Tỷ lệ hiện mắc bệnh da và các yếu tố liên quan ở công nhân xí nghiệp kinh doanh chế biến thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> TỶ LỆ HIỆN MẮC BỆNH DA VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN<br /> Ở CÔNG NHÂN XÍ NGHIỆP KINH DOANH CHẾ BIẾN THỰC PHẨM<br /> THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> Vũ Xuân Lãm*, Nguyễn Tất Thắng*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Ngành công nghiệp thực phẩm đã được kết hợp với nguy cơ cao gây ra hay làm trầm trọng thêm<br /> các vấn đề về da.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Xác định tỷ lệ hiện mắc bệnh da và các yếu tố liên quan ở công nhân Xí nghiệp Kinh<br /> doanh và Chế biến Thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> Phương pháp: Mô tả cắt ngang. Sử dụng bộ câu hỏi và khám lâm sàng 450 công nhân được chọn ngẫu<br /> nhiên ở các phân xưởng sản xuất của Xí nghiệp Kinh doanh và Chế biến Thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> Kết quả: Có tổng cộng 450 công nhân tham gia nghiên cứu. Tỷ lệ hiện mắc bệnh da là 38,2%, trong đó, các<br /> loại bệnh da thường gặp là bệnh da do các tác nhân vật lý (16,0%) bao gồm yếu tố cơ học và yếu tố vi khí hậu môi<br /> trường; bệnh da dị ứng (10,0%) bao gồm dị ứng do tiếp xúc và không do tiếp xúc; bệnh da nhiễm khuẩn (8,2%)<br /> bao gồm nhiễm khuẩn, nấm, ký sinh trùng và vi rút (không bao gồm trứng cá thông thường). Bệnh da dị ứng,<br /> nhiễm khuẩn, và bệnh da do vi khí hậu môi trường có liên quan có ý nghĩa với giới tính, tuổi đời, tiền sử dị ứng,<br /> tiếp xúc nghề nghiệp, và bảo hộ lao động. Nhiễm nấm và nấm móng có liên quan có ý nghĩa với tuổi nghề.<br /> Kết luận: Tỷ lệ hiện mắc bệnh da ở công nhân Xí nghiệp Kinh doanh và Chế biến Thực phẩm Thành phố<br /> Hồ Chí Minh là 38,2%. Tiền sử dị ứng bản thân, tiếp xúc nghề nghiệp, và bảo hộ lao động là các yếu tố liên quan<br /> quan trọng.<br /> Từ khóa: bệnh da, công nghiệp thực phẩm<br /> <br /> ABSTRACT<br /> PREVALENCE AND RELATED FACTORS OF SKIN DISEASES IN WORKERS IN THE FOOD<br /> PROCESSING AND BUSINESS ENTERPRISE OF HO CHI MINH CITY<br /> Vu Xuan Lam, Nguyen Tat Thang<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 315 - 320<br /> Background: The food industry has been associated with a high risk of causing or exacerbating work-related<br /> skin problems.<br /> Objective: To define the prevalence and related factors of skin diseases in workers in the Food Processing and<br /> Business Enterprise of Ho Chi Minh City.<br /> Methods: A cross-sectional study. We used a questionnaire and performed clinical examination on 450<br /> randomised employees working in diverse manufacturing processes of the Food Processing and Business<br /> Enterprise of Ho Chi Minh City.<br /> Results: 450 workers were included in the study. The prevalence of skin diseases was 38.2%, in which, the<br /> common categories were skin diseases due to physical agents (16.0%) including mechanical and microclimate<br /> * Bộ môn Da Liễu – ĐHYD TP. HCM<br /> Tác giả liên lạc: PGS.TS Nguyễn Tất Thắng<br /> thangngtat@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa II<br /> <br /> ĐT: 0903350104<br /> <br /> Email:<br /> <br /> 315<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> agents; allergic skin diseases (10.0%) including contact and non- contact induced dermatitis; infectious skin<br /> diseases (8.2%) including bacterial, fungal, parasitic, and virus infections (not including acne vulgaris). Allergic,<br /> infectious, and microclimate, induced skin diseases were significantly related to factors such as gender, age, atopic<br /> history occupational exposures, and personal protection. Fungal infections and onychomycosis were significantly<br /> related to duration of occupation.<br /> Conclusion: The prevalence of skin diseases in workers in the Food Processing and Business Enterprise of<br /> Ho Chi Minh City was 38.2%. Individual allergic history, occupational exposures, and personal protection were<br /> important related factors.<br /> Key words: skin diseases, food industry<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Ngành công nghiệp thực phẩm đã được kết<br /> hợp với nguy cơ cao gây ra hay làm trầm trọng<br /> thêm các vấn đề về da(10,9), đặc biệt là viêm da<br /> tiếp xúc. Nguy cơ cao này xuất phát từ sự tiếp<br /> xúc với 3 mối nguy hiểm: tiếp xúc với các thành<br /> phần nguyên liệu gây kích thích (ví dụ, các loại<br /> dầu thực vật, các chất gia vị, tỏi, các chất bảo<br /> quản); việc rửa tay thường xuyên vì lý do vệ<br /> sinh; việc sử dụng găng bảo hộ. Cũng như các<br /> tiếp xúc độc hại khác, có thể hạn chế nguy cơ<br /> bằng cách thiết lập các phương pháp kiểm soát<br /> đặc hiệu. Tuy nhiên, hiếm khi có thể loại bỏ<br /> hoàn toàn nguy cơ, bởi vì luôn có nhu cầu cho<br /> người lao động cầm nắm các thành phần<br /> nguyên liệu hay sản phẩm và nhu cầu rửa tay.<br /> Với các lý do trên, chúng tôi thực hiện nghiên<br /> cứu “Tỷ lệ bệnh da và các yếu tố liên quan ở<br /> công nhân Xí nghiệp Kinh doanh Chế biến Thực<br /> phẩm Thành phố Hồ Chí Minh”.<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Mục tiêu tổng quát<br /> Xác định tỷ lệ hiện mắc bệnh da và các yếu<br /> tố liên quan ở công nhân Xí nghiệp Kinh doanh<br /> và Chế biến Thực phẩm Thành phố Hồ Chí<br /> Minh.<br /> Mục tiêu chuyên biệt<br /> Xác định tỷ lệ hiện mắc bệnh da chung, tỷ lệ<br /> hiện mắc các loại bệnh da.<br /> Xác định tỷ lệ các đặc điểm lâm sàng bệnh<br /> da; xác định tỷ lệ ảnh hưởng của bệnh da lên<br /> khả năng, năng suất lao động.<br /> <br /> 316<br /> <br /> Xác định sự liên quan giữa bệnh da và các<br /> yếu tố dịch tễ; tiền sử dị ứng; yếu tố nghề<br /> nghiệp; và môi trường làm việc.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> 450 trong số 883 công nhân, tất cả đều đồng<br /> ý tham gia nghiên cứu, được chọn ngẫu nhiên<br /> phân tầng hệ thống ở các phân xưởng sản xuất<br /> của Xí nghiệp Kinh doanh và Chế biến Thực<br /> phẩm Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Mô tả cắt ngang<br /> Nội dung nghiên cứu<br /> Khám lâm sàng và chẩn đoán bệnh da.<br /> Phỏng vấn trực tiếp các đối tượng dựa trên bộ<br /> câu hỏi thiết kế sẵn bao gồm các nội dung dịch<br /> tễ học, tiền sử dị ứng, và đặc điểm nghề nghiệp.<br /> Các thông số về môi trường được lấy từ nguồn<br /> dữ liệu cùng thời điểm nghiên cứu của Trung<br /> tâm Sức khỏe Lao động Môi trường Thành phố<br /> Hồ Chí Minh. Các dữ liệu được xử lý bằng phần<br /> mềm EpiInfo 6.04.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Có tổng cộng 450 đối tượng tham gia nghiên<br /> cứu, bao gồm các phân xưởng: khu tồn trữ thú<br /> sống - 31 (6,9%), phân xưởng sản xuất - 33<br /> (7,3%), khu trữ lạnh - 39 (8,7%), xưởng chế biến<br /> xuất khẩu - 64 (14,2%), xưởng chế biến thực<br /> phẩm - 198 (44,0%), xí nghiệp chế biến kinh<br /> doanh - 34 (7,6%), phòng kiểm tra chất lượng<br /> sản phẩm - 28 (6,2%), và phòng vật tư kỹ thuật -<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa II<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> 23 (5,1%). Trong đó có 297 nam (66,0%) và 153<br /> nữ (34,0%). Sự phân loại nguy cơ tiếp xúc dựa<br /> trên cả tính chất tiếp xúc và thời gian tiếp xúc<br /> với các thành phần nguyên liệu hay sản phẩm.<br /> Tỷ lệ bệnh da là 38,2% (172/450). Tỷ lệ các<br /> loại bệnh da được trình bày trong bảng 1. Tỷ lệ<br /> các bệnh da thường gặp được trình bày trong<br /> bảng 2 (N=450).<br /> <br /> Tuổi<br /> <br /> Tần số<br /> 72<br /> 45<br /> 37<br /> 25<br /> 16<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> 16,0%<br /> 10,0%<br /> 8,2%<br /> 5,6%<br /> 3,6%<br /> <br /> bao gồm các yếu tố cơ học và vi khí hậu môi trường. bbao<br /> gồm các viêm da do tiếp xúc và không do tiếp xúc<br /> a<br /> <br /> không bao gồm trứng cá thông thường<br /> <br /> c<br /> <br /> Bảng 2: Tỷ lệ các bệnh da thường gặp<br /> Bệnh da<br /> Do tác nhân cơ học<br /> Dị ứng không tiếp xúc<br /> Mụn trứng cá<br /> Nấm<br /> Xạm da<br /> Dị ứng do tiếp xúc<br /> <br /> Tần số<br /> 63<br /> 32<br /> 27<br /> 25<br /> 14<br /> 13<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> 14,0%<br /> 7,1%<br /> 6,0%<br /> 5,6%<br /> 3,1%<br /> 2,9%<br /> <br /> Tổng<br /> Dị ứng<br /> bản thân<br /> Dị ứng<br /> gia đình<br /> <br /> Bảng 3: Bệnh da và các đặc điểm dịch tễ<br /> Tổng<br /> Giới tính<br /> <br /> Nam<br /> <br /> N<br /> 450<br /> 297<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa II<br /> <br /> a<br /> <br /> Tỷ lệ bệnh<br /> 86(19,1%)<br /> 68(22,9%)<br /> <br /> b<br /> <br /> P<br /> <br /> 0,004<br /> <br /> Nữ<br /> Dưới 30<br /> 30 – 39<br /> 40 – 49<br /> Trên 49<br /> <br /> Pb<br /> 0,041<br /> <br /> Có<br /> Không<br /> Có<br /> Không<br /> <br /> N<br /> 450<br /> 67<br /> 383<br /> 74<br /> 376<br /> <br /> a<br /> <br /> Tỷ lệ bệnh<br /> 86(19,1%)<br /> 34(50,7%)<br /> 52(13,6%)<br /> 23(31,1%)<br /> 63(16,8%)<br /> <br /> b<br /> <br /> P<br /> <br /> 0,000<br /> 0,004<br /> <br /> Bảng 5: Bệnh da và đặc điểm nghề nghiệp<br /> Tổng<br /> Tuổi nghề<br /> Dưới 10<br /> 10 – 19<br /> Trên 19<br /> Tiếp<br /> Nhiều<br /> xúcc<br /> Trung bình<br /> Ít<br /> Bảo hộ<br /> Không<br /> lao<br /> Không<br /> đầy đủ<br /> độngd<br /> Đầy đủ<br /> <br /> N<br /> 450<br /> <br /> Tỷ lệ bệnha<br /> 86(19,1%)<br /> <br /> Pb<br /> <br /> 265<br /> 109<br /> 76<br /> 166<br /> 196<br /> 88<br /> 27<br /> 183<br /> 240<br /> <br /> 45(17,0%)<br /> 20(18,3%)<br /> 21(27,6%)<br /> 40(24,1%)<br /> 36(18,4%)<br /> 10(11,4%)<br /> 9(33,3%)<br /> 47(25,7%)<br /> 30(12,5%)<br /> <br /> 0,111<br /> <br /> 0,046<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> Bảng 5a: Nấm và tuổi nghề<br /> <br /> Các ảnh hưởng của bệnh da bao gồm: 25,0%<br /> (43/172) đối tượng có bệnh da cần đến sự điều<br /> trị; 5,2% (9/172) trường hợp phải nghỉ ốm.<br /> Sự liên quan giữa bệnh da và các đặc điểm<br /> dịch tễ bao gồm giới tính, và tuổi được trình bày<br /> trong bảng 3. Sự liên quan giữa bệnh da và yếu<br /> tố tiền sử dị ứng bao gồm tiền sử dị ứng bản<br /> thân, và tiền sử dị ứng gia đình được trình bày<br /> trong bảng 4. Sự liên quan giữa bệnh da và các<br /> đặc điểm nghề nghiệp bao gồm tuổi nghề, tiếp<br /> xúc nghề nghiệp, và bảo hộ lao động được trình<br /> bày trong bảng 5. Sự liên quan giữa nấm, nấm<br /> móng và tuổi nghề được trình bày trong bảng<br /> 5a, 5b. Sự liên quan giữa bệnh da và yếu tố vi<br /> khí hậu môi trường được trình bày trong bảng 6.<br /> <br /> Tỷ lệ bệnha<br /> 18(11,8%)<br /> 27(19,0%)<br /> 15(13,3%)<br /> 27(19,0%)<br /> 17(32,1%)<br /> <br /> N<br /> 153<br /> 142<br /> 113<br /> 142<br /> 53<br /> <br /> Bảng 4: Bệnh da và tiền sử dị ứng<br /> <br /> Bảng 1: Tỷ lệ các loại bệnh da<br /> Loại bệnh da<br /> a<br /> Do tác nhân vật lý<br /> b<br /> Dị ứng<br /> Nhiễm khuẩnc<br /> Nấm<br /> Nấm móng<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tuổi<br /> nghề<br /> <br /> Tổng<br /> Dưới 10<br /> 10 – 19<br /> Trên 19<br /> <br /> N<br /> 450<br /> 265<br /> 109<br /> 76<br /> <br /> e<br /> <br /> Tỷ lệ bệnh<br /> 25(5,6%)<br /> 9(3,4%)<br /> 8(7,3%)<br /> 8(10,5)<br /> <br /> b<br /> <br /> P<br /> <br /> 0,037<br /> <br /> Bảng 5b: Nấm móng và tuổi nghề<br /> <br /> Tuổi<br /> nghề<br /> <br /> Tổng<br /> Dưới 10<br /> 10 – 19<br /> Trên 19<br /> <br /> N<br /> 450<br /> 265<br /> 109<br /> 76<br /> <br /> Tỷ lệ bệnhf<br /> 16(3,6%)<br /> 4(1,5%)<br /> 7(6,4%)<br /> 5(6,6%)<br /> <br /> Pb<br /> 0,020<br /> <br /> Bảng 6: Bệnh da và vi khí hậu môi trường<br /> <br /> Vi khí<br /> g<br /> hậu<br /> <br /> Tổng<br /> Không đạt<br /> Đạt chuẩn<br /> <br /> N<br /> 450<br /> 220<br /> 230<br /> <br /> a<br /> <br /> Tỷ lệ bệnh<br /> 86(19,1%)<br /> 43(19,5%)<br /> 43(18,7%)<br /> <br /> b<br /> <br /> P<br /> <br /> 0,819<br /> <br /> chỉ bao gồm bệnh da dị ứng, nhiễm khuẩn, và bệnh da do<br /> vi khí hậu môi trường; bkiểm định chi bình phương; ctiếp<br /> xúc nhiều - tiếp xúc với nhiều loại thành phần nguyên liệu<br /> hay sản phẩm, và mật độ thời gian tiếp xúc/ca cao; tiếp xúc<br /> trung bình - tiếp xúc ít hơn với các thành phần nguyên liệu<br /> a<br /> <br /> 317<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> hay sản phẩm, và mật độ thời gian tiếp xúc/ca cao; tiếp xúc<br /> ít - tiếp xúc ít hơn với các thành phần nguyên liệu hay sản<br /> phẩm, và mật độ thời gian tiếp xúc/ca thấp; dđầy đủ bao<br /> gồm nón, và khẩu trang, và găng, và ủng, và tạp dề/áo<br /> choàng; etỷ lệ nhiễm nấm; ftỷ lệ nấm móng; gđạt chuẩn bao<br /> gồm nhiệt độ 18-320C, và độ ẩm không vượt quá 80%, và<br /> tốc độ gió 0,2-2m/s<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Tỷ lệ hiện mắc bệnh da trong nghiên cứu là<br /> 38.2%. Tỷ lệ hiện mắc bệnh da trong nghiên cứu<br /> có xu hướng cao hơn tỷ lệ hiện mắc bệnh da<br /> chung trong cộng đồng. Theo một số nghiên<br /> cứu tỷ lệ hiện mắc bệnh da dựa trên dân số có<br /> kiểm soát quản lý trên thế giới, tỷ lệ hiện mắc<br /> bệnh da nói chung dao động từ 14-36%(13). Nếu<br /> so sánh với một số ngành nghề khác, tỷ lệ này<br /> nằm trong nhóm các ngành nghề có tỷ lệ hiện<br /> mắc bệnh da cao. Theo một số nghiên cứu tỷ lệ<br /> hiện mắc bệnh da dựa trên ngành nghề ở Việt<br /> Nam, tỷ lệ hiện mắc bệnh da nói chung dao<br /> động từ 14-63%(3,6). Dĩ nhiên, sự so sánh này chỉ<br /> mang tính tương đối do những lý do sau: (1)<br /> khoảng cách thời gian giữa các nghiên cứu là<br /> khá lâu; (2) khoảng cách địa lý, mà đi kèm là các<br /> yếu tố khí hậu, chủng tộc, môi trường, mức phát<br /> triển, mức sống,… là khá lớn; (3) phương pháp<br /> nghiên cứu (mẫu, quan điểm ghi nhận bệnh<br /> da,…).<br /> Nếu không kể các rối loạn da do yếu tố cơ<br /> học đặc trưng trong các nhà máy xí nghiệp thực<br /> phẩm do các thao tác thủ công cổ điển không<br /> thể thay thế trong điều kiện tiếp xúc với môi<br /> trường hoạt động của các hệ thống máy móc,<br /> dây chuyền tự động hóa, 5 bệnh da thường gặp<br /> theo thứ tự tỷ lệ hiện mắc trong nghiên cứu là dị<br /> ứng không do tiếp xúc (7,1%), trứng cá thông<br /> thường (6,0%), nấm (5,6%), xạm da (3,1%), dị<br /> ứng do tiếp xúc (2,9%). Các loại bệnh này cũng<br /> nằm trong nhóm 5 bệnh thường gặp của các<br /> nghiên cứu dựa trên dân số khác(13). Cũng như<br /> tỷ lệ hiện mắc bệnh da chung, nhìn chung, tỷ lệ<br /> hiện mắc bệnh da dị ứng và nhiễm khuẩn trong<br /> nghiên cứu (10,0% và 8,2% theo thứ tự) nằm<br /> trong nhóm các ngành nghề có nguy cơ cao, đặc<br /> <br /> 318<br /> <br /> biệt là viêm da dị ứng. Theo một số nghiên cứu<br /> tỷ lệ hiện mắc bệnh da dựa trên ngành nghề ở<br /> Việt Nam, tỷ lệ hiện mắc bệnh da dị ứng dao<br /> động từ 2-20%(6,7), tỷ le hiện mắc bệnh da nhiễm<br /> khuẩn dao động từ 5-35%(3,6,12). Có vẻ sự hoàn<br /> thiện các biện pháp an toàn vệ sinh lao động<br /> trong những năm gần đây cũng khó có thể khắc<br /> phục 2 vấn đề về da này, nhất là trong điều kiện<br /> đa tiếp xúc của ngành chế biến thực phẩm.<br /> Nghiên cứu cắt ngang này không phải là một<br /> nghiên cứu bệnh da nghề nghiệp, nhưng kết quả<br /> nghiên cứu phần nào phản ánh sự tiếp xúc khó<br /> tránh khỏi của các công việc trong các nhà máy<br /> xí nghiệp chế biến thực phẩm, hoặc gây ra tình<br /> trạng viêm da tiếp xúc trực tiếp hoặc gây ra tình<br /> trạng tăng mẫn cảm do tiếp xúc kéo dài. Sự đa<br /> dạng hóa sản phẩm càng cao luôn kèm theo sự<br /> tiếp xúc càng nhiều hơn. Điều này phù hợp với<br /> nhận định chung của nhiều nghiên cứu trên thế<br /> giới về vấn đề viêm da nghề nghiệp trong<br /> ngành chế biến thực phẩm(10,9).<br /> Bệnh da (bao gồm bệnh da dị ứng, nhiễm<br /> khuẩn, và bệnh da do vi khí hậu môi trường),<br /> đặc biệt là bệnh da dị ứng có liên quan với giới<br /> tính. Nam giới có tỷ lệ hiện mắc bệnh da cao<br /> hơn có ý nghĩa so với nữ giới. Do tính chất công<br /> việc với nhiều thao tác thủ công nặng nhọc,<br /> phức tạp thường gây chấn thương, vi chấn<br /> thương da của nam giới (ví dụ, giết mổ, bốc xếp)<br /> và trong những khu vực có điều kiện vi khí hậu<br /> không thuận lợi cùng với áp lực tốc độ công<br /> việc, cũng như nhu cầu thao tác thủ công dễ<br /> dàng, thuận tiện đã dẫn đến sự kém tuân thủ<br /> bảo hộ lao động đầy đủ và hiệu quả. Ở một vài<br /> công việc đặc biệt, các găng tay cao su, nhựa<br /> không thấm làm giảm tốc độ công việc, do đó<br /> chúng ít được chấp nhận(5). Điều này làm tăng<br /> nguy cơ của sự tiếp xúc nghề nghiệp sẵn có, và<br /> hậu quả là làm tăng tỷ lệ bệnh da.<br /> Bệnh da (bao gồm bệnh da dị ứng, nhiễm<br /> khuẩn, và bệnh da do vi khí hậu môi trường) có<br /> liên quan với tuổi. Mặc dù tỷ lệ các bệnh da dị<br /> ứng của nhóm tuổi trẻ (dưới 30) khá cao, nghiên<br /> cứu này không ghi nhận được các viêm da tiếp<br /> xúc liên quan lao động phần lớn ảnh hưởng tuổi<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa II<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> trẻ theo như ghi nhận chung(2). Nói chung, tỷ lệ<br /> hiện mắc bệnh da tăng có ý nghĩa theo tuổi. Tuy<br /> nhiên, do sự liên quan có ý nghĩa giữa 2 yếu tố<br /> tuổi và tiếp xúc nghề nghiệp, yếu tố tiếp xúc<br /> nghề nghiệp có thể góp phần vào sự liên quan<br /> có ý nghĩa giữa bệnh da và tuổi; và cũng do đó,<br /> mô hình liên quan giữa bệnh da và 2 yếu tố tuổi,<br /> tiếp xúc gần giống nhau.<br /> <br /> đặc thù với các vấn đề về sức khỏe nói chung,<br /> bệnh da và bệnh da liên quan nghề nghiệp nói<br /> riêng trong các ngành nghề khác nhau. Yếu tố<br /> này cũng có thể góp phần vào sự kết hợp giữa<br /> các yếu tố khác và bệnh da như đã bàn ở trên.<br /> Kết quả nghiên cứu này phần nào phản ánh việc<br /> bảo hộ cho/của người lao động chưa đúng cách,<br /> hiệu quả.<br /> <br /> Bệnh da (bao gồm bệnh da dị ứng, nhiễm<br /> khuẩn, và bệnh da do vi khí hậu môi trường),<br /> đặc biệt là bệnh da dị ứng có liên quan với tiền<br /> sử dị ứng bản thân hay gia đình. Các đối tượng<br /> có tiền sử cơ địa bản thân hay gia đình có tỷ lệ<br /> hiện mắc bệnh da, đặc biệt là bệnh da dị ứng,<br /> cao hơn có ý nghĩa so với các đối tượng không<br /> có tiền sử cơ địa bản thân hay gia đình. Kết quả<br /> này phù hợp với nhận định kinh điển rằng các<br /> đối tượng có tiền sử bản thân cơ địa có nguy cơ<br /> cao mắc bệnh da nghề nghiệp(2). Ở các đối tượng<br /> viêm da cơ địa, chức năng hàng rào bảo vệ của<br /> da bị suy giảm, và sự mất nước xuyên thượng bì<br /> gia tăng(1,11). Các thay đổi cấu trúc da góp phần<br /> tạo thành các vi nứt ở da, là cổng vào cho các tác<br /> nhân gây bệnh, các kích ứng nguyên, và dị<br /> nguyên(4). Do sự liên quan có ý nghĩa giữa tiền<br /> sử dị ứng bản thân và tiền sử dị ứng gia đình,<br /> yếu tố tiền sử dị ứng bản thân có thể góp phần<br /> vào sự liên quan có ý nghĩa giữa bệnh da và tiền<br /> sử dị ứng gia đình.<br /> <br /> Sự khác biệt có ý nghĩa của bệnh da càng gia<br /> tăng nếu tính đến tổng thời lượng – mức độ tiếp<br /> xúc (tuổi nghề – tiếp xúc). Các đối tượng có tổng<br /> lượng-mức tiếp xúc cao (tuổi nghề trên 19 năm<br /> và tiếp xúc nhiều) có tỷ lệ hiện mắc bệnh da là<br /> 33.3%, các đối tượng có tổng lượng-mức tiếp<br /> xúc thấp (tuổi nghề dưới 10 năm và tiếp xúc ít)<br /> có tỷ lệ hiện mắc bệnh là 7,1%, các đối tượng có<br /> tổng lượng-mức tiếp xúc trung bình (số còn lại)<br /> có tỷ lệ hiện mắc bệnh là 19,7% (P=0.008;<br /> ÷22=9,58).<br /> <br /> Nhiễm nấm, trong đó chủ yếu là nấm móng<br /> có liên quan với tuổi nghề. Tỷ lệ hiện mắc<br /> nhiễm nấm, và nấm móng tăng có ý nghĩa theo<br /> tuổi nghề. Kết quả tất nhiên này phù hợp với<br /> đặc điểm mạn tính của các nhiễm khuẩn này và<br /> môi trường làm việc tiếp xúc mạn tính với các<br /> mầm bệnh này (môi trường làm việc ẩm ướt,<br /> tiếp xúc thường xuyên với nước, và sử dụng<br /> găng cao su thường xuyên).<br /> Bệnh da (bao gồm bệnh da dị ứng, nhiễm<br /> khuẩn, và bệnh da do vi khí hậu môi trường) có<br /> liên quan với tiếp xúc nghề nghiệp. Tỷ lệ hiện<br /> mắc bệnh da tăng có ý nghĩa theo mức độ tiếp<br /> xúc nghề nghiệp. Đây là yếu tố phản ánh loại<br /> công việc, và là yếu tố liên quan quan trọng và<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa II<br /> <br /> Bệnh da (bao gồm bệnh da dị ứng, nhiễm<br /> khuẩn, và bệnh da do vi khí hậu môi trường) có<br /> liên quan với vấn đề bảo hộ lao động. Tỷ lệ hiện<br /> mắc bệnh da dị ứng cũng như bệnh da nhiễm<br /> khuẩn đều tăng có ý nghĩa theo sự bảo hộ lao<br /> động cho/của người lao động không đầy đủ.<br /> Tiếp xúc không có nghĩa là tiếp xúc trực tiếp,<br /> tiếp xúc ít không có nghĩa là không có nguy cơ,<br /> và còn phải kể đến thời lượng tiếp xúc kéo dài<br /> của người lao động; kết quả nghiên cứu này cho<br /> thấy bên cạnh vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm<br /> cần phải đánh giá đúng mức các yếu tố nguy cơ<br /> đối với người lao động để có thể thực hiện các<br /> biện pháp vệ sinh an toàn lao động đầy đủ, hiệu<br /> quả. Nông Thái Sơn Hà trong nghiên cứu của<br /> mình đã chứng minh rằng hiệu quả can thiệp<br /> của việc trang bị bảo hộ lao động thích hợp và<br /> đúng cách đã làm giảm được 30% nguy cơ mắc<br /> bệnh ngoài da ở công nhân(8).<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Tỷ lệ hiện mắc bệnh da là 38,2%, trong đó,<br /> các loại bệnh da thường gặp là bệnh da do các<br /> tác nhân vật lý (16,0%) bao gồm yếu tố cơ học và<br /> yếu tố vi khí hậu môi trường; bệnh da dị ứng<br /> (10,0%) bao gồm dị ứng do tiếp xúc và không do<br /> <br /> 319<br /> <br />