Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
210 TRÖÔØNG HÔÏP PHÌNH ÑOÄNG MAÏCH CHUÛ NGÖÏC-BUÏNG<br />
VAØ TREÂN ÑOÄNG MAÏCH THAÄN ÑIEÀU TRÒ TAÏI BV BÌNH DAÂN<br />
Vaên Taàn* vaø coäng söï<br />
<br />
TOÙM LÖÔÏC<br />
Ñaët vaán ñeà: Phình ÑMC ngöïc-buïng vaø treân ÑM thaän khoâng phaûi laø hieám. ÔÛ BV Bình Daân, nhöõng TH naày<br />
chieám 22% caùc phình ÑMC noùi chung. Ña soá nhaäp vieän ñaõ coù trieäu chöùng naëng hoaëc BC vôõ, doïa vôõ vaø coù chæ<br />
ñònh PT baét buoäc hoaëc CC hoaëc baùn CC. Duø moå CC hay CT, PT phình ÑMC ngöïc-buïng vaø treân ÑM thaän raát<br />
phöùc taïp vaø coù theå gaây BC vaø TV cao.<br />
Muïc tieâu NC: Tìm ñaëc ñieåm nhoùm beänh phình ÑMC ngöïc-buïng vaø treân ÑM thaän veà dòch teã, veà chæ ñònh, veà<br />
ñieàu trò vaø KQ ñeå ruùt kinh nghieäm.<br />
Ñoái töôïng vaø phöông phaùp: Chuùng toâi hoài cöùu taát caû caùc beänh nhaân bò phình ÑMC ngöïc-buïng vaø treân ÑM<br />
thaän, ñieàu trò taïi BV Bình Daân töø naêm 1990 ñeán heát thaùng 9 naêm 2003 trong caùc beänh aùn löu tröû nhaèm ñaït<br />
ñöôïc nhöõng muïc tieâu treân.<br />
Keát quaû: Trong thôøi gian treân, chuùng toâi ñaõ ñieàu trò cho 210 BN phình ÑMC ngöïc-buïng vaø treân ÑM thaän, tæ<br />
leä nam/nöõ laø 1.3, tuoåi trung bình laø 66. Sau khi coù ñònh beänh, 19 TH phình ÑMC nhoùm I, vì chöa coù maùy tim<br />
phoåi nhaân taïo, chuùng toâi chuyeån qua vieän Tim tp HCM, 191 TH coøn laïi chuùng toâi ñieàu trò.<br />
70% caùc TH coù chæ ñònh moå vì ñaõ vôõ, doïa vôõ hoaëc coù trieäu chöùng naëng. 30% ñöôïc ñieàu trò baûo toàn vì hoaëc<br />
tuùi phình nhoû chöa coù trieäu chöùng, hoaëc vì nguy cô PT quaù cao khoâng chaáp nhaän ñöôïc ôû nhöõng tuùi phình lôùn<br />
nhöng chöa gaây ra BC, hoaëc coù chæ ñònh moå nhöng ngöôøi beänh töø choái.<br />
Nhieàu PT khaùc nhau ñöôïc öùng duïng nhö moå gheùp ÑMC, moå gheùp vaø taïo hình, moå taïo hình, moå baéc caàu<br />
tröïc tieáp hay ngoaøi cô theå tuøy theo tình traïng tuùi phình, tuùy theo cô ñòa vaø theå traïng ngöôøi beänh, tuøy theo<br />
phöông tieän trang thieát bò PT, gaây meâ-hoài söùc hieän coù.<br />
ÔÛ nhoùm theo doõi, thì coù chæ ñònh moå hoaëc khi tuùi phình lôùn treân 6 cm, hoaëc tuùi phình gaây ra BC.<br />
Keát quaû cho thaáy tæ leä TV laø 18.6 % ôû nhoùm moå vaø 17.5 % ôû nhoùm theo doõi trong voøng 30 ngaøy. Nhöõng<br />
nguyeân nhaân gaây TV chính trong nhoùm moå laø soác maát maùu vaø roái loaïn ñoâng maùu coøn trong nhoùm theo doõi laø<br />
vôõ töï do, khoâng can thieäp PT kòp.<br />
Baøn luaän: Phình ÑMC ngöïc-buïng vaø phình ÑMC treân ÑM thaän thöôøng gaëp ôû BV Bình Daân, ña soá nhaäp<br />
vieän vì ñaõ coù BC. Vì thieáu phöông tieän PT, gaây meâ-hoài söùc, nhöõng chæ ñònh ñieàu trò cuûa chuùng toâi coøn chöa trieät<br />
ñeå. ÔÛ caùc nöôùc tieân tieán, ngoïaì tröø caùc TH ñaõ bò BC phaûi moå sôùm, chæ ñònh PT chöông trình cho caùc TH phình<br />
ÑMC ngöïc-buïng vaø treân thaän lôùn hôn 6 phaân. Ñaïi ña soá laø gheùp noái tröïc tieáp qua PT qui öôùc hay noäi maïch.<br />
Maëc duø BC coøn cao maø lyù do chính laø roái loaïn chöùc naêng caùc boä phaän treân vaø döôùi keïp trong thôøi gian keïp<br />
ÑMC, tæ leä TV qua nhieàu baùo caùo cho thaáy trong khoaûng 10%. Tæ leä TV trong nhoùm beänh ñieàu trò cuûa chuùng toâi<br />
cao laø do haàu heát ñaõ bò BC tröôùc, ñaëc bieät trong khoaûng thôøi gian töø naêm 1990 ñeán naêm 1996.<br />
Nhieàu NC ñaõ ñöôïc öùng duïng laøm giaûm ñöôïc tæ leä BC vaø TV coù yù nghóa nhö giaûm aùp löïc cho tim, giaûm thôøi<br />
gian thieáu maùu noùng, giaûm chuyeån hoùa cô baûn cho caùc boä phaän döôùi keïp, phoøng ngöøa roái loaïn ñoâng maùu hay<br />
cung caáp ñuû dòch cho caùc taïng döôùi keïp baèng caùch truyeàn dòch tröïc tieáp vaøo töøng taïng qua ÑM.<br />
Keát luaän: Ñoái vôùi chuùng toâi, phaãu thuaät phình ÑMC ngöïc-buïng vaø phình ÑMC treân ÑM thaän coøn laø moät<br />
thaùch thöùc lôùn. Chuùng toâi ñang khaéc phuïc nhöõng khoù khaên ñeå chæ ñònh PT ñuùng möùc, öùng duïng nhöõng phöông<br />
phaùp PT tròeät ñeå, gaây meâ-hoài söùc toát hoøng ñaït ñöôïc KQ ñieàu trò nhö ôû caùc nöôùc tieân tieán.<br />
210 CASES OF THORACO-ABDOMINAL AA AND SUPRARENAL AA TREATED AT<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
543<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
BINH DAN HOSPITAL<br />
<br />
Van Tan et al * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 * Supplement of No 1 * 2004: 543 - 555<br />
<br />
ABSTRACT<br />
Background: Thoraco-abdominal AA and suprarenal AA are not rare. In our hospital, 22% of such AA is<br />
found. Almost came to us with complications ie rupture, contained rupture, visceral compression or narrowing<br />
(even obtructing) of aortic lumen and its tributaries.<br />
Surgical treatment is still very complicated and serious complications, difficult to avoid.<br />
Purpose: We study the particularities of epidemiology, of therapeutic indications and of results.<br />
Patients and Method: A retrospective study of the thoraco-abdominal AA and suprarenal AA treated at<br />
Binh Dan hospital from 1990 to September 2003.<br />
Results: During this period, we treated 210 patients having such kind of AA that the male/female ratio is<br />
1.3, the middle age, 66. After making the diagnosis, there are 19 patients of TAA (group I) that we tranferred to<br />
HCM Heart Institute, 191 remainings TAA (group II, III and IV) that we take care are studied.<br />
70% has had surgical treatment that almost of the aneurysms are broken, contained rupture or having had<br />
severely symptomatic events. 30% must be followed up because of small and asymptomatic aneurysms, of<br />
very high surgical risk and of denying surgical intervention.<br />
As techniques, a group of variable procedures is applied ie graft replacement, graft and plasty, plasty,<br />
direct bypass or extraanatomic bypass belonging to the nature, the site of aneurysms, the status of patients and<br />
the disponible equipment. Almost are operated in urgent or semiurgent situations.<br />
As early results, for the operated cases, the death rate is 18.6% and for the follow-up cases, 17.5%.<br />
Hemorragic shock, coagulation defect and free rupture of aneurysms are the major death causes.<br />
Discussion: The thoraco-abdominal AA and suprarenal AA are not rare in the aortic disease group of our<br />
patients.<br />
Because our equipment is’nt up date, the indications of elective surgical treatment are limited and some<br />
procedures ar’nt radical.<br />
In advanced countries, the elective surgical or the endovascular repair is usually applied for any patients<br />
having aneurysms larger than 6 cm.<br />
The death rate of elective surgical patients in many reports is around 10%, despite the complications are<br />
significantly high. The death rate of our sery is high because almost of patients are operated in urgent or<br />
semiurgent situation, especially in the period 1990-1996.<br />
Many researches aiming to protect the viscera above and below the aortic cross clamping from visceral<br />
function failure after operation got good results. The problems are focused in reducing the cardiac stress,<br />
reducing the ischemia-revascularization time, reducing the basal metabolism of the affected organs or<br />
providing sufficient blood, solution to the vicera during operation via selective perfusion.<br />
Conclusion: The surgical treatment of thoraco-abdomnal AA and suprarenal AA is still a challenge for us.<br />
We must try to overcome some fields of difficulties as equipment, as surgical techniques, as anesthesic –<br />
reanimation to have appropriate indications, to apply radical procedures and to get good results.<br />
nhoùm naày chieám töø 15-25% trong taát caû phình ÑMC.<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Khi phình nhoû thöôøng khoâng coù trieäu chöùng, phaùt<br />
Phình ÑMC ngöïc-buïng vaø treân ÑM thaän khoâng<br />
hieän tình côø nhôø chuïp hình ngöïc hay khaùm vuøng<br />
phaûi hieám. Theo caùc taùc giaû nöôùc ngoaøi [28,29] thì<br />
buïng treân. Phình gaây trieäu chöùng thöôøng lôùn hôn 5-6<br />
<br />
544<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
phaân. Theo baûng phaân loaïi cuûa Crawford thì, khoâng<br />
keå phình ÑMC ôû ñoaïn leân (nhoùm I), ñoaïn ngang<br />
(nhoùm II), phình ÑMC ngöïc buïng vaø treân ÑM thaän<br />
ñöôïc chia laøm 3 nhoùm: Nhoùm III laø nhoùm tuùi phình<br />
ngöïc-buïng, bao goàm phình töø ÑMC ngöïc xuoáng,<br />
nhoùm VI laø nhoùm tuùi phình chính naèm treân ÑM<br />
thaän, töø cô hoaønh, nhoùm treân ÑM thaän laø nhoùm maø<br />
tuùi phình leân treân 1 hay 2 ÑM thaän.<br />
ÔÛ BV Bình Daân, trong thôøi gian töø 1990 ñeán heát<br />
naêm 2002, coù 196 TH phình ÑMC ngöïc-buïng hay<br />
phình treân ÑM thaän trong soá 906 TH phình ÑMC noùi<br />
chung ñeán ñieàu trò, chieám tæ leä phình ÑMC treân ÑM<br />
thaän so vôùi toaøn nhoùm phình ÑMC chuû laø 22%. Haàu<br />
heát phaûi moå vì ñaõ gaây BC.<br />
Moå an toaøn nhoùm naày vaãn coøn laø moät thaùch thöùc<br />
lôùn cho caùc nhaø PT maïch maùu [1,2,3,17], BC vaø TV<br />
sau moå cao, lyù do laø vì raát khoù duy trì hay ruùt ngaén<br />
thôøi gian maát maùu nuoâi naõo, nuoâi caùc taïng vaø tuõy<br />
soáng trong luùc keïp ÑMC ôû möùc cao. Keïp ÑMC nhö<br />
vaäy coøn laøm taêng haäu taûi tim, coù theå daãn ñeán thieáu<br />
maùu döôùi noäi maïc gaây nhoài maùu cô tim, loaïn nhòp<br />
tim daãn ñeán TV [19]. Ngoaøi ra, ñöôøng moå ngöïc–buïng<br />
ngang qua cô hoaønh (daàu xeû cô hoaønh theo kieåu naøo<br />
hay khoâng xeû) cuõng laøm giaûm chöùc naêng hoâ haáp treân<br />
20%, coù theå gaây suy hoâ haáp, nhaát laø ôû nhöõng ngöôøi ñaõ<br />
bò beänh phoåi kinh nieân, phaûi giuùp thôû trong haäu phaãu<br />
maø nhöõng haäu quaû naëng neà do giuùp thôû keùo daøi thì<br />
khoâng löôøng tröôùc ñöôïc [3,20,21].<br />
Muïc tieâu NC<br />
NC veà ñaëc ñieåm, chæ ñònh ñieàu trò vaø KQ sôùm<br />
phình ÑMC ngöïc-buïng vaø phình ÑMC treân ÑM thaän<br />
ñeå ruùt kinh nghieäm veà:<br />
- Caùc chæ ñònh moå, chæ ñònh theo doõi.<br />
- Chuaån bò tieàn phaãu, gaây meâ-hoài söùc vaø chaêm<br />
soùc haäu phaãu.<br />
- Choïn löïa caùc phöông phaùp PT hoøng giaûm tæ leä<br />
BC vaø TV.<br />
Phöông phaùp vaø ñoái töôïng<br />
Hoài cöùu taát caû nhöõng BN bò phình ÑMC ngöïcbuïng hay phình ÑMC treân ÑM thaän ñieàu trò taïi BV<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Bình Daân töø naêm 1990 ñeán thaùng 9 naêm 2003 veà ñaëc<br />
ñieåm, veà chæ ñònh ñieàu trò: phaãu thuaät hay chöa phaãu<br />
thuaät vaø keát quaû sôùm.<br />
<br />
KEÁT QUAÛ VAØ NHAÄN XEÙT<br />
Ñaëc ñieåm dòch teã, chaån ñoaùn<br />
* Tuoåi vaø phaùi<br />
<br />
Trong thôøi gian treân, chuùng toâi ñaõ ñieàu trò cho<br />
210 BN bò phình ÑMC ngöïc-buïng hay phình ÑMC<br />
treân ÑM thaän. Soá treân goàm coù 117 nam vaø 93 nöõ tuoåi<br />
trung bình laø 69.<br />
Baûng 1: Phaân phoái tuoåi vaø phaùi<br />
Tuoåi<br />
< 18<br />
18-29<br />
30-39<br />
40-49<br />
50-59<br />
60-69<br />
70-79<br />
80-89<br />
Toång soá<br />
<br />
Nam<br />
0<br />
2<br />
3<br />
10<br />
24<br />
33<br />
41<br />
7<br />
117<br />
<br />
Nöõ<br />
1<br />
4<br />
7<br />
12<br />
11<br />
22<br />
24<br />
9<br />
93<br />
<br />
Toång soá<br />
1<br />
6<br />
10<br />
22<br />
35<br />
55<br />
65<br />
16<br />
210<br />
<br />
* Laâm saøng<br />
<br />
Ña soá ñöôïc chuyeån ñeán töø Trung taâm Chaån ñoaùn<br />
MEDIC, soá coøn laïi chuyeån ñeán töø caùc BV noäi khoa maø<br />
lyù do nhaäp vieän chính laø töùc ngöïc, meät, naëng ñaàu,<br />
khoù thôû chieám hôn 85% caùc TH.<br />
Beänh söû<br />
<br />
Ngoaøi tieàn caên huùt thuoác laù 65% ôû nam vaø 13% ôû<br />
nöõ, gaàn 50% TH ñaõ coù moät quaù trình ñieàu trò cao<br />
huyeát aùp, beänh tim vaø ñau chaân caùch hoài.<br />
Baûng 2: Laâm saøng<br />
Laâm saøng<br />
Ñau töùc ngöïc<br />
Meät<br />
Naëng ñaàu, HA cao<br />
Khoù thôû, vieâm phoåi<br />
Khoái u buïng<br />
Yeáu chi döôùi<br />
Soác thieáu maùu<br />
<br />
Soá TH<br />
76<br />
54<br />
52<br />
34<br />
51<br />
14<br />
11<br />
<br />
Ñònh beänh<br />
<br />
Xaùc ñònh nhôø xeùt nghieäm hình aûnh, töø chuïp hình<br />
loàng ngöïc ñeán CT xoaén, 100% thaáy ñöôïc tuùi phình<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
545<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
<br />
cuõng nhö moät soá caùc maïch nhaùnh.<br />
<br />
Baûng 5: Phaân phoái nhöõng toån thöông ñaïi theå cuûa caùc<br />
tuùi phình (n=191)<br />
<br />
Baûng 3: Hình aûnh<br />
Chaån ñoaùn hình aûnh<br />
Chuïp hình ngöïc<br />
DSA<br />
CT scan caûn quang<br />
MRI<br />
CT xoaén<br />
<br />
Soá TH<br />
210<br />
121<br />
103<br />
27<br />
8<br />
<br />
Sau khi chuïp hình ngöïc, SA vaø khaùm buïng thaáy<br />
tuùi phình, ngoaøi nhöõng tröôøng hôïp vôõ hay doïa vôõ, ñeå<br />
coù chæ ñònh ñieàu trò, chuùng toâi cho chuïp DSA ÑMC.<br />
Trong tröôøng hôïp khoâng chuïp DSA ñöôïc, chuùng toâi<br />
cho laøm hoaëc CT scan coù caûn quang (CTA), hoaëc MRI<br />
hoaëc CT xoaén.<br />
Ña soá laø phình ñoaïn ÑMC ngöïc–buïng vaø ñoaïn<br />
buïng döôùi thaän keùo daøi leân treân ÑM thaän, sau ñoù laø<br />
phình ñoaïn ÑMC ngöïc xuoáng, soá coøn laïi laø phình<br />
ñoaïn ÑMC leân vaø ngang (quai) nhöng cuõng coù tröôøng<br />
hôïp phình lieân tuïc nhieàu ñoaïn hay phình ñoaïn naày,<br />
heïp ñoaïn khaùc.<br />
Baûng 4: Phaân phoái caùc ñoaïn phình<br />
Ñoaïn ÑMC phình<br />
ÑMC ngöïc leân ñôn thuaàn (Nh. I)<br />
Quai ÑMC ñôn thuaàn (Nh. I)<br />
Phình ÑMC ngöïc leân vaø quai (Nh. I)<br />
Phình ÑMC ngöïc ôû quai vaø xuoáng (Nh. I)<br />
Phình ÑMC töø quai ñi xuoáng (Nh.II)<br />
ÑMC ngöïc-buïng töø cô hoaønh (Nh. III)<br />
Phình ÑMC treân vaø döôùi ÑM thaän (Nh. IV)<br />
Phình ÑMC ngöïc vaø ngöïc-buïng<br />
Phình laãn heïpÑMC ngöïc vaø ngöïc-buïng<br />
Phình ÑMC vaø phình ÑM chaäu<br />
Phình ÑMC vaø heïp ÑM chaäu-ñuøi<br />
Toång soá<br />
<br />
Soá TH<br />
6<br />
4<br />
3<br />
6<br />
35<br />
70<br />
25<br />
9<br />
7<br />
29<br />
16<br />
210<br />
<br />
Vì chöa coù maùy tim phoåi nhaân taïo, chuùng toâi chæ<br />
giöõ 191 tröôøng hôïp phình ngöïc-buïng nhoùm II, III vaø<br />
IV ñeå dieàu trò, 19 tröôøng hôïp ôû nhoùm I, chuùng toâi<br />
chuyeån qua Vieân Tim tp HCM.<br />
Treân hình aûnh, caùc tuùi phình coù nhöõng toån<br />
thöông ñaïi theå khaùc nhau khi nhaäp vieän nhö lôùn ( ><br />
6 phaân) hay nhoû (< 6 phaân), vôõ noäi maïc (1 lôùp), doïa<br />
vôõ (2 lôùp) hay vôõ (3 lôùp) cuûa thaønh maïch, taùch vaùch<br />
(dissequant), vieâm (inflammation), daïng hình thoi<br />
(fusiform), daïng tuùi (sacciliform)...<br />
<br />
546<br />
<br />
Toån thöông ñaïi theå<br />
Phình > 6 phaân ñöôøng kính<br />
Phình < 6 phaân<br />
Phình khoâng xaùc ñònh ñöôøng kính<br />
Vôõ noäi maïc, maùu cuïc laøm heïp loøng<br />
Phình vôõ, doïa vôõ<br />
Phình-heïp töøng ñoaïn<br />
Phình hình thoi<br />
Phình hình tuùi<br />
Phình nhieàu daïng<br />
Phình vieâm (chæ tính ca PT)<br />
Phình boùc taùch type B (A disseùquant)<br />
<br />
Soá TH<br />
97<br />
64<br />
49<br />
14<br />
38<br />
16<br />
136<br />
16<br />
17<br />
9<br />
7<br />
<br />
Döïa treân caû xeùt nghieäm laãn hình aûnh, ngoaøi<br />
nhöõng toån thöông keát hôïp vôùi ÑM chaäu, nhieàu tröôøng<br />
hôïp coù keát hôïp vôùi caùc toån thöông cuûa nhöõng ÑM<br />
khaùc nhö heïp hay phình caùc ÑM taïng, ÑM thaän, ÑM<br />
caûnh, ÑM vaønh vaø ÑM caùc chi.<br />
Baûng 6: Phaân phoái nhöõng toån thöông cuûa caùc ÑM<br />
khaùc<br />
Toån thöông<br />
Heïp hay ngheït ÑM vaønh (LS & ECG)<br />
Heïp ÑM caûnh, phình caûnh (LS & SA)<br />
Heïp vaø daõn caùc ÑM taïng (SA & PT)<br />
Heïp hay ngheït ÑM thaän (LS &DSA)<br />
Heïp, ngheït ÑM caùc chi (LS,SA, DSA)<br />
Phình–heïp ÑM chaäu (LS,SA,DSA)<br />
Toång soá<br />
<br />
Soá TH<br />
8<br />
4<br />
4<br />
12<br />
10<br />
13<br />
51<br />
<br />
Tæ leä<br />
3.8<br />
1.9<br />
1.9<br />
5.8<br />
4.7<br />
6.2<br />
25%<br />
<br />
Nhöõng beänh keát hôïp khaùc ngoaøi toån thöông cuûa<br />
ÑM hay do haäu quaû cuûa toån thöông ÑM cuõng thöôøng<br />
gaëp.<br />
Baûng 7: Phaân phoái nhöõng beänh keát hôïp khaùc<br />
Beänh keát hôïp<br />
Thieåu naêng vaønh, nhoài maùu cô tim<br />
Suy tim<br />
Loaïn nhòp<br />
Hôû van ÑM chuû<br />
Baùn lieät<br />
Gan-thaän ña nang<br />
Soûi maät<br />
Roái loaïn tieâu hoùa, XH tieâu hoùa<br />
Suy thaän maïn<br />
Thaân caâm, teo<br />
Cao huyeát aùp<br />
Takayasu<br />
Baát thöôøng caùc maïch maùu taïng<br />
Thieåu naêng thuaàn hoaøn chi döôùi<br />
<br />
Soá TH<br />
8<br />
4<br />
1<br />
7<br />
5<br />
2<br />
3<br />
3<br />
10<br />
4<br />
94<br />
4<br />
7<br />
23<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
Vieâm phoåi maïn, lao phoåi<br />
U xô TLT<br />
Ung thö caùc taïng<br />
Toång soá<br />
<br />
10<br />
2<br />
3<br />
190 (90%)<br />
<br />
Chæ ñònh ñieàu trò:<br />
Vì thieáu phöông tieän phaãu thuaät cuõng nhö gaây<br />
meâ-hoài söùc, nhöõng tröôøng hôïp phình ÑMC leân vaø<br />
quai ÑMC ñeàu ñöôïc chuyeån Vieän Tim thaønh phoá Hoà<br />
Chí Minh. Trong nghieân cöùu naày veà ñieàu trò, chuùng<br />
toâi chæ ñeà caäp ñeán 191 tuùi phình sau quai ÑMC.<br />
Chæ ñònh theo doõi Chöa phaãu thuaät:<br />
<br />
Ñieàu trò baûo toàn ñöôïc chæ ñònh ôû trong nhöõng tình<br />
huoáng sau:<br />
Baûng 8: Chæ ñònh theo doõi, ñieàu trò baûo toàn<br />
Nhöõng tình huoáng<br />
Phình < 6 cm, khoâng trieäu chöùng<br />
Phình lôùn > 6 cm, töø choái moå<br />
Phình vôõ khoâng kòp moå<br />
Moå beänh öu tieân khaùc<br />
Phình lôùn + beänh naëng ñi keøm<br />
Toång soá<br />
<br />
Soá TH<br />
43<br />
2<br />
4<br />
2<br />
6<br />
57(30%)<br />
<br />
Chæ ñònh phaãu thuaät:<br />
<br />
Vì tính chaát phöùc taïp cuûa phaãu thuaät cuõng nhö<br />
phöông tieän hieän coù cuûa beänh vieän, chuùng toâi raát caân<br />
nhaéc trong chæ ñònh phaãu thuaät. Chuùng toâi chæ ñònh<br />
moå cho nhöõng tröôøng hôïp tuùi phình lôùn hôn 6 phaân,<br />
caùc tuùi phình gaây bieán chöùng nhö vôõ, doïa vôõ, heïp<br />
naëng hay ngheït do thuyeân taéc caùc ÑM phuï thuoäc nhö<br />
ÑM caùc taïng, ÑM caùc chi vaø caùc tuùi phình lôùn gaây<br />
cheøn eùp. Nhöõng tuùi phình coøn laïi coù ñöôøng kính nhoû<br />
hôn 6 phaân, chöa coù trieäu chöùng hay bieán chöùng ñeàu<br />
ñöôïc theo doõi. Nhöõng tröôøng hôïp tuùi phình lôùn hôn 6<br />
phaân nhöng vì tuoåi treân 80 bò suy kieät naëng, khoâng ñi<br />
laïi ñöôïc hoaëc treû hôn nhöng bò suy ña cô quan nhö<br />
suy tim, suy thaän, suy hoâ haáp, suy gan, baïi lieät, ung<br />
thö caùc taïng giai ñoaïn cuoái, tieåu ñöôøng ñieàu trò chöa<br />
oån, suy hoaïi mieån nhieåm, nhöõng tröôøng hôïp bò<br />
nhöõng beänh ngoaïi khoa khaùc caàn moå tröôùc vaø nhöõng<br />
beänh töø choái moå ñeàu xeáp vaøo nhoùm theo doõi.<br />
Nhöõng tình huoáng ñöôïc chæ ñònh phaãu thuaät<br />
trong nhoùm beänh nghieân cöùu cuûa chuùng toâi nhö sau:<br />
Baûng 9: Phaân phoái nhöõng tình huoáng coù chæ ñònh<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
phaãu thuaät (n=134)<br />
Nhöõng tình huoáng<br />
Soá TH<br />
Phình N-B > 6 cm<br />
50<br />
Phình N-B vôõ, doaï vôõ, boùc taùch<br />
52<br />
Phình N-B gaây bieán chöùng<br />
7<br />
Phình N-B +phình < thaän lôùn hay phình ÑM chaäu<br />
20<br />
lôùn<br />
Phình-heïp N-B nhieàu ñoaïn gaây thieáu maùu xa<br />
5<br />
Toång soá<br />
134 (70%)<br />
<br />
Chuaån bò tröôùc moå<br />
Sau khi tìm hieåu chöùc naêng caùc boä phaän quan<br />
troïng nhö tim, phoåi, thaän, tuïy qua thaêm khaùm laâm<br />
saøng vaø xeùt nghieäm. Neáu coù baát thöôøng thì hoäi chaån<br />
chuyeân khoa ñeå ñöôïc söûa chöõa, giaûi thích cho thaân<br />
nhaân roõ nhöõng bieán chöùng - töû vong coù theå xaåy ra vaø<br />
nhöõng chi phí (maùu, plasma, oáng gheùp) vôùi söï ñoàng yù<br />
cuûa ho. Hoäi chaån vôùi baùc só gaây meâ-hoài söùc, noùi roõ veà<br />
phöông phaùp vaø thôøi gian phaãu thuaät ñeå chuaån bò<br />
phöông tieän gaây meâ, phaãu thuaät vaø hoài söùc..<br />
Choïn löïa phaãu thuaät<br />
Ñöôïc thöïc hieän tuøy toån thöông vaø cô ñòa ngöôøi<br />
beänh nhö gheùp noái ÑMC chæ ñònh cho nhöõng tröôøng<br />
hôïp phình lôùn doïa vôõ hay ñaõ vôõ. Gheùp noái vaø taïo hình<br />
chæ ñònh cho nhöõng tröôøng hôïp phình ÑMC caû treân<br />
laãn döôùi ÑM thaän maø phaàn phình treân ÑM thaän<br />
khoâng lôùn, caàu noái ngoaøi (extraanatomic by-pass) nhö<br />
caàu noái ÑM naùch-ÑM ñuøi, caàu noái trong laø caàu noái<br />
ÑMC vaø ÑM chaäu hay ñuøi. Nhöõng caàu noái naày ñöôïc<br />
chæ ñònh cho nhöõng tröôøng hôïp phình ÑMC coù ngheït<br />
hay heïp loøng laøm giaûm doøng chaûy, nhöõng beänh nhaân<br />
ñang bò nhieåm truøng vuøng loàng ngöïc, trung thaát,<br />
vuøng oå buïng hay sau phuùc maïc vaø ôû nhöõng beänh<br />
nhaân bò huyeát aùp cao vaø coù cheânh leäch huyeát aùp ôû tay<br />
vaø chaân.<br />
* Phaãu thuaät:<br />
<br />
- Ñöôøng vaøo: Cho nhöõng tröôøng hôïp phình nhoùm<br />
II vaø phình nhoùm III, chuùng toâi ñi ñöôøng sau phuùc<br />
maïc, töø caïnh roán traùi leân phía beân ñeán söôøn 9 vaø xeû<br />
cô hoaønh (Nhoùm II) hoaëc ñeán söôøn 12 (Nhoùm III) maø<br />
50% tröôøng hôïp phaûi xeû cô hoaønh, beänh nhaân ôû theá<br />
naèm hôi nghieâng qua phaûi. Cho nhoùm IV, chuùng toâi<br />
vaøo buïng qua ñöôøng moå giöõa treân vaø döôùi roán, beänh<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
547<br />
<br />