A 30 60,0% d ng XNK ch y u là kinh doanh trong ngành hàng cà phê (xay sát, sơ ch cà phê 04 Doanh nghi p h ng BBB 7 14,0% nhân 50% và thu mua cà phê xu t kh u 58,1%) và kinh doanh hàng nông c , máy 05 Doanh nghi p h ng BB 3 6,0% móc thi t b chi m 69,2%. 06 Doanh nghi p h ng B 1 2,0% 07 Doanh nghi p h ng CCC 0 0% 2.3.1.2. Phương pháp nh n di n r i ro tín d ng xu t nh p kh u 08 Doanh nghi p h ng CC 0 0% Phương pháp ñ nh n di n r i ro tín d ng XNK c a VAB BMT là th c hi n 09 Doanh nghi p h ng C 0 0% 10 Doanh nghi p h ng D 0 0% thông qua các bư c trong quy trình tín d ng, như: Ti p xúc khách hàng, xác minh T ng s DN ñư c x p h ng 50 100% th c t kho n tín d ng XNK, s d ng các thông tin tín d ng ñ th m ñ nh tín d ng t các ngu n, th m ñ nh h sơ tín d ng XNK, thông qua giám sát kho n tín 2.3.2.2. Nh ng nguyên nhân, h n ch , thi u xót trong ño lư ng r i ro tín d ng xu t nh p kh u d ng… Trong th m ñ nh, chưa ñánh giá ñư c năng l c qu n lý, tri n v ng ngành 2.3.1.3. Nh ng nguyên nhân, h n ch , thi u xót trong nh n di n r i ro tín hàng, bi n ñ ng t giá và kh năng ch u t n th t c a khách hàng. d ng xu t nh p kh u Trong quy trình tín d ng ñã có s phân chia gi a vi c ñ nh giá tài s n và th m Khi th c hi n nh n di n r i ro trong th m ñ nh tín d ng, VAB BMT m i ch ñ nh h sơ tín d ng. Tuy nhiên s tách bi t này ch mang tính tương ñ i, vì chuyên ñánh giá ñư c các n i dung cơ b n như: Tính pháp lý, nhu c u v n, kh năng tài viên tín d ng s kiêm chuyên viên ñ nh giá tài s n và th c hi n ñ nh giá chéo v i chính, tính kh thi c a d án, giá tr tài s n b o ñ m c a khách hàng. Và h u như các chuyên viên tín d ng khác. Và hi n nay, VAB chưa có b ph n chuyên trách chưa ñánh giá ñư c năng l c qu n lý, tri n v ng ngành hàng kinh doanh, xu ñ thu th p thông tin th trư ng, tình hình kinh t xã h i và làm công tác d báo hư ng bi n ñ ng th trư ng, tính thanh kho n c a tài s n b o ñ m và các y u t v ngành hàng, xu hư ng th trư ng, các quy ñ nh, thông l qu c t . tình hình kinh t xã h i. Trong quá trình tác nghi p c a chuyên viên tín d ng, còn g p khá nhi u sai Vi c tái th m ñ nh và ki m tra ñ nh kỳ ch ñư c th c hi n m t cách sơ sài và xót. Các thông tin thu th p còn h n ch , chưa ña d ng và ñ y ñ , nên vi c phân ch ki m tra ñ t su t khi kho n vay ch m thanh toán. tích và th m ñ nh kh năng tr n c a khách hàng là chưa th c s chính xác. VAB ch s d ng m t vài phương th c nh n di n r i ro ñơn gi n, mang tính Mô hình x p h ng tín d ng c a VAB chưa ñánh giá và ño lư ng h t các nhân ch quan cá nhân c a nhân viên và ngư i phê duy t tín d ng; nên k t qu nh n t c a khách hàng và chưa ñánh giá các nhân t th trư ng, nên vi c x p h ng tín di n r i ro có tính chính xác chưa cao. d ng ch mang tính chính xác tương ñ i. 2.3.2. Công tác ño lư ng r i ro tín d ng xu t nh p kh u 2.3.3. Công tác ki m soát r i ro và x lý, kh c ph c h u qu r i ro tín d ng 2.3.2.1. Tình hình ño lư ng r i ro tín d ng xu t nh p kh u xu t nh p kh u Đ ño lư ng ñ nh tính, VAB s d ng Mô hình 6C, ñánh giá “6 khía c nh” c a 2.3.3.1. Ki m soát r i ro tín d ng xu t nh p kh u khách hàng v i các ñánh giá khá ñơn gi n. Trong quy trình tín d ng ñã th hi n rõ t ng khâu, t ng bư c tách bi t trách Đ ño lư ng ñ nh lư ng, VAB ch y u d a vào mô hình phân tích báo cáo tài nhi m gi a các b ph n. Và th c hi n giám sát ch t ch các kho n gi i ngân b ng chính, dòng ti n hi n t i và tương lai, m c ñ hi u qu d án kinh doanh c a vi c khách hàng ph i cung c p b ch ng t c n thanh toán ñ ch ng minh m c doanh nghi p,… Ngoài ra VAB còn s d ng mô hình x p h ng tín d ng ñ ño ñích s d ng v n. lư ng r i ro và xác ñ nh lãi su t tín d ng, s d ng 7 m c phân lo i r i ro. Và vì tín
13 14 Trong công tác th m ñ nh, căn c vào các r i ro ñã nh n di n và ño lư ng, tùy 2.3.4. Công tác phòng ng a r i ro tín d ng xu t nh p kh u vào t ng lo i r i ro VAB BMT ñã áp d ng các bi n pháp ki m soát r i ro như: 2.3.4.1. Bi n pháp phòng ng a r i ro tín d ng xu t nh p kh u Yêu c u chuy n toàn b ngu n thu tài chính v tài kho n c a khách hàng t i VAB VAB BMT ñang s d ng các bi n pháp phòng ng a r i ro tín d ng XNK như ñ ti n theo dõi và giám sát, không nh n c m c chính lô hàng XNK n u là hàng sau: Tuân th ñúng và th c hi n ñ y ñ các bư c trong quy trình th m ñ nh tín hóa d hư h ng, khó thanh lý… d ng và th c hi n trích l p qu d phòng theo quy ñ nh; cung c p nh ng s n Theo dõi kho n tín d ng sau khi gi i ngân: Đ nh kỳ 03 tháng/l n ñ i v i tín ph m, d ch v b o ñ m t giá t giá; s d ng công c b o hi m tài s n b o ñ m… d ng ng n h n, ñ nh kỳ 06 tháng/l n ñ i v i tín d ng trung, dài h n; VAB BMT Đ ng th i, ràng bu c thêm các ñi u ki n c p tín d ng ñ i v i m t s phương th c hi n ki m tra th c t kho n tín d ng ñ ñánh giá l i kh năng tr n , hi n th c c p tín d ng XNK có r i ro cao, như: B t bu c s d ng công c b o ñ m t tr ng tài s n b o ñ m c a khách hàng. giá, s d ng phương th c thanh toán an toàn (L/C, bao thanh toán), tài s n b o 2.3.3.2. X lý, kh c ph c h u qu r i ro tín d ng XNK ñ m ph i là b t ñ ng s n… Khi phát hi n r i VAB BMT s g p g khách hàng và ki m tra tình hình kinh Ngoài ra, v i quy mô m t ngân hàng thương m i c trung bình, thì ñ i v i các doanh ñ xem xét khó khăn mà doanh nghi p ñang g p ph i. kho n c p tín d ng XNK có quy mô v n l n. VAB BMT thư ng liên k t v i m t Đ i v i r i ro ch m thanh toán v n g c, lãi: VAB BMT áp d ng các bi n ho c m t vài ngân hàng l n, có kinh nghi m ñ ñ ng tài tr cho kho n tín d ng ñó, pháp t n thu n và không th c hi n ñi u ch nh kỳ h n, gia h n n . nh m chia s r i ro. Đ i v i r i ro vi ph m ñi u kho n h p ñ ng: VAB BMT th c hi n thu h i n 2.3.4.2. Nh ng nguyên nhân, h n ch trong vi c phòng ng a r i ro tín trư c h n và gi m d n dư n cho ñ n khi thu h i h t n . d ng xu t nh p kh u Đ i v i r i ro khách hàng m t kh năng thanh toán n , nhưng có tài s n b o Quy trình tín d ng c a VAB còn thi u tính chuyên nghi p, chưa xây d ng ñ m, VAB BMT s khuy n khích khách hàng t thanh lý tài s n v i giá h p lý ñ ñư c b ph n ñ nh giá tài s n chuyên trách ñ ñánh giá chính xác giá tr tài s n b o tr n . N u khách hàng chây ỳ không h p tác thì VAB l p th t c kh i ki n khách ñ m; chưa thành l p b ph n giao d ch tín d ng, ñ làm công tác ki m tra tính hàng ñ thanh lý tài s n b o ñ m thu h i n . pháp lý h sơ, theo dõi kho n tín d ng. Đ i v i r i ro m t m t ph n ho c toàn b v n g c và lãi: VAB s d ng qu Bi n pháp phòng ng a r i ro c a VAB ch y u d a trên vi c ban hành các d phòng r i ro ñ bù ñ p và ti n hành t t toán kho n vay. quy ñ nh, ñi u ki n c p tín d ng… mà chưa chú ý ñ n t ng khâu t ng b ph n và 2.3.3.3. Nh ng h n ch trong ki m soát r i ro và x lý, kh c ph c h u qu y u t con ngư i trong công tác qu n tr r i ro. Mà hi n nay, y u t ñ o ñ c ngh r i ro tín d ng xu t nh p kh u nghi p c a nhân viên ngân hàng trong ho t ñ ng tín d ng có vai trò r t quan tr ng. VAB chưa th c hi n công tác tái th m ñ nh theo ñ nh kỳ ñ i v i các kho n tín Trình ñ chuyên môn chuyên viên tín d ng, nhà qu n tr còn h n ch , còn d ng ñ k p th i ki m soát nh ng r i ro có th phát sinh trong quá trình s d ng thi u kinh nghi m và s am hi u trong vi c ñàm phán, ký k t h p ñ ng thương v n c a khách hàng. m i qu c t . Chuyên viên tín d ng còn thi u trách nhi m và ch quan trong vi c theo dõi kho n tín d ng. Chưa thành l p b ph n giao d ch tín d ng chuyên trách ñ làm công tác ki m tra tính pháp lý h sơ, theo dõi, giám sát kho n tín d ng XNK; ñ ti n hành ki m Trong công tác phòng ng a r i ro, thì công c b o hi m tín d ng là m t bi n tra chéo v i b ph n tín d ng. pháp r t hi u qu ñ ngăn ng a r i ro và h n ch t n th t t i ưu khi r i ro x y ra. Nhưng VAB chưa có quy ñ nh và yêu c u khách hàng s d ng các bi n pháp b o Phòng ki m soát n i b c a VAB th c hi n ki m soát r i ro tín d ng c a các hi m tín d ng cho chính kh năng tr n c a mình. chi nhánh thông qua ki m tra ñ nh kỳ, do ñó k t qu ki m tra thư ng thi u chính xác, vì nhân viên thư ng có s chu n b trư c và che gi u nh ng sai xót, làm cho th c tr ng n x u th p hơn th c t . Các phương th c x lý r i ro c a VAB ch mang tính x lý k thu t, chưa có ñư c m i liên k t quy n l i v i các khách hàng.
15 16 CHƯƠNG 3 văn b n, Internet hay các phương ti n thông tin ñ i chúng và ngu n thông tin t các nhân viên ngân hàng khác, t các b n hàng, các ñ i tác c a doanh nghi p, các GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG TÀI TR XU T NH P KH U T I m i quan h xã h i c a ch doanh nghi p. Lu ng thông tin bên ngoài h t s c ña d ng và phong phú, tuy nhiên không ñ m b o s chính xác tuy t ñ i; nên vi c s NGÂN HÀNG TMCP VI T Á – CN BUÔN MA THU T d ng ngu n thông tin này c n có s phân lo i: thông tin tin c y, thông tin tham 3.1. CĂN C Đ XU T GI I PHÁP kh o. 3.1.1. Tình hình kinh t xã h i và nhu c u tín d ng c a các doanh nghi p 3.2.1.2. Nâng cao ch t lư ng th m ñ nh tín d ng xu t nh p kh u XNK t nh Đ k L k Trong th m ñ nh tín d ng, ngoài vi c phân tích, ñánh giá các y u t cơ b n v Cùng v i ti m năng phát tri n thương m i qu c t , t nh Đ k L k hi n ñư c khách hàng, thì VAB BMT nên phân tích ñánh giá thêm các n i dung sau: Tri n xem là v a nguyên li u nông s n l n v i nhi u m t hàng nông s n n i ti ng và có v ng ngành hàng kinh doanh, xu hư ng bi n ñ ng th trư ng, các kho n d phòng s n lư ng l n như cà phê, cao su, h tiêu, ñi u, ngô lai, bông v i, chè, rau, hoa xu t tài chính, năng l c qu n lý c a khách hàng và các y u t v tình hình kinh t xã kh u.... V i chính sách khuy n khích, kêu g i các ngân hàng cung ng v n cho h i, ñánh giá giá tr th i gian c a ti n cũng như l a ch n lãi su t chi t kh u và các doanh nghi p XNK c a t nh, ñã t o nhi u cơ h i cho các ngân hàng phát tri n phương pháp tính kh u hao phù h p, phân tích, ñánh giá các ngu n thu tr n , kh tín d ng XNK và d ch v thanh toán qu c t . Tính ñ n h t năm 2010, toàn t nh năng ch u thi t h i c a doanh nghi p khi có bi n ñ ng v t giá. Ngoài ra sau khi Đ k L k có 5.056 doanh nghi p và 350 h p tác xã. V i nhu c u s d ng v n tín c p tín d ng, ph i thư ng xuyên ñi ki m tra th c t tình hình s n xu t kinh doanh, d ng l n g p 2 l n so v i ngu n v n huy ñ ng, ñ c bi t là nhu c u v n c a các hi n tr ng tài s n b o ñ m, theo dõi bi n ñ ng th trư ng ñ k p th i phát hi n và doanh nghi p XNK thư ng có quy mô l n. Đ c ñi m c a các doanh nghi p XNK nh n di n ngay nh ng r i ro có th phát sinh trong su t quá trình c p tín d ng. t nh Đ k L k ch y u có quy mô v n v a và nh và chưa có nhi u kinh nghi m Trong v n ñ t ch c, VAB c n chú tr ng t i vi c phân công trách nhi m trong ñàm phán, giao thương qu c t . th m ñ nh tín d ng phù h p v i năng l c chuyên môn, kinh nghi m ngh nghi p 3.1.2. M c tiêu qu n tr r i ro tín d ng xu t nh p kh u c a Ngân hàng c a nhân viên. Và c n c i ti n công ngh ngân hàng, c p nh t m i các phương TMCP Vi t Á – Chi nhánh Buôn Ma Thu t pháp th m ñ nh ñ h tr t t hơn cho công tác th m ñ nh tín d ng XNK. Qu n tr r i ro tín d ng XNK v i m c tiêu ch p nh n t l r i ro và t l n 3.2.1.3. Nh n di n r i ro h i ñoái: VAB BMT nên nh n di n r i ro h i ñoái x u m c dư i 3% trên t ng dư n tín d ng, ñ tăng trư ng và phát tri n tín d ng ñ i v i t t c doanh nghi p XNK có ngu n thu chính ñ tr n là t chính ngu n XNK tìm ki m l i nhu n. Ưu tiên phát tri n tín d ng XNK theo hư ng l a ch n thu c a h p ñ ng thương m i qu c t ñư c c p tín d ng, mà các doanh nghi p nh ng ngành ngh , lĩnh v c có kh năng phát tri n t t và hi u qu (Máy móc thi t XNK không s d ng các d ch v b o ñ m t giá hay có ngu n d phòng tài chính b , nông c , cà phê, g th công m ngh ), không phát tri n quá t p trung vào m t ñ b o ñ m s bi n ñ ng t giá. ngành hàng nào. 3.2.1.4. Nh n di n r i ro tín d ng t phương th c thanh toán xu t nh p 3.2. HOÀN THI N CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG XU T kh u NH P KH U - Tín d ng tài tr xu t kh u cho doanh nghi p s d ng phương th c thanh 3.2.1. Nâng cao hi u qu nh n di n r i ro tín d ng XNK toán chuy n ti n, nh thu thì r i ro ñư c nh n di n là nhà nh p kh u nư c ngoài t 3.2.1.1. Nâng cao ch t lư ng thu th p và x lý thông tin tín d ng xu t nh p ch i thanh toán ho c không thanh toán. kh u: VAB BMT c n ph i ña d ng hoá các ngu n thông tin ñ nâng cao ch t - Tín d ng tài tr xu t kh u cho doanh nghi p s d ng phương th c thanh lư ng thông tin, ph c v t t cho công tác th m ñ nh tín d ng XNK. Đ thu th p toán tín d ng ch ng t (L/C) thì r i ro ñư c nh n di n là b ch ng t ñòi ti n ñư c ñ y ñ thông tin, thì bên c nh ngu n h sơ, tài li u do khách hàng cung c p không h p l . Và n u tín d ng tài tr cho nhà nh p kh u thì r i ro ñư c nh n di n và nh ng thông tin mua ñư c t trung tâm tín d ng (CIC); VAB BMT c n khai là hàng hóa không ñúng tiêu chu n. thác thông tin m t cách tri t ñ thông qua nh ng l n ti p xúc tr c ti p v i khách - Tín d ng tài tr nh p kh u cho doanh nghi p s d ng phương th c b o lãnh hàng và ñ c bi t là nh ng chuy n ñi ñ t xu t xu ng cơ s ñ có ñư c nh ng thông ng trư c thì r i ro ñư c nh n di n là nhà xu t kh u nư c ngoài không giao hàng tin tin c y và chính xác. Ngoài ra, có th thu th p thông tin qua các sách báo, các hóa ñúng th i h n, ñúng s lư ng, ch t lư ng.
17 18 3.2.1.5. Xây d ng các B ng th ng kê, l t kê ñ nh n di n r i ro tín d ng B ph n ñ nh giá tài s n chuyên trách s giúp cho vi c ñánh giá hi n tr ng tài XNK: VAB nên xây d ng m t b ng th ng kê bao g m các ch tiêu ñ nh n di n s n, tính thanh kho n, giá tr tài s n b o ñ m m t các chính xác hơn; b ph n giao các r i ro t ho t ñ ng thương m i và vi c ñàm phán, ký k t h p ñ ng thương m i d ch tín d ng s làm công tác ki m tra tính pháp lý h sơ, theo dõi kho n vay ñ qu c t , ví d như: Tính n ñ nh c a giá c hàng hóa XNK, hàng hóa có d hư nâng cao hi u qu phát hi n sai xót, phát hi n r i ro có th phát sinh. h ng, sai l ch v ch t lư ng khi v n chuy n, l ch s giao d ch qu c t c a các VAB BMT có th xây d ng mô hình t ch c ti p nh n, th m ñ nh và ra quy t bên… Ngoài ra, VAB còn có th tham kh o phương pháp b ng li t kê (check-list) ñ nh tín d ng XNK, như sau: và bi n th ; ñây là phương pháp nh n di n r i ro khá hi u qu ñang ñư c ngân hàng l n s d ng (Tham kh o Ph l c 2 - Phương pháp check-list). 3.2.2. Đo lư ng r i ro tín d ng xu t nh p kh u 3.2.2.1. B sung các y u t ño lư ng r i ro tín d ng xu t nh p kh u trong mô hình ño lư ng ñ nh tính: Trong phương pháp ño lư ng ñ nh tích mô hình 6C ñánh giá “6 khía c nh” c a khách hàng, VAB c n b sung thêm vi c phân tích, ñánh giá: Nh ng r i ro, t n th t trong quá kh c a khách hàng, ñánh giá các m i quan h kinh doanh, uy tín, thi n trí tr n … ñ d ñoán kh năng trong tương lai c a khách hàng, phân tích nh ng bi n ñ ng c a các y u t th trư ng và nh ng tác ñ ng ñ n kh năng tr n c a khách hàng. Ho c thay th mô hình 6C b ng mô hình ch t lư ng: Đây là mô hình ño lư ng r i ro khá hi u qu , khi s d ng mô hình này VAB thu th p các thông tin có liên quan ñ n ch t lư ng c a doanh nghi p ñ ñánh giá xác su t phát sinh r i ro tín d ng XNK, trên cơ s ñó xác ñ nh h n m c c p tín d ng ho c t ch i tài tr . 3.2.2.2. Xây d ng l i mô hình x p h ng và ch m ñi m tín d ng XNK: Đ xây d ng mô hình x p h ng tín d ng hi u qu , VAB c n có s tư v n c a các công ty ki m toán, các t ch c chuyên nghi p ho c mua b n quy n h th ng ch m ñi m và x p h ng tín d ng t các công ty ki m toán, các t ch c chuyên nghi p có uy tín trên th trư ng. VAB BMT có th tham kh o mô hình x p h ng và ch m ñi m tín d ng chi ti t theo 56 ch tiêu ño lư ng và 07 v trí x p h ng tín d ng (Ph l c 1 - Ch m ñi m và x p h ng doanh nghi p). 3.2.3. Ki m soát r i ro và x lý, kh c ph c h u qu r i ro tín d ng xu t Sơ ñ 3.1. Mô hình v t lý Quy trình ti p nh n, th m ñ nh nh p kh u và quy t ñ nh tín d ng XNK 3.2.3.1. C i ti n quy trình, th t c c p tín d ng XNK: VAB c n c i ti n và 3.2.3.2. Ki m soát gi i ngân và nâng cao ch t lư ng qu n lý tín d ng XNK: ñ i m i quy trình tín d ng theo hư ng quy ñ nh rõ n i dung c n th c hi n t ng Trong nghi p v tín d ng XNK, ki m soát gi i ngân là r t quan tr ng, vì v y khi khâu, t ng bư c, tách bi t trách nhi m gi a các b ph n m t cách c th . Quy trình gi i ngân tín d ng XNK ph i tuân th ñúng nguyên t c: g n li n s v n ñ ng ti n tín d ng ph i xây d ng trên nguyên t c là tách bi t ñ c l p ch c năng ñ nh giá tài t v i s v n ñ ng hàng hóa ho c d ch v có liên quan và gi i ngân b ng chuy n s n, ch c năng ki m tra tính pháp lý, theo dõi kho n tín d ng, ch c năng th m kho n cho ñ i tác c a khách hàng, nh m ki m tra m c ñích s d ng v n c a ñ nh và qu n lý r i ro. doanh nghi p XNK và ñ m b o kh năng thu h i n . Sau khi c p tín d ng và gi i ngân, ph i thư ng xuyên theo dõi tình tr ng kho n tín d ng ñ k p th i ki m soát r i ro tín d ng XNK.
19 20 VAB BMT có th xây d ng mô hình gi i ngân, ki m tra, giám sát và thanh lý VAB nên thành l p m t t ki m soát n i b ñ t t i chi nhánh có trách nhi m tín d ng như sau: tr c thu c h i s chính và t ch c ki m tra thư ng xuyên ñ i v i ho t ñ ng tín d ng c a chi nhánh. Đ k p th i phát hi n nh ng sai xót trong tác nghi p, r i ro t nh ng thay ñ i kh năng tài chính c a khách hàng hay nh ng r i ro do nguyên nhân t chính ngư i làm công tác tín d ng c ý làm sai. 3.2.3.4. Tăng cư ng hi u qu x lý n x u Đ i v i các r i ro ch m thanh toán, thì ngoài vi c g p g và tư n cho khách hàng vư t qua khó khăn, thì VAB ph i s d ng các bi n pháp t n thu n (k c các ngu n t kh u hao, qu d phòng, qu phát tri n kinh doanh…) ñ tránh trư ng h p kho n tín d ng r i ro ngày càng x u ñi. Ngoài ra, VAB BMT cũng nên ñi u ch nh kỳ h n n , gia h n n phù h p v i các ngu n thu tài chính hi n t i c a khách hàng. Đ i v i nh ng khách hàng vi ph m ñi u kho n h p ñ ng, VAB nên tìm hi u nguyên nhân vi ph m ñi u kho n h p ñ ng như sau: - Khách hàng s d ng v n sai m c ñích vì lý do có s thay ñ i trong s n xu t kinh doanh và vi c s d ng v n sai m c ñích c a khách hàng không nh hư ng ñ n kh năng hoàn tr n , không vi ph m quy ñ nh pháp lu t. Thì VAB nên ký ph l c h p ñ ng tín d ng ñ ñ u ch nh ñi u kho n trong h p ñ ng v i khách hàng. - Khách hàng c tình s d ng v n sai m c ñích ho c kh năng tr n c a khách hàng b gi m, thì nên yêu c u khách hàng tr n trư c h n và thu h i d n kho n tín d ng. Sơ ñ 3.2. Mô hình Quy trình gi i ngân, ki m tra, giám sát Đ i v i r i ro khách hàng m t kh năng thanh toán nhưng tài s n b o ñ m v n và thanh lý tín d ng XNK ñ giá tr ñ tr n vay: C n th c hi n thanh lý ngay tài s n b o ñ m ñ thu n 3.2.3.3. Hoàn thi n công tác ki m soát r i ro tín d ng XNK b ng cách thương lư ng v i khách hàng v phương án thanh lý tài s n ho c kh i Th c hi n giám sát r i ro tín d ng t ngay khi ra quy t ñ nh c p tín d ng cho ki n ñ phát mãi tài s n. ñ n khi thu h i kho n tín d ng. Vi c tái th m ñ nh và ñi ki m tra th c t khách Đ i v i r i ro m t m t ph n ho c toàn b v n g c và lãi: Gi m lãi quá h n cho hàng ph i ñư c th c hi n ñ nh kỳ 03 tháng/l n ñ i v i tín d ng ng n h n, ñ nh kỳ khách hàng ñ ưu tiên thu h i v n g c, n u v n không thu h i h t n g c, VAB 06 tháng/l n ñ i v i tín d ng trung, dài h n. Ngoài ra, c n ph i ñi ki m tra ñ t xu t BMT nên kh i ki n ñ cơ quan thi hành án có bi n pháp ch tài v i khách hàng. ñ thu ñư c nh ng k t qu sát th c hơn và k p th i phát hi n nh ng sai xót, nh ng Sau ñó, s d ng qu d phòng r i ro ñ bù ñ p ph n còn thi u và t t toán kho n thay ñ i trong kinh doanh c a doanh nghi p, t ñó nâng cao ch t lư ng ki m soát vay ra kh i b ng cân ñ i k toán. r i ro. 3.2.3.5. Bi n pháp x lý nghi p v , th thu t ngân hàng VAB ph i thư ng xuyên theo dõi vi c luân chuy n hàng hóa và thanh toán - B o hi m tài s n và b o hi m tín d ng: Nên ñưa ra các ñi u ki n r ng bu c ti n hàng XNK c a khách hàng, ñ ñ m b o theo dõi ñư c ngu n ti n tr n và k p khi c p tín d ng cho nh ng khách hàng, ngành hàng có ñ r i ro cao như: C p tín th i ki m soát nh ng r i ro có th pháp sinh trong quá trình thanh toán mua bán d ng không có tài s n b o ñ m (Tín ch p), c p tín d ng có tài s n hình thành t hàng hóa XNK c a khách hàng. v n vay…
21 22 - Các bi n pháp nghi p v : Bi n pháp ph bi n là gi m lãi su t ñ gi m giá tr Đ i v i doanh nghi p nh p kh u s d ng phương th c b o lãnh ng trư c, các kho n chi tr ñ khách hàng v n có th tr ñư c n . Ngoài ra, có th ti p t c ngu n tr n chính là thu nh p t nh p kh u máy móc, hàng hóa, nguyên v t li u c p tín d ng ñ i v i khách hàng g p khó khăn v i kho n ñ u tư hi n t i, nhưng t nư c ngoài ñ s n xu t kinh doanh trong nư c; thì yêu c u khách hàng b o ñ m tình hình kinh doanh v n kh quan ñ ti p t c s n xu t kinh doanh tìm ki m l i b ng tài s n hi n h u trong nư c ch không ph i là hàng hóa, máy móc, nguyên nhu n tr n cho VAB. v t li u ñang nh p kh u. - Bàn giao ho c bán các kho n n x u: VAB có th bàn giao ho c bán kho n 3.2.4.3. M t s các bi n pháp nghi p v khác n x u cho công ty qu n lý n tr c thu c ho c t ch c có ch c năng mua bán n - Chia s r i ro v i các ngân hàng khác: Nên áp d ng v i t t c các kho n c p chuyên nghi p. Khi VAB bàn giao ho c bán các kho n n x u thì s làm s ch b n tín d ng có quy mô v n l n và c các kho n tín d ng mà VAB BMT nh n th y cân ñ i k toán và gi m t l n x u, t l trích d phòng. không ñ th m ñ nh chính xác các r i ro, nhưng là kho n tín d ng m ng l i l i 3.2.4. Phòng ng a r i ro tín d ng xu t nh p kh u nhu n cao. 3.2.4.1. Nghiêm túc th c hi n trích l p qu d phòng r i ro: Vi c th c hi n - Phân tán r i ro: Trong công tác qu n tr r i ro tín d ng thì vi c tránh nh ng nghiêm túc các quy ñ nh v phân lo i n và trích l p d phòng s làm nh hư ng r i ro mang tính t p trung là c n thi t. Vì khi có s bi n ñ ng x u v m t ngành x u ñ n ngu n v n kinh doanh, t l n x u c a VAB. Tuy nhiên, vi c trích l p d hàng nào ñó s không gây ra r i ro t p trung quá l n cho VAB. B i v y, khi phát phòng s r t h u ích trong vi c h n ch , gi m t n th t cho VAB khi kho n tín tri n tín d ng tài tr XNK, VAB BMT nên ña d ng hóa các ngành hàng, các lĩnh d ng r i ro ti p t c rơi vào tình tr ng x u hơn và có th m t v n. Vi c x lý r i ro v c và các lo i hình tài tr ñ phân tán r i ro tín d ng. b ng cách trích qu d phòng ñ bù ñ p cho các kho n tín d ng m t v n s giúp 3.3. M T S KI N NGH KHÁC VAB gi m ngay t l n x u và nhanh chóng làm s ch b ng cân ñ i k toán. 3.3.1. Ki n ngh v i Ngân hàng TMCP Vi t Á: Thành l p m t trung tâm qu n Tránh trư ng h p b ngân hàng nhà nư c h n ch , ki m soát ho t ñ ng kinh doanh lý thông tin tín d ng, th trư ng…, ñào t o nâng cao năng l c, trinh ñ kinh c a VAB. nghi m c a nhân viên. 3.2.4.2. S d ng các ñi u ki n c p tín d ng xu t nh p kh u 3.3.2. Ki n ngh v i Ngân hàng nhà nư c: Nâng cao ch t lư ng và ña d ng VAB có th xây d ng h th ng các tiêu chí, các ñi u ki n c p tín d ng ñ i v i hóa thông tin tín d ng (CIC), duy trì m c tăng trư ng tín d ng, lãi su t, t giá n t ng ngành hàng, t ng phương th c thanh toán,… ñ phòng ng a r i ro ñ c trương ñ nh. c a m i hình th c c p tín d ng ví d như: Quy ñ nh t l tài tr cho t ng m t hàng 3.3.3. Ki n ngh v i Chính ph : S d ng các công c th trư ng ñ ñi u ti t máy móc thi t b , dây chuy n công ngh hi n ñ i (c p tín d ng ñ n 90%), Cà phê n n kinh t , xây d ng chính sách khuy n khích, h tr XNK… (80%), cao su (85%), b p, mì (70%)… VAB BMT nên quy ñ nh ñi u ki n c p tín d ng s d ng các công c b o ñ m t giá như: Yêu c u khách hàng ph i s d ng d ch v mua bán kỳ h n ngo i t ho c quy n ch n ngo i t v i t giá hi n t i vào th i ñi m ngu n ti n thanh toán ñư c thu v và ñ n h n tr n . VAB BMT nên quy ñ nh ñi u ki n cho t ng phương th c thanh toán như: Đ i v i doanh nghi p xu t kh u s d ng phương th c thanh toán chuy n ti n (T/T), nh thu (D/A, D/P) mà ngu n thu ti n hàng xu t kh u là ngu n tr n chính; thì nên yêu c u khách hàng ph i b o ñ m b ng tài s n khác ch không ph i là chính hàng hóa xu t kh u và ph i có l ch s quan h tín d ng uy tín.
23 L IK T Trong quá trình h c t p t i trư ng và làm vi c t i ngân hàng thương m i, tôi ñã ti n hành phân tích, áp d ng th c ti n nh ng ki n th c ñã h c t i trư ng ñ nghiên c u v n ñ “Qu n tr r i ro tín d ng trong tài tr xu t nh p kh u t i Ngân hàng TMCP Vi t Á - Chi nhánh Buôn Ma Thu t”. V i v i s giúp ñ và hư ng d n t n tình c a PGS.TS Nguy n Th Như Liêm, tôi ñã hoàn thành ñ tài và rút ra m t s k t lu n sau: - R i ro tín d ng xu t nh p kh u là nh ng bi n c x y ra làm gi m kh năng tr n ho c làm m t kh năng th c hi n cam k t v nghĩa v n c a khách hàng ñ i v i ngân hàng trong ho t ñ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u. Nghĩa v n ñây là nh ng cam k t v ñi u kho n, th i h n, nghĩa v thanh toán n g c, n lãi. Ngoài nh ng r i ro chung c a ho t ñ ng tín d ng, thì tín d ng XNK còn có nh ng r i ro ñ c thù như: R i ro ti m n t phương th c thanh toán, r i ro h i ñoái, r i ro mang tính qu c gia… - Qu n tr r i ro tín d ng XNK là quá trình mà ch th tác ñ ng vào các ñ i tư ng ñ ñ t ñư c m c tiêu nh n di n, ño lư ng và h n ch nh ng bi n c r i ro có th x y ra làm nh hư ng ñ n kh năng thanh toán n c a khách hàng ñ i v i ngân hàng trong ho t ñ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u, ñ ng th i ñưa ra các phương th c gi m thi u t n th t và bù ñ p t n th t khi r i ro x y ra. - T ng h p các nghi p v tín d ng XNK, các d ch v thanh toán qu c t c a VAB và các quy ñ nh, chính sách hi n hành. Đánh giá v tình hình ho t ñ ng kinh doanh c a VAB và ñi sâu phân tích ho t ñ ng tín d ng tài tr XNK, công tác qu n tr r i ro c a VAB BMT. Xem xét t ng bư c trong quy trình tín d ng, trách nhi m c a m i b ph n, r i ro có th phát sinh t ng khâu, t ng ho t ñ ng tác nghi p tín d ng. Trên cơ s ñó, nêu lên nh ng k t qu mà VAB BMT ñã ñ t ñư c, ñ ng th i nhìn nh n nh ng m t còn h n ch và nh ng nguyên nhân gây ra t n t i. - Đưa ra nh ng gi i pháp c th nh m năng cao ch t lư ng qu n tr r i ro tín d ng XNK t i VAB BMT nói riêng và ngân hàng thương m i nói chung: Nâng cao ch t lư ng thu th p, x lý thông tin và th m ñ nh tín d ng XNK, xây d ng b ng th ng kê, nh n di n r i ro h i ñoái và r i ro t phương th c thanh toán, b sung các y u t ño lư ng r i ro, xây d ng mô hình x p h ng và ch m ñi m tín d ng XNK, xây d ng mô hình c p tín d ng, gi i ngân và qu n lý tín d ng XNK, s d ng các ñi u ki n tín d ng, th thu t nghi p v ngân hàng ñ ki m soát và phòng ng a r i ro tín d ng XNK…