Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa - tỉnh Quảng Bình

Chia sẻ: Cuahapbia | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là về quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, luận văn sẽ làm rõ thực trạng công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại BHXH huyện Tuyên Hóa từ năm 2017 - 2019. Đề xuất những khuyến nghị nhằm tăng cường công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cụ thể là đề xuất khuyến nghị tăng cường công tác thu hồi nợ của các đơn vị nợ đọng và khai thác các đơn vị mới, đơn vị đã tham gia nhưng chưa đóng đủ số lao động làm việc tại đơn vị.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa - tỉnh Quảng Bình

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HOÀNG QUANG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN TUYÊN HÓA – TỈNH QUẢNG BÌNH TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Mã số: 8.34.02.01 Đà Nẵng - 2021
Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Ngƣời hƣớng dẫn KH: PGS.TS. Nguyễn Ngọc Vũ Phản biện 1: PGS.TS. VÕ THỊ THÚY ANH Phản biện 2: TS. LÊ CÔNG TOÀN Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Tài chính - Ngân hàng họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 27 tháng 3 năm 2021 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hoạt động quản lý công tác thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ảnh hưởng trực tiếp đến công tác chi và quá trình thực hiện chính sách BHXH trong tương lai. Nếu không thu được BHXH thì quỹ BHXH không có nguồn để chi trả cho các chế độ BHXH cho NLĐ. Do đó, thực hiện công tác thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đóng một vai trò quyết định, then chốt trong quá trình đảm bảo ổn định cho cuộc sống của NLĐ cũng như các đơn vị sử dụng lao động được hoạt động bình thường. Trong thời gian qua công tác thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa có nhiều cố gắng và đạt được kết quả tốt luôn hoàn thành và vượt kế hoạch được giao. Tuy nhiên trong thời gian vừa qua công tác thu bảo hiểm xã hội bắt buộc bắt buộc còn bộc lộ những tồn tại, hạn chế như: số đơn vị sử dụng lao động, số lao động chưa tham gia BHXH bắt buộc còn nhiều, tỷ lệ tăng về mức lương, tiền công tham gia BHXH bắt buộc hàng năm chưa cao, số đơn vị nợ đọng, trốn đóng BHXH bắt buộc tăng nhanh gây ra những ảnh hưởng về quyền lợi cho NLĐ. Việc tăng trưởng nguồn thu bảo hiểm xã hội bắt buộc còn thấp chưa tương xứng với tiềm năng . Để khắc phục những hạn chế trên, nhằm mở rộng và tăng trưởng nguồn thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, phát triển bền vững quỹ BHXH, rất cần có những khuyến nghị thiết thực, hiệu quả trong thời gian tới. Từ nhận thức những vấn đề nêu trên, Học viên đã chọn đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo
2 hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa - tỉnh Quảng Bình” làm đề tài cho luận văn của mình, nhằm góp phần giải quyết những vấn đề còn hạn chế nêu trên. 2. Mục tiêu của đề tài 2.1. Mục tiêu nghiên cứu “Trên cơ sở lý luận cơ bản về bảo hiểm xã hội, về quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, luận văn sẽ làm rõ thực trạng công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại BHXH huyện Tuyên Hóa từ năm 2017 - 2019. Đề xuất những khuyến nghị nhằm tăng cường công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cụ thể là đề xuất khuyến nghị tăng cường công tác thu hồi nợ của các đơn vị nợ đọng và khai thác các đơn vị mới, đơn vị đã tham gia nhưng chưa đóng đủ số lao động làm việc tại đơn vị”. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc. - h n tích, đánh giá thực trạng quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại BHXH huyện Tuyên Hóa. Ch ra những vấn đề còn tồn tại và nguyên nh n của những tồn tại đó. - Đề xuất những khuyến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn huyện Tuyên Hóa t nh Quảng Bình 2.3. Câu hỏi nghiên cứu - Cơ sở lý luận về công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc?
3 - Trực trạng công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn huyện Tuyên Hóa như thế nào? - Khuyến nghị nào để hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn huyện Tuyên Hóa? 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến hoạt động quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn huyện Tuyên Hóa, t nh Quảng Bình. 3.2. Phạm vi nghiên cứu + Về không gian nghiên cứu: là về công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc của Bảo hiểm xã hội Huyện Tuyên Hóa. +Về thời gian nghiên cứu: Đánh giá thực trạng công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại BHXH huyện Tuyên Hóa từ năm 2017 - 2019. Các khuyến nghị được đề xuất trong luận văn có ý nghĩa trong hiện tại và 5 năm đến. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu 4.1.Cách tiếp cận “Luận văn sử dụng cách tiếp cận định tính dựa trên cơ sở kế thừa những nghiên cứu trước đ y kết hợp nền tảng lý thuyết và thực tiễn về công tác quản lý thu BHXH bắt buộc để đánh giá thực trạng, nhận diện ra những tồn tại, từ đó có cơ sở đưa ra những khuyến nghị để hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH bắt buộc ở cơ quan BHXHnói chung và BHXH huyện Tuyên Hóa nói riêng”. 4.2. Phương pháp thu thập số liệu
4 Luận văn thu thập thông tin số liệu thứ cấp bao gồm: + Hồ sơ thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại BHXH huyện Tuyên Hóa. + Báo cáo thu theo biểu mẫu quy định của BHXH huyện Tuyên Hóa. + Báo cáo tổng kết của BHXH huyện Tuyên Hóa. Các thông tin khác liên quan được thu thập từ các văn bản quy phạm pháp luật, báo chí, tạp chí ngành BHXH, niên giám thống kê huyện Tuyên Hóa. 4.3. Phương pháp phân tích - hương pháp thống kê mô tả: “là thu thập tài liệu, phân tích, tổng hợp; So sánh các ch tiêu, dữ liệu ở các thời điểm, thời kỳ khác nhau. Thông qua việc xử lý số liệu bằng phương pháp thống kê toán học trên excel, thấy được sự thay đổi và mức độ đạt được của các hiện tượng, ch tiêu cần phân tích trong công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc huyện Tuyên Hóa. Từ đó rút ra những vấn đề còn vướng mắc trong công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, đề xuất khuyến nghị hoàn thiện”. - hương pháp so sánh: Đ y là phương pháp chủ yếu dùng trong ph n tích hoạt động của các đơn vị có thu để xác định xu hướng, mức độ biến động của các ch tiêu ph n tích. Để tiến hành được cần xác định số gốc để so sánh, xác định điều kiện để so sánh, mục tiêu để so sánh. Tác giả sử dụng phương pháp so sánh trong chương 2, để xử lý những dữ liệu về các ch tiêu hoạt động của BHXH Tuyên Hóa.
5 + So sánh số liệu năm này với năm trước liền kề để đánh giá sự tăng hay giảm của mỗi ch tiêu và từ đó có nhận xét về xu hướng thay đổi. + So sánh số liệu thực hiện với số liệu kế hoạch, để thấy mức độ hoàn thành kế hoạch. + So sánh theo chiều dọc để xem tỷ trọng của từng ch tiêu so với tổng thể. 5. Tổng quan tình hình nghiên cứu 5.1. Các bài báo khoa học đăng trên các Tạp chí khoa học trong 3 năm gần nhất 5.2. Các luận văn Cao học đã bảo vệ gần nhất 5.3. Khoảng trống nghiên cứu: 6. Bố cục của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành 03 chương, bao gồm: Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc. Chương 2: Thực trạng công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn huyện huyện Tuyên Hóa, t nh Quảng Bình Chương 3: Khuyến nghị hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn huyện Tuyên Hóa, t nh Quảng Bình.
6 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC 1.1. KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC 1.1.1. Khái niệm về BHXH và công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc Ở nước ta theo Luật BHXH: “Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.”.[12] 1.1.2. Đặc điểm của công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc  Đặc điểm hoạt động thu bảo hiểm xã hội bắt buộc  Đặc điểm quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 1.1.3. Ý nghĩa của thu bảo hiểm xã hội bắt buộc  Tạo sự thống nhất trong hoạt động thu bảo hiểm xã hội bắt buộc  Đảm bảo thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ổn định, bền vững, hiệu quả 1.2. NỘI DUNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC 1.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý thu BHXH bắt buộc a. Các cơ quan quản lý nhà nước về BHXH
7 Theo quy định tại điều 8 Luật BHXH, các cơ quan quản lý nhà nước về BHXH gồm: - Chính phủ, Bộ LĐTBXH, UBND t nh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện quản lý trong phạm vi địa phương. - Sở LĐTBXH có trách Nhiệm giúp UBND t nh, thành phố thực hiện chức năng quản lý nhà nước về BHXH. b. Tổ chức bộ máy thực hiện thu bảo hiểm xã hội bắt buộc BHXH Việt Nam được tổ chức và quản lý theo ngành dọc, tập trung, thống nhất từ trung ương đến địa phương theo sơ đồ hình 1.1, gồm có: - Trung ương là BHXH Việt Nam. - T nh, thành phố trực thuộc trung ương là BHXH t nh, thành phố trực thuộc trung ương. - Quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc t nh ( gọi chung là BHXH huyện) trực thuộc BHXH t nh. 1.2.2. Tuyên truyền, phổ biến chính sách thu bảo hiểm xã hội bắt buộc Nội dung tuyên truyền gồm: - Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền những nội dung cơ bản của Luật BHXH - hối hợp với các cơ quan truyền hình, thông tấn, báo chí ở Trung ương và địa phương triển khai thực hiện các hoạt động tuyên truyền thông qua việc thực hiện các chuyên trang, chuyên mục. - Khi thực hiện tuyên truyền cần phải đổi mới, nâng cao hiệu quả tuyên truyền huy động được sức mạnh của sự vào cuộc của hệ
8 thống chính trị, các đoàn thể, các cấp, các ngành trong việc tuyên truyền thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH. - Những người làm công tác tuyên truyền BHXH phải có kỹ năng tốt để truyền tải các chính sách BHXH đến người tham gia, các đối tượng hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia BHXH. 1.2.3. Hoạch định công tác thu bảo hiểm xã hội bắt buộc - Hoạch định thu bảo hiểm xã hội bắt buộc dài hạn, trung hạn thường mang tính chất dự báo gắn với một kỳ ổn định NSNN. - Hoạch định thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ngắn hạn là hoạch định có hiệu lực từ một năm trở xuống bao gồm: + Hoạch định năm: gắn với hoạch định ngân sách và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm. + Hoạch định quý: Trên cơ sở số hoạch định thu cả năm mà phân bổ cho từng quý cho phù hợp với quy luật vận động của nguồn thu trong từng quý. 1.2.4. Tổ chức hoạt động thu bảo hiểm xã hội bắt buộc - Thu đúng quy định, thu đầy đủ và đảm bảo công chức viên chức thực hiện đúng nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định. - Đơn vị tham gia BHXH, BHXH, BHTN nợ đến 03 tháng tiền đóng đối với đơn vị đóng hằng tháng, 6 tháng đối với đơn vị đóng hằng quý, 9 tháng đối với đơn vị đóng 6 tháng một lần thì cán bộ chuyên quản thu liên hệ và trực tiếp đến đơn vị để đôn đốc, đối chiếu thu nộp và lập Biên bản đối chiếu thu nộp . Sau đó tiếp tục gửi văn bản đôn đốc đơn vị, 15 ngày gửi văn bản đôn đốc một lần; đồng thời, gửi cho Tổ thu nợ của BHXH t nh, BHXH huyện phối hợp thực hiện
9 cho đến khi thu nợ xong” [4].  Quyết toán thu Thực hiện tốt công tác quyết toán thu bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ giúp cho công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc được thực hiện tốt hơn. Để thẩm định số liệu thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với BHXH cấp dưới theo định kỳ hàng quý, năm, khi quyết toán thu phải đảm bảo nguyên tắc: 1.2.5. Thanh tra, kiểm tra về BHXH bắt buộc Theo quy định tại Luật Thanh tra thì: “Thanh tra nhà nước là hoạt động xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Kiểm tra BHXH là việc xem xét thực tế theo nguyên tắc, trình tự, thủ tục thực hiện chính sách BHXH theo quy định của pháp luật của cơ quan BHXH đối với các đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia, thụ hưởng chính sách 1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC 1.3.1. Hệ thống chính sách pháp luật về BHXH 1.3.2. Sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền; Phối hợp giữa cơ quan BHXH và các cơ quan ban ngành liên quan tại địa phƣơng trong công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 1.3.3. Cơ quan BHXH
10 1.3.4. Nhận thức của ngƣời lao động, chủ sử dụng lao động, ngƣời dân về việc tham gia BHXH 1.3.5. Trình độ phát triển kinh tế xã hội 1.3.6. Một số chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc
11 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUYÊN HÓA 2.1. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA HUYỆN TUYÊN HÓA ẢNH HƢỞNG ĐẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC 2.1.1. Đặc điểm của huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình a. Tổng quan về huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình b. Đặc điểm xã hội c. Đặc điểm kinh tế 2.1.2. Đặc điểm cơ bản của BHXH huyện Tuyên Hóa 2.2. THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUYÊN HÓA 2.2.1. Thực trạng lập hoạch định thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn Huyện Tuyên Hóa Để lập kế hoạch thu, trước hết tổ thu đã căn cứ vào tình hình biến động số lao động, quỹ tiền lương do các đơn vị sử dụng lao động báo cáo hàng tháng để xác định hoạch định thu năm kế hoạch cho từng đơn vị. Số tiền hoạch định thu được tính toán theo công thức sau: “Số tiền hoạch định thu = Số lao động hoạch định × Lương bình qu n hoạch định × T lệ đóng (%)”. Bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa luôn chú trọng hoạt động thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, coi đ y là nhiệm vụ trọng t m hàng
12 năm của cơ quan. Giai đoạn 2017 – 2019, bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa luôn hoàn thành vượt kế hoạch thu bảo hiểm xã hội bắt buộc mà bảo hiểm xã hội t nh Quảng Bình giao cho. Năm 2017 bảo hiểm xã hội hoàn thành 102% kế hoạch thu với số tiền thu là 118.867 triệu đồng. Năm 2018 bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa thực hiện thu 123.587 đồng, vượt kế hoạch đề ra là 1%. Năm 2019 kế hoạch thu là 127.870 triệu đồng nhưng thực hiện thu là 128.126 triệu đồng, với t lệ hoàn thành kế hoạch là 100,2%. 2.2.2. Công tác tổ chức quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn huyện Tuyên Hóa - Tổ thu, cấp sổ thẻ ; - Tổ thực hiện chế độ chính sách và tiếp nhận hồ sơ; - Tổ tài chính kế toán và giám định. Tổ chức thu bảo hiểm xã hội được tiến hành qua các bước như sau: - Người lao động và người sử dụng lao động đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội lần đầu với cơ quan bảo hiểm xã hội được ph n công quản lý, người lao đông chuẩn bị hồ sơ về bảo hiểm như tuổi tác, quá trình làm việc, đã qua thử việc hay chưa... - Cơ quan bảo hiểm xã hội trực tiếp nhận hồ sơ và danh sách lao động đăng ký tham gia, xem xét hồ sơ và thực tế điều tra tại đơn vị làm việc để xác minh hồ sơ. - Cán bộ thu tiến hành thẩm định hồ sơ, rồi thông báo kết quả và mức đóng góp cho bên sử dụng lao động có tham gia bảo hiểm xã hội
13 - Cơ quan bảo hiểm xã hội các cấp tiến hành giám định, xét duyệt các hồ sơ từng trường hợp theo đúng các thủ tục hiện hành; Thông báo cho người thụ hưởng hoặc người đại diện cho họ biết về việc đề nghị của họ có được giải quyết hay không. 2.2.3. Thực trạng lãnh đạo thực hiện thu bảo hiểm xã hội bắt buộc Từ năm 2018, Bảo hiểm xã hội Tuyên Hóa thực hiện giao ch tiêu phấn đấu đối với từng cán bộ, các tổ trong cơ quan. Trên cơ sở ch tiêu do bảo hiểm xã hội Quảng Bình giao, bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa ph n bổ ch tiêu cho tổ thu chịu trách nhiệm trong kh u thu bảo hiểm. Đ y là mức ch tiêu cố gắng đạt được, tổng chung về số người, tiền thu lớn hơn với số giao kế hoạch được bảo hiểm xã hội Quảng Bình giao. Tình hình nợ BHXH các năm 2017 và 2018 còn khá cao so với tỷ lệ nợ kế hoạch năm của BHXH huyện Tuyên Hóa, lần lượt là gần 1% và gần 0,9% trên tổng số thu. Đến năm 2019 tình hình có cải thiện hơn nhưng vẫn chưa hoàn thành được tỷ lệ nợ giao theo đúng kế hoạch, tỷ lệ nợ vẫn còn vượt 0,11% so với kế hoạch giao. 2.2.4. Công tác thanh tra, kiểm soát thu BHXH bắt buộc trên địa bàn huyện Tuyên Hóa
14 Từ năm 2017-2019, Bảo hiểm xã hội các huyện Tuyên Hóa đã tổ chức thực hiện hơn 150 cuộc kiểm tra. Trong đó riêng năm 2019, bảo hiểm xã hội huyện đã kiểm tra 70 cuộc, tập trung chủ yếu vào các nội dung kiểm tra chất lượng quản lý, công tác quản lý đối tượng, giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động, công tác trích và thu nộp bảo hiểm xã hội tại các đơn vị sử dụng lao động, kiểm tra việc thực hiện chế độ kế toán và thực hiện các quy định trong quản lý tài chính Cùng với các hoạt động kiểm tra, hàng năm bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa thường xuyên làm tốt công tác giải quyết đơn thư, tiếp nhiều lượt người đến cơ quan bảo hiểm xã hội hỏi về chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội. Trong 3 năm, Bảo hiểm xã hội huyện đã tiếp nhận 35 đơn, thực hiện giải quyết được 33 đơn. Riêng trong năm 2019, bảo hiểm xã hội huyện Tuyên Hóa đã tiếp nhận và giải quyết 12/13 đơn. Làm tốt công tác tiếp công d n đã tạo niềm tin cho người lao động, người d n để từ đó mở rộng, phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội. 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUYÊN HÓA 2.3.1. Thành công đạt đƣợc 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế a. Tồn tại, hạn chế * Quản lý đối tượng tham gia BHXH. Đối tượng tham gia BHXH có xu hướng giảm; nhiều doanh
15 nghiệp chưa tham gia BHXH. Do hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp giả; thể, phá sản, tạm ngừng hoạt động. Tỷ lệ người tham gia BHXH so với lực lượng lao động thấp. Nhiều chủ sử dụng lao động tìm mọi cách trốn tránh việc tham gia BHXH bằng cách ký hợp đồng lao động với người lao động theo thời vụ, khoán công việc và cách quãng thời gian; không đăng ký tham gia BHXH cho người lao động đúng với mức lương được trả, ch tham gia với mức lương tối thiểu. Nhiều doanh nghiệp khi ký kết hợp đồng lao động với người lao động ch mang tính hình thức, chiếu lệ và đối phó. * Công tác tuyên truyền. Hiện nay, đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền vừa thiếu về tổ chức và biên chế, còn bị hạn chế về chuyên môn; chưa có cán bộ làm công tác tuyên truyền chuyên trách, do có sự thay đổi về kinh phí tuyên truyền, nên việc triển khai đã có những lúng túng nhất định. Công tác truyền thông chưa đa dạng, chưa thường xuyên liên tục, chưa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ, việc tổ chức thực hiện chưa có tính chiến lược, đôi khi còn thụ động, lúng túng, xử lý tình huống sự vụ. Công tác phối hợp trong hệ thống chưa thật sự chặt chẽ, thiếu đồng bộ; phương pháp thực hiện còn thiếu tính chuyên nghiệp, chậm đổi mới, chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ thông tin, truyền thông xã hội, còn bị chi phối bởi các nghiệp vụ chuyên môn khác. * Tình hình nợ đọng
16 Công tác quản lý thu BHXH bắt buộc gặp khó khăn nhất ở các đơn vị doanh nghiệp bởi đa số đều phớt lờ trách nhiệm, xem nhẹ quyền lợi của NLĐ và vấn đề an sinh xã hội. Việc nợ BHXH là do doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, nhiều doanh nghiệp đã ngưng hoạt động hay hoạt động cầm chừng. Số lao động thuê theo thời vụ nên việc đóng bảo hiểm cho NLĐ không được quan t m. Các doanh nghiệp chưa thấy hết tầm quan trọng công tác BHXH cho NLĐ của mình nên đa phần không tự giác chấp hành đóng BHXH. Việc chấp hành Luật BHXH của một số cơ quan, đơn vị và người tham gia BHXH chưa được quan t m đúng mức; còn nhiều doanh nghiệp trốn đóng BHXH cho người lao động, không ít đơn vị dù đã đăng ký tham gia BHXH nhưng đóng chậm, đóng thiếu, thường xuyên nợ đọng, thậm chí còn chiếm dụng phần tiền đóng BHXH, BHYT của người lao động để sử dụng vào mục đích khác… gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Về phía NLĐ, một bộ phận cũng ch quan t m đến vấn đề việc làm, thu nhập trước mắt mà không nghĩ đến việc bảo vệ quyền lợi của mình về l u dài nên đã không đấu tranh với chủ SDLĐ để được tham gia và đóng BHXH, BHYT đầy đủ. Hiện tượng trốn tránh và nợ đọng BHXH kéo dài diễn ra ngày càng nhiều mà chưa có các biện pháp, chế tài đủ mạnh để xử lý: Mặc dù số đơn vị và số lao động tham gia BHXH ngày càng tăng, số thu BHXH năm sau cao hơn năm trước nhưng trên thực tế vẫn còn nhiều doanh nghiệp cố tình trốn tránh không đăng ký tham gia BHXH và đóng BHXH hoặc ch đóng cho một số ít lao động trong
17 đơn vị, nhất là các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước và doanh nghiệp kinh doanh kém hiệu quả. Tình trạng nợ đọng BHXH ngày càng diễn biến phức tạp và trở nên phổ biến. Việc đơn vị sử dụng nợ BHXH g y khó khăn cho cơ quan BHXH trong quá trình thực hiện chế độ BHXH cho đối tượng, làm giảm sự uy nghiêm của pháp luật, giảm lòng tin của nhân d n vào Nhà nước. Chưa có biện pháp hữu hiệu để ngăn ngừa nợ đọng; chưa đánh giá sát tình hình thực tế, chưa ph n loại cụ thể đơn vị nợ BHXH do nguyên nhân nào. * Nhân lực cán bộ làm công tác thu BHXH bắt buộc Số cán bộ thu ít nhưng địa bàn quản lý rộng lớn nên việc kiểm tra tình hình thực hiện BHXH ch thực hiện được ở một số cơ quan, đơn vị. Bộ phận thu của BHXH huyện Tuyên Hóa có 03 cán bộ trực tiếp làm công tác thu trong khi khối lượng công việc rất lớn, các đơn vị sử dụng lao động có trụ sở nằm rải rác trong toàn huyện, vì thế, việc liên hệ với các đơn vị này để tiến hành kiểm tra số lao động và quỹ lương thực tế so với số lao động và quỹlương đăng ký tham gia đóng BHXH mất nhiều thời gian và gặp nhiều trở ngại. * Công tác thanh tra, kiểm tra Công tác thanh tra, kiểm tra đơn vị SDLĐ thời gian qua, tuy được chú trọng nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Việc khởi kiện các đơn vị ra tòa về hành vi vi phạm pháp luật còn nhiều khó khăn. Tình trạng nợ đọng BHXH kéo dài vẫn chưa được ngăn chặn do chế tài chưa đủ mạnh. Thực tế, hiện nay tại cơ quan BHXH huyện Tuyên Hóa, công tác thanh tra, kiểm tra là kiêm nhiệm của
18 những cán bộ quản lý thu BHXH, nên công tác tham mưu, đề xuất thanh tra, kiểm tra còn nhiều hạn chế. Sự phối hợp kết hợp với giữa các ngành chức năng, các cấp ủy và chính quyền địa phương trong quản lý thu BHXH còn hạn chế dẫn đến công tác thanh tra, kiểm tra nhiều khi còn chồng chéo giữa các đơn vị, dẫn đến khó khăn cho cả cơ quan BHXH và khó khăn cho cả doanh nghiệp. Theo quy định tại Nghị định 21/2016/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2016 của Chính phủ quy định việc thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHTN, BHYT của cơ quan BHXH. Hiện nay, tại BHXH huyện Tuyên Hóa không có chức năng thanh tra chuyên ngành, mà ch có ở tại BHXH T nh mới có chức năng thanh tra chuyên ngành. Việc áp dụng xử phạt các đơn vị SDLĐ vi phạm Luật BHXH còn hạn chế; chế tài xử phạt còn thấp dẫn đến chưa đủ sức răn đe đối với doanh nghiệp có hành vi trốn đóng BHXH cho người lao động, chậm đóng và nợ BHXH. b. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế * Nguyên nhân khách quan * Nguyên nhân chủ quan