ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC<br />
<br />
TRẦN THỊ THÔNG<br />
<br />
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH<br />
TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG OXI – LƢU HUỲNH<br />
HÓA HỌC 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC<br />
CHUYÊN NGÀNH: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Hóa học<br />
Mã số:60.14.01.11<br />
<br />
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Vũ Minh Trang<br />
<br />
HÀ NỘI – 2016<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
<br />
Lời cảm ơn Error! Bookmark not defined.<br />
Danh mục các từ viết tắt trong luận văn<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
Mục lục<br />
i<br />
Danh mục các bảng<br />
iv<br />
Danh mục các hình<br />
v<br />
MỞ ĐẦU 6<br />
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀPHÁT<br />
TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH<br />
10<br />
1.1. Định hướng đổi mới giáo dục sau 2015<br />
10<br />
1.1.1. Sự cần thiết phải đổi mới phương pháp dạy học<br />
10<br />
1.1.2. Xu hướng đổi mới PPDH ở Việt Nam 11<br />
1.1.3. Đổi mới phương pháp dạy học hóa học ở trường THPT<br />
12<br />
1.2. Năng lực và phát triển năng lực 13<br />
1.2.1. Khái niệm năng lực 13<br />
1.2.2. Một số năng lực cụ thể<br />
14<br />
1.2.3. Phát triển năng lực 14<br />
1.2.4. Đánh giá năng lực 15<br />
1.3. Năng lực hợp tác 17<br />
1.3.1. Năng lực hợp tác của học sinh trung học phổ thông 17<br />
1.3.1.1.Năng lực học tập<br />
<br />
17<br />
<br />
1.3.1.2.Năng lực học tập hợp tác 18<br />
<br />
1.3.2. Biểu hiện năng lực hợp tác của học sinh trung học phổ thông<br />
19<br />
1.3.3 Quy trình phát triển năng lực hợp tác trong dạy học 19<br />
1.3.4. Ý nghĩa của sự hợp tác và phát triển NLHT cho HS THPT trong<br />
xã hội hiện nay<br />
22<br />
1.3.5. Đánh giá NLHT<br />
22<br />
1.4. Một số phương pháp dạy học tích cực 22<br />
1.4.1. Phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ 22<br />
1.4.1.1. Khái niệm dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ<br />
<br />
22<br />
<br />
1.4.1.2. Những yêu cầu cần đảm bảo để phát huy tính tích cực hợp tác làm<br />
việc trong nhóm<br />
23<br />
1.4.1.3. Những ưu điểm của phương pháp hợp tác theo nhóm<br />
1.4.1.4. Những hạn chế của học hợp tác theo nhóm<br />
<br />
1.4.2. Phương pháp dạy học theo góc<br />
1.4.2.1. Khái niệm dạy học theo góc<br />
<br />
i<br />
<br />
27<br />
27<br />
<br />
26<br />
<br />
26<br />
<br />
1.4.2.2. Những yêu cầu cần đảm bảo để phát huy tính tích cực hợp tác của<br />
HS<br />
27<br />
1.4.2.3. Những ưu điểm của phương pháp góc 28<br />
1.4.2.4. Những hạn chế của phương pháp góc<br />
<br />
1.4.3. Phương pháp dạy học dự án<br />
<br />
29<br />
<br />
29<br />
<br />
1.4.3.1. Khái niệm dạy học dự án 29<br />
1.4.3.2. Những yêu cầu cần đảm bảo để phát huy tính tích cực hợp tác làm<br />
việc trong nhóm<br />
31<br />
1.4.3.3. Những ưu điểm của phương pháp dự án<br />
<br />
32<br />
<br />
1.4.3.4. Những hạn chế của phương pháp dự án 33<br />
<br />
1.5. Thực trạng việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh 34<br />
1.5.1. Mục đích điều tra 34<br />
1.5.2. Đối tượng điều tra 34<br />
1.5.3. Kết quả điều tra<br />
34<br />
1.5.3.1. Kết quả điều tra GV 34<br />
1.5.3.2. Kết quả điều tra và phỏng vấn HS<br />
<br />
38<br />
<br />
1.5.4. Nguyên nhân của thực trạng<br />
41<br />
Tiểu kết chương 1 41<br />
CHƢƠNG 2. PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC<br />
SINHTHÔNG QUA DẠY HỌC CHƢƠNG OXI - LƢU HUỲNH 41<br />
2.1. Mục tiêu, cấu trúc chương Oxi – Lưu huỳnh – Hóa học 10 – THPT<br />
42<br />
2.1.1. Mục tiêu chương Oxi – Lưu huỳnh – hóa học 10 – THPT 42<br />
2.1.1.1.Kiến thức<br />
<br />
42<br />
<br />
2.1.1.2. Kĩ năng<br />
<br />
42<br />
<br />
2.1.1.3. Thái độ<br />
<br />
43<br />
<br />
2.1.2. Cấu trúc nội dung chương Oxi –Lưu huỳnh – hóa học 10 – THPT<br />
43<br />
2.1.3. Những điểm chú ý về nội dung và phương pháp dạy học trong<br />
chương Oxi – Lưu huỳnh 43<br />
2.2. Xây dựng bộ công cụ đánh giá năng lực hợp tác cho học sinh THPT<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
2.2.1. Xây dựng các tiêu chí và mức độ đánh giá năng lực hợp tácError!<br />
Bookmark not defined.<br />
2.2.2. Thiết kế công cụ đánh giá năng lực hợp tác của học sinh trong dạy<br />
học hóa học (dành cho GV)<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
ii<br />
<br />
2.2.2.1. Bảng kiểm quan sát NLHT của HS thông qua GV Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
2.2.2.2. Phiếu tự đánh giá NLHT của HS (dành cho HS) Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
<br />
2.2.3. Đánh giá qua bài kiểm tra Error! Bookmark not defined.<br />
2.2.3.1.Phương pháp KT, ĐG cá biệt hoá trong nhóm<br />
defined.<br />
<br />
Error! Bookmark not<br />
<br />
2.3.Sử dụng một số PPDH tích cực nhằm phát triển NLHT cho HS Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
2.3.1. Sử dụng PPDH dự án nhằm phát triển năng lực hợp tác cho HS<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
2.3.2.Sử dụng PPDH theo nhóm nhằm phát triển NLHT cho HS Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
2.3.3. Sử dụng PPDH theo góc nhằm phát triển NLHT cho HS Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
2.4. Một số giáo án minh họa Error! Bookmark not defined.<br />
2.4.1. Kế hoạch dạy học dự án với chủ đề “ Oxi – Ozon với cuộc sống”<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
2.4.2. Kế hoạch dạy học theo nhóm nhỏ Hiđro sunfua – Lưu huỳnh<br />
đioxit – Lưu huỳnh trioxit Error! Bookmark not defined.<br />
2.4.3.Kế hoạch dạy theo góc bài axit sunfuric Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
2.5. Một số đề kiểm tra đánh giá Error! Bookmark not defined.<br />
2.5.1. Đề 15 phút Error! Bookmark not defined.<br />
2.5.2. Đề 45 phút Error! Bookmark not defined.<br />
Tiểu kết chương 2. Error! Bookmark not defined.<br />
CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM<br />
Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
3.2.1. Đánh giá kiến thức học sinh<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
3.2.2. Đánh giá thái độ học tập Error! Bookmark not defined.<br />
3.2.3. Đánh giá năng lực hợp tác làm việc nhóm<br />
Error! Bookmark<br />
not defined.<br />
3.3. Chuẩn bị thực nghiệm Error! Bookmark not defined.<br />
3.3.1. Chọn địa bàn, đối tượng để tổ chức thực nghiệm sư phạm. Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
3.3.2. Kế hoạch thực nghiệm<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
3.4. Tiến hành thực nghiệm Error! Bookmark not defined.<br />
iii<br />
<br />
3.5. Kết quả thực nghiệm sư phạm Error! Bookmark not defined.<br />
3.5.1. Kết quả thực nghiệm về mặt định tính Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
3.5.1.1. Kết quả điều tra học sinh Error! Bookmark not defined.<br />
3.5.1.2. Kết quả đánh giá khả năng làm việc nhóm của giáo viên, học sinh<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
3.5.2. Kết quả về mặt định lượng<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
3.5.2.1. Kết quả của 3 bài kiểm tra của 3 tiết dạy thực nghiệm Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
3.5.2.2. Xử lí kết quả thực nghiệm Error! Bookmark not defined.<br />
3.5.2.3. Phân tích kết quả thực nghiệm<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
Tiểu kết chương 3 Error! Bookmark not defined.<br />
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Error! Bookmark not defined.<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
44<br />
PHỤ LỤC Error! Bookmark not defined.<br />
DANH MỤC CÁC BẢNG<br />
Bảng 1.1. So sánh đánh giá theo NL và đánh giá theo kiến thức, kĩ năng<br />
16<br />
Bảng 1.2. Quy trình phát triển năng lực hợp tác trong dạy học 19<br />
Bảng 1.3. Kết quả thăm dò ý kiến về yêu cầu, mức độ của dạy học phát triển<br />
NLHT<br />
34<br />
Bảng 1.4. Kết quả thăm dò ý kiến về vai trò của dạy học phát triển NLHT<br />
35<br />
Bảng 1.5. Kết quả thăm dò ý kiến về nội dung SGK<br />
36<br />
Bảng 1.6. Kết quả thăm dò ý kiến về trang thiết bị dạy học<br />
36<br />
Bảng 1.7. Kết quả thăm dò ý kiến về chia nhóm học tập 36<br />
Bảng 1.8. Kết quả thăm dò ý kiến về kiểm tra, đánh giá 37<br />
Bảng 1.9. Kết quả thăm dò ý kiến về phương pháp dạy học<br />
38<br />
Bảng 1.10. Kết quả thăm dò ý kiến về PPDH môn Hóa học<br />
39<br />
Bảng 1.11. Kết quả thăm dò ý kiến về nhiệm vụ học hợp tác<br />
39<br />
Bảng 1.12. Kết quả thăm dò ý kiến về PPDH yêu thích 39<br />
Bảng 2.1. Bảng các thành tố và tiêu chí của NLHT Error! Bookmark not<br />
defined.<br />
Bảng 2.2. Bảng kiểm quan sát NLHT làm việc nhóm (dành cho GV) Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
Bảng 2.3. Phiếu tự đánh giá NLHT làm việc nhóm (dành cho HS)<br />
Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
Bảng 2.4. Bảng phân công HS thực hiện nhiệm vụ dự án Error! Bookmark<br />
not defined.<br />
iv<br />
<br />