Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Y tế công cộng: Kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện của người hiến máu tại tỉnh Quảng Ninh năm 2019 và một số yếu tố liên quan

Chia sẻ: Huyen Nguyen My | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn tiến hành đánh giá kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện của người hiến máu tại tỉnh Quảng Ninh, năm 2019; Phân tích một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Y tế công cộng: Kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện của người hiến máu tại tỉnh Quảng Ninh năm 2019 và một số yếu tố liên quan

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ĐÀO THỊ HỒNG HẠNH KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH VỀ HIẾN MÁU TÌNH NGUYỆN CỦA NGƯỜI HIẾN MÁU TẠI TỈNH QUẢNG NINH NĂM 2019 VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG Hà Nội - 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG KHOA: KHOA HỌC SỨC KHỎE BỘ MÔN: Y TẾ CÔNG CỘNG ĐÀO THỊ HỒNG HẠNH KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH VỀ HIẾN MÁU TÌNH NGUYỆN CỦA NGƯỜI HIẾN MÁU TẠI TỈNH QUẢNG NINH NĂM 2019 VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Chuyên ngành: Y TẾ CÔNG CỘNG Mã số: 8.72.07.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Bạch Khánh Hòa Hà Nội -2019
i LỜI CẢM ƠN Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu, phòng đào tạo Sau đại học và các thầy cô giáo Bộ môn Y tế công cộng - Trường Đại học Thăng Long đã luôn tận tâm giúp đỡ và truyền thụ kiến thức trong suốt thời gian học tập tại trường. Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS. Bạch Khánh Hòa, người thầy hướng dẫn đã tận tình chỉ dạy và hỗ trợ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Về phía cơ quan, xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi của Thủ trưởng đơn vị, các anh chị em đồng nghiệp trong suốt quá trình học tập. Cuối cùng, xin gửi cảm ơn sâu sắc đến những người thân trong gia đình và bạn bè, là những người luôn ở bên động viên chia sẻ và ủng hộ để tôi có thể hoàn thành luận văn một cách tốt nhất. Tác giả Đào Thị Hồng Hạnh
ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào khác. Tác giả Đào Thị Hồng Hạnh
iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ĐTNC Đối tượng nghiên cứu KAP Kiến thức, thái độ, thực hành HM Hiến máu HMTN Hiến máu tình nguyện SL Số lượng TTYT Trung tâm Y tế WHO Tổ chức Y tế thế giới (World Health Organization)
iv MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG.............................................................................................. vi DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ ............................................................................. vi ĐẶT VẤN ĐỀ .........................................................................................................1 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..................................................................4 1.1. Giới thiệu khái quát về máu và truyền máu ..................................................4 1.2. Một số khái niệm khác ..................................................................................8 1.3. Tổng quan về tình hình hiến máu .................................................................9 1.4. Một số thông tin về hiến máu tình nguyện ...................................................9 1.5. Mối quan hệ giữa nhận thức, thái độ và thực hành của người hiến máu ....15 1.6. Mục đích, nội dung của công tác vận động hiến máu tình nguyện ............16 1.7. Những yếu tố tác động đến kiến thức, thái độ, thực hành của người hiến máu tình nguyện .................................................................................................17 1.8. Một số nguy cơ ở người không có nhận thức đầy đủ, thái độ không đúng đắn nhưng vẫn tham gia hiến máu .....................................................................18 1.9. Một số kết quả nghiên cứu trong nước và nước ngoài thuộc lĩnh vực của đề tài ........................................................................................................................22 1.10. Giới thiệu về địa điểm nghiên cứu ............................................................25 1.11. Khung lý thuyết nghiên cứu ......................................................................25 Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .........................26 2.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu .............................................26 2.2.Phương pháp nghiên cứu .............................................................................26 2.3. Các biến số và chỉ số nghiên cứu và các tiêu chí đánh giá .........................27 2.4. Phương pháp thu thập thông tin ..................................................................31 2.5.Phân tích và xử lý số liệu .............................................................................32 2.6. Sai số và biện pháp khống chế sai số ..........................................................33 2.7. Vấn đề đạo đức nghiên cứu.........................................................................33
v CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..............................................................34 3.1. Kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện của người hiến máu tỉnh Quảng Ninh năm 2019 ................................................................................34 3.2. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện của đối tượng nghiên cứu ......................................................................43 CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN .....................................................................................51 KẾT LUẬN ............................................................................................................61 KHUYẾN NGHỊ ....................................................................................................62 TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................63
vi DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Tình hình tiếp nhận, sử dụng máu tại bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh 2 năm 2017- 2018 ...........................................................................................24 Bảng 3.1. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo tuổi .................................................34 Bảng 3.2. Dân tộc, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi ở hiện tại của ĐTNC .........35 Bảng 3.3. Các kênh thông tin về hiến máu mà đối tượng nghiên cứu tiếp cận .......36 Bảng 3.4. Kiến thức đúng về tiêu chuẩn có thể hiến máu của đối tượng nghiên cứu ...36 Bảng 3.5. Kiến thức về tiêu chuẩn không được hiến máu của đối tượng nghiên cứu ... 37 Bảng 3.6. Kiến thức của đối tượng nghiên cứu về ảnh hưởng của hiến máu đến sức khoẻ của người hiến máu .........................................................................................37 Bảng 3.7. Kiến thức về ý nghĩa của hiến máu tình nguyện của đối tượng nghiên cứu .38 Bảng 3.8. Đánh giá kiến thức về hiến máu tình nguyện của đối tượng nghiên cứu ...... 38 Bảng 3.9. Thái độ về hiến máu của đối tượng nghiên cứu ......................................39 Bảng 3.10. Thái độ sẵn sàng tham gia hiến máu .....................................................40 Bảng 3.11. Sẵn sàng vận động bạn bè, người thân đi hiến máu của đối tượng nghiên cứu ................................................................................................................40 Bảng 3.12. Thái độ sẵn sàng tham gia câu lạc bộ ngân hàng máu của đối tượng nghiên cứu ................................................................................................................41 Bảng 3.13. Đồng ý cần rèn luyện sức khoẻ để sẵn sàng hiến máu của đối tượng nghiên cứu ................................................................................................................41 Bảng 3.14. Đánh giá thái độ về hiến máu tình nguyện của đối tượng nghiên cứu ..42 Bảng 3.15. Số lần hiến máu của đối tượng nghiên cứu ..........................................42 Bảng 3.16. Lý do tham gia hiến máu ở đối tượng nghiên cứu ................................42 Bảng 3.17. Lý do không tham gia hiến máu ở đối tượng nghiên cứu .....................43 Bảng 3.18. Mối liên quan giữa yếu tố tuổi và kiến thức..........................................43 Bảng 3.19. Mối liên quan giữa yếu tố giới và kiến thức .........................................44 Bảng 3.20. Mối liên quan giữa yếu tố dân tộc và kiến thức ....................................44
vii Bảng 3.21. Mối liên quan giữa yếu tố trình độ học vấn và kiến thức......................44 Bảng 3.22. Mối liên quan giữa yếu tố nơi ở và kiến thức ......................................45 Bảng 3.23. Mối liên quan giữa yếu tố nghề nghiệp và kiến thức ............................45 Bảng 3.24. Mối liên quan giữa tuổi và thái độ ........................................................45 Bảng 3.25. Mối liên quan giữa giới tính và thái độ .................................................46 Bảng 3.26. Mối liên quan giữa dân tộc và thái độ ...................................................46 Bảng 3.27. Mối liên quan giữa trình độ học vấn, nghề nghiệp và thái độ ...............47 Bảng 3.28. Mối liên quan giữa nơi ở và thái độ ......................................................47 Bảng 3.29. Mối liên quan giữa yếu tố kiến thức và thái độ của đối tượng nghiên cứu ...........................................................................................................................48 Bảng 3.30. Mối liên quan giữa yếu tố kiến thức và thực hành của ĐTNC .............48 Bảng 3.31. Mối liên quan giữa yếu tố thái độ và thực hành của đối tượng nghiên cứu ... 48 Bảng 3.32. Mối liên quan giữa một số thông tin chung và thực hành .....................49 Bảng 3.33. Mối liên quan giữa trình độ học vấn, nghề nghiệp và thực hành ................49
viii DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ Hình 1.1. Qui trình vận động hiến máu tình nguyện .................................................9 Hình 1.2. Mối quan hệ giữa thái độ, kiến thức và thực hành của người hiến máu tình nguyện ...............................................................................................................15 Biểu đồ 3.1. Giới của đối tượng nghiên cứu ...........................................................34
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Máu và chế phẩm máu vô cùng cần thiết cho cấp cứu và điều trị. Máu được coi là một loại thuốc mà hiện nay chưa có chế phẩm nào có thể thay thế được [7]. Máu chỉ có thể có được bằng cách lấy trực tiếp từ người hiến máu. Máu đóng vai trò quan trọng, thiết yếu trong cuộc sống, góp phần rất lớn cho sự phát triển của các kỹ thuật y học hiện đại. Truyền máu và các chế phẩm máu giúp cứu sống hàng triệu người mỗi năm, giúp các bệnh nhân mắc bệnh đe dọa đến tính mạng duy trì được cuộc sống và nâng cao chất lượng cuộc sống. Máu còn có vai trò rất lớn, hỗ trợ cho các thày thuốc lâm sàng thực hiện thành công các kỹ thuật cao, kỹ thuật đặc biệt, các phẫu thuật y tế phức tạp. Việc đảm bảo nguồn máu và chế phẩm máu an toàn, ổn định và kịp thời để cứu sống người bệnh là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của ngành truyền máu [7]. Ở Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy ngày 07 tháng 04 hàng năm là ngày toàn dân hiến máu tình nguyện [23]. Trong 20 năm qua, phong trào hiến máu tình nguyện cả nước đã có nhiều chuyển biến tích cực và đạt được kết quả đáng khích lệ. Số đơn vị máu thu được tăng liên tục, năm sau cao hơn năm trước. Nếu như năm 2000, toàn quốc mới chỉ tiếp nhận được khoảng 237.000 đơn vị máu thì đến năm 2018, cả nước đã vận động và tiếp nhận được 1.336.842 đơn vị máu, tỷ lệ hiến máu tình nguyện đạt 98,3%, tỷ lệ dân số hiến máu đạt 1,6%, thấp hơn hơn tỷ lệ tối thiểu cần thiết cho nhu cầu điều trị mà Tổ chức Y tế Thế giới ước tính [27]. Vào một số thời điểm trong năm, tình trạng khan hiếm máu vẫn còn xảy ra như dịp hè, tết Nguyên đán [2] … Tại một số tỉnh, lượng máu tiếp nhận được thấp hơn nhiều so với nhu cầu điều trị, tỷ lệ người dân hiến máu còn rất khiêm tốn. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc cấp cứu, điều trị, thậm chí đe dọa đến tính mạng người bệnh. Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh được Sở Y tế Quảng Ninh giao nhiệm vụ tuyên truyền, vận động, tiếp nhận, sản xuất và cung cấp máu. Nhiệm vụ chính là
2 tiếp nhận, cung cấp máu và chế phẩm máu cho người bệnh trong bệnh viện và cung cấp máu, chế phẩm máu cho tất cả các bệnh viện, trung tâm y tế khu vực thành phố Hạ Long, Thành phố Cẩm Phả và các Trung tâm y tế miền Đông của tỉnh [26]. Năm 2018 toàn tỉnh Quảng Ninh tiếp nhận được 9.106 đơn vị máu, với tỷ lệ dân số hiến máu khoảng 0,8%. Năm 2018 Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh thu được 6097 đơn vị máu, 98% là người hiến máu tình nguyện. Nguồn máu hàng năm bệnh viện thu gom chỉ cung cấp được 60% cho điều trị, còn 40% do viện Huyết học- Truyền máu trung ương cung cấp [26]. Sự cân bằng giữa nguồn cung cấp máu và nhu cầu là một thách thức đối với Ban vận động hiến máu tình nguyện cũng như các đơn vị tiếp nhận máu, tỷ lệ người dân hiến máu còn thấp, một số địa phương dân cư thưa, rải rác khó khăn cho công tác tuyên truyền. Ban vận động hiến máu tình nguyện tỉnh Quảng Ninh không ngừng tìm kiếm những cách thức hiệu quả hơn để vận động người dân hiến máu. Việc nghiên cứu tìm hiểu kiến thức, thái độ, thực hành của người hiến máu tình nguyện đã được một số tác giả nghiên cứu nhằm đưa ra các giải pháp để nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ và hành vi của mọi người trong xã hội để phát triển rộng nguồn người hiến máu tình nguyện an toàn, chất lượng, hiệu quả. Đến nay Quảng Ninh chưa có đề tài nào nghiên cứu về vấn đề này. Tìm hiểu kỹ và nắm rõ về người hiến máu tình nguyện tại tỉnh Quảng Ninh là rất cần thiết để xây dựng và phát triển nguồn người hiến máu mới, duy trì người hiến máu hiện tại một cách phù hợp từ đó đạt được một nguồn cung cấp máu an toàn và ổn định. Đó là lý do chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “Kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện của người hiến máu tại tỉnh Quảng Ninh năm 2019 và một số yếu tố liên quan” với mục tiêu: 1. Đánh giá kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện của người hiến máu tại tỉnh Quảng Ninh, năm 2019.
3 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ, thực hành về hiến máu tình nguyện của đối tượng nghiên cứu.